Raport roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska za rok 2009

Raport roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska 2007-2013 za rok 2009 Raport roczny z realizacji Programu Zgodnie z artykułem 67 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 CCI n. 2007CB163PO025 Zatwierdzony przez Komitet Monitorujący w dniu 00 czerwca 2010 roku

SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 2 Wprowadzenie (streszczenie menadżerskie)... 3 1 IDENTYFIKACJA PROGRAMU... 4 2 PRZEGLĄD REALIZACJI PROGRAMU... 7 2.1 Osiągnięty postęp i jego analiza... 7 2.1.A Informacja na temat merytorycznej realizacji Programu... 7 2.1.B Informacje na temat danych finansowych Programu... 9 2.1.C Informacje dot. planu wykorzystania funduszu... 12 2.1.D Informacja na temat pomocy według grup docelowych Programu... 14 2.1.E Zwrot lub ponowne wykorzystanie pomocy... 15 2.1.F Analiza jakościowa... 15 2.2 Informacje na temat zgodności z przepisami prawa wspólnotowego... 20 2.3 Istotne problemy, które się pojawiły oraz podjęte działania naprawcze... 22 2.4 Ewentualne zmiany w związku z realizacją Programu... 22 2.5 Ewentualna istotna zmiana... 24 2.6 Komplementarność z innymi instrumentami... 24 2.7 Działania dot. oraz bieżącej ewaluacji... 24 2.8 Krajowa rezerwa wykonania... 25 3 REALIZACJA WEDŁUG OSI PRIORYTETOWYCH... 26 3.1 Oś priorytetowa 1- Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń... 26 3.1.1 Osiągnięty postęp osi 1 i jego analiza... 26 3.1.2 Istotne problemy osi 1, które się pojawiły oraz podjęte działania naprawcze.... 28 3.2 Oś priorytetowa 2 Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki... 29 3.2.1 Osiągnięty postęp osi 2 i jego analiza... 29 3.2.2 Istotne problemy osi priorytetowej 2, które się pojawiły oraz podjęte działania naprawcze... 31 3.3 Oś priorytetowa 3 Wspieranie współpracy społeczności lokalnych... 31 3.3.1 Osiągnięty postęp osi 3 i jego analiza... 31 3.3.2 Istotne problemy osi 3, które się pojawiły oraz podjęte działania naprawcze... 34 3.4 Oś priorytetowa 4 Pomoc Techniczna... 34 3.4.1 Osiągnięty postęp osi 4 i jego analiza... 34 3.4.2 Istotne problemy osi 4, które się pojawiły oraz podjęte działania naprawcze.... 35 4 POMOC TECHNICZNA... 36 5 DZIAŁANIA INFORMACYJNE ORAZ PROMOCJA... 37 5.1 Konferencja roczna Programu... 37 5.2 Przekazywanie informacji szerokiemu gronu odbiorców... 37 5.3 Pogłębianie wiedzy grup docelowych... 41 5.4 Inne działania informacyjne i promocyjne... 45 6 GRANTY GLOBALNE W RAMACH PROGRAMU... 48 1

Wykaz skrótów CRR RCz Centrum Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej EKS Euroregionalny Komitet Sterujący EFRR (ERDF) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (European Regional Development Fund) FM Fundusz Mikroprojektów FS (SF) Fundusze Strukturalne IA - CJH Instytucja Audytowa - Centralna Jednostka Harmonizacyjna w Departamencie Instytucji Audytowej IPC Instytucja Płatnicza i Certyfikująca IPoś Instytucja Pośrednicząca (Intermediate Body) IR Instytucja Regionalna IW Inicjatywa Wspólnotowa IZ Instytucja Zarządzająca KE Komisja Europejska KK Koordynator Krajowy KM Komitet Monitorujący MRR RCz Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej MRR RP Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Rzeczpospolitej Polskiej N/A Nie dotyczy NSRO Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia NUTS Terytorialne Jednostki Statystyczne OP Oś priorytetowa PDK Plan Działań Komunikacyjnych Phare CBC Program Współpracy Transgranicznej Phare PO Procedura obiegowa POWT RCz-RP Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska 2007-2013 PR Podmioty regionalne Program Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska 2007-2013 PT Pomoc Techniczna RCz Republika Czeska RP Rzeczpospolita Polska RPK Regionalny Punkt Kontaktowy SMFS Monitorujący Funduszy Strukturalnych UK Urzędy krajskie UM Urząd Marszałkowski UP Uszczegółowienie Programu WE Wspólnota Europejska WST Wspólny Sekretariat Techniczny 2

Wprowadzenie (streszczenie menadżerskie) Niniejszy Raport roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska 2007-2013 (dalej POWT RCZ-RP albo Program) w 2009 roku został opracowany przez Instytucję Zarządzającą (dalej IZ), zgodnie z art. 67 Rozporządzenia (WE) 1083/2006, we współpracy ze Wspólnym Sekretariatem Technicznym (dalej WST) oraz zatwierdzony przez Komitet Monitorujący (dalej KM) dnia...2010 r. Raport prezentuje przebieg realizacji Programu w okresie od 1 stycznia 2009 do 31 grudnia 2009 (dalej także okres sprawozdawczy ), odnosząc się przede wszystkim do stanu zaawansowania realizacji poszczególnych osi priorytetowych i dziedzin wsparcia, zarówno pod względem rzeczowym, jak i finansowym, a także informuje o działaniach podjętych w celu zapewnienia właściwego poziomu realizacji oraz efektywności wdrażania Programu. Opisane zostały również działania promocyjne podjęte w okresie sprawozdawczym. W 2009 roku podjętych zostało wiele istotnych działań z punktu widzenia wdrażania Programu. Działania te wyraźnie przyczyniły się do osiągnięcia postępów w realizacji wytyczonych w Programie celów. W okresie sprawozdawczym rozpoczęła się realizacja pierwszych projektów. Miało miejsce składanie, pierwszych wniosków o płatność, następnie ich kontrola oraz wypłacanie na ich podstawie środków. IZ przedłożyła Komisji Europejskiej (KE) Opis systemu zarządzania i kontroli zgodnie z art. 71 Rozporządzenia Rady WE nr 1083, które KE zatwierdziła 29 października 2009. Następnie został złożony pierwszy wniosek o bieżącą płatność z Programu, dzięki czemu doszło do wywiązania się z obowiązków wynikających z art. 82 ust. 2 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 (tzw. reguły n+24 ). Pozwoliło to na stworzenie właściwych warunków do zrealizowania reguły n+3. Zwięzły opis przebiegu realizacji Programu w 2009 roku znajduje się poniżej. W pierwszym kwartale 2009 roku zakończono ocenę wniosków złożonych w ramach drugiego etapu ciągłego naboru. Przeprowadzone zostało trzecie posiedzenie KM, które tym razem odbyło się po stronie czeskiej - w Pardubicach. Podczas posiedzenia KM zarekomendowano do dofinansowania kolejne projekty, Poziom środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (dalej tylko EFRR) przyznanych poszczególnym projektom przekroczył granicę 70% całkowitej alokacji Programu. W drugim kwartale zostały przygotowane Umowy i Decyzje dotyczące projektów zatwierdzonych do dofinansowania podczas posiedzenia KM, które odbyło się w Pardubicach. Jednocześnie po posiedzeniu KM rozpoczęto konsultacje z KE dotyczące przesunięcia środków z dziedzin wsparcia o niższej możliwości absorpcji. W tym samym czasie rozpoczęto kampanię promocyjną, której celem było zwiększenie zainteresowania wnioskodawców mniej popularnymi dziedzinami wsparcia. W trzecim kwartale został złożony wniosek o zgodę KE na przesunięcie środków z osi priorytetowych o niskiej możliwości absorpcji do osi cieszących się większym zainteresowaniem wnioskodawców, które jednocześnie charakteryzowały się większym wpływem na rozwiązywanie złej sytuacji gospodarczej regionu. W czasie tego kwartału podejmowane były kolejne działania związane z promocją Programu. Zorganizowano seminaria oraz konsultacje dla potencjalnych wnioskodawców, którzy mogliby być zainteresowani realizacją projektów w ramach tych dziedzin wsparcia, które do tej pory cieszyły się niższym zainteresowaniem. Rozpoczęto także przekazywanie środków z EFRR na rachunki partnerów wiodących. We wrześniu, w znajdującej się po polskiej stronie Wisle, została zorganizowana pierwsza Konferencja roczna Programu. Również w Wiśle odbyło się czwarte posiedzenie KM. W czwartym kwartale na podstawie wstępnej certyfikacji został złożony pierwszy wniosek o bieżącą płatność. Jeszcze przed zakończeniem 2009 r. KE przekazała na jego podstawie środki finansowe. Po przeprowadzeniu szeregu konsultacji dla wnioskodawców, pod koniec listopada przeprowadzony został trzeci etap ciągłego naboru wniosków. Ponownie we WST złożona została stosunkowo duża liczba 137 wniosków. WST rozpoczął kontrolę ich kwalifikowalności. Kontrolę zakończono na początku 2010 roku. Stosunkowo dużo, spośród złożonych wniosków, dotyczyło dziedzin wsparcia, które wcześniej cieszyły się mniejszym zainteresowaniem wnioskodawców. Podsumowując przebieg Programu w roku 2009, okres ten można uznać za bardzo udany. 3

1 Identyfikacja Programu PROGRAM OPERACYJNY Cel: Europejska Współpraca Terytorialna Kwalifikowany obszar: w RCz - NUTS III (kraje): CZ051-Liberecký, CZ052- Královéhradecký, CZ053-Pardubický, CZ071-Olomoucký oraz CZ080-Moravskoslezský w PL - podregiony na poziomie NUTS III: PL515-jelenigórski, PL517-wałbrzyski, PL521-nyski, PL522-opolski, PL227-rybnicki, PL225-bielski oraz powiaty: Pszczyna (część podregionu tyskiego) i Strzelin (część podregionu wrocławskiego) Okres programowania: 2007-2013 Numer Programu (CCI): 2007CB163PO025 ROCZNE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Nazwa Programu: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska 2007-2013 Rok, za który raport jest składany: 2009 Data zatwierdzenia Raportu rocznego przez Komitet Monitorujący: 00 czerwca 2010 roku POWT RCz-RP 2007-2013 nawiązuje do Programu Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA realizowanego na pograniczu czesko-polskim w latach 2004-2006. Przygotowania do Programu zostały rozpoczęte już w 2005 roku i zakończone w 2007 roku, kiedy to Program został zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej z dnia 11 grudnia 2007 numer E/2007/2828. Pierwsze posiedzenie Komitetu Monitorującego dla niniejszego Programu odbyło się w dniu 11 grudnia 2007 roku, jednak podczas tego posiedzenia nie przyjmowano i nie rekomendowano projektów ani też nie zakontraktowano środków z Programu. W 2009 roku, za który składany jest niniejszy raport, trwało już pełne wdrażanie Programu, obejmując wszystkie jego etapy, począwszy od konsultacji i przyjmowania wniosków po zamykanie realizacji poszczególnych projektów, w tym wypłacanie dofinansowania oraz wniosków o płatność bieżącą. Na lata 2007-2013 w Programie jest do dyspozycji 219 459 344 EUR ze środków EFRR. Za pośrednictwem tego budżetu są wspierane wspólne transgraniczne projekty realizowane na pograniczu czesko-polskim. Głównym celem Programu jest: Wsparcie rozwoju ekonomiczno-społecznego na obszarze czesko-polskiego pogranicza przez wzmacnianie jego konkurencyjności oraz spójności, a także promocja współpracy partnerskiej jego mieszkańców. W porównaniu z programami Celu 1 oraz Celu 2 Program jest ukierunkowany przede wszystkim na mniejsze pod względem zakresu, regionalne i lokalne projekty o znaczeniu transgranicznym. Podczas wyboru projektów duży nacisk kładzie się na ich rzeczywiste transgraniczne oddziaływanie oraz na elementy współpracy społeczności lokalnych i instytucji w czasie przygotowania, a następnie realizacji projektów. Wspierane są wyłącznie takie projekty, które mogą wykazać się oddziaływaniem transgranicznym po obu stronach granicy. Ogólne cele Programu oparte są na szczególnych potrzebach obszaru i ukierunkowane są na: zwiększanie integracji gospodarczej czesko-polskiej na obszarze pogranicza; poprawę warunków dla wzrostu gospodarczego na obszarze pogranicza; 4

poprawę warunków dla trwałego rozwoju ochrony środowiska i/lub regeneracji obszaru pogranicza; pogłębienie społecznej integracji na obszarze czesko-polskiego pogranicza. Struktura wspieranych priorytetów, obowiązująca od początku Programu do końca 2009 roku, jest przedstawiona w poniższych osiach priorytetowych oraz dziedzinach wsparcia wraz z kwotą alokowanych środków z EFRR. Oś priorytetowa 1. Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń - 70 226 990 EUR Dziedziny wsparcia: 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej - 41 697 276 EUR 1.2 Ochrona środowiska - 17 556 747 EUR 1.3 Profilaktyka zagrożeń - 10 972 967 EUR Oś priorytetowa 2. Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki - 79 005 364 EUR Dziedziny wsparcia: 2.1 Rozwój przedsiębiorczości - 10 972 968 EUR 2.2 Wspieranie rozwoju turystyki - 59 254 023 EUR 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji - 8 778 373 EUR Oś priorytetowa 3. Wspieranie współpracy społeczności lokalnych - 57 059 430 EUR Dziedziny wsparcia: 3.1 Współpraca terytorialna instytucji świadczących usługi publiczne - 6 583 780 EUR 3.2 Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjno-edukacyjnych oraz inicjatyw społecznych - 6 583 781 EUR 3.3 Fundusz Mikroprojektów - 43 891 869 EUR Oś priorytetowa 4. - Pomoc techniczna - 13 167 560 EUR Pomoc Techniczna (dalej PT) przeznaczona jest wyłącznie dla podmiotów włączonych we wdrażanie Programu, tzn. służy do zapewnienia jego funkcjonowania. Instytucje zapewniające realizację Programu: Zgodnie z art. 14 Rozporządzenia w sprawie EFRR, w celu zarządzania i realizacji Programu ustanowiono wspólną strukturę organizacyjną. Jej głównymi elementami są: wspólna IZ, wspólna Instytucja Płatnicza i Certyfikująca (dalej IPC) oraz wspólna Instytucja Audytowa (dalej IA). Kolejnymi podmiotami zaangażowanymi w struktury wdrażające Program są: WST, który ma siedzibę po stronie czeskiej, Podmioty regionalne (dalej PR) oraz organy kontrolne na podstawie art. 16 ust.1 Rozporządzenia w sprawie EFRR. Instytucja Zarządzająca oraz Koordynator Krajowy (dalej KK) Programu - w nawiązaniu do porozumienia obu państw członkowskich w sprawie umiejscowienia IZ w RCz, na podstawie Uchwały Rady Ministrów RCz nr 175 z dnia 22 lutego 2006 r. funkcję IZ powierzono Ministerstwu Rozwoju Regionalnego RCz. W ramach MRR RCz funkcję IZ Programu powierzono Departamentowi Regionalnej Współpracy Transgranicznej (zgodnie z decyzją Ministra Rozwoju Regionalnego nr 80/2008 z dnia 26 maja 2008 departament został przemianowany na Departament Europejskiej Współpracy Terytorialnej). Partnerem MRR RCz po stronie polskiej zostało tak samo, jak w wypadku Inicjatywy INTERREG IIIA, MRR RP pełniące funkcję KK. IZ jest odpowiedzialna za ogólną realizację Programu. Współdziałanie przy zapewnieniu realizacji Programu po stronie polskiej zapewnia KK. Komitet Monitorujący w skład KM wchodzą dwie delegacje narodowe, których członkami są m.in. IZ, KK, IPC, kraje, województwa i Euroregiony. Komitet jest odpowiedzialny przede wszystkim za wybór odpowiednich projektów i zajmuje się ogólnym monitorowaniem Programu, sprawdza jakość i efektywność jego wdrażania oraz zgłasza ewentualne poprawki w celu usunięcia stwierdzonych braków. Zadania Komitetu są opisane w Regulaminie KM. W roku 2009 odbyły się dwa posiedzenia KM (w marcu i wrześniu 2009) oraz dwie procedury obiegowe (w maju i czerwcu 2009 roku). 5

Instytucja Płatnicza i Certyfikująca - wspólna IPC ma siedzibę na terenie Republiki Czeskiej. Na podstawie Uchwały Rady Ministrów RCz nr 198 z dnia 22 lutego 2006 roku funkcję IPC Programu powierzono Ministerstwu Finansów RCz (Departament Funduszu Narodowego). Instytucja Audytowa - wspólną IA Programu jest MF RCz Departament Instytucja Audytowa CJH. Na podstawie Uchwał Rady Ministrów RCz nr 760/2007 i 884/2007 funkcję Odpowiedzialnego podmiotu audytowego POWT RCz-RP powierzono Ministerstwu Rozwoju Regionalnego. Wspólny Sekretariat Techniczny IZ Programu, po uzgodnieniu z KK, powołał WST dla Programu z siedzibą po stronie czeskiej. WST został powołany już w 2004 rroku dla programu INTERREG IIIA. Funkcję WST nadal pełni Centrum Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej (dalej CRR RCz). WST oprócz początkowego udziału w przygotowaniu i aktualizacji dokumentacji programowej POWT RCz-RP, polegającego na wspieraniu IZ i KK, organizowaniu posiedzeń grup roboczych oraz spotkań roboczych IZ i KK, na bieżąco podejmuje współpracę z PR oraz pozostałymi instytucjami zaangażowanymi w proces przygotowania i realizacji Programu, a także informuje opinię publiczną o jego uwarunkowaniach. W 2009 roku WST podejmował pozostałe kluczowe działania - ogłoszenie kolejnego etapu ciągłego naboru, organizacja szkoleń i seminariów, przyjmowanie wniosków, ich kontrola i ocena, przygotowanie materiałów na posiedzenie KM, organizacja posiedzeń KM oraz informowanie wnioskodawców i opinii publicznej o wynikach posiedzeń. Ponadto WST uczestniczył również w monitorowaniu Programu, przygotowywaniu raportów oraz jego promocji (wraz z organizacją Rocznej konferencji programowej). Podmioty regionalne - PR w RCz to poszczególne kraje objęte obszarem wsparcia, a w RP to Urzędy Marszałkowskie przygranicznych województw (funkcję PR pełnią również Regionalne Punkty Kontaktowe - RPK Europejskiej Współpracy Terytorialnej przy Urzędach Marszałkowskich - w Wałbrzychu, Opolu, Bielsku-Białej). Podmioty te nawiązują do struktury utworzonej już dla Programu INTERREG IIIA i wykorzystują nabyte doświadczenia. Oprócz włączenia się do przygotowań Programu poprzez uczestnictwo w obradach grup roboczych Task Force i zgłaszania uwag do dokumentów, głównym zadaniem PR jest doradztwo, informowanie wnioskodawców, współpraca z IZ, KK, WST i z innymi instytucjami partnerskimi oraz udział w ocenie projektów. Kontrolerzy - podmioty powołane zgodnie z art. 16 Rozporządzenia w sprawie EFRR w celu sprawdzania kwalifikowalności oraz efektywności wydatków wykazywanych przez każdego z partnerów uczestniczących w realizacji projektu. Funkcję Kontrolera na terenie RCz pełni CRR RCz, a na terenie RP urzędy wojewódzkie z następujących województw: dolnośląskiego, śląskiego oraz opolskiego. Powiązanie Programu z podstawowymi dokumentami strategicznymi na poziomie narodowym i europejskim Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia POWT RCz-RP stanowi część składową NSRO, zarówno w RCz, jak i RP. Jako taki bezpośrednio przyczynia się do realizacji celów NSRO obu państw (więcej odnośnie realizacji celów NSRO zob. rozdz. 2.1.F). Strategia Lizbońska POWT RCz-RP, będąc Programem o wymiarze regionalnym, zajmuje się tematami Strategii Lizbońskiej jako własną integralną częścią, zwłaszcza za pośrednictwem osi priorytetowej 2. Więcej szczegółów znajduje się w rozdz. 2.1.F. 6

2 Przegląd realizacji Programu 2.1 Osiągnięty postęp i jego analiza 2.1.A Informacja na temat merytorycznej realizacji Programu W ramach ciągłego naboru w Programie ogłaszane są kolejne etapy, określające termin składania wniosków, które będą rozpatrywane na danym posiedzeniu KM. Ostatnim takim terminem w 2008 roku był 31 października 2008 roku, kiedy zakończono przyjmowanie wniosków w ramach 2. etapu. Do tego terminu z poprzedniego etapu pozostało 6 wniosków, ponadto przedłożono kolejnych 131 wniosków, które zostały uzupełnione krótko po terminie o kolejne dwa wnioski - całkowita liczba zaewidencjonowanych wniosków wyniosła zatem 139. Ogólną prezentację poszczególnych etapów składania wniosków od początku Programu przedstawiono w tabeli nr 1 - do ogólnej liczby wniosków złożonych do 31 października 2008 roku należy dodać również 7 projektów PT zatwierdzonych następnie w ramach procedur obiegowych. Przeprowadzono również kontrolę wniosków oraz ich ocenę. Prace zostały ukończone w lutym 2009 roku a dokumenty przekazane na posiedzenie KM, który następnie obradował w Pardubicach w dniach 16 i 17 marca 2009 roku. Mimo przekazania doświadczeń z przebiegu Programu potencjalnym wnioskodawcom nie nastąpiło zmniejszenie liczby niedostatków we wnioskach. Średni wniosek zawiera 8 niedostatków, błędy zawierała absolutna większość wniosków. Do podstawowych niedostatków należą brakujące lub źle sporządzone załączniki, niedostateczne udokumentowanie współfinansowania i zasadnicze różnice w obu wersjach językowych wniosków. Większość niedostatków udaje się wprawdzie usunąć, jednak mimo to administracja musiała zostać zakończona w stosunku do 42 projektów (29% wniosków). Najczęstsze powody wykluczenia projektów z procesu administracji podczas kontroli kryteriów ich kwalifikowalności i podczas kontroli wymogów formalnych były następujące: - brakujące lub nieprzekonująco udokumentowane współfinansowania projektu - brakujące dokumenty uzasadniające wpływ projektu na środowisko naturalne - poważne rozbieżności w obu wersjach językowych wniosku - niezałączenie dodatkowych załączników do wniosku KM rozpatrzył 97 zarejestrowanych wniosków, z których 56 zarekomendował do dofinansowania. Po KM i Procedurach Obiegowych w maju i czerwcu (dalej PO) łącznie do dofinansowania zostały zarekomendowane już 142 projekty, dalsze projekty KM rozpatrzył jako rezerwowe w przypadku, gdyby wskutek wzrostu kursu, przeprowadzonych przetargów ewent. realokacji z innych osi priorytetowych zostały uzyskane dodatkowe środki na realizację dobrych projektów. Ze względu na mniejsze zainteresowanie wnioskodawców niektórymi dziedzinami wsparcia, KM na posiedzeniu w Pardubicach podjął decyzję o złożeniu wniosku do KE o możliwość przeniesienia środków alokowanych w tych dziedzinach wsparcia do osi priorytetowych, ewent. dziedzin, w których złożono wiele dobrych projektów. KM jednocześnie zlecił WST przeprowadzanie kolejnych działań promocyjnych na rzecz tych dziedzin wsparcia, które cieszą się tylko niewielkim zainteresowaniem wnioskodawców. W trzecim etapie wdrażania Programu, dla którego data końcowa została ustalona na listopad 2009 roku (data składania wniosków projektowych planowanych do rozpatrzenia na posiedzeniu KM w kwietniu 2010 roku) złożono 137 wniosków. Tabela nr 1: Zestawienie naborów bądź terminów naboru wniosków w ramach Programu - rok 2009 7

Zatwierdzone Lp. Data złożenia wniosków Zgłoszone wnioski z wydaną podpisaną Umową Ilość W EUR * Ilość W EUR 1. Na dzień 18.03.2008 158 172 080 412 81 108 939 365 wnioski Decyzją/ 2. 3. Na dzień 31.10.2008 (omówiono na KM w 2009 w Pardubicach) Na dzień 20.11.2009 (będą omówione na KM w 2010 w Opolu*) 146 121 580 221 61 46 180 149 137 90 926 672 0 0 Łącznie Do końca 2009 roku 435 384 587 305 142 155 119 514 Źródło: Monitorujący MONIT7+C3Pl, dane na dzień 31.12.2009 roku bez Funduszu Mikroprojektów (dalej FM) * Ocena wniosków projektowych zakończyła się w pierwszym kwartale 2010 roku Powyższa tabela nr 1 podsumowuje składanie i zatwierdzanie projektów od ogłoszenia Programu. Dane w EUR określają zapotrzebowanie na dotacje z EFRR i nie muszą być zgodne z danymi podanymi w protokołach z poszczególnych posiedzeń KM (niektóre projekty są zatwierdzone warunkowo, ewent. do dalszych drobnych zmian dochodzi przy podpisaniu umowy lub decyzji). Do końca 2009 roku w przypadku wniosków złożonych w ramach trzeciego etapu naboru przystąpiono do kontroli kryteriów formalnych i rozpoczęto kontrolę kwalifikowalności. Zakończenie tej kontroli oraz ocena wniosków odbędzie się w pierwszym kwartale 2010 roku, wnioski zostaną rozpatrzone na kolejnym posiedzeniu KM w dniach od 27 do 28 kwietnia 2010 roku w Opolu. Z powyższego wynika, że również w 2009 roku trwała merytoryczna realizacja Programu. Komitet Monitorujący w pierwszej połowie roku zarekomendował do dofinansowania 61 projektów, w wyniku czego łączna wartość zatwierdzonego dofinansowania przekroczyła 70% alokowanych środków. W trakcie 2009 roku rozpoczęto realizację wielu projektów, złożono pierwsze raporty monitorujące dotyczące realizacji, co umożliwiło określenie wartości wskaźników na poziomie Programu patrz tabela nr 2. Podane informacje nie dotyczą projektów PT, w przypadku których nie śledzi się wskaźników podanych w tabeli nr 2. Łączna liczba projektów jest więc o 31 niższa od liczby wszystkich projektów, w przypadku których zawarto Umowę lub wydano Decyzję. Tabela nr 2: Ocena ilościowa wskaźników monitorujących i oceniających na poziomie Programu - rok 2009 Kod KNW, UE, typ wskaźnika Nazwa wskaźnika Jednostka miary Źródło Wartość 2008 2009 Wartość docelowa Łącznie 430 100 Produkt projektów o znaczeniu transgraniczny m, spełniająca dwa z czterech kryteriów współpracy wg. art. 19 Rozporządzeni a w sprawie EFRR 2015 Osiągnięta* 0 0 N/A 0 Zakładana ** N/A** N/A 163 163 430 200 projektów o znaczeniu transgraniczny m, spełniająca trzy z czterech kryteriów współpracy Osiągnięta * 0 1 N/A 1 8

Produkt wg. art. 19 Rozporządzeni a w sprawie EFRR Zakładana ** N/A N/A 500 500 430 300 Produkt projektów o znaczeniu transgraniczny m, spełniająca wszystkie cztery kryteria współpracy wg. art. 19 Rozporządzeni a w sprawie EFRR Osiągnięta* 0 110 N/A 110 Zakładana * * N/A N/A 30 30 Źródło: Monitorujący MONIT 7+C3PL i MSC 2007, dane na dzień 31.12.2009 roku * Kryteria współpracy uważane są za osiągnięte w momencie podpisania Umowy lub Decyzji dla danego projektu ** Zakładane wartości wskaźników zostały określone na cały okres programowania. Zarówno przebieg realizacji Programu, jak i znaczące zmiany społeczno-gospodarcze zachodzące w latach 2008 i 2009 pokazały, że konieczna będzie ponowna weryfikacja wskaźników i skorygowanie ich ze względu na powyższe okoliczności. W ramach przeprowadzanej rewizji Programu (patrz rozdz. 2.4) IZ przygotowała propozycje zmian wartości niektórych wskaźników wraz z ich uzasadnieniem. Do końca roku 2009 nie otrzymano decyzji KE w sprawie rewizji Programu. Wskaźniki kontekstowe Tabela nr 3: Wskaźniki kontekstowe Nazwa wskaźnika Wartość wyjściowa Wartość docelowa 1. PKB per capita w pps pogranicza polsko-czeskiego 1 45,8 % 53,5 % 2. Stopa bezrobocia pogranicza polsko-czeskiego 2 13,1 % 10,5 % 3. mieszkańców pogranicza polsko-czeskiego 3 7 138 146 7 058 000 Źródło: POWT RCz-RP 2007-2013 W ramach dotychczasowego rozwoju wielkość PKB/na mieszkańca oraz liczba mieszkańców wahają się w przybliżeniu w wyznaczonym trendzie, zmierzając w kierunku wartości docelowych, obecnym problemem jest wzrost stopy bezrobocia, która w następstwie trwającego kryzysu gospodarczego zbliża się w niektórych regionach do 20%. 2.1.B Informacje na temat danych finansowych Programu W ciągu roku 2009 rozpoczęto wypłatę środków beneficjentom. Szczegóły znajdują się w tabeli nr 4, która jest uzupełniona poniżej grafem znajdującym się na rysunku nr 1. Tabela nr 4: Plan finansowy wykorzystania środków z EFRR wg osi priorytetowych Oś priorytetowa Alokacja Zatwierdzone projekty Płatności dla 1 PKB w odniesieniu do średniej dla UE-25 2 Dane są ważne na 30 września 2006 r. 3 Stan na 31 grudnia 2004 r. 9

z wydaną Decyzją/ podpisaną Umową beneficjentów EUR % EUR % Na dzień 31.12. 2008 N/A 108 939 365 49,6 % 0 0 Oś priorytetowa 1 70 226 990 60 683 205 85,9 % 1 768 202 2,5 % Oś priorytetowa 2 79 005 364 39 606 205 50,1 % 2 322 759 2,9 % Oś priorytetowa 3 57 059 430 49 888 904 * 87,4 % 1 359 588 2,4 % Oś priorytetowa 4 13 167 560 4 916 735 37,3 % 218 296 1,7 % Na dzień 31.12. 2009 N/A 155 095 049 70,7 % 5 668 845 2,6 % * Na udział zatwierdzonych projektów ma wpływ jednorazowe zatwierdzenie FM, gdzie będą w następnych latach stopniowo zatwierdzane przedsięwzięcia, a tym samym będą realizowane kwoty ujęte już teraz w zatwierdzonych projektach. Źródło: MSC, SI VIOLA - potwierdzone przez IZ (stan na dzień 31.12.2009 roku) Wykres nr 1 Alokowano w mln EUR 80 70 60 50 40 30 20 10 Porównanie alokacji POWT RCz-RP 2007-2013 i zatwierdzonych projektów, stan na dzień 31.12.2009 0 Osie priorytetowe 1 2 3 4 Alokacja Projekty zatwierdzone Wypłacono beneficjentom Jak wynika z tabeli i wykresu, udział zatwierdzonych projektów stanowi ponad 70% łącznej alokacji Programu, udział wypłaconych środków w wysokości 2,6% jest znacząco niższy. Powodem jest fakt, że płatności są realizowane w formie refundacji już poniesionych wydatków, a realizacja większości projektów rozpoczęła się w pełni dopiero w trakcie 2009 roku. Ponadto ze względu na zasadę Partnera Wiodącego zatwierdzanie wniosków o płatność odbywa się w dwóch krokach (najpierw kontrola wydatków na poziomie kontrolera narodowego, a dopiero potem przedłożenie wniosku o płatność przez partnera wiodącego i jego kontrolera). IZ oczekiwała wolniejszego tempa przebiegania płatności w początkowym okresie i w związku z tym nie widzi zagrożenia dla realizacji reguły n+3. Informacje o całkowitej refundacji środków publicznych zawiera tabela nr 5. Tabela nr 5: Dane finansowe (osie priorytetowe wg. źródeł finansowania) 10

Oś priorytetowa 1 - Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń - finansowanie z EFRR Oś priorytetowa 2 - Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki - finansowanie z EFRR Oś priorytetowa 3 - Wspieranie współpracy społeczności lokalnych - finansowanie z EFRR Oś priorytetowa 4 Pomoc techniczna - finansowanie z EFRR Ogółem w tym przekazane zaliczki Wydatki poniesione przez beneficjentów wykazane we wnioskach o płatność złożonych do IZ 2 080 234 1 768 202 2 732 657 2 322 759 1 599 516 1 359 588 256 819 218 296 6 669 226 5 668 845 Odpowiadają cy wkład ze źródeł publicznych 2 080 234 1 768 202 2 732 657 2 322 759 1 599 516 1 359 588 256 819 218 296 6 669 226 5 668 845 Wydatki zrealizowane przez podmiot odpowiedzialny za płatności beneficjentom 4 1 841 884 1 768 202 2 400 071 2 322 759 1 432 717 1 359 588 225 071 218 296 5 899 743 5 668 845 Ogół płatności otrzymanych z KE 7 391 412 6 302 841 4 985 691 1 192 337 19 872 281 Suma wydatków w regionach bez ujęcia przejściowego N/A N/A N/A N/A wsparcia w sumie ogólnej Wydatki odpowiadające zakresem EFS ujęte w ogólnej sumie, o ile Program jest dofinansowany z EFRR (1) N/A N/A N/A N/A Źródło: MSC, SI MONIT - potwierdzone przez IZ (na dzień 31.12.2009 roku) Dane w tabeli obejmują zarówno całkowite dofinansowanie ze środków publicznych (w tym część finansowaną jedynie z EFRR). Podobnie podzielona jest kolumna wydatków wypłaconych przez podmiot odpowiedzialny za płatności dla beneficjentów. Łączne płatności otrzymane z KE obejmują w poszczególnych osiach priorytetowych te środki, które Program otrzymał w postaci płatności zaliczkowych na podstawie pierwszego bieżącego wniosku płatniczego złożonego do KE (w sumie dla wszystkich osi priorytetowych jest to kwota w wysokości 120 939,85 EUR). Płatność z Komisji Europejskiej Oprócz wyżej wymienionej płatności bieżącej w wysokości 120 939,85 EUR, którą IPC otrzymała 30 grudnia 2009, na konto IPC w ramach Programu zostały przelane zgodnie z art. 82 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 pozostałe dwie części płatności zaliczkowej, każda w wysokości 4 389 186,88 EUR (2% z całkowitej alokacji Programu). Suma płatności zaliczkowych z KE na koncie IPC na dzień 31 grudnia 2009 wynosiła 19 751 340,96 EUR. Zgodność aktualnego wdrażania finansowego oraz prognozy finansowej (financial forecast) Pierwsze operacje finansowe w ramach Programu nastąpiły dopiero w sierpniu 2009 roku. Opracowując i wprowadzając prognozę finansową (financial forecast) do systemów informatycznych, 4 Podmiotem odpowiedzialnym za płatności w przypadku środków z EFRR jest IPC, w przypadku środków budżetu państwa odpowiedni zarządca rozdziału budżetu państwa. 11

nie można było tego faktu w pełni przewidzieć środki wnioskowane z rachunku KE w myśl art. 76, ust. 3 Rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 na lata budżetowe 2009 i 2010 pomimo to zostały oszacowane i 24 kwietnia 2009 roku złożone do zatwierdzenia IPC oraz do wysłania do Komisji Europejskiej (nastąpiło to 27.04.2009 roku). W przeciwieństwie do oszacowanego rozwoju finansowego wdrażania Programu wystąpiła mniej więcej różnica jednego kwartału, która jednak z dużym prawdopodobieństwem zostanie zbilansowana w 2010 roku. Tabela nr 6: Zasady realizacji reguły n+3 Plan finansowy - rok Roczna alokacja środków UE N+3 / N+2 limity - zbiorcze Zaliczki z KE - roczne Wniosek o płatność bieŝąca/końcowa sloźone KE -- roczne Wydatki certyfikowane / wnioski o płatności z RCz - roczne Zaliczki od KE wnioski o płatności zbiorczo RóŜnica pomiędzy limitami a platnościami - zbiorczo a b c d=b+c e f=e-a 2007 30 874 901 4 389 187 4 389 187 4 389 187-2008 29 594 254 6 583 780 6 583 780 10 972 967-2009 30 018 532 8 778 374 120 940-8 899 314 19 872 281-2010 30 915 312 30 874 901 2011 31 836 033 60 469 155 2012 32 678 383 90 487 687 2013 33 541 929 153 239 032 2014 185 917 415 2015 219 459 344 Razem 219 459 219 459 344 344 19 751 341 120 940 19 872 281 Źródło: Dane z MSC i VIOLA na dzień 31.12.2009 roku, potwierdzone przez IZ 19 872 281 IZ POWT RCZ - RP 2007-2013 nie przewiduje żadnych problemów z realizacją zasady n+3 (tzn. w 2010 roku dla alokacji 2007 roku). W prognozie środków wnioskowanych od Komisji Europejskiej, opracowanej dla Instytucji Płatniczej i Certyfikującej na dzień 30 kwietnia 2009 roku przyjęto certyfikowane środki, które byłyby podstawą wniosku o płatność bieżącą z KE o wartości 21 900 000 EUR. Wartość ta wraz ze środkami zapłaconymi już partnerom wiodącym projektów (5 668 845 EUR na dzień 31 grudnia 2009 roku), przy wykorzystaniu części otrzymanych płatności zaliczkowych, w pełni wystarczyłaby do zrealizowania n+3. Przychody z tytułu odsetek W 2009 roku do rachunku IPC doliczano systematycznie kwartalne odsetki obliczone z płatności zaliczkowych. Na rachunku podstawowym IPC (Środki SF/CF/EFF Instytucja Płatnicza i Certyfikująca) za 2009 rok wygenerowano 85 367,57 EUR. Na innym rachunku wykorzystywanym w ramach Programu, tj. rachunku Środki FS Jednostka ds. finansów MRR", doliczono kolejnych 778,71 EUR. Wartość uzyskanych odsetek w ramach Programu wynosi 86 146,28 EUR. Zgłaszanie nieprawidłowości w 2009 roku W związku z wyżej opisanym przebiegiem Programu, w roku 2009 w ramach regulanych kwartalnych informacji nie zgłaszano żadnych nieprawidłowości. 2.1.C Informacje dot. planu wykorzystania funduszu Kumulatywny podział alokowanego wkładu wspólnotowego według kategorii: 12

Numer referencyjny KE: CCI 2007CB163PO025 Nazwa PO: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska 2007 2013 Data ostatniej decyzji Komisji dotyczącej danego PO: 11/12/2007 Tabela nr 7: Zestawienie kodów tematycznych 1-5 Kod Temat 1 Temat priorytetowy Kod Temat 2 Forma finansowania Kod Temat 3 Typ obszaru Kod Temat 4 Kod Temat 5 Położenie geograficzne Wykorzystano Kwota w EUR Alokacja na temat wg PO 2 1 8 - transgraniczny 0,00 1 097 297,00 3 1 8 - transgraniczny 0,00 1 536 215,00 4 1 8 - transgraniczny 0,00 1 097 297,00 5 1 8 - transgraniczny 0,00 1 536 215,00 6 1 8 22 transgraniczny 212 895,13 1 316 756,00 9 1 8 - transgraniczny 0,00 1 536 215,00 11 1 8 14 22 transgraniczny 1 726 188,46 5 925 403,00 13 1 8 - transgraniczny 0,00 1 536 216,00 14 1 8 - transgraniczny 0,00 1 097 297,00 15 1 8 - transgraniczny 0,00 1 097 297,00 16 1 8 11 transgraniczny 5 061 250,01 4 389 187,00 23 1 8 11 transgraniczny 38 332 354,71 17 995 667,00 24 1 8 22 transgraniczny 2 571 540,83 13 167 561,00 25 1 8 - transgraniczny 0,00 6 583 780,00 26 1 8 - transgraniczny 0,00 3 291 890,00 28 1 8 - transgraniczny 0,00 3 291 890,00 39 1 8 - transgraniczny 0,00 1 536 215,00 40 1 8 - transgraniczny 0,00 1 536 215,00 41 1 8 - transgraniczny 0,00 1 536 215,00 42 1 8 - transgraniczny 0,00 1 316 756,00 43 1 8 - transgraniczny 0,00 1 755 675,00 44 1 8 21 transgraniczny 1 824 675,97 1 316 756,00 45 1 8 9 21 transgraniczny 7 204 324,05 1 755 675,00 46 1 8 9 21 transgraniczny 4 613 859,00 1 975 134,00 47 1 8 21 transgraniczny 468 254,37 1 097 297,00 48 1 8 17 transgraniczny 725 757,40 3 291 890,00 49 1 8 - transgraniczny 0,00 658 378,00 50 1 8 - transgraniczny 0,00 877 837,00 51 1 8 - transgraniczny 0,00 1 097 297,00 52 1 8 - transgraniczny 0,00 2 852 972,00 53 1 8 19 22 transgraniczny 7 275 350,85 4 389 187,00 54 1 8 17 transgraniczny 426 670,78 3 291 890,00 55 1 8 - transgraniczny 0,00 4 389 187,00 56 1 8 - transgraniczny 0,00 4 389 187,00 57 1 8 14 22 transgraniczny 34 454 458,66 8 997 833,00 58 1 8 22 transgraniczny 1 911 690,21 9 875 671,00 59 1 8 14 22 transgraniczny 6 246 803,01 8 339 455,00 60 1 8 22 transgraniczny 74 616,24 7 681 077,00 61 1 8 - transgraniczny 0,00 5 486 484,00 62 1 8 - transgraniczny 0,00 658 378,00 13

64 1 8 - transgraniczny 0,00 658 378,00 66 1 8 - transgraniczny 0,00 877 837,00 67 1 8 - transgraniczny 0,00 877 837,00 68 1 8 18 transgraniczny 212 949,14 658 378,00 69 1 8 - transgraniczny 0,00 1 536 215,00 71 1 8 - transgraniczny 0,00 1 536 216,00 72 1 8 - transgraniczny 0,00 658 378,00 73 1 8 18 transgraniczny 233 166,19 658 378,00 74 1 8 18 22 transgraniczny 777 149,90 658 378,00 75 1 8 18 21 transgraniczny 316 442,96 1 316 756,00 77 1 8 - transgraniczny 0,00 658 378,00 79 1 8 22 transgraniczny 467 100,18 3 511 349,00 80 1 8 00 transgraniczny 44 050 503,05 44 769 706,00 81 1 8 - transgraniczny 0,00 1 316 756,00 85 1 8 17 22 transgraniczny 4 190 401,91 8 778 373,00 00 86 1 8 17 22 transgraniczny 728 709,82 4 389 187,00 Łącznie 164 107 12,83 219 459 344,00 Źródło: Monitorujący MONIT7+C3PL i MSC 2007, dane na dzień 31 grudnia 2009 Tabela przedstawia wysokość alokacji przypadających na kombinację kodów, które są wymienione w załączniku nr 2 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 (Rozporządzenie wykonawcze). 2.1.D Informacja na temat pomocy według grup docelowych Programu Program ukierunkowany jest na wsparcie ekonomiczno-społecznego rozwoju na obszarze czeskopolskiego pogranicza przez wzmacnianie jego konkurencyjności oraz spójności, a także promocji współpracy partnerskiej jego mieszkańców. Podczas wyboru projektów duży nacisk jest kładziony na ich rzeczywisty wpływ transgraniczny, na elementy współpracy społeczności lokalnych oraz instytucji w czasie przygotowania, a następnie realizacji projektów. Ze względu na to, że grupami docelowymi Programu są potencjalni partnerzy wiodący oraz partnerzy projektu, beneficjenci - partnerzy projektu, społeczeństwo oraz instytucje włączone w przygotowanie i wdrażanie Programu, nie zostały określone żadne grupy docelowe, którym powinna być poświęcenia szczególna uwaga. Z tego też powodu grup tych nie opisano i nie skomentowano w niniejszym sprawozdaniu. Tak samo należy pamiętać, że jest to program transgraniczny, zajmujący się problematyką pogranicza dwóch krajów, i jako taki nie jest on specjalnie ukierunkowany na regiony strukturalnie obciążone, gospodarczo słabe czy też na regiony o ponadprzeciętnym poziomie bezrobocia na terenie jednego z państw. Priorytetem jest zrealizowanie wspólnego celu Programu - transgranicznego wpływu zarekomendowanych działań. Wykaz odbiorców końcowych Wykaz odbiorców końcowych znajduje się na stronach Programu, w zakładce Ke stažení/ Do pobrania: - wersja czeska: http://www.cz-pl.eu/seznam-prijemcu-podpory-z-fondu-eu.html - wersja polska: http://www.cz-pl.eu/pl/lista-beneficjentow-pomocy-z-funduszy-ue.html Ponadto po każdym posiedzeniu KM na stronach Programu w sekcji Zasedání MV/ Posiedzenia KM publikowany jest wykaz zatwierdzonych projektów wg dziedzin wsparcia i partnerów wiodących. W FM zatwierdzone projekty są zawsze prezentowane na stronach danego euroregionu: 14

www.neisse-nisa-nysa.org, www.euroregion-nysa.pl, www.euro-glacensis.cz, www.europraded.cz, www.euroregion-silesia.cz, http://euroregion.inforeg.cz, www.euroregion-beskydy.cz 2.1.E Zwrot lub ponowne wykorzystanie pomocy Ze względu na fakt, że do końca opisywanego okresu nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości, nie doszło do zwrotu ani ponownego wykorzystania dofinansowania. 2.1.F Analiza jakościowa W trakcie okresu sprawozdawczego KM zatwierdził 61 projektów, z tego 54 projekty indywidualne w pierwszych trzech osiach priorytetowych oraz 7 wniosków PT (oś priorytetowa 4) patrz tabela nr 8. Chociaż w 2009 roku rozpoczęto realizację większości projektów zatwierdzonych w 2008 roku oraz rozpoczęto składanie wydatków do kontroli oraz składanie wniosków o płatność, to do końca opisywanego okresu, tj. do 31.12.2009 r. nie zakończono żadnego projektu. Dlatego dane dotyczące projektów zakończonych w tabeli nr 8 są zerowe. Tabela nr 8: zatwierdzonych projektów wg osi priorytetowych Oś prioryt. Alokacja Zatwierdzone projekty Projekty zakończone do końca 2009 roku EUR % EUR % Rok 2008 N/A 81 108 939 365 49,6 0 0 OP 1 70 226 990 OP 2 79 005 364 OP 3 57 059 430 OP 4 13 167 560 Na dzień 31.12.2009 36 60 683 205 85,9 0 0 49 39 606 205 50,1 0 0 26 49 888 904 * 63,1 0 0 31 4 916 735 37,3 0 0 N/A 142 155 095 049 Źródło: monitorujący MONIT7+ C3PL, dane na dzień 31.12.2009r. 70,7 0** 0 * Na wyraźny udział zatwierdzonego dofinansowania ma wpływ sześć FM, gdzie dopiero w następnych latach nastąpi stopniowe wykorzystanie dotacji dla poszczególnych działań. ** W 2009 r. nie zostały zakończone żadne projekty Programu. Wykres nr 2 15

Dane zaprezentowane w tabeli nr 8 wskazują największe wykorzystanie środków w osi priorytetowej 1, w szczególności w dziedzinie wsparcia 1.1 wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, w ramach której zatwierdzono 23 nowe projekty oraz ze względu na wykorzystanie wszystkich alokowanych środków, również kilka projektów rezerwowych. KM w ten sposób odniósł się do niskiego zainteresowania wnioskodawców innymi dziedzinami wsparcia, tworząc podstawy do pozytywnego stanowiska KE w sprawie przesunięcia środków pomiędzy osiami priorytetowymi. W tej osi priorytetowej KM zatwierdził projekty o wartości przekraczającej 70% alokacji. Oś priorytetowa cieszy się w regionach przygranicznych wyjątkowym zainteresowaniem, we wszystkich dziedzinach wsparcia. Poprzez dofinansowanie dobrych projektów dotyczących poprawy dostępności Dane w mln EUR Analiza postępu osi priorytetowej 1 stan na dzień 31.12.2009 r. 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1.1 1.2 1.3 Dziedziny w sparcia Alokacja Zatw ierdzono Wypłacono transportowej, ochrony środowiska oraz profilaktyki zagrożeń w pobliżu granicy, których wpływ transgraniczny jest duży, są tworzone bardzo dobre podstawy do osiągnięcia celów osi priorytetowej. Dane w mln EUR Analiza postępu osi priorytetow ej 2 stan na dzień 31.12.2009 r. 60 50 40 30 20 10 Wykres nr 3 0 2.1 2.2 2.3 Dziedziny w sparcia Alokacja Zatw ierdzono Wypłacono Istotny postęp zaobserwowano w osi priorytetowej 2, w ramach której w dziedzinie wsparcia 2.2 Wspieranie rozwoju turystyki zatwierdzono 22 projekty, a cała oś priorytetowa została wykorzystana w około 50%. Ta oś priorytetowa obejmuje jednak dwie dziedziny wsparcia, którymi wnioskodawcy nie interesują się w takim stopniu, jak przewidywano. Dotyczy to dziedziny 2.1. - Rozwój przedsiębiorczości, gdzie zatwierdzono tylko dwa nowe projekty spośród trzech złożonych oraz dziedziny 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji, w ramach której zatwierdzono tylko jeden z sześciu złożonych wniosków. Sytuacja w tych dziedzinach poprawiła się po działaniach podjętych przez WST i podmioty regionalne liczba złożonych wniosków zwiększyła się do listopada 2009 roku do 9 złożonych w dziedzinie wsparcia 2.1 oraz 10 wniosków złożonych w dziedzinie 2.3. Ocena ich jakości odbywa się na początku 2010 roku. Dane w mln EUR Analiza postępu osi priorytetowej 3 stan na dzień 31.12.2009 r. 50 40 30 20 10 0 3.1 Dziedziny wsparcia 3.2 3.3 Alokacja Zatw ierdzono Wypłacono Wykres nr 4 Wyniki osi priorytetowej 3 są bardzo dobre, jednak oś ta jest pod dużym wpływem dziedziny wsparcia 3.3., obejmującej Fundusz Mikroprojektów. Faktyczne zatwierdzanie dofinansowania dla poszczególnych projektów w ramach FM następuje dopiero stopniowo, co zostało szczegółowo opisane w rozdziale 3. Również ta oś priorytetowa obejmuje dziedzinę wsparcia z bardzo dobrą zdolnością absorpcyjną (3.2. - Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjno-edukacyjnych oraz inicjatyw społecznych), jak również problemową dziedzinę 3.1. Współpraca terytorialna instytucji publicznych, gdzie w pierwszych dwóch etapach złożono 14 wniosków, a zatwierdzono tylko 3 spośród nich. Podobnie jak w osi priorytetowej 2., dzięki działaniom podejmowanym przez WST i podmioty regionalne zwiększyło się zainteresowanie 16

wnioskodawców, co odzwierciedliło się w złożeniu 16 nowych wniosków, było ich zatem więcej niż łącznie w poprzednich etapach. Z powyższego wynika, że w ramach Programu występują zarówno dziedziny wsparcia o dużej atrakcyjności dla wnioskodawców, jak i dziedziny wsparcia, w przypadku których zainteresowanie wnioskodawców jest mniejsze. Ze względu na trwający kryzys gospodarczy oraz w celu przyspieszenia wykorzystywania środków finansowych, KM zaproponował usunięcie tych dysproporcji poprzez weryfikację Programu, polegającą na realokacji środków na korzyść osi priorytetowej 1, która ma największą zdolność absorpcyjną (więcej w rozdziale 2.4.). KM zatwierdził zmianę, a następnie propozycja została przekazana do KE. W trakcie 2009 roku rozpoczęto realizację praktycznie wszystkich projektów zatwierdzonych w pierwszych dwóch etapach ciągłego naboru, które mają wydaną Decyzję lub Umowę. Efektem jest rozpoczęcie procesu wykazywania wydatków, ich kontroli oraz refundacji. Dane dotyczące refundacji dofinansowania na rzecz beneficjentów przedstawiono na wykresach. Ich udział jest na razie bardzo mały. Jednak ze względu na już wspomniane powody wynikające przede wszystkim ze stopnia komplikacji związanej z zasadą partnera wiodącego oraz fazy, w której program się znajduje, jest to naturalny rozwój i w tej chwili nie stanowi żadnego zagrożenia niewykorzystania środków finansowych. W roku 2009 nastąpiło wyraźne przyspieszenie we wdrażaniu Programu. W większości dziedzin wsparcia zatwierdzono wystarczającą liczbę projektów do dofinansowania. W wyniku zaproponowanej realokacji i wzmocnienia działań promocyjnych, w efekcie których zwiększyło się zainteresowanie mniej popularnymi dziedzinami wsparcia, stworzono podstawy dla dalszego płynnego przebiegu drugiej połowy Programu oraz spełnienia większości oczekiwań. Osiągnięcie celów NSRO POWT RCz-RP był programowany w taki sposób, aby przyczyniać się do realizacji podstawowych dokumentów strategicznych w obu państwach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia w RCz (NSRO), tak samo jak NSRO w Rzeczpospolitej Polskiej (Narodowa Polityka Spójności w RP NPS). Realizacja Programu w 2009 r. przyczyniła się do realizacji celów NSRO w obu krajach wg następującej struktury: 1 NSRO RCz Realizacja programu zmierzała do osiągnięcia celu strategicznego Zrównoważonego rozwoju terytorium, w którym chodzi o uzyskanie zrównoważonego i harmonijnego rozwoju całego terytorium RCz z jednoczesnym uwzględnieniem przyrodniczego, gospodarczego oraz społeczno-kulturalnego zróżnicowania regionów RCz. Ten cel NSRO jest realizowany za pośrednictwem osi priorytetowej NSRO Europejska współpraca terytorialna. Realizacja Osi priorytetowej 1 przyczyniła się bezpośrednio do realizacji celu strategicznego Atrakcyjne środowisko przede wszystkim poprzez realizację projektów w zakresie ochrony środowiska i dostępności komunikacyjnej. Praktycznie wszystkie projekty wsparte w ramach osi priorytetowej nr 1 przyczyniły się do osiągnięcia tego celu. Realizacja Osi priorytetowej 2 przyczyniła się bezpośrednio do realizacji celu strategicznego Konkurencyjna czeska gospodarka. W jej ramach tradycyjnie największe zainteresowanie oraz zdolności absorpcyjne były w dziedzinie wsparcia 2.2. Wsparcie rozwoju ruchu turystycznego. Realizowane były jednak również projekty tworzące przyjazne otoczenie biznesu oraz możliwości współpracy i wzrostu zatrudnienia w sektorze MŚP. Część działań projektu w ramach Osi priorytetowej II przyczyniała się także do realizacji celu Otwarte, elastyczne i spójne społeczeństwo przede wszystkim projekty w dziedzinie wsparcia 2.3. Współpraca w zakresie edukacji. Realizacja Osi priorytetowej 3 przyczyniła się do realizacji celu strategicznego NSRO Otwarte, elastyczne i spójne społeczeństwo, którego celem jest wspieranie otwartego społeczeństwa obywatelskiego. Były realizowane projekty społeczności lokalnych, ich współpraca oraz wzmacnianie spójności. Były zawierane i rozwijane strategiczne partnerstwa gmin, łącznie z realizacją mikroprojektów, których znaczenie, mimo mniejszej wielkości projektów, przyczynia się bezpośrednio do realizacji właśnie tego celu NSRO RCz. 2 NSRO RP 17

W Polsce kluczowym strategicznym dokumentem jest NSRO RP (Narodowa strategia spójności), której celem jest Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Realizacja Osi priorytetowej 1 przyczyniła się do realizacji Celu 3 Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski oraz Celu 5 Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej Chodziło tu o realizację projektów w zakresie ochrony środowiska oraz dostępności komunikacyjnej. Praktycznie wszystkie projekty wsparte w ramach osi priorytetowej nr 1 przyczyniły się do osiągnięcia tego celu. Oś priorytetowa 2 realizowała Cel 4 NSRO RP Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług i przyczyniła się do realizacji Celu 5. Do realizacji celu przyczyniały się projekty wspierające otoczenie biznesu oraz tworzące warunki do współpracy przedsiębiorców. Oś priorytetowa 3 realizowała przede wszystkim Cel 1 Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa, ale również przyczyniła się do realizacji Celu 5. Chodziło tu przede wszystkim o projekty partnerstwa podmiotów administracji publicznej i społeczności lokalnych. Szczegółowe informacje o poszczególnych typach projektów realizowanych w ramach poszczególnych osi przyczyniających się do realizacji NSRO w RCz i RP, patrz rodz. 2.1. A i 2.1.B. Komplementarność z pozostałymi programami wsparcia Przez cały czas realizacji Programu w 2009 roku obserwowano również komplementarność realizacji z pozostałymi programami operacyjnym, przede wszystkim: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej z udziałem RCz: a. Republika Słowacka Republika Czeska 2007-2013, pokrywający się terytorialnie w Kraju Morawsko-Śląskim b. Program Cíl 3/Ziel 3 wspierający współpracę transgraniczną 2007-2013 między Republiką Czeską a Wolnym Państwem Saksonia, pokrywającym się w Kraju Libereckim. Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej z udziałem RP: a. Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Republika Słowacka 2007-2013 pokrywający się w subregionie bielsko-bialskim oraz powiecie pszczyńskim. b. Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Wolne Państwo Saksonia pokrywający się w subregionie jeleniogórskim. Ponadto po stronie polskiej Program jest komplementarny z Programem Morza Bałtyckiego POWT RCz-RP jest komplementarny z pozostałymi programami w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej, obejmującymi terytorium obu państw - PO Współpraca Międzyregionalna INTERREG IV C, PO Współpraca Ponadnarodowa (Central Europe). Jest również komplementarny w obu państwach z sektorowymi Programami Operacyjnymi: w RCz przede wszystkim z: PO Środowisko, PO Transport, PO Zasoby ludzkie i zatrudnienie W RP przede wszystkim z: PO Infrastruktura i środowisko PO Innowacyjna gospodarka i PO Zasoby ludzkie Komplementarność jest analizowana i zapewniania (również poprzez aktywny udział przedstawicieli regionów w KM) także w stosunku do Regionalnych Programów Operacyjnych po obu stronach granicy. Analiza celów horyzontalnych Analiza celu horyzontalnego równych szans jest tak samo, jak celu zrównoważonego rozwoju, stosowana bezpośrednio przy realizacji każdej operacji w ramach Programu. 18