UPROSZCZONE FORMY EWIDENCJI PODATKOWYCH

Jacek Kalinowski (red.) UPROSZCZONE FORMY EWIDENCJI PODATKOWYCH Autorzy: Monika Kalinowska Jacek Kalinowski Tomasz Miłek Mikołaj Turzyński Łódź 2009

SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW... 9 WSTĘP...10 CZĘŚĆ I: PODSTAWY PRAWNE FUNKCJONOWANIA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW WYBRANE ZAGADNIENIA...13 Rozdział 1: PODEJMOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZEZ OSOBY FIZYCZNE (JACEK KALINOWSKI). 13 1.1. Podstawy prawne funkcjonowania przedsiębiorstw... 13 1.1.1. System podatkowy w Polsce... 13 1.1.2. Ordynacja podatkowa przegląd najważniejszych regulacji... 17 1.1.3. Ustawa o rachunkowości... 22 1.2. Podstawy organizacji i prowadzenia działalności gospodarczej... 25 1.3. Rejestracja działalności gospodarczej... 30 Rozdział 2: WZORY WYBRANYCH DOWODÓW KSIĘGOWYCH (JACEK KALINOWSKI)... 36 2.1. Ewidencje i zestawienia... 36 2.1.1. Karta ewidencji wyposażenia... 36 2.1.2. Książka kontroli... 36 2.1.3. Książka kontroli sanitarnej... 36 2.1.4. Wykaz środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych... 37 2.1.5. Ewidencja przebiegu pojazdu... 37 2.1.6. Ewidencja przychodów (ryczałt ewidencjonowany)... 38 2.1.7. Dzienne zestawienie dowodów sprzedaży... 38 2.1.8. Dzienne zestawienie sprzedaży nieudokumentowanej... 38 2.1.9. Dzienne zestawienie sprzedaży VAT... 39 2.1.10. Zestawienie sprzedaży miesięcznej... 39 2.1.11. Ewidencja uproszczona sprzedaży VAT... 39 2.1.12. Ewidencja zakupów VAT... 40 2.1.13. Ewidencja sprzedaży VAT... 40 2.1.14. Podatkowa księga przychodów i rozchodów... 41 2.1.15. Arkusz spisu z natury... 42 2.2. Dokumenty finansowe... 43 2.2.1. Rachunek... 43 2.2.2. Rachunek duplikat... 43 Strona 2

2.2.3. Paragon fiskalny... 44 2.2.4. Faktura VAT... 44 2.2.5. Faktura VAT korygująca... 45 2.2.6. Faktura VAT duplikat... 45 2.2.7. Faktura VAT MP (mały podatnik)... 46 2.2.8. Faktura VAT marża... 46 2.2.9. Nota korygująca... 47 2.2.10. Dowód wewnętrzny... 47 2.2.11. Faktura VAT wewnętrzna WNT... 48 2.2.12. Polecenie wyjazdu służbowego (delegacja)... 49 2.2.13. Rachunek kosztów podróży (rozliczenie delegacji)... 50 2.3. Dokumenty kadrowo płacowe... 51 2.3.1. Kwestionariusz osobowy dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie... 51 2.3.2. Kwestionariusz osobowy dla pracownika... 51 2.3.3. Ewidencja pracowników... 52 2.3.4. Oświadczenie o przekazywaniu wynagrodzenia na rachunek bankowy... 52 2.3.5. Oświadczenie pracownika o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych... 52 2.3.6. Oświadczenie pracownika zapoznaniu się z przepisami BHP i PPOŻ... 53 2.3.7. Zaświadczenie o zatrudnieniu... 54 2.3.8. Zaświadczenie o zarobkach... 54 2.3.9. Karta przychodu pracownika... 55 2.3.10. Indywidualna lista płac... 56 2.3.11. Oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT-2)... 57 Rozdział 3: EWIDENCJE PODATKOWE (TOMASZ MIŁEK)... 58 3.1. Księgi podatkowe... 58 3.1.1. Pojęcie ksiąg podatkowych... 58 3.1.2. Księgi podatkowe jako dowód w postępowaniu podatkowym... 59 3.1.3. Utrata szczególnej mocy dowodowej przez księgi podatkowe... 59 3.1.4. Odrzucenia ksiąg jako dowodu w postępowaniu... 60 3.2. Podatek od towarów i usług... 61 3.2.1. Zagadnienia ogólne... 61 3.2.2. Podatnicy czynni i zwolnieni... 61 3.2.3. Obowiązek podatkowy... 62 3.2.4. Obrót... 63 3.2.5. Zapłata podatku... 64 3.2.6. Możliwe wybory podatkowe... 66 Strona 3

3.2.7. Deklaracje... 66 3.2.8. Informacje podsumowujące... 67 3.2.9. Ewidencja sprzedaży w podatku od towarów i usług... 68 3.2.10. Ewidencja zakupów i sprzedaży dla podatku od towarów i usług... 68 3.2.11. Kasy rejestrujące... 69 3.3. Podatek dochodowy od osób fizycznych... 69 3.3.1. Karta podatkowa... 71 3.3.2. Ryczałt ewidencjonowany... 74 3.3.3. Podatkowa księga przychodów i rozchodów... 79 3.3.4. Likwidacja działalności... 108 Rozdział 4: ŚRODKI TRWAŁE ORAZ WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE EWIDENCJA, ZASADY AMORTYZACJI, LEASING (MIKOŁAJ TURZYOSKI)... 111 4.1. Środki trwałe... 111 4.1.1. Definicja środków trwałych... 111 4.1.2. Klasyfikacja środków trwałych... 111 4.1.3. Wycena wartości początkowej środków trwałych... 114 4.1.4. Ulepszenie środków trwałych... 115 4.1.5. Amortyzacja środków trwałych... 116 4.1.6. Środki trwałe, których amortyzacja nie stanowi kosztu uzyskania przychodu... 120 4.1.7. Trwałe odłączenie częśd składowej lub peryferyjnej... 121 4.2. Wartości niematerialne i prawne... 121 4.2.1. Zakres wartości niematerialnych i prawnych... 121 4.2.2. Rodzaje wartości niematerialnych i prawnych... 122 4.2.3. Wycena wartości początkowej... 124 4.2.4. Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych... 125 4.2.5. Konsekwencje niezaliczenia składników majątkowych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych... 126 4.2.6. Ewidencja środków trwałych... 126 4.2.7. Sprzedaż, utrata lub likwidacja środka trwałego oraz składnika wartości niematerialnych i prawnych... 127 4.3. Umowy leasingu... 128 4.3.1. Podstawowe pojęcia związane ze skutkami podatkowymi umów leasingu... 128 4.3.2. Klasyfikacja umów leasingu w prawie podatkowym... 131 4.3.3. Opodatkowanie umów leasingu... 132 Rozdział 5: EWIDENCJA I ROZLICZANIE WYNAGRODZEO (MONIKA KALINOWSKA)... 135 5.1. Zagadnienia wstępne... 135 5.1.1. Pojęcie pracodawcy i pracownika... 135 Strona 4

5.1.2. Obowiązki pracodawcy... 136 5.1.3. Obowiązki pracownika... 137 5.2. Nawiązanie stosunku pracy i dokumenty z tym związane... 137 5.2.1. Wybór kandydata do pracy i dokumentowanie podjęcia zatrudnienia... 137 5.2.2. Wstępne badania profilaktyczne... 138 5.2.3. Nawiązanie stosunku pracy... 139 5.2.4. Czas pracy i jego ewidencja... 141 5.3. Wynagrodzenie ze stosunku pracy... 142 5.3.1. Podstawy prawne ustalania wysokości wynagrodzenia za pracę pracownika... 142 5.3.2. Składniki wynagrodzenia... 143 5.3.3. Dokumentowanie wynagrodzeń... 145 5.3.4. Przechowywanie dokumentów związanych z wypłaconym wynagrodzeniem... 146 5.3.5. Ochrona wynagrodzenia... 146 5.4. Wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy... 150 5.4.1. Urlop wypoczynkowy... 150 5.4.2. Urlopy okolicznościowe... 157 5.4.3. Dni na poszukiwanie pracy... 158 5.4.4. Urlopy bezpłatne... 158 5.4.5. Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy... 159 5.5. Zasiłki z ubezpieczenia w razie choroby i macierzyostwa... 159 5.5.1. Rodzaje świadczeo przysługujących ubezpieczonym... 159 5.5.2. Zagadnienia wstępne... 160 5.5.3. Wysokośd zasiłków... 160 5.5.4. Wypłata zasiłku chorobowego... 164 5.6. Obowiązkowe obciążenia wynagrodzeo... 165 5.6.1. Składki na ubezpieczenia społeczne... 165 5.6.2. Składka na ubezpieczenie zdrowotne... 168 5.6.3. Podatek dochodowy od osób fizycznych... 169 5.7. Obowiązki pracodawcy wobec instytucji paostwowych związane z rozliczaniem i wypłacaniem wynagrodzeo... 172 5.7.1. Obowiązki ogólne... 172 5.7.2. Składanie deklaracji... 172 5.7.3. Składanie deklaracji ZUS i opłacanie składek... 173 5.7.4. Opłacanie składek na Fundusz Pracy... 175 5.7.5. Opłacanie składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeo Pracowniczych... 176 5.7.6. Obowiązki i odpowiedzialnośd pracodawcy jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych... 176 5.7.7. Obowiązki pracodawcy wobec PFRON... 177 Strona 5

5.7.8. Obowiązki pracodawcy na koniec roku kalendarzowego... 178 5.7.9. Dokumentacja kadrowa... 178 5.8. Zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych i obowiązki zawierającego umowę wobec ZUS i US z tego tytułu... 180 5.8.1. Wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych... 180 5.9. Rozwiązanie stosunku pracy... 183 5.10. Opłacanie składek na ubezpieczenia przez przedsiębiorcę... 184 5.10.1. Opłacanie składek na ubezpieczenia za przedsiębiorców na zasadach ogólnych... 184 5.10.2. Opłacanie składek na ubezpieczenia za przedsiębiorców na zasadach preferencyjnych... 187 CZĘŚĆ II: PROWADZENIE PODATKOWEJ KSIĘGI PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW CASE STUDY... 188 Rozdział 6: ZAŁOŻENIA WSTĘPNE (JACEK KALINOWSKI)... 188 6.1. Dane podstawowe... 188 6.2. Formularze rejestracyjne... 191 6.3. Polecenia... 207 Rozdział 7: DOKUMENTACJA PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY (JACEK KALINOWSKI)... 208 7.1. Dokumenty za 01.2009... 208 7.2. Dokumenty za 02.2009... 212 7.3. Dokumenty za 03.2009... 215 7.4. Dokumenty za 04.2009... 218 7.5. Dokumenty za 05.2009... 221 7.6. Dokumenty za 06.2009... 224 7.7. Dokumenty za 07.2009... 227 7.8. Dokumenty za 08.2009... 229 7.9. Dokumenty za 09.2009... 231 7.10. Dokumenty za 10.2009... 234 7.11. Dokumenty za 11.2009... 237 7.12. Dokumenty za 12.2009... 239 Rozdział 8: DOKUMETACJA KOSZTÓW UŻYTKOWANIA SAMOCHODÓW (JACEK KALINOWSKI)... 241 8.1. Dokumenty za 01.2009... 241 8.2. Dokumenty za 02.2009... 252 8.3. Dokumenty za 03.2009... 259 8.4. Dokumenty za 04.2009... 265 8.5. Dokumenty za 05.2009... 271 8.6. Dokumenty za 06.2009... 276 Strona 6

8.7. Dokumenty za 07.2009... 281 8.8. Dokumenty za 08.2009... 285 8.9. Dokumenty za 09.2009... 288 8.10. Dokumenty za 10.2009... 294 8.11. Dokumenty za 11.2009... 299 8.12. Dokumenty za 12.2009... 304 Rozdział 9: EWIDENCJA ZAKUPU MATERIAŁÓW I TOWARÓW HANDLOWYCH (JACEK KALINOWSKI)... 307 9.1. Dokumenty za 01.2009... 307 9.2. Dokumenty za 02.2009... 309 9.3. Dokumenty za 03.2009... 311 9.4. Dokumenty za 04.2009... 313 9.5. Dokumenty za 05.2009... 316 9.6. Dokumenty za 06.2009... 318 9.7. Dokumenty za 09.2009... 320 9.8. Dokumenty za 10.2009... 321 9.9. Dokumenty za 11.2009... 322 9.10. Dokumenty za 12.2009... 323 Rozdział 10: EWIDENCJA POZOSTAŁYCH WYDATKÓW (JACEK KALINOWSKI)... 325 10.1. Dokumenty za 01.2009... 325 10.2. Dokumenty za 02.2009... 327 10.3. Dokumenty za 03.2009... 333 10.4. Dokumenty za 04.2009... 339 10.5. Dokumenty za 05.2009... 344 10.6. Dokumenty za 06.2009... 350 10.7. Dokumenty za 07.2009... 357 10.8. Dokumenty za 08.2009... 363 10.9. Dokumenty za 09.2009... 368 10.10. Dokumenty za 10.2009... 374 10.11. Dokumenty za 11.2009... 379 10.12. Dokumenty za 12.2009... 384 Rozdział 11: POZOSTAŁE DOKUMENTY KSIĘGOWE, W TYM ZAKUP ŚRODKÓW TRWAŁYCH I WYPOSAŻENIA (JACEK KALINOWSKI)... 390 11.1. Dokumenty za 01.2009... 390 11.2. Dokumenty za 09.2009... 393 11.3. Dokumenty za 10.2009... 395 11.4. Dokumenty za 11.2009... 397 Strona 7

11.5. Dokumenty za 12.2009... 398 Rozdział 12: EWIDENCJA I ROZLICZANIE WYNAGRODZEO (MONIKA KALINOWSKA)... 400 12.1. Założenia kadrowo płacowe... 400 12.2. Akta osobowe... 402 12.2.1. Karolina Derek... 402 12.2.2. Tadeusz Kocnowski... 409 12.2.3. Elżbieta Małyo... 417 12.2.4. Jan Świstak... 430 12.3. Dokumenty rozliczeniowe... 440 12.3.1. Dokumenty za 01.2009... 440 12.3.2. Dokumenty za 02.2009... 441 12.3.3. Dokumenty za 03.2009... 442 12.3.4. Dokumenty za 04.2009... 444 12.3.5. Dokumenty za 05.2009... 449 12.3.6. Dokumenty za 06.2009... 450 12.3.7. Dokumenty za 07.2009... 451 12.3.8. Dokumenty za 08.2009... 452 12.3.9. Dokumenty za 09.2009... 453 12.3.10. Dokumenty za 10.2009... 453 12.3.11. Dokumenty za 11.2009... 461 12.3.12. Dokumenty za 12.2009... 462 SPIS LITERATURY... 467 Strona 8