Zagadnienia prawne procesu inwestycyjnego w projektach biogazowych Dzięki uprzejmości organizatorów i prelegentów Konferencji Zielona Energia. Biogaz- aspekty prawne, finansowe i techniczne przedstawiamy treść kolejnej prezentacji zaprezentowanej na tej konferencji. Wystąpienie pana Roberta Mikulskiego dotyczyło zagadnień prawnych procesu inwestycyjnego w projektach biogazowych. Przypominam, że organizatorami wspomnianego spotkania byli: Most Wanted, MCG S.A.,Kancelaria Prawna Stopczyk&Mikulski. ZAGADNIENIA PRAWNE PROCESU INWESTYCYJNEGO W PROJEKTACH BIOGAZOWYCH ROBERT MIKULSKI KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH STOPCZYK & MIKULSKI PODSTAWY PRAWNE MIĘDZYNARODOWE I WSPÓLNOTOWE Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu Protokół z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu Dyrektywa 2001/77/EC z dnia 27 września 2001 r. w sprawie promocji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych na wewnętrznym rynku energii elektrycznej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. U. L 140/16 z 5.6.2009) PODSTAWY PRAWNE - KRAJOWE Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. 2006.89.625 z poźn. zm.) Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.03.80.717 z późn. zm.) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.08.25.150 j.t. z późn. zm.) Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. 2004.261.2603 tj. z późn. zm.) Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.08.199.1227 z późn. zm.) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. 2007.39.251 j.t. z późn. zm.) ETAPY INWESTYCJI W PROJEKCIE BIOGAZOWYM ASPEKTY PRAWNE
Przygotowanie struktury podmiotowej oraz optymalizacja podatkowa Studium przedrealizacyjne (wykonalności) Wybór lokalizacji Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu Uzyskanie pozwolenia na budowę Uzyskanie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej (promesy) Umowa o przyłączenie do sieci pomiędzy przedsiębiorcą a operatorem sieci Obowiązek zakupu energii Postępowanie z odpadami Umowy ORGANIZACJA INWESTYCJI Organizacja inwestycji biogazowej jest procesem długotrwałym i wymagającym. Odpowiednio przygotowana platforma prawno organizacyjna do realizacji takiego projektu jest gwarantem sprawnego zakończenia etapu prawnego inwestycji i uruchomienia biogazowni zgodnie z przepisami prawa. STUDIUM WYKONALNOŚCI lokalizacja nieruchomości zaplecze surowcowe wykorzystanie energii możliwość przyłączenia do sieci energetycznej wykorzystanie pozostałości pofermentacyjnych technologia ocena ryzyk UZYSKANIE DECYZJI O ŚRODOWISKOWYCH UWARUNKOWANIACH REALIZACJI INWESTYCJI wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji (decyzja środowiskowa) należy skierować do wójta (burmistrza, prezydenta) organ administracji najpierw wydaje postanowienie w przedmiocie konieczności sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko udział społeczeństwa w postępowaniu Cel publiczny art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich skłądowania
UZYSKANIE POZWOLENIA NA BUDOWĘ wniosek o wydanie pozwolenia na budowę należy skierować do starosty do wniosku trzeba dołączyć m. in. cztery egzemplarze projektu budowlanego, decyzję środowiskową, decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu organ administracji przed wydaniem decyzji sprawdza zgodność projektu z ustaleniami MPZP albo decyzją o warunkach zabudowy, wymaganiami określonymi w decyzji środowiskowej, przepisami techniczno-budowlanymi Uwaga! Każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami (art. 4 prawa budowlanego) UZYSKANIE KONCESJI NA WYTWARZANIE ENERGII koncesjonowaniu podlega każda działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania energii z OZE bez względu na wielkość mocy zainstalowanego źródła, czy też ilość energii wyprodukowanej w takim źródle obowiązek uzyskania koncesji dotyczy wszystkich przedsiębiorstw energetycznych produkujących energię w OZE bez koncesji nie można wnioskować o wydanie świadectw pochodzenia oraz nie przysługuje prawo żądania zakupu wytworzonej energii z urzędu OBOWIĄZEK ZAKUPU ENERGII I PRZYŁĄCZENIE DO SIECI Obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru (art. 7 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne), Obowiązek zakupu z urzędu energii elektrycznej wytworzonej w OZE, oferowanej przez przedsiębiorstwa energetyczne, które uzyskały koncesje na jej wytwarzanie (art. 9a ust. 6 ustawy Prawo energetyczne) Procedurę przyłączenia w każdym przypadku wszczyna wniosek o wydanie warunków przyłączenia. Ekspertyzę przygotuje przedsiębiorstwo energetyczne sieciowe dla źródeł o mocy większej niż 2MW Wnioskodawca przyłączający źródło musi uiścić zaliczkę na poczet opłaty przyłączeniowej, jeżeli przyłącza się na napięciu wyższym niż 1kV, w wysokości 30 zł za każdy kw mocy przyłączeniowej w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Inaczej wniosek nie będzie rozpatrywany. Zaliczka nie może być większa niż 3mln zł. Termin do wydania warunków przyłączenia do sieci o napięciu wyższym niż 1kV ma wynosić 150 dni od dnia otrzymania kompletnego wniosku o przyłączenie. W pozostałych przypadkach będzie to 90 dni. Do wniosku trzeba dołączyć wypis i wyrys z MPZP albo decyzję o warunkach zabudowy. PRZYŁĄCZENIE DO SIECI Zaliczka podlega zwrotowi z odsetkami od dnia wniesienia wniosku (odsetki stopa 5 letnich obligacji SP na dzień 30.06 roku złożenia wniosku) gdy operator : odmówi wydania warunków przyłączenia lub zawarcia umowy o przyłączenie z powodu braku warunków technicznych lub ekonomicznych,
wyda warunki, po terminie lub warunki, które spowodują spór rozstrzygnięty na korzyść wytwórcy, o ile nie nastąpi przyłączenie. Operator zwraca różnicę pomiędzy opłatą za przyłączenie a pobraną zaliczką wraz z odsetkami od dnia wpłaty zaliczki. Odsetki należą się także od dnia w którym powinny zostać wydane warunki przyłączenia. Opóźnienie w wydaniu warunków podlega karze pieniężnej do 3000 zł za każdy dzień spóźnienia. PRZYKŁADY UMÓW KONIECZNYCH DO ZAWARCIA PODCZAS INWESTYCJI BIOGAZOWEJ Umowy budowlane Umowy o dostawę technologii Umowy o dostawy wsadu Umowy z pracownikami Umowy ubezpieczeniowe Umowy o finansowanie DEFINICJA BIOGAZU ROLNICZEGO Nowelizacja prawa energetycznego, weszła w życie 11 marca 2010 r. Art. 3 pkt 3a do paliw gazowych zaliczono także biogaz rolniczy (niezależnie od ich przeznaczenia) Art. 3 pkt 20a, który definiuje biogaz rolniczy, jako paliwo gazowe otrzymywane z surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych lub pozostałości przemysłu rolno-spożywczego lub biomasy leśnej w procesie fermentacji metanowej ODBIÓR BIOGAZU PRZEZ OPERATORA SIECI Art. 9c ust. 6a Operator systemu dystrybucyjnego gazowego, w obszarze swojego działania, jest obowiązany do odbioru biogazu rolniczego o parametrach jakościowych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust. 11, wytworzonego w instalacjach przyłączonych bezpośrednio do sieci tego operatora Art. 9a ust 11. Minister do spraw gospodarki określi w drodze rozporządzenia m.in.: parametry jakościowe biogazu, sposób i pomiarów i rejestracji wytworzonego biogazu, miejsce pomiarów biogazu, warunki przyłączenia do sieci dystrybucyjnej. WPIS DO REJESTRU PRODUCENTÓW BIOGAZU Art. 2 ust.1 pkt 1b wyłącza biogazownie rolnicze z obowiązku posiadania koncesji w zakresie wytwarzania paliw lub energii Art. 9p ust 1. Działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania biogazu rolniczego lub energii elektrycznej z biogazu rolniczego jest działalnością regulowaną i wymaga wpisu do rejestru producentów biogazu. Rejestr prowadzi Prezes Agencji Rynku Rolnego.
Posiadanie koncesji bądź wpis od rejestru jest warunkiem koniecznym dla uzyskania świadectw pochodzenia, jak i żądania odbioru biogazu rolniczego przez operatora sieci. SPRAWOZDANIA KWARTALNE Art. 9r. Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem biogazu zobowiązane jest do prowadzenia dokumentacji dotyczącej m.in.: Ilości i rodzaju wykorzystywanych substratów, Ilości wytworzonego biogazu rolniczego, z wyszczególnieniem ilości wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej, ilości wykorzystanej do wytworzenia energii elektrycznej lub wykorzystanego w inny sposób, Zobowiązane jest do przedstawienia Prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdań kwartalnych zawierających powyższe informacje w terminie 45 po zakończeniu kwartału. NOWE CERTYFIKATY Wprowadza się obowiązek przedstawiania do umorzenia przez wytwórców i przedsiębiorstwa obrotu dostarczających energię odbiorcom końcowym nowych świadectw pochodzenia: pochodzenia biogazu, energii wytworzonej w kogeneracji w jednostce opalanej metanem uzyskanym z gazu uzyskanego w przetwarzaniu biomasy lub też metanu uwalnianego i ujmowanego przy dołowych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach węgla kamiennego. Źródło kogeneracyjne będące jednocześnie OZE będzie mogło uzyskać oba certyfikaty zielony i czerwony. Autor: Robert Mikulski Podziękowania dla organizatorów Konferencji za udostępnienie materiałów do publikacji.