JAK STUDIOWAĆ W WARUNKACH REFORMY SZKOLNICTWA WYŻSZEGO? Marek Wilczyński Ekspert Boloński Uniwersytet Pedagogiczny im Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie I Liceum Ogólnokształcące im. Marcina Kromera Gorlice 28.05.2012 r.
EUROPEJSKI OBSZAR SZKOLNICTWA WYŻSZEGO CO TO WŁAŚCIWIE JEST? EHEA EOSW?! 2
ZACZYNAŁO SIĘ OD PROCESU BOLOŃSKIEGO Pierwszy sygnał Deklaracja Sorbońska 1998 r. Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy Początek Deklaracja Bolońska 1999 r. podpisana przez 29 krajów w tym Polskę Okresowo, co dwa lata odbywają się konferencje ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyższe w krajach realizujących założenia Procesu Bolońskiego 3
A LICZBA ICH 44? 47! Deklarację Bolońską w 1999 r. podpisało 29 krajów wśród nich Rzeczpospolita Polska Obecnie Proces Boloński realizowany jest w 47 krajach Krajem ostatnio włączonym do realizacji Procesu Bolońskiego jest Kazachstan 4
OD PB DO EOSW Szerokie upowszechnienie studiów trójstopniowych. Uczenie się zamiast nauczania indywidualizacja: SCL Tworzenie elastycznych programów studiów z przyjęciem efektów uczenia się (learning outcomes - LO) za punkt wyjścia Kształtowanie LO tak by przygotować absolwenta do podejmowania i utrzymania pracy w warunkach zmian na rynku. (employability). Upowszechnienie systemu punktów ECTS (European Credit Transfer and Accumulation System) Ciągłość kształcenia przez całe życie lifelong learning LLL Promocja mobilności nauczycieli akademickich, badaczy i studentów (mobility). Powstanie wspólnych mechanizmów zapewniania jakości kształcenia Porównywalność i uznawalność kolejnych etapów kształcenia. (Ważnym elementem EQF i KRK) 5
CO CZEKA MATURZYSTĘ PRZYSZŁEGO STUDENTA? Różnorodność wyboru. Studia I, II i III stopnia, prócz tego podyplomowe Zaliczanie semestru przez zebranie odpowiedniej puli punktów ETCS Wybór przedmiotów w elastycznym programie studiów Zamykanie poszczególnych etapów studiów dyplomem i suplementem do dyplomu Uczestnictwo w systemie zapewniania jakości w uczelni Możliwości stwarzane przez różne rodzaje mobilności Studia w nowych warunkach tworzonych przez wprowadzenie w życie europejskich (EQF) i krajowych (KRK) ram kwalifikacji Stałe uzupełnianie kwalifikacji, także po studiach 6
Jednolite 5 letnie studia magisterskie RÓŻNE MOŻLIWOŚCI KSZTAŁCENIA I PRACY Studia III stopnia Studia podyplomowe Praca 3 Studia II stopnia Praca 2 Studia I stopnia Praca 1 Kursy, kolegia, szkoły policealne Matura 7
PUNKTY ECTS CO TO JEST? Uczelnia tworząc program studiów określa najpierw efekty kształcenia dla kierunku i dla poszczególnych modułów (przedmiotów, kursów). Za osiągnięcie przewidzianych dla modułu efektów kształcenia student otrzymuje odpowiednią ilość punktów ECTS. Punkty ECTS przypisuje się modułom biorąc pod uwagę wymiar czasu, jaki przeciętny student poświęca, by osiągnąć zamierzone dla nich efekty kształcenia. Ilość uzyskanych punktów ECTS nie zależy od oceny, jaką uzyskało się zaliczając moduł. Przyjęto, że jeden punkt ECTS powinien odpowiadać 25 30 godzinom pracy studenta (w ramach zajęć i własnej). 8
ECTS I PROGRAM KSZTAŁCENIA Art. 164a Ustawy studia I stopnia co najmniej 180ECTS, studia II stopnia co najmniej 90 ECTS, studia jednolite magisterskie 300 lub 360 ECTS. Art. 170a Ustawy dodatkowo na każdym poziomie studiów 30 ECTS, a w przypadku studiów miedzyobszarowych 90ECTS. Za punkty poza tymi limitami studenci, którzy nie zaliczają się do czołówki wnoszą opłaty. Studenci powinni sobie zdać sprawę, że punkty ECTS stały się czymś w rodzaju talarów należących do nich, którymi uczelnie powinny gospodarować rozważnie. 9
Jednolite studia magisterskie 300 360 ECTS ECTS I KOLEJNE ETAPY STUDIÓW. Studia III stopnia (bez ECTS) Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS 10
NAJNOWSZE ZMIANY KRAJOWE RAMY KWALIFIKACJI Europejskie Ramy Kwalifikacji (EQF) 8 poziomów Krajowe ramy kwalifikacji od 5 (Francja) do 12 (Szkocja) Polska Ustawą z 11. marca 2011 r. wprowadziła Krajowe Ramy Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego, a prace nad całością KRK trwają w Polsce mamy 8 poziomów www.krk.org.pl 11
A Tłumaczenie kwalifikacji ERK B 10 9 8 7 6 8 7 6 5 4 3 7 6 5 4 3 5 4 2 1 2 1 12 Model Tomasz Saryusz - Wolski
MĄDROŚĆ STAREGO RABINA Do rabina słynnego z powodu mądrości i świętości przyszedł Żyd niedowiarek i zapytał: Rabbi, czy możesz sprawić, bym stojąc na jednej nodze nauczył się Tory na pamięć? Nu, czemu nie? - odpowiedział rabin Stań na jednej nodze i słuchaj: Będziesz czcił Boga i miłował bliźniego! Zapamiętałeś? Tak Na pewno? Tak No to możesz już stanąć na obydwóch nogach. To jest treść Tory! Cała reszta to tylko komentarze. 13
KATEGORIE EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Wiedza : powiązane ze sobą teorie, zasady, doświadczenia i fakty przyswojone przez studenta Umiejętności : zdolność wykorzystania wiedzy i wyćwiczonych umiejętności praktycznych do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów Kompetencje społeczne - Umiejętność współdziałania w zespole w roli członka i lidera zespołu - Sprawność komunikowania się - Zdolność do samodzielnego i odpowiedzialnego wykonywania zadań 14
Zakładane efekty kształcenia BUDOWA NOWEGO PROGRAMU STUDIÓW W WARUNKACH OKREŚLONYCH PRZEZ USTAWĘ Misja uczelni Krajowe Ramy Kwalifikacji Efekty kształcenia dla obszarów Potrzeby rynku pracy Potrzeby społeczne Dobre praktyki Zasoby ludzkie i sprzętowe Inne czynniki Program kształcenia: Efekty kształcenia dla kierunku Opis metod ich realizacji Opis metod ich ewaluacji 15
JAK SPRAWDZIĆ, CZY EFEKTY KSZTAŁCENIA ZREDAGOWANO PRAWIDŁOWO? SPECIFIC konkretne EK powinny konkretnie określać jaką wiedzę i umiejętności powinien osiągać student po zakończeniu kursu. MEASURABLE mierzalne każdemu efektowi towarzyszą przejrzyste kryteria oceny, pozwalające określić czy i na ile został osiągnięty ACCTEPTABLE akceptowalny przedyskutowany z interesariuszami i skonsultowany z zewnętrznymi wytycznymi REALISTIC możliwy do osiągnięcia w ramach realizacji przedmiotu TIME-SCALED osiągalne - EK powinny być osiągalne w czasie zaplanowanym w programie 16
JAK BĘDZIEMY OCENIANI NA STUDIACH? Ocena kształtująca formatywna - dokonywana kilkakrotnie w semestrze. Służy studentowi i prowadzącemu do oszacowania postępów w nauce i weryfikacji stosowanych metod Ocena podsumowująca sumatywna dokonywana na koniec semestru pozwala stwierdzić, czy i w jakim stopniu student osiągnął zakładane efekty kształcenia 17
GRADACJA OCENY ZA OSIĄGNIĘCIE EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Moduł Paleografia i neografia historyczna Zofia interpretuje dokument w powiązaniu z szerokim tłem historycznym epoki Agata interpretuje dokument, rozwija opis faktów, których dokument dotyczy Barbara odczytuje i streszcza dokument rękopiśmienny bdb db dst 3 ECTS 18
SUPLEMENT DO DYPLOMU W suplemencie do dyplomu wymienione są wszystkie osiągnięcia absolwenta w dziedzinie uczenia się innych form aktywności podczas studiów. Suplement do dyplomu ułatwia mobilność pionową stanowiąc podstawę do uznawania kwalifikacji absolwenta w dalszym toku kształcenia Suplement do dyplomu jest dla przyszłego pracodawcy pierwszym źródłem wiadomości o kompetencjach absolwenta. 19
JAKOŚĆ, JAKOŚĆ I JESZCZE RAZ JAKOŚĆ! Ważnym elementem zachodzących zmian jest nieustanny monitoring i zapewnienie jakości Dobra uczelnia powinna posiadać sprawny wewnętrzny system zapewniania jakości. Oficjalnym polskim organem sprawdzającym jakość, uznawanym przez instytucje europejskie jest Polska Komisja Akredytacyjna 20
JAKO STUDENCI BĘDZIECIE OCENIAĆ: 1. Program 2. Proces nauczania 3. Nauczycieli 4. Organizację 5. Instytucję 6. Ogólną satysfakcję z odbytych studiów 21
CZYM SIĘ KIEROWAĆ PRZY WYBORZE UCZELNI? Czy kierunek który chcemy wybrać ma akredytację PKA i czy umożliwia kandydatowi zapoznanie się z wnioskami Komisji? Czy efekty kształcenia dla wybranego kierunku są jasno określone i czy odpowiadają oczekiwaniom kandydata? Czy program studiów jest elastyczny i uwzględnia przedmioty do wyboru przez studenta? Czy na kierunku istnieją warunki sprzyjające mobilności? Czy nie marnuje się naszych talarów? 22
Dziękuję za uwagę i zapraszam do dyskusji! wilczynski.m@wp.pl www.ekspercibolonscy.org.pl 23