OPIS PRZEDMIOTU ZAPYTANIA I. Przedmiot zamówienia Przedmiotem zapytania jest przeprowadzenie ogólnokrajowych badań skuteczności wybranych urządzeń bezpieczeństwa pieszych oraz opracowanie wytycznych wyznaczania przejść dla pieszych II. Cele przeprowadzenia badań Celem przeprowadzenia badań jest: - identyfikacja stosowanych w Polsce rozwiązań przejść dla pieszych i przeprowadzenie porównawczych badań bezpieczeństwa pieszych z określeniem wpływu różnych elementów wyposażenia przejść na bezpieczeństwo ruchu. Badania te powinny być podstawą do sformułowania zaleceń w zakresie lokalizacji, wyboru typu przejść i sposobu oznakowania w zależności od lokalnych uwarunkowań; - opracowanie wytycznych wyznaczania przejść dla pieszych (z wykorzystaniem wyników badań opisanych powyżej); III. IV. Termin realizacji zamówienia: do 9 m-cy od dnia zawarcia umowy. Zakres zamówienia A. Przeprowadzenie badań bezpieczeństwa pieszych - w wyniku badań oszacowana zostanie skuteczność wybranych urządzeń/rozwiązań poprawiających bezpieczeństwo pieszych rozumiana jako wpływ na zachowanie kierujących pojazdami i pieszych na sieci dróg w Polsce przy zastosowaniu danego środka (metod) lub zestawu środków (metod). 1. W ramach badań wykonywane będą 2 rodzaje badań: a) Badania terenowe w ruchu rzeczywistym zachowań kierowców i pieszych na przejściach / w okolicach przejść (dalej zwane badaniami terenowymi zachowań na przejściach ), b) Badania za pomocą kwestionariusza wywiadu poprzez wywiad bezpośredni (dalej zwane badaniami ankietowymi ): pieszych, kierowców, 2. Lokalizacja badań a) analizie poddane zostaną co najmniej następujące urządzenia/rozwiązania: przejście dla pieszych ze znakiem D-6, przejście dla pieszych z zawężonym przekrojem jezdni, przejście oznakowane znakiem poziomym P-10 na czerwonym tle, przejście z oznakowaniem aktywnym, przejście z sygnalizacją świetlną, przejście wyposażone w punktowe elementy odblaskowe, przejście z umieszczoną przed nim matą antypoślizgową, przejścia wyniesione (U.12), przejście z umieszczonym przed nim progem wyspowym (U.20), zastosowanie progów liniowych (U.21) przed przejściem dla pieszych, zastosowanie ogrodzenia i wygrodzenia w obrębie dojść do przejścia (U.03),
zastosowanie słupków / elementów blokujących (U.04) w obrębie przejścia dla pieszych, przejście nadzorowane przez strażnika szkolnego, przejście z wyspą azylu, przejście oznakowane dodatkowo tabliczką T-27, inne wskazane przez wykonawcę. b) Wykonawca może zaproponować inne urządzenia/rozwiązania niewymienione w pkt A.2.a); c) badanie zostanie przeprowadzone z uwzględnieniem zróżnicowanych parametrów i typów urządzeń/rozwiązań (np. odmienna geometria wyspy, wysokość progu, różne typy sygnalizacji świetlnej) oraz zróżnicowania warunków ruchu w miejscu ich zastosowania (np. prędkość pojazdu, natężenie ruchu pojazdów i pieszych); d) Badanie wskazanych w pkt. A.2.a) urządzeń zostanie przeprowadzone na terenie zabudowy w następujących lokalizacjach: na drogach jednojezdniowych; na drogach dwujezdniowych; 3. Rejestrowane parametry a) Badania terenowe zachowań na przejściach obejmować będą rejestrowanie co najmniej następujących parametrów w każdym punkcie pomiarowym : ogólne dane o pieszych: o płeć, o grupa wiekowa, parametry ruchu pieszego: o natężenie ruchu pieszych (średnie w ciągu godziny, w czasie prowadzenia badań), o prędkość poruszania się pieszego na przejściu, zachowania pieszych w rejonie przejścia: o przekraczanie jezdni w miejscach niedozwolonych w sąsiedztwie wyznaczonego przejścia (do 100 m), o przekraczanie jezdni podczas wyświetlania sygnału czerwonego (z wyróżnieniem przejść z sygnalizacją wzbudzaną), o korzystanie z urządzeń elektronicznych np. rozmowa przez telefon, pisanie wiadomości tekstowych, słuchanie muzyki (posiadanie słuchawek w uszach) o nieostrożne wejście na jezdnię przed jadącym pojazdem o wkraczanie/wtargnięcie na jezdnię o zatrzymanie się /cofnięcie o przepuszczanie/ustępowanie pierwszeństwa jadącym pojazdom przez pieszych stojących przed przejściem dla pieszych o inne parametrów ruchu pojazdów: o rodzaj pojazdu (lekki (osobowy) oraz ciężki (ciężarowy)) o natężenie ruchu, o redukcja prędkości przed przejściem zmiana profilu prędkości na odcinku 100 200 m. o wjazdy pojazdów podczas wyświetlania dla nich sygnału czerwonego, o przekraczanie dozwolonej prędkości, zachowania się kierowców względem pieszych w rejonie przejścia (dotyczy obu kierunków ruchu): o ustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych (zatrzymanie pojazdu przed przejściem lub wyraźna redukcja prędkości), o presja na pieszym/ powolny wjazd na przejście gdy pieszy się na nim znajduje, o ostre hamowanie przed przejściem dla pieszych,
o o nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu, inne. b) Badania ankietowe powinny pozwolić na określenie (w zróżnicowaniu na porę dnia) poziomu akceptowalności, bezpieczeństwa, komfortu zarówno pieszych jak i kierowców przekraczających dany rodzaj przejścia dla pieszych, a także ocenę wzajemnych zachowań pieszych i kierowców (czy typ przejścia ma wpływ na ich zachowanie). Badania ankietowe obejmować będą co najmniej następujące parametry: wiek, płeć, posiadanie prawa jazdy (w przypadku pieszych), rodzaj odbywanej podróży (codzienna, okazjonalna), ocenę zachowań w rejonie przejścia dla pieszych; c) Na tych samych poligonach badawczych, na których prowadzono badania terenowe zachowań na przejściach należy przeprowadzić badania ankietowe z pieszymi i kierowcami. Wywiady należy prowadzić po przekroczeniu przejścia dla pieszych, nigdy przed. Nie należy stosować celowego doboru respondentów w danych punktach ze względu na jakiekolwiek cechy (np. płeć, wiek). 4. Dla każdego z typów urządzeń/rozwiązań dla których przeprowadzono badania należy sporządzić raport z badań. Załącznikami do raportu są każdorazowo: metryki punktów pomiarowych, zestawienia danych, lista lokalizacji/ punktów pomiarowych w których prowadzono badania z jego charakterystyką. a) Raport z sesji powinien składać się z 5 zasadniczych części: streszczenia, cz. dotyczącej założeń do prowadzonych badań, cz. przedstawiającej zbiorcze zestawienia oraz analizy danych cz. składającej się z wniosków i rekomendacji załączniki metryki punktów, zestawienia danych i użyte kwestionariusze wywiadów b) W części dotyczącej założeń, należy przedstawić organizację i zakres badań. Ponadto należy podać metodologię prowadzonych badań tj. przedstawić sposób wyboru lokalizacji punktów pomiarowych, określić lokalizację punktów pomiarowych, przedstawić harmonogram realizowanych badań, opisać wielkość prób oraz zastosowane metody i narzędzia pomiarowe. c) Raport z badań, w części dotyczącej zestawień zbiorczych, powinien zawierać wyniki dla każdego z badanych typów urządzeń/rozwiązań : z badań terenowych zachowań na przejściach - pieszych (pkt. 4.3 a) opisujących parametry ruchu pieszych i zachowania pieszych w rejonie przejść dla pieszych, z badań terenowych zachowań na przejściach - pojazdów (pkt. 4.3 a) opisujących parametry ruchu pojazdów i zachowania kierowców w rejonie przejścia dla pieszych, z badań ankietowych dla pieszych (pkt. 4.3 b) opisujących problemy i zagrożenia jakie napotykają oni w rejonie przejść dla pieszych, z badań ankietowych dla kierowców (pkt. 4.3 c) wskazujących utrudnienia napotykane w ruchu drogowym oraz ocenę zachowań kierowców w obrębie przejścia dla pieszych oraz informacje ogólne, d) Raport powinien kończyć się wnioskami z przeprowadzonych analiz.
e) Zamawiający ma prawo do modyfikacji szablonów raportu, zestawień danych i metryk punktów pomiarowych w zakresie sposobu i rodzaju prezentowanych treści i danych uzyskanych w trakcie badania. B. Opracowanie wytycznych wyznaczania przejść dla pieszych. 1. W opracowaniu zawarte zostaną co najmniej następujące zagadnienia/elementy: a) wykorzystanie urządzeń/rozwiązań bezpieczeństwa ruchu dla poprawy bezpieczeństwa pieszych na przejściu w oparciu m.in. o wyniki badań, o których mowa w pkt.4.2.a b) warunki techniczne/standardy projektowania i utrzymania przejść dla pieszych, określające parametry dopuszczane obowiązującymi przepisami prawa i normami, z wyszczególnieniem (z uwzględnieniem ew. różnic dla poszczególnych typów przejść): organizacji ruchu na przejściach dla pieszych; parametrów technicznych oraz cech konstrukcyjnych; warunków widoczności pojazdów zbliżających się do przejścia i pieszych przekraczających jezdnię; c) analizę obowiązujących regulacji prawnych oraz norm w zakresie oświetlenia przejść dla pieszych, a także porównanie ich ze stosowanymi w innych krajach UE. d) propozycje wymagań/standardów (wraz ze wskazaniem ewentualnych zmian w obowiązujących przepisach) w zakresie oświetlenia przejść dla pieszych, które powinny stanowić podstawę do ich projektowania i eksploatacji. e) przytoczone, dla poszczególnych zagadnień, związane z nimi obowiązujące przepisy lub normy. W przypadku opisowych lub nieostrych (wyznaczonych w przedziale) wymagań należy wskazać najbardziej korzystne rozwiązania z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego. f) zasady wyznaczania / lokalizacji przejść dla pieszych oraz metody doboru typu przejścia dla pieszych (wraz z doborem urządzeń/rozwiązań, o których mowa w pkt. 4.2.a) pozwalające na określenie jaki typ przejścia powinno się stosować przy uwzględnieniu co najmniej: istniejącego i prognozowanego natężenia ruchu pieszych i pojazdów (z uwzględnieniem struktury rodzajowej), prędkości dopuszczalnej na drodze, parametrów widoczności, parametrów technicznych drogi poparte wynikami badań. g) podstawowy zakres modernizacji przejść dla pieszych, rozumiany jako propozycje działań możliwych do realizacji na istniejących przejściach dla pieszych, pozwalających na poprawę bezpieczeństwa pieszych przy użyciu niewielkich nakładów finansowych; h) zasady, uwarunkowania i zasadność likwidacji przejść dla pieszych; i) przykłady rozwiązań/ studia przypadku zawierające w szczególności: wskazanie parametrów technicznych poszczególnych rozwiązań (wymiary, rodzaj materiałów i inne cechy konstrukcyjne), zdjęcia/ ilustracje/ grafiki/ schematy, warunki stosowania, przykłady zastosowania (np. w formie przed modernizacją przejścia oraz po, wykaz/ zakres modernizacji ciągów), zasady doboru urządzeń bezpieczeństwa pieszych, szacunkowe koszty realizacji (wdrożenia), pozytywne i negatywne aspekty wdrożenia; j) wyodrębnione najważniejsze tezy; 2. Wytyczne wyznaczania przejść dla pieszych należy opracować m.in. w oparciu o publikację pt. Ochrona pieszych: podręcznik dla organizacji ruchu pieszego, wyniki badań uzyskane w ramach
zlecanej pracy oraz aktualny stan wiedzy (nowe elementy wiedzy od czasu opracowania podręcznika Ochrona pieszych. Podręcznik dla organizatorów ruchu pieszego ); 3. Rozwiązania i informacje zawarte podręczniku z wytycznymi wyznaczania przejść dla pieszych muszą być zgodne z obowiązującym (na dzień oddania zadania) stanem prawnym; 4. Odbiorcami wytycznych będą decydenci i praktycy zajmujący się na co dzień kwestiami bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w szczególności zarządzający ruchem oraz zarządcy dróg wszystkich kategorii, administracja drogowa, osoby zajmujące się planowaniem przestrzennym, projektanci dróg i organizacji ruchu, przedstawiciele środowisk naukowych i akademickich. 5. Informacje zawarte w opracowaniach muszą być zaprezentowane w sposób przejrzysty i przystępny. 6. W ramach realizacji zadania, w terminie do 2 miesięcy przed upływem terminu przekazania ostatecznej wersji podręcznika Zamawiającemu, Wykonawca przekaże Zamawiającemu opracowanie wraz z załącznikami celem dalszego przekazania go przez Zamawiającego do zaopiniowania przez wybranych przedstawicieli docelowych odbiorców, o których mowa w pkt 10e. W terminie do 1 miesiąca od dnia przekazania Zamawiającemu opracowań do przekazania do zaopiniowania Zamawiający przekaże Wykonawcy wybrane opinie i uwagi zebrane w trakcie konsultacji oraz uwagi własne do przedłożonej wersji podręcznika. Przekazane uwagi i opinie Wykonawca uwzględni w ostatecznej wersji opracowań (o ile przekazane uwagi i opinie będą merytorycznie zasadne i nie będą wykraczały poza zakres zawartej umowy); V. Dostarczenie wyników: 1. Wyniki pracy dostarczone zostaną Zamawiającemu w wersji elektronicznej na płycie CD lub DVD, w postaci: raportu graficzno-opisowego, o którym mowa w pkt. 9 wraz z metrykami punktów pomiarowych (format pliku umożliwiający edycję w programie MS Word 2007 lub nowszej wersji tego oprogramowania oraz w formacie.pdf) także w formie 3 wydruku kolorowego, danych zebranych w trakcie sesji, o których mowa w pkt. 9 (format plików MS Excel 2007 i nowsze lub MS Access 2007 lub nowsze) 2. Wyniki, o których mowa w pkt. 10 a dostarczone zostaną przez Wykonawcę Zamawiającemu zgodnie z załącznikami do opisu przedmiotu zamówienia. 3. Wszystkie autorskie wykresy / tabele i elementy graficzne lub dane użyte do ich opracowania muszą zostać przekazane w plikach umożliwiających ich edycję w oprogramowaniu MS Office 2007 lub nowszej wersji tego oprogramowania.