Międzynarodowe prawo pracy

Andrzej Marian Świątkowski Międzynarodowe prawo pracy Tom I Międzynarodowe publiczne prawo pracy standardy międzynarodowe Wolumen 2

STUDIA PRAWNICZE Międzynarodowe prawo pracy

W sprzedaży: A. M. Świątkowski MIĘDZYNARODOWE PRAWO PRACY. T. I. MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE PRAWO PRACY, WOLUMEN 1 Studia Prawnicze A. M. Świątkowski KODEKs PRACY. KOMENTARZ, wyd. 2 Komentarze Kodeksowe A. M. Świątkowski KARTA PRAW społecznych RADY EUROPY Monograie Prawnicze T. Zieliński, M. Matey-Tyrowicz (red.) PRAWO PRACY RP W OBLICZU PRZEMIAN Zarys Prawa L. Florek, T. Zieliński PRAWO PRACY, wyd. 9 Podręczniki Prawnicze M. Barzycka-Banaszczyk PRAWO PRACY, wyd. 10 Skrypty Becka B. Bury PRACA W godzinach NADLICZBOWYCh jako OBOWIĄZEK PRACOWNIKA Monograie Prawnicze www.sklep.beck.pl

Międzynarodowe prawo pracy Tom I Międzynarodowe publiczne prawo pracy standardy międzynarodowe Wolumen 2 Andrzej Marian Świątkowski prof. zw. dr hab. Uniwersytet Jagielloński WYDAWNICTWO C. H. BECK WARSZAWA 2008

Propozycja cytowania: Świątkowski, Międzynarodowe prawo pracy, t. I/2, Nb. 37, Warszawa 2008 Redakcja: Magdalena Cymerska Wydawnictwo C. h. Beck 2008 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Gen. Zajączka 9, 01 518 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: Wers Design, Chmielniki ISBN 978-83-255-0178-5

Przegląd treści Wprowadzenie... XIX Wykaz skrótów... XXIX Rozdział I. Wolność zrzeszania się... 1 1 1. Uwagi wprowadzające... 1 1 2. Konwencja Nr 87 MOP dotycząca wolności związkowej i ochrony praw związkowych... 5 4 3. Prawo urzędników do zrzeszania się w związkach zawodowych... 29 14 4. Prawo pracowników rolnych do zrzeszania się w związkach zawodowych... 35 15 5. Prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych innych kategorii pracowników... 42 16 6. Prawo do strajku... 44 17 7. Podsumowanie... 52 21 Rozdział II. swoboda zawierania układów zbiorowych pracy.. 57 22 1. Wprowadzenie... 57 22 2. Cel negocjowania układów zbiorowych pracy... 59 23 3. Strony układu zbiorowego pracy... 62 25 4. Zakres negocjacji... 68 27 5. Podsumowanie... 76 30 Rozdział III. Zakaz pracy przymusowej lub obowiązkowej... 78 40 1. Wprowadzenie... 78 40 2. Konwencja Nr 29 MOP dotycząca pracy przymusowej lub obowiązkowej... 80 41 3. Konwencja Nr 105 MOP dotycząca zniesienia pracy przymusowej... 107 49 4. Podsumowanie... 115 55

VI Przegląd treści Rozdział IV. Zakaz zatrudniania dzieci i ochrona młodocianych... 118 68 1. Wprowadzenie... 118 68 2. Międzynarodowe standardy zakazów zatrudniania dzieci i ochrony młodocianych w okresie 1919 1972... 119 69 3. Konwencja Nr 138 MOP dotycząca najniższego wieku dopuszczenia do zatrudnienia... 135 71 4. Konwencja Nr 182 MOP dotycząca zakazu i natychmiastowych działań na rzecz eliminowania najgorszych form pracy dzieci... 152 79 5. Opieka lekarska nad pracującymi dziećmi i młodocianymi... 162 80 6. Podsumowanie... 168 81 Rozdział V. Równouprawnienie i zakaz dyskryminacji w stosunkach pracy... 170 92 1. Wprowadzenie... 170 92 2. Konwencja Nr 100 MOP dotycząca jednakowego wynagrodzenia dla pracujących mężczyzn i kobiet za pracę jednakowej wartości... 180 93 3. Konwencja Nr 111 MOP dotycząca dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu... 192 98 4. Konwencja Nr 156 MOP dotycząca równości szans i traktowania pracowników obu płci: pracowników mających obowiązki rodzinne... 217 111 5. Konwencja Nr 169 MOP dotycząca ludności tubylczej i plemiennej w krajach niezależnych... 236 115 6. Konwencje Nr 97 i 143 MOP dotyczące migrantów zarobkowych... 248 124 7. Podsumowanie... 268 139 Rozdział VI. Wynagrodzenie... 273 145 1. Wprowadzenie... 273 145 2. Konwencje i Zalecania MOP gwarantujące pracownikom minimalną płacę... 274 146 3. Konwencja Nr 95 i Zalecenie Nr 85 MOP dotyczące ochrony wynagrodzenia za pracę... 324 161 4. Konwencja Nr 173 i Zalecenie Nr 180 MOP dotyczące ochrony roszczeń pracowników w wypadku niewypłacalności pracodawcy... 346 174 5. Podsumowanie... 372 182

Przegląd treści VII Rozdział VII. Czas pracy, okresy odpoczynku i urlopy... 375 194 1. Wprowadzenie... 375 194 2. Normy czasu pracy... 381 195 3. Okresy odpoczynku: Konwencja Nr 14 MOP dotycząca odpoczynku tygodniowego w zakładach przemysłowych oraz Konwencja Nr 106 MOP dotycząca cotygodniowego odpoczynku w handlu i w biurach... 407 203 4. Ograniczenie tygodniowej normy czasu pracy: Konwencja Nr 47 MOP dotycząca skrócenia czasu pracy do czterdziestu godzin tygodniowo... 419 209 5. Praca w niepełnym wymiarze czasu pracy... 429 215 6. Praca w porze nocnej... 446 224 7. Czas pracy kierowców... 483 238 8. Urlopy... 504 248 9. Podsumowanie... 549 253 Indeks rzeczowy... 555

spis treści Wprowadzenie... XIX Wykaz skrótów... XXIX Rozdział I. Wolność zrzeszania się... 1 1 1. Uwagi wprowadzające... 1 1 2. Konwencja Nr 87 MOP dotycząca wolności związkowej i ochrony praw związkowych... 5 4 I. Prawo koalicji... 5 4 II. Dwa aspekty wolności zrzeszania się... 6 5 III. Negatywny aspekt wolności zrzeszania się w związkach zawodowych... 7 6 IV. Powszechny charakter wolności związkowej... 9 7 V. Wolność zrzeszania się pracodawców... 10 8 VI. Ograniczenia prawa koalicji... 11 9 VII. Prawo tworzenia związków zawodowych i organizacji pracodawców... 11 10 VIII. Pluralizm organizacyjny... 13 11 IX. Autonomia związków zawodowych i organizacji pracodawców... 16 12 X. Gwarancje wolności związkowej... 24 13 3. Prawo urzędników do zrzeszania się w związkach zawodowych... 29 14 4. Prawo pracowników rolnych do zrzeszania się w związkach zawodowych... 35 15 5. Prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych innych kategorii pracowników... 42 16 6. Prawo do strajku... 44 17 I. Podstawa prawa do strajku... 44 17 II. Podmioty uprawnione do korzystania z prawa do strajku... 46 18 III. Ograniczenia prawa do strajku... 47 19 IV. Procedury strajkowe... 49 20 7. Podsumowanie... 52 21

X Spis treści Rozdział II. swoboda zawierania układów zbiorowych pracy.. 57 22 1. Wprowadzenie... 57 22 2. Cel negocjowania układów zbiorowych pracy... 59 23 3. Strony układu zbiorowego pracy... 62 25 4. Zakres negocjacji... 68 27 I. Uwagi ogólne... 68 27 II. Zakres podmiotowy układów zbiorowych pracy... 71 28 III. Zakres przedmiotowy układów zbiorowych pracy... 73 29 5. Podsumowanie... 76 30 Rozdział III. Zakaz pracy przymusowej lub obowiązkowej... 78 40 1. Wprowadzenie... 78 40 2. Konwencja Nr 29 MOP dotycząca pracy przymusowej lub obowiązkowej... 80 41 I. Prace wykonywane w ramach obowiązkowej służby wojskowej... 91 43 II. Praca w ramach obowiązków obywatelskich... 93 44 III. Praca w sytuacjach wyjątkowych... 93 45 IV. Praca więźniów... 94 46 V. Przesłanki podejmowania decyzji o wprowadzeniu obowiązku pracy... 97 47 VI. Przestrzeganie Konwencji Nr 29 MOP... 104 48 3. Konwencja Nr 105 MOP dotycząca zniesienia pracy przymusowej... 107 49 I. Praca jako środek przymusu lub wychowania politycznego... 108 50 II. Praca przymusowa lub obowiązkowa jako metoda mobilizacji siły roboczej w celach gospodarczych... 109 51 III. Praca przymusowa lub obowiązkowa jako środek dyscypliny pracy... 113 52 IV. Praca przymusowa lub obowiązkowa jako kara za strajk... 114 53 V. Praca przymusowa lub obowiązkowa jako środek dyskryminacji rasowej, społecznej lub religijnej... 115 54 4. Podsumowanie... 115 55 Rozdział IV. Zakaz zatrudniania dzieci i ochrona młodocianych... 118 68 1. Wprowadzenie... 118 68 2. Międzynarodowe standardy zakazów zatrudniania dzieci i ochrony młodocianych w okresie 1919 1972... 119 69

Spis treści XI 3. Konwencja Nr 138 MOP dotycząca najniższego wieku dopuszczenia do zatrudnienia... 135 71 I. Limit wieku dopuszczenia do zatrudnienia i pracy... 135 71 II. Wyjątki od zakazu zatrudniania młodocianych poniżej 18 lat... 140 72 1. Czasowe wyłączenia stosowania Konwencji Nr 138 MOP... 140 72 2. Ograniczenie zakresu stosowania Konwencji Nr 138 MOP... 141 73 3. Wyłączenia stosowania Konwencji Nr 138 MOP... 142 74 3.1. Praktyka zawodowa... 142 75 3.2. Zatrudnienie przy lekkich pracach... 143 76 3.3. Indywidualne zezwolenia na niestosowanie przepisów o zakazie zatrudniania dzieci... 145 77 3.4. Warunki pracy dzieci i młodocianych... 145 78 4. Konwencja Nr 182 MOP dotycząca zakazu i natychmiastowych działań na rzecz eliminowania najgorszych form pracy dzieci... 152 79 5. Opieka lekarska nad pracującymi dziećmi i młodocianymi... 162 80 6. Podsumowanie... 168 81 Rozdział V. Równouprawnienie i zakaz dyskryminacji w stosunkach pracy... 170 92 1. Wprowadzenie... 170 92 2. Konwencja Nr 100 MOP dotycząca jednakowego wynagrodzenia dla pracujących mężczyzn i kobiet za pracę jednakowej wartości... 180 93 I. Zakres stosowania... 180 93 II. Obowiązki państw członkowskich... 180 94 III. Prawna definicja wynagrodzenia... 183 95 IV. Równe wynagrodzenie za jednakową pracę... 184 96 V. Przestrzeganie zasady równego wynagradzania za pracę jednakowej wartości... 187 97 3. Konwencja Nr 111 MOP dotycząca dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu... 192 98 I. Zakres obowiązywania... 192 98 II. Dyskryminacja... 193 99 1. Przesłanki dyskryminacji... 195 100 1.1. Rasa i kolor skóry... 195 100 1.2. Płeć... 197 101 1.3. Religia... 198 102

XII Spis treści 1.4. Poglądy polityczne... 199 103 1.5. Pochodzenie narodowe (national extraction)... 202 104 1.6. Pochodzenie społeczne... 203 105 1.7. Inne przesłanki dyskryminacji... 204 106 2. Zakres przedmiotowy ochrony przed dyskryminacją... 205 107 3. Obowiązki państw członkowskich... 207 108 4. Wyłączenia spod obowiązku przestrzegania międzynarodowego standardu równego traktowania w zatrudnieniu i działalności zawodowej... 210 109 4. Konwencja Nr 156 MOP dotycząca równości szans i traktowania pracowników obu płci: pracowników mających obowiązki rodzinne... 217 111 I. Wprowadzenie... 217 111 II. Zakres zastosowania... 220 112 III. Definicje... 221 113 IV. Obowiązki państw członkowskich... 223 114 5. Konwencja Nr 169 MOP dotycząca ludności tubylczej i plemiennej w krajach niezależnych... 236 115 I. Wprowadzenie... 236 115 II. Zakres zastosowania... 237 116 III. Polityka władz wobec ludności tubylczej i plemiennej... 238 117 IV. Prawa ludności tubylczej i plemiennej... 242 118 1. Prawo do ziemi... 242 119 2. Prawo do zatrudnienia... 245 120 3. Prawo do zabezpieczenia społecznego i ochrony zdrowia... 246 121 4. Prawo do edukacji... 246 122 V. Inne obowiązki państw członkowskich... 247 123 6. Konwencje Nr 97 i 143 MOP dotyczące migrantów zarobkowych... 248 124 I. Wprowadzenie... 248 124 II. Podmiotowy zakres obowiązywania Konwencji dotyczących migrantów zarobkowych... 251 125 III. Zakres przedmiotowy ochrony pracowników migrujących... 252 126 1. Ochrona prawna imigrantów w trakcie procesów migracyjnych... 252 127

Spis treści XIII 2. Ochrona prawna nielegalnych imigrantów zarobkowych... 254 128 3. Obowiązek zagwarantowania imigrantom zarobkowym równych szans i równego traktowania... 257 129 3.1. Zatrudnienie... 258 130 3.2. Zabezpieczenie społeczne... 261 131 3.3. Zrzeszanie się w związkach zawodowych i innych organizacjach przedstawicielskich pracowników... 262 132 3.4. Inne prawa gwarantowane Konwencją Nr 143 MOP... 262 133 4. Polityka społeczna wobec pracowników migrujących i członków ich rodzin... 263 134 4.1. Łączenie rodzin... 263 134 4.2. Ochrona zdrowia pracowników migrujących... 264 135 4.3. Usługi socjalne... 265 136 5. Zatrudnienie i zamieszkanie... 266 137 6. Inne obowiązki państw członkowskich (przyjmujących i wysyłających pracowników migrujących)... 268 138 7. Podsumowanie... 268 139 I. Zasada równouprawnienia i zakaz dyskryminacji... 268 139 II. Obowiązek jednakowego wynagradzania pracujących mężczyzn i kobiet... 269 140 III. Zakaz dyskryminacji w stosunkach pracy... 269 141 IV. Równe traktowanie pracowników mających obowiązki rodzinne... 270 142 V. Równe traktowanie i równość szans ludności tubylczej i plemiennej... 270 143 VI. Pracownicy migrujący... 271 144 Rozdział VI. Wynagrodzenie... 273 145 1. Wprowadzenie... 273 145 2. Konwencje i Zalecania MOP gwarantujące pracownikom minimalną płacę... 274 146 I. Konwencje Nr 26 i 99 MOP oraz Zalecenia Nr 30 i 89 MOP dotyczące ustanawiania metod ustalania płac minimalnych... 276 147 1. Konwencja Nr 26 MOP i Zalecenie Nr 30 MOP... 276 147

XIV Spis treści 2. Konwencja Nr 99 MOP i Zalecenie Nr 89 MOP dotyczące metod ustalania płac minimalnych w rolnictwie... 280 148 II. Konwencja Nr 131 MOP i Zalecenie Nr 135 MOP dotyczące ustalania płac minimalnych, zwłaszcza w odniesieniu do krajów rozwijających się... 287 149 1. Wprowadzenie... 287 149 2. Obowiązki państw członkowskich... 289 150 3. Prawna definicja minimalnego wynagrodzenia... 291 151 4. Ustalanie minimalnego wynagrodzenia... 292 152 5. Waloryzacja minimalnego wynagrodzenia... 296 153 6. Charakter prawny przepisów ustanawiających stawki minimalnego wynagrodzenia... 298 154 7. Nadzór nad przestrzeganiem Konwencji Nr 131 MOP... 303 155 8. Podsumowanie... 304 156 III. Konwencja Nr 94 MOP i Zalecenie Nr 84 MOP dotyczące postanowień o pracy w umowach zawieranych przez władze publiczne... 305 157 1. Wprowadzenie... 305 157 2. Zakres stosowania Konwencji Nr 94 MOP... 309 158 3. Treść klauzul z zakresu prawa pracy w umowach zawieranych przez władze publiczne.. 316 159 4. Stosowanie Konwencji Nr 94 MOP... 320 160 3. Konwencja Nr 95 i Zalecenie Nr 85 MOP dotyczące ochrony wynagrodzenia za pracę... 324 161 I. Wprowadzenie... 324 161 II. Zakres zastosowania Konwencji Nr 95 MOP... 329 162 1. Podmiotowy... 329 162 2. Terytorialny... 331 163 III. Ochrona wynagrodzenia... 332 164 1. Obowiązek wypłaty wynagrodzenia w pieniądzu... 332 164 2. Wyjątki od zasady wypłaty wynagrodzenia w pieniądzu... 333 165 3. Obowiązek wypłaty wynagrodzenia bezpośrednio zainteresowanemu pracownikowi... 334 166 4. Swoboda pracownika rozporządzania wynagrodzeniem... 334 167 5. Potrącenia z wynagrodzenia... 336 168 6. Ochrona wynagrodzenia w przypadku upadłości pracodawcy... 338 169

Spis treści XV IV. Terminy wypłaty wynagrodzeń... 339 170 V. Wypłata wynagrodzenia... 342 171 VI. Obowiązek informowania pracowników... 343 172 VII. Wdrażanie do krajowego porządku prawa pracy międzynarodowych standardów o ochronie wynagrodzenia za pracę.... 344 173 4. Konwencja Nr 173 i Zalecenie Nr 180 MOP dotyczące ochrony roszczeń pracowników w wypadku niewypłacalności pracodawcy... 346 174 I. Wprowadzenie... 346 174 II. Postanowienia ogólne... 349 175 1. Definicje i metody stosowania Konwencji Nr 173 MOP... 350 176 2. Zakres stosowania Konwencji Nr 173 MOP... 352 177 3. Obowiązki państw członkowskich... 353 178 4. Następstwa prawne ratyfikacji Konwencji Nr 173 MOP wobec państw sygnatariuszy Konwencji Nr 95 MOP... 356 179 5. Ochrona roszczeń pracowników w drodze przywileju (część II Konwencji Nr 173 MOP)... 358 180 6. Ochrona roszczeń pracowników przez instytucję gwarancji (część III Konwencji Nr 173 MOP)... 369 181 5. Podsumowanie... 372 182 Rozdział VII. Czas pracy, okresy odpoczynku i urlopy... 375 194 1. Wprowadzenie... 375 194 2. Normy czasu pracy... 381 195 I. Konwencja Nr 1 MOP dotycząca ograniczenia czasu pracy do ośmiu godzin dziennie i czterdziestu ośmiu godzin tygodniowo w zakładach przemysłowych... 381 195 1. Zakres stosowania... 381 195 2. Normy czasu pracy... 384 196 3. Systemy i rozkłady czasu pracy... 387 197 4. Obowiązki pracodawców... 394 198 II. Konwencja Nr 30 MOP dotycząca czasu pracy w handlu i w biurach... 398 199 1. Zakres zastosowania... 396 199 2. Normy czasu pracy... 399 200 3. Systemy i rozkłady czasu pracy... 400 201 4. Obowiązki pracodawców... 406 202

XVI Spis treści 3. Okresy odpoczynku: Konwencja Nr 14 MOP dotycząca odpoczynku tygodniowego w zakładach przemysłowych oraz Konwencja Nr 106 MOP dotycząca cotygodniowego odpoczynku w handlu i w biurach... 407 203 I. Wprowadzenie... 407 203 II. Zakres zastosowania Konwencji Nr 14 i 106 MOP... 408 204 III. Zasada cotygodniowego odpoczynku... 411 205 IV. Obowiązki nałożone Konwencjami Nr 14 i 106 MOP... 417 206 1. Obowiązki państw członkowskich... 417 207 2. Obowiązki pracodawców... 418 208 4. Ograniczenie tygodniowej normy czasu pracy: Konwencja Nr 47 MOP dotycząca skrócenia czasu pracy do czterdziestu godzin tygodniowo... 419 209 I. Wprowadzenie... 419 209 II. Zasada czterdziestogodzinnego tygodnia pracy... 421 210 1. Zasady ogólne polityki ograniczania czasu pracy... 423 211 2. Metody wdrażania standardu czterdziestogodzinnego tygodnia pracy... 425 212 III. Obowiązki państw członkowskich... 428 213 IV. Podsumowanie... 429 214 5. Praca w niepełnym wymiarze czasu pracy... 429 215 I. Wprowadzenie... 429 215 II. Zakres zastosowania... 432 216 III. Obowiązek równego traktowania pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy... 435 217 1. Wynagrodzenie za pracę... 436 218 2. Wymiar i rozkłady czasu pracy... 437 219 3. Urlopy wypoczynkowe, dni wolne od pracy oraz inne urlopy... 438 220 4. Udogodnienia w dostępie do szkolenia zawodowego... 439 221 5. Zabezpieczenie społeczne... 441 222 IV. Uwagi końcowe... 445 223 6. Praca w porze nocnej... 446 224 I. Wprowadzenie... 446 224 II. Zakaz zatrudniania kobiet w porze nocnej. Konwencja Nr 89 MOP (zrewidowana) z 1948 r. i Protokół z 1990 r. dotyczący pracy nocnej kobiet... 454 225 III. Regulacja pracy w porze nocnej. Konwencja Nr 171 MOP i Zalecenie Nr 178 MOP dotyczące pracy nocnej... 464 226

Spis treści XVII 1. Wprowadzenie... 464 226 2. Zakres zastosowania... 465 227 3. Definicje podstawowych pojęć prawnych... 466 228 4. Czas pracy i okresy wypoczynku pracowników zatrudnionych w porze nocnej... 467 229 5. Koncepcja ochrony pracowników zatrudnionych w porze nocnej... 470 230 6. Ochrona zdrowia pracowników zatrudnionych w porze nocnej... 470 231 7. Praca w porze nocnej a ochrona macierzyństwa... 474 232 8. Dodatkowe świadczenia majątkowe z tytułu pracy w porze nocnej... 476 233 9. Usługi socjalne na rzecz pracowników zatrudnionych w porze nocnej... 478 234 10. Inne uprawnienia pracowników i obowiązki pracodawców związane z zatrudnieniem w porze nocnej... 480 235 11. Obowiązek pracodawcy przeprowadzenia konsultacji z przedstawicielami pracowników... 481 236 12. Implementacja Konwencji Nr 171 MOP... 482 237 7. Czas pracy kierowców... 483 238 I. Konwencja Nr 67 MOP dotycząca czasu pracy i wypoczynku w transporcie drogowym... 483 238 II. Konwencja Nr 153 MOP i Zalecenie Nr 161 MOP dotyczące czasu pracy i wypoczynku w transporcie drogowym... 495 239 1. Zakres zastosowania... 495 239 2. Definicja czasu pracy... 497 240 3. Normy czasu pracy... 497 241 3.1. Normy maksymalne... 497 241 3.2. Normalny czas pracy... 498 242 3.3. Przerwy w pracy... 499 243 3.4. Wypoczynek... 500 244 3.5. Wyjątki... 501 245 4. Środki kontroli... 502 246 5. Metody stosowania... 503 247 8. Urlopy... 504 248 I. Wprowadzenie... 504 248 II. Urlopy wypoczynkowe... 506 249 1. Konwencja Nr 52 MOP i Zalecenie Nr 47 MOP dotyczące corocznych płatnych urlopów... 506 249 2. Zalecenie Nr 98 MOP dotyczące płatnych urlopów 516 250

XVIII Spis treści 3. Konwencja Nr 132 MOP dotycząca płatnych urlopów (zrewidowana) z 1970 r.... 524 251 III. Urlopy szkoleniowe... 542 252 9. Podsumowanie... 549 253 Indeks rzeczowy... 555

Wprowadzenie W pierwszym okresie działalności Międzynarodowa Organizacja Pracy uchwalała konwencje żywiołowo. Zajmowała się zagadnieniami, które uznawała za najważniejsze. Od uchwalenia pierwszej konwencji MOP miała świadomość, że przyjęte przez nią regulacje prawne mogą się zdezaktualizować. Każda więc konwencja MOP zawierała klauzulę nakładającą na tę organizację obowiązek przedstawienia przez Radę Administracyjną Konferencji Ogólnej MOP sprawozdania na temat aktualności i efektywności poszczególnych konwencji. Do połowy lat 70. XX w. Międzynarodowa Organizacja Pracy nie prowadziła polityki uchwalania konwencji i zaleceń. W 1975 r. Międzynarodowe Biuro Pracy przedstawiło Radzie Administracyjnej opracowanie poświęcone międzynarodowym standardom z zakresu prawa pracy, w którym zwrócono uwagę na ustanawianie standardów międzynarodowych w zależności od potrzeb i zewnętrznych uwarunkowań 1. Rada Administracyjna powołała pierwszą grupę roboczą, której zadaniem była klasyfikacja dotychczas uchwalonych standardów międzynarodowych. W sprawozdaniu przedstawionym Radzie Administracyjnej grupa robocza do spraw klasyfikacji standardów dokonała podziału aktów międzynarodowego prawa pracy (konwencji i zaleceń) na trzy kategorie. Do pierwszej zaliczono konwencje i zalecenia o charakterze uniwersalnym pod względem czasu ich obowiązywania. Konwencje zaliczone do tej kategorii nazwane zostały fundamentalnymi. Organy statutowe MOP zostały zobowiązywane do podejmowania działań w celu zachęcenia państw członkowskich tej organizacji do ratyfikowania tych konwencji w pierwszej kolejności. Do tej kategorii Rada Administracyjna MOP zaliczyła Konwencje: Nr 29 dotyczącą pracy przymusowej lub obowiązkowej; Nr 87 dotyczącą wolności związkowej i ochrony praw związ- 1 Zob. aktualne przewodniki po międzynarodowych standardach z zakresu prawa pracy: Guide sur les Normes internationales du Travail, Janvier 2006, Département des Normes Internationales du Travail, OIT, Genève 2006; Guide to International Labour Standards, May 2006, International Labour Standards Department, ILO, Geneva 2006. Autor