PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY BRANŻY ELEKTRYCZNEJ

mgr inż. Kazimierz Ordecki ul. Batalionów Chłopskich 6 23-400 Biłgoraj tel. (084) 686-51-06, 686-01-47 PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY BRANŻY ELEKTRYCZNEJ Temat: Przebudowa i adaptacja pomieszczeń części byłego budynku Colegium UMCS w Biłgoraju przy ul. Wira Bartoszewskiego na potrzeby Zespołu Szkolno- Rewalidacyjnego w Biłgoraju OŚWIETLENIE ORAZ OŚWIETLENIE EWAKUACYJNE Lokalizacja: 23-400 Biłgoraj, ul. Wira Bartoszewskiego 10 Inwestor: Powiat Biłgorajski Imię i Nazwisko Podpis Data Projektował: mgr inż. Tomasz Rudnicki upr. LUB/0039/POOE/14 03.2016 Sprawdził: Uzgodnienia: Egzemplarz 5

SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI... 2 OŚWIADCZENIE... 3 INFORMACJA O PLANIE BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA... 4 1. OPIS TECHNICZNY... 6 1.1. Dane ogólne... 6 1.1.1. Przedmiot opracowania... 6 1.1.2. Adres inwestycji... 6 1.1.3. Inwestor... 6 1.1.4. Podstawa opracowania... 6 1.2. Zakres opracowania... 6 1.3 Charakterystyka ogólna.... 7 1.4. Instalacja oświetlenia ewakuacyjnego... 7 1.5. Testowanie instalacji...10 1.6. Ochrona przeciwporażeniowa...11 1.7. Uwagi końcowe...12 2. CZĘŚĆ RYSUNKOWA... 12

OŚWIADCZENIE Temat: Przebudowa i adaptacja pomieszczeń części byłego budynku Colegium UMCS w Biłgoraju przy ul. Wira Bartoszewskiego na potrzeby Zespołu Szkolno- Rewalidacyjnego w Biłgoraju OŚWIETLENIE ORAZ OŚWIETLENIE EWAKUACYJNE Lokalizacja: 23-400 Biłgoraj, ul. Wira Bartoszewskiego 10 Inwestor: Powiat Biłgorajski Sporządzony jest zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej Projektant:.. podpis i pieczęć

INFORMACJA O PLANIE BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA (INFORMACJA BIOZ) BRANŻA ELEKTRYCZNA Obiekt: Branża: BUDYNEK BYŁEGO COLEGIUM UMCS Elektryczna Temat: Przebudowa i adaptacja pomieszczeń części byłego budynku Colegium UMCS w Biłgoraju przy ul. Wira Bartoszewskiego na potrzeby Zespołu Szkolno- Rewalidacyjnego w Biłgoraju OŚWIETLENIE ORAZ OŚWIETLENIE EWAKUACYJNE Lokalizacja: 23-400 Biłgoraj, ul. Wira Bartoszewskiego 10 Inwestor: Powiat Biłgorajski Data opracowania: 03.2016 Projektant: Podpis i pieczęć:

Część opisowa wg 3.1. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2004r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. z dn. 10 lipca 2003r.). 1. Zakres robót: a) według przedmiaru robót planowanej inwestycji. 2. Kolejność realizacji poszczególnych obiektów: a) według harmonogramu sporządzonego przez wykonawcę. 3.Wykaz istniejących obiektów budowlanych: a) według planu zagospodarowania inwestycji. 4. Elementy zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi: a) istniejąca instalacja pod napięciem. 5. Przewidywane zagrożenia występujące podczas realizacji robót budowlanych: a) roboty elektryczne pomiarowe i rozruchowe. b) prace na wysokości ponad 5m. 6. Wskazanie sposobu prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych: a) instruktaż bezpośredni. b) zapoznanie pracowników z planem BIOZ. 7. Wskazanie środków technicznych i organizacyjnych zapobiegających niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia, lub w ich sąsiedztwie: a) według aktualnych przepisów BHP.

1. OPIS TECHNICZNY 1.1. Dane ogólne 1.1.1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest Projekt budowlano-wykonawczy Branży Elektrycznej wykonania instalacji oświetlenia oraz oświetlenia ewakuacyjnego klatki schodowej oraz holu w budynku byłego Colegium UMCS w Biłgoraju. Projektowana instalacja jest uzupełnieniem istniejącego na korytarzach oświetlenia ewakuacyjnego. 1.1.2. Adres inwestycji Obiekt zlokalizowany jest w Biłgoraju przy ulicy Wira Bartoszewskiego 10 1.1.3. Inwestor Inwestorem jest Powiat Biłgorajski 1.1.4. Podstawa opracowania Projekt wykonano na podstawie: 1. Umowy z Inwestorem. 2. Norm, wytycznych i przepisów prawa budowlanego. 3. Uzgodnień branżowych i terenowych. 1.2. Zakres opracowania Niniejsze opracowanie projektu technicznego obejmuje: - projekt instalacji oświetlenia oraz oświetlenia ewakuacyjnego klatki schodowej oraz holu.

1.3 Charakterystyka ogólna. Wykonana na zlecenie Inwestora architektoniczna dokumentacja projektowa Przebudowa i adaptacja pomieszczeń części byłego budynku Colegium UMCS w Biłgoraju przy ul. Wira Bartoszewskiego na potrzeby Zespołu Szkolno-Rewalidacyjnego w Biłgoraju przewiduje wydzielenie pożarowe klatki schodowej w budynku. Przedmiotem niniejszego projektu jest instalacja elektryczna oświetlenia oraz oświetlenia ewakuacyjnego klatki schodowej i sąsiadującego z nią holu. 1.4. Instalacja oświetlenia ewakuacyjnego Przedmiotem opracowania jest projekt instalacji oświetlenia ewakuacyjnego na ciągach komunikacyjnych (hol i klatka schodowa). Za stan techniczny instalacji w pomieszczeniach technicznych odpowiada administrator obiektu. Zgodnie z normą EN 1838:2005 oświetlenie drogi ewakuacyjnej stanowi element oświetlenia awaryjnego według poniższej struktury: Oświetlenie awaryjne Oświetlenie ewakuacyjne Oświetlenie zapasowe Oświetlenie drogi ewakuacyjnej Oświetlenie strefy otwartej Oświetlenie strefy wysokiego ryzyka W celu zapewnienia właściwej widzialności umożliwiającej ewakuację wymaga się, aby były oświetlone odpowiednie strefy ewakuacji w budynku. Z wymagania tego wynika wskazanie umieszczania opraw oświetleniowych co najmniej 2m nad podłogą. Znaki przy wszystkich wyjściach awaryjnych i wzdłuż dróg ewakuacyjnych powinny być tak oświetlone, aby jednoznacznie wskazywały drogę ewakuacji do bezpiecznego miejsca. Instalacja awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego powinna spełniać funkcje: - oświetlać znaki drogi ewakuacyjnej, - wytwarzać natężenie oświetlenia na drogach ewakuacyjnych i wzdłuż dróg ewakuacyjnych w taki sposób, aby możliwy był bezpieczny ruch w kierunku wyjścia do bezpiecznego wyjścia z obiektu, - zapewniać, aby punkty alarmu pożarowego i sprzętu przeciwpożarowego rozmieszczone wzdłuż dróg ewakuacyjnych mogły być łatwo zlokalizowane i użyte, - umożliwiać działania związane z środkami bezpieczeństwa.

Oprawy oświetlenia ewakuacyjnego powinny być umieszczane: przy każdych drzwiach wyjściowych przeznaczonych do wyjścia ewakuacyjnego, w pobliżu schodów, w pobliżu każdej zmiany poziomu, obowiązkowo przy wyjściach ewakuacyjnych i znakach bezpieczeństwa, przy każdej zmianie kierunku, przy każdym skrzyżowaniu korytarzy, na zewnątrz i w pobliżu każdego wyjścia końcowego, w pobliżu każdego punktu pierwszej pomocy, w pobliżu każdego urządzenia przeciwpożarowego i przycisku alarmowego Zgodnie z obowiązującymi przepisami oświetlenie drogi ewakuacyjnej przeznaczone będzie do oświetlenia klatki schodowej i dróg komunikacyjnych w czasie zaniku napięcia w sieci energetyki zawodowej lub wyłączenia oświetlenia ogólnego z innych przyczyn np. zadziałanie zabezpieczenia obwodu. Średnie natężenie oświetlenia powinno zapewniać min. 1lux w osi drogi ewakuacyjnej, a na centralnym pasie drogi, obejmującej nie mniej niż połowę szerokości drogi natężenie oświetlenia powinno wynosić 0,5lux. Olśnienie przeszkadzające powinno być utrzymywane na niskim poziomie dzięki ograniczaniu światłości opraw w obrębie pola widzenia. W zakresie realizacji przedmiotowego projektu przewiduje się wykonanie instalacji oświetlenia awaryjnego na przebudowanej klatce schodowej oraz w holu. Projektowane oświetlenie awaryjne będzie współdziałało z istniejącym awaryjnym oświetleniem ewakuacyjnym. Celem spełnienia powyższych wytycznych zastosowano oprawy ewakuacyjne świetlówkowe oraz oprawy awaryjne wyposażone w moduły awaryjne z własną baterią zasilenia awaryjnego umieszczone w oprawach oświetlenia podstawowego. Ponieważ rozmieszczenie i dobór opraw wymagało obliczeń natężenia oświetlenia w projekcie podano typ zastosowanych opraw. Wybrano produkty firmy Plexiform oraz Awex posiadające certyfikat CNBOP. Oprawy oświetlenia awaryjnego zostaną rozmieszczone na poszczególnych kondygnacjach jak na rysunkach projektu zgodnie z przeznaczeniem w.g. wykazu: - PXF Lighting PX0898122 FINESTRA 2x24W z modułem AW 1h sztuk 8 - PXF Lighting PX0893122 FINESTRA KINKIET 2x24W z modułem AW 1h sztuk 2 - PXF Lighting MNEL20 IP 42- oprawa ewakuacyjna STAR 1x8W z modułem AW 1,5h, jednostronna naścienna bez piktogramu, praca na ciemno. sztuk 3 - PXF Lighting MNEL20 M AD IP 65- oprawa ewakuacyjna STAR 1x8W z modułem AW 1,5h, jednostronna naścienna bez piktogramu do pracy na jasno. sztuk 1 - PXF Lighting MNEL20 IP 42 z piktogramem MN10211 WYJŚCIE EWAKUACYJNE oprawa ewakuacyjna STAR 1x8W z modułem AW 1,5h, jednostronna naścienna, praca na ciemno. sztuk 1

- PXF Lighting MNEL20 IP 42 z piktogramem kierunkowym oprawa ewakuacyjna STAR 1x8W z modułem AW 1,5h, jednostronna naścienna, praca na ciemno. sztuk 1 - AWEX INFINITY AS oprawa dwustronna (sufit) nadbudowana zwieszakowa, 1h autotest sztuk 3 Przed wejściami na klatkę schodową zaprojektowano oprawy firmy AWEX INFINITY AS oprawa dwustronna (sufit) nadbudowana zwieszakowa. (wersja o do pracy autonomicznej z autotestem,1h): Konieczność wyboru oprawy zwieszakowej wynika z faktu potrzeby obniżenia jej na wysokość około 2,2m. Dopuszcza się zastosowanie innych opraw pod warunkiem, że zostaną zachowane wymagane wartości natężenia oświetlenia i zastosowane oprawy będą spełniały wymagania obowiązujących przepisów. Oprawy ewakuacyjne STAR to oprawy przeznaczone do pracy na ciemno pracować będą tylko w stanach awaryjnych, czyli braku zasilania z sieci lub awaryjnego wyłączenia pożarowego zasilania na budynku. Jedynym wyjątkiem jest oprawa STAR zamontowana na zewnątrz przed wejściem do budynku ta oprawa jest dwufunkcyjna, posiada też podwyższony stopień ochrony IP 65. Oświetlenie ewakuacyjne powinno załączyć się po czasie max. 2 sekund od zaniku napięcia, a czas jego działania nie powinien być krótszy niż 1 godzina. Olśnienie przeszkadzające powinno być utrzymywane na niskim poziomie, dzięki ograniczaniu światłości opraw w obrębie pola widzenia. Oprawy zainstalowane będą zgodnie z planami załączonymi w projekcie rys. E1-E3. Rozmieszczenie opraw zastało tak przewidziane aby zgodnie z normą EN 1838:2005 na drodze ewakuacyjnej zapewnić średnie natężenie oświetlenia ewakuacyjnego min. 1lux. Cała instalacja oświetlenia drogi ewakuacji będzie wykonana przewodami YDYp 3x1,5mm 2 ułożonych po tynkiem od rozdzielnic piętrowych do poszczególnych opraw. W projektowanej instalacji oświetlenia drogi ewakuacyjnej zastosowano oprawy w drugiej klasie ochronności. W przypadku zastosowania opraw ewakuacyjnych w II klasie ochronności trzecia żyła nie będzie obecnie wykorzystywana.

W związku z potrzebą zasilania opraw oświetlenia drogi ewakuacji przewiduje się uzupełnienie elektrycznej rozdzielnicy T1 o zabezpieczenie obwodu oświetlenia ewakuacyjnego wyłącznikiem instalacyjnym S301 B10. Wzdłuż drogi ewakuacyjnej należy nakleić znaki wskazujące kierunek ewakuacji. Znaki te powinny spełniać warunek dobrej widoczności i jednoznacznie wskazywać kierunek ewakuacji. Warunek odległości widzenia znaków wskazujących kierunek ewakuacji określa wzór: gdzie: D = s*p D odległość widzenia, w [m] p wysokość znaku, w [m] s stała określana jako watość 100 dla znaków podświetlanych; 200 dla znaków oświetlanych wewnętrznie. Z wymagań normy wynika, że z każdego miejsca drogi ewakuacyjne powinien być widoczny przynajmniej jeden znak ewakuacyjny, określający jednoznacznie kierunek ewakuacji. 1.5. Testowanie instalacji Utrzymanie instalacji oświetlenia w sprawności oraz okresowe testowanie działania instalacji jest obowiązkiem zarządzającego obiektem. Testy które wymagają pełnego przewidzianego dla nich czasu trwania powinny być o ile to możliwe wykonywane w okresach o niskim ryzyku wystąpienia zagrożenia. Pozwoli to na bezpieczne ponowne naładowanie akumulatorów. Test dzienny Wskaźniki prawidłowości działania centralnego zasilania należy sprawdzać wzrokowo. UWAGA: inspekcja wzrokowa ma rozpoznać stan gotowości systemu do pracy oraz rozpoznać czy system nie wymaga przeprowadzenia testu. + Test comiesięczny Jeżeli stosowane są automatyczne urządzenia testujące to wyniki krótkotrwałych testów należy rejestrować. W przeciwnym wypadku testy należy wykonać w następujący sposób - włączyć awaryjny tryb pracy każdej oprawy i każdego znaku wyjścia zasilonego wewnętrznie z zasileniem akumulatorowym, poprzez symulację uszkodzenia zasilenia podstawowego na czas wystarczający do upewnienia się, że każda oprawa świeci. UWAGA: Zaleca się, aby okres symulowania uszkodzenia był wystarczający dla potrzeb badania, jednakże minimalizowany ze względu na możliwość uszkodzenia komponentów systemu (lamp, mikroinwenterów). Podczas tego okresu należy sprawdzić wszystkie oprawy oświetleniowe i znaki, aby upewnić się czy istnieją, czy są czyste oraz czy prawidłowo funkcjonują. Na końcu tego testu okresowego zaleca się przywrócenie zasilenia podstawowego i sprawdzenie każdej lamki

kontrolnej lub urządzenia w celu upewnienia się, że wskazują one na przywrócenie zasilenia podstawowego. Test coroczny Jeżeli stosowane są automatyczne urządzenia testujące, to wyniki pełnych znamionowych testów czasu trwania należy rejestrować. W przypadku wszelkich innych systemów należy przeprowadzić sprawdzania co miesięczne oraz następujące dodatkowe testy: - Każdą oprawę oświetlenia i znak oświetlany wewnętrznie należy testować j.w. jednakże w przypadku pełnego znamionowego czasu trwania-zgodnie z informacją producenta. - Należy przywrócić zasilenie oświetlenia podstawowego i sprawdzić każdą lampkę kontrolną lub urządzenie w celu upewnienia się, że wskazują one na przywrócenie zasilenia podstawowego. Zaleca się sprawdzenie poprawnośći działania układu ładowania. c) W dzienniku należy zapisać datę testu i jego wyniki. Dziennik (raportowanie) Dziennik powinien znajdować się w obrębie nieruchomości pod nadzorem odpowiedniej osoby wyznaczonej przez właściciela. Powinien być łatwo dostępny do kontroli przez osobę uprawnioną do kontroli. Dziennik powinien służyć do zapisu co najmniej następujących informacji: - data zainstalowania systemu, łącznie z świadectwem określającym zmiany - data każdego okresowego sprawdzenia i testu - data i zwięźle opisane szczegóły każdego serwisu i sprawdzenia lub przeprowadzonego testu itp. - data i zwięźle opisane szczegóły każdego uszkodzenia lub wykonania napraw - data i zwięźle opisane szczegóły każdej zmiany w instalacji oświetlenia awaryjnego 1.6. Ochrona przeciwporażeniowa Jako ochronę przed dotykiem bezpośrednim zastosowano izolowanie części czynnych. Jako uzupełnienie ochrony podstawowej zastosowano system ochrony przed porażeniem elektrycznym. Przewidziano szybkie wyłączenie zasilenia w przypadku pojawienia się napięcia na dostępnych elementach przewodzących urządzeń elektrycznych, oraz zastosowanie urządzeń produkowanych w II klasie ochronności. Sprawdzenie skuteczności szybkiego wyłączenia: Dla obwodu najdalej oddalonej oprawy, uwzględniając rezystancję przewodu fazowego i rezystancję przewodu ochronnego: l R S 50 2 100 1,19[ ] 56 1,5 84 U nf 230 I z 0,8 0,8 154,62[ A] R 1,19

Obwody zabezpieczono wyłącznikami instalacyjnymi z członem nadprądowym S301 B10. Dla takiego wyłącznika prąd wyłączalny w czasie krótszym niż 0,2s jest równy: Iw = 5 In = 5 10 = 50[A] Iw=50A<Iz=154,62[A] Dla pozostałych obwodów skuteczność szybkiego wyłączenia jest także zachowana. 1.7. Uwagi końcowe Prace wykonywać zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami przy ścisłym przestrzeganiu przepisów bhp. Do odbioru robót Wykonawca powinien przedłożyć Inwestorowi: dokumentację powykonawczą uwzględniającą wszystkie zmiany w stosunku do projektu, protokoły pomiarów rezystancji izolacji, skuteczności ochrony przeciwporażeniowej i natężenia oświetlenia, Wykonawca założy rejestr, który będzie przechowywany w obiekcie. Rejestr zgodnie z normą PN-EN 50172: 2005 musi zawierać co najmniej następujące informacje: a) datę odbioru systemu z załączeniem stosownych świadectw certyfikatów, b) datę każdej kontroli okresowej i testu comiesięcznie w przypadku automatycznych urządzeń testujących (test krótkotrwały), corocznie test pełno okresowy, c) datę i skrócony opis każdego serwisu, inspekcji, wykonanego testu, d) datę i skrócony opis każdej sytuacji awaryjnej i podjętych środków zaradczych, e) datę i skrócony opis każdej zmiany wprowadzonej do instalacji oświetlenia awaryjnego, W tym rejestrze Wykonawca dokona pierwszego wpisu. 2. CZĘŚĆ RYSUNKOWA Rysunek E1 oświetlenie ewakuacyjne - parter Rysunek E2 oświetlenie ewakuacyjne piętro 1 Rysunek E3 oświetlenie ewakuacyjne piętro 2