Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs
Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import UE z Chin 3 0 6 19 19 8 13 16 14 15 20 40 30 7 24 23 10-2 4 19 20 9 14 15 22 5 14 39 33 24 22 29
Wysoki dynamika wymiany handlowej 900,0 800,0 700,0 Eksport Import 820,4 700,4 600,0 500,0 400,0 413,8 478,0 300,0 200,0 100,0 0,0 167,3 86,3 39,3 50,8 USA Japonia Chiny Rosja
Główne czynniki wysokiej dynamiki eksportu UE do Chin 1. Wysokie tempo wzrostu PKB w Chinach 2. Przystąpienie Chin do WTO 3. Działalność korporacji europejskich Główne czynniki wysokiej dynamiki importu UE z Chin 1. Korzystny dla Chin kurs walutowy 2. Przystąpienie Chin do WTO 3. Rozszerzenia UE
Tempo wzrostu PKB, i eksportu towarów w wybranych krajach w latach 1995-2008 (w %) Źródło: UNCTAD, Handbook of Statistics 2009, http://stats.unctad.org/handbook/. Europa Azja Eksport PKB Eksport PKB 1995-2000 2001-2008 1995-2000 2001-2008 1995-2000 2001-2008 1995-2000 2001-2008 Austria 3,6 13,3 2,9 2,0 Chiny 10,0 24,7 8,5 9,9 Belgia 1,0 12,4 2,7 1,8 Indie 5,3 19,8 5,8 7,5 Dania -0,1 10,9 2,8 1,4 Indonezja 4,6 18,2-0,6 5,7 Finlandia 2,2 10,0 4,9 2,9 Japonia 1,1 6,9 0,6 1,3 Francja 1,9 8,1 2,9 1,6 Filipiny 18,8 3,2 3,5 5,0 Niemcy 1,2 13,1 2,0 1,2 Korea Pd. 5,5 12,5 3,5 4,4 Włochy -0,1 10,8 1,9 0,7 Tajlandia 3,2 12,5-0,7 4,7 Holandia 2,4 13,5 4,1 1,8 Singapur 1,1 12,6 5,7 4,8 Norwegia 3,9 13,9 3,6 2,3 Hongkong 1,6 7,8 1,8 4,6 Szwecja 1,2 10,3 3,4 2,4 Malezja 4,6 10,4 3,7 5,1 Szwajcaria 0,1 12,1 2,1 1,8 Ameryka Północna Wlk. Bryt. 3,0 6,3 3,2 2,4 Eksport PKB Irlandia 12,4 6,1 9,5 4,5 1995-2000 2001-2008 1995-2000 2001-2008 Polska 5,9 23,4 5,4 4,1 Kanada 6,9 6,6 4,3 2,3 Czechy 6,3 22,7 1,0 4,3 USA 5,2 6,9 4,2 2,2 Węgry 17,1 18,5 4,2 3,4 Hiszpania 2,4 11,4 4,2 3,2
-41,2-40,9-45,2-62,9 I. Wzrost deficytu z Chinami 0 0-50 -15,4-19,9-24,2-27,7-32,3-10 mld -100-150 Saldo -99,8-134,3-162,7-20 -30 % -40-200 -250 Deficyt w % handlu całkowitego UE z Chinami -218,6 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007-50 -60
Główne czynniki wzrostu deficytu handlowego UE z Chinami Zaniżony kurs renmimbi Zmiany w strukturze geograficznej handlu w Azji działalność korporacji międzynarodowych Fragmentaryzacja produkcji w Azji
Zmiany w geograficznej strukturze handlu z krajami Azji Fragmentaryzacja procesów produkcji w regionie Azji spowodowała istotne zmiany w geograficznej strukturze handlu UE. Eksport podzespołów i półproduktów z Japonii i rozwiniętych gospodarczo krajów jest kierowany do Chin gdzie powstają produkty finalne.
3. Zmniejsza się udział w imporcie UE innych krajów Azji. Konsekwencje przesunięcia finalnego etapu produkcji do Chin 1. Import dóbr kapitałowych Japonii w coraz większym stopniu pochodzi z Chin, a udział USA i UE zmniejsza się 2. Chiny stały się głównym źródłem dóbr finalnych dla Stanów Zjednoczonych i UE zastępując Japonię w roli dostawcy
Dlaczego znaczenie handlu z Chinami i rozmiary deficytu handlowego w poszczególnych krajach UE są zróżnicowane?
18,0 16,0 14,0 Udział Chin w eksporcie UE Udział Chin w imporcie UE 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Udział Chin w eksporcie i imporcie krajów członkowskich UE w latach 2000, 2004 i 2007 w % Eksport Import 2000 2004 2007 2000 2004 2007 Austria 3,2 4,6 5,1 5,4 9,1 11,9 Belgia 2,8 4,2 4,5 7,2 10,8 14,3 Bułgaria 0,5 1,0 1,3 2,2 7,5 6,7 Cypr 0,3 0,7 2,8 9,2 13,3 17,0 Czechy 1,6 3,1 3,9 8,8 17,0 25,3 Dania 2,6 4,4 5,7 10,4 13,5 20,0 Estonia 1,7 3,1 2,7 12,0 13,2 12,3 Finlandia 7,9 9,5 7,6 7,6 10,2 15,4 Francja 2,7 4,3 6,4 6,8 10,1 13,0 Grecja 0,7 1,4 1,8 6,0 8,4 11,9 Hiszpania 1,6 3,1 3,9 7,6 10,8 15,0 Holandia 2,4 4,1 4,2 7,9 15,8 21,1 Irlandia 0,6 2,0 4,1 3,7 7,6 11,0 Litwa 0,2 0,4 0,3 3,5 6,5 8,8 Łotwa 0,1 1,2 1,0 2,9 5,2 10,2 Luksemburg 5,6 7,6 10,4 4,5 52,2 64,2 Malta 0,1 1,6 2,5 4,2 8,3 10,8 Niemcy 4,5 8,1 8,8 8,6 14,4 17,9 Polska 1,7 3,8 3,4 9,1 13,1 15,6 Portugalia 1,1 1,8 2,1 3,8 4,5 7,6 Rumunia 3,0 3,3 1,9 3,8 9,5 11,3 Słowacja 0,8 2,1 5,7 4,6 7,6 13,8 Słowenia 0,6 0,7 1,0 5,9 5,5 7,4 Szwecja 5,5 5,1 5,0 7,5 11,4 14,6 Węgry 0,9 4,3 5,1 8,7 23,9 25,3 Wielka Brytania 1,9 3,0 4,1 7,8 12,3 16,1 Włochy 2,4 4,1 4,4 7,0 10,9 13,7 UE-27 2,7 5,1 5,8 6,8 12,5 16,2
Jak zmieniała się struktura przedmiotowa wymiany handlowej Unii Europejskiej z Chinami w latach 1996-2007?
1996 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport Żywność i żywe zwierzęta (0+1) 1,3 1,5 1,3 1,3 1,3 1,5 1,4 1,7 Surowce (2+4) 2,2 4,2 3,7 3,9 4,7 6,3 7,5 7,4 Paliwa (3) 0,1 0,4 0,9 0,3 0,2 0,1 0,2 0,1 Produkty chemiczne (5) 8,1 8,9 9,5 9,1 9,2 10,0 9,5 10,2 Maszyny i środki transportu (7) 70,1 65,8 64,2 64,0 63,8 60,0 59,5 59,3 Inne dobra przemysłowe (6+8) 14,1 17,2 18,4 19,3 18,9 19,7 19,5 18,8 Import Żywność i żywe zwierzęta (0+1) 2,9 2,2 1,7 1,6 1,4 1,4 1,4 1,5 Surowce (2+4) 3,1 1,9 1,6 1,4 1,4 1,5 1,3 1,2 Paliwa (3) 0,8 0,8 0,6 0,6 0,9 0,5 0,3 0,3 Produkty chemiczne (5) 5,1 3,8 3,7 3,6 3,1 3,2 3,2 3,3 Maszyny i środki transportu (7) 25,4 39,1 41,7 45,5 48,6 46,8 48,1 45,9 Inne dobra przemysłowe (6+8) 62,2 51,1 50,5 47,0 44,2 46,3 45,4 47,3
Struktura towarowa eksportu, importu i saldo obrotów w handlu UE-27 z Chinami w roku 2007 w mln euro i w % Eksport Import Saldo obrotów Udział Wartość Udział Wartość Wartość Łącznie 100,0 71922 100,0 231564-159642 Towary podstawowe (0-4) 9,2 6633 3,0 6833-200 Żywność i żywe zwierzęta (0+1) 1,7 1203 1,5 3365-2162 Surowce (2+4) 7,4 5327 1,2 2795 2532 Paliwa (3) 0,1 103 0,3 673-570 Towary przemysłowe (5+8) 88,3 63527 96,5 223367-159840 Produkty chemiczne (5) 10,2 7363 3,3 7532-169 Maszyny i środki transportu (7) 59,3 42674 45,9 106367-63693 Inne dobra przemysłowe (6+8) 18,8 13490 47,3 109468-95978 Towary niewymienione wcześniej (9) 2,5 1762 0,5 1364 398
Założenia polityki handlowej -1978 Porozumienie o Współpracy między EWG a Chińską Republiką Ludową - 1980 przyznanie Chinom systemu preferencji generalnych - 1985 Porozumienie w Sprawie Handlu i Współpracy Gospodarczej z ChRL (KNU) - 1994 Ku nowej strategii wobec Azji - 1995 Długoterminowa polityka w stosunkach europejskochińskich - 1998 Budując pełne partnerstwo z Chinami
Poziom stawek celnych w UE i w Chinach w % Średni poziom stawek celnych Maksymalny poziom stawek celnych Chiny 2001 Chiny 2005 UE 2006 Chiny 2001 Chiny 2005 UE 2006 Produkty pochodzenia 23,1 15,3 17,8 121,6 65,0 427,9 rolniczego Produkty przemysłowe 14,4 8,8 3,8 90,0 50,0 50,9 Produkty chemiczne 9,9 6,7 4,3 50,0 47,0 50,9 Wyroby z drewna i papier 12,2 4,3 2,5 38,0 20,0 10,0 Tekstylia 9,7 7,4 38,0 12,0 Odzież 21,1 16,2 10,8 42,0 25,0 12,0 Wyroby ze skóry i obuwie 17,4 12,2 7,4 90,0 25,0 17,0 Maszyny 13,4 8,0 2,1 45,0 35,0 14,0 Wszystkie produkty 15,6 9,8 6,9 121,6 65,0 427,9
Postępowania antydumpingowe wobec Chin 14 12 12 12 10 8 6 4 2 0 9 8 8 7 6 6 6 6 6 5 5 5 5 4 4 4 4 3 2 2 2 2 2 1 1 1 1 0 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007
Dlaczego tak łatwo przeprowadzić postępowanie antydumpingowe wobec Chin?
1) Chiny nie posiadają statusu gospodarki rynkowej 2) Silna konkurencja między firmami europejskimi i chińskimi 3) Narastający deficyt handlowy UE 4) Struktura własnościowa przedsiębiorstw w Chinach
450 400 350 Wygaśnięcie Porozumienia Wielowłóknowego w roku 2005 300 250 200 150 100 Podpisanaie Porozumienia w Sprawie Handlu i Współpracy Gospodarczej w roku 1985 Akcesja Chin do WTO w grudniu Przyjęcie przez UE w 2001 roku dłogookresowej strategii gospodarczej wobec Chin w roku 1995 50 0 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006