ziemi na Dolnym Śląsku?

Podobne dokumenty
Palaeoseismicity in the Sudetes

Jurand Wojewoda WSTĘP DO NAUK O ZIEMI. czas fizyczny, czas geologiczny, zjawisko, proces, zdarzenie, rozdzielczość metod pomiaru WYKŁAD

Trzęsienia ziemi to wstrząsy krótkotrwałe i gwałtowne. Wzbudzane są we wnętrzu Ziemi i rozprzestrzeniają się w postaci fal sejsmicznych.

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI

ELEMENTY GEOFIZYKI. Seismologia W. D. ebski

Zakres wiadomości i umiejętności z przedmiotu GEODEZJA OGÓLNA dla klasy 1ge Rok szkolny 2014/2015r.

INDYWIDUALNA KARTA PRACY NA LEKCJI ODWRÓCONEJ OGNISTY ODDECH ZIEMI. Na podstawie wiadomości przedstawionych przez grupy projektowe rozwiąż zadania:

14th Czech Polish Workshop ON RECENT GEODYNAMICS OF THE SUDETY MTS. AND ADJACENT AREAS Jarnołtówek, October 21-23, 2013

Teoria tektoniki płyt litosfery

BADANIA GEODEZYJNE REALIZOWANE DLA OCHRONY OBIEKTÓW PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ NA TERENIE WYBRANYCH OBSZARÓW DOLNEGO ŚLĄSKA

1. Jeśli częstotliwość drgań ciała wynosi 10 Hz, to jego okres jest równy: 20 s, 10 s, 5 s, 0,1 s.

Wpływ zjawisk sejsmicznych na dokładność pomiarową wag elektronicznych

BADANIA GRAWIMETRYCZNE

ZASTOSOWANIE TERMOGRAFII W WYKRYWANIU STRAT CIEPŁA BUDYNKÓW I AWARII SIECI CIEPŁOWNICZEJ

Gleboznawstwo i geomorfologia

Parasejsmiczne obciążenia vs. stateczność obiektów.

TEMATYKA PRACY BADAWCZEJ. dr hab. inż. Robert Jankowski Katedra Mechaniki Budowli i Mostów

Drgania i fale sprężyste. 1/24

Ziemia. jako obiekt fizyczny. Tomasz Sowiński Centrum Fizyki Teoreytcnzej PAN

Punkty geodezyjne Wykład 9 "Poziome sieci geodezyjne - od triangulacji do poligonizacji" 4

Zakład Dydaktyki Fizyki UMK

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura

P o m i a r y z a n i e c z y s z c z e n i a p o w i e t r z a

Demograficzne i gospodarcze aspekty rozwoju miast Dolnego Śląska

WGGIOŚ Egzamin inżynierski 2014/2015 WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: GÓRNICTWO I GEOLOGIA

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI

Wykład 10. dr hab. Edyta Jurewicz, pok. nr

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów

Janusz Bogusz 1), Bernard Kontny 2)

Pochodzenie wód podziemnych

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe

INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZNAWSTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD GLEBOZNAWSTWA EROZJI I OCHRONY GRUNTÓW

Fizyczne Ścieżki Sejsmologia dla zielonych

DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA I RYSUNKOWA FOTOGRAFIE WYKONANO W DNIU 07 KWIETNIA 2014 r.

Historia kartografii geologicznej Dolnego Śląska

ż Ę Ę ż ż

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe

WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE W PROJEKCIE VIA REGIA PLUS

TRZĘSIENIE ZIEMI-NIEBEZPIECZEŃSTWO I WZYWANIE

OPRACOWANIE TECHNICZNE ROWEROWEGO PRZEBIEGU DROGI ŚWIĘTEGO JAKUBA W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM

Międzynarodowy Port Lotniczy Wrocław Strachowice

Wykład 3. Poziome sieci geodezyjne - od triangulacji do poligonizacji. Wykład 3

TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW

KONCEPCJA ROZWOJU SIECI BADAWCZEJ NA POTRZEBY POMIARÓW WSPÓŁCZESNYCH RUCHÓW TEKTONICZNYCH W OBSZARZE KSIĄŻAŃSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

GEOFIZYKA. Trzęsienia Ziemi. Linie stałego natężenia konkretnego trzęsienia Ziemi to izosejsmy.

ZAKRES EGZAMINU DYPLOMOWEGO ST.1 GiK 2016/17

Podstawy niepewności pomiarowych Ćwiczenia

NR 3226D UL. NOWY ŚWIAT W KŁODZKU.

l.p. region nazwa mapy skala rok wydania

Walidacja globalnych modeli geopotencjału pochodzących z misji satelitarnych w oparciu o naziemne dane grawimetryczne

ZESTAWIENIE ZBIORCZYCH WYNIKÓW GŁOSOWANIA NA KANDYDATÓW NA PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W DNIU 20 CZERWCA 2010 R.

Instytut Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk. Gdańsk Oliwa ul. Kościerska 7.

Fal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej

Grupa I Nazwisko i imię: (0 2) Przyporządkuj rodzajom skał odpowiadające im warunki powstawania. A. magmowe głębinowe -... B. metamorficzne -...

a, F Włodzimierz Wolczyński sin wychylenie cos cos prędkość sin sin przyspieszenie sin sin siła współczynnik sprężystości energia potencjalna

Diagnostyka nawierzchni z betonu cementowego. Prof. Antoni Szydło, Politechnika Wrocławska

Imię i nazwisko ucznia Klasa Data

Problemy kalibracji grawimetrów absolutnych i względnych Andrzej Pachuta, Janusz Walo, Marcin Barlik, Tomasz Olszak

Ćwiczenie M-2 Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV. Wstęp. l Rys.

Geodezja i geodynamika - trendy nauki światowej (1)

Geotechnika komunikacyjna / Joanna Bzówka [et al.]. Gliwice, Spis treści

A) 14 km i 14 km. B) 2 km i 14 km. C) 14 km i 2 km. D) 1 km i 3 km.

Ć Ź ć Ę ć Ę Ć Ź Ź Ć

Konkurs Geograficzny dla uczniów szkół podstawowych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2018/2019. Etap wojewódzki

OPIS TECHNICZNY. km , długość 0,856 km

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów. Schemat punktowania zadań

8a. Trzęsienia Ziemi

FOTON 88, Wiosna 2005

Ź Ć Ó Ó

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski

14P POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII. POZIOM PODSTAWOWY (od początku do grawitacji)

PROJEKT BUDOWLANY ZADANIE : PRZEBUDOWA DROGI POWIATOWEJ UL. KOŚCIUSZKI W LĄDKU ZDROJU, KM INWESTOR: Zarząd Dróg Powiatowych

SPIS TREŚCI. PODSTAWOWE DEFINICJE I POJĘCIA 9 (opracowała: J. Bzówka) 1. WPROWADZENIE 41

Falowanie czyli pionowy ruch cząsteczek wody, wywołany rytmicznymi uderzeniami wiatru o powierzchnię wody. Fale wiatrowe dochodzą średnio do 2-6 m

informacje o decyzji o której mowa w art.. 8 ust. 1 pkt 2 i 3 lub ust. 3 ustawy nr decyzji data decyzji w sprawie

DRGANIA ELEMENTÓW KONSTRUKCJI

14R POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII. POZIOM ROZSZERZONY (od początku do grawitacji)

Znaczenie kolei dla dostępno transportowej Pogórza Kaczawskiego

KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO. 1. Metryka I lokalizacja M C-C/3. wersja 1/

OPIS ROBÓT ROZBIÓRKOWYCH WRAZ ZE SZKICEM SYTUACYJNYM Nazwa obiektu ROZBIÓRKA BUDYNKU USŁUGOWEGO -

Tutaj powinny znaleźć się wyniki pomiarów (tabelki) potwierdzone przez prowadzacego zajęcia laboratoryjne i podpis dyżurujacego pracownika obsługi

KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe

PROJEKT ORGANIZACJI RUCHU CZASOWEJ I DOCELOWEJ

Wstępne wyniki badania ankietowego nt. uchwały antysmogowej

Ę ć Ę Ś

Gmina Dołhobyczów Dołhobyczów, ul. Spółdzielcza 2a, pow. Hrubieszów PRZEBUDOWA DROGI GMINNEJ W MIEJSCOWOŚCI HULCZE GMINA DOŁHOBYCZÓW

OPIS TECHNICZNY. 1. Podstawa opracowania

1. Wstęp. Z prasy. Encyklopedia medyczna. Autor: Hayk Hovhannisyan. Tytuł: Badanie transportu radonu w ośrodku porowatym na stanowisku laboratoryjnym

Aplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016

ś ś ź ć ć ż ż ść ź ś Ę ś ż ś ź ś Ę ż ż ć ś ś ź

OPIS TECHNICZNY 1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA 2. PODSTAWA OPRACOWANIA 3. ZAKRES OPRACOWANIA

POWTÓRKA PRZED KONKURSEM CZĘŚĆ C ZADANIA ZAMKNIĘTE

Fale dźwiękowe - ich właściwości i klasyfikacja ze względu na ich częstotliwość. dr inż. Romuald Kędzierski

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA

UMWD, IRT Konferencja: Razem dla czystego powietrza na Dolnym Śląsku Wrocław, 26 lipca 2016 r.

Kinematyka relatywistyczna

PROJEKT BUDOWLANY ZADANIE : PRZEBUDOWA DROGI POWIATOWEJ

Transkrypt:

Czy, dlaczego i czym grożą trzęsienia ziemi na Dolnym Śląsku? Jurand Wojewoda Instytut Nauk Geologicznych Uniwersytet Wrocławski www.ing.uni.wroc.pl/~jurand.wojewoda (autor dziękuje Dr Markowi Kaczorowskiemu kierownikowi obserwatorium PAN w Książu za udostępnienie materiałów do referatu)

definicja Trzęsienie ę ziemi - gwałtowne rozładowanie naprężeń ę powstałych w skorupie ziemskiej w czasie ruchów fragmentów litosfery. Z miejsca uwolnienia tych naprężeń (hipocentrum ogniska trzęsienia ziemi) rozchodzą się fale sejsmiczne. Punkt na powierzchni Ziemi położony nad ogniskiem (epicentrum) to miejsce, gdzie fale docierają najwcześniej i gdzie straty są największe. Siła wstrząsów maleje w miarę oddalania się od epicentrum. Dolnoś śląski Fest tiwal Nau ki, 2009 trzęsienie ziemi zemětřesení землетрясение earthquake seisme, tremblement de terre Erdbeben terremoto hipocentrum epicentrum

podział genetyczny tektoniczne (ok. 90%) wulkaniczne (ok. 7%) zapadowe (ok. 2%) antropogeniczne (ok. 1%)

podział lokalizacja hipocentrum płytkie powyżej 70 km (ok. 85%) średnie 70-350 km (ok. 12%) głębokie poniżej 350 km (ok. 3%)

obszary sejsmiczne świat Zestawienie 358214 wydarzeń sejsmicznych na świecie w okresie od 1963 do 1998 roku (Lowman & Montgomery, 1998)

trzęsienia ziemi 998-2005 Polska Dolnoś śląski Fest tiwal Nau ki, 2009 LW W. Laska KF F. Kreutz WP P. Wiejacz MK K. Maciejak MKR K.R. Mazurski PJ J. Pagaczewski MS S. Michalkiewicz ED E. Dathe GCL G.C. Laube 998 (????) PJ, 1000 (????) LW, 1000 (Sudety,?) PJ, 1011 (Kowary,?) PJ, 1014 (Sudety,?) PJ 1016 (????) LW, 1034 (????) LW, 1040 (Sudety,?) PJ, 1170 (????) LW, 1092 (Sudety,?) PJ 1170 (Sudety,?) PJ, 1196 (????) LW, 1200 (Pieniny,?) JD, 1201 (Sudety,?) LW PJ, 1258 (????) LW 1258 (Sudety,?) PJ, 1259 (Kraków, 4,8) LW, 1259 (Sudety,?) PJ, 1303 (????) LW, 1328 (????) LW 1348 (????) LW, 1356 (Sudety,?) PJ, 1358 (Sudety,?) LW PJ, 1372 (Wrocław,?) PJ, 1384 (Wrocław,?) PJ 1442 (????) LW, 1443 (Wrocław, ł 6,0) LW PJ, 1483 (Brzeg,?) PJ, 1496 (Nysa,?) PJ, 1517 (????) LW 1528 (Sudety,?) PJ, 1562 (Kłodzko,?) PJ, 1572 (Toruń,?) LW, 1578 (????) LW, 1589 (Złotoryja,?) MK 1590 (Kamienna Góra,?) LW SM, 1591 (Sudety,?) PJ, 1594 (Złotoryja,?) PJ MK, 1596 (????) LW 1598 (Bardo,?) LW MK, 1601 (????) LW, 1605 (????) LW, 1606 (????) LW, 1619 (????) LW 1620 (Kłodzko,?) LW MKR, 1637 (????) LW, 1662 (Tatry, 6) WP, 1666 (????) LW, 1670 (????) LW 1671 (????) LW, 1675 (????) LW, 1677 (Złotoryja,?) MK, 1680 (Warszawa,4,9) LW, 1690 (????) LW 1690 (Wrocław,?) PJ, 1701 (????) LW, 1711 (????) LW, 1716 (????) LW, 1717 (????) LW 1717 (Jelenia Góra,?) PJ, 1731 (????) LW, 1738 (????) LW, 1751 (Sudety,?) PJ MK, 1768 (Sudety,?) PJ 1774 (Racibórz, 5,0) LW, 1774 (Sudety,?) PJ, 1775 (Sudety,?) PJ, 1778 (Legnica,?) PJ 1785 (Barania Góra, 6,0) LW WP, 1785 (Sudety,?) PJ, 1786 (Cieszyn, 6,0) LW WP, 1786 (Sudety,?) PJ 1789 (Sudety,?) PJ, 1790 (Wrocław,?) PJ, 1793 (????) LW, 1799 (Sudety,?) PJ, 1802 (????) LW 1803 (????) LW, 1821 (????) LW, 1822 (????) LW, 1824 (Sudety,?) MW, 1823 (Głubczyce,?) PJ 1827 (Jodłów,?), 1829 (Karkonosze,?) PJ, 1829 (????) LW, 1834 (????) LW, 1834 (Sudety,?) PJ 1835 (????) LW, 1837 (Sudety,?) PJ MW, 1838 (????) LW, 1840 (Pieniny, 5,0) WP, 1841 (????) LW 1842 (????) LW, 1852 (????) LW, 1855 (????) LW, 1857 (????) LW, 1858 (????) LW, 1858 (Sudety,?) PJ 1859 (Strzelin,?), 1868 (Sudety,?) LW MW, 1871 (????) LW, 1872 (Sudety,?) PJ MW 1875 (Hrubieszów, 3,7, 1875 (Lwów,?) KF, 1876 (Wrocław,?) PJ, 1877 (Sudety,?) PJ 1877 (????) LW WP, 1883 (Trutnow,?) GCL MW, 1895 (Strzelin, 4,8) ED PJ WP, 1889 (Sudety,?) ED 1895 (Bolesławiec,?) PJ, 1901 (Pieniny, 4,5), 1901 (Wałbrzych,?) PJ MKR, 1903 (Karkonosze,?) PJ 1908 (Gołdapia,?), 1908 (Sudety,?) PJ, 1909 (Sudety,?) PJ, 1909 (Pomorze, 4,0) WP 1926 (Piotrków Tr.,?) WP, 1931 (Sudety,?) PJ, 1932 (Kielce, 4) WP, 1934 (Sudety,?) PJ 1935 (Cz. Dunajec, 4,3), 1992 (Krynica, 4,2) WP, 1993 (Krynica, 4,6) WP, 2004 (Nowy Targ, 4,4) 2005 (Rydułtowy, y, 3,5) WP, 2007 (Katowice, 4,0) WP, 2008 (Słupsk, 5,3) WP Pagaczewski J., 1972: Catalogue of earthquakes in 1000-1970 years. Materiały i Prace Instytutu Geofizyki PAN, 51: 3-36. W. Laska, 1902: O trzęsieniach ziemi w Polsce. Kosmos, 27: 1-6.

metody oceny siły trzęsienia ziemi Opis intensywności zjawiska I Odczuwalne tylko przez przyrządy. skala Mercallego 12-stopniowa EMS-98 II Odczuwalne przez nieliczne osoby na wyższych piętrach budynków lub w szczególnie dogodnych sytuacjach. III Wyczuwalne wew. budynków. Kołysanie przedmiotów wiszących, drżenie jak od przejeżdżających samochodów. IV Drżenie jak od przejeżdżających ciężarówek. Dzwonienie talerzy i szklanek. Możliwe spękania przy ramach okiennych. V Wyczuwalne wew. budynków. Można określić kierunek drgań. Budzi śpiących. p y Ciecze falują, małe przedmioty przesuwają się. Wahadła zmieniają sposób wahania lub zatrzymują się. Dolnoś śląski Fest tiwal Nau ki, 2009 VI Wyraźnie odczuwalne, ludzie przestraszeni. Spadają przedmioty zawieszone. Meble przesuwają się. Możliwe pęknięcie tynku. Drżenie cienkich gałęzi drzew. VII Zakłócenia równowagi. Wyczuwalne w jadących samochodach. h Zawalenie słabych ł kominów, odpadanie d tynku. Na stojącej wodzie pojawiają się fale i zmętnienie. VIII Zakłóca prowadzenie pojazdów. Uszkodzenia ścian, zwłaszcza z cegły. Słabe budynki mogą ulec uszkodzeniu. Zniszczenie kominów, odpadanie fragmentów budynków. Złamanie gałęzi drzew. IX Panika. Słabe budynki murowane ulegają zniszczeniu, inne uszkodzeniu. Uszkodzenie rurociągów, zbiorników wodnych. Przesunięcia w miękkim gruncie, niewielkie szczeliny. X Większość murowanych budowli -zniszczona, duża część drewnianych także, inne-uszkodzone. Uszkodzenie zapór wodnych, obsunięcia ę ziemi. Woda ze zbiorników wylewa się. ę Szyny y kolejowe wyginają się. ę XI Szyny kolejowe mocno pogięte. Instalacje podziemne zniszczone. XII Całkowite zniszczenie. Przesunięcia dużych mas skalnych, Przedmioty wyrzucane w powietrze, zaburzenia poczucia linii horyzontu.

skala Mercallego IV - VII IV Drżenie jak od przejeżdżających ciężarówek. Dzwonienie talerzy i szklanek. Możliwe spękania przy ramach okiennych. V Wyczuwalne wew. budynków. Można określić kierunek drgań. Budzi śpiących. Ciecze falują, małe przedmioty przesuwają się. Wahadła zmieniają sposób wahania lub zatrzymują się. VI Wyraźnie odczuwalne, ludzie przestraszeni. Spadają przedmioty zawieszone. Meble przesuwają się. Możliwe pęknięcie tynku. Drżenie cienkich gałęzi drzew. VII Zakłócenia równowagi. Wyczuwalne w jadących samochodach. Zawalenie słabych kominów, odpadanie tynku. Na stojącej wodzie pojawiają się fale i zmętnienie.

skala Mercallego IV - VII IV Drżenie jak od przejeżdżających ciężarówek. Dzwonienie talerzy i szklanek. Możliwe spękania przy ramach okiennych. V Wyczuwalne wew. budynków. Można określić kierunek drgań. Budzi śpiących. Ciecze falują, małe przedmioty przesuwają się. Wahadła zmieniają sposób wahania lub zatrzymują się. VI Wyraźnie odczuwalne, ludzie przestraszeni. Spadają przedmioty zawieszone. Meble przesuwają się. Możliwe pęknięcie tynku. Drżenie cienkich gałęzi drzew. VII Zakłócenia równowagi. Wyczuwalne w jadących samochodach. Zawalenie słabych kominów, odpadanie tynku. Na stojącej wodzie pojawiają się fale i zmętnienie.

skala Mercallego IX - XI IX Panika. Słabe budynki murowane ulegają zniszczeniu, inne uszkodzeniu. Uszkodzenie rurociągów, zbiorników wodnych. Przesunięcia w miękkim gruncie, niewielkie szczeliny. X Większość murowanych budowli ulega zniszczeniu, duża część drewnianych także, inne-uszkodzone. Uszkodzenie zapór wodnych, obsunięcia ziemi. Woda ze zbiorników wylewa się. Szyny kolejowe wyginają się. XI Szyny kolejowe mocno pogięte. Instalacje podziemne zniszczone. Santa Rosa Kalifornia, 1906 (Beanland et al 2004).

skala Mercallego IX - XI IX Panika. Słabe budynki murowane ulegają zniszczeniu, inne uszkodzeniu. Uszkodzenie rurociągów, zbiorników wodnych. Przesunięcia w miękkim gruncie, niewielkie szczeliny. X Większość murowanych budowli ulega zniszczeniu, duża część drewnianych także, inne-uszkodzone. Uszkodzenie zapór wodnych, obsunięcia ziemi. Woda ze zbiorników wylewa się. Szyny kolejowe wyginają się. XI Szyny kolejowe mocno pogięte. Instalacje podziemne zniszczone. Uskok Edgecumbe, trzęsienie ziemi 1987. 7- km długości szczelina z 2 metrowym zrzutem (Beanland et al 1989). Fot. DL Homer: CN 10115/37 Dolnośląski Festiwal Nau ki, 2009 Tajwan, trzęsienie ziemi w 1999 r. (wg. Bilham, Ting- To Yu, 2000)

skala Mercallego IX - XI IX Panika. Słabe budynki murowane ulegają zniszczeniu, inne uszkodzeniu. Uszkodzenie rurociągów, zbiorników wodnych. Przesunięcia w miękkim gruncie, niewielkie szczeliny. X Większość murowanych budowli ulega zniszczeniu, duża część drewnianych także, inne-uszkodzone. Uszkodzenie zapór wodnych, obsunięcia ziemi. Woda ze zbiorników wylewa się. Szyny kolejowe wyginają się. XI Szyny kolejowe mocno pogięte. Instalacje podziemne zniszczone. Tj Tajwan, trzęsienie i ziemi i 1999. Zniszczona bieżnia ż i boiska sportowego (Angelier et al 2003).

trzęsienia historyczne IX Panika. Słabe budynki murowane ulegają zniszczeniu, inne uszkodzeniu. Uszkodzenie rurociągów, zbiorników wodnych. Przesunięcia w miękkim gruncie, niewielkie szczeliny. X Większość murowanych budowli ulega zniszczeniu, duża część drewnianych także, inne-uszkodzone. Uszkodzenie zapór wodnych, obsunięcia ziemi. Woda ze zbiorników wylewa się. Szyny kolejowe wyginają się. XI Szyny kolejowe mocno pogięte. Instalacje podziemne zniszczone. Marco et al., 2003

trzęsienia historyczne IX Panika. Słabe budynki murowane ulegają zniszczeniu, inne uszkodzeniu. Uszkodzenie rurociągów, zbiorników wodnych. Przesunięcia w miękkim gruncie, niewielkie szczeliny. X Większość murowanych budowli ulega zniszczeniu, duża część drewnianych także, inne-uszkodzone. Uszkodzenie zapór wodnych, obsunięcia ziemi. Woda ze zbiorników wylewa się. Szyny kolejowe wyginają się. XI Szyny kolejowe mocno pogięte. Instalacje podziemne zniszczone. Zniszczone w 3 wieku domostwo rzymskie ze śladami zniszczeń sejsmicznych w podłożu ż z okresu między 2581 a 2197, Egna

odwzorowania kartograficzne trzęsień ziemi

odwzorowania kartograficzne trzęsień ziemi

obserwatoria sejsmiczne SUW GKP WAR Dolnoś śląski Fest tiwal Nau ki, 2009 SUW Suwałki, automatyczne KWP Kalwaria Pacławska, automatyczne WAR Warszawa, automatyczne GKP - Górka Klasztorna, automatyczne KSP Ojców, z obsługą RAC Racibórz, z obsługą NIE Niedzica, automatyczne MORC Moravsky Beroun, automatyczna OKC -Ostrawa, z obsługą DPC Dobruska, automatyczna JAVC - Velká Javorina, automatyczna KRUC Moravsky Krumlov, automatyczna UPV - Upice, automatyczna z obsługą KSP UPC DPC MORC KRUC RAC OKC JAVC OJC NIE KWP

laboratorium geodynamiczne CBK PAN w Książu SUW Dolnoś śląski Fest tiwal Nauki, 2009 KSP Laboratorium ato Geodynamiczne e w Książu Polskiej Akademii Nauk zostało założone w 1974 roku. Znajduje się ono na wysokości 350 metrów nad poziomem morza, w tunelach wykutych w latach 1943-1945 pod zamkiem Książ.

SUW plan sytuacyjny obserwatorium

SUW wnętrza obserwatorium

SUW wnętrza obserwatorium

Plan aparatura podziemi Laboratorium Geodynamicznego z zaznaczoną lokalizacją instrumentów obserwatorium Horizontal Pendulum Dolnośląski Fest tiwal Nau ki, 2009 Absolute gravimeter FG-5 Visible water-tubes, interference gauges, justifying screws, TV lines and power supply. Spring gravimeter Lacoste & Romberg for tidal measurements

Sejsmografy instrumenty do pomiarów przyspieszeń kinetycznych o częstościach 1/100 do 100 Hz-ów sejsmografy poziome sejsmograf pionowy Dolnośląski Fest tiwal Nau ki, 2009 fale podłużne ż fale poprzeczne fale powierzchniowe i

sejsmografy na wyposażeniu obserwatorium w Książu

kwarcowe wahadła horyzontalne z fotograficznym systemem rejestracji na wyposażeniu obserwatorium w Książu, lata 1974-2003 Instrument przystosowany do pomiarów sygnałów grawitacyjnych - zmian linii pionu mierzonych względem skorupy ziemskiej. Graniczna czułość wahadła Bluma ok. 1 milisekunda. Okres wahadła od 30 do 60 sekund. Kątowe wzmocnienie mechaniczne ~ 10 5

kwarcowe wahadła horyzontalne na stanowiskach pomiarowych wahadło H-74 azymut pomiarowy ~NS wahadło H-75 azymut pomiarowy ~EW

Zasada działania klinometru hydrostatycznego Swobodna powierzchnia cieczy będącej w stanie równowagi hydrostatycznej jest powierzchnią stałej energii powierzchnią ekwipotencjalną. nachylenie powierzchni Ziemi absolutna zmiana linii pionu Dolnośląski Fest tiwal Nau ki, 2009 ( ) Dla małych kątów: ψ = α β H H Jest zmianą linii pionu mierzoną przez klinometr hydrostatyczny ψ względem skorupy ziemskiej. 2 L α β

klinometr hydrostatyczny w podziemiach obserwatorium przewody wodne klinometru hydrostatycznego

skrzyżowanie dwóch niezależnych przewodów wodnych klinometru hydrostatycznego

interferometr mierzący zmiany poziomu wody, stanowisko pomiarowe

trzęsienie ziemi w dniu 26 grudnia 2004, epicentrum pod Oceanem Indyjskim

zmiany linii pionu wywołane przez fale powierzchniowe powstałe podczas trzęsienia ziemi

Fale Tsunami zobrazowane w układzie hydrodynamicznym instrumentu gwałtowne zmiany pierścieni Newtona w dniu 26 grudnia 2004 roku.

obszary sejsmiczne Polska Warszawa LGOM Wrocław KWB Dolnoś śląski Fest tiwal Nauki, 2009 Praga GZW trzęsienia pewne trzęsienia przypuszczalne

prowincje tektoniczne Polska platforma europejska Warszawa Niż Polski Wrocław Dolnoś śląski Festiwal Nauki, 2009 Praga masyw czeski Sudety Karpaty

prowincje tektoniczne iobszary sejsmiczne Polska platforma europejska Warszawa Wrocław Niż Polski Dolnoś śląski Fest tiwal Nau ki, 2009 masyw czeski Praga Sudety Karpaty

trzęsienia ziemi 998 1995 Dolny Śląsk, Sudety Na ponad 100 trzęsień ziemi, zarejestrowanych na obszarze Polski w okresie 998-1998 ponad połowa przypada na Dolny Śląsk i północne Czechy, głównie Sudety KSP Dolnoś śląski Fest tiwal Nau ki, 2009 998 (Hruby Jesenik,?) 1000 (Sudety,?) 1011 (Kowary,?) 1014 (Sudety,?) 1040 (Sudety,?) 1068 (Sternberg,?) 1092 (Sudety,?) 1170 (Sudety,?) 1201 (Sudety,?) 1258 (Sudety,?) 1356 (H. Jesenik,?) 1358 (H. Jesenik,?) 1372 (Jesenik,?) 1384 (Wrocław,?) 1443 (Wrocław, 6,0) 1483 (Brzeg,?) 1496 (Nysa,?) 1528 (Sudety,?) 1562 (Kłodzko,?) 1589 (Złotoryja,?) 1590 (Kamienna Góra,?) 1591 (Sudety,?) 1594 (Złotoryja,?) 1598 (Bardo,?) 1620 (Kłodzko,?) 1635 (Sternberk,?) 1677 (Złotoryja,?) 1690 (Wrocław,?) 1717 (Jelenia Góra,?) J 1751 (Sudety,?) 1762 (H. Jesenik,?) 1768 (H. Jesenik,?) 1774 (Racibórz, 5,0) 1774 (Sudety,?) 1775 (Sudety,?) 1778 (Legnica,?) 1785 (Sudety,?) 1786 (Sudety,?) 1789 (Sudety,?) 1790 (Wrocław,?) 1799 (Sudety,?) 1824 (Sudety,?) 1823 (Głubczyce,?) 1827 (Jodłów,?) 1829 (Karkonosze,?) 1834 (Sudety,?) 1837 (Sudety,?) 1843 (Sternberk, 4,0) 1858 (Sudety,?) 1859 (Strzelin,?) 1863 (Sternberk,?) 1868 (Sudety,?) 1872 (Sudety,?) 1876 (Wrocław,?) UPC DPC 1877 (Sudety,?) 1883 (Trutnow,?) 1883 (Sternberk, 5,0) 1895 (Strzelin, 4,8) 1889 (Sudety,?) 1895 (Bolesławiec,?) 1895 (Niemcza,?) 1901 (Wałbrzych,?) 1901 (Hronov,?) 1903 (Karkonosze,?) 1906 (Dobra Voda,?) 1908 (Sudety,?) 1909 (Sudety,?) 1931 (Sudety,?) 1934 (Sudety,?) 1935 (H. Jesenik,?) 1993 (Opava,?) MORC RAC OKC

trzęsienia ziemi 998 1998 Dolny Śląsk, Sudety KSP Dolnoś śląski Fest tiwal Nau ki, 2009 UPC DPC Skacelova,, D., Skacelova Z., Havir, J., 1997: Earthqakes in the Northeastern Part of the Bohemian Massif V. C. geol. Ust., 72, 1. Laube, G.C., 1883: Das Erdbeben von Trutenau am 31. Jaenner 1883. Jhb. Kais.-Koen. Geol. Reich., Band 33. Dathe, E., 1897: Schlesisch-sudetische Erdbeben vom 11. Juni 1895. K. Pr. Geol. Land., H. 22. Wg. Pagaczewski J., 1972: Catalogue of earthquakes in 1000-1970 years. Materiały i Prace Instytutu Geofizyki PAN, 51: 3-36. MORC RAC OKC

trzęsienia ziemi 998 1998 Dolny Śląsk, Sudety Skacelova,, D., Skacelova Z., Havir, J., 1997: Earthqakes in the Northeastern Part of the Bohemian Massif V. C. geol. Ust., 72, 1. Laube, G.C., 1883: Das Erdbeben von Trutenau am 31. Jaenner 1883. Jhb. Kais.-Koen. Geol. Reich., Band 33. Dathe, E., 1897: Schlesisch-sudetische Erdbeben vom 11. Juni 1895. K. Pr. Geol. Land., H. 22. Wg. Pagaczewski J., 1972: Catalogue of earthquakes in 1000-1970 years. Materiały i Prace Instytutu Geofizyki PAN, 51: 3-36.

trzęsienia ziemi w Sudetach a budowa geologiczna Dolnośśląski Festtiwal Nauki, 2009

trzęsienia ziemi w Sudetach na tle mapy grawimetrycznej Dolnego Śląska

Obszar monitoringu geodynamicznego w Górach Stołowych

Szczelinomierze tarczowe w Górach Stołowych Polanica Ostra Góra

Charakterystyczne spękania w skałach górnej kredy w Górach Stołowych wskazujące na poziome przemieszczenia mas skalnych

Spękania nawierzchni asfaltowej nad aktywną tektonicznie strefą uskokową Czerwonej Wody w Górach Stołowych wskazujące na poziome przemieszczenia mas skalnych w podłożu

trzęsienia ziemi na Dolnym Śląsku a obszary aktywne tektonicznie w okresie od późnego karbonu do dzisiaj

Obszary Dolnego Śląska szczególnie aktywne tektonicznie i sejsmicznie platforma europejska Warszawa Niż Polski Wrocław Dolnoś śląski Festiwal Nauki, 2009 Praga masyw czeski Sudety Karpaty

WNIOSEK Dolnoś śląski Festiwal Nauki, 2009 Obszar Dolnego Śląska należy donajbardziej aktywnych sejsmicznie obszarów Polski. Sudety i blok przedsudecki podlegają stałej przebudowie tektonicznej co sprawia, że okresowo aktywizują się strefy uskokowe między blokami skorupy ziemskiej. Dziękuję za uwagę