Jak wycenić nowy produkt, czyli parę słów o Price Sensitivity Meter



Podobne dokumenty
Analiza. wrażliwości cenowej. Jaką cenę ustalić, aby zmaksymalizować.

Strategie wspó³zawodnictwa

BRAND TRACKER. Przykładowe wyniki badania wizerunku marki sieci sklepów obuwniczych. Inquiry sp. z o.o.

Materiał informacyjny

Raport z badania Ankietowego. Wizerunek Urzędu Miasta Nowy Targ i oczekiwania jego klientów - w ramach procedury systemu zarządzania, jakością PZ-1.5.

Raport z badania Ankietowego. Wizerunek Urzędu Miasta Nowy Targ i oczekiwania jego klientów - w ramach procedury systemu zarządzania, jakością PZ-1.5.

Projektowanie systemu krok po kroku

Wśród ankietowanych aż 73,5% stanowiły kobiety. Świadczyć to może o większym zainteresowaniu niezależną modą i dizajnem wśród kobiet.

Cena. Dr Kalina Grzesiuk

Mój biznes Etap II. Analiza strategiczna

Prof. zw. dr hab. inż. dr h.c. Stanisław Urban Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Czy Polscy konsumenci szukają i cenią polskie produkty? Raport z badań stowarzyszenia PEMI. Warszawa 2012.

RAPORT Z BADANIA ANKIETOWEGO NA TEMAT WPŁYWU CENY CZEKOLADY NA JEJ ZAKUP. Katarzyna Szady. Sylwia Tłuczkiewicz. Marta Sławińska.

WYBÓR RYNKU. Wybór rynku. Materiał opracowany na podstawie treści pochodzących z portalu Strona 1/6

2016 CONSULTING DLA MŚP. Badanie zapotrzebowania na usługi doradcze

POKAŻ REZULTATY SWOICH DZIAŁAŃ. POKAŻ, CO POTRAFISZ. ALE NAJPIERW TO ZBADAJ! V KONGRES BIBLIOTEK PUBLICZNYCH WARSZAWA PAŹDZIERNIKA 2014 ROKU

Szczęście w nieszczęściu, czyli jak wykorzystać potencjał utraconych klientów

Metody ustalania cen. Inną metodą jest ustalanie ceny na podstawie jednostkowych kosztów produkcji (koszty przeciętne całkowite) formuła koszt plus.

Raport Barometru Konkurencyjności Przedsiębiorstw 2014

5. Teoria Popytu. 5.1 Różne Rodzaje Konkurencji

GIMNAZJALNA OLIMPIADA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI MARKETING TEST Z KLUCZEM I KOMENTARZAMI

Pozycjonowanie. Co to takiego?

Kompleksowe wspieranie procesów zarządzania

JWYWIAD SWOBODNY. Narzędzie do badań w działaniu

Konkurencyjność polskich przedsiębiorstw w 2013 roku

Nazwa firmy Tytuł i numer projektu

biuro pośrednictwa Jak założyć kredytowego ABC BIZNESU

Raport satysfakcji z wdrożonego ERP. Badanie opinii menedżerów przedsiębiorstw produkcyjnych średniej wielkości.

Aktywność producentów dóbr konsumpcyjnych na rynkach zagranicznych (na przykładzie niemieckich małych i średnich przedsiębiorstw)

Przekazujemy Państwu do wglądu prezentację, którą przedstawiliśmy na 7. Forum Rynku Nieruchomości. Jest ona wstępem do obszernego raportu, którego

Akademia Młodego Ekonomisty

SATYSFAKCJA KLIENTÓW SKLEPÓW SPOŻYWCZYCH FUNKCJONUJĄCYCH W SIECI HANDLOWEJ - BADANIA ANKIETOWE

Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku

Badania marketingowe 2013_2. Krzysztof Cybulski Katedra Marketingu Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski

Podstawy Marketingu. Marketing zagadnienia wstępne

Rynek powłok ochronnych w Polsce Prognozy rozwoju na lata

Polscy konsumenci a pochodzenie produktów. Raport z badań stowarzyszenia PEMI. Warszawa 2013.

FREE ARTICLE. Świadomość marki a lojalność konsumentów. Autor: Maciej Koniewski

Działania marketingowe

Sposoby prezentacji problemów w statystyce

Inwestowanie w IPO ile można zarobić?

Rynek HVAC w Polsce Prognozy rozwoju na lata

MARKETING-MIX POZNAJ KLUCZOWE TEORIE MARKETINGOWE

KRÓTKI OPIS 7 PARAMETRÓW TWOJEJ DZIAŁALNOŚCI NA RYNKU AUT UŻYWANYCH. 7 Kluczowych Parametrów Indicata do analizy Twojej działalności.

Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz

Raport z Badania Ankietowego. Wizerunek Urzędu Miasta Nowy Targ i oczekiwania jego klientów - w ramach procedury systemu zarządzania, jakością PZ-1.5.

Problem badawczy Przeprowadzenia badania ewaluacyjnego projektu realizowanego w ramach Poddziałania 6.1.3

Raport. Innowacje na rynku czekolady. Ewelina Kowalik Szymon Poletyło Kamil Woźniak Paulina Żarnowska

EASY BUSINESS SYMULACJA PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ WARSZTAT OPARTY O SYMULACJĘ BIZNESU EASY BUSINESS

Co to jest pozycjonowanie stron internetowych? Dlaczego warto pozycjonować strony internetowe?

Wycena klienta metodą dochodową a kosztową na przykładzie firmy usługowej

Jakub Sarbiński. Wzrost dochodów emerytów i rencistów na tle wzrostu wynagrodzeń

Handel internetowy w Polsce Analiza i prognoza rozwoju rynku e-commerce na lata

W VI edycji badania w 2017 roku zastosowano następujące metody badawcze:

PROJEKT FIRMY BUDOWLANEJ

ROZWIJANIE SWOICH POMYSŁÓW

Data: Zakup wymarzonego M to nie lada wyzwanie. Jedna z najważniejszych

Konkurencja monopolistyczna. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:

5. Teoria Podaży i Popytu - Popyt

ekonomiczna wartość innowacji

MONOPOL. dr Krzysztof Kołodziejczyk

Budowanie marki salonu beauty

Czas na jakość szkoleń

Definicja ceny. I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, C.H. Beck, Warszawa 2003, s. 179

PRODUKT (product) CENA (price) PROMOCJA (promotion) DYSTRYBUCJA (place) 7 (P) (+ Process, Personnel, Physical Evidence)

Elastyczność. Krzysztof Kołodziejczyk, PhD

Raport z badania reputacji marki

Wiele sektorów jedna specjalizacja. 11 lat doświadczenia w analizach B2B

Rynek systemów rynnowych w Polsce

Firmowe media społecznościowe dla pracowników

Bariery prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Raport z badania ilościowego

Raport z badań na temat: Zachowanie klienta podczas zakupu kawy

Potencjał marketingowy mediów społecznościowych

W zależności od zajętego miejsca może otrzymać następujące godło: złote srebrne brązowe wyróżnienie

Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie

VC? Aniołem Biznesu. Przedsiębiorcą. Kim jestem? Marketingowcem

newss.pl Ukryty popyt. Raport z rynku nieruchomości styczeń 2011

mgr Magdalena Marczewska

Marketing transakcyjny a marketing relacyjny

Relacje cen i dochodów

Kim jest właściciel sklepu spożywczego w Polsce i czego oczekuje?

Rynek farb dekoracyjnych w Polsce Prognozy rozwoju na lata

MAŁE FIRMY O LEASINGU

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

CZEGO POLAK SZUKA DZIŚ W BANKU?

Pozycjonowanie stron w wyszukiwarkach internetowych. Szansa dla małych i średnich firm na konkurowanie z największymi

Wyznaczenie celów. Rozdział I. - Wyznaczanie celów - Cel SMART - Przykłady dobrze i źle wyznaczonych celów

Materiał dydaktyczny dla nauczycieli przedmiotów ekonomicznych MENEDŻER. Wprowadzenie do problematyki decyzji menedżerskich. Mgr Piotr Urbaniak

Wycena nieruchomości za pomocą wyboru wielokryterialnego w warunkach niepewności rozmytej oraz klasycznie: metodą pp i kcś

Rynek pokryć dachowych w Polsce

Witaj, tutaj Marcin Grodecki. Tym razem chcę pokazać cztery mniej znane sposoby na wyszukiwanie okazyjnych cenowo mieszkań.

Rynek IT w Polsce Prognozy rozwoju na lata

TEST. [4] Grzyby w lesie to przykład: a. dobra prywatnego, b. wspólnych zasobów, c. monopolu naturalnego, d. dobra publicznego.

Czym się kierować przy wyborze systemu ERP? poradnik

Jak używać poziomów wsparcia i oporu w handlu

Poznaj swojego klienta Stwórz AVATAR

METODY POZYSKIWANIA DANYCH W IDI CATI CAWI

Wykład 4: Wnioskowanie statystyczne. Podstawowe informacje oraz implementacja przykładowego testu w programie STATISTICA

Dwie szkoły oceny 360 stopni. Sprawdź różnicę pomiędzy klasycznym a nowoczesnym podejściem

Stosunek Polaków do reklamy

Transkrypt:

Jak wycenić nowy produkt, czyli parę słów o Price Sensitivity Meter Autor: Magdalena Subdys Jaką cenę ustalić dla nowego produktu? Jak najwyższą? Taką jak konkurencja? Koszty produkcji razy dwa, trzy? Niezbyt wielu przedsiębiorców zastanawia się nad tym, jak ważna jest cena i obierają oni właśnie takie podejście, które niestety nie sprawdza się w przypadku wielu produktów. Czasami to właśnie zbyt wysoka albo paradoksalnie zbyt niska cena może przesądzić o powodzeniu lub, niestety, porażce przy wprowadzaniu nowego produktu na rynek.

Ustalenie ceny adekwatnej do jakości produktu oraz odpowiednie pozycjonowanie go ma ogromne znaczenie marketingowe. Firmy badawcze i instytuty badawcze przeprowadzają badania cen dla przedsiębiorstw z przeróżnych branż. Po co? Przede wszystkim dla analizy czynników ekonomicznych kształtujących ceny. Wiadomo, że aby produkt sprzedał się, cena musi być konkurencyjna, ale jednocześnie nie za niska, ponieważ to z kolei może świadczyć o jego złej jakości. Powinna być po prostu idealnym odbiciem produktu. Na cenę wpływają również czynniki psychospołeczne i kulturowe. Produkty, będące często symbolem prestiżu lub przynależności do pewnej grupy społecznej, mogą w niektórych przypadkach wydawać się za drogie. Mimo tego popyt na nie jest często nadal ogromny. Powodem takiego stanu rzeczy są wartości od wielu lat głęboko zakorzenione w umysłach konsumentów i kształtowane przez kulturę krajów, w których oni mieszkają, oraz środowisko, w którym żyją. Tutaj od razu nasuwa się myśl, że każde badanie cen musi być przeprowadzone w odpowiednim czasie oraz miejscu i na odpowiedniej grupie odbiorców w innym przypadku możemy pominąć wiele ważnych czynników, które prędzej czy później i tak przypomną o sobie, decydując o dochodach naszej firmy. Metody wyceny Istnieje wiele metod wyceny produktów i usług, jednak nie wszystkie z nich mogą być stosowane przez każdą firmę. Według wielu opinii najbardziej wiarygodną metodą jest tak zwany rzeczywisty eksperyment rynkowy. Polega on na uruchomieniu linii produkcyjnej, kanałów dystrybucji i pierwszych próbach sprzedaży. Aby przeprowadzić eksperyment, musimy pokazać dużej liczbie klientów gotowy produkt. Nakłady finansowe, które muszą zostać poniesione, nie są warte swoich wyników. Należy też zwrócić uwagę na fakt, że eksperyment ograniczony jest do małego fragmentu rynku, który nie jest w stanie zobrazować całej potencjalnej grupy odbiorców. Poza tym często nie mamy wpływu na czynniki zewnętrzne, takie jak np. promocje u konkurencji, które mogą znacznie zaniżyć nasze prognozowane ceny. Dlatego też, choć tego rodzaju testy rynkowe mogą nam się wydawać najbardziej miarodajne, warto pomyśleć o tańszych metodach wyceny, które mogą dać nam równie dobre albo nawet lepsze wyniki, tak jak wspomniana metoda prób i błędów.

Drabina cen W latach 60. Andre Gabor i Clive Granger, dwaj brytyjscy ekonomiści, zaproponowali alternatywę dla rzeczywistego eksperymentu rynkowego. Ich metoda DPA (ang. Direct Price Acceptance) polega na zadawaniu serii pytań konsumentowi o chęć zakupu produktu o kilku przedstawionych, wcześniej ustalonych cenach. Metoda ta znana jest również jako drabina cen. Jak przeprowadza się takie badanie? Produkt lub jego opis wraz z określoną ceną prezentowany jest respondentowi, który ocenia prawdopodobieństwo zakupu. Jeżeli ankietowany korzystnie oceni to prawdopodobieństwo, prezentuje mu się wyższą cenę, jeżeli niekorzystnie niższą. Kolejne wartości proponuje się do momentu, gdy trzeba zmienić kierunek poruszania się po drabinie lub aż do minimalnej albo maksymalnej ceny, którą chcemy sprawdzić. Metoda DPA oprócz ustalenia ceny umożliwia również zbadanie elastyczności cenowej produktu. Przykładowo: może okazać się, że pan Andrzej będzie skłonny kupić telewizor 21-calowy za 1100 złotych, jednak nigdy nie zdecyduje się go kupić, gdy cena będzie o 200 zł wyższa. Analogicznie przy cenie 900 zł pan Andrzej może zechcieć kupić telewizor innej marki, nawet droższy, ponieważ szuka sprzętu wysokiej jakości, a zbyt niska cena wygląda mu podejrzanie. Drabina cen jest dużo tańszą metodą ustalania cen niż rzeczywisty eksperyment rynkowy i chociaż wymaga większej próby, jest stosunkowo prosta do przeprowadzenia. Niestety, metoda Gabora i Grangera nie pozwala odkryć, dlaczego klient czasem odpowiada: Zdecydowanie nie kupię. Dodatkowo, w przypadku drabiny cen respondent może odnieść wrażenie, że bierze udział w negocjacjach, a nie w badaniu i wtedy my, jako producenci, pozwalamy mu wynegocjować cenę zbyt niską. Cena a marka Często stosowaną metodą w określaniu cen jest także BPTO (ang. Brand- Price Trade Off). Metoda ta polega na przygotowaniu testu, który składa się z listy prawie identycznych produktów różnych marek z przyporządkowanymi cenami, na której nasz produkt przedstawiony jest jako najtańszy. Respondent wybiera produkt określonej marki, a następnie otrzymuje taką samą listę, na której rośnie jedynie cena naszego produktu. Ankietowany ponownie wybiera najlepszą z opcji w nowej sytuacji i otrzymuje kolejne listy aż do momentu, gdy osiągnie najwyższą możliwą cenę lub zrezygnuje z zakupu. Tutaj szczególnie ważne jest, aby do badania wybrać odpowiednią grupę respondentów, ponieważ różne marki są inaczej postrzegane w różnych środowiskach. Ponadto dla różnych grup inne artykuły określane są jako pierwszej potrzeby albo niepotrzebne. Bardzo ważny jest wiek i poziom zarobków ankietowanych. To oczywiste, że licealistka będzie ubierać się w innych sklepach niż czterdziestoletnia kobieta ze stałą, dobrze płatną pracą.

Najlepiej celować od razu w potencjalną grupę klientów, ponieważ to te osoby później zdecydują o popycie na nasz produkt oraz o tym, ile za niego zapłacą. Metoda BPTO, podobnie jak drabina cen, pozwala zmierzyć elastyczność cenową popytu, a na dodatek sprawdzić poziom lojalności klientów. Nie sprawdza się jednak w przypadku, gdy wprowadzamy na rynek zupełnie nową markę lub innowacyjny produkt, niemożliwy do porównania z czymkolwiek innym. Dlatego też kolejna przedstawiona metoda wyceny jest najlepszą z opcji przy określaniu ceny. Analiza wrażliwości cenowej Metodą najczęściej używaną i uznaną przez większość specjalistów za najlepszą jest analiza wrażliwości cenowej (ang. PSM Price Sensitivity Meter). Została przedstawiona w roku 1976 przez holenderskiego ekonomistę Petera Van Westendorpa. Głównym założeniem badania jest zdanie, że cena produktu jest odzwierciedleniem jego jakości. W związku z tym producent, oprócz ustalenia najlepszej ceny, może wyciągnąć z analizy wnioski odnośnie postrzeganej wartości produktu. Metodyka Czy tę metodę można wykorzystać przy wszystkich produktach i usługach? Panuje ogólna opinia, że PSM jest wykorzystywany głównie do produktów innowacyjnych. Aby to sprawdzić, postanowiłam porównać analizę wrażliwości cenowej ciasta babki cytrynowej, oraz produktu zupełnie innowacyjnego, nieistniejącego, a mianowicie ludzkiego organu powstałego ze sklonowa- Metoda PSM opiera się na zadaniu respondentom czterech pytań odnośnie do tego samego nej produktu: tkanki. Jednak zanim przejdziemy do przykładów, przeanalizujmy krok po kroku elementy badania. jaka Od cena czego wydaje zacząć? się zbyt niska na dany produkt?; jaka cena wydaje się wysoka, lecz akceptowalna, za dany produkt?; jaka cena wydaje się zbyt wysoka i nieakceptowalna za produkt?; jaka cena wydaje się zbyt niska i może oznaczać niską jakość? Kolejność pytań nie jest ustalona. Najlepiej zadać je w takim porządku, jak podpowiada nam intuicja. Idealny przebieg wydarzeń to możliwość przeprowadzenia wywiadów bezpośrednich, np. na ulicy czy w centrum handlowym. Pozwala to pokazać produkt lub dokładnie wytłumaczyć respondentowi, jak wygląda i do czego służy. Jeżeli tylko jest to możliwe, idealną sytuacją byłoby udostępnienie grupie osób produktu do użytku na, powiedzmy, tydzień i zebranie ich opinii dopiero po tym okresie. Dzięki temu respondenci są w stanie wyrobić sobie opinię i udzielić najbardziej miarodajnych odpowiedzi. Oczywiście wywiad bezpośredni nie jest jedyną możliwością przeprowadzenia wyceny. Wiele tego typu badań marketingowych wykorzystuje również wywiady telefoniczne (CATI) lub ankiety internetowe (CAWI). W tym przypadku jednak trzeba liczyć się z faktem, że ankietowany może nie wiedzieć, jak dokładnie wygląda produkt.

Dlatego ważne jest wtedy zawarcie szczegółowego opisu produktu, tak aby respondent nie miał żadnych wątpliwości, o czym jest mowa. Kolejny problem: w przypadku ankiety internetowej nie możemy mieć pewności co do wiarygodności respondentów ich wieku, płci i podejścia do badania. I tu pojawia się bardzo ważny punkt, którego w żadnym wypadku nie można pominąć dobór odpowiedniej grupy respondentów. Czy lepiej przeprowadzić badanie na grupie o szerokim przekroju wiekowym, czy od razu celować w po potencjalną grupę klientów? Wszystko zależy od tego, na jakim etapie rozwoju strategii znajdujemy się obecnie. Jeżeli wiemy już, jaka jest nasza grupa docelowa, najlepiej skierować ankietę do niej. Jednakże czasem to właśnie PSM może pomóc nam wybrać potencjalnych odbiorców osoby, które skłonne są zapłacić za produkt najwięcej. Jak duża powinna być próba? W przypadku PSM-u sprawa nie jest trudna, ponieważ wystarczy od 50 do 100 respondentów, aby otrzymać miarodajne wyniki. Odwieczne pytanie pojawiające się przy PSM-ie brzmi: czy warto oprzeć badanie na porównaniu z innym produktem lub podać górny i dolny limit, w którym mają się zawrzeć odpowiedzi? Moim zdaniem nie. Takie działania mogą negatywnie wpłynąć na wyniki badań. Pamiętajmy o tym, że respondenci mają swoje zdanie i powinniśmy pozwolić im podjąć decyzję za siebie. Możemy być czasem miło zaskoczeni, zwłaszcza w przypadku innowacyjnych produktów, gdy respondenci wybiorą cenę ponad tę przewidywaną przez nas. Dlatego lepiej dać ankietowanym większe możliwości odpowiedzi i ewentualnie na koniec wyeliminować wyjątkowo skrajne wartości. Przebieg przykładowego badania zaprezentuję na dwóch zupełnie różnych produktach. Jednym z nich będzie wycena ciasta babki cytrynowej. Zapytaliśmy o cenę, jaką ankietowani zapłaciliby za babkę o średnicy 20 cm. Wycena produktu spożywczego Badania zostały przeprowadzone na losowo wybranych osobach w centrum handlowym. Odpowiedź na pytania poprzedzała degustacja ciasta, tak by ankietowani mieli szansę wydać wiarygodną opinię. Do grupy respondentów należały osoby w wieku od 15 do 85 lat, przy proporcjonalnym do struktury społeczeństwa rozkładzie osób dla każdej grupy wiekowej. Udało nam się zebrać odpowiedzi od 65 osób, co stanowi już reprezentatywną próbę dla analizy wrażliwości cenowej. Po zebraniu od ankietowanych odpowiedzi następnym krokiem jest wyznaczenie skumulowanych frekwencji występowania wartości utworzonych dla każdego z czterech pytań.

Punkt obojętności Skumulowane odpowiedzi dotyczące ceny niskiej i wysokiej (wykres 1.) przedstawiane są na jednym wykresie, a punkt ich przecięcia nazywamy punktem obojętności (ang. IPP Indifference Price Point). W przypadku ciasta drożdżowego tą wartością jest ok. 19 zł. Przy tej cenie 28% osób uważa, że jest ona wysoka, ale jednocześnie zakup ciasta za 19 zł jest dla nich okazją. IPP to punkt, w którym największa liczba konsumentów pozostaje obojętna na cenę. Możemy więc również wywnioskować, że dla pozostałych 72% cena babki będzie głównym czynnikiem decydującym o zakupie. Wykres 1. Punkt obojętności dla ceny babki cytrynowej Źródło: Opracowanie własne. Punkt optymalny Punkt ceny optymalnej (ang. OPP Optimal Price Point) to punkt przecięcia wykresów stworzonych dla odpowiedzi na temat ceny zbyt wysokiej i zbyt niskiej (wykres 2.). Dla naszego ciasta jest to znowu cena 19 zł przy skumulowanej częstości odpowiedzi około 12%. OPP wskazuje nam punkt, w którym najmniej ankietowanych zrezygnuje z zakupu ciasta z powodu jego ceny. Co dalej?

Wykres 2. Punkt optymalny dla ceny babki cytrynowej Źródło: Opracowanie własne Akceptowalny zasięg cen Oprócz punktów IPP i OPP należy wyznaczyć również tzw. akceptowalny zasięg cen. W tym przypadku na wykresie zostają przedstawione wartości skumulowane wartođci dla wszystkich czterech pytań (wykres 3.). Dodatkowo poprzez dopełnienie skumulowanych wartości dla odpowiedzi tani i drogi do 100% powstają linie nietani oraz niedrogi. Przykładowo: jeżeli dla ceny 15 zł skumulowana wartość odpowiedzi tani wynosiła 35%, wartość na osi nietani dla 15 zł będzie wynosić 65% (100%- 35%), dla 20 zł będzie to 88% i tak dalej. Podobnie powstaje oś niedrogi. Punkt przecięcia osi oznaczonych jako zbyt tani oraz nietani wskazuje punkt krańcowy dla niskiej ceny (ang. PMC Point of Marginal Cheapness). W tym przypadku jest to 10 zł. Jeżeli cena ciasta będzie niższa niż 10 zł, możemy stracić więcej klientów wątpiących w jego jakość, niż zyskamy z powodu konkurencyjnej ceny. Tam, gdzie przecinają się osie zbyt drogi oraz niedrogi, powstaje punkt krańcowy dla ceny wysokiej (ang. PME Point of Marginal Expensiveness) dla babki wynosi on 29 zł. Jeżeli podniesiemy cenę, może okazać się, że zacznie być postrzegana jako zbyt wysoka w stosunku do jakości i użyteczności produktu.

Wykres 3. Wartości skumulowane dla wszystkich odpowiedzi Źródło: Opracowanie własne Sugerowana cena Z zebranych odpowiedzi wynika, że cena ciasta powinna przyjąć wartość pomiędzy 10 zł a 29 zł. Jaką dokładnie? Zauważmy (wykres 4.), że przy cenie 10 zł tylko 4% osób uważa, że babka jest zbyt droga. Jednakże okazuje się, że gdy cena wzrasta do 29 zł, aż 32% osób uważa, że ciasto w tej cenie jest zbyt drogie. Stanowi to wzrost na poziomie 28 punktów procentowych. Jeżeli przeanalizujemy odpowiedzi określające produkt jako tani, między wartościami skrajnymi widzimy spadek z 70% dla 10 zł aż do 8% dla 29 zł. Zauważmy, że największy spadek następuje pomiędzy wartościami 14 i 15 zł oraz 19 i 20 zł. Tutaj musimy przypomnieć sobie o punktach OPP i IPP. W naszym badaniu w obu przypadkach cena ukształtowała się na poziomie 19 zł. W związku z tym myślę, że taka powinna być proponowana cena, którą klienci zapłacą za babkę cytrynową. Produkty innowacyjne Wycena babki cytrynowej była stosunkowo prostym zadaniem dla respondentów, którzy mieli okazję spróbować ciasta przed udzieleniem odpowiedzi na pytania. Panuje jednak ogólna opinia, że PSM jest najlepszą metodą dla wycenyproduktów innowacyjnych. Postanowiłam sprawdzić to twierdzenie, proponując respondentom usługę nieistniejącą i tak innowacyjną, że aż trudno ją sobie wyobrazić.

Wykres 4. Zmiany tendencji odpowiedzi w zależności od proponowanej ceny Źródło: Opracowanie własne. Pomyślałam o sytuacji, kiedy medycyna i nauka osiągną tak wysoki poziom, że będzie można dzięki klonowaniu stworzyć nowy organ z własnej tkanki. Zapytałam internautów, ile zapłaciliby za powstałą w ten sposób wątrobę. Za pomocą ankiety przeprowadzonej metodą CAWI udało się zebrać 140 odpowiedzi. W przypadku kiedy przedmiotem badania są usługi, do tego tak innowacyjne, najwięcej uwagi trzeba poświęcić na stworzenie odpowiedniego opisu, zwłaszcza jeśli nie mamy bezpośredniego kontaktu z ankietowanym. Problemy Badanie to było raczej eksperymentem, nie prawdziwą próbą wyceny. Celem było pokazanie, jak społeczeństwo reaguje na pomysły niewyobrażalne i zbyt innowacyjne. Pozwoliło ono również odkryć liczne problemy, które mogą wystąpić podczas analizy wrażliwości cenowej i podkreśliły elementy, na które warto zwrócić uwagę podczas prowadzenia badania tą metodą. Po zebraniu wyników, obliczeniu wartości skumulowanych i przedstawieniu ich na wykresie (wykres 5.) okazało się, że punkt krańcowy dla niskiej ceny (PMC) ukształtował się na poziomie 8 tys. zł, natomiast punkt krańcowy dla ceny wysokiej (PME) został wyznaczony dla wartości 10 tys. zł. Punkt obojętności (IPP) to 2,8 tys. zł, natomiast punkt optymalny (OPP) to 42 tys. zł.

Wykres 5. Skumulowane odpowiedzi dla badania ceny organów Źródło: Opracowanie własne. W tym przypadku okazuje się, że punkty IPP oraz OPP wykraczają poza zasięg cen akceptowalnych. Takie wyniki pokazują nam, że prawdopodobnie próba respondentów na poziomie 140 osób była zbyt mała, biorąc pod uwagę osiągnięte przedziały cenowe od 0 do 400 tys. złotych. Dlatego, mimo dużej objętości, nie możemy uznać próby za reprezentatywną i wyznaczyć odpowiedniej ceny dla naszego produktu za pomocą metody PSM. Jak już wcześniej wspomniałam, jednym z problemów podczas tego badania był niewystarczający opis technologii okazało się, że niektórzy z ankietowanych nie do końca zrozumieli zamysł tej innowacyjnej usługi. Poza tym temat, który wybrałam, związany z klonowaniem, wzbudził wiele kontrowersji. Wreszcie na koniec okazało się, że niektórzy cenę wątroby traktowali w tym przypadku jako cenę życia, ponieważ jest ona niezastąpionym organem. W związku z tym największe trudności przysporzyło pytanie odnośnie ceny zbyt wysokiej i mimo wyeliminowania wartości skrajnych ceny na poziomie 400 tys. zł znacznie zawyżały i przez to fałszowały wyniki badania. Trzeba jednak pamiętać, że produkt lub usługę zbyt innowacyjną trudno jest ocenić, zwłaszcza jeżeli wywołuje wiele kontrowersji, tak jak nasz przypadek. Nie możemy wiedzieć, jak naprawdę zachowaliby się potencjalni klienci postawieni przed realną możliwością zakupu organu.

Wybór zależny od preferencji Istnieją różne teorie na temat tego, czy powinno wybrać się punkt krańcowy dla niskiej lub wysokiej ceny, punkt optymalny, czy obojętności, czy też intuicyjnie celować w którąś z cen z zasięgu akceptowalnych. Punkt OPP często nazywa się punktem ceny rekomendowanej. Jeżeli producent chciałby zachować zdrowy balans między udziałami w rynku a własnymi dochodami, mówi się, że powinien wybrać właśnie ten punkt. Jeżeli produkt lub usługa nie jest czymś wyjątkowym na rynku, punkty OPP i IPP rzadko wykraczają poza zakres cen akceptowalnych, ponieważ duża konkurencja kształtuje cenę rynkową. Jeżeli chcielibyśmy, aby nasze udziały w rynku były jak największe, cena powinna zostać wyznaczona na poziomie pomiędzy punktem krańcowym dla ceny niskiej oraz punktem ceny optymalnej. Dla babki cytrynowej byłaby to cena między 10 a 19 zł. Jeżeli natomiast nie mamy możliwości zwiększenia udziału w rynku, a naszym głównym celem nadal jest maksymalizacja zysków, należy wybrać cenę między punktem optymalnym a punktem krańcowym dla ceny wysokiej. Aby więc zmaksymalizować zyski płynące ze sprzedaży babki, producent powinien wybrać cenę między 19 a 29 zł. Przewaga PSM Dlaczego zatem metoda PSM jest lepsza niż inne metody wyceny? Po pierwsze, możemy być pewni, że każda cena wyznaczona przez zasięg cen akceptowalnych będzie bardziej odpowiednia dla produktu niż ta narzucona intuicyjnie, która może okazać się zbyt wysoka lub zbyt niska. Zaletą analizy wrażliwości cenowej jest również fakt, że przedstawia postrzeganą przez klientów, nie przez producenta, wartość produktu, która powinna znaleźć swoje odzwierciedlenie w cenie. Koszty przeprowadzenia badań są stosunkowo niskie, a próba respondentów nie musi być tak duża jak w przypadku innych metod. Tutaj wystarczy 50-100 osób, natomiast w przypadku drabiny cen próba musi być większa, bo około 150 respondentów, dla osiągnięcia miarodajnych wyników. Dzięki PSM-owi możemy odnaleźć zarówno cenę jednostkową, jak i akceptowalny dla społeczeństwa zasięg cen.

Wskazówki Trzeba jednak pamiętać o kilku ważnych kwestiach. Po pierwsze: o opisie produktu. Jak wcześniej wspomniałam, badanie najlepiej sprawdza się, gdy respondenci mogą na własne oczy zobaczyć produkt, dotknąć go, a w przypadku ciasta spróbować. W przypadku ankiety telefonicznej lub internetowej nasz opis nie może pozostawiać najmniejszych wątpliwości co do wyglądu i zastosowania produktu. Po drugie: dobór grupy respondentów. Zastanówmy się, komu chcemy sprzedawać nasz produkt, czy chcemy, by był to artykuł pierwszej potrzeby, czy też dobro luksusowe? Jaka grupa społeczna i jaka grupa wiekowa składa się na naszych potencjalnych odbiorców? Czy może zdarzyć się, że któraś z cen z przedziału akceptowalnych okaże się za wysoka lub za niska dla naszych klientów? Takie ryzyko również istnieje. Pamiętajmy zawsze, że jedyną stałą wartością na rynku jest zmiana. Ceny na rynku zmieniają się tak szybko, jak preferencje klientów. Dlatego warto, oprócz PSM-u, zastosować również inną metodę wyceny, na przykład Drabinę Cen lub, jeżeli nasza konkurencja jest duża, BPTO. Biorąc pod uwagę wszystkie opisane korzyści i zagrożenia, możemy metodę Van Westendorpa zastosować jako cenną wskazówkę, jednak nie możemy nigdy sami przewidzieć zmian preferencji klientów czy też kolejnych kroków konkurencji. Jedyne, co możemy w tej sytuacji zrobić, to zwrócić się do firmy konsultingowej o zbadanie rynku albo analizę konkurencji. Poza tym musimy mieć oczy szeroko otwarte na zmiany i eksperymentować z różnymi rozwiązaniami cenowymi aż do momentu, gdy poczujemy, że nasze zyski osiągnęły najwyższy możliwy poziom.

\ O Nas ConQuest Consulting od 14 lat świadczy najwyższej jakości usługi z zakresu doradztwa biznesowego obejmujące analizy rynku, badania marketingowe, poszukiwanie partnerów handlowych, komercjalizacja badań naukowych, analizy konkurencji. Posiadamy szeroką wiedzę i doświadczenie, które zdobywaliśmy w trakcie realizacji projektów dla najbardziej niszowych branż (chemiczna, biotechnologiczna, cloud computing) w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Nasza oferta skierowana jest zarówno do największych korporacji jak i małych, lokalnych przedsiębiorców. Wspieramy naszych klientów na wszystkich płaszczyznach działania i umożliwiamy im wykorzystanie pełnego potencjału. Kreatywność i indywidualne podejście do każdego klienta będzie gwarancją sukcesu i rozwoju dla Państwa firmy. Kontakt www.conquest.pl board@conquest.pl +48 (22) 825 56 43 Nasi klienci