PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KL. I a,d i II b,e GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. Nr 89, poz. 730) ogłoszono dnia 10 czerwca 2009 r. obowiązuje od dnia 10 czerwca 2009 r. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Na podstawie art. 22 ust. 2 lit. a i b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. Na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) Statutu szkoły Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania 1
1. CELE OCENIANIA: informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i jego zachowaniu oraz o postępach w tym zakresie; udzielanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju; motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu; dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielowi informacji o postępach, trudnościach w nauce, zachowaniu oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia; umożliwienie nauczycielowi doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno - wychowawczej. 2. PODSTAWA PROGRAMOWA języka polskiego zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 3. PROGRAMY NAUCZANIA: Program nauczania języka polskiego w klasach 1 3 gimnazjum Myśli i słowa i związany z nim cykl podręczników opiera się na głównej przesłance Podstawy programowej, zgodnie z którą kształcenie na poziomie gimnazjalnym stanowi punkt wyjścia do kształcenia ponadgimnazjalnego. Program wyznacza podstawowe zadania kształcenia gimnazjalnego, których realizację ma umożliwiać program: wyposażenie w podstawową wiedzę z zakresu literatury, kultury, języka, wstępne przygotowanie do interpretacji tekstów literackich i innych tekstów kultury, stworzenie fundamentu świadomości językowej, realizowanej przez odbieranie i tworzenie tekstów. 4. PODRĘCZNIKI: Klasa I, II: Ewa Nowak, Joanna Gaweł, Myśli i słowa.. Podręcznik języka polskiego. Literatura kultura nauka o języku. 5. WARUNKI I SPOSOBY REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ: Zadania: 2
1) wychowywanie kompetentnego, świadomego odbiorcy kultury, szczególnie dzieł literackich; 2) wprowadzanie w tradycję i kulturę XXI w., oraz uwrażliwianie ucznia na uniwersalne wartości; 3) zaznajamianie ucznia za pośrednictwem tekstów kultury z różnymi postawami moralnymi, skłanianie do refleksji nad konsekwencjami dokonywanych wyborów; 4) wspomaganie rozwoju umiejętności sprawnego posługiwania się językiem polskim w różnych sytuacjach; 5) budzenie motywacji do poznawania języka i dbałości o kulturę języka (kształcenie refleksyjnej postawy wobec języka, stwarzanie sytuacji, które sprzyjają odkrywaniu norm językowych, rozpoznaniu pozytywnych skutków stosowania tych norm w wypowiedzi i negatywnych konsekwencji ich łamania, kształcenie nawyku poprawiania własnych wypowiedzi); 6) kształcenie sprawności posługiwania się różnymi gatunkami wypowiedzi ustnej i pisemnej, które będą uczniowi potrzebne w dalszej edukacji, a także w dorosłym życiu; 7) kształtowanie samodzielności w docieraniu do informacji, krytycznego podejścia do nich, umiejętności ich selekcjonowania. Nauczyciel odwołuje się do umiejętności i wiedzy, które uczeń zdobył w szkole podstawowej. Wprowadzanie nowych treści nauczania odbywa się z wykorzystaniem metod aktywizujących: dyskusja i debata, drama, projekt edukacyjny, happening. Samodzielne, aktywne i świadome wykonywanie zadań pomoże uczniom przyjąć poznawane treści jako własne. Uwzględniając zróżnicowane potrzeby edukacyjne uczniów nauczyciel organizuje zajęcia zwiększające szanse edukacyjne dla uczniów mających trudności w nauce języka polskiego oraz dla uczniów, którzy mają szczególne zdolności - językowe, literackie, kulturowe. 6. OCENIE Z JĘZYKA POLSKIEGO W CIĄGU CAŁEGO ROKU SZKOLNEGO PODLEGAJĄ NASTĘPUJĄCE FORMY AKTYWNOŚCI UCZNIA : 1. Wypowiedzi pisemne: prace klasowe -wypracowania, testy, sprawdziany gramatyczne, sprawdziany ze znajomości treści lektur, 3
kartkówki, dyktanda, prace domowe - dłuższe formy wypowiedzi, krótkie prace domowe, praca na lekcji. 2. Wypowiedzi ustne: odpowiedź - treści literackie i językowe kultura żywego słowa - recytacja, scenki, dramy, prezentacje teatralne 3. Aktywność, inwencja twórcza ucznia, zeszyt przedmiotowy, ćwiczenia 4. Formy dodatkowe i prace nadobowiązkowe: projekty, udział w konkursach polonistycznych, artystycznych, udział w zajęciach pozalekcyjnych, prezentacje/referaty, przygotowanie do zajęć, praca w grupie, plastyczne konkretyzacje utworów literackich. KONTROLA I OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW: Każdą ocenę opatrujemy komentarzem ustnym lub pisemnym. Komentarz zawiera informacje dotyczące tego, czego się uczeń nauczył i wskazówki, jak podnieść i doskonalić swoje umiejętności polonistyczne Prace klasowe i testy ( z wyjątkiem testów sprawdzających umiejętność czytania ze zrozumieniem) zapowiadamy z tygodniowym wyprzedzeniem; termin pracy nauczyciel zapisuje w Librusie. Prace klasowe, sprawdziany i testy są obowiązkowe. Jeśli z przyczyn losowych uczeń nie może pisać w wyznaczonym dla całej klasy terminie, powinien o uczynić w terminie dwutygodniowym od powrotu do szkoły po uprzednim ustaleniu z nauczycielem. Kartkówki obejmujące trzy ostatnie lekcje( gramatyczne, literackie) nie są zapowiadane. Dłuższych, pisemnych prac domowych nie zadajemy z dnia na dzień. Prace klasowe wraz z testami przechowujemy do końca danego semestru w teczkach uczniowskich. 4
Uczeń ma obowiązek systematycznie prowadzić zeszyt przedmiotowy. Uczeń jest zobowiązany do noszenia podręczników i zeszytu na każdą lekcję. Ich brak może skutkować oceną niedostateczną. Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek (także zadań domowych) za czas swojej nieobecności po powrocie do szkoły. Termin uczeń ustala z nauczycielem. Uczeń nie ponosi żadnych sankcji z tytułu nieprzygotowania do zajęć, w pierwszym dniu po dłuższej nieobecności spowodowanej chorobą lub przypadkiem losowym. 10. Pracą domową jest również przeczytanie lektury lub tekstu zamieszczonego w podręczniku. Za niewykonanie pracy uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Tytuły lektur podajemy uczniom na początku roku szkolnego. Przed omawianiem lektury uczniowie mogą pisać niezapowiedziany test sprawdzający znajomość treści. Uczeń ma prawo dwa razy w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do zajęć bez żadnych sankcji, przy czym, jeśli jest to praca pisemna, uczeń zobowiązany jest do jej nadrobienia w czasie wyznaczonym przez nauczyciela. Niewywiązanie się z terminu skutkuje oceną niedostateczną. Nie dotyczy to wypowiedzi pisemnych oraz recytacji, prezentacji/referatów, lekcji powtórzeniowych. Nieprzygotowanie do lekcji zgłosić należy przed jej rozpoczęciem. Za aktywność podczas lekcji (w zależności od zaangażowania i trudności zadań) uczeń otrzymuje oceny, na które składają się zdobywane systematycznie plusy. Pięć plusów = ocena bardzo dobra. Czynnikiem wpływającym na podniesienie oceny śródrocznej i rocznej jest wykonywanie dodatkowych zadań, szczególna aktywność na lekcji, osiągnięcia w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, starannie prowadzony zeszyt przedmiotowy. Na koniec semestru nie przewiduje się zaliczania materiału. 5
Punkty uzyskane z prac klasowych i sprawdzianów przeliczane są na stopnie wg następującej skali: PRACE KLASOWE SPRAWDZIANY DYKTANDA KARTKÓWKI KARTKÓWKI ORTOGRAFICZNE 100% - 90% - BDB 89% - 75% - DB 74% -50% - DST 49% -31% - DP 30% - NDST 1 2 BŁ. BDB 3 4 BŁ. DB 5 7 BŁ. DST 8 10 BŁ. DP 11 BŁ. - NDST 100% - 90% - BDB 89% - 80% - DB 79% -60% - DST 59% - 50% - DP OD 49% - NDST 1 BŁ. BDB 2BŁ DB 3BŁ. DST 4BŁ DP 5 I WIĘCEJ - NDST Wagi ocen Sprawdzian (sprawdzian czytelniczy sprawdzający stopień rozumienia czytanego tekstu oraz posługiwanie się poznanymi terminami z teorii literatury, sprawdziany z nauki o języku, prace stylistyczne waga 10/ poprawa waga 9 dyktando ortografia i interpunkcja - waga 8 / poprawa waga 7 recytacja poezji i prozy; - waga 6 / poprawa waga 5 czytanie - waga 5 praca na lekcji (polecenia, ćwiczenia, odpowiedzi ustne, praca w grupie) waga 5 estetyka zeszytu ( pismo, błędy, daty, ogólny wygląd) waga 4 kartkówka (10 15 minutowa ) waga 7 / poprawa waga 4 dłuższe wypowiedzi - waga 7/ poprawa waga 6 zadanie nadobowiązkowe waga 10 prace domowe; - waga 5 kartkówka urograficzna waga 7 trening przed sprawdzianem - waga 4 lektura - waga 5 projekt - waga 5 praca domowa/ praca stylistyczna - waga 6 / poprawa waga 4 6
PSO z j. polskiego dopuszcza możliwość wystawiania ocen ze znakami + / -, ale tylko podczas śródrocznego sprawdzania wiadomości i umiejętności. Na półrocze i koniec roku szkolnego oceny muszą być pełne. SPOSOBY INFORMOWANIA RODZICÓW Wymagania edukacyjne z języka polskiego są przedstawione uczniom na początku roku szkolnego. Uczeń potwierdza zaznajomienie się z przedmiotowymi zasadami oceniania i kryteriami ocen przez zapis w zeszycie przedmiotowym. Rodzice uczniów są informowani przez wychowawcę klasy o możliwości zapoznania się z przedmiotowymi zasadami oceniania z języka polskiego w pracowni, na stronie internetowej szkoły oraz u nauczyciela uczącego przedmiotu. Wychowawca klasy przekazuje tę informację rodzicom podczas pierwszych w danym roku szkolnym zebrań z rodzicami. Informacja o postępach ucznia udzielana jest przez nauczyciela w czasie konsultacji indywidualnych oraz zebrań. W przypadku wystąpienia problemów w nauce rodzice powiadamiani są o konieczności odbycia konsultacji z nauczycielem poprzez wpis do zeszytu przedmiotowego. W dzienniczku ucznia oraz w dzienniku elektronicznym wpisywane są także oceny bieżące ucznia oraz zawiadomienia o przewidywanych ocenach klasyfikacyjnych. Informacje te rodzic zobowiązany jest potwierdzać każdorazowo swoim podpisem (dot. dzienniczka ucznia). DOSTOSOWANIE PSO Z JĘZYKA POLSKIEGO DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI 1. Uczniowie posiadający opinię PPP o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie PPP o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy. 4. Uczeń mający kłopoty z opanowaniem materiału może zwrócić się o pomoc do nauczyciela i wspólnie z nim ustalić działania wspomagające proces uczenia się poprzez: pomoc nauczyciela przedmiotu, pomoc koleżeńską, uczestnictwo w dodatkowych zajęciach). 7
OGÓLNE WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto wykazuje się wiedzą i umiejętnościami znacznie wykraczającymi poza program nauczania. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który w zakresie kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: 1. Słuchanie i mówienie: Buduje logiczne, spójne i poprawne merytorycznie wypowiedzi na określone tematy. Dyskutuje, polemizuje, przytacza trafne argumenty na uzasadnienie własnego stanowiska Dostrzega problem, zgłasza propozycje rozwiązania, wyciąga wnioski. Wykazuje się bardzo dobrą znajomością wszystkich lektur programowych. Wygłasza z pamięci fragmenty prozy lub poezji, dokonując głosowej interpretacji poprzez odpowiednią barwę głosu i intonację. Samodzielnie i krytycznie analizuje i interpretuje teksty, posługując się terminologią z zakresu teorii literatury. Sprawnie posługuje się wymaganymi programowo formami wypowiedzi 2. Czytanie tekstów literackich i innych tekstów kultury. Płynnie i bezbłędnie czyta, interpretując tekst poprzez właściwą intonację. Zna środki wyrazu typowe dla różnych dziedzin sztuki i umie odczytać ich funkcje. Potrafi krytycznie odczytać treść przekazów medialnych, w tym reklam. 3. Tworzenie własnego tekstu. Sprawnie redaguje wymagane programowo pisemne formy wypowiedzi Sprawnie dokonuje różnorodnych operacji na tekście: streszcza, rozwija, dokonuje adaptacji 4. Praktyczne posługiwanie się wiedzą z nauki o języku. Uczeń, tworząc teksty mówione i pisane, sprawnie i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę z zakresu: fleksji, składni, słowotwórstwa, frazeologii, fonetyki 5. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna. Uczeń zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne i potwierdza to bezbłędnym zapisem. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który w zakresie kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: 8
1. Słuchanie i mówienie. Słucha uważnie wypowiedzi i potrafi dokonać selekcji przekazywanych informacji Tworzy poprawne składniowo i merytorycznie wypowiedzi wielozdaniowe. Bierze udział w dyskusji, popierając własne zdanie trafnie dobranymi argumentami Poprawnie posługuje się wymaganymi programowo formami wypowiedzi. Dobrze zna treści lektur, wykorzystuje konteksty niezbędne do ich interpretacji. Bezbłędnie wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy. 2. Czytanie tekstów literackich i innych tekstów kultury. Uczeń czyta płynnie i bezbłędnie, ze zrozumieniem. Czyta teksty kultury na poziomie dosłownym, symbolicznym i przenośnym Dostrzega wartości wpisane w teksty kultury. 3. Tworzenie własnego tekstu. Poprawnie redaguje wymagane programowo pisemne formy wypowiedzi Tworzy wymagane programowo teksty użytkowe Umiejętnie dokonuje operacji przekształcenia tekstu: streszcza, rozwija, dokonuje adaptacji 4. Praktyczne posługiwanie się wiedzą z nauki o języku. Uczeń, tworząc własne teksty, sprawnie posługuje się wiedzą z zakresu fleksji, składni, słowotwórstwa, frazeologii, fonetyki 5. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna. Zna reguły ortograficzne i interpunkcyjne Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który w zakresie kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: 1. Słuchanie i mówienie: Słucha uważnie wypowiedzi i dokumentuje to, wskazując główną myśl i odpowiadając na pytania Zna treść lektur, umie odtworzyć najważniejsze wydarzenia. Buduje krótkie, logiczne wypowiedzi na temat lektury, filmu, różnych problemów codziennego życia, posługując się pojęciami literackimi i kulturowymi. Potrafi określić swoje stanowisko i uzasadnić je. Wygłasza z pamięci fragmenty prozy i poezji. Umie zadawać pytania, znając wartość pytań otwartych i zamkniętych. Odróżnia fakty od opinii. Mówi w sposób zgodny z ogólnopolską normą wymowy. 2. Czytanie tekstów literackich i innych tekstów kultury. 9
Potrafi odczytać znaczenie dosłowne i przenośne związków i wyrażeń wpisanych w teksty kultury. Czyta płynnie, ze zrozumieniem. Zauważa i prawidłowo odczytuje intencje nadawcy Zna środki wyrazu właściwe różnym tekstom kultury i umie je nazwać. Odczytuje bliskie mu wartości wpisane w teksty. 3. Tworzenie własnego tekstu. Redaguje krótkie teksty w formach wypowiedzi określonych w podstawie programowej. Przestrzega zasad organizacji tekstu (wstęp, rozwinięcie, zakończenie, akapity). Potrafi przekształcić tekst streszczając, rozwijając lub zapisując go w formie planu. Tworzy teksty użytkowe określone w podstawie programowej Tworzy teksty użytkowe określone w podstawie programowej 4. Praktyczne posługiwanie się wiedzą z nauki o języku. Uczeń, tworząc różne formy wypowiedzi, posługuje się wiedzą z zakresu: fleksji ( części mowy odmienne i nieodmienne), składni ( zdania pytające, oznajmujące, rozkazujące, złożone, równoważniki zdania, wypowiedzenia wielokrotnie złożone), słowotwórstwa (wyrazy podstawowe, pochodne, budowa słowotwórcza wyrazu, zapożyczenia, wulgaryzmy, synonimy, antonimy, homonimy), frazeologii ( zna znaczenie popularnych mitologizmów, wyrażeń i zwrotów zaczerpniętych z Biblii i świadomie stosuje je w swoich wypowiedziach). 5. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna. Zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne, dopuszcza się błędy ortograficzne. Poprawnie przenosi wyrazy. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który w zakresie kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: 1. Słuchanie i mówienie. Słucha uważnie krótkiej wypowiedzi i dokumentuje to odpowiedzią na pytanie. Rozumie mowę ciała (język niewerbalny). Samodzielnie buduje jedno lub dwuzdaniowe wypowiedzenia na temat lektur, zjawisk kulturowych, zainteresowań. Wygłasza z pamięci krótkie teksty poetyckie i fragmenty prozy. Zna problematykę lektur i dokumentuje to odpowiadając na pytania. Przy pomocy nauczyciela tworzy wypowiedzenia wielozdaniowe. 10
2. Czytanie tekstów literackich i innych tekstów kultury. Czyta płynnie, aczkolwiek zdarzają się nieliczne błędy. Potrafi odczytać znaczenie dosłowne i symboliczne niektórych wyrażeń i zwrotów. Odczytuje treści przekazów medialnych i innych tekstów kultury. 3. Tworzenie własnego tekstu. Podejmuje próby redagowania tekstów w formach wypowiedzi określonych w podstawie programowej. Zna zasady organizacji tekstu pisanego i stara się je stosować. Potrafi zredagować niektóre teksty użytkowe. 4. Praktyczne posługiwanie się wiedzą z nauki o języku. Uczeń, tworząc własne teksty, posługuje się wiedzą z zakresu: fleksji ( stosuje poprawne formy wyrazów, rozwija tekst, dodając do rzeczowników i czasowników właściwe określenia), składni ( przekształca tekst, tworząc ze zdań pojedynczych- złożone, z równoważników-zdania, z konstrukcji czynnych- bierne), słowotwórstwa (stosuje synonimy, wyrazy nacechowane emocjonalnie). 5. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna. Zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne, dopuszcza się błędy ortograficzne Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który w zakresie kompetencji polonistycznych nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Renata Kusch 11
12