Ćwiczenia nr 5 Arkusz kalkulacyjny UWAGI: 1. Na początek proszę przejrzeć cały program zajęć aby być świadomym zadań do wykonania. 2. Ćwiczenia naleŝy starać się wykonać w sugerowanym czasie. 3. Ilekroć w ćwiczeniu jest polecenie zapisu pliku do wskazanego pliku na dyskietce A: (np. A:\EDYTOR) w sensie realizacyjnym naleŝy to rozumieć jako polecenie zapisu do pamięci zewnętrznej, którą uŝytkownik moŝe zabrać ze sobą. MoŜe to być dyskietka 3.5 cala, ale równieŝ tzw. pendrive. W tym drugim przypadku system operacyjny przydzieli pamięci literę napędu, która będzie róŝna od A: i to tej właściwej litery naleŝy uŝyć zachowując swoje prace. W ostateczności moŝna korzystać z lokalnego dysku, ale wszelkie swoje dzialania naleŝy ograniczyć do folderu o nazwie pochodnej od swojego nazwiska ( naleŝy go utworzyć na pulpicie) i na zakończenie zajęć cały folder wykasować. 4. Tematy, które nie zostaną zrealizowane w czasie ćwiczeń w laboratorium stają się automatycznie zadaniami domowymi, których termin wykonania upływa po tygodniu. Oddawanie prac odbywa się wyłącznie za pośrednictwem mechanizmów platformy Moodle. Oddawanie zadań będzie połączone z ćwiczeniem w archiwizacji plików. Docelowo ( szczegółowe objaśnienia po kaŝdym z tematów ćwiczenia) w zasobie Ćwiczenie 05 zaliczenie trzeba umieścić plik z archiwum ZIP zawierający obydwa utworzone w toku realizacji programu zajęć pliki ( WYDATKI oraz SKLEP).
Arkusz kalkulacyjny ARKUSZ - Temat 1 - Wizualizacja wydatków studenta Podstawowe zasady wprowadzania danych do arkusza: Ustawiamy kursor w odpowiedniej komórce i... piszemy, a potem wciskamy klawisz Enter,,,, w zaleŝności od tego do której komórki chcemy przejść. Gdy chcemy wpisać coś zupełnie nowego do komórki, to nie musimy kasować poprzedniej zawartości ustawiamy kursor na tej komórce i wpisujemy nową wartość. Gdy chcemy zmodyfikować zawartość komórki, to ustawiamy kursor i klikamy dwa razy myszką lub wciskamy klawisz F2. 1. Sprawdź jakie są rozmiary arkusza (Ile kolumn? Ile wierszy?). Przejdź do ostatniej kolumny, ostatniego wiersza, komórki A1, komórki o dowolnym adresie np. aa1000. Wypróbuj działanie klawiszy,,,, CTRL+, CTRL+, CTRL+, CTRL+, CTRL+HOME, HOME, END, F5 lub opcja Edycja\Idź do (CTRL+g). 2. Wprowadź do odpowiednich komórek następujące dane: A B C D 1 Lp. Pozycja Miesięcznie Rocznie 2 1 KsiąŜki 30 3 2 4 3 5 4 6 RAZEM 7 ŚREDNIA 8 MINIMUM 9 MAKSIMUM JeŜeli jakaś kolumna jest za wąska to moŝesz ją poszerzyć, korzystając ze wskazówki do ćw. 9. 3. Zapisz arkusz pod nazwą WYDATKI na swojej dyskietce i pamiętaj, aby od czasu do czasu zapisywać zmodyfikowany arkusz. Przycisk na pasku narzędzi lub opcja Plik\Zapisz. 4. W kolumnie B i C oraz wierszach 3, 4 i 5 uzupełnij jeszcze 3 pozycje Twoich wydatków wraz z kwotami na nie przeznaczonymi w skali miesiąca. 5. W kolumnie D policz ile łącznie przeznaczasz w roku akademickim na daną pozycję wydatków. W komórce D2 wprowadź formułę =C2*9 (w formule pojawia się liczba 9, gdyŝ zakładamy ponoszenie wydatków przez 9 miesięcy), a następnie przekopiuj ją do komórek D3:D5. MoŜesz to zrobić 1/ uŝywając Schowka (zaznacz komórkę do kopiowania, wybierz opcję Kopiuj, zaznacz komórki do których chcesz przekopiować i wybierz opcję Wklej) lub 2/ szybciej - kliknij
na komórce z formułą, ustaw kursor myszy w prawym dolnym rogu komórki i przeciągnij tę komórkę w dół kolumny. Wszystkie formuły w arkuszu rozpoczynają się od znaku =. W formułach moŝesz uŝywać następujących znaków działań: +, -, *,/, ^ (potęga), &(sklejanie napisów) oraz nawiasów (,). 6. W odpowiednich komórkach kolumny C policz sumę, średnią, maksimum i minimum wydatków. Skorzystaj z odpowiednich funkcji matematycznych i statystycznych (opcja Wstaw\Funkcja statystyczna lub przycisk f x na pasku narzędzi). Zakresy komórek, które są parametrami tych funkcji najlepiej zaznaczyć myszką. Uwaga!!! Zapis C3:C5 oznacza komórki C3, C4, C5, natomiast zapis C3;C5 oznaczałby TYLKO komórki C3 i C5. 7. Przekopiuj formuły z komórek C6:C9 do komórek D6:D9. Jak zmieniają się adresy w kopiowanych formułach? Co się stanie gdy zmienisz wartości liczbowe w komórkach C2:C5? 8. W kolumnie E policz jaki procent wydatków miesięcznych stanowią wydatki na poszczególne pozycje. W komórce E1 wpisz Procent. W komórce E2 wpisz odpowiednią formułę (zob. wskazówka do ćw.5), a następnie przekopiuj ją do komórek E3:E6. Uwaga!!! Adresy typu C6 są to tzw. adresy względne. Podczas kopiowania formuł adresy względne zachowują się tak, jak w p. 6. JeŜeli nie chcemy, aby jakiś adres w formule zmieniał się podczas kopiowania, to musimy zastosować adres bezwzględny komórki postaci $C$6. Formuła w komórce E2 powinna więc wyglądać następująco: =C2/$C$6 9. Sformatuj dane w arkuszu według wzoru zamieszczonego w tabeli poniŝej punktu 10 (format walutowy z jednym miejscem po przecinku w czwartej i piątej kolumnie, format procentowy w ostatniej kolumnie, wyśrodkowanie i pogrubienie napisów w pierwszym wierszu, krawędzie,...). Szerokość kolumn: 1) opcja Format\Kolumna lub2) ustaw myszkę na granicy dwóch kolumn w linii z opisami kolumn i przeciągaj myszkę w odpowiednim kierunku. MoŜesz to takŝe zrobić automatycznie, podświetlając komórki A1:E1, a następnie wybierając opcję Format\Kolumna\ Autodopasowanie obszaru (nie zawsze daje to zadowalający efekt). Zmiany formatów komórek i rysowanie krawędzi: zaznacz odpowiednie komórki i poszukaj odpowiednich przycisków na pasku narzędzi lub opcja Format\Komórki. Uwaga!!! JeŜeli podczas zmian formatów komórek pojawią się w jakiejś komórce znaki ####### wtedy oznacza to, Ŝe kolumna jest po prostu za wąska i trzeba ją poszerzyć.
Lp. Pozycja Miesięcznie Rocznie Procent 1 KsiąŜki 40,0 zł 360,0 zł 8,16% 2 Akademik 150,0 zł 1 350,0 zł 30,61% 3 Obiady 100,0 zł 900,0 zł 20,41% 4 Inne 200,0 zł 1 800,0 zł 40,82% RAZEM 490,0 zł 4 410,0 zł ŚREDNIA 122,5 zł 1 102,5 zł MINIMUM 40,0 zł 360,0 zł MAKSIMUM 200,0 zł 1 800,0 zł 10. Sporządź wykres kołowy obrazujący strukturę Twoich wydatków (zob. zamieszczony niŝej rysunek - Twoje dane na wykresie będą oczywiście inne). Podświetl zakres komórek B2:C5 i wybierz odpowiedni przycisk na pasku narzędzi lub opcję Wstaw\Wykres\Na bieŝącym arkuszu. Zaznacz myszką prostokąt odpowiadający wielkości przyszłego wykresu i dalej śledź uwaŝnie to, co pojawia się kolejno na ekranie, podając niezbędne dane opisowe wykresu. Następne zadanie jest opcjonalne moŝna go pominąć na zajęciach i wykonać w domu ( nie musi być w pliku zamieszczonym w serwisie Modle) 11. W skoroszycie WYDATKI w arkuszu 2 sporządź następujące zestawienie, podsumowujące liczbę sprzedanych samochodów w Krakowie w kolejnych 12-tu miesiącach:
A B C D E F G 1 Miesiąc Opel Audi Fiat RAZEM Procent rocznej sprzedaŝy 2 1??? F F...... 12??? F F ŁĄCZNA SPRZEDAś RAZEM F F F F F W miejsca oznaczone? wpisz dowolne wartości, a w miejsca oznaczone F odpowiednie formuły. Zastosuj odpowiedni typ adresowania (adresy względne/bezwzględne)! 12.Sporządź wykres kolumnowy obrazujący sumaryczną wysokość sprzedaŝy wszystkich trzech marek samochodów w kolejnych miesiącach (miesiące na osi poziomej). WAśNE: PoniŜsze polecenie KONIECZNIE wykonaj na zajęciach! Zapisz plik WYDATKI w swoich zasobach (patrz uwagi na początku tego dokumentu). Spakuj go odpowiednim programem do postaci archiwum. NAZWISKO.ZIP (gdzie NAZWISKO zastąp swoim nazwiskiem bez polskich liter) i umieść na platformie Modle (zasób: Ćwiczenie 05 zaliczenie). Temat 2 - Analiza dostaw sklepowych [czas realizacji tematu 90 minut] 13.Z lokalizacji www.uek.krakow.pl/lab pobierz plik SKLEP.XLS zapisując go na swój nośnik pamięci. Otwórz plik SKLEP.XLS. 14.Wstaw odpowiednie kolumny tak, aby arkusz posiadał takie kolumny jak w punkcie 16. Ustaw kursor w miejscu gdzie ma być wstawiona nowa kolumna i wybierz opcję Wstaw\Kolumny. 15.Uzupełnij brakujące dane w następujący sposób: Lp. wypełnij kolejnymi liczbami od 1 do 24 W komórce A2 wpisz 1, podświetl obszar A2:A25. Skorzystaj z opcji Edycja\Wypełnij\Serie danych (kolumny) Data dostawy pierwsze 10 pozycji wypełnij kolejnymi dniami roboczymi (począwszy od dnia dzisiejszego). Pozostałe pozycje wypełnij datami co drugiego dnia roboczego (począwszy od dnia dzisiejszego) W pierwszej komórce wprowadź dzisiejszą datę (Ctrl+;) i skorzystaj ze wskazówki do punktu poprzedniego, Wartość = Ilość * Cena jednostkowa Jednostka jeŝeli Symbol towaru jest <= 1000 wpisz: szt w przeciwnym wypadku wpisz: kg Skorzystaj z funkcji logicznej JeŜeli (opcja Wstaw\Funkcja lub przycisk fx na pasku narzędzi). Skopiuj formułę do wszystkich wierszy tabeli.
16. Zmień formaty danych w poszczególnych komórkach, dorysuj krawędzie, ustaw cieniowanie, odpowiednie formaty liczb, itd., według następującego wzoru: Lp. Data dostawy Symbol towaru Jednostka Ilość Cena jed. Wartość Symbol dostawcy Cena sprzedaŝy 17-lut-97 1 szt. 10 12,00 zł zaznacz komórki z nagłówkami kolumn i ustaw zawijanie tekstu Format\Komórki \Wyrównywanie-Zawijaj tekst. 17.Wstaw na początku arkusza, powyŝej tabeli, 4 puste wiersze. W komórce B1 wpisz: MarŜa1, w komórce C1 wpisz: 10%. Uzupełnij cenę sprzedaŝy według wzoru: Cena sprzedaŝy = Wartość*(1+MarŜa1). Jaki typ adresu naleŝy uŝyć odwołując się do komórki z wpisaną wysokością marŝy1? Dlaczego? Sformatuj odpowiednio liczby w kolumnie Cena sprzedaŝy. Zobacz temat 1, pkt. 8. 18.W komórce B2 wpisz: MarŜa2, w komórce C2 wpisz: 30%. Nadaj komórkom C1, C2 odpowiednio nazwy: MarŜa1, MarŜa2. Podświetl komórki B1:C2 i wybierz opcję Wstaw\Nazwy\Utwórz\Lewa kolumna. 19.Zmodyfikuj formułę w kolumnie Cena sprzedaŝy tak, aby dla towarów których jednostką miary jest sztuka obowiązywała MarŜa1, a dla pozostałych MarŜa2. W formule uŝyj nazw komórek MarŜa1 i MarŜa2 zamiast ich adresów. Zobacz ćw.3. Zamiast adresów odpowiednich komórek z marŝami moŝesz wpisać ich nazwy. Skorzystaj z klawisza F3 do wklejenia nazwy komórki do formuły. 20.Na końcu tabeli dostaw nową kolumnę Liczba dni i policz w niej dni (od dnia dzisiejszego do dnia dostawy). Uwaga!!! W arkuszu kalkulacyjnym data pamiętana jest jako LICZBA dni, które upłynęły od 1 stycznia 1900. To, czy w komórce będzie wyświetlona data czy teŝ liczba jest tylko kwestią ustawienia odpowiedniego formatu. Skorzystaj z funkcji wstawiającej aktualną datę (Wstaw\Funkcja\Data i czas). JeŜeli po wpisaniu odpowiedniej formuły w komórce nie pojawi się liczba tylko data to zmień w tej komórce format na liczbowy. 21.Zablokuj pierwszych 5 wierszy arkusza (od pierwszego wiersza w górę) i pierwszą kolumnę tabeli. Ustaw kursor w komórce B6 i wybierz opcję Okno\Zablokuj okienka. Przesuwaj kursor w dół arkusza, a potem na prawo i zobacz jakie są korzyści blokowania. 22.Posortuj dane w tabeli według symbolu dostawcy (rosnąco). Ustaw kursor w dowolnej komórce tabeli, a potem wybierz opcję Dane\Sortuj. 23.Zmodyfikuj tak porządek sortowania, aby w obrębie poszczególnych dostawców dane posortowane były według daty dostawy (malejąco). 24.Wyświetl dostawy o jednostce miary sztuka i o wartości większej od 50zł. Ustaw kursor w dowolnej komórce arkusza i wybierz opcję Dane\Filtr\Autofiltr. Zobacz, co się kryje pod strzałkami, które pojawiły się obok nazw pól. 25.Przekopiuj pozycje wybrane w ćwiczeniu poprzednim, łącznie z nagłówkami kolumn do Arkusza2 tak, aby zamiast formuł przekopiowane zostały ich wartości.
26.Nadaj Arkuszowi1 nazwę Dostawy, a Arkuszowi2 nazwę Szt-duŜe wartości. Kliknij dwa razy na zakładce z nazwą arkusza. 27.Sporządź wykres kolumnowy: oś X - data dostawy, oś Y - wartość dostawy. JeŜeli chcesz zaznaczyć kolumny, które nie sąsiadują ze sobą, to zaznacz jedną z nich, a następnie trzymając klawisz Ctrl, zaznaczaj następne. Zapisz plik SKLEP w swoich zasobach tam, gdzie umieściłeś uprzednio plik WYDATKI. Obydwa pliki zarchiwizuj do archiwum NAZWISKO.ZIP na identycznych jak uprzednio zasadach i umieść na platformie Modle ( podmień plik, który tam juŝ istnieje). UWAGA: Jeśli robisz to w domu i nie masz pliku Wydatki, to ściągnij z systemu Modle archiwum i albo go rozpakuj ( uzyskasz umieszczony tam na zajęciach plik WYDATKI) i zarchiwizuj jak wyŝek, albo do ściągniętego archiwum dołóŝ plik SKLEP, po czym podmień w zasobach Modle Plik NAZWISKI.ZIP jego nową wersją, zawierającą obydwa pliki, tj. WYDATKI oraz SKLEP ---- POWODZENIA! ----