PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : PATOFIZJOLOGIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra i Zakład Patofizjologii UMP 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: Katedra i Zakład Patofizjologii; ul. Rokietnicka 8; 60-806 Poznań;PL Tel. /Fax:61-8547-620 Strona WWW: estudent.ump.edu.pl; patof.ump.edu.pl E-mail: patof@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. med. Andrzej Bręborowicz 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. med. Andrzej Bręborowicz 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko: Prof. dr hab. med. Andrzej Bręborowicz Tel. kontaktowy: 61 8547-621 Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce): pon-pt; godz. 9.00-12.00; Katedra i Zakład Patofizjologii E-mail: abreb@ump.edu.pl Osoba zastępująca: Dr hab. med. Katarzyna Korybalska Kontakt: tel. 61 8547-648; pon-pt; godz. 9.00-12.00 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: II Semestr: LETNI 8. Liczba godzin ogółem : 70 liczba pkt.ects:7 1
Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy/letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria Katedra i Zakład Patofizjologii UMP 20 50 A Razem: 20 50 A S 9. SYLABUS ( proszę wypełnić wszystkie pola w tabeli) Nazwa przedmiotu/ modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu PATOFIZJOLOGIA WYDZIAŁ LEKARSKI I KIERUNEK LEKARSKI JEDNOLITE MAGISTERSKIE STACJONARNE JĘZYK POLSKI obowiązkowy fakultatywny Rok studiów/semestr I II III IV V VI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu 70, w tym: 20 - wykłady, 50 ćwiczenia, Celem nauczania patofizjologii jest wyjaśnienie charakteru zmian czynnościowych ustroju w trakcie choroby, mechanizmów rozwoju choroby i następstw ogólnoustrojowych wynikających z przebiegu procesu chorobowego, z uwzględnieniem działania mechanizmów kompensacyjnych. Studenci powinni poznać i posługiwać się podstawowymi terminami stosowanymi w patofizjologii, znać podstawy etiopatogenezy schorzeń poszczególnych układów; znać patomechanizm następstw zaburzonej funkcji narządów i układów, oraz praktycznie wykorzystywać zdobytą wiedzę do analizy typowych przypadków klinicznych. 2
Symbol efektów kształce nia zgodnie ze standard ami OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Celem nauczania jest poznanie podstawowych mechanizmów chorobotwórczych, powodujących zaburzenia homeostazy wewnątrzustrojowej, które skutkują wystąpieniem choroby. Zwraca się równocześnie uwagę na rolę mechanizmów kompensacyjnych organizmu, ich wydolność i skutki uboczne ich działania. Ocena działania czynników chorobotwórczych na różnych poziomach organizacji, począwszy od komórkowej do narządowej i systemowej. Wpływ starzenia organizmu na reakcje organizmu w stosunku do czynników zaburzających jego strukturę i czynność. UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Zrozumienie podstawowych mechanizmów powodujących zaburzenie homeostazy organizmu prowadzących do powstania choroby. Umiejętność analizowania reakcji organizmu na czynnik zaburzający jego homeostazę. Znajomość mechanizmów i następstw zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Znajomość zaburzeń układu sercowo-naczyniowego, oddechowego, wewnątrzwydzielniczego, pokarmowego, nerwowego i krwi. Umiejętność całościowej analizy przykładowych przypadków klinicznych z uwzględnieniem zaburzeń wielonarządowych i ich powiązań KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) NIE DOTYCZY Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Ćwiczenia i seminaria - odpowiedź ustna i zaliczenie pisemne w formie testowej. Zaliczenie zajęć egzamin pisemny w formie testowej.(wymagan a punktacja: >60%) Ćwiczenia i seminaria - odpowiedź ustna i zaliczenie pisemne w formie testowej. Zaliczenie zajęć egzamin pisemny w formie testowej.(wymagan a punktacja: >60%) PUNKTY ECTS 7 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka Patofizjologia gospodarki wodno-elektrolitowej Patofizjologia nerek Patofizjologia krążenia Wady serca Patofizjologia układu oddechowego Patofizjologia układu krzepnięcia Patofizjologia krwi Patofizjologia układu wewnątrzwydzielniczego Patofizjologia gospodarki kwasowo-zasadowej Patofizjologia układu pokarmowego Forma 3
Patofizjologia śródbłonka naczyniowego Otyłość Zaburzenia odżywiania Patofizjologia cukrzycy Patofizjologia bólu Patofizjologia termoregulacji Chronobiologia Patofizjologia starzenia Nadciśnienie tętnicze Zaburzenia krążenia - wstrząs LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: Bręborowicz A. Zarys patofizjologii narządowej. AM Poznań 2003 Bullock J, Boyle J, Wang MB. Fizjologia. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2004 WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Warunkiem uzyskania zaliczenia i dopuszczenia do egzaminu końcowego jest uzyskanie 60% punktów z 7 testów cząstkowych na ćwiczeniach oraz testu podsumowującego wykłady. Wszystkie testy będą w formie jednokrotnego wyboru. 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów y - Semestr zimowy/letni Tematyka wykładów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia 1. Zaburzenia krążenia-wstrząs Prof.A.Bręborowicz 2. Nadciśnienie tętnicze Prof.A.Bręborowicz 3. Patofizjologia śródbłonka naczyniowego Dr hab. K. Korybalska 4. Otyłość Dr hab. D. Kanikowska 5. Zaburzenia odżywiania Prof.A.Bręborowicz 6. Patofizjologia cukrzycy Prof. J. Witowski 7. Patofizjologia bólu Dr hab. D.Kanikowska 8. Patofizjologia termoregulacji Dr hab. D. Kanikowska 9. Patofizjologia starzenia Prof.A.Bręborowicz 10. Chronobiologia Dr hab. D. Kanikowska 4
Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna SALA 1. Wprowadzenie z zakresu fizjologii A.Bręborowicz 2. Gospodarka wodno-elektrolitowa A.Bręborowicz 3. Patofizjologia nerki B.Kupczyk 4. Gospodarka kwasowo-zasadowa A.Bręborowicz 5. Patofizjologia układu endokrynnego D.Kanikowska 6. Patofizjologia krwi K.Korybalska 7. Patofizjologia krzepnięcia K.Korybalska 8. Patofizjologia przewodu pokarmowego B.Kupczyk 9. Patofizjologia układu oddechowego D.Kanikowska 10. Wady serca J.Witowski 11. Patofizjologia krążenia J.Witowski 12. 13. Podsumowanie z zakresu patofizjologii Podsumowanie z zakresu patofizjologii A.Bręborowicz A. Bręborowicz 3073 3072 3076 3075 3075 3072 3073 3076 3075 3076 3076 3073 3073 11. Organizacja zajęć: Zajęcia na II roku odbywają się zgodnie z planem zajęć z Dziekanatu. Ramy czasowe zajęć zblokowanych: 8.00 11.00. Zajęcia zblokowane odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach: 8.00-11.00 PLAN ZAJĘĆ: - gr 4 i 5 20.02-10.03. - gr 1 i 2 13.03-31.03 - gr 3 i 6 03.04-28.04 - gr 7 i 8 08.05-26.05 - gr 9 i 10 29.05-16.06 Aktualny podział grupy studenckiej będzie dostępny na platformie e-learningowej ESTUDENT 5
REGULAMIN ZAJĘĆ: 1. Informacje ogólne: 1.1. Kurs patofizjologii obejmuje ćwiczenia i wykłady. 1.2. Wszelkie informacje dotyczące kursu patofizjologii są dostępne na stronie internetowej Zakładu: www.estudent.ump.edu.pl 2. Ćwiczenia 2.1. Ćwiczenia odbywają się w semestrze letnim w systemie zblokowanym: I. Test z fizjologii (test 1) obejmujący postawy fizjologii do tematów ćwiczeń II XI (40 pytań). II. Gospodarka wodno-elektrolitowa. III. Patofizjologia równowagi kwasowo-zasadowej IV. Patofizjologia nerki. V. Patofizjologia układu wewnątrzwydzielniczego. VI. Patofizjologia krzepnięcia. VII. Patofizjologia układu krążenia. VIII. Wady serca. IX. Zaburzenia rytmu serca. X. Patofizjologia układu oddechowego. XI. Patofizjologia krwi. XII. Patofizjologia układu pokarmowego. XIII. Test podsumowujący zajęcia (test 2) obejmujący tematy II-XII (80 pytań). XIV. Test dla osób które nie uzyskały zaliczenia i dla osób przygotowujących się do egzaminu (80 pytań) 2.2. Przed rozpoczęciem ćwiczeń, w pierwszym dniu zajęć, odbędzie się test (test 1) obejmujący materiał z zakresu fizjologii (40 pytań), którego znajomość jest niezbędna do studiowania patofizjologii. Materiały do przygotowywania się do tego testu są dostępne na portalu e-learningowym ESTUDENT: https://www.estudent.ump.edu.pl. Studenci będą mieli możliwość rozwiązywania testów próbnych z fizjologii (self-testy), jako przygotowanie do właściwego testu w pierwszym dniu zajęć. 2.3. Podczas ćwiczeń omawiane będą przypadki kliniczne ze zwróceniem uwagi na patomechanizm zaburzeń i aktywowane mechanizmy kompensacyjne. Studenci są zobowiązani do przygotowania przedstawionych tematów i zagadnień, które będą podstawą do dyskusji podczas zajęć. Materiały dydaktyczne dotyczące każdego ćwiczenia obejmujące: audio-prezentację dla każdego tematu, opis przypadków klinicznych omawianych podczas ćwiczeń oraz self-testy do samokontroli będą dostępne na portalu e- learningowym ESTUDENT. Po zakończeniu bloku dwóch ćwiczeń o podobnej tematyce studenci będą pisać test z przypadków omawianych podczas w/w ćwiczeń (testy 2-6). 2.4. Po zakończeniu cyklu ćwiczeń ( XIII - Podsumowanie zajęć) odbędzie się sprawdzian testowy (80 pytań) z zakresu tematów II XII (test 7). Studenci będą mieli możliwość przygotowania się do tego sprawdzianu rozwiązując próbne testy (self-testy) dotyczące tematów II-XII dostępne w portalu ESTUDENT. 6
3. Edukacja zdalna (e-learning) w Katedrze Patofizjologii 3.1 Edukacja Zdalna jest elementem wspomagający nauczanie, wykorzystywanym w trakcie realizacji zajęć prowadzonych w Katedrze Patofizjologii dla studentów II-ego roku kierunku Lekarskiego. 3.2 Celem uruchomienia projektu jest pomoc w opanowaniu materiału przedstawianego podczas zajęć i sa-modzielnego sprawdzania stopnia opanowania wiadomości w trakcie trwania edukacji (self-testy). 3.3 Adres portalu ESTUDENT: https://www.estudent.ump.edu.pl 3.4 Portal pracuje w trybie 7/24 (siedem dni /24 godziny). 3.5 Każdy student otrzymuje z sekretariatu Katedry Patofizjologii pisemną (drukowaną) informację o koncie w portalu: nazwa użytkownika, hasło. 3.6 Należy pamiętać o tym aby nie udostępniać hasła osobom trzecim, gdyż właściciel konta może odpowiadać za ich działania w portalu niezgodne z zasadami jego funkcjonowania. 3.7 Konto wygasa z datą zakończenia zajęć w Katedrze Patofizjologii. 3.8 Kontakt w sytuacjach awaryjnych: estudent@ump.edu.pl 4. y 4.1 Odbędzie się 10 wykładów, podczas których będą omawiane podstawowe zagadnienia z zakresu patofizjologii ogólnej i szczegółowej. 4.2 Materiały z wykładów będą dostępne na portalu ESTUDENT. 4.3 Cykl wykładów zostanie zakończony sprawdzianem testowym (30 pytań) - test 8. 5. Zaliczenie zajęć i egzamin 5.1 Zaliczenie zajęć następuje na podstawie obecności na wszystkich ćwiczeniach oraz uzyskania 60% maksymalnej liczby punktów, które można zdobyć podczas całego kursu ćwiczeń: suma punktów z testu z fizjologii (40 pkt - test 1), z testu końcowego po cyklu ćwiczeń (80 pkt - test 2) 5 testów z przypadków (75 pkt) oraz z testu na zakończenie wykładów (30 pkt - test 3). Możliwych do zdobycia jest 225 punktów; do zaliczenia niezbędne jest uzyskanie 135 punktów. 5.2 Osoby, które nie uzyskają wymaganej do zaliczenia liczby punktów będą mogły dwukrotnie zdawać testowe kolokwium zaliczeniowe obejmujące wszystkie tematy ćwiczeń. 5.3 Egzamin będzie przeprowadzony w formie testowej. Minimalna liczba punktów do zaliczenia egzaminu to 65% punktów możliwych do uzyskania. Studentowi przysługuje prawo wyboru 1 terminu egzaminu z trzech wcześniej podanych terminów. Nieobecność na egzaminie skutkuje oceną niedostateczną (wyjątek-zwolnienie lekarskie). Studentowi przysługuje prawo do dwóch popraw egzaminu. Student jest zobowiązany przynieść na egzamin indeks. Regulamin dostępny również na stronie www.estudent.ump.edu.pl PROGRAM ZAJĘĆ: Dostępny na stronie www.estudent@ump.edu.pl 7
PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne test z zakresu fizjologii Przygotowanie do zajęć znajomość przypadków klinicznych Wymagania końcowe test z zakresu patofizjologii + test z wykładów Egzamin test z zakresu wiedzy zdobytej podczas seminariów i wykładów 12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia: Testy cząstkowe (z zakresu fizjologii, patofizjologii, wykładów). Zaliczenie - min.60% punktów z testów cząstkowych. Egzamin: Forma testowa (test jednokrotnego wyboru) obejmująca wiedzę z wykładów i seminariów. Zaliczenie min. 65% punktów na egzaminie. 13.Literatura: Zalecana literatura: 1.Bręborowicz A. Zarys patofizjologii narządowej. AM Poznań 2003 2.Bullock J, Boyle J, Wang MB. Fizjologia. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2004 14.Studenckie koło naukowe Opiekun koła; Prof. A. Bręborowicz; Tematyka: Patofizjologia starzenia, dializy otrzewnowej, śródbłonka Miejsce spotkań: Zakład Patofizjologii kontakt: abreb@ump.edu.pl 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 8
9