Renaturyzacja rzek i ich dolin. Wykład 4

Transkrypt

1 Renaturyzacja rzek i ich dolin Wykład 4 - Cechy hydromorfologiczne rzek naturalnych i przekształconych. - Wpływ antropopresji na cechy dolin rzecznych. - Określenie stanu ekologicznego rzek i stopnia ich przekształcenia (metody). - Warunki referencyjne dla rzek przekształconych. - Warianty renaturyzacji rzek na obszarach naturalnych i zurbanizowanych (przykłady). - Konsultacje środowiskowe. - Skutki renaturyzacji rzek (monitoring i projekty korekcyjne).

2 rzeka Wisła, Żelazo 2006 Należy pamiętać, że przed regulacją rzeka wygląda zupełnie inaczej niż po regulacji.

3 Nida Należy pamiętać, że przed regulacją rzeka wygląda zupełnie inaczej niż po regulacji.

4 Nida Należy pamiętać, że przed regulacją rzeka wygląda zupełnie inaczej niż po regulacji.

5 Odra odcinek Domaszków Tarchalice rzeka uregulowana obwałowania starorzecza zagospodarowanie terenu związane z historycznymi zmianami zasięgu zalewów rzecznych Zdjęcia lotnicze uwidaczniają część pierwotnego układu trasy rzeki

6 rzeki naturalne zwykle charakteryzują się dużą dynamiką zmian układu poziomego często niemożliwą do pełnego odtworzenia na obszarach użytkowanych przez człowieka

7 Nida uregulowana - koryto wyprostowane - strome brzegi - zwiększony spadek - przekrój trapezowy - zwiększone średnice rumowiska wleczonego - brak obszarów zastoiskowych

8 Odcinek bliski naturze - układa się naturalnie, wytworzone meandry - brzegi naturalne, często łagodne linia brzegowa dobrze rozwinięta - spadek odpowiadający reżimowi hydrologicznemu i uziarnieniu dna - przekrój naturalny (zmienny) - rumowisko wleczone niezmienione (transport zrównoważony) - istnienie obszarów zastoiskowych

9 zły projekt regulacji koryta Nidy spowodował powstanie wielkich (nienaturalnych), naprzemianległych form dennych. Nida próbuje tworzyć nowe zakola. Nida uregulowana

10 Nida bliska naturze

11 Regulacja bliska naturze -odstąpienie od pełnej regulacji koryta rzeki i ukształtowania trasy wód brzegowych, -rezygnację z ukształtowania i stabilizacji regularnego przekroju poprzecznego rzeki -ograniczenie zabudowy rzeki do zakresu zapewniającego bezpieczeństwo brzegów (niebezpiecznie zagrożonych), wałów przeciwpowodziowych, urządzeń i budowli (zabudowa lokalna), -poprawa warunków przepływu na odcinkach zatorogennych, -ograniczenie wycinki drzew i krzewów (trasa tzw. wody brzegowej), -rezygnacja z zabudowy rzeki stopniami, -uwzględnienie przyrodniczych, ekologicznych i rekreacyjnych funkcji rzeki. Żelazo 2006

12 Żelazo 2006

13 Bliskie naturze ubezpieczenie brzegu wklęsłego rzeki Gwdy w pobliżu linii wysokiego napięcia

14 Bliskie naturze ubezpieczenie brzegu wklęsłego rzeki Gwdy w pobliżu linii wysokiego napięcia

15 Regulacja bliska naturze Zastępowanie budowli i ubezpieczeń betonowych, zdolnymi do wegetacji Kamiński, Witkowski 2006 RZGW Poznań

16 Regulacja bliska naturze Zastępowanie budowli i ubezpieczeń betonowych, zdolnymi do wegetacji Kamiński, Witkowski 2006 RZGW Poznań

17 Regulacja bliska naturze Zastępowanie budowli i ubezpieczeń betonowych, zdolnymi do wegetacji Kamiński, Witkowski 2006 RZGW Poznań

18 Regulacja bliska naturze Zastępowanie budowli i ubezpieczeń betonowych, zdolnymi do wegetacji Kamiński, Witkowski 2006 RZGW Poznań

19 Regulacja za pomocą ramp jako bliskich naturze zamienników stopni

20 Regulacja za pomocą ramp jako bliskich naturze zamienników stopni

21 Projekty renaturyzacyjne Nida

22

23

24 Analiza map historycznych Komputerowy model odtwarzanej sieci rzecznej

25 Likwidacja lub zmiany obwałowań przeciwpowodziowych Przeprojektowanie rzędnej kolejki wąskotorowej i wykonanie licznych przepustów w nasypie kolejki

26 W celu przyspieszenia procesów meandrowania Nidy w korycie uregulowanym istnieje możliwość zastosowania deflektorów. Obiekty takie mogą być wykonane z przytwierdzonych do brzegu fragmentów pni drzew lub innych elementów

27 W ramach zrównoważonego rozwoju możliwe jest ożywienie turystyczne regionu: utworzenie scieżek pieszych, rowerowych i konnych. Wykonanie tras kajakowych. Odnowienie kolejki wąskotorowej Ożywienie gospodarcze i turystyczne Pińczowa i okolicznych wsi Możliwość wykonania planu rozwoju obszaru. Możliwość poprawy szlaków komunikacyjnych. Projekty ochrony przed powodzią

28 Przykłady europejskie Padgate Brook rzeka nizinna obszar zurbanizowany - poprawa jakości środowiska - poprawa krajobrazu - podniesienie świadomości społecznej - zwiększenie krętości rzeki - połączenie rzeki z terenami zalewowymi patrz też inne, zeskanowane pliki

29 Przepławki dla ryb są obiektami ciągle poznawanymi. W Katedrze IWiG UR w Krakowie w prowadzone są badania w celu uproszczenia wymiarowania przepławek ryglowych i wielofunkcyjnych, pracujących w różnych warunkach hydromorfologicznych. przepławki:

30 ciekawe linki: 1. Kulesza, Czoch, Wawręty 2. Żelazo 2010 Renaturyzacja rzek - Ocena działań kompensacyjnych: Natura