Renata Ziajka Scenariusz zajęć dla III klasy szkoły podstawowej Ośrodek tematyczny: Z Nowym Rokiem Temat: Cechy baśni na podstawie utworu Janiny Porazińskiej pt. O dwunastu miesiącach Wyróżnianie postaci realistycznych i fantastycznych. Wydarzenia prawdopodobne i nieprawdopodobne. Znaki rzymskie. Nazwy miesięcy. Cechy charakterystyczne poszczególnych miesięcy. Projektowanie stroju dla braci miesięcy. Cele: Uczeń: zna treść baśni, potrafi wskazać cechy charakterystyczne baśni, wyróżnia główne postaci w utworze, wskazuje wydarzenia prawdopodobne i fantastyczne w baśni, wie, co to jest rzeczownik, porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej, korzysta ze słownika i potrafi odszukać w nim potrzebne hasło, zna cyfry rzymskie, umie wymienić nazwy miesięcy we właściwej kolejności, potrafi zaplanować i wykonać zadanie plastyczne. Metody: słowne (rozmowa kierowana, samorzutne wypowiedzi uczniów, praca z tekstem), działalności praktycznej, zajęcia ruchowe. Formy pracy: indywidualna jednolita, zróżnicowana, zbiorowa jednolita. Środki dydaktyczne: karta pracy dla każdego dziecka, egzemplarz lektury, teksty wierszy, słowniki, sylwety do zajęć plastycznych.
Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie ułożenie hasła: Ja-ni-na Po-ra-ziń-ska O dwu-nas-tu mie-sią-cach Uczniowie mają na ławkach śniegowe chmurki, na których napisane są różne rzeczowniki: córka, fiołki, czerwiec, grudzień, śnieg, zaspy, zima, rok, mróz, sierotka, macocha, luty, kwiecień, las; wybrane dzieci odczytują swoje wyrazy ustalenie, że są to rzeczowniki, przypomnienie, co to są rzeczowniki i na jakie pytania odpowiadają, uczniowie przyczepiają na tablicy wyrazy w kolejności alfabetycznej, po odwróceniu chmurek powstaje hasło, ustalenie, że jest to tytuł baśni. 2. Opracowanie metryczki baśni ćw. 1 (wielka litera w pisowni nazwisk, tytułów) autor -... tytuł -... ilustrator -... wydawnictwo -... 3. Sprawdzenia stopnia znajomości treści przeczytanej lektury. - Kiedy rozgrywa się akcja baśni? (zimą uczniowie ustalają, że nie można dokładnie określić kiedy) - W jakich miejscach rozgrywa się akcja opowieści O dwunastu miesiącach? (na wsi znów uczniowie dochodzą do wniosku, że nie wiemy, w jakiej wsi i nie można dokładnie ustalić miejsca akcji) - Kto jest głównym bohaterem baśni? - Jakie jeszcze postaci występują? - Jakie trzy zadania kazała wykonać sierotce macocha? - Kto pomógł sierotce spełnić żądania macochy? 4. Ustalenie, jaki utwór nazywamy baśnią. szukanie definicji w słowniku, podkreślenie właściwej odpowiedzi w karcie pracy ćw. 2 (uczniowie podkreślają jedną z trzech odpowiedzi) Baśń to: a) opowieść o bohaterach nie mająca potwierdzenia w materiałach historycznych, b) utwór napisany wierszem, c) utwór, w którym obok postaci i wydarzeń prawdopodobnych występują postacie i wydarzenia fantastyczne, nigdy w prawdziwym życiu nie spotykane. 5. Wyróżnienie postaci realistycznych i fantastycznych - praca zbiorowa jednolita ćw. 3 (uczniowie wpisują do tabelki: macocha, pasierbica, córka; bracia Miesiące) 2
6. Wyodrębnienie wydarzeń prawdopodobnych i fantastycznych - praca indywidualna zróżnicowana ćw. 4 I poziom - wysłanie sierotki po fiołki i poziomki, - spotkanie z braćmi miesiącami, - zamiana grudnia w czerwiec, - wysłanie sierotki po talary, - służba sierotki u Miesiączków. II poziom - wysłanie sierotki po fiołki, - spotkanie z Miesiącami, - zamiana grudnia w czerwiec. 7. Przerwa śródlekcyjna Śniegowa zabawa (Klanza) Przy muzyce dzieci ruchami rąk i całego ciała pokazują, jak pada śnieg, lepią śnieżki i rzucają się nimi, jak lepią kule śniegowe i robią bałwana. 8. Znaki rzymskie, nazwy miesięcy ćw. 5 a) Uczniowie łączą nazwę miesiąca z odpowiadającą mu cyfrą rzymską. 9. Zajęcia plastyczne - projektowanie stroju dla wybranego Miesiąca - Uczniowie losują wierszyk o danym miesiącu. - Ubierają sylwetę (kawałkami materiałów) zgodnie z treścią wiersza i w oparciu o własną wiedzę. - Zawieszenie sylwet pod nazwami poszczególnych miesięcy. - Omówienie prac ze zwróceniem na cechy charakterystyczne danego miesiąca. 10. Przyporządkowanie miesięcy do danej pory roku - zapisanie w karcie pracy miesięcy zimowych, wiosennych, letnich i jesiennych - karta pracy 17 ćw. 2 liczenie, ile trwa dana pora roku (Wesoła szkoła matematyka) 11. Miesiące zabawa pozwalająca zapamiętać i utrwalić nazwy miesięcy. Dzieci dostają wizytówki z nazwami miesięcy i przyklejają je tak, aby były widoczne. Następnie wykonują polecenia nauczyciela, np. ustawcie się zgodnie z kolejnością miesięcy w roku, ustawcie się w grupach, zgodnie z porami roku, w rzędzie niech staną miesiące, które mają 31 dni, w szeregu niech staną miesiące zaczynające się na l. 12. Ocena pracy uczniów 13. Zadanie pracy domowej karta pracy 34 ćw. 2, karta pracy 35 ćw. 1 3
KARTA PRACY 1. Autor... Tytuł... Ilustrator... Wydawnictwo... 2. Podkreśl właściwą odpowiedź. Baśń to: a) opowieść o bohaterach nie mająca potwierdzenia w materiałach historycznych, b) utwór napisany wierszem, c) utwór, w którym obok postaci i wydarzeń prawdopodobnych występują postacie i wydarzenia fantastyczne, nigdy w prawdziwym życiu nie spotykane. 3. Wymień postaci realistyczne i fantastyczne występujące w baśni. Postacie realistyczne Postacie fantastyczne 4. Podane wydarzenia wpisz do odpowiedniej kolumny tabelki: - wysłanie pasierbicy po fiołki i poziomki, - spotkanie z braćmi Miesiącami, - zamiana grudnia w kwiecień, - służba sierotki u Miesiączków. Wydarzenia prawdopodobne Wydarzenia fantastyczne 4
5. Połącz nazwę miesiąca z odpowiadającym mu znakiem rzymskim. luty kwiecień czerwiec styczeń grudzień sierpień I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII marzec lipiec listopad maj wrzesień październik Zadanie dodatkowe dla chętnych a) Oblicz: II + IV =... VI + III =... VI + V =... X V =... IX III =... XI IX =... b) Wpisz sąsiednie cyfry rzymskie: I,..., III IV,...,..., VII VIII,..., X IV,..., II..., X,..., VIII..., XI,..., IX 5