Gospodarowanie odpadami w laboratoriach badawczych

Transkrypt

1 Jolanta Biegańska, Monika Czop Gospodarowanie odpadami w laboratoriach badawczych Wskazówki, przepisy prawne, dokumenty Ochrona środowiska

2 Jolanta Biegańska, Monika Czop Gospodarowanie odpadami w laboratoriach badawczych Wskazówki, przepisy prawne, dokumenty

3 Dr hab. in. Jolanta Biegañska, prof. nzw. w Pol. Œl. ukoñczy³a w 1981 r. Wydzia³ Chemiczny Politechniki Œl¹skiej w Gliwicach. W 1988 r. obroni³a pracê doktorsk¹, a w 2008 r. uzyska³a stopieñ dr hab. in. Od 1996 r. pracuje na Wydziale In ynierii Œrodowiska i Energetyki Politechniki Œl¹skiej. Od wrzeœnia 2009 r. jest Kierownikiem Katedry Technologii i Urz¹dzeñ Zagospodarowania Odpadów. G³ówny obszar zainteresowañ naukowych dr. hab. in. Jolanty Biegañskiej to odpady specjalne i niebezpieczne oraz technologia materia- ³ów wybuchowych. Dr in. Monika Czop ukoñczy³a w 1999 r. Wydzia³ In ynierii Œrodowiska i Energetyki Politechniki Œl¹skiej. Od 2005 r. jest adiunktem w Katedrze Technologii i Urz¹dzeñ Zagospodarowania Odpadów. Pe³ni funkcjê opiekuna specjalnoœci Gospodarka Odpadami na kierunku In ynieria Œrodowiska. Jest koordynatorem obci¹- enia dydaktycznego Katedry. Od 2009 r. jest kierownikiem laboratorium Analiz fizykochemicznych w Katedrze Technologii i Urz¹dzeñ Zagospodarowania Odpadów. Ukoñczy³a kursy na Uniwersytecie Miko³aja Kopernika w Toruniu na Wydziale Chemii: Metody przygotowania próbek w analizie œrodowiskowej oraz GC i metod ³¹czonych (GC-MS/MS, LC-M S/MS,CZE- MS/MS) Optymalizacja procesu rozdzielania. Copyright 2011 ISBN Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. al. Krakowska 271, Warszawa tel.: (22) , , faks: (22) , Opracowanie edytorskie: Anna Skowroñska Sk³ad: NOVA Monika Stru kiewicz Wszelkie prawa zastrze one, prawo do tytu³u i licencji jest w³asnoœci¹ Dashöfer Holding Ltd. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie ca³oœci lub fragmentów niniejszej publikacji, równie na noœnikach magnetycznych i elektronicznych, bez zgody Wydawcy jest zabronione. Ze wzglêdu na sta³e zmiany w polskim prawie oraz niejednolite interpretacje przepisów Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialnoœci za zamieszczone informacje.

4 Spis treœci GOSPODAROWANIE ODPADAMI W LABORATORIACH BADAWCZYCH Spis treœci 1. Wstêp Oznaczenia odczynników chemicznych ze wzglêdu na niebezpieczeñstwo Oznaczenia czystoœci odczynników chemicznych Oznakowanie i opakowanie substancji Oznaczenia instalacji i gaœnic...26 Bibliografia Rodzaje odpadów wytwarzanych w laboratoriach Odpady chemiczne Niebezpieczne odpady chemiczne...30 Bibliografia Struktura organizacyjna systemu zbierania i gromadzenia odpadów chemicznych Struktura osobowa i zakres obowi¹zków na poszczególnych szczeblach systemu Organizacja stanowisk zbierania odpadów...36 Bibliografia Klasyfikacja i zbieranie odpadów Identyfikacja Klasyfikacja odpadów chemicznych Sposoby postêpowania z odpadami chemicznymi Sposób postêpowania z odpadami nale ¹cymi do grup O, F Sposób postêpowania z odpadami nale ¹cymi do grup P, N Sposób postêpowania z odpadami nale ¹cymi do grup TN, TP Sposób postêpowania z odpadami typu S (roztwory soli nieorganicznych), zawieraj¹cymi jony metali ciê kich Sposób postêpowania z odpadami zawieraj¹cymi rtêæ, grupa R Sposób postêpowania z odpadami nale ¹cymi do grup Ró ne Zu yte szk³o laboratoryjne i szklane opakowania po odczynnikach SL Oznakowanie pojemników do przechowywania odpadów chemicznych Bibliografia Utylizacja Utylizacja bezpoœrednia Odpady w postaci par i gazów Bibliografia Magazyn centralny Organizacja magazynu centralnego odpadów chemicznych Przekazanie zebranych odpadów chemicznych do magazynu centralnego Procedury postêpowania z odpadami chemicznymi na poziomie magazynu centralnego odpadów Bibliografia...52 ZA CZNIKI 1. Wykaz stanowisk zbierania odpadów Protokó³ przekazania odpadów Formularz ewidencjonowania odpadów chemicznych Karta przekazania odpadu (Dz.U. z 2006 r. Nr 30, poz. 213) Niebezpieczne reakcje chemiczne Copyright Verlag Dashöfer 3

5 Spis treœci GOSPODAROWANIE ODPADAMI W LABORATORIACH BADAWCZYCH 6. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628). Kategorie i rodzaje odpadów niebezpiecznych, wymienione wed³ug ich charakterystyki lub dzia³alnoœci, w skutek której powsta³y (odpady mog¹ mieæ formê cieczy, osadu lub cia³a sta³ego) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628). Sk³adniki odpadów z za³¹cznika 2 b, klasyfikuj¹ce je jako odpady niebezpieczne, jeœli posiadaj¹ w³aœciwoœci opisane w za³¹czniku Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628). W³aœciwoœci odpadów klasyfikuj¹ce je jako niebezpieczne Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/'WE W³aœciwoœci odpadów, które czyni¹ z nich odpady niebezpieczne Wzory etykiet na pojemniki do zbierania odpadów chemicznych Wzór etykiety informuj¹cej o miejscu gromadzenia odpadów chemicznych Wzór etykiety o zakazie wlewania odpadów chemicznych do kanalizacji Rozporz¹dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1013/2006 z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów Lista P Rozporz¹dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1013/2006 z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów Lista U Wykaz piktogramów podstawa prawna orzecznictwo definicja dokument uwaga norma wskazówka dyrektywa problem Copyright Verlag Dashöfer 4

6 Wstêp GOSPODAROWANIE ODPADAMI W LABORATORIACH BADAWCZYCH 1. WSTÊP Laboratoria prócz wykorzystania ich w dzia³alnoœci edukacyjnej, s¹ obecnie olbrzymimi magazynami zwi¹zków chemicznych. U ywane w eksperymentach substancje chemiczne staj¹ siê w wielu przypadkach, po ich wykorzystaniu, odpadem. Mieszanina takich odpadowych substancji chemicznych mo e stanowiæ olbrzymie zagro enie dla zdrowia ludzi i dla œrodowiska. Maj¹c na uwadze dba³oœæ o œrodowisko naturalne i bezpieczeñstwo pracy w laboratoriach, musimy przestrzegaæ krajowych i europejskich przepisów dotycz¹cych bezpieczeñstwa pracy i gospodarki niebezpiecznymi odpadami, w tym odpadami chemicznymi. Zgodnie z Dyrektyw¹ Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylaj¹c¹ niektóre dyrektywy, gospodarowanie odpadami oznacza zbieranie, transport, odzysk oraz unieszkodliwianie odpadów, ³¹cznie z nadzorem nad tego rodzaju dzia³aniami, jak równie póÿniejsze postêpowanie z miejscami unieszkodliwiania odpadów wraz z dzia³aniami wykonywanymi w charakterze dealera lub brokera. Najwa niejszym elementem gospodarowania odpadami w laboratoriach jest prawid³owe zbieranie, przechowywanie i usuwanie odpadów. Wymaga to przestrzegania ustalonych zaleceñ i regu³ dotycz¹cych w³aœciwego i bezpiecznego postêpowania. Niemal wszystkie substancje chemiczne u ywane i wytwarzane w laboratoriach, np. próbki, produkty reakcji, filtraty, pozosta³oœci po reakcjach, rozpuszczalniki, reagenty itp., a tak e czêœæ sprzêtu, np. elementy szklane, opakowania po odczynnikach, zniszczone termometry, komputery i inne sk³adowe wyposa enia, stan¹ siê odpadami najczêœciej odpadami niebezpiecznymi. Wa nym czynnikiem wp³ywaj¹cym na stan œrodowiska, bezpieczeñstwo i koszty jest, tak jak i w innych dziedzinach, unikanie wytwarzania odpadów. Dlatego wszystkie odpady, które zosta³y wytworzone, bo nie uda³o siê ich unikn¹æ, musz¹ byæ w³aœciwie zagospodarowane. Ponadto musimy stale oceniaæ realizowane procesy w trakcie rutynowych prac laboratoryjnych, szukaj¹c dróg minimalizacji obci¹ enia œrodowiska poprzez redukc-jê iloœci wytwarzanych odpadów oraz ich recykling wszêdzie tam, gdzie jest to mo liwe. Celem niniejszego opracowania jest pomoc we w³aœciwym postêpowaniu i usuwaniu niebezpiecznych odpadów chemicznych wytwarzanych w laboratoriach badawczych. W publikacji zaprezentowano niezbêdne terminy, definicje oraz akty prawne. Zamieszczono równie zestaw dokumentów, jakie powinny byæ przygotowane przy przekazywaniu odpadów do magazynu. Copyright Verlag Dashöfer 5

7 KONIEC PRZYKŁADU

8 KONIEC PRZYKŁADU

9 KONIEC PRZYKŁADU

10

11

12

13

14 Niedostępne w wersji demonstracyjnej. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki w serwisie