PNEUMATYCZNY NAPĘD Z PODWÓJNĄ PRZEPONĄ SERIA EJ. Instrukcja montażu, konserwacji i użytkowania 6 EJ 70 pl Wydanie 11/06

PNEUMATYCZNY NAPĘD Z PODWÓJNĄ PRZEPONĄ SERIA EJ Instrukcja montażu, konserwacji i użytkowania 6 EJ 70 pl Wydanie 11/06

2 Spis treści 1 UWAGI OGÓLNE... 3 1.1 Zawartość instrukcji... 3 1.2 Konstrukcja i funkcje napędu... 3 1.3 Oznakowanie napędu na etykiecie... 3 1.4 Dane techniczne... 3 1.5 Recykling i usuwanie zużytego napędu... 4 1.6 Środki bezpieczeństwa... 4 2 TRANSPORT, ODBIÓR I PRZECHOWYWANIE. 5 3 MONTAŻ I DEMONTAŻ... 5 3.1 Płyn roboczy... 5 3.2 Montaż napędu na zaworze... 5 3.3 Montaż innych akcesoriów na napędzie (model napędu EJ_U)... 6 3.4 Demontaż napędu z zaworu... 7 4 KONSERWACJA... 7 4.1 Uwagi ogólne... 7 4.2 Wymiana przepony w końcówce bez sprężyny... 7 4.3 Wymiana membrany w końcówce ze sprężyną... 8 4.4 Demontaż i montaż wału napędowego... 9 5 AWARIE DZIAŁANIA... 10 6 NIEZBĘDNE NARZĘDZIA... 10 7 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH... 10 8 WIDOK ZESPOŁU ROZEBRANEGO I LISTA CZĘŚCI...11 8.1Napęd EJ05...11 8.2Napędy EJ07-14... 12 9 WYMIARY I WAGI... 13 9.1Napęd EJ... 13 9.2Wymiary podłączeń... 14 10 KOD TYPU... 15 PRZECZYTAJ NAJPIERW INSTRUKCJĘ! Instrukcja dostarcza informacji koniecznych do zapewnienia bezpiecznej obsługi napędu. W celu uzyskania dalszych informacji należy skontaktować się z producentem lub jego przedstawicielem. Informacje dotyczące kontaktu podane są na końcowej stronie. INSTRUKCJĘ TĘ NALEŻY ZACHOWAĆ! Niniejsza instrukcja może ulec zmianie bez powiadomienia. Wszystkie znaki handlowe są własnością ich odpowiednich właścicieli.

3 11 UWAGI OGÓLNE 11.1 Zawartość instrukcji Niniejsza instrukcja zawiera najważniejsze informacje dla użytkownika dotyczące napędów serii Metso Automation EJ. Można uzyskać również dalsze informacje na temat zaworów, nastawników i innych akcesoriów instalacyjnych, jak również instrukcje dla użytkownika i instrukcje konserwacji dla każdego konkretnego modelu. 11.2 Konstrukcja i funkcje napędu Seria napędów EJ to napędy o podwójnej membranie, służące do regulacji i zamykania. Napęd jest pneumatyczny i ma pojedynczą funkcję (model EJ). Działanie napędu oparte jest na konstrukcji unoszącego się cylindra z centralną membraną, gdzie membrana obraca trzon zaworu przez transmisję pozbawionej luzu przekładni zębatej. Z uwagi na centralną konstrukcję cylindra z przeponą mającą możliwość ruchu posuwistego i obrotowego, wewnętrzne siły poprzeczne, które powodują tarcie napędu zostały wyeliminowane. Ponadto, konstrukcja gwarantuje działanie bez tolerancji jak również wyjątkowo niskie tarcie wewnętrzne. Interfejs montażowy napędu EJ jest zgodny z normą ISO. Interfejs montażowy napędu cylindrycznego Metso Automation B1J jest zgodny z tą samą normą, co sprawia, że napęd EJ i napęd cylindryczny B1J są wymienne. Nastawnik jest przymocowany bezpośrednio do napędu, dzięki czemu niepotrzebne są zewnętrzne rury. Napęd ma również interfejs montażowy, który jest zgodny z normą VDI/VDE 3845 i który umożliwia podłączenie do napędu innych akcesoriów, takich jak nastawniki i wyłączniki krańcowe. Wymaga to zastosowania zewnętrznych rur ze sprężonym powietrzem. Jeżeli napęd używany jest bez nastawnika, konieczny jest dodatkowy interfejs montażowy do zaworu solenoidowego po stronie napędu; zgodnie z normą VDI/VDE 3845. W takich przypadkach nie wymagane są żadne rury zewnętrzne. Obrót wału napędowego można regulować za pomocą śrub regulacji skoku, umieszczonych na każdym końcu napędu. 11.3 Oznakowanie napędu na etykiecie Do napędu przyczepiona jest etykieta (rys. 2) zawierająca następujące informacje: 1 Kod typu 2 Data produkcji oraz numer seryjny (yyy ww nr) 3 Sprawdzone przez 4 Maksymalne ciśnienie zasilające 5 Kody paskowe dla pozycji 1 i 2 1 2 Rys. 2 Oznaczenia identyfikacyjne na etykiecie 11.4 Dane techniczne. Temperatura działania: Konstrukcja standardowa -20 ºC do +70 ºC Konstrukcja niskotemperaturowa -40 ºC do +70 ºC Konstrukcja wysokotemperaturowa -20 ºC do +120 ºC Maksymalne ciśnienie zasilania: 8 barów 5 Pojemność cylindra, dm3: EJ 05 0.17 EJ 07 0.4 EJ 10 1.0 EJ 12 2.5 EJ 14 6.0 Nominalny moment obrotowy przy standardowej sprężynie, Nm: EJ 05 19 EJ 07 47 EJ 10 117 EJ 12 280 EJ 14 690 Moment obrotowy na wale napędu zależy bezpośrednio od ciśnienia zasilania. Kąt kierunku działania lub kąt obrotu napędu oddziałuje na moment obrotowy na wale, rys. 3. 4 3 Rys. 3 Wpływ kąta obrotu na moment obrotowy Rys. 1 Konstrukcja napędu

4 Tabela 1 Wpływ kąta obrotu na moment obrotowy Mn (Nm) Moment obrotowy sprężyny M sprężyna (Nm) 11.5 Recykling i usuwanie zużytego napędu Większość części można powtórnie wykorzystać, jeżeli są one posortowane według materia łu. Większość części ma oznaczenia, z jakiego materiału są wykonane. Ponadto, można uzyskać od producenta oddzielną instrukcję dotyczącą recyklingu i usuwania. Napęd można też oddać producentowi, który za opłata podejmie się jego recyklingu i usunięcia. 11.6 Środki bezpieczeństwa Moment obrotowy uruchamiany przez ciśnienie zasilania (Nm) 4 bar 5 bar 6 bar Napęd 0 90 0 90 0 90 0 90 EJ05 19 19 28 23 14 34 25 45 36 EJ07 47 47 68 58 38 85 64 110 91 EJ10 117 117 167 143 93 210 160 275 225 EJ12 280 280 407 344 220 500 375 655 530 EJ14 690 690 940 845 600 1230 985 1610 1360 EJ05A 19 28 19 14 23 25 34 36 45 EJ07A 47 68 47 38 58 64 85 91 110 EJ10A 117 167 117 93 143 160 210 225 275 EJ12A 280 407 280 220 344 375 500 530 655 EJ14A 690 940 690 600 845 985 1230 1360 1610 OSTRZEŻENIE! W trakcie przenoszenia należy wziąć pod uwagę ciężar napędu oraz zespołu zaworu! Zespołu zaworu nie można podnosić, chwytając za sam napęd, nastawnik, wyłącznik krańcowy czy rury. Przy podnoszeniu zespołu zaworu należy przymocować pasy do podnoszenia zgodnie z Częścią 2. Wagi napędów wyszczególnione są w tabelach w Części 9.1. Upuszczenie zespołu zaworu może spowodować obrażenia ludzi i uszkodzenie sprzętu. Nie przekraczać specyfikacji! Przekroczenie specyfikacji zaznaczonych na etykiecie napędu może spowodować uszkodzenie urządzenia, a w krańcowych przypadkach, doprowadzić do niekontrolowanego rozhermetyzowania. W wyniku tego następuje uszkodzenie sprzętu i może dojść do obrażeń ludzi. Nie demontować napędu pod ciśnieniem! Demontowanie napędu pod ciśnieniem prowadzi do niekontrolowanego rozhermetyzowania. Nie należy zdejmować śrub regulacyjnych na końcach napędu, kiedy cylindry są pod ciśnieniem. Należy zawsze zamknąć ciśnienie zasilania i rozhermetyzować cylindry przed demontażem napędu. Niezastosowanie się do powyższych wskazówek może doprowadzić do obrażeń ludzi i uszkodzenia sprzętu. Należy uważać na ruchy tnące zaworu! Nie wolno wkładać rąk, innych części ciała ani przedmiotów do otworu przepływu zaworu kiedy zawór jest otwarty. Należy zapobiegać dostawaniu się obcych ciał do rur. Uruchomiony zawór wykazuje działanie tnące. W czasie przeprowadzania zabiegów konserwacyjnych należy zamknąć i odłączyć dopływ powietrza do napędu. Niedopełnienie tego warunku może doprowadzić do obrażeń ludzi i uszkodzenia urządzenia. Należy przestrzegać instrukcji podanych na etykietach ostrzegawczych, które przyczepione są do napędu! Przed odkręceniem śrub mocujących należy wyjąć śruby ograniczające z końców obudowy sprężyny. Nie demontować zespołu sprężyny! Zespół sprężyny wewnątrz obudowy sprężyny jest wstępnie ściśnięty. Nie wolno otwierać zamocowanej na stałe nakrętki zespołu sprężyny ani demontować zespołu sprężyny. Dla napędów EJ sprężyna ściskająca, ustalacz sprężyny, płytka sprężyny, wałek przepony, łożysko ciśnieniowe, nakrętka sześciokątna, płyta podstawowa i pierścień ustalający dostarczane są tylko jako zestaw zmontowany.

5 12 TRANSPORT, ODBIÓR I PRZECHOWYWANIE Należy dopilnować, aby nie uszkodzić napędu ani akcesoriów w czasie transportu. Przed instalacją należy starannie przechowywać napęd, najlepiej w suchym pomieszczeniu. Napęd należy przenieść do miejsca montażu i zdjąć nasadki bezpośrednio przed instalacją. Jeżeli przepony napędu przechowywane są oddzielnie, należy postępować zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi przechowywania produktów gumowych. Sprzęt należy przechowywać w suchym miejscu w temperaturze pokojowej i chronić przed promieniowaniem ultrafioletowym. Przepony pakowane są w plastykowych nieprzezroczystych workach, których nie należy otwierać bez potrzeby. Podnieść napęd w sposób pokazany na rys. 4; w pozycji poziomej za pomocą odpowiednio długich śrub sześciokątnych, które zastępują śruby regulujące, w pozycji pionowej za pomocą śruby oczkowej, która zastępuje śrubę regulacyjną. Sprawdzić wagę w tabeli w Części 9.1. zainstalowaniem prowadnicy i śruby zaciskowej, należy usunąć z gwintów śruby zaciskowej wszelkie nieczystości, takie jak pozostałości dawnego preparatu do blokowania gwintu, a następnie dokładnie nasmarować gwinty Loctite 225 lub innym preparatem tego typu, zgodnie ze wskazaniami Rys.5. Śrubę dociskową należy skręcać od wewnętrznej strony wału napędu, używając odpowiedniego klucza sześciokątnego, patrz rys. 6. Klucz sześciktny Loctite 225 lub podobny Rys. 5 Instalacja tulei stożkowej Harzędzie instalacyje H061904 Rys. 4 Podnoszenie napędu 13 MONTAŻ I DEMONTAŻ 13.1 Płyn roboczy Napędy z podwójną przeponą pracują na suchym sprężonym powietrzu lub gazie naturalnym. Nie jest wymagany spray olejowy. Napędy wyposażone w nastawniki pracują na czystym, suchym i bezolejowym sprężonym powietrzu. Podłączenia powietrza pokazane są na rysunku złożeniowym 9.1. (Wymiary). Maksymalne ciśnienie zasilania dla napędu podane jest na etykiecie (rys. 2). Patrz również Część 1.4 Dane techniczne. 13.2 Montaż napędu na zaworze Napęd jest przymocowany do zaworu za pomocą interfejsu montażowego wg normy ISO 5211. Wał siłownika jest dopasowany do wału zaworu przy pomocy oddzielnej prowadnicy. Prowadnicę (II + II), która jest dwuczęściowa i stożkowata, należy solidnie przymocować przy pomocy śruby zaciskowej (I) dookoła wału zaworu. Prowadnicę oraz śrubę zaciskową należy umieścić w wale napędowym siłownika zgodnie ze wskazaniami Rys.5. W otworach tulei umieszczone są cylindryczne kołki (III), które w trakcie dociskania muszą być skierowane do odpowiadających im otworów w napędzie. Przed Rys. 6 Mocowanie tulei stożkowej Przed instalacją należy sprawdzić, czy pozycja rowka zaworu jest prawidłowa. Prowadnica ma cztery rowki, z których dwa przeznaczone są dla zaworów z rowkiem typu DIN, a dwa dla wałów zaworu z rowkiem typu ANSI. Rowek typu DIN znajduje się w szczelinie pomiędzy połowami prowadnicy, a rowek typu ANSI znajduje się pośrodku połowy prowadnicy. Rys.7 pokazuje pozycję rowka w momencie, gdy siłownik znajduje się w pozycji zamkniętej. Rowki klinowe DIN na rozszczepieniu tulei Rowki klinowe ANSI na środku tulei Rys. 7 Pozycje rowków klinowych na mieszadle

6 Pozycje otwarcia lub zamknięcia napędu można rozpoznać, używając sprężonego powietrza, patrz rys. 8, albo sprawdzając położenie nastawnika na końcu wału napędowego. Siłownik jest zamknięty jeśli otwór płytki złącznej znajduje się w pozycji poprzecznej w stosunku do kierunku głównej linii siłownika. śruba regulująca dla pozycji zamkniętej ciśnienie otwierania Rys.8 Podłączenia mieszadła ciśnienie zamykania śruba regulująca dla pozycji otwartej Napęd jest montowany albo bezpośrednio na zaworze, albo przymocowany jest czterema śrubami do wspornika zaworu. Przed montażem należy poluzować śrubę zaciskową prowadnicy, tak, by można było swobodnie zamocować wał w siłowniku. Budowa siłownika pozwala na ruch osiowy wału napędowego, kompensując w ten sposób ruch wału zaworu spowodowany np. rozparciem termicznym. Przed dokręceniem śruby należy sprawdzić, czy wał napędowy znajduje się w górnym położeniu swojego ruchu osiowego, które jest jego normalnym położeniem (położenie montażu pokazano na rys. 6). Sprawdzenie jest ważne, jako że wał napędu nieznacznie opada po dokręceniu śruby. Osiowy ruch wału napędowego można skontrolować i zmierzyć przed przyłączeniem do zaworu. Wał napędowy siłownika znajduje sie w górnej pozycji, gdy jego górna powierzchnia odpowiada parametrom przedstawionym w Tabeli 2 (zob. Rys. 6) mocno. Następnie należy dokręcić śrubę zaciskową (I) zgodnie z parametrami podanymi w Tabeli 2. Wymagany moment obrotowy zaznaczony jest również na tabliczce umieszczonej koło wału napędowego na obudowie napędu. Narzędzie instalacyjne jest wyjęte, a płytka sprzęgająca ponownie przymocowana. Na koniec, należy dokręcić śruby mocujące zaworu. Należy sprawdzić pozycję osiową wału napędowego. Pozycja wału może odbiegać od wartości górnej i dolnej pozycji X podanych Tabeli 2. Jeśli pozycja jest nieprawidłowa należy ponownie zamontować siłownik. Jeżeli podłączenie wykonano w nieprawidłowy sposób, zawór może źle funkcjonować. Na koniec należy wyregulować ekstremalne pozycje rotacyjne zaworu przy pomocy śrub regulujących na końcach siłownika. Umiejscowienie śrub służących do regulacji otwartej i zamkniętej pozycji zaworu jest oznaczone na obudowie siłownika (zob. Rys.8). 13.3 Montaż innych akcesoriów na napędzie (model napędu EJ_U) Do napędu można podłączyć nastawnik, wyłącznik krańcowy lub inne akcesoria, które są zgodne z normą podłączeń VDI/VDE. W takich przypadkach używa się odpowiedniego wspornika oraz, w razie potrzeby, rury ze sprężonym powietrzem. Napęd ma również standardowy interfejs montażowy WDI/VDE 3845 do zaworów solenoidowych. Pomiędzy zaworem a napędem niepotrzebne są żadne rury, jeżeli używa się kompatybilnego zaworu solenoidowego. Aby zastosować interfejs montażowy dla napędu EJ05, używa się oddzielnego adaptera (rys. 10). Interfejs montażowy zgodnie ze standardem VDI/VDE3845 Tabela 2. Interfejsy montażowe, śruby mocujące, momenty obrotowe i ruch wału napędowy Rozmiar Montaż Gwint Rozmiar sześciokątn y Nm ~X położenie górne (mm) EJ05 F05 M12 6 25 4.0 1 EJ07 F07 M16 8 50 1.5-2 EJ10 F10 M20 10 100 2.5-2 EJ12 F12 M24 14 200 3.5-2 EJ14 F14 M36 19 700 4.5-2 ~X położenie dolne (mm) Rys. 9 Wyłącznik krańcowy przymocowany do napędu, model EJ_U Jeśli użyte zostanie narzędzie instalacyjne nr H061906 (zob. Rys.6), wówczas wał napędowy automatycznie ustawi się w prawidłowej pozycji. Narzędzie instalacyjne montuje się zamiast płytki złącznej przy pomocy śrub M4, przy czym wał napędowy musi znajdować się w pozycji dolnej (przed zamontowaniem zaworu). Należy docisnąć nakrętkę narzędzia w taki sposób, by narzędzie wyprowadziło wał napędowy do jego najwyższej pozycji. Pozycję można sprawdzić od strony narzędzia. Należy zainstalować siłownik na zaworze i wkręcić ręcznie śruby mocujące zaworu, nie dokręcając ich Interfejs wg standardu VDI/VDE3845 na oddzielnym łąziku Rys.10 Adapter

7 13.4 Demontaż napędu z zaworu Demontaż napędu odbywa się w taki sam sposób jak jego montaż, tyle że w odwrotnej kolejności. Najpierw od napędu odłącza się nastawnik lub inne urządzenie pomocnicze oraz zdejmuje się płytkę łączącą z wału napędowego. Następnie luzuje się tuleję, skręcając śrubę dociskową w kierunku odwrotnym do ruchu wskazówek zegara. Śruba zaciskowa spełnia również funkcję ściągacza. Zaleca się użycie odpowiedniej prowadnicy z zestawu narzędzi H061544 i zamocowanie jej pomiędzy śrubą zaciskową (I) a wałem napędowym. Wymiary prowadnicy zostały podane w Tabeli 3. Po zdjęciu śrub mocujących napędu, można go w końcu odłączyć od zaworu. Nie demontować napędu pod ciśnieniem! Rys.11 Napęd odłącza się przez poluzowanie śruby dociskowej Przed demontażem należy zawsze rozhermetyzować napęd i odłączyć rurę z zasilaniem powietrza. Przed demontażem należy też pamiętać o odpowiednim położeniu napędu i zaworu oraz klina trzonu zaworu i odpowiadającego mu rowka klinowego. Ułatwia to ponowną instalację. Tabela 3 Wymiary prowadnicy Siłownik Zewnętrzne Wewnętrzne Wysokość wymiary (mm) wymiary (mm) (mm) EC05 24,5 12,5 15 EC07 24,5 16,5 32,75 EC10 24,5 20,5 45 14 KONSERWACJA 14.1 Uwagi ogólne W normalnych warunkach napędy nie wymagają konserwacji. Jeżeli zajdzie taka konieczność, użytkownik może podjąć przedstawione niżej środki konserwacyjne. O ile nie stwierdza się inaczej, numery pozycji w tekście odnoszą się do widoku zespołu rozebranego i listy części w Części 8. 14.2 Wymiana przepony w końcówce bez sprężyny Wymiana przepon nie wymaga zdejmowania napędu z zaworu. Nastawnik również może pozostać przymocowany w czasie wymiany. Rys. 12 Wymiana membrany Membranę wymienia się w następujący sposób: Upewnić się, że napęd jest rozhermetyzowany Zdjąć wkręt ograniczający (23) i nakrętkę blokującą (24). Zdjąć śruby krańcowe (22), stopniowo odkręcając każdą śrubę, końcówkę cylindra (2) i o-ringi (20). Zdjąć śrubę krańcową (25) wałka przekładni (4). Zwalnia to następujące części: pierścień uszczelniający (26), płytkę na której wspiera się przepona (6), przeponę (7) i ustalacz przepony (5). Przepony dostarczane są tak jak są produkowane (patrz rys. 13, Etap 1). Wzmocnienie tkaninowe umieszczone jest na zewnątrz miski przepony. Szorstka strona materiału dociska ustalacz przepony, co sprawia, że konieczna jest następująca wstępna obróbka membrany: strona z tkaniną strona uowa STRONA GÓRNA strona gumowa STRONA GÓRNA strona uowa STRONA GÓRNA strona z tkaniną strona z tkaniną Rys. 13 Przygotowanie membran Początkowo skręcić membranę (7) na lewą stroną (strona z tkaniną opiera się teraz o element ustalający membrany), następnie ponownie obrócić krawędź membrany (patrz rys. 13). Sprawdzić i wyczyścić ustalacz membrany(5) i płytkę, na której wspiera się membrana (6) w celu usunięcia cząstek przed instalacją membrany. Umieścić przygotowaną membranę na ustalaczu membrany (5) w sposób pokazany na rys. 13, i umieścić płytkę wsporczą (6) na membranie. Umieścić zespół złożony z ustalacza przepony, membrany i płytki wsporczej na końcu wałka przekładni (4) i przymocować te elementy za pomocą śruby (25) i pierścienia uszczelniającego (26). Śrubę (25) dokręca się według danych momentu obrotowego podanych w Tabeli 4.

8 Zabezpieczyć śrubę przy użyciu np. Loctite 243 lub podobnego środka. Zamocować nasadkę końcówki cylindra (2). Przed instalacją należy sprawdzić rowek uszczelki membrany w końcówce cylindra i wyjąć luźne cząstki. Nasmarować rowek preparatem Unisilikon GLK112, Molykote III lub podobnym środkiem. Końcówka cylindra ma dwa wejścia powietrza podłączone za pomocą o-ringów. Umieścić o-ringi (20) w podłączeniach powietrza na końcu obudowy napędu i ostrożnie włożyć końcówkę cylindra w położeniu, w którym dociska obudowę napędu. Pierścień uszczelniający na brzegu przepony (7) musi być dobrze dopasowany do rowka końcówki cylindra, rys. 14. 14.3 Wymiana membrany w końcówce ze sprężyną Nie demontować napędu pod ciśnieniem! Pierścień uszczelniający (50) należy wymienić razem z membraną. Łożyska (47, 49) o-ringi (20, 59, 52) i pierścień uszczelniający (51) wymienia się, gdy zachodzi taka potrzeba. Rys. 14 Mocowanie nasadki końcówki cylindra Najłatwiejszy sposób mocowania nasadki końcówki to najpierw umieścić pierścień uszczelniający membrany w połowie drogi do rowka w nasadce końcówki, i lekko wsunąć nasadkę po bokach. Pierścień uszczelniający nieznacznie się wówczas rozciągnie i bez problemu wsunie do rowka, kiedy jednocześnie przyciska się końcówkę do obudowy (1). Umieścić nasadkę końcówki w prawidłowym położeniu, i unikać jej skręcania, w momencie gdy uszczelka na membranie znajdzie się w rowku. UWAGA: Dla funkcji przepony bardzo ważne jest, aby nie pozostawały w niej żadne resztki skręconych włókien. Kiedy już końcówka cylindra znajduje się w prawidłowym położeniu, należy ją przymocować za pomocą wkrętów z łbem gniazdkowym (22). Dokręcić śruby zgodnie z wartościami momentu obrotowego podanymi w Tabeli 4. Tabela 4. Śruby (części 22, 25 i53) oraz zestaw sprężyny, momenty obrotowe Śruba (22, 53) Śruba (25) Vedrupakett Nnapęd Rozmiar Gwint Nm Gwint Nm sześciokątny Nm EJ05 M6 8,5 M8 10 13 10 EJ07 M8 20 M10 15 19 15 EJ10 M10 40 M12 25 24 25 EJ12 M12 69 M16 40 30 40 EJ14 M16 170 M20 60 36 60 Rys. 15 Wymiana membrany w końcówce ze sprężyną Membranę w końcówce ze sprężyną wymienia się w następujący sposób: Upewnić się, że napęd nie jest pod ciśnieniem. Zdjąć nakrętkę (24) i wkręt ograniczający (23) z końcówki obudowy sprężyny (42). Zdjąć również nakrętkę (24) i wkręt ograniczający (23) z końcówki cylindra. Wyjąć nakrętki z łbem gniazdkowym (53) obudowy sprężyny (42) przez stopniowe wykręcanie kolejno każdej z nich. Obudowa sprężyny utrzyma ściśnięcie zespołu sprężyny. Równomiernie odkręcać śruby (około 5 mm lub 3 pełne obroty) do momentu, aż obudowa sprężyny zwolni spręż zespołu sprężyny. Następnie całkowicie wyjąć śruby z łbem gniazdkowym (53) z obudowy (1). Zdjąć obudowę sprężyny (42), płytkę rozstawczą (45), o-ring (52) i o-ring (20) z obudowy (1). Zdjąć łożysko (49) z zespołu sprężyny i wyjąć zespół z wałka przekładni (4) przez skręcenie do położenia otwarcia. Zespół sprężyny można również odkręcić za pomocą nakrętki (54) na końcówce zespołu. Nakrętka została zamocowana na stałe i nie można jej odłączać z zespołu sprężyny. Zespołu sprężyny nie można rozbierać, jako że sprężyna nadal będzie ściśnięta po odłączeniu zespołu. Po odłączeniu zespołu sprężyny z wałka przekładni (4) można wyjąć następujące części: membranę (7), płytkę wsporczą membrany (6) i pierścień uszczelniający (51). Zdjąć płytkę przelotową (46) z wałka przekładni (4) przez odciągnięcie jej z obudowy (1).

9 Zdjąć łożysko przelotowe (47) z płytki przelotowej (46) i pierścień uszczelniający z łożyska przelotowego. Sprawdzić łożysko przelotowe; w przypadku gdy jest zużyte, wymienić. Nasmarować nowy pierścień uszczelniający (50) preparatem Unisilikon GLK122, Molykote III lub podobnym smarem i zainstalować go w łożysku przelotowym (47). żeby łożysko (49) pozostawało w szczelinie w trakcie instalacji. Sprawdzić również, czy pierścień uszczelniający na brzegu membrany (7) pozostaje w rowku uszczelniającym płytki rozstawczej (45) i czy brzeg składa się gładko wewnątrz obudowy sprężyny. Jeżeli złożona membrana nie pasuje dobrze do obudowy sprężyny, należy lekko nasmarować smarem Unisilikon GLK112 lub Molykote III. Równomiernie dokręcić wszystkie nakrętki z łbem gniazdkowym (53) zgodnie z tablicą momentów obrotowych. Zamontować wkręty ograniczające (23) i nakrętki (24) na końcówce obudowy sprężyny (42) i cylindrze (2). W końcu reguluje się wymagany zakres działania napędu za pomocą wkrętów ograniczających (23) i nakrętek (24). Pasek łożyska w swoim rowku Unisilikon GLK 112 lub Molykote II w złożeniu membrany, w razie konieczności Rys. 16 Instalacja łożyska przelotowego i pierścienia uszczelniającego Zainstalować o-ring (59) w rowku na zewnętrznej krawędzi łożyska przelotowego (47). Następnie zamocować łożysko przelotowe (47) na płytce przelotowej (46), używając odpowiedniego narzędzia dociskowego. Dociskać płytkę przelotową (46), łożysko przelotowe (47) i pierścień uszczelniający (50) do wałka przekładni do momentu aż płytka przelotowa (46) dotknie obudowy (1). Zainstalować o-ring (2)0 w podłączeniu powietrza na końcu obudowy (1). Sprawdzić i wyjąć luźne cząstki z ustalacza sprężyny (41), płytki wsporczej przepony (6) i płytki rozstawczej (45) na końcu zespołu sprężyny. Nasmarować rowki w płytce rozstawczej (45) smarem Unisilikon GLK112, Molykote III lub podobnym środkiem i zainstalować o-ring (52) w rowku. Umieścić płytkę rozstawczą (45) i o-ring (52) na obudowie (1) i płytce przelotowej (46). Następnie należy przygotować przeponę toczną (7) zgodnie ze wskazaniami na Rys. 13 w Rozdziale 4.2. Umieścić przygotowaną membranę (7) na ustalaczu sprężyny (41) zespołu sprężyny. Umieścić również płytkę wsporczą przepony (6) i nowy pierścień uszczelniający (51) na przeponie. Następnie przymocować zespół sprężyny do końcówki wałka przekładni (4) przykręcając go za pomocą nakrętki ustalającej (54). Jednocześnie sprawdzić, czy przyspawana nakrętka pozostaje nietknięta. Dokręcić zespół sprężyny za pomocą nakrętki (54) według wartości momentu obrotowego podanych w Tabeli 3. Zabezpieczyć podłączenie smarem Loctite 243 lub podobnym środkiem. Naciągnąć pierścień uszczelniający membrany (7) do rowka w płytce rozstawczej (45), w sposób opisany w Części 4.2. Zainstalować nowe łożysko (49) w szczelinie łożyska ustalacza sprężyny (41). Dociskać obudowę sprężyny (42) do momentu aż dotknie płytki rozstawczej (45), pilnując jednocześnie, Rys. 17 Instalacja obudowy sprężyny 14.4 Demontaż i montaż wału napędowego Nie demontować napędu pod ciśnieniem! Pierścienie uszczelniające napęd wymienia się w następujący sposób: Przetyczka cylindryczna ø 40 mm max Przetyczka cylindryczna ø 30 mm max Rys. 18 Odłączanie wału napędu Zdjąć napęd z zaworu i nastawnik lub inne akcesoria z napędu. Wyjąć wkręty z wgłębieniem krzyżowym (27) i płytkę sprzęgającą (15) z górnej części wału napędowego (3).

10 Zaznaczyć położenie wału napędowego (3) przed demontażem. Można to zrobić przez oznaczenie położenia wału napędowego w stosunku do obudowy napędu (1). Oznaczenie można wykonać za pomocą markera lub malowanych kropek. Zdjąć z obudowy (1) wał napędowy (3) i pierścień prowadzący (16), który został przymocowany za pomocą adaptera ciśnieniowego przy użyciu odpowiedniego narzędzia, takiego jak prasa hydrauliczna. UWAGA: Demontaż wału napędowego z EJ05 odbywa się w kierunku innym niż dla pozostałych rozmiarów, patrz rys. 20. Zdejmowanie wału napędowego EJ14 pociąga za sobą zdjęcie jednego z łożysk igiełkowych. Oznaczenie wykonane dłtm Typ Y miera (mm ) EJ05 18 EJ07 19 EJ10 23,5 EJ12 27,5 EJ14 35,5 Wymiana o-ringów (35, 36) łożysk igiełkowych. W trakcie wymiany ważne jest dodanie smaru (Exxon Unirex S2 lub podobnego) do o-ringów i łożysk igiełkowych. Następnie umieścić tył wału napędowego (3) w obudowie (1) i nasmarować ząbki wału napędowego na długo przed instalacją (Unirex S2 lub podobny środek). Dodać dużo smaru po stronie płytki sprzęgającej wału napędowego (EJ10, 12 & 14). Ważne jest zaznaczenie prawidłowego położenia w czasie mocowania wału napędowego. Ponowny montaż jest łatwiejszy, kiedy korzysta się z oznaczeń wykonanych w trakcie demontażu. Jeżeli nie wykonano oznaczeń, należy postąpić w następujący sposób: Wał napędowy ma wykonany dłutem znak, który musi znajdować się w położeniu pokazanym na rys. 19. Jest on umiejscowiony w środku gwintowanych otworów w interfejsie montażowym, kiedy wałek przekładni napędu ma wymuszone przez sprężynę ściskającą położenie krańcowe. Dzieje się tak wtedy, gdy wkręt ograniczający napędu jest regulowany według wymiaru Y pokazanego na rys. 19. Używając odpowiedniego nacisku, wepchnąć wał napędowy (3) do jego położenia. Po upewnieniu się, że wał napędowy jest właściwie zamontowany, należy go zamknąć w tym położeniu za pomocą pierścienia prowadzącego (16), który ustala się w położeniu za pomocą odpowiedniego nacisku (prasy?). Przymocować płytkę sprzęgającą (15) za pomocą śrub z wgłębieniem krzyżowym (27) do wału napędu (3). Użyć uszczelnienia śruby. Następnie sprawdzić funkcję napędu przy użyciu sprężonego powietrza (patrz rys. 8). Przestrzegać środków bezpieczeństwa opisanych w Części 1.6. Rys. 19 Oznaczanie położenia wału Na końcu zamontować zawór napędu, opcjonalny nastawnik napędu i przymocować podłączenie powietrza w sposób opisany w Części 3. 15 AWARIE DZIAŁANIA Tabela 5 wyszczególnia awarie, jakie mogą wystąpić w wyniku przedłużonego użytkowania lub wpływu czynników zewnętrznych. 16 NIEZBĘDNE NARZĘDZIA Zestaw kluczy sześciokątnych Zestaw kluczy nasadowych Narzędzie instalacyjne H061904 Zestaw narzędzi H061544 (prowadnice i klucze sześciokątne) 17 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIEN- NYCH UWAGA: Należy używać tylko oryginalnych części. Zapewnia to prawidłową pracę napędu. Przy zamawianiu części należy podać następujące informacje; Typ napędu (pokazany na etykiecie identyfikacyjnej i w dokumentacji napędu). Numer listy części, nazwę i ilość oraz Numer niniejszej instrukcji, numer części, nazwę i ilość Tabela 5. Awarie działania Awaria Przypuszczalna przyczyny Środki Działanie jest nierównomierne i powolne Zbyt niskie ciśnienie powietrza zasilającego Sprawdzić, czy ciśnienie powietrza zasilającego odpowiada minimalnemu momentowi obrotowemu, jakiego wymaga zawór. Upewnić się, że rury z powietrzem zasilającym są wystarczająco duże. Awaria nastawnika Sprawdzić funkcję nastawnika Awaria zaworu Sprawdzić, czy zawór działa prawidłowo bez napędu Niewłaściwy rozmiar napędu Sprawdzić rozmiary u producenta Przeciek membrany Wymienić membrany. Patrz Część 4.2 Luz w złączu pomiędzy urządzeniem a zaworem. Śruba zaciskowa jest poluzowana, a, co za tym idzie, poluzowana jest też prowadnica. Śruba zaciskowa została nieprawidłowo dokręcona, wskutek czego wypycha wał zaworu ku górze. Prowadnica regulująca (9) luz napędu przekładniowego siłownika jest niewłaściwie wyregulowana. Należy dokręcić śrubę zaciskową zgodnie ze wskazaniami wyszczególnionymi w Rozdziale 3.2. Należy dokręcić śrubę zaciskową zgodnie ze wskazaniami wyszczególnionymi w Rozdziale 3.2. Należy skontaktować się z producentem.

11 18 WIDOK ZESPOŁU ROZEBRANEGO I LISTA CZĘŚCI 18.1 Napęd EJ05 Część Ilość Sztuk Opis Potrzebna część zamienna 1 1 Obudowa 2 2 Końcówka cylindra 3 1 Wał napędowy 4 1 Wałek przekładni 5 2 Ustalacz przepony 6 2 Płytka wsporcza przepony 7 2 Membrana x 8 1 Strzemię 9 1 Tuleja regulacyjna 10 2 Łożysko kulowe 11 2 Sworzeń 12 1 Sprężyna tarczowa II 2 Półtuleja I 1 Śruba mocująca 15 1 Płytka sprzęgająca 16 1 Pierścień prowadzący 17 1 Łożysko igiełkowe 18 1 Łożysko igiełkowe 19 1 Odpowietrznik 20 3 o-ring x 22 8 Śruba z łbem gniazdkowym 23 2 Zestaw śrub z łbem gniazdkowym 24 2 Nakrętka sześciokątna 25 2 Śruba sześciokątna 26 2 Pierścień uszczelniający x 27 2 Wkręt z wgłębieniem krzyżowym Część Ilość Sztuk Opis 29 1 Pokrywa wskaźnika (tylko EJU) 30 1 Wskaźnik (tylko EJU) 31 1 Pierścień ustalający III 2 Sworzeń 37 1 o-ring (tylko EJU) 38 2 Wkręt z wgłębieniem krzyżowym (tylko EJU) 40 1 Sprężyna ściskająca 41 1 Ustalacz sprężyny 42 1 Obudowa sprężyny 43 1 Płytka sprężyny 44 1 W ałek przepony 45 1 Płytka rozstawcza 46 1 Płytka przelotowa 47 1 Łożysko przelotowe 48 1 Łożysko wzdłużne 49 1 Pasek łożyska x 50 1 Pierścień uszczelniający x 51 1 Pierścień uszczelniający x 52 1 o-ring x 53 4 Wkręt z łbem gniazdkowym 54 1 Nakrętka sześciokątna 55 1 Podkładka 56 1 Filtr 57 1 Pierścień ustalający 58 1 Tabliczka identyfikacyjna Potrzebna część zamienna

12 18.2 Napędy EJ07-14 Część Ilość Sztuk Opis Potrzebna część zamienna 1 1 Obudowa 2 2 Końcówka cylindra 3 1 W ał napędowy 4 1 W ałek przekładni 5 2 Ustalacz przepony 6 2 Płytka wsporcza przepony 7 2 Przepona x 8 1 Strzemię 9 1 T uleja regulacyjna 10 2 Łożysko kulowe 11 2 Sworzeń 12 1 Sprężyna krążkowa II 2 Półtuleja I 1 Śruba mocująca 15 1 Płytka sprzęgająca 16 1 Pierścień prowadzący 17 1 Łożysko igiełkowe 18 1 Łożysko igiełkowe 19 1 Odpowietrznik 20 3 o-ring x 22 4 Śruba z łbem gniazdkowym 23 2 Zestaw śrub z łbem gniazdkowym 24 2 Nakrętka sześciokątna 25 2 Śruba sześciokątna 26 2 Pierścień uszczelniający x 27 2 Wkręt z wgłębieniem krzyżowym 28 1 Zatyczka 29 1 Pokrywa wskaźnika (tylko Część Ilość Sztuk Opis Potrzebna część zamienna 30 1 Wskaźnik (tylko EJU) 32 1 T uleja łożyska 33 1 Tuleja łożyska III 2 Sworzeń 35 1 o-ring (górny) x 36 1 o-ring (dolny) x 37 1 o-ring (tylko EJU) 38 2 Wkręt z wgłębieniem krzyżowym (tylko EJU) 40 1 Sprężyna ściskająca 41 1 Ustalacz sprężyny 42 1 Obudowa sprężyny 43 1 Płytka sprężyny 44 1 W ałek przepony 45 1 Płytka rozstawcza 46 1 Płytka przelotowa 47 1 Łożysko przelotowe 48 1 Łożysko wzdłużne 49 1 Pasek łożyska x 50 4 Pierścień uszczelniający x 51 1 Pierścień uszczelniający x 52 1 o-ring x 53 1 Wkręt z łbem gniazdkowym 54 1 Nakrętka sześciokątna 55 1 Podkładka 56 1 Filtr 57 1 Pierścień ustalający 58 1 T abliczka identyfikacyjna 59 1 o-ring x

13 19 WYMIARY I WAGI 19.1 Napęd EJ Typ Wymiary w mm Z G F V Y L K K1 R Podłączenie powietrza Pojemność skokowa dm 3 EJ05 1,5 235 363 18 30 ø35 91 111 46-0,17 19 5 EJ07 1,5 300 454 23,4 36 ø55 117 137 58,5 G 1/4" 0,4 47 9,4 EJ10 2 403 606 32 46 ø70 155 175 77,5 G 1/4" 1,0 117 20,5 EJ12 2,5 538 800 42 59 ø85 200 220 100 G 1/4" 2,5 281 50 EJ14 3 704 1052 56 73 ø100 259 279 129,5 G 1/4" 6,0 691 107,5 *) interfejs montażowy do akcesoriów kompatybilny z VDI/VDE 3845 **) interfejs montażowy do zaworu solenoidowego kompatybilny z VDI/VDE 3845 M N 8 bar Nm Waga kg

14 19.2 Wymiary podłączeń ISO 5211 rowki klinowe wg ANSI B17.1 liczba otworów rozszczepienie U / głębokość Wymiary w mm Typ O (H8) DIN ANSI ISO 5211 A B U N S max M P Q T EJ05 F05 ø15 30 25 M6/12 4 50 5 9,8 4,8 9,5 ø15 44 27 5 9,8 4,8 9,5 EJ07 F07 ø20 48 39 M8/12 4 70 6 12,8 4,8 12,3 ø25 48 44 8 15,8 6,4 15,4 ø20 65 35 6 12,8 4,8 12,3 EJ10 F10 ø25 65 60 8 15,8 6,4 15,4 M10/20 4 102 ø30 65 60 8 18,3 6,4 18 ø35 65 60 10 20,8 9,6 21,8 ø20 78 40 6 12,8 4,8 12,3 EJ12 F12 ø25 78 61 8 15,8 6,4 15,4 M12/30 4 125 ø35 78 61 10 20,8 9,6 21,8 ø40 81 73 12 23,3 9,6 24,4 ø25 104 64 8 15,8 6,4 15,4 ø30 104 64 8 18,3 6,4 18 EJ14 F14 ø35 104 84 10 20,8 9,6 21,8 M16/32 4 140 ø40 104 85 12 23,3 9,6 24,4 ø45 104 85 14 26,3 12,8 28,1 ø50 104 85 14 28,8 12,8 30,6

15 20 KOD TYPU Pneumatyczny napęd z podwójną membraną o pojedynczym działaniu seria EJ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. EJ 07/20 - - - - - - 1. znak Grupa produktu EJ Serwomotor z membraną o pojedynczym działaniu 2. znak Rozmiar serwomotoru i średnica otworu wału (dla rowków klinowych ANSI i DIN) 05/15 07/15, 07/20, 07/25 10/20, 10/25, 10/30, 10/35 12/20, 12/25, 12/35, 12/40 14/25, 14/30, 14/35, 14/40, 14/45, 14/50 3. znak Opcje sprężyny - Standardowa konstrukcja bez znaku K Lekka sprężyna V Silna sprężyna 4. znak Funkcja - Działanie sprężyny w pozycji zamknięcia, bez znaku A Działanie sprężyny w pozycji otwarcia 5. znak Konstrukcja - Standardowa konstrukcja bez zn R Wtórne działanie pokrętła Y Specjalna 6. znak Interfejs dla dodatkowych urządzeń - Standardowy interfejs dla regulatora zaworu ND800/S4 bez znaku Interfejs zgodny z normą VDI/VDE 3845 (stosowany również wtedy, gdy nie są podłączone U dodatkowe urządzenia) 7. znak Zakresy temperatur - Standardowa konstrukcja bez znaku dla temperatur -20 C to +70 C H Wysoka temperatura, dla temp. -20 C to +120 C C Niska temperatura, dla temp. -40 C to +70 C 8. znak Niestandardowy zakres działania, np. 30 C to 70 C - Standardowy zakres działania 0 C to 90 C, bez znaku Pozycja zamknięcia zaworu jest ograniczona. Kiedy pozycja Zamknięcia jest Z ograniczona, np. do 30 (zaworu nie można zamknąć całkowicie), występuje oznaczenie x = 30. Pozycja Otwarcia zaworu jest ograniczona. Kiedy pozycja Otwarcia zaworu jest X ograniczona, np. do 70 (zaworu nie można całkowicie otworzyć), występuje oznaczenie Z = 70.

Metso Automation Inc. Europe, Levytie 6, P.O. Box 310, 00811 Helsinki, Finland. Tel. +358 20 483 150. Fax +358 20 483 151 North America, 44 Bowditch Drive, P.O. Box 8044, Shrewsbury, MA 01545, USA. Tel. +1 508 852 0200. Fax +1 508 852 8172 Latin America, Av. Independéncia, 2500-Iporanga, 18087-101, Sorocaba-São Paulo, Brazil. Tel. +55 15 3235 9700. Fax +55 15 3235 9748/49 Asia Pacific, 238A Thomson Road, #25-09 Novena Square Tower A, 307684 Singapore. Tel. +65 6511 1011. Fax +65 6250 0830 China, 19/F, the Exchange Beijing, No. 118, Jianguo Lu Yi, Chaoyang Dist, 100022 Beijing, China. Tel. +86-10-6566-6600. Fax +86-10-6566-2575 Middle East, Roundabout 8, Unit AB-07, P.O. Box 17175, Jebel Ali Freezone, Dubai, United Arab Emirates. Tel. +971 4 883 6974. Fax +971 4 883 6836 www.metsoautomation.com