Opis produktu finalnego projektu innowacyjnego testującego SCOUTING aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców Temat innowacyjny: Wzmocnienie współpracy przedsiębiorstw z sektorem nauki Nazwa projektodawcy: Uniwersytet Łódzki Tytuł projektu: SCOUTING aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców Numer umowy: UDA-POKL.08.02.01-10-015/11-01 wrzesień 2014
I. Nazwa produktu finalnego INNOWACYJNY SYSTEM IDENTYFIKOWANIA, MONITOROWANIA I OCENY POTENCJAŁU KOMERCJALIZACYJNEGO WYNIKÓW PRAC BADAWCZYCH II. Elementy składające się na produkt finalny Scouting to innowacyjne rozwiązanie na rzecz identyfikacji, monitoringu i oceny potencjału prac badawczych oraz składników wiedzy powstających w uczelniach wyższych. Polega na wprowadzeniu do struktur organizacyjnych uczelni wyspecjalizowanych stanowisk oraz formalnego ich umocowania. Stanowiska te zajmowane są przez osoby posiadające przygotowanie w zakresie identyfikacji różnych form wiedzy na uczelni wyższej oraz posiadające wiedzę merytoryczną potrzebną do oceny potencjału komercyjnego badań, tzw. scoutów. Scouci odpowiedzialni są za zbieranie informacji o pracach naukowo-badawczych, wstępną ocenę ich potencjału do komercjalizacji oraz nawiązywanie kontaktów z światem biznesu. Produktem finalnym jest innowacyjny system identyfikowania, monitorowania i oceny potencjału komercjalizacyjnego wyników prac badawczych składający się z filaru: 1. EDUKACYJNEGO przygotowanie kandydatów na scoutów poprzez Podyplomowe Studium Ocena Potencjału Rynkowego Prac Badawczych 2. SYSTEMOWEGO, którym jest innowacyjny model scoutingu w wymiarze systemowym, składający się z następujących komponentów: a. Modelu ogólnego, obejmującego opis profilu i predyspozycji scouta, praw i obowiązków scouta, a także zakresu zadań i kompetencji scouta względem ról odnoszących się do 1) modelu włączania scoutów w proces zarządzania podażą badań i 2) modelu włączania scoutów w proces zarządzania popytem na badania w wymiarze ogólnym; b. Modelu szczegółowego, obejmującego opis procesu scoutingu w formie mapy procesu, opis modelu włączania scoutów w proces zarządzania popytem na badania i opis modelu włączania scoutów w proces zarządzania podażą badań (w wymiarze szczegółowym), a także opis osadzenia scouta w strukturze uczelni wyższej, zasady zatrudniania, wynagradzania i kontrolowania, procedury postępowania i ochrony własności intelektualnej, jak również system wsparcia zespołu scoutów w trakcie wprowadzania modelu scoutingu w ramach uczelni wyższej oraz system przepływu informacji. Odpowiednie przygotowanie merytoryczne jest jednym z warunków efektywności scoutingu. Zastosowanie łącznie obu powyższych komponentów stanowi niezbędny warunek do wdrożenia innowacji. Dodatkowym zaobserwowanym efektem działalności sieci scoutów jest znaczące polepszenie przepływu informacji w ramach Wydziałów, oraz budowa uczelnianych i wydziałowych powiazań społecznych na rzecz komercjalizacji wyników badań. III. Problem, na który odpowiada innowacja Produkt finalny odpowiada na problem niskiej współpracy sektora nauki z sektorem gospodarki, co prowadzi do niskiej innowacyjności polskich przedsiębiorstw. Produkt odpowiada na potrzeby następujących grup docelowych (określone w skali regionu i kraju produkt będzie mógł być upowszechniany na terytorium całej Polski): 1) użytkowników (uczelnie wyższe oraz ośrodki innowacji i podmioty wspierające proces transferu technologii i komercjalizacji wiedzy oraz 2) odbiorców środowisko akademickie (pracownicy naukowi, naukowo-dydaktyczni oraz doktoranci) oraz przedsiębiorstwa. Problemy te można sformułować następująco: Uczelnie stosują nieefektywne formy identyfikacji i monitoringu wiedzy i technologii: o specyfikę funkcjonowania uczelni wyższej w kontekście jej potencjału komercjalizacji wiedzy wiąże się z dużym rozproszeniem informacji o wiedzy i technologiach, które mogą być w różny sposób komercjalizowane. o problemy uczelni związane m.in. z (i) niewielkim stopniem otwartości środowiska naukowego na współpracę i dzielenie się wiedzą, (ii) brak stałego systemu pozyskiwania informacji, polegającego często na zgłoszeniach ze 1
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego strony kadry akademickiej (co stoi w sprzeczności z poprzednim punktem), (iii) mało efektywny system pozyskiwania i udostępniania informacji, odnoszący się do niskiej efektywności stosowanych baz danych. Funkcjonujący na uczelniach system współpracy z przedsiębiorstwami nie posiada wystarczającego potencjału kadrowego w zakresie komercjalizacji wiedzy i transferu technologii. Niska skuteczność funkcjonujących uczelnianych systemów w zakresie zdobywania wiedzy dot. posiadanego potencjału komercyjnego wiedzy. Uczelnie stosują mechanizmy utrudniające proces komercjalizacji wiedzy, co niekorzystnie wpływa na potencjał KWiTT. Niedostateczna ochrona wiedzy spowodowana m.in. przez brak oceny wartości rynkowej efektów badań: Głównym celem wprowadzenia innowacji jest podniesienie zdolności uczelni w zakresie współpracy z przedsiębiorcami poprzez wypracowanie innowacyjnego systemu identyfikowania, monitorowania i oceny potencjału komercjalizacyjnego wyników prac badawczych (skrót: ISMiO), opartego na doświadczeniach partnerów ponadnarodowych. Cele szczegółowe wdrożenia produktu zostały określone, w następujący sposób: 1. Poprawa efektywności identyfikacji i monitoringu tworzonej w ramach prac badawczych wiedzy i technologii poprzez zastosowanie aktywnych form opartych na adaptowaniu doświadczeń partnerów. Pożądany stan po wprowadzeniu systemu scoutingu dotyczy zwiększenia istniejącego potencjału systemu identyfikacji potencjału komercjalizacyjnego prac badawczych na uczelni, co bezpośrednio wpłynie na możliwości inicjowania współpracy z partnerami z sektora przedsiębiorstw. 2. Podniesienie potencjału kadr uczelni w zakresie zadań dotyczących KWiTT dzięki zastosowaniu ISMiO opartego na doświadczeniach partnera ponadnarodowego. Pożądany stan po wprowadzeniu systemu scoutingu obejmuje zwiększenie liczby pracowników uczelni przygotowanych do prowadzenia działań z zakresu procesu komercjalizacji wiedzy i transferu technologii. Proces przygotowania obejmuje proces szkolenia teoretycznego oraz nabycia praktycznych umiejętności zawodowych w warunkach pracy w roli scouta na uczelni wyższej. Zwiększenie potencjału uczelni w zakresie zdobywania wiedzy dot. posiadanego potencjału komercyjnego. Pożądany stan po wprowadzeniu systemu scoutingu obejmuje wprowadzenie na uczelni praktyki postępowania dotyczącej wprowadzenia oraz praktycznego funkcjonowania sieci scoutów. 3. Stworzenie na uczelni przyjaznych warunków systemowych wspierających proces komercjalizacji wiedzy. Drogą do tego celu jest (i) zwiększenie świadomości decydentów uczelni w zakresie wyzwań systemu komercjalizacji wiedzy i transferu technologii, oraz (ii) zwiększenie świadomości pracowników naukowo-badawczych w zakresie możliwości komercjalizacji wytworzonej w ramach procesów badawczych badawczego wiedzy i transferu technologii. Warunki te wspomogą wprowadzenie na uczelni systemowych rozwiązań dotyczących działania sieci scoutów w ramach procesu komercjalizacji wiedzy. Rozwiązanie jest innowacyjne w skali kraju, gdyż jest systemem: 1. Aktywnym - wprowadza wysoką aktywność poszukiwaczy rezultatów prac badawczych (scoutów), docierających do naukowców. Dotychczas stosowane rozwiązania polegają na tym, iż naukowiec przekonany o potencjale komercyjnym opracowanego przez siebie rozwiązania, sam kieruje je do centrum transferu technologii. Naukowcy zazwyczaj nie są w stanie ocenić takiego potencjału i nie mają rozeznania w potrzebach przedsiębiorstw. Stąd potrzeba wprowadzenia systemu, który umożliwi ocenę potencjału komercyjnego każdej wiedzy w uczelni. Taki bezpośredni, wymuszony w miejscu pracy kontakt, powtarzany systematycznie powiększa szanse na zmianę świadomości pracowników naukowych i zmianę kierunku badań z podstawowych na rozwojowe. Ważna jest tu systematyczna informacja zwrotna na temat walorów użytkowych w kategoriach ekonomicznych prowadzonych badań. 2. Wprowadzającym specjalizację pracowników zajmujących się identyfikacją i oceną potencjału rynkowego prac badawczych poprzez zawężenie: a. Zadań scoutów do działań związanych z pracą bezpośrednio z pracownikami naukowymi i przedsiębiorstwami. Praca scoutów bezpośrednio z naukowcami w zakresie oceny potencjału komercyjnego możliwa będzie za sprawą specjalistycznej wiedzy i umiejętności, jakie scouci nabędą w drodze odbytych studiów podyplomowych, będących składnikiem produktu. Dotychczasowe rozwiązania nie obejmują działań związanych z oceną potencjału komercyjnego na poziomie jednostek uczelni poprzez wyspecjalizowane osoby (zadania realizowane są na 2
poziomie ponadwydziałowym), nie zakładają współpracy pomiędzy poziomem wydziału a poziomem centralnym i otoczeniem biznesowym uczelni; b. Obszaru działań do określonych dziedzin nauki, w celu wykorzystania ich specjalistycznej wiedzy. 3. Doskonalącym się - poprzez intensywną wymianę doświadczeń pomiędzy scoutami, którzy pracują w różnych obszarach wiedzy. Jak zostało to doprecyzowane na etapie prac nad produktem, w ramach procesu scoutingu dokonuje się wymiana doświadczeń, tzw. networking, będący istotnym składnikiem produktu. Elementami samodoskonalenia są również systematyczny monitoring prac oraz oferowane dla scoutów wsparcie w postaci coachingu oraz mentoringu i doradztwa. Wypracowane rozwiązanie jest również innowacyjne w wymiarze: a. uczestnika następuje włączenie do aktywnej współpracy pracowników naukowo-dydaktycznych uczelni, którzy nie biorą w obecnie stosowanych rozwiązaniach udziału w identyfikacji i ocenie potencjału rynkowego prac badawczych, b. problemu planowane rozwiązanie rozwiązuje znany problem związany z brakiem dokładnych danych dotyczących zasobów wiedzy uczelni wyższych, ich wartości rynkowej i jej ciągłego monitoringu, c. formy wsparcia wykorzystanie i zaadaptowanie w polskich warunkach prawnych i organizacyjnych doświadczeń wypracowanych na zagranicznych uczelniach o dużej efektywności w zarządzaniu i komercjalizacji wiedzy, w tym systemu kształcenia scoutów. Innowacyjność rozwiązania polega na kompleksowym podejściu uwzględniającym zarówno komponent edukacyjny jak i systemowy. IV. Użytkownicy, którzy mogą zastosować innowację Użytkownikami produktu są: a. Uczelnie wyższe, w tym, uczelnie w regionie łódzkim: Uniwersytet Łódzki, Politechnika Łódzka, Uniwersytet Medyczny, Akademia Sztuk Pięknych, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna, Akademia Muzyczna. Łącznie jest to 6 uczelni wyższych w skali regionu i 60 uczelni w kraju (zidentyfikowanych jako posiadających potencjał komercyjny). b. Ośrodki innowacji i podmioty związane z komercjalizacją wiedzy i transferem technologii, w tym w regionie łódzkim 14 ośrodków innowacji. W skali kraju: 24 parki technologiczne, 21 inicjatywy parkowe, 20 inkubatory technologiczne, 62 preinkubatory i akademickie inkubatory przedsiębiorczości, 90 centra transferu technologii,12 fundusze kapitału zalążkowego, 8 sieci aniołów biznesu, 54 funduszy poręczeń kredytowych. V. Działania / nakłady / zmiany konieczne do zastosowania/wdrożenia innowacji Wdrożenie produktu finalnego wymaga wdrożenia następujących jego komponentów: 1. FILARU EDUKACYJNEGO 2. FILARU SYSTEMOWEGO, w tym modelu: - ogólnego - szczegółowego. Wdrożenie sieci scoutów technologicznych w strukturę uczelni wyższej wymaga pozyskania do roli scoutów odpowiednich kandydatów, formalnego ich osadzenia w strukturze uczelni oraz zarządzania siecią scoutów podczas ich działalności. Poza pewnymi osobowościowymi predyspozycjami, osoba socuta musi także odebrać formalne merytoryczne przygotowanie. W przypadku braku kadr o odpowiednim przygotowaniu merytorycznym, konieczne jest ukończenie przez kandydata na scouta Studium podyplomowego z zakresu oceny potencjału rynkowego prac badawczych. W warunkach polskich należy założyć, iż krok ten jest niezbędny z powodu braku odpowiednio przygotowanych kadr w polskich uczelniach wyższych. Szacowany koszt wprowadzenia innowacji dzieli się na koszt pracy scoutów i koszt merytorycznego przygotowania do pracy scouta koszt studiów podyplomowych. W odniesieniu do kosztów związanych z zatrudnieniem scoutów, przyjmuje się konieczność wygenerowania etatów na poziomie wydziałów dedykowanych dla scoutów, przyjmując 0,58 etatu na 50 zespołów badawczych, przyjmując wynagrodzenie zbliżone do wynagrodzenia na etacie adiunkta, a więc przynajmniej 3500 zł brutto brutto. W ramach kalkulacji przyjęto rozmiar uczelni na poziomie 250 zespołów badawczych, co odpowiada średniej wielkości uczelni wyższej w Polsce. 3
Koszt wdrożenia produktu przedstawia poniższa tabela. STUDIUM PODYPLOMOWE pozycja jednostka Wynagrodzenie opiekuna merytorycznego studiów studium 214 godzin 8400 administracja osoba 6000 wykładowcy 170 godzin 59500 wizyta studyjna - wynagrodzenie wykładowców 24 godziny 12000 wizyta studyjna - przejazd i zakwaterowanie 22 osoby 90000 wykłady gościnne - wynagrodzenie wykładowców 20 godzin 10000 ŁĄCZNY KOSZT CAŁKOWITY STUDIUM 185900 SIEĆ SCOUTÓW - ETAP WDROŻENIA pozycja jednostka wynagrodzenie coachów- 5 osób 5 osobomiesięcy 12500 wynagrodzenie scoutów - 5 osób 5 osobomiesięcy 17500 wynagrodzenia koordynatora sieci miesiąc 2200 wynagrodzenie obsługi administracyjnej sieci miesiąc 1100 podróże służbowe scoutów miesiąc 2000 ŁĄCZNY KOSZT MIESIĘCZNY 35300 SIEĆ SCOUTÓW - ETAP DOCELOWY pozycja jednostka wynagrodzenie scoutów - 5 osób 5 osobomiesięcy 17500 wynagrodzenia koordynatora sieci miesiąc 2200 wynagrodzenie obsługi administracyjnej sieci miesiąc 1100 podróże służbowe scoutów miesiąc 2000 ŁĄCZNY KOSZT MIESIĘCZNY 22800 DODATKOWO wyjazd studyjny (np. Dolina Krzemowa, USA) osoba 16000 szkolenie coachów koszt przeszkolenia 1 coacha 14900 VI. Dostępność produktu finalnego dla jego przyszłych użytkowników Produkt finalny będzie upowszechniany w formie poradnika. Dodatkowo, naukowy wymiar rozwiązania polegającego na scoutingu wiedzy i technologii zaprezentowany będzie w formie opublikowanej monografii naukowej. Oba opracowania dostępne będą w formie papierowej oraz elektronicznej (pdf, dostępny on-line). VII. Zmiany w zakresie strategii upowszechniania W zakresie upowszechniania produktu, za zasadne uznano wydanie monografii naukowej. Specyfika środowiska akademickiego wymaga upowszechniania produktu (dla zapewnienia efektywności podejmowanych działań) również w formie wydawnictwa o charakterze naukowym. Monografia stanowi uzupełnienie tym samym obecnego przekazu skoncentrowanego na aspektach poradnikowych/ praktycznych wdrażanego rozwiązania. Wynika to ze sposobu funkcjonowania środowiska naukowego, które, na co dzień zajmuje się opracowaniami posługującymi się specyficznym językiem opisu oraz analizy zjawisk. Z tego względu wydanie pozycji o charakterze naukowym zwiększa efektywność działań upowszechniających poprzez (1) formę przekazu spójną z językiem środowiska naukowego, (2) środowiskowy prestiż publikacji, wynikający z faktu statusu naukowego. Opracowanie monografii w tej formie, wzmocni upowszechnianie informacji (np. poprzez cytowania w literaturze naukowej) w grupie docelowej. 4
Planowany nakład 220 egzemplarzy to nakład minimalny, który zapewnia możliwość udziału wydawnictwa naukowego o odpowiednim prestiżu w środowisku, a jednocześnie taki, który umożliwi odpowiedni efekt popularyzatorski w środowisku naukowym. Objętość monografii przewiduje się na ok. 200 stron, co umożliwia zamieszczenie, co najmniej 7 artykułów tematycznych. Materiał będzie dodatkowo popularyzowany elektronicznie w formie pliku pdf. Poprzez m.in. stronę scouting.uni.lodz.pl. VIII. Zmiany w zakresie strategii włączania do głównego nurtu polityki Zmiany w zakresie strategii włączania obejmują propozycję rozszerzenia działalności sieci scoutów w ramach struktur jednej z łódzkich uczelni wyższych. Realizowane działania upowszechniające objęły osoby zatrudnione w strukturach odpowiedzialnych za komercjalizację wiedzy i transfer technologii na uczelniach wyższych, w tym w szczególności uczelniach łódzkich. W bezpośrednich dyskusjach okazało się, że modelem scoutingu są zainteresowane dwie kluczowe (poza UŁ) łódzkie uczelnie wyższe tj. Uniwersytet Medyczny oraz Politechnika Łódzka. W przypadku Uniwersytetu Medycznego rozmowy potwierdziły możliwość działania osób zatrudnionych na Uniwersytecie Łódzkim (w ramach Projektu) przy wypełnieniu określonych warunków formalnych (w tym umowy o zachowaniu poufności). Przedłużenie działalności scoutów w Uniwersytecie Medycznym w Łodzi pozwoli na poprawę sprawności działań włączających do głównego nurtu polityki i będzie miało charakter szkoleniowy dla uczelni przyjmującej, pokazujący w jaki sposób należy wdrażać i stosować produkt. IX. Załączniki Instrukcja stosowania produktu finalnego 5