PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO (KL. IV - VI) Ocenie podlegają: wiedza, umiejętności, zeszyt i aktywność ucznia. SKALA OCEN Oceny uzyskane przez uczniów w ciągu roku szkolnego wyrażone są tradycyjną oceną szkolną: 1 niedostateczny 2 dopuszczający 3 dostateczny 4 dobry 5 bardzo dobry 6 celujący KRYTERIA OCENY 1. Czytanie: bardzo dobry uczeń czyta wyraziście, biegle nowy tekst, uwzględnia akcenty logiczne, właściwe tempo i rytm, odpowiednio zaznacza akcenty emocjonalne doskonale rozumie tekst czytany głośno i cicho dobry uczeń czyta poprawnie, płynnie, wyraziście nowy tekst, stosuje zasady prawidłowego przestankowania, trudniejsze, nowe wyrazy mogą mu sprawić kłopot rozumie czytany tekst dostateczny uczeń czyta poprawnie poznany wcześniej tekst, popełnia drobne błędy nowy tekst czyta w wolniejszym tempie, uwzględnia zasady interpunkcji w wystarczającym stopniu rozumie czytany tekst, potrafi odszukać określony fragment czy informację dopuszczający uczeń czyta powoli, nie potrafi zastosować odpowiedniej dykcji, czyta jednostajnie, monotonnie, popełnia wiele błędów, ale rozumie czytany tekst niedostateczny uczeń nie opanował techniki czytania czyta bardzo wolno, przekręca nawet proste i krótkie wyrazy nie rozumie czytanego tekstu 2. Wypowiedź ustna: 1
celujący wypowiedź jest całkowicie poprawna pod względem językowo stylistycznym i merytorycznym uczeń prezentuje wiadomości wykraczające poza program nauczania, dokonuje uogólnień, wyraża własne sądy, prezentuje bogaty zasób słownictwa, posługuje się piękną polszczyzną bardzo dobry wypowiedź jest płynna, całkowicie poprawna pod względem językowo stylistycznym i merytorycznym uczeń realizuje temat wyczerpująco, dokonuje uogólnień, wyraża własne sądy i posługuje się piękną polszczyzną dobry wypowiedź ustna jest całkowicie samodzielna, poprawna pod względem językowym, stylistycznym, logicznym, zawiera większość wymaganych wiadomości dostateczny wypowiedź zawiera nieliczne błędy stylistyczne, gramatyczne i rzeczowe, dopuszczający brak w niej płynności uczeń przy pomocy nauczyciela potrafi poprawić swoje błędy w wypowiedzi popełnia błędy w zakresie wiedzy i sposobu prezentacji posiada ubogi zasób słownictwa przy pomocy nauczyciela udziela odpowiedzi na postawione pytanie opowiada o zdarzeniach, których sam był uczestnikiem formułuje najprostsze formy wypowiedzi wymagane programem niedostateczny wypowiedź ustna jest niepoprawna pod względem rzeczowym nawet przy pomocy nauczyciela uczeń nie potrafi rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności 3.Recytacja: celujący 2
bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający niedostateczny recytuje zgodnie z tekstem recytuje płynnie tzn. bez namyśleń, poprawek i przerywania przestrzega znaków przestankowych dostosowuje tempo recytacji do treści oraz nastroju wybranego fragmentu indywidualność interpretacji podkreśla mimiką i gestami opanował pamięciowo fragment dłuższy niż pozostali recytuje zgodnie z tekstem recytuje płynnie tzn. bez namyśleń, poprawek i przerywania przestrzega znaków przestankowych dostosowuje tempo recytacji do treści oraz nastroju wybranego fragmentu recytuje zgodnie z tekstem recytuje płynnie tzn. bez namyśleń, poprawek i przerywania przestrzega znaków przestankowych próbuje oddać nastrój utworu recytuje zgodnie z tekstem recytuje płynnie tzn. bez namyśleń, poprawek i przerywania nie zawsze zachowuje logiczne przestankowanie opanował pamięciowo tekst, opuszcza jednak wyrazy, zmienia ich kolejność lub używa innych słów nie zachowuje właściwego pauzowania i artykulacji nie opanował pamięciowo całości tekstu nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie odtworzyć go z pamięci 4.Ortografia: bardzo dobry zna i przestrzega reguł ortograficznych pisze bezbłędnie 3
dobry dostateczny dopuszczający niedostateczny zna reguły ortograficzne, ale sporadycznie nie potrafi ich stosować w dyktandzie popełnia maksymalnie 1 błąd ortograficzne pierwszego stopnia zna większość reguł ortograficznych, ale ma problemy z ich zastosowaniem w dyktandzie popełnia maksymalnie 2 błędy ortograficzne pierwszego stopnia zna podstawowe reguły ortograficzne, ale nie potrafi ich zastosować w dyktandzie popełnia maksymalnie 3 błędów ortograficzny pierwszego stopnia nie zna nawet podstawowych reguł ortograficznych w dyktandzie popełnia więcej niż 3 błędy ortograficznych pierwszego stopnia Klasyfikacja błędów ortograficznych Błędy podstawowe rz ż, ó u, h ch ą i ę w środku i na końcu wyrazu grupy spółgłoskowe w których zachodzi upodobnienie pod względem dźwięczności (także ubezdźwięcznienie) i miękkości nie z różnymi częściami mowy (oprócz imiesłowów) wielkie i małe litery by z czasownikiem 5.Praca pisemna (wypracowanie) Błędy drugorzędne uproszczenie spółgłoskowe w grupach dzki, - cki, -dztwo, -ctwo nie z imiesłowem pisownia rzeczowników zakończonych na ia, -ja -en, -em, -on, -om w wyrazach zapożyczonych by z innymi niż czasownik częściami mowy pisownia wyrażeń przyimkowych Przy ocenie wypracowań brane są pod uwagę następujące elementy: 4
Temat zrozumienie tematu pisanie ściśle na temat stworzenie interesującej całości własne myśli wprowadzanie cytatów wykorzystanie wiadomości Kompozycja wstęp, rozwinięcie, zakończenie właściwe proporcje między nimi stosownie elementów kompozycyjnych typowych dla danej formy wypowiedzi płynne powiązanie między częściami pracy Język i styl poprawnie zbudowane, różnorodne zdania trafne i bogate słownictwo trafnie wyznaczone granice zdań stosowanie związków frazeologicznych Zapis wygląd kartki, pismo margines, akapity tytuł (temat pracy), data Ortografia i interpunkcja - dopuszczalny 1 błąd ortograficzny podstawowy i 2 błędy drugorzędne lub interpunkcyjne 6. Praca w grupach: (jedna ocena, wystawiana pod koniec semestru na podstawie obserwacji i notatek nauczyciela) Ocena Uczeń bardzo dobra zaangażowany, wykazuje własną inicjatywę i angażuje wszystkich członków grupy, zadaje pytania wyjaśniające w celu poprawienia pracy w 5
grupie, ma pomysły samodzielnie podejmuje realizację zadanej pracy, przyjmuje na siebie realizację zadań trudnych jest zdyscyplinowany pełni różne role w grupie wspiera innych potrafi docenić wkład pracy innych, zachęca do dobrej komunikacji w grupie szanuje zdanie innych dobra często wnosi pozytywny wkład w pracę grupy jest zdyscyplinowany koncentruje się na wyznaczonym zadaniu, konsekwentnie wykonuje zadaną pracę potrafi realizować niektóre funkcje w grupie - zgodnie z jego predyspozycjami, ale stara się podejmować również te, do których nie ma predyspozycji, wie, jakie ma trudności podczas pracy w zespole, wykazuje chęć przezwyciężenia ich zdolny do kompromisu szanuje zdanie innych członków grupy dostateczna pracuje przy wykonaniu większości zadań, jeśli pracuje w grupie, która mu odpowiada niezbyt często wnosi swój wkład w pracę grupy, ale słucha uważnie innych wykonuje większość wyznaczonych zadań w czasie realizuje większość zadań sam, niektóre ze wsparciem nauczyciela potrafi realizować niektóre funkcje w grupie, zgodnie z jego predyspozycjami przyjmuje informacje nauczyciela i innych członków grupy dotyczące jego trudności w funkcjonowaniu grupowym czasami nie szanuje zdania innych dopuszczająca nie wnosi pozytywnego wkładu w pracę grupy; na czas wykonuje jedynie część wyznaczonej pracy czasami przeszkadza innym w pracy realizuje ze wsparciem grupy i nauczyciela niektóre zadania czasami nie wywiązuje się z pełnionych w grupie funkcji nie uświadamia sobie własnych trudności; czasami nie akceptuje informacji zwrotnych nauczyciela i innych członków grupy na temat jego 6
trudności w ramach pracy zespołowej, czasami nie szanuje zdania innych niedostateczna negatywnie wpływa na pracę grupy, przeszkadza innym; nie wykonuje zadanej pracy w wyznaczonym czasie; rozmawia z członkami innych grup; zajmuje się innymi sprawami nawet ze wsparciem grupy i nauczyciela nie realizuje powierzonych mu zadań rzadko wywiązuje się dobrze z pełnionych funkcji lub wcale nie wywiązuje się z nich nie uświadamia sobie własnych trudności we współdziałaniu, nie akceptuje informacji zwrotnych członków grupy na temat jego trudności w ramach pracy zespołowej nie docenia pracy innych, dominuje w grupie, zabrania innym zabierania głosu OCENA AKTYWNOŚCI UCZNIA 1. Za aktywny udział w lekcji (częstotliwość wypowiedzi poprawnych merytorycznie) uczeń otrzymuje plus (+). Trzy plusy dają ocenę bardzo dobrą. 2. Uczeń może otrzymać ocenę bardzo dobrą bez zbierania plusów, jeżeli bezbłędnie rozwiązał problem o znacznym stopniu trudności, wykazując wysoki poziom wiedzy i umiejętności lub wykazał szczególne zaangażowanie w czasie lekcji. 3. Za uwieńczony sukcesem udział w konkursie, uczeń otrzymuje ocenę celującą. ZADAWANIE I OCENA PRAC DOMOWYCH 1. Prace domowe mogą mieć charakter krótkich zadań lub ćwiczeń, dłuższych wypowiedzi pisemnych, wykonania prac plastycznych, zgromadzenia materiałów, przygotowania wypowiedzi ustnej. 2. Obowiązkiem ucznia jest systematyczne odrabianie prac domowych. 7
3. Przy zadawaniu zadania nauczyciel określa sposób i termin jego wykonania. 4. Uczeń ma obowiązek przestrzegać określonego przez nauczyciela terminu i sposobu wykonania pracy domowej. 5. Nieodrobienie pracy domowej zostaje odnotowane przez nauczyciela za pomocą oceny niedostatecznej. 6. Uczeń ma możliwość poprawienia oceny po wykonaniu pracy w terminie wyznaczonym ponownie przez nauczyciela. 7. W uzasadnionym przypadku częste nieodrabianie prac spowodowane zaniedbaniami, nieodpowiednim stosunkiem do przedmiotu, brakiem systematyczności nauczyciel może odmówić wyznaczenia dodatkowego terminu wykonania pracy domowej. 8. Ocenianie prac może nastąpić natychmiast po upływie terminu ich realizacji lub podczas kontroli zeszytów, za kilka krótkich zadań może być wystawiona jedna ocena łączna. 9. Znak graficzny tzw. parafka oznacza, że nauczyciel sprawdzał wykonanie pracy, ale nie sprawdzał jej zawartości merytorycznej. METODY KONTROLI WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA 1. Odpowiedź na pytania nauczyciela. 2. Rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń gramatycznych, ortograficznych, frazeologicznych i innych. 3. Pisemne i ustne prace domowe. 4. Rozwiązywanie krzyżówek, rebusów. 5. Konkursy tematyczne. 6. Kartkówki z zakresu trzech ostatnich tematów 7. Kilkuzdaniowa wypowiedź. 8. Czytanie tekstów. 9. Recytowanie. 10. Wypracowania klasowe 2 w semestrze. 11. Dyktanda i testy ortograficzne. 12. Testy sprawdzające umiejętność czytania ze zrozumieniem. 13. Testy sprawdzające wiedzę z zakresu kształcenia literackiego i językowego. KRYTERIA OCENY SPRAWDZIANÓW 8
100% - 95% p. - bardzo dobry 69% - 61% - +dostateczny 94% - 91% - - bardzo dobry 60% - 51% - dostateczny 90% - 86% - + dobry 50% - 41% - dopuszczający 85% - 76% - dobry 40% - 0 niedostateczny 75% - 70% - -dobry celujący 100% poprawnych odpowiedzi oraz rozwiązanie dodatkowych zadań sprawdzających wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania PROWADZENIE I OCENA ZESZYTÓW PRZEDMIOTOWYCH 1. Zeszyt ucznia sprawdzany jest raz w miesiącu. 2. Uczeń ma obowiązek uzupełniania notatek w zeszycie za czas swojej nieobecności w szkole. 3. Ocena za prowadzenie zeszytu wystawiana jest dwa razy w semestrze; przy jej wystawianiu brane są pod uwagę następujące elementy: kompletność notatek, ich poprawność merytoryczna i ortograficzna oraz estetyka - pismo, podkreślenia, przejrzystość notatek, daty i numery lekcji. 4. Ocenę celującą może otrzymać uczeń, którego zeszyt wyróżnia się szczególną starannością i pomysłowością. 5. W przypadku pojawienia się dużej ilości rażących błędów ortograficznych, nieznajdujących uzasadnienia psychologicznego (dysleksja, dysgrafia) lub bardzo nieestetycznego wyglądu, nauczyciel może zlecić przepisanie określonych notatek, ćwiczeń, prac domowych. 6. Uczniowie nie mogą w zeszytach przedmiotowych pisać flamastrami i czerwonym długopisem (zastrzeżonym dla nauczyciela). Uczeń ma prawo do: NIEPRZYGOTOWANIA dwukrotnego w semestrze ustnego nieprzygotowania się do lekcji bez podania przyczyny dwukrotnego w semestrze niewykonania pisemnej pracy domowej (jw.) zgłoszenia dwa razy w semestrze braku zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń 9
Jeżeli brak pracy lub nieprzygotowanie ustne wystąpiły z ważnych obiektywnych powodów, nauczyciel może odstąpić od konsekwencji na pisemną prośbę rodzica / opiekuna. KRYTERIA OCEN KLASYFIKACYJNYCH Ocena celująca Otrzymuje ją uczeń, który: osiągnął wszystkie standardy i określone nimi sprawności o charakterze polonistycznym oraz ma wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania systematycznie, rzetelnie i z dużym zaangażowaniem pracował podczas zajęć języka polskiego oraz w domu, przygotowując się do lekcji wykazuje aktywność i pomysłowość twórczą poprawnie wykonywał większość prac dodatkowych zlecanych przez nauczyciela samodzielnie rozwiązywał problemy pojawiające się w edukacji polonistycznej brał udział w konkursach związanych z językiem polskim (różne etapy) i osiągał wysokie wyniki przyczynia się do podniesienia poziomu wiedzy i umiejętności innych uczniów poprzez działanie w grupach wsparcia uczniowskiego przejawia zainteresowanie przedmiotem i przedstawia zagadnienia w ciekawy sposób ma zasób leksykalny języka na poziomie ucznia gimnazjum w swoich wypowiedziach biegle posługuje się terminami językowymi i teoretycznoliterackimi oraz stosuje różnorodne konstrukcje składniowe -podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (np. udział w akademiach, inscenizacjach teatralnych, własna twórczość literacka, współpraca ze szkolną gazetką), prezentując wysoki poziom merytoryczny i artystyczny Ocena bardzo dobra Otrzymuje ją uczeń, który: opanował treści i problemy objęte programem nauczania był systematyczny i samodzielny w pracy na lekcji i w domu cechował się aktywnością na zajęciach rozwiązywał zadania i problemy o znacznym stopniu trudności terminowo wywiązywał się z zobowiązań w stosunku do nauczyciela wykorzystuje znajomość materiału języka polskiego w nauce innych przedmiotów i życiu pozaszkolnym 10
biegle posługuje się różnymi sposobami gromadzenia informacji (korzysta z różnych źródeł) pisze poprawnie pod względem ortograficznym na ogół nie popełnia błędów interpunkcyjnych formułuje teksty mówione i pisane różnej długości, poprawne językowo czyta poprawnie pod względem technicznym, stosując się do znaków interpunkcyjnych i świadomie modulując głos Ocena dobra Otrzymuje ją uczeń, który: był systematyczny, terminowo wywiązywał się z zadań bywał aktywny formułuje wypowiedzi pisemne i ustne, popełniając niewielką ilość błędów językowych na ogół nie popełnia błędów ortograficznych opanował umiejętności umiarkowanie trudne, złożone, mniej przystępne niż zaliczone do wymagań podstawowych ma dobrą znajomość treści i zagadnień materiału programowego samodzielnie rozwiązywał większość problemów literackich i językowych wykonywał nietypowe zadania praktyczne i teoretyczne Ocena dostateczna Otrzymuje ją uczeń, który: samodzielnie rozwiązywał problemy językowe i literackie o niewielkim poziomie trudności, łatwe dla ucznia nawet mało zdolnego opanował wiadomości i umiejętności na poziomie podstawowym, określonym przez podstawę programową stosował wiadomości w sytuacjach typowych przyswoił proste, uniwersalne umiejętności, często powtarzające się w procesie nauczania stosuje się do poznanych zasad ortograficznych, ale nie zna wyjątków i pisowni tradycyjnej czyta poprawnie pod względem technicznym rozumie tekst po cichej lekturze bywał nieprzygotowany do zajęć Ocena dopuszczająca Otrzymuje ją uczeń, który: nawet najprostsze zadania wykonywał przy pomocy nauczyciela lub innego ucznia 11
opanował umiejętności praktyczne, przydatne życiowo przyswoił treści niezbędne w dalszej edukacji bazowe ma niewielką znajomość treści i problemów materiału programowego słabo czyta pod względem technicznym, ale rozumie przeczytany tekst popełnia liczne błędy ortograficzne i interpunkcyjne zna kilka terminów literackich i gramatycznych, ale nie umie tej wiedzy wykorzystać w miarę systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy, ale nie zawsze odrabia prace domowe Ocena niedostateczna Otrzymuje ją uczeń, który: nie spełnia wymagań koniecznych nie potrafi wykonać najprostszych zadań nawet przy pomocy nauczyciela nie opanował bazowych sprawności językowych nie rokuje nadziei na uzupełnienie zaległości zaległości uniemożliwiają mu dalsze zdobywanie wiedzy z przedmiotu nie zna nawet małej części materiału przerabianego na lekcjach nie wykazuje chęci do nauki ani żadnej aktywności prowadzi zeszyt niesystematycznie albo wcale nie prowadzi zeszytu świadomie opuszcza prace klasowe, sprawdziany i ich poprawę nie przyswoił umiejętności przydatnych życiowo nie dysponuje wystarczającym zasobem leksykalnym 12