FORMY PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ W DZAŁANIACH ADMINISTRACYJNYCH
Nowe standardy projektowania oraz wdrażania programów i polityk publicznych Partycypacja wertykalna aktywne włączanie obywateli w kształtowanie polityki przez władze Współpraca różnych grup interesów, aby: o Trafniej diagnozować potrzeby społeczności o Projektować zaspokajające je działania o Efektywniej korzystać z dostępnych zasobów i kapitałów
narzędzia informacyjne Pierwszy etap partycypacyjny informowanie jest b. ważny wzbudza zainteresowanie, angażuje Prowokacyjne plakaty, ulotki Wizyty w domach i instytucjach opieki społecznej Wizyty w szkołach podstawowych Wizyty w szkołach dla starszych dzieci warsztaty, wywiady grupowe Szybkie ankiety podczas festynów, dni targowych, kwestionariusze pocztówkowe Strona internetowa i blog - dyskusje on-line Sonda telefoniczna
warsztaty konsultacyjne Moderowane spotkania poświęcone różnym tematom 10 40 uczestników obywatele, organizacje pozarządowe, urzędnicy Dyskutuje się wybrany temat Wybiera najważniejsze zagadnienia, cele działania Wybiera się partnerów, którzy mieliby uczestniczyć w realizacji Najczęściej wykorzystuje się to narzędzie do omawiania spraw lokalnych, które mogą bezpośrednio interesować i angażować uczestników
diagnoza lokalna Niezbędna podstawa procesów partycypacyjnych Pokazuje co sądzą oraz ile wiedzą na dany temat osoby, których problem dotyczy Często pokazuje co jest kwestią problematyczną i najpilniejszą do omówienia i rozwiązania
forum lokalne i monitoring Regularnie obradujące ciała doradcze administracji, skupione niekiedy na konkretnym temacie lub Powoływane na jakiś czas pod katem jakiegoś problemu lub zagadnienia Grupa składa się ze stałych członków lub Jest otwarta Ok.. 20 uczestników mieszkańcy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy Monitoring kontrola aktualności działań i sposobu realizacji + wskaźniki jak mierzyć osiągnięcie zakładanych celów
ankieta, kwestionariusz Narzędzie stosowane w początkowym etapie pozwala rozpoznać najważniejsze zagadnienie i najbardziej palące problemy Ankietom towarzyszą spotkania, warsztaty, audycje radiowe, które pogłębiają wyniki Rezultat zwiększają świadomość problematycznego zagadnienia o Ankieta pocztowa ( ze zwrotną kopertą i znaczkiem) o Telefoniczna o Bezpośrednia przez ankieterów o Kwestionariusz zamknięty
konferencja konsensualna Narzędzie wykorzystywane, aby uwzględnić opinię szerszej publiczności przy ocenie nowych rozwiązań technologicznych lub naukowych. Celem jest włączenie głosu zwykłych obywateli do dyskursu zmonopolizowanego przez ekspertów Etapy: o Wybranie panelu obywateli 10 20 osób nie związanych z tematem konferencji o Opracowanie i dystrybucja materiałów informacyjnych o Spotkanie przygotowawcze paneliści ustalają pytania, wstępnie dyskutują temat, ustalają jakich ekspertów chcieliby zaprosić na posiedzenie główne o Posiedzenie główne debata między panelistami a ekspertami w obecności publiczności i mediów o Raport opracowują paneliści, zawiera konkluzje z debaty oraz rekomendacje. Przedstawiany podczas konferencji prasowej w obecności publiczności oraz przekazywany decydentom
sąd obywatelski Technika wspierająca decyzje podejmowane przez władze Grupa obywateli 12 16 osób odpowiadająca strukturze społeczności Niebędących ekspertami Pracują na zasadach zbliżonych do ławy przysięgłych Rozpatrują sprawę i wydają werdykt Jurorzy uzyskują materiały opisujący różne sposoby rozwiązania danego zagadnienia Mogą wysłuchać strony i świadków Proces trwa 2-4 dni Jurorzy formułują rekomendacje w czasie 2-4 miesiące
konsultacje publiczne Służą zbilansowaniu opinii różnych stron Muszą rozpocząć się przed realizacją projektu Powinny być jak największe Zorganizowane w określonym czasie Przyjmują formę spotkań podczas których omawiany i prezentowany jest projekt Często uczestniczą eksperci Niezbędna obecność moderatora Zagwarantowanie, że wypracowane wnioski będą brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji
debata publiczna Zinstytucjonalizowana wersja konsultacji publicznych Dotyczą często wielkich projektów infrastrukturalnych mogących wpływać na środowisko naturalne Wszystkie etapy debaty jawne Etapy: o Badania i analizy o Przygotowanie materiałów informacyjnych, audiowizualnych, makiet, strony internetowej i in. o Konferencja prasowa i przedstawienie projektu o Spotkania dla konkretnych grup związanych z projektem o Publiczne spotkania tematyczne o Spotkania z konkretnymi organizacjami o Raport wnioski i rekomendacje
planowanie partycypacyjne Znajduje zastosowanie gdy przedmiotem podejmowanej decyzji jest kształt fizyczny i program jakiejś przestrzeni, np. plan miejscowy, rewitalizacja jakiegoś obszaru, budowa instytucji publicznej Etapy: o Analiza środowiskowa badania społeczne, analiza danych, badania potrzeb i oczekiwań różnych grup, analiza zasobów miejsca, analiza uczestników i ich interesów, urbanistyczne prace przygotowawcze o Projektowanie rozwiązań w ścisłej współpracy z aktorami procesu spotkania z interesariuszami, wstępne rozwiązania przestrzenne, różne warianty koncepcji o Dyskusja nad koncepcjami forum publiczne ( kilka razy ) o Podjęcie ostatecznych decyzji przez wszystkie strony, w tym przez głównego wykonawcę projektu
partycypacyjne planowanie strategiczne Metoda pozwala grupie stworzyć wspólną wizję przyszłości i wypracować szczegółowy plan działania Należy zadbać o możliwie dużą różnorodność grupy Liczba uczestników: 20 50 Proces obejmuje zwykle 4 warsztaty odpowiadające jednemu etapowi: o Wizja o Bariery przeszkadzają w realizacji wizji o Recepty innowacyjne strategie, które pozwolą przezwyciężyć bariery o Plan działania wraz z ramowym harmonogramem
spacery badawcze Wybrane osoby na podstawie wytycznych przygotowanych przez badaczy jednoosobowo opisują swoje doświadczenia ze spaceru Obserwowanie i odczuwanie przestrzeni pod kątem określonych wskaźników, jej dostępności i przyjazności
konsultacje instytucjonalne Stosuje się w procesie tworzenia dokumentów technicznych i strategicznych korzystając z wiedzy i opinii ekspertów Uczestnikami są eksperci, urzędnicy, osoby zajmujące się danym zagadnieniem Powinny uwzględniać wszystkich partnerów zaangażowanych w dany temat Ważna jest komunikacja między zespołami Zespoły winny mieć aktualizowane stale poparcie instytucjonalne i polityczne
szacowanie partycypacyjne Cel: umożliwienie mieszkańcom przeanalizowanie swojej sytuacji, samodzielne znalezienie rozwiązań i zastosowanie ich w praktyce Określenie lokalnych priorytetów Edukowanie obywateli w zakresie odpowiedzialności za społeczność i procedur rządzenia na poziomie lokalnym Stosowane techniki warsztatowe: mapowanie przestrzeni, tworzenie modeli, ćwiczenia wizualizacyjne, drama, działania artystyczne
szacowanie partycypacyjne Cykl : Badania członkowie społeczności sami je wykonują Uczenie się tworzenie informacji, zbieranie oraz wymiana poglądów Wspólne podejmowanie działań stworzenie planu działania przez uczestników procesu
grupy wielokrotne Wariacja grup fokusowych Uczestnicy spotykają się co najmniej dwukrotnie aby: Wstępnie przedyskutować wybrane zagadnienie Podyskutować o wybranej kwestii po zapoznaniu się z przedstawionymi materiałami informacyjnymi i porozmawianiu na ich temat z osobami spoza grupy uczestników Drugie spotkanie odbywa się po upływie czasu wystarczającego na wykonanie pracy domowej, przeważnie jest to 1 lub 2 tygodnie
budżet partycypacyjny Obywatele podejmują decyzje na temat spraw budżetowych, zarówno odnośnie konkretnych inwestycji czy usług, jak i współdecydują w bardziej strategicznych kwestiach na poziomie miast czy państwa
ewaluacja Część procesu podejmowania decyzji Obejmuje systematyczne, jawne zbieranie i analizowanie informacji o efektach projektu czy działania w odniesieniu do znanych celów, kryteriów i wartości, które miały być spełnione i osiągnięte. Zapewnia przejrzystość procesu i staje się czynnikiem mobilizującym do pracy Pozwala wyciągać wnioski na przyszłość Pozwala unikać powtórzenia błędów i jak najlepiej wykorzystać nabyte doświadczenia