PRAWA CZŁOWIEKA Dokumenty międzynarodowe

Transkrypt

1 Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Prawa i wolności: prawo do życia, zniesienie kary śmierci, wolność od tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania, wolność od niewolnictwa lub poddaństwa, wolność od pracy przymusowej lub obowiązkowej, prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, prawo do rzetelnego i publicznego rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd, prawo do domniemania niewinności, zakaz karania bez podstawy prawnej, prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, mieszkania i korespondencji, wolność myśli, sumienia i wyznania, wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei, wolność zgromadzeń i stowarzyszania się, prawo do zawarcia małżeństwa, równość praw i obowiązków małżonków, prawo do poszanowania własnego mienia, prawo rodziców do zapewnienia wychowania i nauczania zgodnie z ich własnymi przekonaniami religijnymi i filozoficznymi, prawo do wolnych wyborów, zakaz pozbawiania wolności z powodu niemożności wykonania zobowiązania umownego, prawo do swobodnego poruszania się i do wyboru miejsca zamieszkania, zakaz wydalania własnych obywateli, prawo obywatela powrotu do swojego państwa, zakaz zbiorowego wydalania cudzoziemców, gwarancje proceduralne dla wydalanych cudzoziemców, prawo do apelacji w sprawach karnych, prawo do odszkodowania za niesłuszne skazanie, zakaz ponownego sądzenia lub karania za ten sam czyn, prawo do skutecznego środka odwoławczego, korzystanie z praw i wolności wymienionych w Konwencji powinno być zapewnione bez dyskryminacji wynikającej z takich powodów, jak: płeć, rasa, kolor skóry, język, religia, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź z jakichkolwiek innych przyczyn.

2 Ochrona praw człowieka w systemie Rady Europy Skarga indywidualna Każdy człowiek znajdujący się na terenie państwa, które jest stroną europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, w razie naruszenia jego praw lub wolności zagwarantowanych w Konwencji, ma prawo złożyć skargę do Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Warunkami dopuszczalności skargi są: wyczerpanie krajowych środków odwoławczych, złożenie jej w terminie 6 miesięcy od ostatecznego orzeczenia sądowego lub innej ostatecznej decyzji, złożenie skargi na standardowym formularzu zawierającym następujące elementy: - nazwisko, datę urodzenia, obywatelstwo, płeć i adres skarżącego, - nazwisko, zawód i adres pełnomocnika, jeżeli został ustanowiony, - nazwę państwa-strony Konwencji, przeciwko któremu skarga jest skierowana, - wyczerpujące stwierdzenie faktów, - oświadczenie, dotyczące zarzutu naruszenia bądź naruszeń Konwencji oraz związane z tym argumenty, - oświadczenie o spełnieniu przez skarżącego warunków dopuszczalności skargi, - określenie przedmiotu skargi oraz sygnalizacja roszczenia o słuszne zadośćuczynienie, - kopie dokumentów istotnych dla sprawy, a zwłaszcza świadczących o już przebytym postępowaniu krajowym, jak np. orzeczeń sądowych, - oświadczenie o niepoddaniu zarzutów innej międzynarodowej procedurze w celu ich zbadania lub rozstrzygnięcia.

3 Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej [...] Świadoma swego duchowo-religijnego i moralnego dziedzictwa, Unia stworzona jest na niepodzielnych i uniwersalnych wartościach: godności człowieka, wolności, równości i solidarności. Opiera się na zasadzie demokracji i praworządności. Przez stworzenie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz ustanowienie instytucji obywatelstwa Unii, Unia stawia jednostkę w centrum swego działania.[...] PREAMBUŁA /fragmenty/ Godność: nienaruszalność, poszanowanie i ochrona godności człowieka, prawo do życia, zakaz skazywania na karę śmierci i jej wykonywania, prawo do poszanowania integralności fizycznej i psychicznej osoby ludzkiej, zakaz tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, zakaz niewolnictwa i poddaństwa, zakaz pracy przymusowej lub obowiązkowej, zakaz handlu ludźmi. Wolności: prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, domu i komunikowania się, prawo do ochrony danych osobowych, prawo do zawarcia małżeństwa i do założenia rodziny, wolność myśli, sumienia i wyznania, wolność wypowiedzi i informacji, prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się i stowarzyszania się, wolność sztuki i badań naukowych, prawo rodziców do zapewnienia wychowania i nauczania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi, filozoficznymi i pedagogicznymi, prawo do zatrudnienia i wykonywania zawodu swobodnie wybranego, obywatel Unii ma swobodę poszukiwania zatrudnienia, wykonywania pracy, działalności przedsiębiorczej oraz świadczenia usług w każdym państwie członkowskim, wolność prowadzenia działalności gospodarczej, prawo do posiadania, używania, dysponowania i przekazania w drodze spadku swego mienia nabytego zgodnie z prawem, prawna ochrona własności intelektualnej, prawo do azylu, zakaz zbiorowego wydalania, zakaz ekstradycji do państwa, w którym może być poddany karze śmierci, torturom lub innemu nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu.

4 Równość: równość wobec prawa, zakaz dyskryminacji z takich powodów jak: płeć, rasa, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religia lub przekonanie, poglądy polityczne lub inne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientacja seksualna, poszanowanie zróżnicowania kulturowego, religijnego i językowego, równość mężczyzn i kobiet, prawo dziecka do ochrony, opieki i wyrażania poglądów, prawa osoby w podeszłym wieku do godnego i niezależnego życia oraz uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym, prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków mających zapewnić im niezależność, integrację społeczną i zawodową oraz udział w życiu społeczności. Solidarność: prawo pracowników do informacji i konsultacji w przedsiębiorstwie, prawo do rokowań i działań zbiorowych, prawo dostępu do bezpłatnego pośrednictwa pracy, prawo do ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem z pracy, prawo do zdrowych, bezpiecznych i godnych warunków pracy, zakaz pracy dzieci i ochrona młodocianych w miejscu pracy, prawo rodziny do korzystania z ochrony prawnej, ekonomicznej i społecznej, prawo do zabezpieczenia społecznego i pomocy społecznej, prawo do ochrony zdrowia, zapewnienie dostępu do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska, zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów. Prawa obywateli: prawo obywatela Unii do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego, prawo obywatela Unii do głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych, prawo osoby do załatwienia jej spraw przez instytucje i organy Unii bezstronnie, rzetelnie i w rozsądnym terminie, prawo obywatela Unii dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, prawo obywatela Unii zwracania się do Rzecznika Praw Obywatelskich Unii, prawo obywatela Unii do składania petycji w Parlamencie Europejskim, prawo obywatela Unii do swobodnego poruszania się i zamieszkania na terytorium państw członkowskich, prawo obywatela Unii do ochrony dyplomatycznej i konsularnej. Wymiar sprawiedliwości: prawo do skutecznego środka prawnego i do rzetelnego procesu sądowego, zasada domniemania niewinności i prawo do obrony, zasady legalności i proporcjonalności czynów zagrożonych karą i kar, zakaz ponownego sądzenia i karania w postępowaniu karnym za ten sam czyn. Każde ograniczenie korzystania ze wszystkich wymienionych praw musi być przewidziane w formie ustawy i tylko wtedy, kiedy jest konieczne dla realizacji celów Unii lub ochrony praw i wolności innych osób.

5 Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Prawa i wolności: prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa osobistego, zakaz niewolnictwa, zakaz tortur, okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania i karania, prawo do osobowości prawnej, równość wobec prawa, prawo do ochrony prawnej, zakaz arbitralnego aresztowania, zatrzymania lub wygnania z kraju, prawo do rzetelnego procesu sądowego, zasada domniemania niewinności, prawo do poszanowania życia rodzinnego, domowego, prywatnego i korespondencji, wolność poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania, prawo do azylu, prawo do posiadania obywatelstwa, prawo do zawarcia związku małżeńskiego, prawo do własności, wolność myśli, sumienia i wyznania, wolność poglądów i swobodnego ich wyrażania, wolność zgromadzania się i stowarzyszania się, prawo do wybierania i bycia wybieranym do organów władzy państwowej swojego kraju, prawo do zabezpieczenia społecznego, prawo do pracy, swobodnego wyboru zatrudnienia, do ochrony przed bezrobociem, prawo do urlopu i wypoczynku, prawo do ochrony zdrowia i opieki społecznej, prawo do tworzenia związków zawodowych, prawo do swobodnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i ochrony praw autorskich.

6 Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych Prawa i wolności: prawo do życia, zakaz tortur, okrutnego lub poniżającego traktowania albo karania, zakaz niewolnictwa i poddaństwa, zakaz pracy przymusowej lub obowiązkowej, prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, zakaz arbitralnego zatrzymania lub aresztowania, prawo osób pozbawionych wolności do traktowania w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka, zakaz pozbawienia wolności z powodu niemożności wykonania zobowiązania umownego, prawo do swobodnego poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania, prawo cudzoziemca do ochrony, prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezawisły sąd, zasada domniemania niewinności, prawo do uznania podmiotowości prawnej, prawo do poszanowania życia rodzinnego, prywatnego, domowego i korespondencji, prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania, prawo do posiadania własnych poglądów i do swobody wypowiedzi, prawo do pokojowego zgromadzania się, prawo do swobodnego zrzeszania się, prawo do zawarcia małżeństwa i ochrony rodziny, ochrona praw dziecka, prawo obywatela do uczestnictwa w życiu publicznym bezpośrednio lub za pośrednictwem swobodnie wybranych przedstawicieli, prawo dostępu do służby publicznej, równość wobec prawa, zakaz dyskryminacji, prawa osób należących do mniejszości etnicznych, religijnych lub językowych do własnego życia kulturalnego, religii oraz języka ojczystego.

7 Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych Prawa człowieka: prawo do pracy, prawo do odpowiednich warunków pracy, właściwego wynagrodzenia oraz wypoczynku, prawo do tworzenia związków zawodowych i prawo do strajku, prawo do zabezpieczenia społecznego, ochrona rodziny i macierzyństwa, prawo do odpowiedniego poziomu życia, prawo do ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego, prawo do udziału w życiu kulturalnym, prawo do korzystania z osiągnięć postępu naukowego i jego zastosowań, prawo do korzystania z ochrony interesów moralnych i majątkowych wynikających z wszelkiej twórczości, której osoba jest autorem.