Plany Pracodawców Wyniki 31. edycji badania 5 września 2016 r.
Agenda Metodologia badania Plany Pracodawców Wyniki 31. edycji badania ocena bieżącej sytuacji gospodarczej kraju a sytuacja finansowa firmy działania pracodawców w obszarze zatrudnienia działania pracodawców w obszarze wynagrodzeń rotacja pracowników poszukiwanie pracowników Randstad w Polsce 2
Metodologia badania Respondenci Osoby odpowiadające w firmie bezpośrednio za zarządzanie kadrami i rekrutację nowych pracowników Okres realizacji badania 7 lipca 5 sierpnia 2016 Technika CATI indywidualne, telefoniczne wywiady kwestionariuszowe wspomagane komputerowo Liczba firm biorących udział w badaniu 1000 Charakterystyka próby Reprezentatywna ze względu na branżę i region; z próby wykluczono firmy zatrudniające poniżej 10 osób, firmy doradztwa personalnego oraz firmy, dla których agencje pracy tymczasowej nie świadczą usług (np. rolnictwo, górnictwo) Maksymalny błąd statystyczny +/- 3,1% dla N=1000 3
Charakterystyka próby Liczba zatrudnionych 42% 25% 33% 10 49 pracowników 50 249 pracowników 250+ pracowników Branża 35% 10% 32% 2% Przemysł Budownictwo Handel i naprawy Transport, gospodarka magazynowa i łączność 5% 14% 2% Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości i firm Pozostała działalność usługowa 4
5 Wyniki badania
Ocena bieżącej sytuacji gospodarczej kraju a sytuacja finansowa firmy 6
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy recesja 21% nie wiem 11% wzrost 22% Optymizm przedstawicieli firm pozostaje na podobnym poziomie jak w poprzedniej fali. Wzrostu gospodarczego spodziewa się 22% badanych firm. W dalszym ciągu prawie połowa (45%) przedstawicieli firm spodziewa się stagnacji sytuacji gospodarczej kraju w ciągu najbliższych 6 miesięcy. Jedna piąta firm obawia się recesji w kraju. stagnacja 45% Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 7
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy zmiany w czasie Dane w procentach Wzrost Stagnacja Recesja Nie wiem 9 20 26 28 44 35 37 37 24 31 21 11 19 11 8 8 14 25 26 36 37 28 26 24 32 27 23 17 21 22 46 51 58 55 38 46 46 41 47 50 52 53 57 47 50 57 53 55 52 41 44 47 54 50 48 48 48 47 46 45 32 18 10 12 9 11 7 13 20 11 16 28 15 33 32 24 20 12 17 12 9 13 10 14 8 11 10 23 19 21 12 11 6 6 9 8 10 9 9 9 12 8 9 9 10 11 13 8 6 12 9 12 10 12 12 14 19 13 14 11 II/09 V/09 VIII/09 XI/09 II/10 V/10 VIII/10 XI/10 II/11 V/11 VIII/11 XI/11 V/12 VIII/12 XI/12 II/13 V/13 VIII/13 XI/13 II/14 V/14 VIII/14 XI/14 II/15 V/15 VIII/15 XI/15 II/16 V/16 VIII/16 Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 8 ogół badanych firm (do fali VIII 2013 N=300; od fali XI 2013 N=1000)
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między branżami Dane w procentach Recesja Stagnacja Wzrost Nie wiem przemysł 18 46 26 10 budownictwo 34 43 14 9 handel i naprawy 21 47 19 13 transport, gospodarka magazynowa i łączność 18 45 28 9 pośrednictwo finansowe 20 45 21 14 obsługa nieruchomości i firm 23 41 24 12 pozostała działalność usługowa 22 55 14 8 0 0 SSC/BPO 22 40 24 14 W przypadku przedstawicieli firm z branży budownictwo miało miejsce znaczne pogorszenie nastrojów związanych z sytuacją gospodarczą kraju. W ponad połowie badanych branż przedstawiciele firm spodziewają się wzrostu gospodarczego. Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 9
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy bardzo zła 1% ani dobra ani zła 24% zła 3% nie wiem 4% bardzo dobra 18% W dalszym ciągu dwie trzecie przedstawicieli badanych firm ocenia sytuację finansową swojej firmy jako bardzo dobrą (18%) lub dobrą (50%). Częściej takiego zdania są przedstawiciele dużych firm zatrudniających co najmniej 250 pracowników (74%). Kondycję finansową swojej firmy najlepiej oceniają przedstawiciele regionu północnego (76%), a także firm o kapitale mieszanym (83%) oraz zagranicznym (74%). Zaledwie 4% badanych firm ocenia swoją aktualną sytuację finansową negatywnie, jako złą - 3% lub bardzo złą - 1%. dobra 50% Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 10
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy zmiany w czasie Dane w procentach dobra + bardzo dobra ani dobra ani zła zła + bardzo zła nie wiem 60 62 62 62 64 65 68 67 67 67 68 28 28 27 27 27 26 23 25 24 23 24 9 7 8 6 5 5 6 5 4 5 4 3 3 4 5 4 4 3 3 5 5 4 II/14 V/14 VIII/14 XI/14 II/15 V/15 VIII/15 XI/15 II/16 V/16 VIII/16 Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 11
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy porównanie między branżami Dane w procentach zła + bardzo zła ani dobra ani zła dobra + bardzo dobra nie wiem przemysł 5 20 73 3 budownictwo 7 29 59 4 handel i naprawy 4 28 63 5 transport, gospodarka magazynowa i łączność 8 19 73 0 pośrednictwo finansowe 2 27 65 6 obsługa nieruchomości i firm 2 22 71 5 pozostała działalność usługowa 7 15 73 5 SSC/BPO 2 16 76 6 Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 12
Działania pracodawców w obszarze zatrudnienia 13
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy nie wiem 5% zmniejszenie zatrudnienia 7% pozostawienie na obecnym poziomie 52% zwiększenie zatrudnienia ogółem 37% W dalszym ciągu nieco ponad jedna trzecia firm planuje wzrost zatrudnienia w okresie najbliższych 6 miesięcy. Częściej takie plany mają duże firmy zatrudniające ponad 250 pracowników (46%), o kapitale zagranicznym (52%). Zwiększenie zatrudnienia planuje co druga firma z sektora SSC/BPO. Ponad połowa (52%) firm planuje utrzymanie zatrudnienia na obecnym poziomie. Zmniejszenie poziomu zatrudnienia planuje 7% przedsiębiorstw. Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 14
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy zmiany w czasie Dane w procentach zwiększenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zmniejszenie zatrudnienia nie wiem 16 20 19 14 24 25 23 24 24 23 20 21 17 24 15 19 20 28 19 26 26 29 26 30 31 33 31 36 35 37 60 61 65 72 59 64 65 56 62 61 61 56 65 56 62 61 62 58 61 58 59 58 59 59 56 54 57 53 54 52 15 12 14 11 13 7 10 14 11 11 16 17 13 15 19 15 13 9 17 10 10 11 11 7 10 9 8 6 7 7 10 7 2 3 4 5 3 7 3 5 3 5 6 5 4 5 5 5 3 5 5 3 4 5 4 4 4 5 4 5 II/09 V/09 VIII/ 09 XI/09 II/10 V/10 VIII/ 10 XI/10 II/11 V/11 VIII/ 11 XI/11 V/12 VIII/ 12 XI/12 II/13 V/13 VIII/ 13 XI/13 II/14 V/14 VIII/ 14 XI/14 II/15 V/15 VIII /15 XI/15 II/16 V/16 VIII/16 Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 15 ogół badanych firm (do fali VIII 2013 N=300; od fali XI 2013 N=1000)
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między regionami 44 Dane w procentach 41 51 Północ Wschód 8 4 31 5 4 38 58 53 Centrum Zachód 9 4 42 45 zwiększenie zatrudnienia Południe 6 6 34 pozostawienie na obecnym poziomie 54 zmniejszenie zatrudnienia nie wiem Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 16
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między branżami Dane w procentach zmniejszenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zwiększenie zatrudnienia nie wiem przemysł budownictwo handel i naprawy 4 7 8 49 49 50 43 36 37 4 8 4 transport, gospodarka magazynowa i łączność pośrednictwo finansowe 14 16 44 57 33 25 9 2 obsługa nieruchomości i firm 4 62 29 5 pozostała działalność usługowa 13 54 27 6 SSC/BPO 4 42 50 4 Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 17
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między typami miejscowości Dane w procentach zwiększenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zmniejszenie zatrudnienia nie wiem Miasto powyżej 200.000 mieszkańców 7 4 42 Miasto od 50.001 do 200.000 mieszkańców 47 7 6 32 Miasto od 20.001 do 50.000 mieszkańców 5 5 35 55 Miasto do 20.000 mieszkańców 54 7 7 31 Wieś znajdująca się w obrębie dużej aglomeracji miejskiej 2 5 39 55 Wieś znajdująca się poza obrębem dużej aglomeracji 54 8 39 52 Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 18
Działania pracodawców w obszarze wynagrodzeń 19
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy spadną 2% nie wiem/trudno powiedzieć 8% wzrosną 25% Co czwarta firma deklaruje wzrost wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy. Plany związane ze wzrostem wynagrodzeń częściej deklarowane są przez przedstawicieli największych firm (32%), z kapitałem mieszanym (33%). pozostaną na obecnym poziomie 66% Dwie trzecie badanych przedsiębiorstw deklaruje brak zmian w wysokości płac. Zaledwie 2% firm przewiduje spadek poziomu wynagrodzeń. Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 20
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy zmiany w czasie Dane w procentach wzrosną pozostaną na obecnym poziomie spadną nie wiem/trudno powiedzieć 12 13 13 23 18 16 18 29 23 22 19 24 14 12 21 11 10 17 26 22 19 19 25 28 18 21 35 30 24 25 73 78 77 68 74 78 74 63 66 73 72 66 76 70 65 80 77 74 66 68 72 75 64 63 76 70 55 61 69 66 7 4 5 5 2 2 4 3 6 2 3 4 3 8 8 5 4 3 4 3 3 2 3 3 2 2 1 2 1 2 8 5 6 5 6 4 5 5 6 4 6 5 6 9 6 4 8 6 3 7 6 4 8 6 4 7 8 7 6 8 II/09 V/09 VIII/ 09 XI/09 II/10 V/10 VIII/ 10 XI/10 II/11 V/11 VIII/ 11 XI/11 V/12 VIII/ 12 XI/12 II/13 V/13 VIII/ 13 XI/13 II/14 V/14 VIII/ 14 XI/14 II/15 V/15 VIII/ 15 XI/15 II/16 V/16 VIII/16 Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 21 ogół badanych firm (do fali VIII 2013 N=300; od fali XI 2013 N=1000)
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między regionami Dane w procentach 2 9 22 Północ 67 Wschód 3 6 32 9 2 25 59 64 Zachód 7 2 66 Centrum 25 wzrosną Południe 8 1 21 pozostaną na obecnym poziomie 69 spadną nie wiem/trudno powiedzieć Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 22
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między branżami Dane w procentach spadną pozostaną na obecnym poziomie wzrosną nie wiem/trudno powiedzieć przemysł 1 60 31 8 budownictwo 3 72 20 4 handel i naprawy 2 67 23 8 transport, gospodarka magazynowa i łączność 0 67 24 9 pośrednictwo finansowe 0 67 22 11 obsługa nieruchomości i firm 2 71 18 9 pozostała działalność usługowa 3 63 26 8 SSC/BPO 0 64 30 6 Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 23
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między typami miejscowości Dane w procentach wzrosną pozostaną na obecnym poziomie spadną nie wiem/trudno powiedzieć Miasto powyżej 200.000 mieszkańców 2 10 25 Miasto od 50.001 do 200.000 mieszkańców 63 5 1 23 Miasto od 20.001 do 50.000 mieszkańców 8 2 27 71 63 Miasto do 20.000 mieszkańców 3 8 28 Wieś znajdująca się w obrębie dużej aglomeracji miejskiej 7 25 61 Wieś znajdująca się poza obrębem dużej aglomeracji 68 5 1 20 75 Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 24
25 Poszukiwanie pracowników
Poziom presji płacowej wyrażanej przez pracowników zwiększyła się 27% nie wiem 5% zmniejszyła się 5% pozostała na tym samym poziomie 63% Presja płacowa wyrażana przez pracowników zmniejszyła się jedynie w 5% przedsiębiorstw. W prawie dwóch trzecich (63%) firm presja ze strony pracowników na wzrost wynagrodzeń pozostała na tym samym poziomie. W ponad jednej czwartej firm (27%) zwiększyła się presja płacowa ze strony pracowników. Sytuacja ta miała miejsce częściej w największych firmach (32%). Czy aktualnie w porównaniu z ubiegłym rokiem w Pani/Pana firmie presja płacowa wyrażana przez pracowników: 26
Przyczyny dobrowolnych rezygnacji z pracy Niesatysfakcjonujące wynagrodzenie / lepsze wynagrodzenie u nowego pracodawcy 33% Powody osobiste (sytuacja rodzinna, migracja itp.) 21% Przejście na emeryturę / rentę Pracownicy znajdują inną / lepszą pracę (bez uzasadnienia) 8% 7% Brak szans na rozwój / lepsze perspektywy rozwoju u nowego pracodawcy Brak możliwości awansu / wyższe stanowisko u nowego pracodawcy Bardziej preferowana forma zatrudnienia u nowego pracodawcy Lepsza lokalizacja nowego pracodawcy / bliżej domu Zawieramy umowy sezonowe / na czas określony Zbyt ciężka praca / trudne warunki pracy 4% 3% 3% 2% 2% 2% Przedstawiciele firm wskazują, że ich pracownicy najczęściej odchodzą ze względów ekonomicznych. Niesatysfakcjonujące wynagrodzenie lub lepsze wynagrodzenie u nowego pracodawcy wskazała jedna trzecia badanych. Co piąta firma wskazuje, że pracownicy rezygnują z pracy ze względów osobistych. Znaczenie przy podejmowaniu decyzji o zmianie pracy ma również możliwość rozwoju osobistego, awansu oraz takie czynniki jak forma zatrudnienia i lokalizacja firmy. Na wykresie przedstawiono odpowiedzi, które uzyskały powyżej 2% wskazań Jakie są główne przyczyny dobrowolnych rezygnacji z pracy pracowników w Pani/Pana firmie? 27
Działania ograniczające rotację pracowników WYKORZYSTANIE SKUTECZNOŚĆ Szkolenia 95% 75% Nagrody dla najlepszych pracowników 90% 67% Możliwość współdecydowania pracowników 89% 54% Budowanie indywidualnych ścieżek karier 84% 50% Awans poziomy 84% Imprezy integracyjne dla pracowników 88% Badania satysfakcji 82% Elastyczny czas pracy 79% Badanie przyczyn rezygnacji z pracy 81% 49% 46% 45% 41% 35% Najbardziej skuteczne działania ograniczające rotację pracowników związane są z rozwojem pracowników. Najczęściej wskazywane są szkolenia (75%). Jako skuteczne działania wskazywane są również indywidualne nagrody lub wyróżnienia dla najlepszych pracowników (67%) oraz możliwość współdecydowania w najważniejszych kwestiach (54%). WYKORZYSTANIE Czy oferowane działanie ma wpływ na ograniczenie rotacji pracowników w firmie? Odsetek firm, podejmujących tego typu działanie SKUTECZNOŚĆ Czy oferowane działanie ma wpływ na ograniczenie rotacji pracowników w firmie? Odpowiedzi tak udzielone przez firmy w których takie działanie występuje 28
Poszukiwanie nowych pracowników Dane w procentach Poszukiwanie nowych pracowników w ciągu ostatniego półrocza Skutek poszukiwania pracowników II 2016 II 2015 Tak Nie zatrudniono założoną liczbę pracowników spełniających wymagania 37 50 60 zatrudniono mniejszą niż założona liczbę pracowników spełniających wymagania 31 22 19 19 81 zatrudniono założoną liczbę pracowników, jednak musieliśmy obniżyć/zmienić nasze wymagania 21 18 15 nie zatrudniono żadnych nowych pracowników 7 8 5 proces rekrutacji jeszcze się nie zakończył 2 1 - II 2016* 18% 82% II 2015* 29% 71% nie wiem / trudno powiedzieć 2 1 1 Czy w ciągu ostatniego półrocza Pana/Pani firma poszukiwała nowych pracowników? *Czy w ciągu minionego roku Pana/Pani firma poszukiwała nowych pracowników? Ogół badanych firm (N=1000) Z jakim skutkiem Pana(i) firma poszukiwała nowych pracowników? Firmy, które poszukiwały pracowników w ciągu ostatniego roku (N=812) 29
Dostępność kandydatów do pracy Dane w procentach niska dostepność wysoka dostępność nie wiem nie poszukujemy pracowników takiego profilu II 2016 XI 2014 pracownicy biurowi, pracownicy administracyjni 13 56 65 65 2 9 robotnicy wykonujący proste prace fizyczne 30 34 47 57 3 16 specjaliści z wyższym wykształceniem 28 30 37 38 3 11 kadra kierownicza średniego szczebla 25 26 30 27 3 14 kadra zarządzająca (top management) 30 26 28 25 5 18 inżynierowie 34 18 22 22 4 24 technicy i robotnicy wykwalifikowani 45 15 21 24 2 15 mistrzowie / brygadziści 35 12 17 16 4 26 Najwyższą dostępnością na rynku pracy charakteryzują się pracownicy biurowi i administracyjni (56%), natomiast najtrudniej dostępni są mistrzowie/brygadziści (12%), technicy i robotnicy wykwalifikowani (15%) oraz inżynierowie (18%). Niezależnie od stanowiska, dostępność kandydatów do pracy spada. Jak Pan(i) ocenia dostępność kandydatów do pracy dla danej grupy stanowisk? 30
Podsumowanie wyników Sytuacja na rynku pracy Wobec poprzedniego kwartału przedstawiciele firm nieco bardziej optymistycznie oceniają sytuację gospodarczą kraju, jednak rok do roku wyniki są znacząco mniej optymistyczne (różnica 5 p.p.). Ocena kondycji finansowej firmy nieznacznie wzrosła i cały czas utrzymuje się na wysokim poziomie. Prognozy dotyczące poziomu zatrudnienia po raz kolejny wzrosły do poziomu najwyższego zanotowanego we wszystkich edycjach badania. W porównaniu z poprzednim kwartałem nieznacznie więcej firm planuje przyznać podwyżki pracownikom, zanotowany wynik jest najlepszym dla trzeciego kwartału w całej historii badania. Zmiany zatrudnienia Najczęściej pracownicy decydują się na zmianę pracy ze względu na niesatysfakcjonujące ich wynagrodzenie oraz z powodów osobistych. Przedsiębiorstwa, które skutecznie ograniczyły rotację pracowników w swojej firmie wskazywały jako efektywne narzędzia szkolenia pracowników oraz opracowanie systemu nagród dla najlepszych pracowników. W ciągu ostatniego półrocza cztery na pięć firm poszukiwało nowych pracowników. W porównaniu do poprzedniego kwartału znacząco spadł odsetek firm, którym udało się znaleźć założoną liczbę pracowników spełniających wymagania. W lutym 2016 roku 50% firm deklarowało zatrudnienie zakładanej liczby pracowników zgodnie z zakładanymi kryteriami, w obecnym kwartale udało się to zrealizować tylko 37% firm. 31
32 Randstad w skrócie
33