Jak grać, aby wygrać Można wiedzieć wszystko na temat analizowania rynku i technicznego przewidywania zmian trendu, niemniej to nie wystarczy aby zarabiać na rynku pieniądze. Aby zarabiać pieniądze trzeba umieć handlować. Dobry trader nie musi być dobrym analitykiem, ale dobry analityk musi być dobrym traderem jest to warunek żeby zarabiać na rynku pieniądze. Budowa strategii Techniczna analiza rynku polega na szukaniu setupów. Kiedy na rynku pojawia się formacja, którą znamy należy reagować, kiedy nic nie widać należy odpoczywać. Należy pozostać 100% w gotówce dopóki rynek nie złapie znowu rytmu. Sukces w realnym świecie giełdy polega na zdolności zaadaptowania się do podobnych, ale zmieniających się sytuacji. Dobra strategia jest oparta na sygnałach które przynosiły zyski lepsze niż 50% - 70%. Teoretycznie nawet 35% da pozwoli zarobić pieniądze, jeśli inwestor będziesz ryzyko. właściwie kontrolował Mechanizm rynku Inwestor powinien wiedzieć jak funkcjonuje rynek żeby wiedzieć czego oczekiwać od ruchów rynku.. Mogą upłynąć całe miesiące zanim przeciętny nowicjusz zrozumie czynniki, które dominują na rynku. Wszystkie rynki przechodzą przez okres nieaktywności i aktywności po to, aby wrócić do okresu nieaktywności. Poznanie przyczyn aktywności jest kluczowe dla sukcesu. W sytuacji aktywności rynek idzie w jednym kierunku z bardzo słabymi korektami. W przedłużających się trendach rynek nie robi korekt dłuższych niż 1-2 dni. Kiedy rynek zrobi nieudane wybicie zazwyczaj wraca do swojego punktu równowagi ponownie. Jeśli rynek tego nie zrobi i zaatakuje ponownie mamy szansę na udaną transakcję. Jeśli cofnął się poniżej swojego punktu równowagi mówi się, że rynek jest słaby a zmiana trendu wydaje się prawdopodobna.
Znaczenie trendu Rynki rozwijają się w trendach, konsolidacjach i korektach. Kiedy trend jest silny musi mieć trzy lub cztery części impulsowe. Impuls jest to odcinek po którym porusza się rynek w określonym kierunku z małymi przerwami lub bez nich. Na silnym trendowym rynku każda przerwa w trendzie może trwać nie więcej niż 3 dni. Jeżeli trwa dłużej powinniśmy rozważyć korektę większego stopnia lub możliwą zmianę trendu. Inwestor nigdy nie będzie zdziwiony przyszłym ruchem rynku, jeśli będziesz monitorował wskaźniki trendowe. Trend jest ważny w strategii. Jeżeli inwestor nie zrozumie znaczenia trendu na rynku to nie będzie w stanie osądzić ryzyka zawartego w każdej transakcji, którą podejmuje. Zlecenia stop Na wszystkich rynkach są ustawiane stopy jak skrzydła. Zazwyczaj na 2-3-5-10 dniowym minimum lub maksimum. Należą one do graczy, którzy chcą zabezpieczyć swoje pozycje lub zająć nowe. W trendzie bocznym rynek zachowuje się tak jakby wiedział gdzie są kładzione stopy i uparcie dąży do tych poziomów w celu wywołania małego pożaru po to aby za chwilę wrócić do swojego punktu równowagi z danego dnia lub poprzedniego. Trend się rozwija ponieważ jest więcej kupujących niż sprzedających lub odwrotnie. Cena idzie w jednym kierunku dopóki rynek nie znajdzie nowego punktu równowagi tzn. dopóki rynek nie ułatwi zawierania transakcji na danym poziomie cenowym. Skala odwrócenia zależy od tego jak wielu ludzi zostało złapanych w pułapkę na danym poziomie i jak wielu inwestorów zaczyna tracić pieniądze kiedy rynek zawróci. Im jest ich więcej tym szybsza jest kontrakcja. Rodzaje transakcji Inwestorzy operujący na rynku wybierają najczęściej jeden z horyzontów inwestycyjnych: daytrading (horyzont dzienny), strech (rozszerzony daytrading horyzont 2 3 dniowy), transakcje długoterminowe. Każdy rodzaj transakcji ma swoje własne parametry. Inwestor musi sobie odpowiedzieć na pytanie w jakiej ramie czasowej czuje się najlepiej. Daytrading polega na kupnie i sprzedaży 1-2- 3 dniowego wsparcia i oporu. Wchodzi się na pierwszą oznakę, iż ruch wygasa. Strech to handel z trendem w perspektywie 2 3 dni. W tej technice pozwala się
rynkowi iść z trendem podczas gdy inwestor zacieśnia się w handlu bliskim stopem. Transakcje te są zazwyczaj otwierane na wybiciu wraz ze wskazaniami wskaźników trendowych. Na pierwszy znak korekty tzw. trailing stop zamyka pozycję. Transakcje długoterminowe wymagają znalezienia szczytu lub dołka w kategorii średnioterminowej. Jeśli uda się zająć dobrą pozycję można na niej być przez długi czas bez żadnej obawy. Taka transakcja wymaga dyscypliny, ponieważ trzeba dać rynkowi miejsce na korektę. Gracze którzy nie lubią niespodzianek przechodzą w stronę coraz krótszych transakcji. Wolą być poza rynkiem kiedy nie mogą go widzieć. To nie znaczy, że każdy tak musi robić, ale jest dużo łatwiej handlować większą ilością kontraktów z wąskim stopem na ostrym ruchu niż mieć 1 kontrakt z szerokim stopem i szukać długoterminowych transakcji. Mechaniczne systemy inwestycyjne Jest niewiarygodne jak dużo jest inwestorów, którzy próbują wymyślać różne systemy inwestycyjne. Dopasowują przeszłe dane tak aby otrzymać poprawny algorytm i marzą, że to się powtórzy w przyszłości produkując zyski. Systemy na kontraktach, ruletce wyścigach konnych nie wygrywają, ponieważ rynek nigdy nie zachowuje się tak samo miesiąc po miesiącu. Można trafić na trzy miesiące kiedy wszystko wygląda idealnie, ale kiedy system zostanie wprowadzony na nowych danych okazuje się, że jest nic nie warty. Każdy ciąg cenowy można przekształcić w scenariusz zyskowny zręcznie manipulując obsunięciami kapitału. Wynalazcy systemów sprzedają swoje scenariusze zamiast handlować nimi samodzielnie. Inwestorzy to kochają, ponieważ czytają w prasie nowy wymiar handlu, rezultat za 2006 120.000 pln zysku na jednym kontrakcie. Kosztuje 2000 pln i jest dostępny tylko dla 30 pierwszych klientów. Wielu, szczególnie w USA, ustawia się w kolejce, aby to kupić. Jest mnóstwo historii na temat systemów. Większość z nich to zabawne ale smutne historie. Zarządzanie kapitałem Większość inwestorów nie wie co oznacza zarządzanie kapitałem. Zarządzanie kapitałem polega na regułach. Pierwsza rzecz to odpowiedź na pytanie jak wiele pieniędzy możemy zaryzykować w spekulacji. Kolejna rzecz to wypracowanie
celów. Kiedy to zrobimy możemy przejść do zasad zarządzania kapitałem. Większość ludzi zaczyna inwestowanie z wielką nadzieją, w ogóle nie biorąc pod uwagę faktu, że mogą stracić. Kiedy już stracą zdają sobie sprawą, że powinni wiedzieć więcej o inwestowaniu i powinni mieć plan. Kiedy stracą jest jednak na to za późno, chyba że mają nieograniczony worek z pieniędzmi. Takim przykładem jest Nick Leeson, który doprowadził do bankructwa Baringsa spekulując w Hong Kongu. Żeby grać o pieniądze na pochodnych potrzebny jest plan zarządzania kapitałem. Rynek futures jest największym rynkiem gry na świecie. Głównie dlatego, że można tam wejść i wyjść w każdej chwili. Każdego dnia mamy szansę na zrobienie zakładu. W długim okresie przez wprowadzenie elementów prawdopodobieństwa do zarządzania kapitałem jesteśmy w stanie wyeliminować dużą część ryzyka związanego z grą na pochodnych. Kiedy pozycja jest otwarta i zaczynamy łamać nasze reguły oznacza to, że tracimy kontrolę nad sytuacją. Zarządzanie ryzykiem jest najistotniejszym elementem. Było wielu inwestorów, którzy konsekwentnie zarabiali pieniądze tydzień po tygodniu przez długi czas i nagle tracili wszystko w pojedynczej transakcji. Przetrzymywali pozycje przez długi czas licząc na powrót rynku, a rynek nie wracał. Ogólna reguła dotycząca zarządzania pozycją jest prosta: kiedy jesteśmy w błędzie nie traćmy dużo. Opinia o rynku Każda długoterminowa opinia tylko opinią. Nikt nie ma kryształowej kuli i nie może widzieć co się wydarzy w przyszłości. Można mieć rację przez pewien czas dzięki stosowanym narzędziom i doświadczeniu, ale to jest tylko przypuszczenie. Dlatego nie wolno zmieniać strategii w międzyczasie gdyż to rujnuje prawdopodobieństwo. Jeśli pozycja nie pracuje dobrze w danym czasie należy z niej szybko wyjść. Nie ma innego wyjścia. W procesie handlowania nie ma miejsca na naukę gdyż może się to okazać zbyt drogą lekcją. Wszyscy którzy handlują od lat powiedzą to samo o ile jeszcze są w grze. Trading jest zarabianiem pieniędzy nie jest sprawą posiadanie racji czy bycie w błędzie w analizie. Są przypadki kiedy jesteśmy w błędzie i wciąż zarabiamy pieniądze ponieważ podążamy za rynkiem. Należy pozwolić, aby rynek do nas
mówił. Podstawowy priorytet każdego inwestora polega na zarabianiu pieniędzy, wszystko inne jest sprawą drugorzędną. Kontroluj siebie sukces przez cały czas jest w Twojej głowie Ego tradera może być jego największym wrogiem. Jeśli trader ma problem ze swoim ego np. zawsze próbuje forsować swoje zdanie na rynku, nigdy nie odniesie sukcesu. Odnoszący sukces trader nigdy nie kłóci się z rynkiem. Rzadko się zdarza, aby rynek się mylił. Każdy inwestor powinien mieć napisany trading plan związany z listą najczęściej popełnianych przez siebie błędów. Tylko w ten sposób można nauczyć się swoich słabych i mocnych stron. Wszystkie transakcje powinny być zapisane i przeglądane. Należy dołączyć komentarz w jaki sposób zarządzano pozycją i jak można było to zrobić lepiej. Nie ma dwóch identycznych transakcji, ale dają się one podzielić na pewne kategorie. Jeśli chcemy się dowiedzieć gdzie robimy błędy musimy obserwować swój rozwój, tylko w ten sposób można poprawić swoje metody. Bardzo łatwo jest zrobić transakcje i zapomnieć o powodach otwarcia pozycji, jej prowadzeniu oraz o końcowym wyniku. W inwestowaniu łatwo się pomylić i dlatego warto sprawdzać co funkcjonuje dobrze a co źle. Im częściej będziemy oglądali powody dla których otworzyliśmy pozycję oraz wynik końcowy tym bardziej podświadomie wytrenujemy się w unikaniu złych transakcji. Dobre transakcje będą potwierdzane w umyśle i następnym razem kiedy zobaczymy podobny układ nasze zaufanie będzie większe. Większość inwestorów nie widzi potrzeby rozwijania się a potem dziwią się w jaki sposób tracą pieniądze. Inwestowanie na giełdzie wymaga pracy Inwestowanie polega na braniu korzyści od kogoś komu brak wiedzy. Wielu inwestorów myśli, że będą w stanie zarabiać pieniądze bez żadnego nakładu pracy. Inwestor odnoszący sukcesy wciąż robi analizy i szuka okazji opartej na prawdopodobieństwie. Obserwuje formacje i następnie podejmuje decyzję czy dany temat go interesuje. Jeśli wygląda obiecująco przechodzi do dalszych badań i próbuje opracować prawdopodobieństwo. Kiedy skończy przegląda
wykresy w celu znalezienia wsparć i oporów. Jeśli rynek zaczyna robić to czego od niego oczekuje zaczyna nim handlować. Nic trudnego nie ma w tym podejściu. Relacje z innymi inwestorami Nie ma sensu udowadniać innym, że wiemy o rynku więcej. Jeśli rzeczywiście wiemy więcej to będzie to widać po stanie naszego konta. Jeśli ktoś inny ma przeciwstawną od nas pozycję należy się od niego odsunąć i pozwolić mu wykonywać jego pracę. Tego samego należy wymagać od innych. Nie należy dyskutować i komentować transakcji innych inwestorów. Przez cały czas należy robić to co się uważa i zapomnieć o innych ludziach. To jest biznes indywidualny, w którym nie ma miejsca na spółki i wspólne decyzje. Jak inwestować, aby wygrać - odpowiedź Należy nauczyć się handlować z bliskimi stopami oraz jak otwierać i zamykać pozycję. Należy nauczyć się identyfikować okazje, które prezentują się na różne sposoby. W ich skład wchodzi m.in. analiza wskaźnikowa, systemy, analiza formacji świecowych i słupkowych, fale Elliota, geometria rynku w połączeniu z liczbami Fibonacciego i liczbami Lukasa, sieci neuronowe i wiele innych. Nauczenie się tych technik zabiera czas, ale jest niezbędne. Kiedy nauczymy się rozpoznawać okazje handlowanie na rynku stanie się proste. Jedyną rzeczą którą można w pełni kontrolować jest kontrolowanie strat. Jeśli nauczymy się to robić to mamy duża szansę na zostanie zwycięzcą. Należy szukaj okazji i nimi handlować. Jeśli nie realizują scenariusza należy szybko zamknąć pozycje i czekać na następną okazję. Problem z tymi co tracą jest taki, że po podjęciu decyzji bez względu na to co się dzieje na rynku przyklejają się do swojej decyzji i patrzą jak ich pieniądze rozchodzą się. Straty są i będą częścią inwestowania. Spekulacja w szczególności na rynkach lewarowanych jest grą prawdopodobieństw. Dopóki nie zdamy sobie z tego sprawy nigdy nie nauczymy się kontrolować strat. Można przeczytać wszystkie książki o tradingu i we wszystkich znajdziemy to samo. Dlatego najlepszy sposób na zarobienie pieniędzy na rynku to poznanie swojego prawdopodobieństwa i wiedza jak kontrolować straty, kiedy prawdopodobieństwo nie działa. Żaden komputer tego
nie zrobi, tylko umysł ludzki jest w stanie to zrealizować gdyż to wymaga pomysłowości.