Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru Mielec, 6 września 2013 r.
Zmiany ustawy o systemie oświaty Zmiany w kształceniu zawodowym zostały wprowadzone ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 29 września 2011r. Nr 205, poz.1206). Wdrażanie zmian rozpoczęło się 1 września 2012 r.
Modernizacja kształcenia zawodowego Cele wdrażanej zmiany: poprawa jakości i efektywności kształcenia zawodowego oraz zwiększenie jego atrakcyjności poprzez systemowe powiązanie szkolnictwa zawodowego z rynkiem pracy, w tym: wdrożenie mechanizmu skłaniającego szkoły do dostosowywania oferty edukacyjnej do potrzeb regionalnego i lokalnego rynku pracy i oczekiwań pracodawców, włączenie pracodawców w system kształcenia i egzaminowania; zwiększenie dostępności i elastyczności kształcenia zawodowego oraz systemu potwierdzania kwalifikacji, w tym: uelastycznienie struktury kształcenia zawodowego i włączenie szkół zawodowych w system kształcenia ustawicznego poprzez kwalifikacyjne kursy zawodowe, upraktycznienie egzaminu zawodowego. 3
Modernizacja kształcenia zawodowego Podstawowe kierunki wdrażanych zmian: modyfikacja struktury szkolnictwa zawodowego nowelizacja klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego przygotowanie kompleksowej obudowy programowej kształcenia zawodowego (nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach, przykładowe szkolne plany i programy nauczania) modernizacja systemu egzaminów zewnętrznych wprowadzenie nowych pozaszkolnych form kształcenia ustawicznego rozwój współpracy z pracodawcami zmiana wizerunku szkolnictwa zawodowego 4
Nowa struktura szkolnictwa zawodowego i edukacji ustawicznej Od 1 września 2012 r. w systemie szkolnym funkcjonują: szkoły prowadzące kształcenie zawodowe: trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa czteroletnie technikum szkoła policealna oraz następujące szkoły ogólnokształcące dla dorosłych: szkoła podstawowa dla dorosłych (szósta klasa) trzyletnie gimnazjum dla dorosłych trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych Osoby dorosłe mają możliwość połączenia zdobywania wykształcenia ogólnego z nabywaniem kwalifikacji zawodowych w systemie pozaszkolnym (w tym zwłaszcza na kwalifikacyjnych kursach zawodowych)
Poprawa jakości i efektywności kształcenia zawodowego oraz zwiększenie jego atrakcyjności poprzez systemowe powiązanie szkolnictwa zawodowego z rynkiem pracy Nowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego i nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach podział zawodów na kwalifikacje (252) wyodrębnione we współpracy z pracodawcami i możliwe do uzyskania zarówno w szkołach, jak i w formach pozaszkolnych (kursowych) ujednolicenie wymagań w zakresie kształcenia i egzaminowania (podstawa programowa kształcenia w zawodach stała się jednocześnie standardem wymagań egzaminacyjnych) Stworzenie możliwości lepszej współpracy szkół zawodowych i pracodawców przygotowanie oferty edukacyjnej dostosowanej do potrzeb regionalnego i lokalnego rynku pracy (wymóg uzyskania opinii wojewódzkiej i powiatowej rady zatrudnienia przed uruchomieniem kształcenia w danym zawodzie) zwiększenie znaczenia kształcenia praktycznego we wszystkich typach szkół prowadzących kształcenie zawodowe (w szkolnych planach nauczania wyodrębniono godziny przeznaczone na kształcenie praktyczne) włączenie pracodawców w system kształcenia i egzaminowania (możliwość wspólnego opracowywania programów nauczania dla zawodu, zwłaszcza w zakresie praktycznej nauki zawodu, prowadzenie kursów przez szkoły na zlecenie pracodawców, możliwość tworzenia ośrodków egzaminacyjnych przez pracodawców oraz powierzenia pracodawcy funkcji egzaminatora) 6
Zwiększenie dostępności i elastyczności kształcenia zawodowego oraz systemu potwierdzania kwalifikacji Modernizacja systemu egzaminów zewnętrznych egzamin w trakcie nauki (potwierdzanie kolejnych kwalifikacji w zawodzie w trakcie nauki w szkole, a nie dopiero po jej ukończeniu) upraktycznienie egzaminu zawodowego we wszystkich zawodach możliwość potwierdzenia efektów uczenia się uzyskanych poza formalnym systemem kształcenia (egzamin eksternistyczny zawodowy) Wdrożenie nowego modelu kształcenia zawodowego opartego na elastycznych ścieżkach uczenia się wprowadzenie kwalifikacyjnych kursów zawodowych (kurs uwzględniający podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie 1 kwalifikacji, umożliwiający przystąpienie do egzaminu zawodowego) włączenie szkół zawodowych w system kształcenia ustawicznego (umożliwienie szkołom prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych w zakresie zawodów, w których kształcą) 7
Korzyści dla pracodawców wynikające ze współpracy ze szkołami realizacja programu praktycznej nauki zawodu z wykorzystaniem materiałów i technologii przedsiębiorstwa promocja materiałów i technologii stosowanych w przedsiębiorstwie w trakcie realizacji praktycznej nauki zawodu pozyskanie dobrze przygotowanych pracowników absolwentów szkoły, znających technologie i materiały stosowane w przedsiębiorstwie, co powoduje, że pracodawca nie ponosi kosztów szkolenia 8
Korzyści dla szkół wynikające ze współpracy z pracodawcami możliwość wprowadzenia innowacyjnych programów nauczania wyposażenie szkoły w specjalistyczny sprzęt i materiały realizacja praktycznej nauki zawodu w rzeczywistych warunkach pracy (u pracodawcy) możliwość zdobywania certyfikatów honorowanych na rynku pracy większe szanse na zatrudnienie absolwentów 9
Działania wspierające szkolnictwo zawodowe W celu wsparcia kadry pedagogicznej szkół kształcących w zawodach opracowano i opublikowano: przykładowe szkolne plany oraz programy nauczania dla 193 zawodów z klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego zarówno w układzie przedmiotowym, jak i modułowym 10
Działania wspierające szkolnictwo zawodowe W celu wsparcia kadry pedagogicznej szkół kształcących w zawodach opracowano i opublikowano Poradniki: Kształcenie zawodowe i ustawiczne. Vademecum Szkolne plany nauczania. Krok po kroku Programy nauczania dla zawodu. Krok po kroku Kwalifikacyjne kursy zawodowe. Krok po kroku Korelacje kształcenia ogólnego i zawodowego. Krok po kroku Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie. Krok po kroku 11
Działania wspierające szkolnictwo zawodowe Współpraca szkół zawodowych z pracodawcami. Przykładowe rozwiązania Poradnik Jak skutecznie prowadzić zajęcia na platformie edukacyjnej Wyżej wymienione publikacje zostały opracowane w ramach projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego dostępne są na stronach www.men.gov.pl oraz www.koweziu.edu.pl 12
Działania wspierające szkolnictwo zawodowe Wsparcie dla osób realizujących zadania z zakresu poradnictwa edukacyjno-zawodowego W wyniku konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej powstały narzędzia dla uczniów, doradców zawodowych i rodziców w formie: przewodników, poradników, podręczników, filmów, scenariuszy zajęć, umożliwiających diagnozowanie uczniów ze wszystkich grup wiekowych. (narzędzia dostępne są na portalu Scholaris oraz na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji Narodowej www.men.gov.pl) W projekcie Eurodoradztwo Polska (Euroguidance Poland) opracowywane są publikacje wspierające poradnictwo edukacyjno-zawodowe (publikacje dostępne na stronie na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji Narodowej www.men.gov.pl oraz www.euroguidance.pl) 13
Działania wspierające szkolnictwo zawodowe Doskonaleniem w ramach przygotowania do zmian objęto: nauczycieli i dyrektorów szkół zawodowych, CKU, CKP, ODiDZ przedstawicieli placówek doskonalenia nauczycieli przedstawicieli JST przedstawicieli kuratoriów oświaty doradców zawodowych egzaminatorów i kandydatów na egzaminatorów OKE Łącznie wsparciem zostało objętych 43 841 osób (stan na 30.VI.2013) 14
Działania wspierające szkolnictwo zawodowe Rok Liczba przeszkolonych osób Działania Projekty statutowe systemowe Łącznie 2012 11 586 13 304 24 890 2013 (do 30.VI) 6 522 12 429 18 951 Razem 18 108 25 733 43 841 15
Działania planowane w obecnym roku szkolnym Monitorowanie i doskonalenie procesu wdrażania podstawy programowej kształcenia w zawodach Monitorowanie procesu wdrażania PPKZ z wykorzystaniem narzędzi on-line Wsparcie dyrektorów szkół i placówek zawodowych we wdrażaniu PPKZ: przygotowanie trenerów z całego kraju do prowadzenia szkoleń szkolenie dla 3 000 przedstawicieli kadry zarządzającej szkół zawodowych z zakresu: opracowywania szkolnych programów nauczania we współpracy z pracodawcami, szkolnych planów nauczania, korelacji międzyprzedmiotowych Przygotowanie dyrektorów szkół zawodowych do prowadzenia ewaluacji wewnętrznej procesu wdrażania PPKZ: opracowanie narzędzi do wewnętrznej ewaluacji szkolenia dla dyrektorów szkół dotyczące zastosowania narzędzi przygotowanie poradnika nt. wewnętrznej ewaluacji 16
Działania planowane w obecnym roku szkolnym Organizacja wojewódzkich spotkań z pracodawcami Przeprowadzenie regionalnych spotkań z pracodawcami poświęconych włączeniu pracodawców w proces kształcenia i egzaminowania, w tym tworzenia ośrodków egzaminacyjnych Wsparcie przedstawicieli jst (powiatów) Wsparcie w zakresie przygotowywania wniosków o dofinasowanie projektów ukierunkowanych na wyposażanie i doposażanie szkół i placówek, planowanych do realizacji w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020 Rozwój poradnictwa edukacyjno-zawodowego Doskonalenie dyrektorów gimnazjów, doradców zawodowych, nauczycieli pełniących funkcję doradcy, nauczycieli przedmiotów oraz opracowanie materiałów wspomagających realizację zadań z zakresu doradztwa zawodowego w gimnazjum 17
Programowanie wykorzystania środków finansowych w obszarze kształcenia zawodowego i ustawicznego w latach 2014-2020 Cel tematyczny 10: Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie Priorytet inwestycyjny 10.3. Poprawa dostępności i wspieranie uczenia się przez całe życie, podniesienie umiejętności i kwalifikacji pracowników i osób poszukujących pracy, zwiększenie dopasowania systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy m.in. przez poprawę jakości kształcenia i szkolenia zawodowego oraz utworzenie i rozwijanie systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami 18
Działania planowane w obszarze kształcenia zawodowego 1. Wyposażenie/doposażenie szkół i placówek Tworzenie w szkołach i placówkach kształcenia zawodowego warunków zbliżonych do rzeczywistego środowiska pracy zawodowej 2. Współpraca szkół zawodowych z ich otoczeniem, w tym rozwój tzw. partnerstw wiedzy (szkoły, pracodawcy, urzędy pracy, uczelnie) Rozwój współpracy szkół i placówek kształcenia zawodowego z ich otoczeniem, w tym zwłaszcza z pracodawcami i szkołami wyższymi (staże i praktyki dla uczniów w przedsiębiorstwach, rozwój współpracy szkół z uczelniami) Modernizacja treści i metod kształcenia zawodowego poprzez włączenie pracodawców w system identyfikacji potrzeb kwalifikacyjno-zawodowych na rynku pracy oraz weryfikacji wymagań kwalifikacyjnych, zwłaszcza w ujęciu sektorowym Doskonalenie umiejętności nauczycieli zawodu we współpracy z uczelniami i rynkiem pracy 3. Doradztwo zawodowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych Rozwój doradztwa zawodowego dla dzieci, młodzieży i dorosłych 19
Działania planowane w obszarze kształcenia ustawicznego 1. Nowe elastyczne formy kształcenia ogólnego i zawodowego dorosłych Rozwój nowych form organizacyjnych w kształceniu dorosłych Poszerzenie oferty kursów zawodowych dla osób dorosłych realizowanych we współpracy z pracodawcami 2. Rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych i multimediów (kształcenie na odległość) Rozwijanie oferty publicznych elektronicznych zasobów edukacyjnych, w tym do kształcenia zawodowego 3. Tworzenie centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego Tworzenie i rozwój ukierunkowanych branżowo centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego 20
Zmiany w kształceniu zawodowym jako odpowiedź na oczekiwania młodzieży W roku szkolnym 2006/2007 naukę w technikach i zasadniczych szkołach zawodowych rozpoczęło 47,5% absolwentów gimnazjów. 1 września 2012 r. naukę w technikach i zasadniczych szkołach zawodowych podjęło 54,5% absolwentów gimnazjów. 21
Dziękuję Państwu za uwagę