VERLAG DASHÖFER www.dashofer.pl Wydawnictwo VERLAG DASHOFER Sp. z o.o. Œwiat profesjonalnej wiedzy al. Krakowska 271, 02-133 Warszawa tel.: 22 559 36 00, 559 36 66 faks: 22 829 27 00, 829 27 27 Fachowa Ksi¹ ka Barbara Ksit, Bart³omiej Monczyñski Zabezpieczenie elementów budynku znajduj¹cych siê w gruncie Izolacje przeciwwodne i przeciwwilgociowe Warszawa 2011
Barbara Ksit Bart³omiej Monczyñski Copyright 2011 ISBN 978-83-7537-154-3 Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. al. Krakowska 271, 02-133 Warszawa tel.: (22) 559 36 00, 559 36 66, faks: (22) 829 27 00, 829 27 27 www.dashofer.pl Opracowanie edytorskie: Jolanta Stypu³kowska Sk³ad: NOVA Monika Stru kiewicz Wszelkie prawa zastrze one, prawo do tytu³u i licencji jest w³asnoœci¹ Dashöfer Holding Ltd. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie ca³oœci lub fragmentów niniejszej publikacji, równie na noœnikach magnetycznych i elektronicznych, bez zgody Wydawcy jest zabronione. Ze wzglêdu na sta³e zmiany w polskim prawie oraz niejednolite interpretacje przepisów Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialnoœci za zamieszczone informacje.
Spis treœci Spis treœci 1. Izolacje przeciwwilgociowe i przeciwwodne 5 1.1. Znaczenie hydroizolacji 5 1.2. Podzia³ hydroizolacji 8 2. Materia³y hydroizolacyjne oraz ich zastosowanie 13 2.1. Materia³y bitumiczne 13 2.1.1. Hydroizolacyjne masy pow³okowe 13 2.1.2. Materia³y rolowe 15 2.1.3. Membrany samoprzylepne (KSK) 19 2.1.4. Grubowarstwowe, modyfikowane tworzywami sztucznymi bitumiczne masy uszczelniaj¹ce (masy KMB) 22 2.2. Izolacje z tworzyw sztucznych 27 2.2.1. Polimerowe masy pow³okowe 27 2.2.2. Membrany uszczelniaj¹ce z tworzyw sztucznych (folie) 28 2.3. Materia³y mineralne 29 2.3.1. Mineralne zaprawy uszczelniaj¹ce (mikrozaprawy, szlamy) 29 2.3.2. Izolacje bentonitowe 32 3. Technologia wykonania hydroizolacji 38 3.1. Zasady ogólne 38 3.2. Budynki niepodpiwniczone 38 3.3. Budynki podpiwniczone 40 3.4. Izolacja strefy coko³owej 43 3.5. Izolacja tzw. miejsc krytycznych 44 3.6. Izolacja gara y podziemnych 47 3.7. Drena opaskowy 49 4. B³êdy podczas wykonywania izolacji przeciwwilgociowych 51 5. Metody odtwarzania/naprawy izolacji izolacje wtórne 59 5.1. Wtórne izolacje pionowe 59 3
Spis treœci 5.2. Wtórne izolacje poziome 61 5.2.1. Metody mechaniczne 61 5.2.2. Metody iniekcyjne (chemiczne) 64 5.2.3. Technologia elektrofizyczna 71 4
Izolacje przeciwwilgociowe i przeciwwodne Tabela 2. Przyporz¹dkowanie rodzaju hydroizolacji w zale noœci od typu obci¹ enia wod¹ oraz rodzaju gruntu w jakim posadowiona jest budowla 13 Rodzaj elementu budowli Rodzaj wody Sytuacja zabudowy Rodzaj oddzia³ywania wody Rodzaj wymaganego uszczelnienia Stykaj¹ce siê z gruntem œciany i p³yty fundamentowe powy ej ustalonego poziomu wody gruntowej woda kapilarna woda b³onkowa woda infiltracyjna grunt dobrze przepuszczalny k > 10-4 m/s grunt s³abo przepuszczalny k 10-4 m/s z drena em bez drena u wilgotnoœæ gruntu i niespiêtrzaj¹ca siê woda infiltracyjna spiêtrzaj¹ca siê woda infiltracyjna izolacja przeciwwilgociowa izolacja przeciwwodna Poziome i nachylone powierzchnie na wolnym powietrzu i w gruncie woda rozbryzgowa woda infiltracyjna nawodnienie spiêtrzone u ytkowane powierzchnie stropowe/dachowe intensywnie zazielenione dachy/stropy woda niewywieraj¹ca ciœnienia, du e obci¹ enie izolacja przeciwwilgociowa Stykaj¹ce siê z gruntem œciany pod³ogi i stropy poni ej zmierzonego poziomu wody gruntowej woda gruntowa woda powodziowa Ka dy rodzaj gruntu, rodzaj budynku i sposób budowania woda dzia³aj¹ca pod ciœnieniem z zewn¹trz izolacja przeciwwodna W zale noœci od panuj¹cych warunków gruntowo-wodnych (tj. od rodzaju obci¹ enia), izolacjê nale y w odpowiedni sposób zaprojektowaæ, a nastêpnie wykonaæ (porównaj: tabela 2). Gdy budynek posadowiony jest powy- ej zwierciad³a wód gruntowych w gruntach przepuszczalnych (wilgoæ gruntowa oraz niespiêtrzaj¹ca siê woda infiltracyjna), wykonywane s¹ izolacje typu lekkiego (przeciwwilgociowe). Do izolacji przeciwwilgociowych zaliczane s¹ równie tzw. izolacje typu œredniego, tj. gdy w przypadku wystêpowania spiêtrzaj¹cej siê wody infiltracyjnej wykona- izolacje typu lekkiego izolacje typu œredniego 13 DIN Deutsches Institut für Normung e.v., DIN 18195 Bauwerksabdichtungen Teil 1 bis Teil 10, Beuth, Berlin o Wien o Zürich 2000. 11
Izolacje przeciwwilgociowe i przeciwwodne no opaskê drenuj¹c¹ wokó³ budynku i zapewniona jest sprawnoœæ drenowania. izolacje typu ciê kiego Izolacje typu ciê kiego wykonywane s¹, gdy budynek posadowiony jest powy ej poziomu wód gruntowych, ale w gruntach nieprzepuszczalnych i uwarstwionych (spiêtrzaj¹ca siê woda infiltracyjna) oraz gdy budynek posadowiony jest poni ej najwy szego zwierciad³a wód gruntowych (woda wywieraj¹ca ciœnienie). 12
Materia³y hydroizolacyjne oraz ich zastosowanie wykonanie hydroizolacji z pap Zdecydowanie lepiej sprawdzaj¹ siê papy na osnowie z w³ókna szklanego lub poliestrowego, uk³adane na równym, zagruntowanym uprzednio pod³o u. Przed u³o eniem pierwszej warstwy papy nale y równomiernie roz- ³o yæ masê klej¹c¹ proces ten powtarza siê przy uk³adaniu drugiej warstwy uszczelniaj¹cej. Ze wzglêdu na niewielkie wyd³u enie przy zerwaniu (ok. 2%) oraz znaczn¹ sztywnoœæ, w naro ach nale y wykonaæ tzw. wyoblenia, ewentualnie zastosowaæ specjalne fasety. W przeciwnym wypadku mo e dojœæ do powstawania nieszczelnoœci w wyniku pêkania papy na zgiêciach. Sytuacja ta nie dotyczy pap na osnowie poliestrowej, które charakteryzuj¹ siê wyd³u alnoœci¹ rzêdu 40%. Rysunek 4. Uk³adanie izolacji pionowej z papy termozgrzewalnej 18 18 Installation of Index Testudo waterproofing layer on the parking walls: http://www. beodom.com/en/news/entries/installation-of-index-testudo-waterproofing-layer-on-theparking-walls (dostêp: 25.02.2011). 16
Materia³y hydroizolacyjne oraz ich zastosowanie typy membran samoprzylepnych wykonanie izolacji z membran samoprzylepnych Normy niemieckie 24 klasyfikuj¹ dwa typy membran samoprzylepnych: izolacje na osnowie elastomerów z dodatkow¹ warstw¹ klej¹c¹ gruboœæ warstwy uszczelniaj¹cej powinna byæ nie mniejsza ni 1,2 mm, natomiast warstwa klej¹ca powinna byæ nie mniejsza ni 0,8 mm; ³¹czenie elementów miêdzy sob¹ oraz z pod³o em prowadzi siê przez zwil anie, podgrzewanie ciep³ym gazem (gor¹cym powietrzem) b¹dÿ zgrzewanie palnikiem, samoprzylepne izolacje bitumiczne sk³adaj¹ siê z samoprzylepnej warstwy z modyfikowanych tworzyw sztucznych bitumów o gruboœci nie mniejszej ni 1,5 mm, naniesionej na odporn¹ na rozrywanie foliê HDPE o gruboœci co najmniej 0,07 mm. Po usuniêciu warstwy ochronnej (np. folii lub papieru silikonowanego) materia³ przykleja siê na wyrównane i zagruntowane (odpowiednim œrodkiem gruntuj¹cym) pod³o e, dociskaj¹c wa³kiem tak, aby nie powstawa³y sfa³dowania i/lub pêcherze powietrza pod warstw¹ izolacji (podobnie jak przy tapetowaniu 25 ). Membrany uk³ada siê jednowarstwowo (dopuszczalne jest równie wykonywanie izolacji wielowarstwowych), zachowuj¹c zak³ady miêdzy poszczególnymi pasmami nie mniejsze ni 8 cm. Na powierzchniach pionowych górn¹ krawêdÿ nale y zamocowaæ mechanicznie oraz zabezpieczyæ przed wnikaniem wody pod izolacjê. Bezpoœrednio po przyklejeniu izolacja jest odporna na dzia- ³anie wody. 24 DIN Deutsches Institut für Normung e.v., DIN 18195 Bauwerksabdichtungen Teil 1 bis Teil 10, Beuth, Berlin o Wien o Zürich 2000. 25 CZIESIELSKI E. (red.), Lufsky Bauwerksabdichtung, Teubner, Wiesbaden 2006. 20
Materia³y hydroizolacyjne oraz ich zastosowanie 37