INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN PROBLEMY POLSKIEJ OCHRONY ROŚLIN Prof. dr hab. Stefan Pruszyński Instytut Ochrony Roślin, Poznań Diabelski krąg inicjowany przez stosowanie środków ochrony roślin Zawartość DDT i DDE w tkance tłuszczowej ludzi w Polsce Liczba prób (wg Jończyk i Bojanowskiej 968) DDT + DDE jako DDT min. max.,9 5,8 9 5,,6 5,4 5, 4 6,54,
Uchwała rządu polskiego nr 64/7 z dnia 8 maja 97 r. w sprawie organizacji badań w zakresie toksykologii i bezpiecznego stosowania pestycydów. Obecność pozostałości w płodach rolnych w latach 996-4 Zużycie środków ochrony roślin w kg s. a. / ha w Polsce Na podstawie analizy 99 prób pozostałości < od dozwolonych; 7,% 989,4 999,6,66,6 4,55 bez pozostałości; 7,7% pozostałości > od RP NDP i EU MRLs;,9% Próbki owoców i warzyw z pozostałościami środków ochrony roślin powyżej ich dopuszczalnego poziomu (Monitoring UE ) Porównanie pozostałości z różnych typów systemów produkcji rolniczej % próbek z pozostałościami>mrl 6 4 8 6 4,8 POLSKA (4) Belgia 5,4 Dania,9 Niemcy 9, Grecja,9 Hiszpania,8 Francja 7,8 Irlandia 5,8 4,7,4,6 Włochy Luksemburg Holandia Austria 8,4 Portugalia,8,7 4,4,6 Finlandia Szwecja W. Brytania Norwegia,6,5,4 Islandia Lichtensztain Ogółem 5,5 Kraj USA 99- Szwecja - Polska 4 9 66 76 ekologiczne 57 8 - Liczba prób - Ilość prób z pozostałościami - % prób z pozostałościami 4 58 5 integrowane 4 4 46 5 konwencjonalne 4887 845 457 698 79 5 69 44 4
Z uwagi na tradycyjne metody produkcji i niskie zużycie środków chemicznych Polska może z powodzeniem produkować żywność wysokiej jakości, na którą będzie wzrastał popyt zarówno wśród konsumentów unijnych jak i polskich (W Strategia rozwoju obszarów miejskich i rolnictwa na lata 7 ) Wykonane w latach 99-99 oraz 995 - badania polskich surowców rolnych stworzyły podstawę do przekonującego stwierdzenia globalnego, iżżywność wytworzona przez polskie rolnictwo jest bezpieczna ( Notatka informacyjna dla Kierownictwa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Prof.. Dr hab.. W. Michna, V-ce Przewodniczący Rady Monitoringu Jakości Gleb, Roślin, Produktów Rolniczych i Spożywczych) PRZYSZŁOŚĆ Zjawiska pozytywne Nowa ustawa o ochronie roślin, a w niej m. in.: Obowiązkowy przegląd opryskiwaczy Szkolenia wykonawców zabiegów Przejęcie przez PIORiN nadzoru nad upowszechnieniem integrowanych technologii produkcji Rozwój rolnictwa ekologicznego Harmonizacja, zgodnie z Dyrektywą 9/44 EWG, przepisów w zakresie rejestracji środków ochrony roślin Dobrze przygotowana kadra naukowa i dydaktyczna Niskie nakłady na naukę Zjawiska negatywne Brak dobrze przygotowanej służby doradczej Rozdrobnienie gospodarstw (blisko mln gospodarstw o średniej powierzchni 8,5 ha) Trudna sytuacja ekonomiczna rolnictwa nie sprzyjająca stabilizacji PAŃSTWO SZWECJA FINLANDIA JAPONIA KOREA Płd. USA NIEMCY FRANCJA HOLANDIA CZECHY WĘGRY POLSKA Nakłady na działalność badawczorozwojową w wybranych państwach w r. 9 86 47 99 665 576 5 97 7 67 NAKŁADY W PRZELICZENIU NA MIESZKAŃCA W STOSUNKU DO PKB (%) 4,,4,,,8,5,,9,,,6 Liczba zatrudnionych w B + R na pracujących,6 5,8, 6,4 8,6 6,7 7, 5, BRAK DANYCH,8,8
Zjawiska negatywne Niskie nakłady na naukę Brak dobrze przygotowanej służby doradczej Rozdrobnienie gospodarstw (blisko mln gospodarstw o średniej powierzchni 8,5 ha) PRZYSZŁOŚĆ MUSIMY BUDOWAĆ WSZYSCY Trudna sytuacja ekonomiczna rolnictwa nie sprzyjająca stabilizacji Zagrożenia Związane z Postępowaniem ze Środkami Ochrony Roślin Obowiązki I rolnik kontrola -prace badawcze/laboratorium -badania rejestracyjne i wdrożeniowe -produkcja i transport -formulacja lub przepakowanie -magazynowanie -dystrybucja -zastosowanie na plantacji -zagospodarowanie resztek cieczy i pustych opakowań producent ryzyko NAUKA tworzenie programów ochrony roślin opartych na założeniach integracji i zrównoważonego rozwoju DORADZTWO podnoszenie kwalifikacji własnych i rolnika, upowszechnianie zaleceń nauki, doradztwo bieżące EDUKACJA opracowanie i realizowanie programów nauczania szeroko uwzględniających wiedzę o ochronie środowiska rolniczego, założeniach integracji i zrównoważonym rozwoju Obowiązki II Obowiązki III PAŃSTWOWA INSPEKCJA OCHRONY ROŚLIN I NASIENNICTWA: Kontrola stanu fitosanitarnego i prawidłowości stosowania środków ochrony roślin Nadzór nad przeglądem technicznym opryskiwaczy Nadawanie certyfikatów integrowanej produkcji Prowadzenie rejestru producentów i paszporty roślin ROLNIK podnoszenie poziomu przygotowania zawodowego z uwzględnieniem stosowania proekologicznych technologii produkcji, podporządkowanie się zaleceniom i przepisom ORGANIZACJE SPOŁECZNE udział w szkoleniach, propagowanie bezpiecznych dla środowiska i konsumenta technologii produkcji MASS MEDIA tworzenie przyjaznej atmosfery dla rozwoju produkcji rolniczej i ogrodniczej, unikanie dezinformacji i poszukiwania sensacji 4
IOR POZNAŃ Dziękuję za uwagę www.ior.poznan.pl S.Pruszynski@ior.poznan.pl 5