ALBUM ILUSTRACJI z wypadku śmigłowca Eurocopter EC-120B Colibri; SP-HIS 11 stycznia 2010 r., Pągów k/namysłowa ALBUM ILUSTRACJI Strona 1 z 19
1 Śmigłowiec Eurocopter EC-120B Colibri SP-HIS przed wypadkiem [fot. S.Elijasz, wrzesień 2009]. SS TT AARRTT gg oo dd z.. 090 9: : 00 0 LL MM TT MMI II EE JSS J CCEE WWYYPP AA DDKK UU oo k.. gg oo dd z.. 090 9: : :200 LL MM TT ppoo ook k... 77 7 kmm k lll oo t tuu t CCEE LL LL OOTT UU [ [oo [ dd lll egg e łłł oo śćś ć 88 8 kmm k ] ] 2 Zaplanowana trasa lotu Rawicz-Rychnów z zaznaczonym miejscem wypadku, naniesiona na mapie topograficznej. [geoportal.pl] ALBUM ILUSTRACJI Strona 2 z 19
W IATTR I PPRZZYY ZZI IEEMNYY O 3300- -333300 / 44- -88 kkt t LLOTT ZZ KURSSEEM 113300 OO ; PPRĘĘDKOŚŚĆ OK.. 223300 kkm/ /hh DEECYY ZZJJA O LLĄDOWAN IU I ZZAPPOB IEEGAWC I ZZYYM PPRZZYY ZZI IEEMI IEEN IEE I - WYYPPADEEK OKRĄŻŻEEN IEE I LLASSKU LLEEKK IEE I EESSOWAN IEE I PPR ZZEED PPRZZYY ZZI IEEMI IEEN IEEM I 3 Ostatnia faza lotu i najbliższa okolica miejsca wypadku z naniesionymi elementami sytuacji na mapie topograficznej. [geoportal.pl] MIEJSCE WYPADKU LINIA ENERGETYCZNA 4 Rejon miejsca wypadku na mapie warstwicowej. [geoportal.pl] ALBUM ILUSTRACJI Strona 3 z 19
N PRZEKRÓJ ŚLADU PŁOZY W SNIEGU LASEK NN położenie lewej płozy po przewróceniu 150 m ~200 mm ślad przyziemienia 0 1 2 3 4 5 mm zlodzenie 25-30 mm 40 m 30 m Ø płozy 80 mm zagłębienie ~200 mm śśl ll aadd ppr rr zyyz z zi ii ee mmi iieenni iiaa lleeww l eej jj ppł łłooz zyy WIDOK OD TYŁU O V XX W A B C YY Miejsce wypadku na podstawie szkicu śśl llaadd łłooppaat ł tt wwi iir rr nni iikkaa ZZ policyjnego: A, B, C szczątki łopat wirnika i skorupy belki ogonowej XX ooddcci iinneekk wwaał łłuu nn aappęęddooww eeggoo ff feenneesst tt rr roonnuu W wrak śmigłowca YY ff frr raaggmmeennt tt sskkoor rr uuppyy bb eel llkki ii ooggoonnoo wweej jj V obszar zanieczyszczony ziemią ZZ ff frr raaggmmeennt tt ppr rr zee z wwoodduu O obszar ogrodzony taśmą KK ool lloor rr ee mm cc zeer z rr wwoonnyy mm zaa z znnaacc z zoonnoo z śśl llaaddyy ww śśnni ii eegguu ii i ddr rr oobbnnee ss zccz z z ąąt tt kki ii 5, 6 Szkice miejsca wypadku policyjny i PKBWL - rozmieszczenie szczątków i śladów. Współrzędne miejsca wypadku: N 51 o 09 27 / E 017 o 39 34 / H 170,5 m AMSL. UWAGI: Pokrywa śnieżna grubości ok. 30-50 cm, z wierzchnią warstwą zlodzoną o grubości ok. 25-30 mm. Przechylenie płaszczyzny przyziemienia ok.1:100 (0,01) w lewo względem osi podejścia do lądowania [wg mapy warstwicowej il.4]. Całkowity brak jakiegokolwiek śladu prawej płozy w śniegu świadczy o wykonaniu przyziemienia z wyraźnym przechyleniem w lewo. PŁASZCZYZNA PRZYZIEMIENIA C A B β Na podstawie wymiarów śmigłowca i śladów wypadku: AB = 2070 mm [rozstaw płóz podwozia] BC = 200 mm [zagłębienie lewej płozy; p.szkic 6 powyżej] β - kąt przechylenia przy przyziemieniu [założenie: płaszczyzna przyziemienia - pozioma]: tgβ = BC : AB = 200 : 2070 = 0,09662, skąd β = 5,52 o a uwzględniając przechylenie płaszcz.przyziemienia = 0,01 tgβ = 0,09662 + 0,01 = 0,10662, skąd kąt przechylenia przy przyziemieniu nie mniejszy niż: β = 6,1 o kąt dopuszczalnego przechylenia wynosi 8 o [wg Instrukcji Użytkowania w Locie] 7 Określenie minimalnego kąta przechylenia śmigłowca w chwili przyziemienia na podstawie śladów pozostawionych na miejscu wypadku. 8 Ogólny widok miejsca wypadku z boku, widoczny zasięg rozrzutu szczątków (całość złożenie fot. 9 i 10). 9 Zasięg rozrzutu szczątków przed śmigłowcem, widok z boku. Widoczne zanieczyszczenie śniegu ziemią i drobnymi odłamkami. ALBUM ILUSTRACJI Strona 4 z 19
10 Zasięg rozrzutu szczątków za śmigłowcem, widok z boku. 11 Zasięg rozrzutu szczątków na boki, widok z tyłu. 12 Odcinek wału napędowego fenestronu, fragment pokrycia belki ogonowej i odcinek przewodów. ALBUM ILUSTRACJI Strona 5 z 19
13 Ogólny widok śmigłowca na miejscu wypadku. 14 Ogólny widok śmigłowca na miejscu wypadku. Obok lewej płozy (po prawej stronie) widoczny głębszy, pierwszy ślad przyziemienia. ALBUM ILUSTRACJI Strona 6 z 19
15 Ogólny widok śmigłowca na miejscu wypadku. Obok lewej płozy (po prawej stronie) widoczny głębszy, pierwszy ślad przyziemienia. 16 Ogólny widok śmigłowca na miejscu wypadku. Widoczny całkowity brak śladu prawej płozy podwozia na śniegu. [foto: Policja, 11-01-2010] ALBUM ILUSTRACJI Strona 7 z 19
17 Ogólny widok śmigłowca na miejscu wypadku. 18 Ogólny widok śmigłowca na miejscu wypadku. ALBUM ILUSTRACJI Strona 8 z 19
19 Ogólny widok śmigłowca na miejscu wypadku. 20 Belka ogonowa zniszczona uderzeniem łopaty wirnika. Widoczny odłamany fenestron z usterzeniem poziomym. ALBUM ILUSTRACJI Strona 9 z 19
21 Wnętrze belki kadłuba w stronę kabiny. U góry kadru widać zniszczony wał napędowy fenestronu. 22 Wnętrze belki kadłuba, na pierwszym planie widać przełom ukręconego wału napędowego fenestronu. 23 Przełom skorupy belki ogonowej od strony kabiny. 24 Przełom belki ogonowej od strony fenestronu. 25 i 26 Głowica wirnika głównego. ALBUM ILUSTRACJI Strona 10 z 19
27 Zniszczona czerwona łopata wirnika głównego. 28 Zniszczona niebieska łopata wirnika głównego. ALBUM ILUSTRACJI Strona 11 z 19
29 Zniszczona żółta łopata wirnika głównego. 30 Fenestron, widoczne cięgno sterowania. 31 Fenestron, widoczne uszkodzenia pokrycia tunelowania, cięgno sterowania i wielowypustowe sprzęgło wyrwanego wału napędowego. 32 Uszkodzone usterzenie poziome na odłamanej części belki ogonowej ALBUM ILUSTRACJI Strona 12 z 19
33 Zbliżenie przedniej części kadłuba śmigłowca widoczne zniszczone lewe oszklenie przednie, przez które wyszła pasażerka. 34 Uszkodzenie krawędzi (odkształcenie) pokrycia nad prawymi drzwiami, powstałe podczas opuszczania śmigłowca przez pilota i pasażera. ALBUM ILUSTRACJI Strona 13 z 19
35 Zbliżenie przedniej części kadłuba śmigłowca widoczne zniszczone lewe oszklenie przednie, przez które wyszła pasażerka. 36 i 37 Lewa i prawa strona tablicy przyrządów oraz pulpit centralny; pośrodku tablicy widoczne urządzenie VEMD (= Vehicle and Engine Multifunction Display - Wieloczynnościowy Wyświetlacz Płatowca i Silnika) z dwoma monitorami. ALBUM ILUSTRACJI Strona 14 z 19
38 Ogólny widok wnętrza kabiny z prawej strony. Stan zamocowań foteli przednich (tłumiki ruchu pionowego foteli nie zadziałały) świadczy o małej sile pionowej podczas przyziemienia. 39 Pulpit centralny, drążki sterowe oraz środkowa dźwignia skoku i mocy (między fotelami). ALBUM ILUSTRACJI Strona 15 z 19
40 Tablica przyrządów z urządzeniem VEMD, pulpit centralny, sterownice i fotele przednie. ALBUM ILUSTRACJI Strona 16 z 19
41 Lewy fotel, lewy drążek oraz lewa dźwignia skoku i mocy. 42 Dźwignia zaworu odcinającego paliwo (po lewej) i dźwignia hamulca wirnika 43 - Dźwignia zaworu odcinającego paliwo (po prawej) i głównego widok z prawej strony, tj. od strony pilota. dźwignia hamulca wirnika głównego - widok od przodu. ALBUM ILUSTRACJI Strona 17 z 19
44 Prawa pokrywa zespołu napędowego widoczne uszkodzenia przy jej górnej tylnej krawędzi. A FF A K A B H JJ N LL M G B C A A D EE K JJ A A A A G A H A A M N D B C EE FF 45 a, b, c, d Widoczne uszkodzenia i zniszczenia naniesione na rysunkach perspektywicznych śmigłowca. Kolorem czerwonym zaznaczono zniszczenia, pomarańczowym uszkodzenia: A łopaty wirnika głównego, B belka ogonowa, C wał napędowy fenestronu, D sterowanie fenestronem, E przewody instalacji elektrycznej, F przednia lewa kopuła oszklenia, G profil obramowania oszklenia, H pokrywa i pokrycie, J otunelowanie fenestronu, K prawa część statecznika poziomego, L lewa część statecznika poziomego, M pokrywa i owiewka, N górny profil obramowania prawych drzwi. Pokazano tylko widoczne uszkodzenia i zniszczenia zewnętrzne. ALBUM ILUSTRACJI Strona 18 z 19
4466 4477 4488 46, 47, 48 Urządzenie VEMD zdemontowane ze śmigłowca SP-HIS i przygotowane do odczytu parametrów ostatniego lotu widok ogólny, przywieszka i tabliczka znamionowa. 4499 5500 5511 49 Zdjęcie ekranu VEMD z raportem z ostatniego lotu. 50 Zdjęcie ekranu VEMD z ostatnimi parametrami ostatniego lotu. 51 Zdjęcie ekranu VEMD z przekroczeniami parametrów pracy (moment obrotowy silnika TRQ=134%, obroty wolnej turbiny silnika wyrażone w obrotach wirnika głównego NF= 472 obr/min). Ilustracje jeśli nie podano inaczej PKBWL. K O N I E C ALBUM ILUSTRACJI Strona 19 z 19