System integrowanej produkcji roślinnej (IP) a integrowana ochrona roślin

Transkrypt

1 System integrowanej produkcji roślinnej (IP) a integrowana ochrona roślin Grzegorz Gorzała Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa Al. Jana Pawła II 11, Warszawa

2 Podstawa prawna USTAWA z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (tekst jednolity: Dz. U. z 2008r., Nr 133, poz. 849 z późn. zm.). ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 26 lipca 2004 r. w sprawie integrowanej produkcji (Dz. U. z 2004 r. Nr 178, poz z późn. zm.).

3 IP krajowym systemem jakości Decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 czerwca 2007 r. integrowana produkcja w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin została uznana za krajowy system jakości żywności.

4 Integrowana Produkcja bezpieczeństwo żywności IP to nowoczesny system uprawy, który uwzględnia oczekiwania odbiorców w stosunku nie tylko do atrakcyjnie wyglądających owoców, warzyw i innych płodów rolnych, ale również produktów smacznych i zdrowych. System integrowanej produkcji umożliwia uzyskanie płodów rolnych o najwyższych wartościach biologicznych i odżywczych oraz bezpiecznych dla zdrowia ludzi.

5 Integrowana Produkcja ochrona środowiska Podobnie istotną kwestią jak bezpieczeństwo żywności, jest propagowanie ochrony środowiska. IP uwzględnia cele ekologiczne takie jak ochronę krajobrazu rolniczego oraz różnorodności biologicznej.

6 Integrowana Produkcja wymogi Integrowana produkcja urzędowo kontrolowana odbywa się z zachowaniem określonych wymogów obejmujących takie elementy jak: planowanie i zakładanie uprawy z uwzględnieniem doboru odmian, nawożenie z uwzględnieniem analiz gleby, stosowanie racjonalnych sposobów regulowania zachwaszczenia, pielęgnacja upraw, ochrona przed chorobami i szkodnikami z uwzględnieniem metod niechemicznych i selektywnych środków ochrony roślin.

7 Integrowana Produkcja wymogi Producenci IP są objęci obowiązkowymi szkoleniami a cały proces produkcji, aż do chwili zbiorów podlega szczegółowym kontrolom PIORIN. Wyprodukowane produkty sprawdzane są również pod względem występowania pozostałości środków ochrony roślin, nawozów oraz innych substancji niebezpiecznych dla zdrowia.

8 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE Przedstawiając sprawy związane z IP należy zwrócić uwagę, że Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów nałożyła na państwa członkowskie obowiązek wdrożenia w życie od 2014 r. zasad integrowanej ochrony roślin (art. 14).

9 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE - wymogi Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin określone zostały w załączniku III do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów. Zgodnie z nimi w celu zapobiegania występowaniu organizmów szkodliwych lub minimalizowania ich negatywnego wpływu na rośliny uprawne należy stosować: płodozmian, właściwe techniki uprawy,

10 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE - wymogi odmiany odporne lub tolerancyjne a materiał siewny i nasadzeniowy w kategorii standard lub kwalifikowany, zrównoważone nawożenie, wapnowanie oraz nawadnianie i odwadnianie, środki higieny, w tym regularnie oczyszczać maszyny i sprzęt, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się organizmów szkodliwych, odpowiednie metody ochrony roślin w celu stworzenia właściwych warunków dla występowania ważnych organizmów pożytecznych oraz wykorzystywania ekologicznych struktur w miejscu produkcji i poza nim.

11 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE - wymogi Zgodnie z zapisami Dyrektywy obowiązkowe stanie się prowadzenie monitoringu występowania organizmów szkodliwych w uprawach z zastosowaniem odpowiednich metod i narzędzi, jeśli tylko są one dostępne. Wśród takich narzędzi powinien się znaleźć monitoring pól oraz systemy ostrzegania, prognozowania i wczesnego diagnozowania.

12 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE - wymogi Wymagane będzie również wsparcie rolniczej produkcji roślinnej poprzez doradztwo osób o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. Na podstawie uzyskanych informacji oraz mając na względzie progi szkodliwości występowania organizmów szkodliwych producent rolny będzie podejmował decyzje, czy ma zastosować ochronę roślin, a jeżeli tak to, kiedy ją wykona.

13 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE - wymogi W przypadku, kiedy zrównoważone metody biologiczne, fizyczne i inne metody niechemiczne zapewnią zadowalającą ochronę przed organizmami szkodliwymi to metod chemicznych nie należy stosować. Jeżeli jednak wystąpi konieczność zastosowania chemicznej ochrony to preparaty należy dobierać pod kątem jak najbardziej ukierunkowanego działania oraz jak najmniejszych skutków ubocznych dla zdrowia ludzi, dla organizmów niebędących celem zwalczania oraz dla środowiska.

14 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE - wymogi Wskazane będzie również ograniczanie stosowanych środków ochrony roślin do niezbędnego minimum np. poprzez stosowanie zredukowanych dawek, ograniczenie ilości wykonywanych zabiegów lub stosowanie dawek dzielonych, biorąc pod uwagę możliwość akceptacji danego poziomu zagrożenia roślin przy równoczesnej analizie ryzyka możliwości wystąpienia odporności organizmów szkodliwych.

15 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE - wymogi W przypadkach możliwości powstania odporności na dany preparat w warunkach dużego nasilenia występowania organizmów szkodliwych oraz potrzeby wielokrotnego użycia środków ochrony roślin w danej uprawie, należy zastosować działania zapobiegające rozwojowi odporności, poprzez stosowanie pestycydów o różnych mechanizmach działania.

16 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE - wymogi Ponadto profesjonalny użytkownik środków ochrony roślin będzie zobowiązany sprawdzać efekty zastosowanych metod ochrony, prowadzić zapisy wykonanych zabiegów chemicznej ochrony oraz działań monitorujących występowanie organizmów szkodliwych.

17 Podsumowanie Porównując wymogi systemu integrowanej produkcji oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów w zakresie sposobów i metod prowadzenia produkcji roślinnej można zauważyć, że producenci IP są dobrze przygotowani do przejścia na nowe zasady, które będą obowiązywały od 2014 r. System IP jest prawie całkowicie zbieżny z wymogami Dyrektywy.

18 Podsumowanie Elementami dodatkowymi w integrowanej produkcji jest między innymi ścisły nadzór Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa nad całym procesem produkcji, aż do chwili zbiorów. W ramach prowadzonego nadzoru część producentów zostaje zobligowana do przeprowadzenia badań pozostałości środków ochrony roślin, nawozów oraz innych substancji niebezpiecznych dla zdrowia.

19 Podsumowanie Ponadto od producentów rolnych ubiegających się o certyfikat IP wymagane jest poszerzanie wiedzy poprzez uczestnictwo w cyklicznych szkoleniach z zakresu prowadzonych upraw. Rolnicy, którzy prowadzili produkcję zgodnie z zasadami IP oraz w trakcie kontroli inspekcja nie stwierdziła uchybień uzyskują prawo do posługiwania się certyfikatem integrowanej produkcji oraz mogą oznaczać swoje produkty zastrzeżonym znakiem (logo) IP.

20 Dziękuję za uwagę