Ocena obciążenia uczniów tornistrami/plecakami Zbyt duży ciężar tornistra lub pochylenie ciała wymuszone przez ten ciężar, powoduje zwiększenie obciążenia kręgosłupa oraz mięśni tułowia i może doprowadzić do deformacji układu kostnego. W związku z tym, iż nadal brak jest normy określającej dopuszczalny ciężar tornistrów/plecaków noszonych przez uczniów, zaleca się, aby waga tornistra nie przekraczała 10-15% masy ciała dziecka. W czasie przeprowadzania kontroli przyjęto, że ciężar tornistra nie może przekraczać 10% masy ciała ucznia. Rok Liczba skontrolowanych placówek Liczba skontrolowanych Ilość uczniów objętych pomiarami Ilość uczniów z przekroczoną wagą tornistrów % uczniów, u których przekroczenie wagi tornistrów 2013 6 36 558 288 52 2014 7 43 656 290 44 2015 1 6 139 101 73 Pomiarów wagi tornistrów/plecaków w 2015r. dokonano w 1 szkole podstawowej. Ocenioną objęto 139 uczniów w 6 oddziałach. Przekroczenie wagi tornistrów/plecaków w roku 2015 u 101 uczniów, czyli u 73% wszystkich ocenionych osób.stanowi to wzrost o 28,8% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Dyrektorzy skontrolowanych placówek, w których przekroczenia wagi tornistrów/plecaków otrzymali zalecenia pisemne. Higieniczna ocena rozkładów zajęć lekcyjnych Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) dyrektor zapewnia wszystkim uczniom bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach poza szkołą. Plan dydaktyczno-wychowawczy szkoły powinien uwzględniać potrzebę równomiernego obciążenia dzieci i młodzieży zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia. Higienicznej oceny rozkładów zajęć lekcyjnych w 2015r. dokonano dla łącznie w 128 oddziałach tj. 89 w 8 szkołach podstawowych funkcjonujących samodzielnie, 18 w 2 gimnazjach funkcjonujących samodzielnie, 11 w 1 szkole
podstawowej funkcjonującej w zespole, 3 oddziały w gimnazjum funkcjonującym w zespole oraz w 7 oddziałach w 2 szkołach ponadgimnazjalnych funkcjonujących w zespole. Nieprawidłowości w 6 szkołach podstawowych funkcjonujących samodzielnie w 66 oddziałach oraz w 12 oddziałach w 1 gimnazjum funkcjonującym samodzielnie. Zalecono, aby uwzględnić równomierne rozłożenie zajęć lekcyjnych w planie zajęć dydaktycznych klas w poszczególnych dniach na przestrzeni tygodnia.
2012 2013 2014 2015 Rodzaj placówek szkoły podstawowe 60 9 0 0 75 9 2 1 52 7 13 2 89 8 66 6 gimnazja 8 2 0 0 38 4 0 0 7 1 0 0 18 2 12 1 licea ogólnokształc 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ące ponadgimnazj alne szkoły 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 zawodowe zespół szkół, w tym: 28 3 0 0 49 5 0 0 6 2 1 1 21 2 0 0 szkoły podstawo 6 1 0 0 4 20 0 0 1 1 1 1 11 1 0 0 we gimnazja 6 1 0 0 3 15 0 0 0 0 0 0 3 1 0 0 licea ogólnoks 3 1 0 0 1 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ztałcące ponadgi mnazjaln e szkoły zawodow e 13 4 0 0 4 12 0 0 1 1 0 0 7 2 0 0 OGÓŁEM 96 14 0 0 162 18 2 1 65 10 14 3 128 12 78 7
Ocena dostosowania edukacyjnych do wzrostu dzieci Należy podkreślić, iż zgodnie z 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce. Stosownie do treści 9 ust. 2 cytowanego rozporządzenia sprzęty, z których korzystają osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki, dostosowuje się do wymagań ergonomii. Zgodnie z następnym przepisem 9 ust. 3 ww. rozporządzenia szkoły i placówki nabywają wyposażenie posiadające odpowiednie atesty lub certyfikaty. Należy mieć na uwadze to, iż uczeń spędza znaczną część czasu w placówce siedząc. Pozycja siedząca jest niekorzystna dla kręgosłupa, dlatego też stanowisko pracy ucznia ma istotny wpływ na jego postawę i zdrowie (prawidłowe kształtowanie się kręgosłupa oraz prawidłowe funkcjonowanie narządów wewnętrznych). Korzystanie ze stanowisk pracy niedostosowanych do wzrostu powoduje negatywne oddziaływanie na anatomiczne krzywizny kręgosłupa. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie przypomina, iż: Każdy uczeń powinien mieć zmierzoną wysokość ciała i/lub podkolanową (odległość od podłogi do zgięcia podkolanowego wykonane w pozycji siedzącej), na podstawie której określa się rozmiar dostosowany do danego ucznia. W dzienniku klasowym lub innym dokumencie przy nazwisku ucznia powinien być dokonany wpis zawierający rozmiar przeznaczonych dla danej osoby zgodnie z PN. Wszystkie meble powinny być oznakowane w sposób widoczny i trwały (numer rozmiaru albo kod koloru lub jedno i drugie zgodnie z załącznikiem do Polskiej Normy). Na meblach regulowanych należy oznakować zakres numerów rozmiarów. Meble powinny być prawidłowo zestawione (stolik i krzesło powinny mieć ten sam rozmiar np. ze stolikiem o rozmiarze 4 powinno być zestawione krzesło o rozmiarze 4). Każdy uczeń powinien siedzieć we właściwym, dostosowanym do jego wzrostu zestawie oraz znać rozmiar, który jest dla niego wskazany. Zaleca się zawieszanie w salach plansz zawierających numery wielkości stołów i krzeseł, przypisane do wielkości ciała uczniów w pozycji stojącej oraz wyróżniki kolorystyczne dla danej numeracji.
Zaleca się dwa razy w roku szkolnym (po wakacjach i feriach zimowych) przeprowadzać pomiary wzrostu wszystkich uczniów, celem doboru właściwej wielkości stolika i krzesła. Należy utrwalać w świadomości uczniów oraz nauczycieli, jak ważny jest właściwy dobór dla zdrowia użytkowników. Prawidłowe dopasowanie do wzrostu uczniów polega na tym, że: podeszwy stóp (w butach) na całej powierzchni dotykają podłogi; między udami a płytą stołu zachowany jest prześwit umożliwiający swobodne poruszanie nogami; uda nie są od spodu uciśnięte przez krawędź siedziska; wysokość stołu jest tak dobrana, że płyta stołu, gdy ramiona są opuszczone, znajduje się na poziomie łokci; oparcie krzesła podpiera plecy w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, nie dochodząc do łopatek; przednia krawędź siedziska nie dotyka tylnej powierzchni goleni; między oparciem a siedziskiem krzesła jest zachowana przestrzeń umożliwiająca swobodne ruchy dolnej części tułowia. 2012 2013 2014 2015 Rodzaj placówek szkoły podstawowe 4 2 9 3 2 2 2 2 20 1 18 1 3 1 3 1 gimnazja 4 3 3 1 0 0 1 1 8 3 2 2 2 1 2 1 zespół szkół, w tym: 2 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 szkoły podstawowe 2 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 gimnazja 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 OGÓŁEM 10 6 12 4 2 2 3 3 28 4 20 3 5 2 5 2
W roku 2015 oceny dostosowania edukacyjnych do zasad ergonomii dokonano w 2 placówkach tj. w 1 szkole podstawowej funkcjonującej samodzielnie, w 1 gimnazjum funkcjonującym samodzielnie. Pomiary przeprowadzono w 5 oddziałach, 100 stanowisk pracy ucznia. Przeprowadzone w czasie pomiary wykazały, że w 2 placówkach, w 5 oddziałach 62 uczniów ma nieprawidłowo dostosowane stoliki i krzesła do wzrostu. Ponadto w wielu przypadkach dzieci korzystały ze stanowisk pracy większych niż przewiduje norma. Pomimo tego postawa dzieci przy stolikach była prawidłowa. W roku 2012 stoliki i krzesła niedostosowane do wzrostu u 10,9% spośród wszystkich ocenionych osób, w roku 2013 u 14,5% spośród wszystkich ocenionych osób, w roku 2014 u 54,5%, natomiast w 2015 roku było to 62%. W związku z tym można zauważyć, że każdego roku co raz więcej uczniów/przedszkolaków korzysta z niedostosowanych stolików i krzeseł do swojego wzrostu.