Technika i wychowanie komunikacyjne dla szkoły podstawowej Wymagania przedmiotowe kryteria oceniania Lp. Temat lekcji Liczba godzin (propozycja) Wymagania podstawowe (oceny dopuszczająca i dostateczna) Wymagania ponadpodstawowe (oceny dobra i bardzo dobra) 1 Regulamin pracowni. Przepisy bhp obowiązujące na lekcji 2 Instrukcje przeciwpoŝarowa i ewakuacyjna 3 Znaczenie kształtu, barw i treści znaków bhp 1 Uczeń: podaje numery alarmowe, w tym numer słuŝb zintegrowanych wskazuje miejsce (w klasie, w szkole), w którym znajduje się apteczka pierwszej pomocy wymienia podstawowe środki opatrunkowe znajdujące się w apteczce pierwszej pomocy 1 podaje numer straŝy poŝarnej wymienia zagroŝenia, które moŝe spowodować poŝar wskazuje miejsce w szkole, w którym znajdują się instrukcje przeciwpoŝarowa i ewakuacyjna 1 wymienia rodzaje znaków bhp wymienia miejsca w szkole, w których znajdują się znaki bhp wyjaśnia znaczenie znaków bhp Uczeń: opisuje zastosowanie poszczególnych środków opatrunkowych wykonuje opatrunek skaleczonej ręki (we właściwej kolejności) opisuje zasady postępowania podczas poŝaru w domu dobiera odpowiednie barwy i kształty do treści znaków bhp 1
4 Znaczenie znaków informacyjnych 5 Rysowanie i wymiarowanie przedmiotu rysunek techniczny 6 Papier otrzymywanie i badanie właściwości 7 Wycinanie, formowanie i sklejanie części makiety 1 wymienia miejsca w szkole, w których znajdują się znaki informacyjne 1 wyjaśnia róŝnicę między rysunkiem plastycznym a rysunkiem technicznym rozróŝnia i nazywa rodzaje rzutów prostokątnych stosuje znaki wymiarowe 1 wymienia surowce słuŝące do produkcji papieru omawia sposób otrzymywania papieru wymienia rodzaje materiałów papierniczych i ich zastosowanie 3 4 dobiera narzędzia i sposób połączenia części makiety prawidłowo zagina i klei części makiety przestrzega zasad bhp podczas wykonywania makiety 8 ZagroŜenia lasów 1 rozróŝnia drzewa liściaste i iglaste wyjaśnia róŝnicę między drzewem a drewnem wymienia zawody związane z lasem i pozyskiwaniem drewna 9 Pozyskiwanie drewna, otrzymywanie materiałów drewnopodobnych wymienia najczęściej spotykane gatunki drewna i materiałów drewnopodobnych wyjaśnia róŝnicę między drewnem a materiałem drewnopochodnym wymienia substancje uŝywane do produkcji materiałów drewnopochodnych; omawia sposoby suszenia drewna 2 wyjaśnia znaczenie danego znaku informacyjnego projektuje własne znaki informacyjne wykonuje rzutowanie prostokątne przyporządkowuje rzut przedmiotu jego rysunkowi poglądowemu stosuje zasady wymiarowania w wykonywanych rysunkach wyjaśnia związek między makulaturą a ochroną środowiska przyrodniczego dobiera odpowiednie narzędzia do rodzaju papieru dobiera sposób łączenia do rodzaju papieru wymienia zasady organizacji miejsca pracy organizuje stanowisko pracy opracowuje załoŝenia projektowe i technologiczne wykonywania makiety wyjaśnia znaczenie gospodarcze, zdrowotno-rekreacyjne i przyrodnicze lasów wymienia zagroŝenia lasu omawia budowę wewnętrzną drewna wymienia substancje ekologiczne uŝyte do produkcji materiałów drewnopodobnych porównuje drewno z materiałem drewnopochodnym (zalety, wady) 10 Badanie właściwości drewna i 1 wymienia cechy zaliczane do właściwości wyjaśnia przyczyny przeprowadzania
materiałów drewnopodobnych 11 Narzędzia, przyrządy pomiarowe i przybory traserskie 12 Połączenia elementów drewnianych. Budowa i zasada działania wiertarki ręcznej 13 Otrzymywanie tworzyw sztucznych. Badanie właściwości tworzyw sztucznych. 14 Zalety i wady tworzyw sztucznych 15 Otrzymywanie materiałów włókienniczych. Badanie właściwości tych materiałów drewna oraz materiałów drewnopodobnych omawia sposoby wykończenia powierzchni drewnianych omawia zastosowanie drewna oraz materiałów drewnopochodnych 1 podaje nazwy narzędzi, przyrządów pomiarowych i przyborów do trasowania wymienia narzędzia i przybory, które wymagają ostrzenia 1 wymienia rodzaje połączeń elementów drewnianych podaje nazwy elementów wiertarki ręcznej wyjaśnia, na czym polega konserwacja wiertarki 1 wymienia tworzywa sztuczne poznane na lekcji wymienia substancje uŝywane do produkcji tworzyw sztucznych wyjaśnia, co to znaczy, Ŝe tworzywa sztuczne są toksyczne 1 wymienia przykłady wyrobów z tworzyw sztucznych wyjaśnia, w jaki sposób składuje się i unieszkodliwia odpady (tworzywa sztuczne) 1 wymienia surowce do wyrobu tkanin i dzianin wymienia włókna pochodzenia naturalnego i włókna pochodzenia chemicznego badań właściwości drewna oraz materiałów drewnopodobnych przeprowadza badania właściwości drewna i materiałów drewnopochodnych; omawia ich wyniki dobiera narzędzia, przyrządy pomiarowe i przybory do trasowania w zaleŝności od potrzeb technologicznych podaje kolejność czynności przy klejeniu elementów drewnianych określa związek między średnicą otworu a średnicą wkrętu przedstawia graficznie symbole przekładni zębatych przyporządkowuje nazwę tworzywa sztucznego jego symbolowi dobiera odpowiednie narzędzie do obróbki danego tworzywa sztucznego dobiera sposoby łączenia do rodzaju tworzyw sztucznych wskazuje wśród podanych sposobów przetwarzania tworzyw sztucznych sposób najbardziej przyjazny środowisku (najbardziej ekologiczny) wymienia zalety i wady tworzyw sztucznych wymienia cechy charakterystyczne wybranych włókien; omawia ich zastosowanie omawia właściwości tkanin oraz dzianin pochodzenia naturalnego i chemicznego 3
16 Rozpoznawanie znaków dotyczących konserwacji odzieŝy. Zastosowanie odzieŝy ochronnej 1 podaje przykłady zawodów, w których jest konieczne stosowanie odzieŝy ochronnej odczytuje symbole graficzne umieszczane na metkach odzieŝowych uzasadnia łączenie w tkaninach i dzianinach włókien pochodzenia naturalnego i chemicznego wymienia cechy odzieŝy ochronnej; uzasadnia stosowanie odzieŝy ochronnej opisuje właściwości idealnego materiału do produkcji odzieŝy ochronnej 17 Otrzymywanie stali i Ŝeliwa. Zabezpieczanie metali przed korozją 1 wymienia i omawia postacie metali, w jakich występują one w przyrodzie wyjaśnia zjawisko korozji wymienia zasady obowiązujące podczas malowania metali 18 Badanie właściwości metali 1 wymienia właściwości metali przestrzega zasad bhp, posługując się narzędziami 19 Obwód elektryczny elementy i symbole (przypomnienie) 20 Montowanie obwodów szeregowych 21 Montowanie obwodów równoległych 1 wymienia elementy obwodu elektrycznego podaje przykłady źródeł i odbiorników energii elektrycznej 1 montuje obwody elektryczne szeregowe wyjaśnia róŝnicę między przewodnikiem a izolatorem podaje przykłady przewodników i izolatorów 1 montuje obwody elektryczne równoległe odczytuje symbole graficzne elementów obwodu elektrycznego wyjaśnia sposób otrzymywania stali i Ŝeliwa z rudy Ŝelaza odczytuje informacje zamieszczone na opakowaniach farb do metalu omawia sposoby zabezpieczania metali przed korozją rozróŝnia metale Ŝelazne i nieŝelazne przyporządkowuje metal jego cechom charakterystycznym i zastosowaniom odczytuje ze schematu symbole graficzne elementów obwodu elektrycznego identyfikuje określenia dotyczące elementów obwodu elektrycznego wyjaśnia sposoby zamiany energii elektrycznej na inny rodzaj energii rysuje schematy elektryczne wyjaśnia róŝnicę między obwodem szeregowym a obwodem równoległym 4
22 Podstawowe pojęcia dotyczące ruchu drogowego (przypomnienie) 23 Przepisy dotyczące pieszych (przypomnienie). Korzystanie ze środków komunikacji publicznej 24 Zasady poruszania się rowerzysty po drodze 25 Włączanie się do ruchu. Przepisy porządkowe 1 wymienia elementy drogi w mieście i drogi poza miastem wymienia zagroŝenia w drodze do szkoły i ze szkoły przyporządkowuje sygnały świetlne sygnalizatora odpowiadającym im sylwetkom policjanta 1 opisuje zasady poruszania się pieszych w mieście i poza miastem odczytuje znaki drogowe pionowe i poziome związane z ruchem pieszych (B-41, D-6, D- 15, D-17, D-35a, D-36, D-36a, D-40, D-41, C-13, C-16, P-9) wymienia środki transportu pasaŝerów omawia zasady obowiązujące podczas przechodzenia przez jezdnię 1 wymienia zasady bezpiecznego poruszania się rowerzysty po drodze odczytuje znaki drogowe pionowe i poziome związane z bezpiecznym poruszaniem się rowerzysty po drodze 1 omawia zasadę ruchu prawostronnego odczytuje znaki drogowe pionowe i poziome związane z zatrzymaniem, postojem i włączaniem się do ruchu (B-1, B-2, B-9, B-35, B-36, C-13, C-16, D-9, P- 10) opisuje ogólne zasady zachowania się rowerzysty na drodze wymienia elementy drogi znajdującej się w pobliŝu szkoły odczytuje znaki drogowe pionowe i poziome związane z oznaczeniem dróg (A- 1, A-2, A-3, A-5, A-8, A-11, A-12a, A-12b, A-14, A-22, A-23, D-1, D-2, D-3, D-7, D-8, D-9, D-10, P-1a, P-1b, P-1d, P-2a, P-2b, P- 3, P-6a, P-6b) rozróŝnia pojęcia: pieszy i uczestnik ruchu drogowego omawia zasady bezpiecznego korzystania ze środków komunikacji publicznej i ze szkolnego autobusu ocenia sytuacje drogowe, w których naleŝy przestrzegać zasad: ostroŝności, szczególnej ostroŝności i ograniczonego zaufania rozróŝnia pojęcia: zatrzymanie, postój, ciągłe uczestnictwo w ruchu omawia zasady obowiązujące na przejazdach kolejowych i tramwajowych 5
26 RozróŜnianie form architektonicznych domów 27 Konstrukcja domu rozpoznawanie elementów. Budowa i uŝytkowanie windy 28 Analizowanie planu poziomego mieszkania 29 Wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej 1 wymienia etapy budowy domu wymienia zawody związane z budownictwem wymienia typy domów spotykanych w jego miejscu zamieszkania 1 wymienia elementy konstrukcyjne budynku mieszkalnego wymienia materiały budowlane wymienia elementy konstrukcyjne windy wymienia materiały ocieplające ściany domu 1 rozpoznaje symbole graficzne dotyczące wyposaŝenia mieszkania zaprojektowanego przez architekta na planie poziomym mieszkania zaprojektowanego przez architekta rozpoznaje drzwi i okna oblicza powierzchnię mieszkania na podstawie planu rozpoznaje przeznaczenie pomieszczeń na planie planuje wykończenie podłogi i ścian mieszkania 1 wymienia sposoby wytwarzania energii elektrycznej, w tym przyjazne dla środowiska przyrodniczego wskazuje najbardziej rozpowszechniony sposób wytwarzania energii elektrycznej w Polsce 6 przyporządkowuje zawód danemu etapowi budowy domu rozróŝnia formy architektoniczne domów mieszkalnych wyjaśnia znaczenie elementów konstrukcyjnych stosowanych w domach omawia właściwości materiałów budowlanych wyjaśnia związek między ociepleniem domu a ekonomią i ochroną środowiska przyrodniczego rysuje plan poziomy mieszkania oraz wyposaŝenie pokoju, posługując się symbolami sprzętu domowego wyjaśnia, na czym polegają sposoby wytwarzania energii elektrycznej wyjaśnia, na czym polega przesyłanie energii elektrycznej
30 Budowa i uŝytkowanie domowej instalacji elektrycznej 31 Budowa i parametry elektrycznych źródeł światła 32 Budowa i uŝytkowanie instalacji wodociągowo- -kanalizacyjnej 33 Budowa i uŝytkowanie instalacji gazowej 34 Budowa i uŝytkowanie instalacji grzewczych 1 wymienia instalacje znajdujące się w domu wymienia elementy wchodzące w skład instalacji elektrycznej odczytuje z licznika zuŝycie energii elektrycznej odczytuje symbole graficzne instalacji elektrycznej z planu poziomego mieszkania 1 wymienia elektryczne źródła światła wymienia parametry Ŝarówek i świetlówek kompaktowych wymienia elementy konstrukcyjne Ŝarówki i świetlówki kompaktowej 1 wymienia elementy instalacji wodociągowokanalizacyjnej wymienia sposoby zaopatrywania mieszkania w ciepłą i zimną wodę opisuje rolę: zaworu, wodomierza, syfonu 1 wymienia elementy instalacji gazowej opisuje rolę zaworu odcinającego dopływ gazu oraz licznika zuŝycia gazu 1 wymienia sposoby ogrzewania mieszkań wymienia elementy instalacji centralnego ogrzewania wymienia substancje spalane w palenisku i która z nich jest ekologiczna rysuje plan poziomy pokoju i zaznacza na nim za pomocą symboli: gniazda, Ŝarówki, łączniki omawia zasady bezpiecznego uŝytkowania instalacji elektrycznej wyjaśnia, na czym polega racjonalne gospodarowanie energią elektryczną porównuje Ŝarówkę ze świetlówką kompaktową wyjaśnia, na czym polega znaczenie ekonomiczne i ekologiczne stosowania świetlówek kompaktowych posługuje się tabelą zawierającą moc Ŝarówek i świetlówek dobiera moc świetlówki do odpowiedniej mocy Ŝarówki wyjaśnia, w jaki sposób moŝna ograniczyć ilość zanieczyszczeń w wodzie opisuje sposoby ograniczenia zuŝycia wody omawia zasady uŝytkowania instalacji gazowej wyjaśnia, na czym polegają zagroŝenia wynikające z uŝytkowania niesprawnej instalacji gazowej wyjaśnia związek między termostatem i ciepłomierzem a ekonomią (oszczędnością) analizuje czynniki wpływające na wzrost kosztów ogrzewania 7
35 Zasady korzystania z urządzeń gospodarstwa domowego 36 Pralka budowa i uŝytkowanie 37 Budowa i funkcjonowanie urządzeń do przechowywania produktów spoŝywczych i do sporządzania potraw 38 Odkurzacz budowa i funkcjonowanie 39 śelazko, suszarka do włosów budowa, zasada działania i uŝytkowanie 1 wymienia urządzenia gospodarstwa domowego wyposaŝone w silnik elektryczny wymienia urządzenia, które muszą być podłączone do gniazdka ze stykiem ochronnym wyjaśnia zasady udzielania pomocy osobie poraŝonej prądem elektrycznym 1 wymienia rodzaje pralek wymienia podstawowe elementy pralki automatycznej i pralki wirnikowej przestrzega zasad obowiązujących podczas uŝytkowania pralki 1 wymienia urządzenia do sporządzania potraw i do przechowywania produktów spoŝywczych omawia zastosowanie miksera odczytuje dane techniczne miksera z tabliczki znamionowej przestrzega przepisów bhp obowiązujących podczas uŝytkowania miksera i sokowirówki 1 wymienia rodzaje odkurzaczy wyjaśnia rolę turbinki odkurzacza 1 wymienia rodzaje Ŝelazek omawia wskazówki eksploatacyjne dla uŝytkownika Ŝelazka i suszarki do włosów omawia zasady uŝytkowania urządzeń gospodarstwa domowego odczytuje informacje z tabliczek znamionowych urządzeń gospodarstwa domowego wyjaśnia funkcje najwaŝniejszych podzespołów pralki automatycznej porównuje pralkę wirnikową z pralką automatyczną odczytuje dane techniczne pralki z instrukcji obsługi omawia czynniki wpływające na zuŝycie energii elektrycznej przez chłodziarkozamraŝarkę omawia zasady przechowywania produktów Ŝywnościowych w chłodziarkozamraŝarce opisuje budowę chłodziarko - zamraŝarki odczytuje dane techniczne odkurzacza z tabliczki znamionowej porównuje odkurzacze róŝnego typu pod względem budowy i zasad działania omawia budowę Ŝelazka i suszarki do włosów porównuje suszarki i Ŝelazka róŝnych typów odczytuje dane techniczne Ŝelazka i suszarki do włosów z tabliczek 8
40 Grupy produktów spoŝywczych. Zanieczyszczenia chemiczne Ŝywności 1 wymienia grupy produktów spoŝywczych wyjaśnia znaczenie terminu Ŝywność bezpieczna (zdrowa Ŝywność) dobiera opakowanie do produktu spoŝywczego wymienia zawody związane z przemysłem spoŝywczym znamionowych wyjaśnia, które produkty z 6 grup produktów spoŝywczych są zalecane w racjonalnym Ŝywieniu wyjaśnia, na czym polegają chemiczne zanieczyszczenia Ŝywności odczytuje informacje umieszczone na opakowaniach produktów spoŝywczych 41 Planowanie Ŝywienia. Układanie jadłospisu 42 Rower budowa, warunki techniczne 43 Porównywanie przekładni łańcuchowych w rowerach 44 Budowa i działanie instalacji elektrycznej roweru 1 układa całodzienny jadłospis dla swojej rodziny wymienia metody konserwacji Ŝywności wymienia produkty, w których bakterie powodują przemiany korzystne dla zdrowia człowieka dobiera sposób przechowywania Ŝywności do produktu 1 wymienia podstawowe części i mechanizmy roweru wymienia mechanizmy, od których działania zaleŝy bezpieczna jazda wyjaśnia, co rozumie pod określeniem uzasadnia konieczność prawidłowego odŝywiania omawia metody konserwacji Ŝywności ocenia jadłospis pod względem zdrowotnym, estetycznym i ekonomicznym wymienia składniki, które mogą stanowić dodatkowe wyposaŝenie roweru omawia wskazówki eksploatacyjne roweru porównuje rowery róŝnych typów warunki techniczne roweru 1 wymienia elementy przekładni łańcuchowej omawia zasadę działania mechanizmu przekładni łańcuchowej porównuje przekładnie łańcuchowe dwóch typów roweru określa znaczenie przełoŝenia przekładni 1 wyjaśnia rolę instalacji elektrycznej w bezpiecznej jeździe wymienia elementy instalacji elektrycznej wyjaśnia, dlaczego w instalacji elektrycznej montuje się jeden przewód analizuje przyczyny nieświecenia Ŝarówek 9
45 Przyczyny wypadków. Postępowanie w razie wypadku 46 Zasady pierwszeństwa przejazdu 47 Znaczenie znaków drogowych pionowych (przypomnienie) 1 wymienia zagroŝenia w ruchu drogowym dla pieszego i dla rowerzysty odczytuje znaki drogowe pionowe związane z wypadkami na drodze (D-21, D-22, D-24, D-25) podaje numery alarmowe (telefonów policji, pogotowia ratunkowego, słuŝb zintegrowanych) 1 identyfikuje osoby uprawnione do kierowania ruchem drogowym rozpoznaje znaki drogowe pionowe związane z pierwszeństwem przejazdu omawia hierarchię waŝności norm, znaków i poleceń w ruchu drogowym 1 grupuje znaki drogowe pionowe na ostrzegawcze, zakazu, nakazu i informacyjne uzasadnia konieczność odmienności kształtu niektórych znaków opisuje zasady postępowania w razie wypadku (bez ofiar, z ofiarami w ludziach) opisuje zachowanie rowerzysty poruszającego się w czasie mgły i w nocy uzasadnia potrzebę noszenia odzieŝy z elementami odblaskowymi i montowania elementów odblaskowych na rowerach wskazuje pierwszeństwo przejazdu na skrzyŝowaniach róŝnego typu dobiera barwy i kształt do treści znaku drogowego identyfikuje i rozróŝnia znaki drogowe pionowe dotyczące rowerzystów (B-9, C- 13) i przyporządkowuje je sytuacjom drogowym Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiadł wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania zajęć technicznych w szkole podstawowej wykorzystuje wiadomości do rozwiązywania sposób nietypowy, problemów praktycznych i teoretycznych interesuje się najnowszymi osiągnięciami nauki i techniki pracuje samodzielnie i twórczo nad rozwijaniem swoich uzdolnień jest laureatem konkursów wiedzy technicznej lub bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD) na szczeblu gminnym lub powiatowym 10