Scenariusz lekcji przyrody w kl. VI Gawin Urszula Temat : ODPADY - PROBLEM XX WIEKU. Dział programu : Człowiek i środowisko Cele operacyjne : Wiadomości A uczeń podaje definicję odpadów wymienia źródła odpadów w środowisku lokalnym wymienia sposoby unieszkodliwiania odpadów B wyjaśnia co to jest recykling, utylizacja wyjaśnia jakiego typu śmieci są najgroźniejsze dla środowiska wyjaśnia dlaczego wzrasta ilość odpadów omówi zagrożenia odpadami środowiska przyrodniczego Umiejętności C wskaże jak należy postępować aby zmniejszyć ilość śmieci wskazuje skutki dla środowiska tworzenia dzikich wysypisk wskazuje możliwość wykorzystania odpadów jako surowców wtórnych rozpoznaje oznakowania opakowań nadających się do recyklingu D przewidzi skutki nadmiernego zaśmiecania środowiska dostrzega związki przyczynowo-skutkowe w procesach degradacji środowiska argumentuje swoje stanowisko Postawy uczeń ma świadomość użyteczności zdobytej wiedzy uczeń ma poczucie moralnej odpowiedzialności za stan środowiska METODY : technika śnieżnej kuli, burza mózgów, drzewo decyzyjne, metaplan FORMY PRACY : grupowa, indywidualna CZAS TRWANIA ZAJĘĆ : 2x45 minut ŚRODKI DYDAKTYCZNE : opakowania posiadające znak informacyjny o możliwości poddania go recyklingowi kartki do wpisywania wyjaśnienia pojęcia odpady arkusze szarego papieru, flamastry, taśma samoprzylepna podręcznik, czasopismo Raj, słownik szkolny Ekologia i ochrona środowiska artykuły przyniesione przez uczniów
TOK LEKCJI FAZA WPROWADZAJĄCA 1. Czynności organizacyjne (podział uczniów na grupy, wybór lidera, sekretarza, sprawozdawcy) 2. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności 3. Nawiązanie do tematu lekcji nauczyciel prosi o wpisanie na kartkach wyjaśnienia terminu odpady uczniowie ustalają znaczenie terminu techniką śnieżnej kuli 4. Podanie tematu lekcji. Zapoznanie uczniów z metodami pracy. FAZA REALIZACYJNA 1. Jak my możemy przyczynić się do tego, aby Ziemi nie przykryły śmieci? praca w zespołach 6-cio osobowych metodą burzy mózgów zapisywanie na arkuszach papieru różnych pomysłów przez uczniów omówienie wykonanego zadania wyszczególnienie powtarzających się pomysłów (załącznik nr 1) 2. Jakie istnieją sposoby na likwidację lub zagospodarowanie odpadów? wybieranie odpowiedzi spośród różnych wyrazów (karta pracy nr 1) wyjaśnienie nowych pojęć przez nauczyciela lub praca ze słownikiem 3. Jak pozbyć się odpadów uciążliwych dla naszego otoczenia? uczniowie poszukują odpowiedzi na pytanie pracując w 4 grupach Polecenia dla grup Na podstawie artykułu z czasopisma Raj pt. Rady na odpady oraz podręcznika przygotujcie argumenty za i przeciw następującym metodom pozbywania się odpadów : grupa I grupa II grupa III grupa IV - składowanie na wysypisku śmieci - w spalarni - kompostowanie - sortowanie odpadów po zakończeniu pracy w grupach uczniowie wspólnie, metodą drzewa decyzyjnego rozwiązują problem. (załącznik nr 2) poszczególne grupy na szarym papierze, przypiętym do tablicy wypisują argumenty za i przeciw i starają się przekonać resztę klasy do proponowanej metody pozbywania się odpadów. klasa dokonuje wyboru najlepszej ich zdaniem z proponowanych metod
4. Co może być poddane recyklingowi? aby się tego dowiedzieć należy rozwiązać krzyżówki - (karta pracy nr 2) praca w 4 grupach pokaz opakowań posiadających znak informacyjny o możliwości poddania ich recyklingowi 5. Odpady w środowisku lokalnym. praca w 4 grupach metodą metaplanu - każdej z grup dajemy arkusz szarego papieru z zapisanym problemem i objaśniamy na czym polega praca tą metodą. - (załącznik nr 3) uczniowie wykorzystują informacje zebrane w trakcie zwiadu środowiskowego po zredagowaniu plakatów uczniowie dokonują ich prezentacji FAZA PODSUMOWUJĄCA 1. Ekologiczne zobowiązania - praca indywidualna ucznia. Każdy uczeń pisze zobowiązania wykonania pracy na rzecz zmniejszenia ilości śmieci. (karta pracy nr 3) 2. Rozwiązanie testu ekologicznego Sprawdź siebie - praca samodzielna ucznia (karta pracy nr 4) 3. Ocena aktywności uczniów. 4. Praca domowa : Wykorzystując najciekawsze odpady zebrane w domu wykonaj pracę plastyczną do konkursu Coś z niczego
ZAŁĄCZNIK NR 1 JAK MY MOŻEMY PRZYCZYNIĆ SIĘ DO TEGO, ABY ZIEMI NIE POKRYŁY ŚMIECI? ŚMIECI Wyszczególnienie powtarzających się pomysłów : - minimalizacja produkcji odpadów w domach - selektywne zbieranie odpadów - kupowanie artykułów w zbiorczych opakowaniach lub opakowaniach wielokrotnego użytku
ZAŁĄCZNIK NR 2 JAK POZBYĆ SIĘ ODPADÓW UCIĄŻLIWYCH DLA NASZEGO ŚRODOWISKA DECYZJA NEGATYWNE POZYTYWNE - najprostszy sposób pod względem technicznym pozbywania się odpadów - stanowi zagrożenie dla przyrody i zdrowia człowieka - może spowodować zatrucie wód gruntowych - jest źródłem siarkowodoru i innych gazów trujących bądź o odrażającej woni - może ulec samozapłonowi zajmuje duże powierzchnie terenu - w znacznym stopniu zmniejsza ilość odpadów - podczas tego procesu wyzwalane są duże ilości energii do wykorzystania - nie wymaga zmian zwyczajów konsumentów - metoda kosztowna - proces trudny pod względem technicznym - może być źródłem zanieczyszczeń powietrza SKUTKI - źródło nawozu do uprawy roślin - metoda prosta pod względem technicznym, nieszkodliwa dla środowiska - wymaga zmian przyzwyczajeń konsumentów - mogą być problemy ze zbyciem kompostu - ochrona zasobów naturalnych - oszczędność energii - konieczna jest zmiana nawyków konsumenta NEGATYWNE POZYTYWNE WYSYPISKO SPALANIE KOMPOSTOWANIE RECYKLING Możliwe rozwiązania JAK POZBYĆ SIĘ ODPADÓW Sytuacja wymagająca podjęcia decyzji
ZAŁĄCZNIK NR 3 ODPADY W ŚRODOWISKU LOKALNYM Przeprowadźcie dyskusję w grupach wykorzystując do tego metaplan (poproście nauczyciela o wyjaśnienie tego sposobu prowadzenia dyskusji). ODPADY W TWOIM MIEJSCU ZAMIESZKANIA JAK JEST? JAK BYĆ POWINNO? 1.... 2.... 3.... 4.... 1.... 2.... 3.... 4.... DLACZEGO NIE JEST TAK JAK BYĆ POWINNO? 1.... 2.... 3.... 4.... WNIOSKI
KARTA PRACY Zadanie nr 1 Jakie istnieją sposoby na likwidację lub zagospodarowanie odpadów? Przeczytaj i skreśl najbardziej szkodliwe dla środowiska sposoby pozbywania się śmieci. WRZUCANIE DO RZEKI KOMPOSTOWANIE RECYKLING = PRZETWARZANIE ZASYPYWANIE DOŁÓW WYSYPYWANIE W LESIE SPALANIE W SPECJALNYCH ZAKŁADACH (UTYLIZACJA) ZAKOPYWANIE W ZIEMI SPALANIE W OGNISKU SKŁADOWANIE W WYZNACZONYCH MIEJSCACH ODPADÓW OBOJĘTNYCH DLA ŚRODOWISKA Zadanie nr 2 Co może być poddane recyklingowi? 1 2 3 4 5 6 7 1. Nawóz organiczny otrzymywany z odpadów roślinnych i zwierzęcych 2. Inaczej utylizacja 3. Inaczej recykling 4. Dzielenie czegoś na grupy 5. Szklane opakowanie po napojach 6. Świeże do oddychania 7. Płynie w niej woda
1 2 3 4 5 1. Powstaje nad miastem z pyłów i dymów 2. Tam się uczysz 3. Miejsce składowania odpadów 4. Sposób na odpady obojętne środowisku 5. Niezbędne dla życia 1 2 3 4 5 6 1. Jest zmorą miasta, chmurą gazów i pyłów 2. Czasem pada jesienią 3. Dokarmiamy zimą 4. Dużo drzew 5. Metal do produkcji puszek 6. Kolczaste zwierzę 1 2 3 4 5 6 1. Metalowe opakowanie po napojach 2. Zużyty papier 3. Płuca miasta 4. Wyrzucamy je do pojemników 5. Pora roku 6. Przetwarzanie odpadów
KARTA PRACY Zadanie nr 3 EKOLOGICZNE ZOBOWIĄZANIA Zadanie nr 4 TEST SPRAWDŹ SIEBIE W każdym pytaniu można wybrać tylko jedną odpowiedź. Bądź szczery w stosunku do siebie! 1. Czy odnosisz do punktu skupu: a) gazety, złom, makulaturę, butelki b) makulaturę, butelki c) wszystkie wymienione 2. Jakiego dezodorantu używasz? a) kulkowy lub w sztyfcie b) w aerozolu c) żadnych 3. Czy papier w twojej łazience jest: a) całkowicie wykonany z makulatury b) papierem niemakulaturowym c) nie wiem 4. Czy kupujesz warzywa i owoce: a) luzem - wkładasz je do własnej torby b) opakowane w woreczki foliowe c) jest mi to obojętne 5. Jeżeli robisz zakupy, to używasz: a) torby z materiału naturalnego b) przy każdych zakupach bierzesz nową reklamówkę ze sklepu c) jest mi to obojętne 6. Powinno się dążyć do stosowania naczyń jednorazowych a) tak b) nie mam zdania c) nie 7. Co zrobisz ze śmieciami: a) będę je segregował i surowce wtórne będę oddawał do sklepu b) zakopię c) spalę