Spis treści Wstęp...5 Część I Wizerunek firmy i działalność przedsiębiorstwa Monika Kościów Potrzeba badania marki przez organizacje non-profit...9 Anna Surdyka Górniak Etyka w działalności gospodarczej na przykładzie firm deweloperskich...20 Grzegorz Walenciak Ocena pracownicza procesu restrukturyzacji Zakładów Koksowniczych Zdzieszowice Sp. z o.o...28 Część II Wspólna waluta i polityka regionalna jako przykłady integracji europejskiej Andrzej Majka Potencjalne korzyści i koszty przystąpienia Polski do strefy euro...39 Tomasz Stefanowicz Racjonalność w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych na GPW w Warszawie w okresach stabilizacji i kryzysu...48 Anna Drzewiecka Program operacyjny współpracy transgranicznej Lubuskie Brandenburgia 2007 2013...59 Monika Kaliszczuk Rozwój regionów w Europie a polityka regionalna Unii Europejskiej...72 Część III Wybrane aspekty zarządzania personelem Magdalena Bobowiec Komunikacja wewnętrzna a funkcjonowanie organizacji...87 Kamila Szkwarek Aspekty normatywne zarządzania personelem w grupach kapitałowych...97 Agnieszka Bera Wprowadzenie systemu ocen kompetencyjnych...107 3
Wstęp Współistnienie na ogromnym rynku Unii Europejskiej wpływa na funkcjonowanie przedsiębiorstw i organizacji non-profit. Polskie przedsiębiorstwa coraz częściej przyjmują europejskie rozwiązania w zakresie prowadzenia biznesu. Kontakty z zagranicznymi partnerami, a także unijne regulacje zmieniają obraz polskiej gospodarki i przedsiębiorstw. Polska w coraz większym stopniu korzysta z członkostwa w strukturach europejskich. Niniejsza publikacja składa się z trzech rozdziałów, w których doktoranci Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu rozważają powyższe kwestie. W pierwszym rozdziale przedstawiono wagę, jaką obecnie przywiązuje się do relacji między klientami a organizacjami. Kwestia ta dotyczy nie tylko przedsiębiorstw z natury nastawionych na zysk oraz zdobycie możliwie najlepszej pozycji rynkowej. Również organizacje typu non-profit zwracają w coraz większym stopniu uwagę na rolę relacji z partnerami lub innymi organizacjami. Wzajemne zaufanie zyskuje na znaczeniu i staje się fundamentem inicjatyw społecznych, czego rezultatem jest powstawanie i aktywna działalność organizacji pozarządowych. W przeszłości wielokrotnie byliśmy świadkami nieetycznych działań w biznesie. Managerowie skupieni tylko na procesach biznesowych swoich firm pomijali kwestie etyczne w procesie podejmowania decyzji. W dobie postępu, jaki dokonał się w technikach informacyjnych, takie zachowanie nie mogło ujść uwadze społeczeństwa. Wiele firm wprowadza obecnie tzw. kodeks dobrych praktyk. Brak zachowań etycznych stał się poważnym problemem w przypadku przedsiębiorstw prowadzących działalność deweloperską. Obecnie ważnym aspektem jest ochrona konsumentów przed niesolidnością, stosowaniem w umowach klauzul niedozwolonych, a nawet niebezpieczeństwem upadku dewelopera. Znacząca jest tutaj rola państwa, a zwłaszcza jego odpowiedzialność za właściwe regulacje na rynku deweloperskim. Dobre prawo powinno chronić inwestorów, podwykonawców i pracowników. Stabilna działalność przedsiębiorstw jest ważna dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki i zatrudnionych pracowników. Restrukturyzacja jest jednym z czynników mogących zakłócić tę stabilizację. Jak dowodzą badania pracownicy starsi wiekiem czują się mniej komfortowo w sytuacji niepewności i braku stabilizacji. W takich sytuacjach niezwykle istotny jest prawidłowy przepływ informacji od osób zarządzających w stronę pracowników. Tylko uczciwa i kompleksowa informacja może przedstawić faktyczną sytuację i uniknąć plotek i niepewności. W drugim rozdziale przedstawione są ekonomiczne aspekty funkcjonowania w Unii Europejskiej. Wspólna waluta miała niewątpliwie znaczący wpływ na wzmocnienie integracji europejskiej. Pozwoliła zredukować koszty transakcyjne w wymianie handlowej wewnątrz Unii i przyczyniła się do pobudzenia współpracy transgranicznej. Wspólna waluta wpływa stabilizująco na działalność gospodarczą poprzez redukcję ryzyka kursowego i obniżenie kosztu kapitału. Pozwala na podniesienie konkurencyjności w stosunku do USA i Japonii. Rządzący Europą pragną by przestrzeń Unii Europejskiej 5
stała się najbardziej nowoczesną i prężną gospodarczo. Temu celowi ma służyć przyjęta w Lizbonie tzw. Strategia Lizbońska. W ramach tej strategii nakreślono cele na lata 2007-2013, do których należą konwergencja, konkurencyjność regionalna i zatrudnienie oraz europejska współpraca terytorialna. Unia przywiązuje szczególną wagę do spójności ekonomicznej i społecznej, a także do niwelowania różnic pomiędzy regionami. Duży nacisk kładzie się na współpracę transgraniczną. Obszarem szczególnej troski Unii są regiony uważane za ubogie i opóźnione w rozwoju gospodarczym, a także te, które zostały dotknięte problemem bezrobocia strukturalnego. Ważną poruszaną kwestią jest niebezpieczeństwo pogłębiania się nierównowagi regionalnej, powstałej w wyniku liberalizacji rynku europejskiego w trakcie procesu integracji. Trzeci rozdział porusza tematykę związaną z problemami, jakie pojawiają się w komunikacji wewnętrznej przedsiębiorstwa. Problemy te często wpływają na kondycję przedsiębiorstw i osiągane wyniki finansowe. Są przyczyną konfliktów i niskiego morale pracowników. Dobry klimat w pracy zależy od jakości komunikacji. Dobra atmosfera ułatwia wyrażanie swoich opinii przez pracowników. Brak komunikacji jest przyczyną braku poczucia pewności i bezpieczeństwa, a także powstawania nieprawdziwych informacji i frustracji pracowników. Prawidłowa komunikacja nie tylko wspiera firmę w realizacji jej celów ekonomicznych, ale pełni również funkcję stabilizującą zarówno w sferze wewnętrznej jak i na zewnątrz firmy, zwłaszcza w dobie kryzysu. Dlatego bardzo istotną kwestią jest umiejętne zarządzanie personelem, zwłaszcza w dużych grupach kapitałowych. Modny w ostatnich latach stał się outsourcing usług personalnych w celu redukcji kosztów kadrowych. Obecnie duże organizacje gospodarcze planują swoje strategie kadrowe zgodnie z przyszłymi działaniami przedsiębiorstwa. Dział personalny odgrywa coraz większą rolę w przygotowaniu kompetencyjnego systemu ocen. Zatrudnianie zewnętrznych doradców pozwala bardziej obiektywnie dokonać oceny kompetencyjnej. Coraz częściej tworzy się programy oceny pracowników, plany rozwoju zawodowego, wynagradzania i awansów. W dużych firmach coraz poważniej traktuje się kwestie związane z procedurą zwalniania pracowników w sposób satysfakcjonujący obie strony. Oferuje się pomoc w znalezieniu nowej pracy lub przekwalifikowaniu się. Polska i działające w Polsce podmioty w coraz większym stopniu przyjmują rozwiązania i standardy typowe dla krajów starej Unii. Zmiany te mogą świadczyć o coraz głębszej integracji Polski z krajami Unii Europejskiej. Piotr Kowalski 6