Odroczenie obowiązku szkolnego w roku szkolnym 2015/16 I Podstawa prawna odroczenia obowiązku szkolnego w roku szkolnym 2015/16 1. 30 sierpnia 2013 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw tzw. ustawa sześciolatkowa (Dziennik Ustaw z dnia 30 października 2013 r. poz. 1265). 2. W ustawie z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw po art. 13c dodano: Art. 13e w brzmieniu: W roku szkolnym 2015/2016 spełnianie obowiązku szkolnego rozpoczynają dzieci: a. urodzone w okresie od 1 lipca 2008 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., które nie rozpoczęły spełniania obowiązku szkolnego w roku szkolnym 2014/2015, b. urodzone w 2009 r. 1 września 2015 r. obowiązek szkolny obejmie dzieci 7-letnie urodzone w okresie lipiecgrudzień 2008 r. oraz wszystkie dzieci 6-letnie z rocznika 2009. Przepisy ustawy o systemie oświaty, które weszły w życie 1 września 2014 r. Art. 14 ust. 1a 1a. W przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wychowaniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej 6 lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 8 lat. Obowiązek szkolny tych dzieci może być odroczony do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 8 lat. Nadal obowiązuje art. 16 ust. 3 ustawy o systemie oświaty mówiący o prawie odroczenia spełniania obowiązku szkolnego dla dzieci objętych obowiązkiem szkolnym w uzasadnionych przypadkach, nie dłużej jednak niż o jeden rok. Zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy o systemie oświaty, w przypadkach uzasadnionych ważnymi przyczynami rozpoczęcie spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko nieposiadające orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego może być odroczone, nie dłużej jednak niż o jeden rok. Decyzję w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego podejmuje dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, po zasięgnięciu opinii poradni psychologiczno - pedagogicznej (art. 16 ust. 4 ustawy o systemie oświaty). Opinię w sprawie odroczenia spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko wydaje publiczna lub niepubliczna poradnia psychologiczno - pedagogiczna wyłącznie na wniosek rodziców / prawnych opiekunów. Publiczna poradnia psychologiczno - pedagogiczna jest obowiązana wydać opinię w terminie nie dłuższym niż 30 dni, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach - nie dłuższym niż 60 dni, od dnia złożenia wniosku. Opinia w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego powinna
być także dołączona do ww. wniosku również w przypadku ubiegania się o odroczenie realizacji obowiązku szkolnego dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. W przypadku dziecka z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim nie mają zastosowania przepisy dotyczące odroczenia obowiązku szkolnego, gdyż udział dziecka w zajęciach rewalidacyjno - wychowawczych jest zarówno formą spełniania rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego, jak i obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki. Dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim realizują obowiązek szkolny w formie zajęć rewalidacyjno - wychowawczych, indywidualnych albo zespołowych, na podstawie stosownego orzeczenia wydanego przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno - pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej. II Gotowość szkolna Na przestrzeni lat rozumienie terminu "gotowość (dojrzałość) szkolna" zmieniało się. Liczne badania i obserwacje doprowadziły specjalistów do wniosku, że pomyślny start dziecka w szkole zależy od jego dojrzałości w ujęciu całościowym, we wszystkich aspektach rozwoju. Najogólniej można powiedzieć, że jest to gotowość dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole, uzależniona od osiągnięcia takiego stanu rozwoju fizycznego, emocjonalnego, społecznego i umysłowego, który umożliwi sprostanie obowiązkom szkolnym. Gotowość szkolna to inaczej stopień rozwoju dziecka niezbędny do podjęcia obowiązków związanych z rozpoczęciem nauki w szkole. To zespół tych cech psychofizycznych ukształtowanych w okresie pierwszych 6 lat życia, które umożliwiają dziecku przystosowanie się do nauki w szkole. Dojrzałym do podjęcia nauki szkolnej jest dziecko o takim stopniu rozwoju, który umożliwi mu naukę czytania, pisania i liczenia, przystosowanie się do wymagań szkoły, zgodne współżycie z grupą rówieśniczą. Sześciolatek jest gotowy do nauki w I klasie szkoły podstawowej, jeśli posiada umiejętności oczekiwane od dzieci kończących przedszkole, jest zainteresowany szkołą, stara się być wytrwały w podejmowanych zadaniach. Rozpoczęcie nauki szkolnej jest ważnym momentem w życiu każdego dziecka. To, jak jest przygotowane do tego wyzwania w znacznym stopniu decyduje o przebiegu i wynikach nauki w szkole, a w odległej perspektywie o jakości jego życia. Do klasy pierwszej powinno pójść dziecko, które jest gotowe do podjęcia nauki w szkole. I nie ma znaczenia, czy jest sześciolatkiem, czy siedmiolatkiem. O tym, czy dziecko pójdzie do szkoły mimo braku dojrzałości szkolnej, czy zostanie odroczone zawsze decydują rodzice, po zasięgnięciu opinii specjalistów poradni psychologiczno - pedagogicznej (psychologa, pedagoga, logopedy).
Te trudne, ale konieczne decyzje muszą być poprzedzone rzetelną diagnozą dziecka, pozwalającą określić jego dojrzałość umysłową, fizyczną, społeczną i emocjonalną. III Odroczenie obowiązku szkolnego 1. Dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, a w przypadku gdy dziecko zostało przyjęte do szkoły podstawowej innej niż publiczna szkoła podstawowa, w obwodzie której mieszka, dyrektor szkoły podstawowej, do której zostało przyjęte dziecko, na wniosek rodziców, odracza spełnianie przez dziecko obowiązku szkolnego. 2. Wniosek w sprawie odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego składa się w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat. Odroczenie dotyczy roku szkolnego, w którym dziecko ma rozpocząć lub już rozpoczęło spełnianie obowiązku szkolnego. 3. Jeżeli dziecko zostało przyjęte do szkoły podstawowej innej niż publiczna szkoła podstawowa, w obwodzie której mieszka, i odroczono mu spełnianie obowiązku szkolnego, dyrektor szkoły podstawowej, do której dziecko zostało przyjęte, informuje dyrektora publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, o odroczeniu spełniania tego obowiązku. 4. Do wniosku w sprawie odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego dołącza się opinię, z której wynika potrzeba odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego w danym roku szkolnym, wydaną przez publiczną poradnię psychologiczno - pedagogiczną albo niepubliczną poradnię psychologiczno - pedagogiczną. 5. Dziecko, któremu odroczono spełnianie obowiązku szkolnego kontynuuje przygotowanie przedszkolne w przedszkolu lub w innej formie wychowania przedszkolnego, a dziecko posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawności sprzężone, z których jedną z niepełnosprawności jest upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym lub znacznym, także w ośrodku umożliwiającym dzieciom i młodzieży, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki. 6. W roku szkolnym 2015/16 dziecko, któremu odroczono spełnianie obowiązku szkolnego zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy kontynuuje przygotowanie przedszkolne także w oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej. 7. Do odraczania spełniania obowiązku szkolnego dzieciom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego do wniosku dołącza się opinię w sprawie odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego oraz orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Wniosek może być złożony także w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. 8. W roku szkolnym 2015/16 do odroczenia spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci urodzone w roku 2008, które powinny rozpocząć spełnianie obowiązku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 7 lat, stosuje się przepisy art. 16 ust. 3 i 4 ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dziennik Ustaw z dnia 20 maja 2014 r. poz. 642). 9. W roku szkolnym 2015/16 do odroczenia spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci urodzone w roku 2008, które powinny rozpocząć spełnianie obowiązku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 7 lat, posiadające orzeczenie
o potrzebie kształcenia specjalnego, stosuje się przepisy art. 14 ust. 1a ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 września 2014 r. Dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którym odroczono spełnianie obowiązku szkolnego, zachowują to prawo do końca okresu, na jaki zostało udzielone. 10. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego w zaleceniach może zawierać zapis o możliwości odroczenia dziecka od obowiązku szkolnego. 11. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci przed rozpoczęciem spełniania obowiązku szkolnego wydają zespoły orzekające działające w poradniach psychologiczno - pedagogicznych ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Istnieją różne możliwości zgłoszenia dziecka na badania w poradni w celu uzyskania opinii w sprawie odroczenia spełniania obowiązku szkolnego: a. rodzice / prawni opiekunowie dziecka samodzielnie kompletują wymagane dokumenty i dołączają je do osobiście wypełnionego zgłoszenia i wniosku składanego w sekretariacie poradni; b. dyrektor przedszkola / szkoły stosownym pismem podaje poradni do wiadomości, że dane dziecko będzie ubiegało się o opinię poradni w sprawie odroczenia spełniania obowiązku szkolnego; wszystkie wymagane dokumenty kompletują i składają w poradni rodzice / prawni opiekunowie; c. dyrektor przedszkola / szkoły może zastąpić rodziców / prawnych opiekunów dziecka w gromadzeniu stosownej dokumentacji (przy czym wypełniają oni osobiście zgłoszenie i wniosek do poradni). Za zgodą rodziców / prawnych opiekunów dziecka dyrektor przekazuje poradni skompletowane dokumenty i podejmuje kolejne kroki zmierzające do uzyskania przez dziecko opinii, tj. uzgadnia z poradnią termin badań diagnostycznych, przekazuje informację o terminie rodzicom / prawnym opiekunom. Jeżeli rodzice, bądź prawni opiekunowie wyrażą taką wolę, poradnia przesyła wydaną opinię bezpośrednio do przedszkola/szkoły. Opinię wydaje się dla dzieci uczęszczających do przedszkoli na terenie działania poradni. Jeśli dziecko nie osiągnie dojrzałości to: start szkolny tego dziecka jest utrudniony, nie poddaje się ono wpływom nauczyciela, staje się niechętne, nie interesuje się zadaniami, jest bierne, często pracuje znacznie dłużej przy lekcjach osiągając mierne efekty. Kiedy dziecko sześcioletnie nie jest gotowe, aby pójść do szkoły? gdy ma zaburzone procesy poznawcze, gdy ma trudności emocjonalne, zaburzona jest komunikacja, jest niepełnosprawne.
Najczęstsze przyczyny odroczenia obowiązku szkolnego: stan zdrowia (dziecko leczone - choroba przewlekła) niski lub obniżony poziom rozwoju intelektualnego, nieharmonijny rozwój intelektualny - duża różnica między rozwojem funkcji percepcyjno - motorycznych, a funkcji słowno - pojęciowych, wada wymowy, zaburzony rozwój społeczno - emocjonalny (płaczliwość, nadpobudliwość, lęki, trudności w nawiązywaniu relacji indywidualnych lub z grupą, brak odporności na niepowodzenia), duże trudności w skupieniu uwagi. Diagnoza dziecka pod kątem określenia dojrzałości szkolnej powinna być dokonana do końca sierpnia danego roku szkolnego. Stanowisko poradni w sprawie ewentualnego odroczenia obowiązku szkolnego wypracowuje zespół diagnozujący dziecko na podstawie oceny jego funkcjonowania w sferze intelektualnej, emocjonalnej i społecznej oraz harmonii tych sfer w kontekście wymagań szkolnych. Ważna jest również analiza stanu zdrowia dziecka na podstawie zgromadzonej dokumentacji medycznej. Udzielając porad w sprawie rozpoczęcia nauki w szkole musimy być rzecznikami dziecka, jego prawa do harmonijnego rozwoju w poczuciu własnej wartości. Musimy zadać sobie i rodzicom pytanie, czy rozpoczęcie nauki szkolnej przez dziecko będzie korzystne czy nie, ze względu na jego dalszy rozwój. Dziecko odroczone realizuje ponownie roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne.