Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Janusz Kotowicz Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska
Metodologia wyznaczania podstawowych składników przepływów gotówki Janusz Kotowicz W6 Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska
Przychody T S = (1 pw) Nel Celdτ + Qu CCdτ 0 T 0 S [( N ) T ( p ) C + ( Q ) C T ] = 1 el n el w el u n C C
400 350 300 Qec Qec, Qg [MW] 250 200 150 Kotły wodne Qg 100 Blok gazowo parowy 50 0 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 czas t [h]
300 56000 290 N el [ MW] 280 [m 3 n/h] m p 54000 52000 N el 270 50000 m p 260 48000 250 46000 240 44000 230 42000 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 czas τ [h]
Podatek dochodowy d d [ S ( K )] op F p D P = + [ N ( ) ( )] el T el p w C el K op F p D P = 1 +
Amortyzacja (zwrot zainwestowanego kapitału) Amortyzacja to proces zbierania środków finansowych na odtworzenie urządzenia po zakończeniu jego eksploatacji. Roczny odpis amortyzacyjny środka trwałego jest obliczany jako iloczyn wartości początkowej oraz rocznej stawki amortyzacji przewidzianej dla danego rodzaju środka trwałego. Gdzie: J 0,t d t,i, = J 0, A t i dt, ij 0, i = N i A t, i t = 1 -wartość początkowa środka trwałego, - roczna stawka amortyzacji przewidzianej dla danego rodzaju środka trwałego. UWAGA: W kategoriach księgowych amortyzacja jest kosztem (uwzględnianym w rachunku zysków i strat), choć nie jest wydatkiem ponoszonym w fazie eksploatacji. 7
Amortyzacja (zwrot zainwestowanego kapitału) Przykładowe rodzaje amortyzacji: - liniowa, - degresywna, - progresywna. Wielkość rocznych stawek amortyzacyjnych dotyczących danego środka trwałego określa odpowiednie rozporządzenie ministra finansów. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 17 stycznia 1997 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych z późniejszymi zmianami. DzU nr 7, 1995. 8
Amortyzacja (zwrot zainwestowanego kapitału) Przykładowe stawki amortyzacji liniowej dla obiektów energetycznych traktowanych jako całość: Układy z silnikami tłokowymi: 6-7% Układy z turbinami gazowymi: 5-6% Układy gazowo-parowe: 5-6% Elektrownie wodne: 2-2,5% Elektrownie i elektrociepłownie węglowe: 4-5% 9
Zysk przedsiębiorstwa Zysk brutto: Z b = S ( K ) op + F = S KPR jeżeli > 0 to płacimy podatek dochodowy: Z b P d = Z b p d p d stawka podatku dochodowego od osób prawnych. Zysk netto: Z N = Z P = Z 1 b d b ( p)
Kredyty Wyznacznie występujących w równaniu (8) odsetek, wymaga określenia rodzaju kredytu bankowego. Przy założeniu tzw. kredytu annuitowego, w którym w okresie spłaty w ciągu s lat, w każdym roku suma odsetek (F) i rat kapitałowych (R) jest stała, tzn. χ = Fn + Rn = const dla n = 1, 2... s, Wysokość rocznych odsetek w kolejnym roku spłaty kredytu w wysokości (KR) przy jego rzeczywistym (realnym) oprocentowaniu równym r K wyznaczymy ze wzoru:
Kredyty c.d F n = [ 1] 1 ( ) ( ) n 1 KR r 1+ r χ ( 1+ r ) K K n K gdzie: χ ( ) S r ( ) K 1 + rk KR ( 1 + r ) 1 = S K
Kredyty c.d W przypadku gdy kredyt spłacony jest w równych ratach, odsetki obliczamy z zależności: F n [( KR) ( n ) R] rk = 1
Kredyty c.d Równania na odsetki wyprowadzono przy założeniu rozpoczęcia spłat kredytu w rok po jego zaciągnięciu w przypadku odroczenia tego terminu o w lat należy podstawić w nich w miejsce (KR) wielkość (KR)w: ( KR ) = ( KR ) w 1 1 r w+ 1 K r K
Kredyty c.d Rzeczywiste oprocentowanie kredytu wyznaczamy z równania Fishera [6] uwzględniającego wskaźnik inflacji (i) oraz marżę banku (m): r rkr = 1 + i K + i m gdzie: r KR stopa kredytu redyskontowego, w warunkach krajowych równa stawce WIBOR (Warsow Inter Bank Operated Rate).
Koszty utrzymania i serwisu K O&M Istotną pozycję w kosztach eksploatacji stanowią koszty utrzymania i serwisu eksploatacyjnego. Koszty te w analizach wstępnych zwykle określa się, jako sumę kosztów K rem oraz K m nazywaną kosztami utrzymania i serwisu K O&M (ang: operating and maintenace -O&M) Przykładowe koszty jednostkowe k O&M dla elektrociepłowni z turbinami gazowymi k O&M, US$/kWh energii elektrycznej wytworzonej 0.025 0.02 0.015 k O&M = 1.7528N -0.524 0.01 0.005 0 4000 8000 12000 16000 20000 24000 28000 moc elektryczna turbozespołu, MW kw 16
Koszty korzystania ze środowiska K śr Ogólne zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów reguluje w prawie polskim Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.). Opłaty i kary za korzystanie ze środowiska: wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód, składowanie odpadów. Stawki opłat za korzystanie ze środowiska (Art. 290. 1) na 2001 r. Górne jednostkowe stawki opłat wynoszą, z zastrzeżeniem art. 291 ust. 1: 1) 273 zł za 1 kg gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza; 2) 175 zł za 1 kg substancji wprowadzanych ze ściekami do wód lub do ziemi; 3) 20 zł za 1 dm 3 wód chłodniczych; 4) 200 zł za umieszczenie 1 Mg odpadów na składowisku; 5) 3 zł za pobór 1 m 3 wody podziemnej; 6) 1,50 zł za pobór 1 m 3 wody powierzchniowej; 7) 3 zł za 1 m 2 powierzchni na jeden rok, z której odprowadzane są ścieki, 8) 20 zł za każde rozpoczęte 100 kg przyrostu masy ryb innych niżłososiowate lub innych organizmów wodnych w ciągu cyklu produkcyjnego w obiektach chowu lub hodowli tych ryb lub tych organizmów, o ile zachodzą okoliczności. 17