2014 Geschäftsbericht Sprawozdanie z działalności

2014 Geschäftsbericht Sprawozdanie z działalności des Deutsch-Polnischen Jugendwerks Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży

2 Inhaltsverzeichnis Herausgeber: Deutsch-Polnisches Jugendwerk (DPJW) Redaktion: Anke Papenbrock, Aleksandra Milewska-Czachur Graphische Gestaltung: Giraffe Werbeagentur GmbH, Frankfurt (Oder) Druck: Standruk, Lublin Fotos: David Ausserhofer, Paweł Duma, Constanze Flamme, Fotoarchiv DPJW, Stephan Günther, Kajus W. Pyrz, Piotr Strojnowski, Adam Symonowicz Copyright: Deutsch-Polnisches Jugendwerk Alle Rechte vorbehalten ISBN: 978-3-941285-20-0 Potsdam / Warschau, Mai 2015 1. Editorial 4 2. Kalendarium der DPJW-Projekte und Partnerprogramme mit Beteiligung des Jugendwerks 3. Themenschwerpunkte in der Arbeit des DPJW 18 3.1 Themenschwerpunkt 2014: 25 Jahre politischer Wandel in Polen und Deutschland 3.2 (Aus-)Wirkungen von deutsch-polnischem 3.3 Zusammenarbeit mit der Ukraine 26 4. Förderung 28 4.1 Statistik Geförderte Jugendbegegnungen DPJW-Fortbildungen und -Veranstaltungen 5. Medien 32 6. Finanzen 36 6.1 Mittelverwendung 36 6 18 24 28 6.2 Drittmittel 36 7. Gremien 38

3 1. Od wydawcy 5 2. Kalendarium projektów PNWM oraz projektów instytucji partnerskich z udziałem PNWM 3. Priorytety tematyczne działalności PNWM 19 3.1 Temat 2014 roku: 25 lat przemian politycznych w Polsce i Niemczech 3.2 Badania skutków polsko-niemieckich programów wymiany młodzieży 3.3 Współpraca z Ukrainą 27 4. Wspieranie 29 4.1 Statystyki Dotacje do spotkań młodzieży Szkolenia i projekty własne PNWM 5. Media 33 6. Finanse 37 6.1 Wykorzystanie budżetu PNWM 37 7 19 25 29 Spis treści Wydawca: Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM) Redakcja: Aleksandra Milewska- -Czachur, Anke Papenbrock Opracowanie graficzne: Giraffe Werbeagentur GmbH, Frankfurt nad Odrą Druk: Standruk, Lublin Zdjęcia: archiwum zdjęć PNWM, David Ausserhofer, Paweł Duma, Constanze Flamme, Stephan Günther, Kajus W. Pyrz, Piotr Strojnowski, Adam Symonowicz Copyright: Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży Wszystkie prawa zastrzeżone ISBN: 978-3-941285-20-0 Warszawa / Poczdam, maj 2015 roku 6.2 Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych 37 7. Gremia 39

4 Editorial Liebe Leserinnen und Leser, die Beschäftigung mit Zeitgeschichte ist dann besonders faszinierend, wenn man die Schauplätze epochemachender Ereignisse aufsucht und dort mit Menschen spricht, die diese beobachtet oder gar mitgestaltet haben. Im vergangenen Jahr 2014 richtete auch das DPJW mit seinem Programmangebot den Blick zurück auf das Jahr 1989, das so vielen Menschen in Deutschland, Polen und ganz Europa den Weg zu Freiheit und Demokratie eröffnete. 1. Editorial In Danzig trafen sich Jugendliche aus Deutschland, Polen und der Tschechischen Republik, um im Projekt Democracy under Construction über das Jahr der Wende zu sprechen und Probleme der Demokratie heute zu diskutieren. Im Workshop Rap dich frei! Wyrapuj sobie wolność! wurde das gleiche Thema musikalisch aufgenommen. Lehrerinnen und Lehrer aus Deutschland und Polen erkundeten im Seminar Es begann mit Solidarność Möglichkeiten der gemeinsamen Vermittlung von Fragen der Zeitgeschichte. Und im Juni feierten Schülerinnen und Schüler von Berlin bis Zamość ihren eigenen Tag der Freiheit. Unabhängig von den Jahrestagen bekamen die Fragen von Freiheit und Demokratie durch die Entwicklung in der Ukraine eine ganz eigene Aktualität. Das DPJW hat 2014 daher gemeinsam mit seinen Partnern die finanzielle und organisatorische Unterstützung von trilateralen Begegnungen mit der Ukraine ausgeweitet. Mehr als 80 solcher Projekte konnten so im letzten Jahr stattfinden. Ein Zitat fasst die Ergebnisse dieser Begegnungen besonders eindrucksvoll zusammen: Die Erfahrungen, die die ukrainische Gruppe eingebracht hat, waren unglaublich bereichernd, da sie klarmachten, wie wichtig Frieden für das private Glück jedes Einzelnen ist. Mehr zu diesen und anderen Aspekten unserer Arbeit finden Sie im vorliegenden Geschäftsbericht. Wir wünschen Ihnen eine spannende Lektüre.

Od wydawcy 5 Drodzy Czytelnicy, gdy mowa o wolności i demokracji, gdy jest się w miejscu ich narodzin i poznaje się ludzi, którzy o nie walczyli, przeszłość staje się fascynująca. W 2014 roku, pełnym rocznic związanych z 25-leciem przełomu politycznego w Polsce, Niemczech i wielu krajach Europy, to właśnie historii uczestnicy projektów PNWM poświęcili swoją twórczość, liczne dyskusje i happeningi. Z Polski, Niemiec i Czech przyjechali do Gdańska młodzi ludzie, by w ramach projektu Democracy under Construction porozmawiać o wydarzeniach czasu przełomu w swoich krajach. O smaku niezależności śpiewali wspólnie uczestnicy spotkania RAP dich frei! WyRAPuj sobie wolność!. Polscy i niemieccy nauczyciele podczas seminarium Zaczęło się od Solidarności wspólnie doświadczali, jak historię poznawać, a potem przekazywać w ciekawy i niekonwencjonalny sposób. Przez dwa tygodnie, od Berlina po Zamość, młodzi ludzie obchodzili własny Dzień Wolności, wciągając do zabawy lokalną społeczność. z pomocą partnerów. Dzięki temu liczba projektów z udziałem Ukraińców wzrosła w 2014 roku do ponad 80. I nie tylko liczby świadczą o potrzebie takich spotkań, lecz przede wszystkim zapadające w pamięć słowa uczestników: Doświadczenia, które wniosła grupa ukraińska ( ) uświadomiły nam, jak ważny dla osobistego szczęścia jednostki jest pokój. O powyższych i pozostałych aspektach naszej pracy piszemy w niniejszym sprawozdaniu. Życzymy Państwu ciekawej lektury. 1. Od wydawcy Temat drogi do wolności i demokracji był w projektach PNWM aktualny nie tylko ze względu na jubileusze, lecz także na bieżącą sytuację polityczną na Ukrainie. W jej obliczu PNWM wzmocniła swoje wsparcie, zarówno finansowe, jak i organizacyjne, dla projektów trójstronnych z tym krajem, także

6 Kalendarium der DPJW-Projekte und Partnerprogramme mit Beteiligung des Jugendwerks 2014 Kalendarium Januar 23. 25. 1. Suhl (Thüringen) Teilnahme an der 7. Geschichtsmesse breite Öffentlichkeit Februar 19. 2. Katowice (Kattowitz) Informationstreffen zum schulischen Lehrer/-innen, Vertreter/-innen von Schulbehörden, lokalen Behörden 20. 22. 2. Würzburg 9. DPJW- Trainerjahrestagung DPJW-Trainer/-innen 21. 2. Rzeszów Informationstreffen zum schulischen Lehrer/-innen, Vertreter/-innen von Schulbehörden, lokalen Behörden 28. 2. Gdańsk (Danzig) Informationstreffen zum außerschulischen Mitarbeiter/-innen von Organisationen und Institutionen in Polen, die Interesse am haben März 11. 3. Toruń (Thorn) Informationstreffen zum außerschulischen Mitarbeiter/-innen von Organisationen und Institutionen in Polen, die Interesse am haben 26. 3. Warszawa (Warschau) Nicht-Kongress für Multiplikator/-innen der Kulturarbeit (Niekongres Animatorów Kultury) Multiplikator/-innen der Kulturarbeit, Mitarbeiter/-innen von Organisationen und Institutionen in Polen, die Interesse am haben 26. 30. 3. Łagów (Woi. Lebuser Land) Seminar Teamwork- Dreamwork Lehrer/-innen von Partnerschulen aus Deutschland und Polen 30. 3. 2. 4. Lübeck Drei starke Partner Kontaktseminar für Lehrkräfte aus Deutschland, Polen und Russland Lehrer/-innen aus Deutschland, Polen und Russland Partner: Stiftung Deutsch-Russischer, Deutsche Auslandsgesellschaft e. V.

Kalendarium projektów PNWM oraz projektów instytucji partnerskich z udziałem PNWM 7 2014 Kalendarium Styczeń 23 25. 1. Suhl (Turyngia) Udział w VII Targach Historycznych w Suhl Adresaci: opinia publiczna Luty 19. 2. Katowice Spotkanie informacyjne dotyczące wymiany szkolnej Adresaci: nauczyciele, przedstawiciele instytucji oświatowych i władz lokalnych 20 22. 2. Würzburg IX Doroczne Spotkanie Trenerów PNWM Adresaci: trenerzy PNWM 21. 2. Rzeszów Spotkanie informacyjne dotyczące wymiany szkolnej Adresaci: nauczyciele, przedstawiciele instytucji oświatowych i władz lokalnych 28. 2. Gdańsk Spotkanie informacyjne dotyczące pozaszkolnej wymiany młodzieży Adresaci: pracownicy organizacji i instytucji zainteresowanych wymianą młodzieży Marzec 11. 3. Toruń Spotkanie informacyjne dotyczące pozaszkolnej wymiany młodzieży Adresaci: pracownicy organizacji i instytucji zainteresowanych wymianą młodzieży 26. 3. Warszawa Niekongres Animatorów Kultury Adresaci: animatorzy kultury zainteresowani miedzynarodową wymianą młodzieży 26 30. 3. Łagów (woj. lubuskie) Seminarium szkoleniowe Teamwork-Dreamwork Adresaci: nauczyciele szkół partnerskich z Polski i Niemiec 30. 3. 2. 4. Lubeka (Lübeck) Trzech mocnych partnerów seminarium kontaktowe dla nauczycieli z Polski, Niemiec i Rosji Adresaci: nauczyciele z Polski, Niemiec i Rosji Partnerzy: Fundacja Rosyjsko-Niemiecka Wymiana Młodzieży (Stiftung Deutsch- -Russischer ), Niemieckie Towarzystwo Zagraniczne (Deutsche Auslandsgesellschaft e.v.)

8 Kalendarium der DPJW-Projekte und Partnerprogramme mit Beteiligung des Jugendwerks 2014 Kalendarium April 1. 4. 4. Ploski (Woi. Podlachien) Jugend begegnet Zukunft Seminarreihe für Multiplikatoren und Multiplikatorinnen zur Bildung für nachhaltige Entwicklung Organisatorinnen und Organisatoren von deutsch-polnischen Jugendbegegnungen aus Deutschland und Polen Partner: Deutsche Bundesstiftung Umwelt 3. 4. Rzeszów Informationstreffen zum außerschulischen Mitarbeiter/- innen von Organisationen und Institutionen in Polen, die Interesse am haben 15. 4. Warschau (Warszawa) Präsentation der Studie Nachbarn kennenlernen! Wirkung deutschpolnischer Jugendbegegnungen auf die Teilnehmenden Multiplikator/-innen und Organisator/ -innen von deutschpolnischem, breite Öffentlichkeit Partner: Institut für Öffentliche Angelegenheiten (Instytut Spraw Publicznych), Zentrum für zivilgesellschaftliche Entwicklung Mai 7. 5. Berlin 6. Parlamentarischer Abend der Internationalen Jugendarbeit Begegnung bildet Menschen Identität und Toleranz in einer globalisierten Welt Politiker/-innen aus Bundestag und Landesparlamenten Partner: Deutsch-Französisches Jugendwerk, Tandem Koordinierungszentrum Deutsch- Tschechischer, ConAct Koordinierungszentrum Deutsch-Israelischer, Stiftung Deutsch-Russischer, IJAB Fachstelle für internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e.v., Nationalagentur Erasmus+ Jugend für Europa 12. 18. 5. Danzig (Gdańsk) RAP dich frei! WyRAPuj sobie wolność DPJW- Freiwilligenprojekt Jugendliche aus Deutschland und Polen Juni 1. 6. Warschau (Warszawa) Keine Freiheit ohne Freude! Kindertag in der Kanzlei des Premierministers Kinder, Familien, breite Öffentlichkeit Partner: Ministerium für Nationale Bildung (Ministerstwo Edukacji Narodowej)

Kalendarium projektów PNWM oraz projektów instytucji partnerskich z udziałem PNWM 9 2014 Kalendarium Kwiecień 1 4. 4. Ploski (woj. podlaskie) Spotkanie młodzieży z przyszłością cykl szkoleń dla animatorów wymiany z zakresu edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju Adresaci: organizatorzy polsko-niemieckich spotkań młodzieży Partner: Niemiecka Fundacja Federalna Środowisko (Deutsche Bundesstiftung Umwelt) 3. 4. Rzeszów Spotkanie informacyjne dotyczące pozaszkolnej wymiany młodzieży Adresaci: pracownicy organizacji i instytucji zainteresowanych wymianą młodzieży 15. 4. Warszawa Prezentacja badań Poznać sąsiada! Wpływ polsko-niemieckich programów wymiany młodzieży na ich uczestników Adresaci: animatorzy i organizatorzy polsko-niemieckich spotkań młodzieży, opinia publiczna Partner: Instytut Spraw Publicznych, Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (Zentrum für zivilgesellschaftliche Entwicklung) Maj 7. 5. Berlin VI Wieczór Parlamentarny Międzynarodowej Pracy z Młodzieżą Spotkanie kształci ludzi tożsamość i tolerancja w zglobalizowanym świecie Adresaci: posłowie Bundestagu i landtagów Partnerzy: Francusko- -Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch- Französisches Jugendwerk), Tandem Centrum Koordynacji Czesko-Niemieckiej Wymiany Młodzieży (Tandem Koordinierungszentrum Deutsch- Tschechischer ), ConAct Centrum Koordynacji Izraelsko-Niemieckiej Wymiany Młodzieży (ConAct Koordinierungszentrum Deutsch- Israelischer ), Fundacja Rosyjsko-Niemiecka Wymiana Młodzieży (Stiftung Deutsch- Russischer ), IJAB Biuro ds. Międzynarodowej Pracy z Młodzieżą Republiki Federalnej Niemiec (IJAB Fachstelle für Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e.v.), niemiecka Agencja Narodowa Erasmus+ Młodzież dla Europy, (Nationalagentur Erasmus+ Jugend für Europa) 12 18. 5. Gdańsk RAP dich frei! WyRAPuj sobie wolność! projekt wolontariuszy PNWM Adresaci: młodzież z Polski i Niemiec Czerwiec 1. 6. Warszawa Nie ma wolności bez radości! Dzień Dziecka w Kancelarii Premiera Adresaci: dzieci, rodziny, opinia publiczna Partner: Ministerstwo Edukacji Narodowej

10 Kalendarium der DPJW-Projekte und Partnerprogramme mit Beteiligung des Jugendwerks 2014 Kalendarium 1. 17. 6. Deutschland und Polen Dzień Wolności.de Tag der Freiheit.pl Jugendliche, Lehrer/- innen und Betreuer/- innen, Vertreter lokaler Einrichtungen, breite Öffentlichkeit 2. 5. 6. Berlin Teilnahme am 15. Kinder- und Jugendhilfetag Multiplikatorinnen und Multiplikatoren des deutsch-polnischen s, breite Öffentlichkeit Partner: Deutsch-Französisches Jugendwerk, Tandem Koordinierungszentrum Deutsch- Tschechischer, ConAct Koordinierungszentrum Deutsch-Israelischer, Stiftung Deutsch-Russischer, IJAB Fachstelle für internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e.v., Nationalagentur Erasmus+ Jugend für Europa 5. 6. Berlin Fachforum Den Nachbarn kennengelernt und dann? Präsentation der Studie des Instituts für Öffentliche Angelegenheiten (Instytut Spraw Publicznych) in Deutschland Multiplikatorinnen und Multiplikatoren des deutsch-polnischen s, breite Öffentlichkeit 6. 6. Bydgoszcz (Bromberg) Informationstreffen zum schulischen Lehrer/-innen, Vertreter/-innen von Schulbehörden, lokalen Behörden 11. 6. Opole (Oppeln) Informationstreffen zum schulischen Lehrer/-innen, Vertreter/-innen von Schulbehörden, lokalen Behörden 12. 6. Schwerin Informations- und Vernetzungstage internationaler Organisator/-innen von aus der jeweiligen Region, Vertreter/-innen des berufsorientierten s 13. 6. Halle Informations- und Vernetzungstage internationaler Organisator/-innen von aus der jeweiligen Region, Vertreter/-innen des berufsorientierten s

Kalendarium projektów PNWM oraz projektów instytucji partnerskich z udziałem PNWM 11 2014 Kalendarium 1 17. 6. Polska i Niemcy Dzień Wolności.de Tag der Freiheit.pl Adresaci: młodzież, nauczyciele i opiekunowie, przedstawiciele władz lokalnych, opinia publiczna 1 5. 6. Berlin Udział w XV Dniach Wspierania Dzieci i Młodzieży Adresaci: animatorzy polsko-niemieckiej wymiany młodzieży, opinia publiczna Partnerzy: Francusko- -Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk), Tandem Centrum Koordynacji Czesko-Niemieckiej Wymiany Młodzieży (Tandem Koordinierungszentrum Deutsch- Tschechischer ), ConAct Centrum Koordynacji Izraelsko-Niemieckiej Wymiany Młodzieży (ConAct Koordinierungszentrum Deutsch-Israelischer ), Fundacja Rosyjsko- -Niemiecka Wymiana Młodzieży (Stiftung Deutsch-Russischer ), IJAB Biuro ds. Międzynarodowej Pracy z Młodzieżą Republiki Federalnej Niemiec (IJAB Fachstelle für Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e.v.), niemiecka Agencja Narodowa Erasmus+ Młodzież dla Europy, (Nationalagentur Erasmus+ Jugend für Europa) 5. 6. Berlin Forum specjalistyczne Poznać sąsiada i co dalej? Wpływ polsko-niemieckich programów wymiany młodzieży na ich uczestników. Adresaci: animatorzy i organizatorzy polsko- -niemieckich spotkań młodzieży, opinia publiczna 6. 6. Bydgoszcz Spotkanie informacyjne dotyczące wymiany szkolnej Adresaci: nauczyciele, przedstawiciele instytucji oświatowych i władz lokalnych 11. 6. Opole Spotkanie informacyjne dotyczące wymiany szkolnej Adresaci: nauczyciele, przedstawiciele instytucji oświatowych i władz lokalnych 12. 6. Schwerin (Meklemburgia-Pomorze Przednie) Dni informacyjne i kontaktowe międzynarodowej pracy z młodzieżą Adresaci: organizatorzy wymiany młodzieży z danego regionu, przedstawiciele instytucji zajmujących się wymianą w zakresie kształcenia zawodowego 13. 6. Halle Dni informacyjne i kontaktowe międzynarodowej pracy z młodzieżą Adresaci: organizatorzy wymiany młodzieży z danego regionu, przedstawiciele instytucji zajmujących się wymianą w zakresie kształcenia zawodowego

12 Kalendarium der DPJW-Projekte und Partnerprogramme mit Beteiligung des Jugendwerks 2014 Kalendarium Juli 7. 7. Potsdam Runder Tisch Gedenkstättenfahrten Erfahrungsaustausch Potenzielle Förderer von Gedenkstättenfahrten, Vertreter/-innen von Gedenkstätten und internationalen Begegnungsstätten 28. 7. 1. 8. Gdańsk (Danzig) Es begann in Danzig Methodenseminar Lehrer/-innen aus Deutschland und Polen, die im deutsch-polnischen aktiv sind Partner: Maximilian- Kolbe-Haus Danzig (Dom Pojednania i Spotkań im. Św. Maksymiliana M. Kolbego w Gdańsku), F.C. Flick-Stiftung gegen Fremdenfeindlichkeit, Rassismus und Intoleranz August 29. 8. 3. 9. Gdańsk (Danzig) Democracy under Construction deutsch-polnischtschechische Jugendbegegnung Jugendliche aus Deutschland, Polen und der Tschechischen Republik Partner: Maximilian- Kolbe-Haus Danzig (Dom Pojednania i Spotkań im Św. Maksymiliana M. Kolbego), Europäisches Solidarność-Zentrum (Europejskie Centrum Solidarności) September 10. 9. Bremen Informations- und Vernetzungstage internationaler Organisator/-innen von aus der jeweiligen Region, Vertreter/-innen des berufsorientierten s 11. 9. Hannover Informations- und Vernetzungstage internationaler Organisator/-innen von aus der jeweiligen Region, Vertreter/-innen des berufsorientierten s 20. 9. Warszawa (Warschau) Tag der Offenen Tür der Botschaften Frankreichs und Deutschlands breite Öffentlichkeit oktober 1. 5. 10. Gdańsk (Danzig) Es begann mit Solidarność Methodenseminar Deutsche und polnische Lehrer/ -innen, die im deutschpolnischen aktiv sind Partner: Maximilian-Kolbe-Haus Danzig (Dom Pojednania i Spotkań im. Św. Maksymiliana M. Kolbego w Gdańsku), F.C. Flick-Stiftung gegen Fremdenfeindlichkeit, Rassismus und Intoleranz

Kalendarium projektów PNWM oraz projektów instytucji partnerskich z udziałem PNWM 13 2014 Kalendarium Lipiec 7. 7. Poczdam (Potsdam) Okrągły stół spotkanie przedstawicieli instytucji zaangażowanych we wspieranie podróży do miejsc pamięci Adresaci: potencjalni grantodawcy w zakresie podróży do miejsc pamięci, przedstawiciele miejsc pamięci i międzynarodowych domów spotkań młodzieży 28. 7. 1. 8. Gdańsk Zaczęło się w Gdańsku seminarium metodyczne Adresaci: nauczyciele z Polski i z Niemiec zaangażowani w polsko- -niemiecką wymianę młodzieży Partnerzy: Dom Pojednania i Spotkań im. Św. Maksymiliana M. Kolbe- go w Gdańsku, Fundacja F. C. Flicka przeciwko Ksenofobii, Rasizmowi i Nietolerancji (F. C. Flick Stiftung gegen Fremdenfeindlichkeit, Rassismus und Intoleranz) Sierpień 29. 8. 3. 9. Gdańsk Democracy under Construction polsko-niemiecko- -czeskie spotkanie młodzieży Adresaci: młodzież z Polski, Niemiec i Czech Partnerzy: Dom Pojednania i Spotkań im Św. Maksymiliana M. Kolbego w Gdańsku, Europejskie Centrum Solidarności Wrzesień 10. 9. Brema (Bremen) Dni informacyjne i kontaktowe międzynarodowej pracy z młodzieżą Adresaci: organizatorzy wymiany młodzieży z danego regionu, przedstawiciele instytucji zajmujących się wymianą w zakresie kształcenia zawodowego 11. 9. Hanower (Hannover) Dni informacyjne i kontaktowe międzynarodowej pracy z młodzieżą Adresaci: organizatorzy wymiany młodzieży z danego regionu, przedstawiciele instytucji zajmujących się wymianą w zakresie kształcenia zawodowego 20. 9. Warszawa Dzień Otwarty Ambasady Francji i Ambasady Niemiec Adresaci: opinia publiczna Październik 1 5. 10. Gdańsk Zaczęło się od Solidarności seminarium metodyczne Adresaci: nauczyciele z Polski i Niemiec zaangażowani w polsko-niemiecką wymianę uczniów Partnerzy: Dom Pojednania i Spotkań im. Św. Maksymiliana M. Kolbego w Gdańsku, Fundacja F. C. Flicka przeciwko Ksenofobii, Rasizmowi i Nietolerancji (F. C. Flick Stiftung gegen Fremdenfeindlichkeit, Rassismus und Intoleranz)

14 Kalendarium der DPJW-Projekte und Partnerprogramme mit Beteiligung des Jugendwerks 2014 Kalendarium 8. 11. 10. Nasutów ( Woi. Lublin) Schule sucht Szkoła! Kontaktseminar Lehrer/-innen aus Deutschland und Polen, insbesondere aus berufsbildenden Schulen 17. 10. Kraków (Krakau) Forum der Internationalen Zusammenarbeit potenzielle Organisator/-innen deutsch-polnischer Jugendbegegnungen, breite Öffentlichkeit 20. 22. 10. Magdeburg DPJW- Zentralstellenkonferenz Mitarbeiter/-innen der DPJW-Zentralstellen 22. 10. Magdeburg Informationstreffen zum schulischen und außerschulischen Lehrer/-innen, Vertreter/-innen von Schulbehörden, lokalen Behörden, Träger aus der jeweiligen Region 23. 10. Stuttgart Informationstreffen zum schulischen Lehrer/-innen, Vertreter/-innen von Schulbehörden, lokalen Behörden 22. 25.10. Szczecin (Stettin) Seminar Teamwork- Dreamwork Lehrer/-innen von Partnerschulen aus Deutschland und Polen november 5. 8. 11. Szczecin (Stettin) Das hat Methode! Workshop für Multiplikatorinnen und Multiplikatoren im deutsch-polnischen Organisatorinnen und Organisatoren deutsch-polnischer Jugendbegegnungen 7. 11. Lublin Informationstreffen zum außerschulischen Mitarbeiter/-innen von Organisationen und Institutionen in Polen, die Interesse am haben 13. 11. Dresden Informations- und Vernetzungstage internationaler Organisator/-innen von aus der jeweiligen Region, Vertreter/-innen des berufsorientierten s

Kalendarium projektów PNWM oraz projektów instytucji partnerskich z udziałem PNWM 15 2014 Kalendarium 8 11. 10. Nasutów (woj. lubelskie) Szkoła szuka Schule seminarium kontaktowe Adresaci: nauczyciele z Polski i z Niemiec, w szczególności ze szkół zawodowych 17. 10. Kraków Forum Współpracy Międzynarodowej Adresaci: potencjalni organizatorzy polsko-niemieckiej wymiany młodzieży, opinia publiczna 20 22. 10. Magdeburg Konferencja jednostek centralnych PNWM Adresaci: pracownicy jednostek centralnych PNWM 22. 10. Magdeburg Spotkanie informacyjne dotyczące wymiany szkolnej i pozaszkolnej Adresaci: nauczyciele, przedstawiciele instytucji oświatowych i władz lokalnych, organizatorzy wymiany młodzieży z danego regionu 23. 10. Stuttgart Spotkanie informacyjne dotyczące wymiany szkolnej Adresaci: nauczyciele, przedstawiciele instytucji oświatowych i władz lokalnych 22 25. 10. Szczecin Seminarium szkoleniowe Teamwork-Dreamwork Adresaci: nauczyciele szkół partnerskich z Polski i Niemiec Listopad 5 8. 11. Szczecin W tej zabawie jest metoda! warsztat dla animatorów wymian polsko-niemieckich Adresaci: organizatorzy polsko-niemieckich spotkań młodzieży 7. 11. Lublin Spotkanie informacyjne dotyczące pozaszkolnej wymiany młodzieży Adresaci: pracownicy organizacji i instytucji zainteresowanych wymianą młodzieży 13. 11. Drezno (Dresden) Dni informacyjne i kontaktowe międzynarodowej pracy z młodzieżą Adresaci: organizatorzy wymiany młodzieży z danego regionu, przedstawiciele instytucji zajmujących się wymianą w zakresie kształcenia zawodowego 13. 11. Stuttgart Dni informacyjne i kontaktowe międzynarodowej pracy z młodzieżą Adresaci: organizatorzy wymiany młodzieży z danego regionu, przedstawiciele instytucji zajmujących się wymianą w zakresie kształcenia zawodowego

16 Kalendarium der DPJW-Projekte und Partnerprogramme mit Beteiligung des Jugendwerks 2014 Kalendarium 13. 11. Stuttgart Informations- und Vernetzungstage internationaler Organisator/-innen von aus der jeweiligen Region, Vertreter/-innen des berufsorientierten s 18. 21. 11. Dresden SpeedDating Partnerbörse im deutsch-polnischen potenzielle Veranstalter/-innen von Austauschprojekten und bereits Aktive auf der Suche nach neuen Partnereinrichtungen 20. 11. Weimar Informationstreffen zum schulischen Lehrer/-innen, Vertreter/-innen von Schulbehörden, lokalen Behörden 23. 26. 11. Würzburg changes/chances@work Vorbereitungsseminar für Finalisten des Wettbewerbs um den Deutsch-Polnischen Jugendpreis 2014 2016 Finalisten, die sich für die Endrunde qualifiziert haben 27. 30. 11. Dachau Einmal gemeinsam in die Vergangenheit und zurück Kontaktseminar für deutsche und polnische Schulen Lehrer/-innen aus Deutschland und Polen, mit dem Wunsch eine Schulpartnerschaft aufzubauen Partner: F. C. Flick- Stiftung gegen Fremdenfeindlichkeit, Rassismus und Intoleranz Dezember 10. 13. 12. Dresden Das hat Methode! Workshop für Multiplikatorinnen und Multiplikatoren im deutsch-polnischen Organisatorinnen und Organisatoren deutsch-polnischer Jugendbegegnungen

Kalendarium projektów PNWM oraz projektów instytucji partnerskich z udziałem PNWM 17 2014 Kalendarium 18 21. 11. Drezno (Dresden) Wanda pozna Niemca giełda partnerów dla organizatorów polsko- -niemieckiej wymiany młodzieży Adresaci: potencjalni organizatorzy pozaszkolnej wymiany młodzieży oraz aktywni organizatorzy poszukujący nowych partnerstw 20. 11. Weimar Spotkanie informacyjne dotyczące wymiany szkolnej Adresaci: nauczyciele, przedstawiciele instytucji oświatowych i władz lokalnych 23 26. 11. Würzburg changes/chances@work seminarium wprowadzające dla finalistów konkursu o Polsko- -Niemiecką Nagrodę Młodzieży 2014 2016 Adresaci: finaliści pierwszego etapu konkursu 27 30. 11. Dachau Krok w przeszłość i razem do przodu! seminarium kontaktowe dla polskich i niemieckich szkół Adresaci: nauczyciele z Polski i Niemiec chcący nawiązać współpracę szkół Partner: Fundacja F. C. Flicka przeciwko Ksenofobii, Rasizmowi i Nietolerancji (F. C. Flick Stiftung gegen Fremdenfeindlichkeit, Rassismus und Intoleranz) Grudzień 10 13. 12. Drezno (Dresden) W tej zabawie jest metoda! warsztat dla animatorów wymian polsko-niemieckich Adresaci: organizatorzy polsko-niemieckich spotkań młodzieży

18 Themenschwerpunkte in der Arbeit des DPJW Die Erfahrungen, die die ukrainische Gruppe eingebracht hat, waren unglaublich bereichernd, da sie klarmachten, wie wichtig Frieden für das private Glück jedes Einzelnen ist. (Aus dem Abschlussbericht eines deutsch-polnisch-ukrainischen Projektes) 3.1 Themenschwerpunkt 2014: 25 Jahre politischer Wandel in Polen und Deutschland Die Verhandlungen am Runden Tisch, der Erfolg der Solidarność -Bewegung, die ersten halbfreien Sejm-Wahlen in Polen und schließlich der Fall der Berliner Mauer diese epochalen Ereignisse von vor 25 Jahren haben den Sturz des Kommunismus in den Ländern Mittel- und Osteuropas herbeigeführt und einen Demokratisierungsprozess eingeleitet, der eine neue Ordnung in Europa hervorbrachte. Infolge dieser Ereignisse wurde 1991 das Deutsch-Polnische Jugendwerk (DPJW) auf Initiative des ersten nicht-kommunistischen Premierministers der Republik Polen, Tadeusz Mazowiecki, und des damaligen Bundeskanzlers, Helmut Kohl, gegründet. 3. Themenschwerpunkte in der Arbeit des DPJW Entsprechend war der politische Wandel in Polen und Deutschland vor 25 Jahren ein selbstverständlicher Themenschwerpunkt für das DPJW im Jahr 2014. Das Jugendwerk beteiligte sich an den Feierlichkeiten zum 25. Jahrestag des Runden Tisches und der ersten freien Wahlen in Polen, in dem es u. a. der polnischen Initiative Gemeinsam 89 ( Razem 89 ) beitrat, einem Zusammenschluss verschiedener polnischer Institutionen und Organisationen, die mit Veranstaltungen und Aktionen an die Zeit und die Ziele des politischen Wandels von vor 25 Jahren erinnern. Das DPJW initiierte außerdem mehrere eigene Projekte rund um das Thema für Jugendliche und bot Fortbildungen zum Thema für Organisator/-innen von deutsch-polnischen Jugendbegegnungen. Danzig wurde dabei für die Projektteilnehmer/-innen zum Ort der Inspiration, um den Themen Freiheit, Solidarität und Demokratie künstlerischen Ausdruck zu verleihen. Partner für das Jugendwerk bei der Umsetzung der Projekte war das im August 2014 eröffnete Europäische Solidarność-Zentrum (Europejskie Centrum Solidarności) in Gdańsk. Dzień Wolności.de Tag der Freiheit.pl -------------------- Die Aktion dzień.de der-tag.pl, die das DPJW seit vier Jahren organisiert, fand 2014 erstmals mit einem konkreten Motto statt. Unter dem Titel Dzień Wolności.de Tag der Freiheit.pl fanden rund 240 Projekte von Schulklassen, Vereinen und Jugendeinrichtungen statt. Sie thematisierten bei ihren Projekten in beiden Ländern deutsch-polnische Motive auf dem Weg zur Freiheit: Wie kam es zu den Ereignissen von 1989 in Deutschland und Polen, was ist damals geschehen und welche Bedeutung hat das für die Menschen in beiden Ländern nach 25 Jahren? Sie organisierten Zeitzeugengespräche, Ausstellungen mit selbst gefertigten Plakaten, Modenschauen der 80er Jahre, zertrümmerten symbolisch die Berliner Mauer oder starteten einen Flashmob zur Hymne der Wendezeit Wind of Change. Vom 3. bis 17. Juni nahmen insgesamt ca. 23 000 Menschen auf beiden Seiten der Oder an der Aktion teil, darunter 18 000 Jugendliche.

Priorytety tematyczne działalności PNWM 19 Doświadczenia, które wniosła grupa ukraińska, były niesamowicie wzbogacające, bo uświadomiły nam, jak ważny dla osobistego szczęścia jednostki jest pokój. (Fragment sprawozdania z polsko-niemiecko-ukraińskiego projektu) 3.1 Temat 2014 roku: 25 lat przemian politycznych w Polsce i Niemczech Obrady Okrągłego Stołu, zwycięstwo Solidarności, pierwsze wolne wybory w Polsce i wreszcie obalenie Muru Berlińskiego to przełomowe wydarzenia, które 25 lat temu doprowadziły do obalenia komunizmu w państwach Europy Środkowo-Wschodniej oraz zapoczątkowały procesy demokratyzacji, wprowadzając tym samym nowy porządek w Europie. W następstwie tych wydarzeń w 1991 roku powstała Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM), która jest urzeczywistnieniem idei pierwszego niekomunistycznego premiera Rzeczypospolitej Polskiej Tadeusza Mazowieckiego oraz ówczesnego kanclerza federalnego Niemiec Helmuta Kohla. 25 lat przemian politycznych w Polsce i Niemczech stało się zatem naturalnym priorytetem tematycznym działalności PNWM w 2014 roku. Organizacja włączyła się w obchody rocznicy wydarzeń 1989 roku, między innymi poprzez przystąpienie do inicjatywy Razem 89 oraz realizację wielu projektów i akcji: zarówno spotkań młodzieży, jak i szkoleń dla organizatorów. Miejscem inspiracji dla uczestników kilku projektów stał się przy tym Gdańsk miasto wolności, symbol narodzin Solidarności i demokracji. Partnerem PNWM w realizacji tych przedsięwzięć zostało natomiast otwarte tam w sierpniu Europejskie Centrum Solidarności (ECS). Dzień Wolności.de Tag der Freiheit.pl -------------------- W 2014 roku organizowana od czterech lat przez PNWM akcja dzień.de der-tag.pl po raz pierwszy odbyła się pod tematycznym hasłem: Dzień Wolności.de Tag der Freiheit.pl. Wzięło w niej udział prawie 240 projektów przeprowadzonych przez szkoły, stowarzyszenia i instytucje pracujące z młodzieżą. Uczestnicy przedsięwzięć w obu krajach szukali polsko-niemieckich motywów na drodze do wolności i odpowiedzi na pytania, co doprowadziło do wydarzeń w 1989 roku w Polsce i Niemczech, co się wtedy działo i jakie znaczenie ma to dla 3. Priorytety tematyczne działalności PNWM obu społeczeństw po 25 latach. Młodzi ludzie przeprowadzali spotkania ze świadkami historii, organizowali wystawy samodzielnie przygotowanych plakatów oraz pokazy mody lat 80., burzyli symboliczny Mur Berliński i aranżowali flashmob, aby odśpiewać hymn czasu przełomu Wind of Change. Od 3 do 17 czerwca w akcji wzięło udział łącznie 23 000 osób po obu stronach Odry, z tego 18 000 młodych ludzi. Jakość projektów była bardzo wysoka, co przejawiało się w proponowanych formach i środkach wyrazu.

20 Themenschwerpunkte in der Arbeit des DPJW RAP dich frei! WyRAPuj sobie wolność! -------------------- Vom 12. bis 18. Mai fand in Danzig RAP dich frei! WyRAPuj sobie wolność! statt, ein Projekt, das die beiden Freiwilligen im DPJW organisiert hatten. Bei dem deutsch-polnischen Treffen unternahmen sieben Teilnehmer/-innen im Alter von 18 bis 24 Jahren eine musikalische Reise auf den Spuren der jüngsten Geschichte und komponierten ihren eigenen deutsch-polnischen Rap. Sie beschäftigten sich mit der Frage Was ist Freiheit für mich? und mit der Bedeutung der historischen Ereignisse vor 25 Jahren für die Gegenwart. Anregungen erhielten sie dabei u. a. in politisch-historischen Workshops oder bei Begegnungen mit polnischen und deutschen Zeitzeuginnen und Zeitzeugen. Unter Anleitung einer professionellen Trainerin lernten die Teilnehmer/-innen Grundlagen verschiedener Rap-Techniken und erarbeiteten eigene Texte zum Thema Freiheit, die sie in einen gemeinsamen deutsch-polnischen Rap fassten. Der Song wurde in einem Studio aufgenommen und auf der Internetseite des DPJW veröffentlicht. Democracy under Construction ein politisch-historisches Projekt für junge Erwachsene aus Deutschland, Polen und der Tschechischen Republik -------------------- 25 Jahre politischer Wandel in Polen und Deutschland dieses Thema lässt sich kaum trefflicher als in Danzig, dem Gründungsort der polnischen Gewerkschaft und Oppositionsbewegung Solidarność, bearbeiten. Beim deutsch-polnisch-tschechischen Projekt Democracy under Construction ( Baustelle Demokratie ) diskutierten 23 politisch und gesellschaftlich interessierte junge Erwachsene aus Deutschland, Polen und der Tschechischen Republik vom 27. August bis 3. September über die Geschichte der drei Staaten und die jeweiligen nach 1989 dort vollzogenen Veränderungen. Bei der Eröffnung des Europäischen Solidarność-Zentrums präsentierten sie ein interaktives künstlerisches Programm für die Besucher/-innen. Die Gruppe simulierte Verhandlungen am Runden Tisch. Einige Teilnehmer/-innen sammelten Filmmaterial, das auf persönlichen Geschichten von Danziger Bürgerinnen und Bürgern über die Veränderungen und Erinnerungen um 1989 basierte. Die Teilnehmenden trafen sich auch mit den Staatspräsidenten Bronisław Komorowski und Joachim Gauck. Am 75. Jahrestag des Ausbruchs des Zweiten Weltkriegs diskutierten sie mit den Jugendlichen über die Lehren aus der gemeinsamen Geschichte, die aktuellen deutsch-polnischen Beziehungen und die Zusammenarbeit zwischen beiden Ländern. Es begann mit Solidarność Methodenseminar -------------------- Anfang Oktober 2014 fand in Kooperation mit dem Maximilian-Kolbe-Haus (Dom Pojednania i Spotkań im Św. Maksymiliana M. Kolbego) in Danzig ein weiteres Projekt des DPJW zum 25. Jahrestag des Systemwandels in Europa statt. Es richtete sich an Lehrer/-innen aus Deutschland und Polen, die im Rahmen fester Schulpartnerschaften im deutsch-polnischen Austausch aktiv sind. Sie beschäftigten sich mit den methodischen Aspekten von Jugendbegegnungen im Kontext der neuesten Geschichte Deutschlands, Polens und Europas.

Priorytety tematyczne działalności PNWM 21 RAP dich frei! WyRAPuj sobie wolność! -------------------- W dniach od 12 do 18 maja w Gdańsku odbył się projekt RAP dich frei! WyRAPuj sobie wolność! przeprowadzony przez wolontariuszki PNWM. W trakcie sześciodniowego polsko-niemieckiego spotkania siedmiu uczestników w wieku od 18 do 24 lat udało się w muzyczną podróż śladami najnowszej historii i skomponowało wspólnie polsko-niemiecką piosenkę rap. Młodzi ludzie szukali odpowiedzi na pytanie Czym jest dla mnie wolność? oraz zastanawiali się, jakie dzisiaj znaczenie mają wydarzenia sprzed 25 lat. Pomogły im w tym między innymi warsztaty historyczno-polityczne oraz spotkania z polskimi i niemieckimi świadkami czasu. Pod okiem profesjonalnej trenerki uczestnicy uczyli się podstaw różnych technik rapu oraz wypracowywali własne teksty na temat wolności, które skomponowali w jeden polsko-niemiecki utwór. Został on nagrany w studio i jest umieszczony na stronie internetowej PNWM. Democracy under Construction historyczno-polityczny projekt dla młodzieży z Polski, Niemiec i Czech -------------------- 25 lat przemian politycznych w Polsce i Niemczech na spotkanie poświęcone temu tematowi trudno wybrać właściwszą lokalizację niż Gdańsk, miejsce narodzin Solidarności. Podczas polsko-niemiecko-czeskiego projektu Democracy under Construction ( Demokracja w budowie ) w dniach od 27 sierpnia do 3 września 23 młodych ludzi zainteresowanych polityką i sprawami społecznymi dyskutowało o historii swoich krajów i o przemianach po 1989 roku. Swoje refleksje wokół zagadnień związanych z takimi pojęciami jak demokracja, wolność czy solidarność uczestnicy projektu zaprezentowali następnie w formie artystycznej podczas otwarcia Europejskiego Centrum Solidarności, włączając do zabawy publiczność. Część uczestników nakręciła materiał filmowy oparty na historiach mieszkańców Gdańska związanych z wydarzeniami z 1989 roku. Grupa przeprowadziła także rozmowy przy okrągłym stole, podczas których debatowała m.in. o powodach zniechęcenia obywateli polityką i sposobach wyjścia z tej sytuacji. W 75. rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej uczestnicy projektu dyskutowali z prezydentami Bronisławem Komorowskim i Joachimem Gauckiem o nauce, jaka płynie z polsko-niemieckiej historii oraz o aktualnych stosunkach i współpracy obu krajów. Zaczęło się od Solidarności seminarium metodyczne -------------------- Na początku października w Gdańsku odbył się kolejny projekt PNWM poświęcony tematowi 25 lat transformacji ustrojowej w Europie, realizowany we współpracy z Domem Pojednania i Spotkań im. Św. Maksymiliana M. Kolbego. W szkoleniu uczestniczyli nauczyciele z polskich i niemieckich szkół partnerskich realizujących wspólne projekty. Uczestnicy zajmowali się metodami pracy z młodzieżą z zakresu najnowszej historii Polski, Niemiec i Europy.

22 Themenschwerpunkte in der Arbeit des DPJW Sonderausgabe der DPJW-Zeitschrift INFO zum Thema 25 Jahre politischer Wandel in Deutschland und Polen -------------------- Im Herbst 2014 erschien das DPJW-Magazin INFO als Themenheft 25 Jahre politischer Wandel in Deutschland und Polen. Das Heft informiert über Projekte rund um Freiheit und politischen Wandel und darüber, wie diese Themen im deutschen und polnischen Schulunterricht aufgegriffen werden. Erfahrene Trainer/-innen geben Anregungen, wie sich das Thema methodisch bei deutsch-polnischen Begegnungen umsetzen lässt. In einem Interview erinnern sich mit Markus Meckel und Bogdan Borusewicz zwei ehemalige Oppositionelle, wie es damals war und welche Lehren sie bis heute daraus ziehen. Ergänzt werden die Berichte von einer Liste hilfreicher Medien, Publikationen und Materialien zum Thema. DPJW-Kalender für das Jahr 2014: 1989 2014 Eine deutsch-polnische Zeitreise -------------------- Der DPJW-Kalender war 2014 dem Thema 25 Jahre vorher nachher gewidmet. Es war der Versuch, die bedeutsamen Veränderungen aus verschiedenen Bereichen des deutschen und polnischen Alltags seit der Wendezeit im Bild festzuhalten eine deutsch-polnische Zeitreise von der Vergangenheit in die Gegenwart. Fazit -------------------- Der Themenschwerpunkt zum Jubiläumsjahr des politischen Wandels in Polen und Deutschland hat deutlich gemacht, dass sich die Beschäftigung mit der gemeinsamen Geschichte bei deutsch-polnischen Jugendbegegnungen nicht nur auf die dunkelsten Kapitel aus der Zeit der NS-Herrschaft und des Zweiten Weltkriegs beziehen muss. Die vielfältigen Projekte des Jahres 2014 trugen dazu bei, den Blick zu weiten. Sie zeigen, in welcher Bandbreite sich historische Themen auch aus der jüngsten Geschichte beider Länder innovativ und für junge Menschen interessant bei deutsch-polnischen Projekten umsetzen lassen. Es bleibt auch in Zukunft Aufgabe des DPJW, neue Themen und Inhalte in der bilateralen Arbeit mit Jugendlichen zu finden und umzusetzen, um die Verbesserung der deutsch-polnischen Beziehungen und das gemeinsame Anliegen einer europäischen Integration weiter voranzubringen.

Priorytety tematyczne działalności PNWM 23 Numer specjalny biuletynu PNWM INFO na temat 25 lat przemian politycznych w Polsce i Niemczech -------------------- Jesienią 2014 roku ukazało się wydanie specjalne INFO pod tytułem 25 lat przemian politycznych w Polsce i Niemczech. Magazyn informuje o projektach poświęconych tematom wolności i przełomu politycznego, a także o nauczaniu historii najnowszej w polskich i niemieckich szkołach. W jednym z artykułów doświadczeni trenerzy dzielą się swoją wiedzą, w jaki sposób metodycznie wykorzystać te zagadnienia w trakcie polsko-niemieckich spotkań. We wspólnym wywiadzie dwaj byli opozycjoniści, Bogdan Borusewicz i Markus Meckel, wspominają ówczesne wydarzenia i mówią o tym, jaką naukę można z nich wyciągnąć. Artykuły uzupełnia wybór polskich i niemieckich materiałów, publikacji i stron internetowych związanych z tematyką biuletynu. Kalendarz PNWM na 2014 rok Polsko-niemiecka podróż w czasie 1989 2014 -------------------- Motywem przewodnim kalendarza PNWM było 25 lat: wczoraj i dziś. Była to próba uchwycenia znaczących zmian, jakie zaszły w Polsce i Niemczech od czasu przełomu, polsko-niemiecka podróż z przeszłości do teraźniejszości po różnych miejscach i obszarach życia codziennego. Podsumowanie -------------------- Priorytet tematyczny działalności PNWM w roku jubileuszów związanych z przełomem politycznym w Polsce i Niemczech wyraźnie pokazał, że poruszanie tematu wspólnej historii podczas spotkań młodzieży nie musi odnosić się jedynie do jej najciemniejszych rozdziałów z czasów nazistowskich Niemiec i drugiej wojny światowej. Różnorodne projekty 2014 roku pozwoliły poszerzyć ten horyzont. Pokazały, jak szeroko sięgają innowacyjne i interesujące dla młodzieży sposoby realizowania tematów z najnowszej historii obu krajów podczas polsko- -niemieckich spotkań. Także w przyszłości zadaniem PNWM będzie wyszukiwanie i wdrażanie nowych tematów i treści w pracy z młodymi ludźmi z Polski i Niemiec, tak aby dalej przyczyniać się do polepszania bilateralnych stosunków i być wspólnie motorem europejskiej integracji.

24 Themenschwerpunkte in der Arbeit des DPJW 3.2 (Aus-)Wirkungen von deutsch-polnischem Seit Jahren unterstützt das DPJW Forschergruppen und Forschungsvorhaben, die die Wirkungen von deutsch-polnischem bzw. internationalem zum Gegenstand haben. Mittlerweile gibt es eine Reihe von wissenschaftlichen Publikationen, die beschreiben und belegen, was die Teilnahme an einem binationalen Austauschprojekt Jugendlichen für ihre Persönlichkeitsentwicklung und die Entwicklung interkultureller und sozialer Kompetenzen bringt. Das belegt zum einen die Studie zu den Langzeitwirkungen internationaler Jugendbegegnungen, die in den Jahren 2002 bis 2005 von Prof. Alexander Thomas an der Universität Regensburg durchgeführt wurde. Die wissenschaftlichen Untersuchungen thematisieren auch, wie die Erlebnisse und Eindrücke eines solchen Austauschs die jungen Menschen noch über Jahre an internationalen binden, so dass sie später zu Organisator/-innen von projekten werden. Das zeigt z. B. das gemeinsam vom DPJW mit dem Deutsch-Französischen Jugendwerk seit 2005 durchgeführte Langzeit-Evaluationsprojekt Begegnung schafft Perspektiven. Öffentliche Angelegenheiten (Instytut Spraw Publicznych) hat gemeinsam mit dem Zentrum für zivilgesellschaftliche Entwicklung (zze) Freiburg Teilnehmer/-innen von deutsch-polnischem befragt, wie die Teilnahme an einem deutsch-polnischen Jugendprojekt ihr Bild vom Nachbarland verändert hat. Gegenübergestellt wurden die Erfahrungen von drei Gruppen zum einen Teilnehmer/-innen, die erst vor relativ kurzer Zeit an einem teilgenommen hatten. Verglichen wurden ihre Antworten mit den Erfahrungen von Teilnehmer/-innen an Austauschprojekten, die schon zehn Jahre zurück lagen und mit jungen Menschen, die noch nie an einem Austausch teilgenommen hatten. Die Untersuchungsergebnisse wurden in Warschau und Berlin öffentlich vorgestellt und darüber hinaus als Publikation an Organisator/-innen von deutsch-polnischem und Mitarbeiter/-innen von Bildungseinrichtungen und Institutionen der internationalen Zusammenarbeit verschickt. Sie stehen auch auf den Internetseiten des DPJW und des Instituts für Öffentliche Angelegenheiten (Instytut Spraw Publicznych) zum Herunterladen zur Verfügung. 2014 hat das Jugendwerk mit Nachbarn kennenlernen! Wirkung deutsch-polnischer Jugendbegegnungen auf die Teilnehmenden erneut ein Forschungsprojekt unterstützt dieses Mal ein deutsch-polnisches. Das Warschauer Institut für

Priorytety tematyczne działalności PNWM 25 3.2 Badania skutków polsko-niemieckich programów wymiany młodzieży Od wielu lat PNWM wspiera naukowców oraz badania skupione na oddziaływaniu polsko-niemieckiej lub międzynarodowej wymiany na jej uczestników. W tym czasie powstało wiele naukowych publikacji, które mówią o wpływie udziału w dwunarodowych spotkaniach na rozwój kompetencji socjalnych i międzykulturowych młodych ludzi. Potwierdzają to na przykład prace badawcze prof. Alexandra Thomasa z Uniwersytetu w Ratyzbonie na temat długofalowych skutków udziału w międzynarodowych spotkaniach młodzieży przeprowadzone w latach 2002 2005. jaki jest wpływ udziału w polsko-niemieckich programach wymiany młodzieży na wizerunek sąsiedniego kraju. Porównane przy tym zostały odpowiedzi trzech grup respondentów: uczestników spotkań sprzed kilu lat, sprzed dekady oraz osób, które nigdy nie brały udziału w wymianie. Wyniki badań zostały zaprezentowane w Warszawie i Berlinie, a także rozesłane w formie publikacji wśród organizatorów polsko-niemieckich spotkań młodzieży i pracowników instytucji zajmujących się kształceniem i współpracą międzynarodową. Są one także ogólnodostępne na stronach internetowych PNWM oraz ISP. Analizy badawcze dowodzą między innymi, że przeżycia i wrażenia wyniesione ze spotkań tak bardzo związują uczestników z międzynarodową wymianą, że często sami oni stają się później organizatorami podobnych projektów. Pokazują to m.in. badania ewaluacyjne Spotkanie otwiera perspektywy, które od 2005 roku prowadzą Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM) i Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (FNWM). W 2014 roku PNWM ponownie została partnerem projektu badawczego, tym razem polsko-niemieckiego, pod tytułem Poznać sąsiada! Wpływ polsko-niemieckich programów wymiany młodzieży na ich uczestników. Instytut Spraw Publicznych (ISP) i Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (Zentrum für zivilgesellschaftliche Entwicklung) z Fryburga zbadały,

26 Themenschwerpunkte in der Arbeit des DPJW 3.3 Zusammenarbeit mit der Ukraine Angesichts der Ukraine-Krise hat das DPJW Anfang 2014 entschieden, seine Unterstützung für trilaterale Projekte mit diesem Land zu verstärken, um so einer größeren Anzahl ukrainischer Jugendlicher die Möglichkeit zu geben, an internationalen Projekten teilzunehmen. Jugendliche aus der Ukraine, Russland und Belarus, die an Jugendbegegnungen teilnehmen, werden mit höheren Fördersätzen unterstützt. Damit künftig mehr bestehende deutsch-polnische Partnerschaften mit ukrainischen Einrichtungen gemeinsame Projekte realisieren, hat das DPJW die Aktion Gemeinsam mit der Ukraine gestartet. In der Folge haben einige deutsch-polnische Austauschprojekte ihre Begegnung um eine Gruppe Jugendlicher aus der Ukraine erweitert. Die Zahl der trilateralen Schüleraustauschprojekte mit der Ukraine ist im Vergleich zum Vorjahr um mehr als 40 Prozent gestiegen: von 60 auf 86 Projekte. Im Frühjahr hat das Jugendwerk in Kreisau zum neunten Mal sein Kontaktseminar für Lehrer/-innen aus Polen, Deutschland und der Ukraine unter dem Titel Aus zwei mach drei angeboten. Ziel des Seminars ist es, Kontakte und Partnerschaften zwischen Schulen aus den drei Ländern zu ermöglichen sowie Methoden für die Realisierung internationaler Jugendbegegnungen in der Praxis vorzustellen. Die aktuelle politische Lage in der Ukraine hat dazu geführt, dass die teilnehmenden Lehrer/-innen noch mehr Motivation für trilaterale Austauschprojekte mitbrachten. Ein Großteil der Gespräche drehte sich um die aktuelle Situation, die Lebensbedingungen in der Ukraine und die Möglichkeiten, ob und wie sich gemeinsame Projekte realisieren lassen. Die Lehrer-/innen empfahlen, zunächst ukrainischen Jugendlichen die Teilnahme an Projekten in Deutschland oder Polen zu ermöglichen. Ein trilaterales Austauschprojekt in der Ukraine wird erst nach Beendigung des Konfliktes möglich, wenn sich die politische Lage im Land stabilisiert hat. Deutsch-polnisch-ukrainische Projekte gefördert vom DPJW 15 11 40 29 17 50 2010 2011 2012 2013 2014 (ges. 55) (ges. 40) (ges. 67) (ges. 60) (ges. 86) außerschulischer schulischer Austausch (Stand vom 23. 4. 2015) Für die Unterstützung trilateraler Austauschprojekte mit der Ukraine erhielt das DPJW 2014 vom Auswärtigen Amt Fördermittel in Höhe von 177.000 Euro. Damit konnten die Reise- und Programmkosten junger Ukrainer/-innen bei deutschpolnisch-ukrainischen Jugendbegegnungen in Deutschland mitfinanziert werden. Zusätzlich erhielt das Jugendwerk von der Allianz Kulturstiftung 5.000 Euro für die Unterstützung deutsch-polnisch-ukrainischer Projekte. 21 39 24 62

Priorytety tematyczne działalności PNWM 27 3.3 Współpraca z Ukrainą W obliczu konfliktu na Ukrainie PNWM postanowiła wzmocnić swoje wsparcie dla projektów trójstronnych z tym krajem, chcąc w ten sposób umożliwić jeszcze większej liczbie ukraińskiej młodzieży udział w projektach międzynarodowych. Na początku 2014 roku organizacja podjęła decyzję o udzielaniu wyższych dotacji na udział w projektach uczestników zza wschodniej granicy młodzieży z Ukrainy, a także Białorusi i Rosji. Aby umożliwić nawiązanie kontaktów pomiędzy szkołami i organizacjami z Ukrainy a istniejącymi już partnerstwami polsko-niemieckimi, PNWM ogłosiła akcję pod hasłem Razem z Ukrainą. W jej wyniku organizatorzy kilku polsko-niemieckich programów wymiany zaprosili do udziału w projekcie grupy młodzieży z Ukrainy. Liczba projektów trójstronnych zorganizowanych w 2014 roku w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosła z 60 projektów do 86, czyli o ponad 40%. Wiosną we współpracy z MDSM Krzyżowa PNWM zorganizowała dla nauczycieli z Polski, Niemiec i Ukrainy seminarium kontaktowe Z dwóch zrób trzy. Było to już dziewiąte doroczne spotkanie nauczycieli z tych trzech krajów, którego celem jest nawiązanie kontaktów i współpracy pomiędzy szkołami oraz doskonalenie metod realizacji międzykulturowych projektów młodzieżowych przez uczestników. Aktualna sytuacja polityczna na Ukrainie sprawiła, że nauczyciele biorący udział w seminarium byli bardziej niż zazwyczaj zmotywowani do podjęcia współpracy trójstronnej. Większość rozmów zdominowały pytania o aktualną sytuację, obecne warunki życia na Ukrainie i możliwość realizacji wspólnych projektów. Nauczyciele zgodnie zarekomendowali włączanie młodzieży z Ukrainy do wspólnych projektów na terenie Polski i Niemiec. Rewizyta na Ukrainie będzie możliwa dopiero po ustabilizowaniu się sytuacji politycznej i po zakończeniu trwającego konfliktu. Polsko-niemiecko-ukraińskie projekty wspierane przez PNWM 15 11 40 29 2010 2011 2012 2013 2014 (łącznie 55) (łącznie 40) (łącznie 67) (łącznie 60) (łącznie 86) wymiana pozaszkolna wymiana szkolna (stan z dn. 23. 4. 2015 r.) 17 50 Na realizację trójstronnych projektów w Niemczech PNWM pozyskała środki w wysokości 177 000 euro z niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt). Dzięki temu organizacja dofinansowała koszty podróży i programu młodych Ukraińców podczas polsko-niemiecko-ukraińskich spotkań. Na wsparcie tego rodzaju projektów PNWM otrzymała także 5000 euro z Fundacji Kultury Allianz (Allianz-Kulturstiftung). 21 39 24 62