Jak planować udrożnienie rzecznych korytarzy ekologicznych Marek Jelonek Piotr Sobieszczyk
Planowanie udrożnienia rzecznych korytarzy ekologicznych Dolina rzeczna v obszary naturalne, mozaiki krajobrazowe: matryce - płaty - korytarze v obszary antropogeniczne: komunalne - przemysłowe - rolnicze v korytarze migracji Łączność pomiędzy elementami krajobrazu v mozaiki siedlisk v stepping stones v korytarze ekologiczne v korytarze antropogeniczne Źródło: Stream Corridor Restoration: Principles, Processes, and Practices 1998. By the Federal Interagency Stream Restoration Working Group, 15 Federal agencies of the US gov t.
Przywodne (lądowe) korytarze ekologiczne bariery migracyjne dla organizmów lądowych i związanych z wodą Korytarze ekologiczne A dobrze rozwinięta sieć korytarzy B słabo rozwinięta sieć korytarzy Korytarze antropogeniczne A wpływ barier na dobrze rozwiniętą sieć korytarzy ekologicznych B wpływ barier na słabo rozwiniętą sieć korytarzy ekologicznych Przywracanie ciągłości przywodnym korytarzom ekologicznym Źródło: Stream Corridor Restoration: Principles, Processes, and Practices 1998. By the Federal Interagency Stream Restoration Working Group, 15 Federal agencies of the US gov t.
Wybór barier migracyjnych w korycie rzeki do udrożnienia Bariery to techniczne, naturalne lub behawioralne przeszkody w korycie rzeki lub potoku, których - ze względu na ich wysokość, konstrukcję, właściwości hydrologiczne, morfologiczne lub fizykochemiczne - nie mogą pokonać organizmy wodne
Bariery migracyjne dla organizmów wodnych w korycie i dopływach Białej Tarnowskiej
Plan odtworzenia ciągłości rzecznego korytarza ekologicznego Białej Tarnowskiej Biała Tarnowska - 16 barier poprzecznych: - 4 bariery modernizowane - 10 barier przeprojektowywanych - 2 bariery umożliwiające migracje Efekt modernizacji - odcinek bez barier: w górze rzeki - 10 km w dole rzeki - 58 km Źródło: Stream Corridor Restoration: Principles, Processes, and Practices 1998. By the Federal Interagency Stream Restoration Working Group, 15 Federal agencies of the US gov t.
Przywracanie ciągłości rzecznym korytarzom ekologicznym planowanie przedsięwzięcia stopień Grybów Informacje wstępne kto ma korzystać z urządzenia Gatunki ryb max długość [cm] prędkość pływania [m/s] krytyczna głębokość [cm] łosoś atlantycki 145 1,10-3,20 1,10-3,20 6,00 pstrąg potokowy 50 0,80 1,80 0,80 1,80 -- 4,00 lipień 35 0,52 0,92 0,52 0,92 -- 2,99 brzanka 30 0,65 1,05 0,65 1,05 -- 2,62 głowacz pręgopłetwy 12 0,20-0,34 0,20-0,34 1,28 śliz 12 0,24-0,46 0,24-0,46 1,28 strzebla 10 0,47-0,74 0,47-0,74 1,14 kleń 50 0,68-1,75 0,68-1,75 4,00 certa 40 0,56-1,65 0,56-1,65 3,36 świnka 35 0,66-1,57 0,66-1,57 2,99 piekielnica 15 0,42-0,91 0,42-0,91 1,51
Przywracanie ciągłości rzecznym korytarzom ekologicznym planowanie przedsięwzięcia stopień Grybów Terminy działania urządzenia = okresy migracji ryb miesiące Gatunki ryb I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII łosoś atlantycki pstrąg potokowy lipień brzanka głowacz pręgopłetwy śliz strzebla kleń certa świnka piekielnica
Przywracanie ciągłości rzecznym korytarzom ekologicznym planowanie przedsięwzięcia stopień Grybów Dane hydrologiczne: v średnie dekadowe przepływy minimalne v min. dekadowy przepływ obserwowany 90 litr/s (0,090 m 3 /s) przepływ [m 3 /s] 5 4 3 2 1 2001 2002 2003 2004 2005 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Przywracanie ciągłości rzecznym korytarzom ekologicznym planowanie przedsięwzięcia stopień Grybów Dane hydrologiczne: v średnie dekadowe przepływy maksymalne v max dekadowy przepływ obserwowany 211 m 3 /s przepływ [m 3 /s] 150 100 50 2001 2002 2003 2004 2005 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Przywracanie ciągłości rzecznym korytarzom ekologicznym planowanie przedsięwzięcia stopień Grybów Zakres przepływów operacyjnych: v max przepływ przez urządzenie 8,2 0 m 3 /s v min przepływ przez urządzenie 0,01 m 3 /s przepływ [m 3 /s] 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Q min Q max Wielom. (Q max) Wielom. (Q min) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII m-ce
Przywracanie ciągłości rzecznym korytarzom ekologicznym wybór rozwiązania Na etapie koncepcji rozważano: v urządzenie (przepławkę) poza korytem rzeki v urządzenie w korycie rzeki bystrotok zwykły/kaskadowy, przepławkę deflektorową, kaskadę stopni
Reintrodukcja łososia w zlewni Białej Tarnowskiej Planowane działania: v ocena warunków środowiskowych potencjalnych tarlisk łososia i wytypowanie miejsc zarybień v wykonanie zarybień nieżerującym wylęgiem łososia v monitoring przeżywalności wypuszczonych łososi
dziękuję za uwagę