www.pwc.pl Rynek firm pożyczkowych w Polsce Raport Kongres Consumer Finance 12 grudnia 2013 r.
Zadłużenie Polaków w 2013 r. 0,7% całkowitej wielkości zobowiązań Polaków pochodzi z firm udzielających pożyczek 97 % z banków Całkowite zadłużenie gospodarstw domowych w bankach (SKOKi ~ 10 mld) Zadłużenie gospodarstw domowych w bankach z tytułu kredytów konsumpcyjnych* Zadłużenie gospodarstw domowych w firmach pożyczkowych ** 543,2 mld PLN 122,7 mld PLN 4 mld PLN * Wartość średnia za Q3 2013 na podstawie danych KNF, zagregowane dane miesięczne sektora bankowego ** Szacunki na podstawie danych z Diagnozy Społecznej 2013 i KNF 2
Definicja rynku omawianego w raporcie Przyjmowanie depozytów Udzielanie kredytów i pożyczek Podmioty objęte nadzorem KNF Banki Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe (SKOK) Podmioty pozostające poza nadzorem KNF Piramidy finansowe Peer-topeer Firmy pożyczkowe Lombardy Podmioty udzielające pożyczek w szarej strefie Szara strefa 3
Metodologia: opracowanie raportu Tajemniczy Klient 20 respondentów 12 firm Ankieta do rynku Wysłana do ponad 30stu podmiotów Dane porównawcze z innych krajów 4
Analiza trzech modeli biznesowych Segment A w domu 200 PLN 10 000 PLN Kontakt Formularz online Infolinia SMS Spotkanie z przedstawicielem w domu Podpisanie umowy w domu Segment B w firmie 50 PLN 25 000 PLN Kontakt Formularz online Infolinia SMS Spotkanie z przedstawicielem w oddziale firmy Podpisanie umowy w oddziale firmy Segment C online 100 PLN 3 000 PLN Kontakt Formularz online Weryfikacja online za pomocą przelewu 1-10 gr przez pożyczkobiorcę Zawarcie umowy ramowej potwierdzone przelewem 5
Profil klienta 37% gospodarstw domowych deklaruje zadłużenie 88% deklaruje zadłużenie w bankach 88% Odsetek całkowitej liczby zadłużonych posiadających kredyty i pożyczki w instytucjach danego typu wg Diagnozy Społecznej 2013 8% 6% 5% 4% 4% gospodarstw jest zadłużonych w firmach pożyczkowych = 200 tys. Banki Firmy Ratalne Osoby Prywatne SKOK Firmy Pożyczkowe 6
Obciążenie gospodarstw domowych spłatą zobowiązań 19% dochodów przeznaczają na spłatę zobowiązań w bankach Przeciętny szacowany odsetek dochodów miesięcznych przeznaczanych przez zadłużonych na spłatę kredytów i pożyczek Z tego: 29% 24% 19% 19% 24% dochodów na spłatę w firmach pożyczkowych Gospodarstwa zadłużone w innych instytucjach (głównie w bankach) Gospodarstwa zadłużone w firmach pożyczkowych Gospodarstwa zadłużone tylko w firmach pożyczkowych Gospodarstwa zadłużone w firmach pożyczkowych i w innych instytucjach (głównie w bankach) 7
Cele zaciągania pożyczek Cele zaciągania pożyczek w firmach pożyczkowych oraz innych instytucjach Firmy pożyczkowe Inne instytucje Remont Bieżące wydatki Spłata długów Stałe opłaty Dobra trwałego użytku Inne cele Leczenie 44% 39% 15% 31% 7% 29% 7% 27% 35% 22% 10% 17% 7% 53% 8
Wysokość kosztów pożyczki 180% kapitału do spłaty Kwota do spłaty/kwota pożyczki netto 2,2 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0 10 20 30 40 50 60 Okres finansowania (w tygodniach) 9
Struktura kosztów pożyczki Opłata za obsługę pożyczki w domu Koszt odsetkowy lub prowizja Opłata przygotowawcza Koszt ubezpieczenia 26% 15% 46% 28% Do tygodnia 54% 7% 27% 11% Do 40 tygodni z obsługą domową 30% 55% Pożyczka roczna udzielana w biurze 10
Obszary badania Tajemniczy Klient Odpowiedzialność po stronie firmy Jakość obsługi Świadomość i wiedza klienta 11
Wyniki badania Tajemniczy Klient Próba 20 aplikacji o pożyczkę do 12 firm Pożyczka dla klienta ryzykownego Duża stopa odrzucanych aplikacji w Segmencie C Klient standardowy Klient ryzykowny Decyzja Segment A Segment B Segment C Udzielono 3 2 2 Odmowa 1 0 2 Brak informacji 0 1 0 Udzielono 2 0 0 Odmowa 1 3 3 Brak informacji 0 0 0 Klient ryzykowny nie otrzymał pożyczki w Segmencie B i C 12
Możliwe kierunki regulacji 13
Ramy regulacyjne i nadzorcze dla firm pożyczkowych w Europie Nadzór finansowy Obowiązek uzyskania licencji wpisu do rejestru Brak nadzoru finansowego nad firmami pożyczkowymi Organ nadzoru konsumenckiego (conduct of business) Organ nadzoru ostrożnościowego (prudential supervision) Rejestr prowadzony przez urząd ochrony konsumentów Rejestr prowadzony przez jednostki samorządu terytorialnego Francja Czechy Polska Hiszpania Holandia Niemcy Rosja Włochy Holandia Litwa Niemcy Słowacja Szwajcaria Łotwa Wielka Brytania Hiszpania Szwajcaria Włochy 14
Obszary w których regulację warto rozważyć Koszt pożyczki Informacje w umowach Weryfikacja klienta Rejestr firm Wymogi względem firm 15
Wnioski 1 Skuteczne wdrożenie i egzekucja przepisów Standardy odpowiedzialnej sprzedaży Samoregulacja branży np. poprzez kodeks dobrych praktyk 2 Nacisk na edukację finansową potencjalnych pożyczkobiorców = bardziej świadome i wyważone decyzje konsumenckie 16
Dziękujemy! 2013 Polska sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. W tym dokumencie nazwa "" odnosi się do Polska sp. z o.o, firmy wchodzącej w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i niezależny podmiot prawny.