TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW"

Magda Iwona Markiewicz
9 lat temu
Przeglądów:

1 TECHNIKI MONITOROWANIA SEJSMICZNOŚCI I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z POSZUKIWANIAMI I EKSPLOATACJĄ GAZU Z ŁUPKÓW dr hab. inż. Piotr Krzywiec, prof. PIG-PIB - XXVII Forum Energia Efekt Środowisko

2 MONITORING MIKROSEJSMICZNOŚCI w USA zarejestrowano tylko dwa przypadki kiedy szczelinowanie skutkowało odczuwalnymi wstrząsami o niewielkiej magnitudzie 1,9 2,8 (Oklahoma; Luza and Lawson; 1990; Holland, 2011) WSTRZĄSY SEJSMICZNE WYWOŁANE SZCZELINOWANIEM W OTWORZE PRESSE HALL 1 ODWIERCONYM PRZEZ FIRMĘ CUADRILLA W WIELKIEJ BRYTANII związane z reaktywacją uskoków typu A W Wielkiej Brytanii firma CUADRILLA przeprowadziła niedawno zabieg szczelinowania w otworze Presse Hall 1, w trakcie którego zarejestrowano wstrząsy sejsmiczne o magnitudzie 2,3 i 1,5 - szczelinowanie spowodowało reaktywację uskoku tektonicznego (de Pater i Baisch, 2011). wstrząsy indukowane szczelinowaniem należy traktować jako wyjątek od reguły (de Pater i Baisch, 2011) (de Pater i Baisch, 2011)

Brytanii firma CUADRILLA przeprowadziła niedawno zabieg szczelinowania w otworze Presse Hall 1, w trakcie którego zarejestrowano wstrząsy sejsmiczne o magnitudzie 2,3 i 1,5 - szczelinowanie

wiertnie zamontowane na samochodach, po odwierceniu otworu i umieszczeniu w nim

3 MONITORING MIKROSEJSMICZNOŚCI Przygotowanie otworów do monitoringu ma minimalny wpływ na powierzchnię terenu, do ich wiercenia wykorzystuje się niewielkie wiertnie zamontowane na samochodach, po odwierceniu otworu i umieszczeniu w nim systemu pomiarowemu powierzchnia terenu poddawana jest pełnej rekultywacji geofony SM-64

4 MONITORING MIKROSEJSMICZNOŚCI Wyniki pomiarówon-line przesyłane do centrum przetwarzania i interpretacji Poddawane są odróbce za pomocą nowoczesnych systemów komputerowych, Możliwa ciągła rejestracja wielkości wstrząsów/mikrowstrząsów i określenie ich lokalizacji

pomocą nowoczesnych systemów komputerowych, Możliwa ciągła

5 MONITORING SATELITARNY Skumulowany efekt zabiegów szczelinowania w dużej liczbie otworów może skutkować lokalną subsydencją (osiadaniem gruntu) Zjawisk subsydencji indukowanej szczelinowaniem do tej pory na większą skalę nie udokumentowano, jednak w oparciu o pilotażowe wyniki pomiarów satelitarnych takiej możliwości nie można wykluczyć Monitorowanie morfologii terenu za pomocą precyzyjnych interferometrycznych pomiarów satelitarnych o wysokiej rozdzielczości (InSAR-Interferometric Synthetic Aperture Radar )

oparciu o pilotażowe wyniki pomiarów satelitarnych takiej możliwości nie można wykluczyć Monitorowanie morfologii terenu za

6 MONITORING SATELITARNY Wielokrotne pomiary satelitarne służą do detekcji pionowych i poziomych ruchów gruntu z dokładnością poniżej centymetra Basen Powder River, USA (obszar eksploatacja metanu z pokładów węgla CBM): satelitarnie zidentyfikowana strefa subsydencji w skali 0-5 cm (obszar 20x30km)

Basen Powder River, USA (obszar eksploatacja metanu z pokładów węgla CBM):

7 MONITORING SATELITARNY Otwór, w którym wykonywano przemysłowe zabiegi szczelinowania Zidentyfikowano lokalne centrum subsydencji (3mm/rok)

8 PODSUMOWANIE Biorąc pod uwagę potencjalną skalę przemysłowego szczelinowania wykonywanego w trakcie poszukiwań i późniejszej eksploatacji gazu łupkowego w Polsce należy się liczyć z możliwym wpływem tych prac na powierzchnię Ziemi, bądź towpostaci mikrowstrząsów sejsmicznych bądź też wpostaci lokalnego osiadania gruntu(subsydencji) Techniki monitoringu mikrosejsmicznego pozwolić mogą na ciągłe śledzenie zmian w sejsmiczności, natomiast monitoring satelitarny pozwoli na detekcję obszarów charakteryzujących się nawet niewielką antropogeniczna subsydencją potencjalnie związaną z wykonywanym na przemysłową skalęszczelinowaniem Szczelinowanie hydrauliczne dopiero się w Polsce rozpoczyna, w związku z tym możliwe jest pomierzenie poziomu odniesienia (zero line albo base line), do którego potem odnoszone byłyby pomiary wykonywane w trakcie kolejnych faz szczelinowania. Dzięki temu możliwa byłaby obiektywna ocena wpływu eksploatacja gazu łupkowego na środowisko Programy długofalowego monitoringu sejsmicznego i satelitarnego powinny być ze sobą ściśle powiązane Działania te mogłyby być realizowane przez konsorcjum instytucji badawczych z Polski: PIG-PIB, PIB, PAN, wyższe uczelnie, inne instytuty badawcze.

śledzenie zmian w sejsmiczności, natomiast monitoring satelitarny pozwoli na detekcję obszarów charakteryzujących się nawet niewielką antropogeniczna subsydencją potencjalnie związaną z wykonywanym

Podobne dokumenty

Badania środowiskowe w procesie poszukiwania i rozpoznawania gazu z formacji łupkowych

Badania środowiskowe w procesie poszukiwania i rozpoznawania gazu z formacji łupkowych dr Małgorzata Woźnicka - 29.10.2013 r., Warszawa Poszukiwanie i rozpoznawanie gazu z łupków - etapy realizacji przedsięwzięcia