Nazwa modułu: Ekonomika przedsiębiorstwa górniczego Rok akademicki: 2013/2014 Kod: GGiG-1-407-n Punkty ECTS: 3 Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek: Górnictwo i Geologia Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 4 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr inż. Utrata Arkadiusz (utrata@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr inż. Sierpień Mariusz (mariusz.sierpien@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Student zna i rozumie podstawowe pojęcia i prawa związane z ekonomiką procesów górniczych GiG1A_W16 M_W002 Student ma wiedzę w zakresie funkcjonowania górniczych podmiotów gospodarczych oraz zna procesy ekonomiczne przebiegające w przedsiębiorstwie górniczym i w jego otoczeniu GiG1A_W16 M_W003 Student wie co znaczy efektywność gospodarowania majątkiem trwałym i obrotowym GiG1A_W16 Umiejętności M_U001 Student potrafi zidentyfikować i zanalizować ekonomiczne aspekty funkcjonowania górniczych podmiotów gospodarczych oraz otoczenie bliższe i dalsze przedsiębiorstwa górniczego GiG1A_U04, GiG1A_U09, GiG1A_U19 1 / 6
M_U002 Student potrafi określić metody i stawki amortyzacyjne dla majątku trwałego w górnictwie oraz podstawowe mierniki ekonomiczne, charakteryzujące proces produkcyjny w górnictwie GiG1A_U09, GiG1A_U19 M_U003 Student potrafi określić strukturę wynagrodzenia oraz obliczyć obciążenia finansowe pracobiorcy i przedsiębiorcy związane z pracą GiG1A_U09, GiG1A_U19 Kompetencje społeczne M_K001 Student ma świadomość samodzielnego śledzenia zmian w otoczeniu przedsiębiorstwa górniczego i górnictwa oraz wyraża gotowość dalszego kształcenia (rozwoju) w ramach ekonomicznych aspektów procesów gospodarczych w górnictwie GiG1A_K01, GiG1A_K05, GiG1A_K07 zajęciach M_K002 Student potrafi pracować w zespole dokonującym obliczeń mierników ekonomicznych procesów górniczych GiG1A_K01, GiG1A_K03, GiG1A_K05 Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne Inne terenowe E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 Umiejętności M_U001 Student zna i rozumie podstawowe pojęcia i prawa związane z ekonomiką procesów górniczych Student ma wiedzę w zakresie funkcjonowania górniczych podmiotów gospodarczych oraz zna procesy ekonomiczne przebiegające w przedsiębiorstwie górniczym i w jego otoczeniu Student wie co znaczy efektywność gospodarowania majątkiem trwałym i obrotowym Student potrafi zidentyfikować i zanalizować ekonomiczne aspekty funkcjonowania górniczych podmiotów gospodarczych oraz otoczenie bliższe i dalsze przedsiębiorstwa górniczego 2 / 6
M_U002 M_U003 Student potrafi określić metody i stawki amortyzacyjne dla majątku trwałego w górnictwie oraz podstawowe mierniki ekonomiczne, charakteryzujące proces produkcyjny w górnictwie Student potrafi określić strukturę wynagrodzenia oraz obliczyć obciążenia finansowe pracobiorcy i przedsiębiorcy związane z pracą - + - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - Kompetencje społeczne M_K001 M_K002 Student ma świadomość samodzielnego śledzenia zmian w otoczeniu przedsiębiorstwa górniczego i górnictwa oraz wyraża gotowość dalszego kształcenia (rozwoju) w ramach ekonomicznych aspektów procesów gospodarczych w górnictwie Student potrafi pracować w zespole dokonującym obliczeń mierników ekonomicznych procesów górniczych - + - - - - - - - - - Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Istota ekonomiki przedsiębiorstwa górniczego Ekonomia. Makroekonomia. Mikroekonomia. Ekonomiki szczegółowe. Ekonomika przedsiębiorstwa. Ekonomika przedsiębiorstwa górniczego. Specyfika ekonomiki w przedsiębiorstwach górniczych. Przedsiębiorstwo a przedsiębiorca Gospodarka Narodowa. Polska Klasyfikacja Działalności. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług. Pojęcia: przedsiębiorstwo i przedsiębiorca. Podstawowe formy prawnoorganizacyjne przedsiębiorstw i ich ogólna charakterystyka (przedsiębiorstwo państwowe, spółdzielnia, spółki prawa handlowego i cywilnego). Formy prawne przedsiębiorstw górniczych w Polsce. Struktura otoczenia przedsiębiorstwa górniczego. Rejestracja działalności gospodarczej (CEIDG-1) Majątek i kapitały przedsiębiorstwa Środki gospodarcze i źródła ich pochodzenia. Aktywa trwałe. Aktywa obrotowe. Kapitały (fundusze) własne. Kapitały (fundusze) obce. Bilans przedsiębiorstwa. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne Pojęcie środków trwałych. Klasyfikacja środków trwałych. Zużycie i amortyzacja środków trwałych. Wykorzystanie środków trwałych. Pojęcie wartości niematerialnych i prawnych. Rodzaje wartości niematerialnych i prawnych. Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych. 3 / 6
Majątek obrotowy w przedsiębiorstwie Pojęcie środków obrotowych oraz ich miejsce w aktywach jednostki gospodarczej. Rzeczowy majątek obrotowy oraz jego charakterystyka. Ruch okrężny środków obrotowych oraz mierniki oceny wykorzystania środków obrotowych. Proces produkcyjny w przedsiębiorstwie górniczym System produkcyjny a proces wydobywczo- przeróbczy. Przykłady procesów wydobywczo- przeróbczych dla różnych zakładów górniczych- prezentacje audiowizualne. Pojęcie produkcji. Mierniki produkcji. Jakość produkcji w kopalniach. Czasochłonność. Pracochłonność. Wykres narastania pracochłonności. Wydajność pracy. Wykres zaniku wydajności pracy. Wskaźniki redukcji wydajności. Zatrudnienie i systemy wynagradzania Poziom i struktura zatrudnienia. Fluktuacja załogi. Czas pracy jego wymiar i klasyfikacja. Systemy wynagradzania. Systemy czasowe, akordowe, zadaniowe, kafeteryjne, prowizyjne. Struktura wynagrodzenia. Podatki i świadczenia związane z wynagrodzeniami. Rachunek kosztów w przedsiębiorstwie Charakterystyka i klasyfikacja kosztów. Rachunek kosztów pełnych rachunkowość finansowa. Układy ewidencyjne kosztów. Rachunek kosztów zmiennych rachunkowość zarządcza. Matematyczne modele kosztów i przychodów ze sprzedaży. Próg rentowności BEP. Struktura kosztów w górnictwie. Polityka cen w górnictwie Cena a wartość. Rodzaje cen. Ceny kosztowe, formułowe, popytowe, umowne, urzędowe. Ceny w eksporcie i imporcie. Strategie cenowe przedsiębiorstw. Metody ustalania cen. Cena a inne instrumenty marketingu mix. Efektywność działania przedsiębiorstwa Określanie wyniku finansowego przedsiębiorstwa. Rachunek zysków i strat- ogólna charakterystyka. Podstawowe mierniki efektywności działania przedsiębiorstwa. Ćwiczenia audytoryjne Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Stawki amortyzacyjne, metody amortyzacji, sposób wyliczania odpisów amortyzacyjnych i innych wielkości związanych z amortyzacją środków trwałych. Ruch okrężny środków obrotowych Istota ruchu okrężnego środków obrotowych. Wskaźniki charakteryzujące ruch okrężny środków obrotowych oraz sposoby wyliczania tych wskaźników. Optymalizacja zapasów magazynowych (wzór Harrisa- Wilsona). Matematyczne modele kosztów i przychodów ze sprzedaży Koszty stałe. Koszty zmienne. Równanie kosztów. Równanie przychodów ze sprzedaży. Próg rentowności przedsiębiorstwa oraz sposoby jego określania. Mierniki rentowności sprzedaży. Metody kalkulacji kosztów i ustalania cen Określanie kosztów dla różnych rodzajów produkcji. Kalkulacja podziałowa prosta. Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami. Kalkulacja doliczeniowa. Określanie ceny dla wybranych produktów metodami kosztowymi. Obliczanie cen w oparciu o popyt. Mierniki wydajności pracy i pracochłonności w górnictwie Obliczanie wydajności i pracochłonności dla pojedynczych stanowisk pracy, oddziałów, ciągów technologicznych i kopalni. 4 / 6
Analiza struktury wynagrodzenia Struktura wynagrodzenia pracownika na etacie i zatrudnionego w ramach umowy zlecenia i umowy o dzieło. Obciążenia finansowe pracobiorcy i przedsiębiorcy związane z pracą. Sposób obliczania oceny końcowej Ocena końcowa = 0,5 oceny z ćwiczeń audytoryjnych + 0,5 oceny z kolokwium z wykładów (lub 0,5 oceny z pracy semestralnej). Wymagania wstępne i dodatkowe Nie określono. Zalecana literatura i pomoce naukowe 1. Dura Jan, Podstawy ekonomiki przedsiębiorstwa. PWE, Warszawa 2004. 2. Dębski Stanisław, Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. WSiP, Warszawa 1997. 3. Kufel J., Siuda W., Prawo gospodarcze dla ekonomistów. Wydawnictwo SCRIPTUS, Poznań 2001. 4. Stronczek A. i inni, Rachunek kosztów. Wybrane zagadnienia w teorii i praktyce. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010. 5. Konspekty do wykładów i ćwiczeń w formie plików pdf. Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Nie podano dodatkowych publikacji Informacje dodatkowe Liczba przewidywanych terminów zaliczeń: - ćwiczenia audytoryjne: 1 termin podstawowy oraz 1 termin poprawkowy; jeżeli student opuścił więcej niż 20% zajęć, może być niedopuszczony do terminu podstawowego i poprawkowego, - wykłady: 1 termin podstawowy oraz 1 termin poprawkowy. Forma zaliczenia: - ćwiczenia audytoryjne: kolokwium pod koniec zajęć. Studenci będą mieli do rozwiązania 4 losowo wybrane zadania, - wykłady: kolokwium pod koniec zajęć lub opracowanie pracy semestralnej na z góry zadany temat przez prowadzącego wykład; podczas kolokwium studenci będą musieli odpowiedzieć na 4 losowo wybrane pytania z zagadnień omawianych na wykładach, - wysokość zaliczeń cząstkowych z ćwiczeń i wykładów będzie uzależniona od terminu ich uzyskania (termin podstawowy czy poprawkowy). Sposób odrobienia przez studenta ewentualnych nieobecności: - ćwiczenia audytoryjne: odrobienie z inną grupą, a przy braku takiej możliwości opracowanie konspektu (referatu) na uzgodniony temat. Obecność na: - ćwiczeniach audytoryjnych: jest obowiązkowa, - wykładach: nie jest obowiązkowa. 5 / 6
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie do zajęć Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 18 godz 9 godz 2 godz 30 godz 21 godz 80 godz 3 ECTS 6 / 6