Instrukcja stosowania produktu finalnego IMKU
Spis treści: WPROWADZENIE 3 ADRESACI IMKU 3 JAKIE ZALETY MA IMKU? 4 ZAŁOŻENIA IMKU 5 Z CZEGO SKŁADA SIĘ IMKU? 6 Podręcznik metodologiczny innowacyjnego modułowego modelu kształcenia ustawicznego Podręcznik szkoleniowy: Zarządzanie innowacyjnym modelem kształcenia ustawicznego na uczelniach wyższych 6 6 Podręcznik przygotowujący do funkcji doradcy edukacyjnego 7 Narzędzia do diagnozy potrzeb edukacyjnych osób dorosłych 7 Platforma Informatyczna 8 ETAPY WDRAŻANIA IMKU 9
WPROWADZENIE Przedmiotem niniejszego opracowania jest instrukcja stosowania produktu finalnego opracowanego w ramach projektu PI: Innowacyjny model kształcenia ustawicznego w uczelniach wyższych (w dalszej części opracowania produkt finalny nazywany będzie w skrócie IMKU). Innowacyjny Model Kształcenia Ustawicznego jest odpowiedzią na potrzebę udoskonalenia oferty kształcenia ustawicznego w polskich uczelniach. Współczesny model rozwoju dorosłego człowieka zakłada, że jednostka uczy się przez całe życie, uczenie to jest koniecznością, wywołaną przez dynamiczny i zmienny świat (Baltes, Lindenberger, Staudinger 2006, Pietrasiński1979). Jednostka musi adaptować się do zmieniającej się rzeczywistości społeczno-kulturowej, co rodzi potrzebę edukacji permanentnej, kształcenia ustawicznego, kształcenia ciągłego (Pilch, 2003, s. 983). ADRESACI IMKU IMKU adresowany jest przede wszystkim do: a) uczelni wyższych, chcących skorzystać z modelu kształcenia opartego na modułowości, b) osób zarządzających ofertą kursów i studiów podyplomowych na uczelniach wyższych, c) pracowników uczelni wyższych, d) osób dorosłych nastawionych na uczenie się przez całe życie. Celem IMKU jest zwiększenie dopasowania oferty edukacyjnej do oczekiwań odbiorców. To podejście zakłada indywidualny dobór (w pewnym zakresie i pod warunkami): tematu, typu, rodzaju i częstotliwości zajęć, w zależności od poziomu wiedzy i umiejętności praktycznych oraz szeroko rozumianych możliwości osoby zainteresowanej kształceniem. W doborze tym pomagać będzie kandydatowi doradca edukacyjny oraz platforma informatyczna. Zajęcia można realizować jako pojedyncze szkolenia lub łączyć je w studia podyplomowe dobierając je według określonych warunków merytorycznych i finalizując
zajęciami typu masterclass. Model zakłada także możliwość jedynie profilowania studiów podyplomowych, poprzez korzystanie z gotowych programów (podstaw programowych, tzw. trzonów) i uzupełnianie ich wybranymi zajęciami fakultatywnymi. Szczegółowe informacje na temat IMKU dostępne są na stronie: http://www.imku.swps.pl/ JAKIE ZALETY MA IMKU? Uelastycznienie organizacji kształcenia ustawicznego (KU) w szkołach wyższych. Proponowany model KU polega na rezygnacji z realizacji studiów podyplomowych (SP) w dotychczasowej formie. W zamian uczelnia tworzy na bazie obecnych programów SP bogatą ofertę kilkudziesięciogodzinnych kursów. Program każdego kursu obejmuje pewien dokładnie określony obszar wiedzy z danej dziedziny. Słuchacze wybierają kursy wg. własnych potrzeb i mają wpływ na kolejność ich realizacji. Ukończenie każdego kursu potwierdza zaświadczenie. Kształcenie może polegać więc na realizacji jednego lub kilku wybranych kursów i zakończyć się otrzymaniem stosownych zaświadczeń lub w przypadku zebrania odpowiedniej ilości punktów ECTS (punkty ECTS dotyczą tylko studiów podyplomowych) i spełnienia innych wymagań dot. SP (w tym zdanie egzaminu/obrona pracy dyplomowej), doprowadzić do otrzymania świadectwa ukończenia SP. Taka formuła pozwala na samodzielne określenie przez słuchacza ścieżki kształcenia, tj. zakresu tematycznego, kolejności realizacji poszczególnych kursów i całkowitego czasu udziału w kształceniu. Uczelnia określa jedynie ile maksymalnie może upłynąć czasu od momentu rozpoczęcia pierwszego kursu do ostatniego kursu w ramach wybranej ścieżki kształcenia, aby słuchacz pragnący otrzymać świadectwo ukończenia SP był uprawniony do odbycia egzaminu/obrony pracy dyplom. Zwiększenie udziału wiedzy specjalistycznej w ofercie kształcenia ustawicznego. Podstawą IKMU jest organizacja kształcenia w podziale na kursy. Każdy kurs dotyczy określonego obszaru wiedzy z danej dziedziny, co pozwala słuchaczom uzyskać specjalistyczną wiedzę i umiejętności. Jednocześnie unikają oni konieczności udziału i płacenia za zajęcia z obszaru, który nie jest im potrzebny.
Zaoferowanie wsparcia słuchaczom we właściwym wyborze ścieżki kształcenia. Pomocą w określeniu indywidualnej dla każdej osoby ścieżki kształcenia (wybór kursów, zadbanie o ich spójność merytoryczną, ułożenie harmonogramu ich realizacji) służą w modelu doradca edukacyjny - pracownik uczelni dysponujący wiedzą i narzędziami do określania potrzeb edukacyjnych osób dorosłych i platforma internetowa wykonująca ww. czynności w sposób zautomatyzowany. Jej dostępność przez Internet umożliwi słuchaczom wybranie ścieżki KU w dowolnym czasie/miejscu. ZAŁOŻENIA IMKU: Poznanie założeń, na których został oparty model, pomoże Czytelnikowi zrozumieć zastosowanie i korzyści płynące z wdrożenia IMKU. IMKU oparty został o następujące założenia: 1) Elastyczność w doborze tematów zajęć wchodzących w skład studiów podyplomowych konkretnego uczestnika kształcenia. 2) Odpowiednie dopasowanie wybieranych zajęć do rzeczywistych potrzeb (luk kompetencyjnych i braków w wiedzy) kandydata. 3) Mimo uelastycznienia doboru tematyki zajęć należy umożliwić odbiorcom także skorzystanie z gotowej podstawy programowej i dobór niewielkiej liczby jednostek dydaktycznych (w charakterze zajęć fakultatywnych). 4) Jednostki dydaktyczne (poszczególne kursy) muszą być opisane wyczerpująco, w formie ułatwiającej dopasowanie ich do potrzeb słuchacza oraz porównywanie z innymi jednostkami do wyboru. 5) Elastyczność w doborze terminów zajęć. 6) Procedura i forma doboru zajęć powinna być atrakcyjna i nieskomplikowana. 7) Dobór elastycznej i doświadczonej kadry prowadzącej poszczególne jednostki edukacyjne. 8) Przewaga praktyki nad teorią. 9) Określenie zasad uruchamiania poszczególnych kursów.
10) Elastyczność kosztowa studiów i niezależność kursów. 11) Bieżąca aktualizacja oferty kursów. 12) Bieżąca ewaluacja kursów i ich organizacji. Z CZEGO SKŁADA SIĘ IMKU? IMKU składa się z pięciu narzędzi (załączniki), które pomogą osobom zarządzającym kursami/studiami podyplomowymi na uczelni wyższej, doradcom edukacyjnym oraz przyszłym słuchaczom kursów/studiów podyplomowych w sprawnym posługiwaniu się modelem kształcenia. Załącznik nr 1: Podręcznik metodologiczny innowacyjnego modułowego modelu kształcenia ustawicznego Podręcznik metodologiczny innowacyjnego modułowego modelu kształcenia ustawicznego Podręcznik będzie pomocny dla osób zarządzających IMKU w uczelni lub dla osób decydujących o wprowadzeniu IMKU na uczelnie. Podręcznik zawiera opis idei, założeń, metodologii i elementów składowych Innowacyjnego Modelu Kształcenia Ustawicznego. Czytelnik będzie miał okazję zapoznać się z wnioskami płynącymi z analiz badawczych, które wskazują na uzasadnienie potrzeby wprowadzenia nowego modelu w uczelniach wyższych. W kolejnym rozdziale krok po kroku zostają objaśnione etapy wdrożenia IMKU na uczelni wyższej. Zaczynając od stworzenia puli kursów; zasad łączenia kursów w ścieżki edukacyjne; wdrażanie platformy informatycznej; poprzez przygotowanie pracowników do roli doradcy edukacyjnego; na opracowaniu budżetów poszczególnych jednostek edukacyjnych kończąc. Ostatni rozdział podręcznika dotyczy analizy kosztów wdrożenia modelu IMKU. Znajdują się w nim odpowiedzi na pytania: jak obliczać koszty kursów? jak oceniać efektywność finansową studiów podyplomowych? oraz jakie wnioski płyną z tych analiz?
Załącznik nr 2: Podręcznik szkoleniowy Zarządzanie innowacyjnym modelem kształcenia ustawicznego na uczelniach wyższych Podręcznik szkoleniowy Zarządzanie innowacyjnym modelem kształcenia ustawicznego na uczelniach wyższych Podręcznik skierowany jest do osób zarządzających Innowacyjnym Modelem Kształcenia Ustawicznego w uczelniach wyższych. Rozdział rozpoczynający podręcznik przybliży Czytelnikowi założenia nowego modelu kształcenia. Na kolejnych stronach znajdują się wskazówki dotyczące: opracowania oferty kursów, procedury przygotowania programów kursów oraz zasad przyznawania poszczególnym kursom punktów ECTS (ang. European Credit Transfer System). Rozdział zamykający podręcznik opisuje procedurę wdrażania modelu. Znajduje się tam instrukcja opisująca stosowanie modelu krok po kroku. Załącznik nr 3: Podręcznik przygotowujący do funkcji doradcy edukacyjnego Podręcznik przygotowujący do funkcji doradcy edukacyjnego Podręcznik skierowany jest do osób przygotowujących się do funkcji doradcy edukacyjnego. Broszura zawiera podstawowe definicje niezbędne do skutecznego szkolenia doradców edukacyjnych: forma szkolenia oraz wyjaśnienie najważniejszych definicji i terminów. Rozdział drugi opisuje wskazówki w zakresie projektowania ścieżek kształcenia. Rozdział trzeci oraz czwarty zawiera wskazówki w zakresie komunikowania się z klientem podczas rozmowy doradczej oraz zasad i techniki aktywnej komunikacji. Rozdział piąty poświęcony jest poradom na temat tego jak rozpoznać preferencje edukacyjne klienta. Podręcznik kończy się harmonogramem przykładowego szkolenia doradców edukacyjnych. Załącznik nr 4: Narzędzia do diagnozy potrzeb edukacyjnych osób dorosłych Narzędzia do diagnozy potrzeb edukacyjnych osób dorosłych Publikacja zawiera pakiet narzędzi do diagnozy potrzeb edukacyjnych osób dorosłych:
1. Scenariusz rozmowy Zawiera opis rozmowy doradcy edukacyjnego z osobą zainteresowaną zapisem na kursy/studia podyplomowe. 2. Kwestionariusz potrzeb edukacyjnych To narzędzie służy doradcy edukacyjnemu do jak najlepszego dostosowania oferty kursów/studiów podyplomowych do potrzeb edukacyjnych Załącznik nr 5: Platforma Informatyczna Platforma Informatyczna Platforma informatyczna jest adresowana do osób zapisujących się na kursy, słuchaczy oraz doradców edukacyjnych. Dzięki temu narzędziu użytkownik dobiera ścieżkę edukacyjną/studiów podyplomowych, zapisuje się na zajęcia, ma podgląd do wybranych studiów podyplomowych/kursów, może dokonać modyfikacji w wybranej ścieżce kształcenia, sprawdzić ilości punktów ECTS, sprawdzić koszt poszczególnych kursów/studiów podyplomowych oraz zweryfikować terminarza zajęć. W czasie spotkania z doradcą edukacyjnych słuchacz zostaje zapoznany z obsługa i funkcjonalnością platformy. Dla doradcy edukacyjnego platforma jest narzędziem wspomagającym jego proces przygotowania w zakresie pełnionej przez niego funkcji oraz służy jako wsparcie na spotkaniu z Klientem, np. przy wyborze ścieżki edukacyjnej/studiów podyplomowych. Adres platformy demonstracyjnej: http://test.innowacyjne.podyplomowe.pl/www Więcej informacji o tym jak obsługiwać platformę znajduje się w Instrukcji obsługi platformy informatycznej cz.1 oraz cz. 2. Sposób wdrożenia platformy informatycznej IMKU w środowisku dla systemów zarządzania treścią został przedstawiony w Dokumentacji wdrożeniowej platformy informatycznej IMKU. Opis zawiera minimalne wymagania dotyczące wdrożenia systemu.
ETAPY WDRAŻANIA INNOWACYJNEGO MODELU KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO 1. Opracowanie oferty niezależnych jednostek edukacyjnych, łączących się w studia podyplomowe wg konkretnych zasad (więcej informacji na ten temat w "Podręcznik metodologiczny innowacyjnego modułowego modelu kształcenia ustawicznego oraz Podręcznik szkoleniowy Zarządzanie innowacyjnym modelem kształcenia ustawicznego na uczelniach wyższych ). 2. Wdrożenie platformy informatycznej na Uczelni. 3. Przygotowanie pracowników na stanowisko doradcy edukacyjnego szkolenia (więcej informacji na ten temat w Podręcznik przygotowujący do funkcji doradcy edukacyjnego ).
4. Opracowanie budżetów poszczególnych jednostek edukacyjnych/trzonów edukacyjnych (więcej informacji na ten temat w "Podręcznik metodologiczny innowacyjnego modułowego modelu kształcenia ustawicznego ).