RZECZOWE AKTYWA OBROTOWE

RZECZOWE AKTYWA OBROTOWE

Rzeczowe aktywa obrotowe - Zapasy 2 Aktywa, w stosunku do których oczekuje się, że zostaną przeznaczone do zużycia lub sprzedaży w toku normalnego cyklu działalności operacyjnej jednostki. Bilansowo do grupy zapasów zalicza się: Materiały Półprodukty i produkty w toku Produkty gotowe Towary Zaliczki na dostawy (wypłacone kontrahentom)

Materiały Materiały stanowią zapas rzeczowych składników aktywów obrotowych, nabytych w celu zbycia lub zużycia na własne potrzeby w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy. (na podst. art.3 ust.1 pkt.18a, art.3 ust.1 pkt.19 UoR) Warto wiedzieć: Materiały mogą być oprócz nabywania od kontrahentów także wyjątkowo wytworzone przez własne komórki pomocnicze, jeżeli są one zbliżone rodzajem do artykułów nabywanych. Cykl operacyjny to okres pomiędzy nabyciem aktywów przeznaczonych do przetworzenia a ich realizacją w formie pieniężnej lub w formie ekwiwalentu pieniężnego. Gdy nie można jasno zidentyfikować cyklu operacyjnego jednostki, przyjmuje się, że trwa on 12 miesięcy.

Skład kategorii bilansowej materiałów surowce i materiały podstawowe; materiały pomocnicze; paliwa (technologiczne, energetyczne i gospodarcze); części zapasowe maszyn i urządzeń; opakowania przeznaczone do jednorazowego użytku; materiały biurowe; materiały wielokrotnego użytkowania (o krótkim okresie użytkowania, względnie niskiej wartości jednostkowej, przez co nie zalicza się ich do środków trwałych); odpadki, produkty uboczne, odzyski, posiadające wartość użytkową.

Towary Towary stanowią zapas rzeczowych składników aktywów obrotowych, wytworzonych przez inne jednostki produktów a nabytych przez daną jednostkę celem sprzedaży w stanie nieprzetworzonym w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy. Warto wiedzieć: (na podst. art.3 ust.1 pkt.18a, art.3 ust.1 pkt.19 UoR) Jednostki zajmujące się zakupem i sprzedażą towarów prowadzą działalność handlową. Do tego typu działalności zalicza się także jej specyficzne odmiany: Działalność gastronomiczna Działalność komisowa Skup i sprzedaż walut obcych, złomu, surowców wtórnych oraz produktów rolnych.

Produkty gotowe i niezakonczone Produkty gotowe są to produkty wytworzone przez jednostkę w prowadzonym przez nią zakładzie, odpowiadające określonym normom technicznym, jakościowym i handlowym, przyjęte przez kontrolę odbioru jakościowego, przeznaczone do sprzedaży odbiorcom zewnętrznym lub we własnych placówkach handlowych, określane zamiennie wyrobami gotowymi. Półprodukty są to wytworzone przez jednostkę wyroby, które przeszły określone, technologicznie zamknięte fazy produkcji. Są przeznaczone głównie do montażu lub przerobu w kolejnych fazach wytwarzania produktu gotowego w danej jednostce. Produkty w toku produkcji - to produkty niezakończone pod względem technologicznym, wymagające dalszej obróbki.

7 Momenty wyceny zapasów Wycena przychodu zapasów Materiałów i towarów Wyrobów gotowych Wycena rozchodu zapasów Wycena zapasów na dzień bilansowy

Ewidencjonowanie, czyli jak prezentujemy zapasy w księgach 8 Metody ewidencji analitycznej (art. 17 ust. 2 UoR) ilościowo-wartościowa, w której dla każdego składnika ujmuje się obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych; ilościowa obrotów i stanów, prowadzona dla poszczególnych składników lub ich jednorodnych grup wyłącznie w jednostkach naturalnych. Wartość stanu wycenia się przynajmniej na koniec okresu sprawozdawczego, za który następują rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego, dokonane na podstawie danych rzeczywistych; wartościowa obrotów i stanów towarów oraz opakowań, prowadzona dla punktów obrotu detalicznego lub miejsc składowania, której przedmiotem zapisów są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu; Odpisywanie w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączone z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy.

Konto Rozliczenie zakupu Prowadzenie konta rozliczenia zakupu materiałów lub towarów pozwala na ustalenie: zgodności ilościowej i jakościowej zafakturowanych materiałów i towarów w stosunku do ilości i jakości stwierdzonej przy dostawie, poprawności naliczania cen, marż i upustów, kwot naliczonego podatku VAT, kwot wynikających z cła i podatku akcyzowego, kosztów zakupu, ewentualnych niedoborów lub nadwyżek, stanu materiałów lub towarów w drodze (mamy fakturę od dostawcy ale nie było przyjęcia do magazynu), stanu dostaw niefakturowanych ( było przyjęcie do magazynu ale nie mamy faktury), różnicy między rzeczywistą ceną zakupu a stałą ceną ewidencyjną.

Konto Rozliczenie zakupu Po zakończeniu okresu sprawozdawczego na koncie "Rozliczenie zakupu" ustala się następujące wielkości: materiały/towary w drodze saldo Winien konta Rozliczenie zakupu oznacza, że do końca okresu sprawozdawczego nie otrzymało ono dostawy materiałów lub towarów (nie było więc przyjęcia do magazyn). Wartość tego salda wpisujemy do bilansu po stronie aktywów przedsiębiorstwa. dostawy niefakturowane - saldo Ma konta Rozliczenie zakupu oznacza, że do końca okresu sprawozdawczego jednostka nie otrzymała faktury od dostawcy za przyjęte do magazynu towary lub materiały. Wartość tego salda wpisujemy do bilansu po stronie pasywów jako zobowiązania.

Rozliczanie w czasie kosztów zakupu 11 Wnkz = (Kzsp + Kzbo) / (Zsp + Zbo) gdzie: Wnkz wskaźnik narzutu kosztów zakupu Kzsp - stan początkowy kosztów zakupu Kzbo - przyrost kosztów zakupu w danym okresie Zsp - stan początkowy zapasów Zbo - wzrost stanu zapasów w bieżącym okresie

12 Wycena przychodu zapasów w stałych cenach ewidencyjnych Materiały i towary: na poziomie ceny nabycia (cena rzeczywista = stała cena +/- OCE odchylenia od stałych cen ewidencyjnych ) na poziomie ceny zakupu (cena rzeczywista = stała cena +/- OCE+ koszty zakupu) Towary: na poziomie ceny sprzedaży netto (cena rzeczywista = stała cena OCE z tytułu marży) na poziomie ceny sprzedaży brutto (cena rzeczywista = stała cena OCE z tytułu marży OCE z tytułu VAT) Produkty gotowe: na poziomie kosztów planowanych (koszt rzeczywisty = stała cena+/- OCE od kosztów rzeczywistych) W praktyce coraz rzadziej stosowana..

Odchylenia od cen ewidencyjnych: 13 ujemne (kredytowe, zmniejszające), powstają, gdy cena rzeczywista jest mniejsza od ceny ewidencyjnej, dodatnie (debetowe, zwiększające), powstają, gdy cena rzeczywista jest większa od ceny ewidencyjnej.

WYCENA ROZCHODU ZAPASÓW UJĘTYCH W STAŁYCH CENACH EWIDENCYJNYCH 14 Stała cena ewidencyjna skorygowana o narzut odchyleń Wno = (+/- Osp +/- Obo) / (Zsp = Zbo) gdzie: Wno wskaźnik narzutu odchyleń Osp odchylenia przypadające na stan początkowy zapasów Obo odchylenia powstałe w bieżącym okresie Zsp - stan początkowy zapasów Zbo - wartość przychodu zapasów gdzie: No = Wno x Rbo No odchylenia przypadające na rozchód w bieżącym okresie Rbo wartość rozchodu w bieżącym okresie Proporcjonalnie!!!!!

Metody rozchodu zapasów 15 AVCO - według cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosztów) danego składnika aktywów; FIFO - rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najwcześniej nabyła (wytworzyła); LIFO - rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najpóźniej nabyła (wytworzyła); szczegółowa identyfikacja rzeczywistych cen (kosztów) tych składników aktywów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnie od daty ich zakupu lub wytworzenia.

Konsekwencje metody rozchodu 16 FIFO przy dużych różnicach wartości poszczególnych partii, gdy wartości te rosną w czasie, zawyża dochód (poprzez obniżenie kosztów) i zwiększa wartość zapasów LIFO - przy dużych różnicach wartości poszczególnych partii, gdy wartości te rosną w czasie, zaniża dochód (poprzez podwyższenie kosztów) oraz zmniejsza wartość zapasów MSR nr 2 zabrania wyceny rozchodów tą metodą AVCO średnia ważona cena ustalana jest okresowo szczegółowa identyfikacja metoda najbardziej czasochłonna według stałej ceny ewidencyjnej z równoczesnym ujmowaniem odchyleń

Spółdzielnia Grosik posiada na stanie magazynowym towary z następujących dostaw i ich rozchody Proszę ustalić wartość rozchodu i stan magazynowy Dostawa Szt. Cena 01-paź 280 25 11-paź 250 24 15-paź 165 22 20-paź -365 22-paź 170 22 23-paź 230 23 25-paź -380

Rzeczowe aktywa obrotowe Materiały, towary 18 Ewidencja w cenach rzeczywistych Ewidencja w cenach ewidencyjnych Nabycie Cena nabycia/cena zakupu Cena ewidencyjna Rozchód FIFO, LIFO, AVCO, Szczególowa identyfikacja Cena ewidencyjna Wycena na dzień bilansowy Ceny nabycia/zakupu nie wyższe niż cena sprzedaży netto Korekta o odchylenia od cen ewidencyjnych Ceny nabycia / zakupu nie wyższe niż ceny sprzedaży netto Odpisy aktualizacyjne

Case 1 Stan początkowy materiałów wynosił 10.000 zł Spółka ABC w styczniu zarejestrowała w księgach rachunkowych następujące operacje gospodarcze: FA Zakupiono materiały 25.000 + 23% od dostawcy A, koszty transportu 500 + 23% PZ Zakupionych od dostawcy A materiałów Fa zakupiono materiały od dostawcy B 35.000+ 23% VAT, koszty transportu 850 + 23% VAT Fa zakupiono materiały od dostawcy C 28.000 + 23% VAT PZ zakupionych od dostawcy B materiałów Wydano do zużycia materiały o wartości ewidencyjnej 50.000 zł Wariant 1 - Spółka stosuje ceny zakupu do ewidencji Wariant 2 - Spółka stosuje ceny nabycia do ewidencji Wariant 3 - Spółka stosuje art. 17 ust 2 pkt 4 uor Wariant 4 - Spółka stosuje ceny ewidencyjne : dostawca B cena ewidencyjna to 40.000, dostawca A 20.000, sp. był w cenie ewidencyjnej a odchylenia ct wyniosły 1500zł

Rzeczowe aktywa obrotowe Produkty i produkcja niezakończona 20 Ewidencja w kosztach rzeczywistych Ewidencja w kosztach stałych Nabycie Koszty wytworzenia Koszt ewidencyjny Rozchód FIFO, LIFO, AVCO, Szczególowa identyfikacja Koszt ewidencyjny Wycena na dzień bilansowy Koszty wytworzenia nie wyższe niż cena sprzedaży netto Korekta o odchylenia od cen ewidencyjnych Koszty wytworzenia nie wyższe niż ceny sprzedaży netto Odpisy aktualizacyjne

Rzeczowe aktywa obrotowe koszt wytworzenia 21 Koszty bezpośrednie Materiały Płace Inne bezpośrenie Koszty pośrednie Zmienne Stałe Uzasadnione wykorzystaniem mocy produkcyjnych Nieuzasadnione - niewykorzystanie mocy produkcyjnych

Rozliczanie produkcji niezakończonej produkty w toku produkcji wycena wg kosztu wytworzenia w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia w wysokości o materiałów bezpośrednich nie wyceniać ich w ogóle

Rozliczanie produkcji Koszty związane bezpośrednio i pośrednio z produkcją wyrobów przedstawiały się następująco: Materiały bezpośrednie 20.000 Płace bezpośrednie 11.000 Pozostałe koszty bezpośrednie 5.000 Zmienne koszty wydziałowe 8000 Stałe koszty wydziałowe 4000 W bieżącym okresie wyprodukowano 3.000 szt. wyrobów gotowych. Na koniec roku produkcja przetworzona w 60% wynosiła 1.000 szt. wyrobów gotowych. Rozliczenie kosztów produkcji następuje z pominięciem konta Rozliczenie produkcji Wyroby gotowe objęte są ewidencją bilansową. Jednostka przenosi stan produkcji w toku Produkcja niezakończona. Dokonać wyceny wyrobów niezakończonych przy różnych wariantach art. 34 ust1 pkt 2 uor

Typowe produkty Wytworzone przez jednostkę filmy, oprogramowanie komputerów, projekty typowe i inne produkty o podobnym charakterze, przeznaczone do sprzedaży, wycenia się w okresie przynoszenia przez nie korzyści ekonomicznych, nie dłuższym niż 5 lat, w wysokości nadwyżki kosztów ich wytworzenia nad przychodami według cen sprzedaży netto, uzyskanymi ze sprzedaży tych produktów w ciągu tego okresu. Nieodpisane po upływie tego okresu koszty wytworzenia zwiększają pozostałe koszty operacyjne.

Utrata wartości 25 Utrata wartości poprzez wycenę do poziomu ceny sprzedaży netto Trwała utrata wartości - zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych (Art.28.u.7 UoR). odpis indywidualny lub zbiorczy odnoszony w latach poprzednich Ujęcie - Pozostałe koszty operacyjne

Prezentacja zapasów materiałów i towarów w sprawozdaniu finansowym (Bilans oraz rachunek CF) Źródło: Polski Koncern Naftowy Orlen Spółka Akcyjna, Sprawozdanie finansowe za rok 2011, Jednostkowe sprawozdanie z sytuacji finansowej, s. 7. Źródło: Polski Koncern Naftowy Orlen Spółka Akcyjna, Sprawozdanie finansowe za rok 2011, Jednostkowe sprawozdanie z przepływów pieniężnych, s. 9.

Prezentacja zapasów materiałów i towarów w sprawozdaniu finansowym (Informacja dodatkowa) Źródło: Polski Koncern Naftowy Orlen Spółka Akcyjna, Sprawozdanie finansowe za rok 2011, Polityka rachunkowości, noty i inne informacje objaśniające, s. 23.

Prezentacja zapasów materiałów i towarów w sprawozdaniu finansowym (Informacja dodatkowa) Źródło: Polski Koncern Naftowy Orlen Spółka Akcyjna, Sprawozdanie finansowe za rok 2011, Polityka rachunkowości, noty i inne informacje objaśniające, s. 50.