Rozwój systemu finansowego w Polsce

Rozwój systemu finansowego w Polsce Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Warszawa, styczeń 29 r. 1

Ewolucja systemu finansowego (1) Aktywa światowego systemu finansowego bln USD 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 12 5 2 23 167 65 134 142 53 117 38 43 94 92 96 32 51 43 24 32 28 34 36 3 28 26 43 26 22 23 14 14 17 2 24 24 9 1 16 25 26 29 34 38 39 45 53 8 198 199 2 21 22 23 24 25 26 27 Rynek akcji Papiery dłużne pozostałych sektorów Papiery dłużne sektora publicznego Sektor bankowy Lata 198 199 2 21 22 23 24 25 26 27 Nominalny PKB w bilionach USD 1 22 32 32 33 37 42 45 49 55 Aktywa systemu finansowego do PKB w % 19 21 294 29 292 318 323 317 346 358 Uwaga: niektóre dane nie sumują się ze względu na zaokrąglenia. Źródło: Mapping Global Capital Markets, Fifth Annual Report, McKinsey Global Institute, 28. 196 2

Ewolucja systemu finansowego (2) Ewolucja systemu finansowego w Polsce w zależności od rozwoju gospodarczego Segmenty sektora finansowego. (w % PKB) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 9,5 1 Logarytm PKB per capita (w PPP) Sektor bankowy - wartości rzeczywiste w Polsce Rynek akcji Rynek akcji - wartości rzeczywiste w Polsce Papiery dłużne sektora publicznego Papiery dłużne sektora publicznego - wartości rzeczywiste w Polsce Papiery dłużne pozostałych sektorów Papiery dłużne pozostałych sektorów - wartości rzeczywiste w Polsce Sektor ubezpieczeniowy Sektor ubezpieczeniowy - wartości rzeczywiste w Polsce 2 23 27 Źródło: opracowanie NBP na podstawie danych Banku Światowego. 3

Struktura systemu finansowego (1) Aktywa systemu finansowego w relacji do PKB w latach 24-27 (w %) 24 25 26 27 Polska 78,6 85, 96,5 14, Czechy 119,3 126,7 125,6 134,2 Węgry 1, 114,6 128,4 14,6 Słowacja 1,5 11,9 11,5 113,5 Strefa euro 365,7 398,4 416,4 435,8 Źródło: dla strefy euro: EU Banking Structures. Frankfurt October 28, ECB; dla pozostałych krajów dane udostępnione przez narodowe banki centralne oraz dane GUS. Polska gospodarka, podobnie jak gospodarki innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej, wciąż charakteryzuje się względnie niskim poziomem pośrednictwa finansowego. 4

Struktura systemu finansowego (2) Stopień rozwoju sektora bankowego w latach 25-27 (w %) Kraj Aktywa/PKB 25 26 27 Kredyty/PKB 25 26 27 Depozyty/PKB 25 26 27 Polska 59,6 64,3 68,1 26,3 3,4 36,6 33,5 35,4 35,9 Czechy 98,9 97,5 15,4 37,6 43,2 5,3 58,6 6, 62,8 Węgry 79,7 87,4 96, 39,3 43,1 47,8 34, 35,2 34,5 Słowacja 95,4 86,1 89,7 38, 4,7 44,8 58,1 56,6 57,3 Strefa euro 28,4 294,6 318,5 122,3 128,1 135,8 12, 16, 112,1 Źródło: dla strefy euro: EU Banking Structures. Frankfurt October 28, ECB; dla pozostałych krajów dane udostępnione przez narodowe banki centralne oraz dane GUS. W Europie Środkowo-Wschodniej widoczny jest relatywnie niski poziom rozwoju sektora bankowego w porównaniu z krajami strefy euro. 5

Struktura systemu finansowego (3) Kapitalizacja rynku akcji w latach 25-28 Kraj 25 Kapitalizacja rynku akcji (spółki krajowe, mld euro) 26 27 28 Kapitalizacja rynku akcji w relacji do PKB 25 26 27 Polska Czechy 79,9 31,1 114,3 34,7 141,7 48, 65,2 29,6 31,4 31, 41,3 3,6 43,7 37,6 Węgry Słowacja 27,6 3,7 31,7 4,2 31,5 4,6 13,3 3,9 31, 9,7 35,2 9,5 31,2 8,3 27 27 Strefa euro 7.12,1 8, Źródło: dane GPW i GUS dla Polski, dane FESE i Eurostat dla pozostałych krajów. Kapitalizacja rynków akcji krajów Europy Środkowo- Wschodniej jest znacznie niższa niż w strefie euro. Polski rynek akcji pozostaje jednak, mimo niekorzystnej sytuacji na światowym rynku finansowym, największym rynkiem regionu. 6

Struktura systemu finansowego (4) Struktura aktywów systemu finansowego w Polsce w latach 2-28 1 % 8 6 4 2 2 21 22 23 24 25 26 27 28 Banki komercyjne i spółdzielcze Zakłady ubezpieczeń Fundusze inwestycyjne Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe Podmioty maklerskie Otwarte fundusze emerytalne Źródło: NBP, KNF, Analizy Online, KSKOK. 7

Struktura systemu finansowego (5) Aktywa instytucji finansowych w Polsce w latach 2-28 (w mld zł) 2 21 22 23 24 25 26 27 28 Banki komercyjne 41,5 448,2 443,1 463,3 59,8 552,5 639,7 746, 985,2 1 Banki spółdzielcze 18, 21,5 23,4 25,7 28,7 33,9 42,1 48,9 56,5 1 SKOK-i 1,2 1,8 2,5 3,3 4,2 5,3 6, 7,3 8,8 2 Zakłady ubezpieczeń 37,9 47,1 57,6 65,7 77,9 89,6 18,6 126,9 14, 2 Fundusze inwestycyjne 7, 12,1 23, 33,8 37,6 61,6 99,2 133,8 73,7 1 Otwarte fundusze emerytalne 9,9 19,4 31,6 44,8 62,6 86,1 116,6 14, 138,3 Podmioty maklerskie 3,9 2,9 2,8 3,7 5,5 6,9 1,8 11,8 1,4 3 Łącznie 488,4 553, 584, 64,3 726,3 835,9 123, 1214,8 1413, 1 Dane wstępne 2 Dane na koniec września 28 r. 3 Dane na koniec czerwca 28 r. Źródło: NBP, KNF, Analizy Online, KSKOK. 8

Struktura aktywów finansowych gospodarstw domowych w latach 2-28, wg stanu na koniec okresu (mld zł) 8 7 6 5 4 3 2 mld zł Struktura systemu finansowego (6) Gotówka w obiegu (bez kas banków) Akcje notowane na GPW Skarbowe papiery wartościowe Tytuły uczestnictwa UFK i składki oszczędnościowe ubezpieczeń na życie Tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych Środki na rachunkach w OFE 1 2 21 22 23 24 25 26 27 28 Depozyty w SKOK-ach Depozyty bankowe Źródło: opracowanie NBP na podstawie danych NBP, MF, KNF, Analiz Online, KSKOK. 9

Miesięczne zmiany pozycji aktywów gospodarstw domowych w latach 24-28 2, 15, 1, 5,, -5, -1, -15, -2, -25, Struktura systemu finansowego (7) mld zł I V X I V X I V korekty na GPW Źródło: opracowanie NBP na podstawie danych NBP, MF, KNF, Analiz Online. wzrost indeksów giełdowych X I V X I 24 25 26 27 28 V X Depozyty złotowe Tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych Tytuły uczestnictwa UFK i składki oszczędnościowe z tytułu zawartych umów ubezpieczeń na życie Obligacje skarbowe 1

4 35 3 25 2 15 1-5 -1 Struktura systemu finansowego (8) 5 Zewnętrzne źródła finansowania polskich przedsiębiorstw w latach 21-28 (w mld zł) mld 21 22 23 24 25 26 27 28 Emisje długoterminowych obligacji na rynku krajowym Emisje długoterminowych obligacji na rynkach zagranicznych Emisje akcji na GPW Zmiana wartości kredytów bankowych Zmiana wartości pożyczek od podmiotów dominujących Leasing 1 Dla 28 r. dane za okres styczeń-wrzesień (nieannualizowane). Źródło: opracowanie NBP na podstawie danych KDPW, Fitch Polska i NBP. 1 11

Regulacje i infrastruktura systemu finansowego W 28 r. do polskiego prawa nadal nie zostały w pełni wprowadzone postanowienia dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID) oraz zapisy dyrektywy CRD (w odniesieniu do firm inwestycyjnych). 19 maja 28 r. Narodowy Bank Polski przystąpił do systemu TARGET2, w ramach którego nastąpiła integracja poszczególnych systemów płatności krajów strefy euro (oraz innych państw UE), poprzez przeniesienie całości rozliczeń z krajowych systemów RTGS na wspólną platformę techniczną (SSP). W 28 r. w KDPW nie został uruchomiony system umożliwiający rozrachunek zdematerializowanych papierów dłużnych znajdujących się w obrocie poza rynkiem regulowanym tzw. Systemu Obsługi Dłużnych Papierów Wartościowych (SODPW). 12

Kredyty i depozyty dla sektora niefinansowego w latach 2-28 7 mld zł Sektor bankowy (1) 6 5 4 3 2 1 I IV I IV I IV I IV I IV I IV I IV I IV I IV 2 21 22 23 24 25 26 27 28 Kredyty Depozyty Źródło: NBP, dane dla podmiotów krajowych. Uwaga: za grudzień 28 r. dane wstępne. Systematycznie zwiększa się różnica między wartością kredytów udzielonych sektorowi niefinansowemu oraz wartością zgromadzonych przez ten sektor depozytów. 13

Sektor bankowy (2) Dynamika kredytów dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw 7 6 5 4 3 2 1 % 4,6 54,8 34,5 5,8 38,6 24,1 11,6 18,8 21 16,5 4,3 4,6 62,5 45, 17,1 16,4 25 26 27 28 7 6 5 4 3 2 1 % 61,4 37,2 31,1 35,4 28,4 29,7 18,9 28,2 16,8 24,1 16,8 14,1 3,8 1,4 9,5 3,6 25 26 27 28 Gospodarstwa domowe W rachunku bieżącym Na zakup nieruchomości Na inwestycje Ogółem Przedsiębiorstwa W rachunku bieżącym Na zakup nieruchomości Na inwestycje Ogółem Źródło: NBP. Uwaga: za grudzień 28 r. dane wstępne. 14

75 65 55 45 35 25 15 5-5 Sektor bankowy (3) Kredyty mieszkaniowe dla gospodarstw domowych w latach 25-28 % % 58, 6,4 62, 63,5 65,3 67, 66,5 69,5 63,8 62,2 58,6 57, 55,2 56,9 58,1 62,5 42, 39,6 38, 36,5 34,7 33, 33,5 36,2 37,8 41,4 43, 44,8 43,1 41,9 37,5 3,5 I IV I IV I IV I IV 25 26 27 28 Udział - kredyty złotowe - lewa oś Udział - kredyty walutowe - lewa oś Tempo q/q - kredyty złotowe - prawa oś Tempo q/q - kredyty walutowe - prawa oś Roczne tempo wzrostu (%) Stan zadłużenia (mln zł) Źródło: NBP, dane dla krajowych gospodarstw domowych. Uwaga: za grudzień 28 r. dane wstępne. W przeciwieństwie do 27 r., w 28 r. spadał udział kredytów złotowych. 75 65 55 45 35 25 15 5-5 złotowe walutowe ogółem 25 18,2 58,2 4,8 26 52,8 54,9 54,1 27 86,3 3, 5,4 28 12,8 19,4 66,1 złotowe walutowe ogółem 25 15 569,8 2 237,4 35 87,2 26 28 123,3 49 582,3 77 75,6 27 52 391,4 64 449,1 116 84,5 28 59 97,8 134 97,2 194 68, 15

Sektor bankowy (4) Struktura walutowa kredytów mieszkaniowych gospodarstw domowych na tle dysparytetu stóp procentowych w Polsce i Szwajcarii 8 7 6 5 4 3 2 1 % % I IV I IV I IV I IV 25 26 27 28 Udział - kredyty złotowe - lewa oś Udział - kredyty walutowe - lewa oś Dysparytet między 3M WIBOR i 3M LIBOR CHF Źródło: NBP, bank centralny Szwajcarii (SNB). Dane dla krajowych gospodarstw domowych. Uwaga: za grudzień 28 r. dane wstępne. 8 7 6 5 4 3 2 1 16

Sektor bankowy (5) Udział kredytów w CHF w kredytach dla gospodarstw domowych wg wartości nowo udzielonych kredytów 1% 8% 6% 4% 2% % 1-27 2-27 3-27 4-27 5-27 6-27 7-27 8-27 9-27 1-27 11-27 12-27 1-28 2-28 3-28 4-28 5-28 6-28 7-28 8-28 9-28 1-28 11-28 PLN USD EUR CHF Źródło: NBP, dane dotyczące statystyki stóp procentowych przekazywane do NBP przez próbę sprawozdawczą 2 banków. 17

Sektor bankowy (6) Udział kredytów w CHF w kredytach dla gospodarstw domowych wg stanów na koniec okresów Stan na grudzień 27 r. Stan na grudzień 28 r. kredyty złotowe kredyty walutowe 44,8% 55,2% kredyty walutowe 95,3% 3,4% kredyty złotowe kredyty walutowe 3,5% 69,5% kredyty walutowe 96,% 1,7% w PLN w CHF w EUR w USD w innych walutach w PLN w CHF w EUR w USD w innych walutach Źródło: NBP, dane dotyczą sprawozdawczości całego sektora bankowego (dane kwartalne). Uwaga: za grudzień 28 r. dane wstępne. W 28 r. wzrósł udział kredytów walutowych. Wśród nich nadal dominowały kredyty w CHF. 18

16 14 12 1 8 6 4 2-2 mld zł,5 6,7 222,8 Wyniki finansowe sektora bankowego w latach 24-28 69,6 Źródło: NBP. Uwaga: za grudzień 28 r. dane wstępne. Sektor bankowy (7),5 8,7 3,3 7,2,5 1,2 17,4-1,7,7 11,6 35,7 13,6,9 13,8 34, 24 25 26 27 28 Banki spółdzielcze - lewa oś Banki komercyjne - lewa oś Banki spółdzielcze, zmiana procentowa - prawa oś Banki komercyjne, zmiana procentowa - prawa oś 19,4 % 24 21 18 15 12 9 6 3-3 19

15 12 9 6 3 Niebankowe instytucje finansowe (1) Wielkość i tempo zmian aktywów netto funduszy inwestycyjnych w latach 24-28 mld zł % 1 4-2 -8-14 -2 I IV V VI V IX X XI X I IV V VI V IX X XI X I IV V VI V IX X XI X I IV V VI V IX X XI X I IV V VI V IX X XI X 24 25 26 27 28 Wartość aktywów netto - lewa oś Tempo zmian - prawa oś Źródło: Analizy Online. 2

1 Niebankowe instytucje finansowe (2) Zmiana aktywów netto funduszy inwestycyjnych na tle stopy zwrotu z indeksu WIG mld zł % 16 5-5 -1-15 -2-25 I V X I V X I V X I V X I V X 1 4-2 -8-14 -2-26 24 25 26 27 28 Saldo napływu środków Wynik z zarządzania Stopa zwrotu z indeksu WIG Źródło: Analizy Online. 21

Niebankowe instytucje finansowe (3) Relacja aktywów funduszy inwestycyjnych do depozytów bankowych od sektora niefinansowego, wg stanu na koniec okresu 35 3 25 % 26,3 32,4 2 18,6 15,1 15 11,5 12,4 1 8,2 5 1,3 1, 1,4 2,8 4,2 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 Źródło: NBP, Analizy Online. Uwaga: za grudzień 28 r. dane wstępne. 22

Niebankowe instytucje finansowe (4) mld zł 15 Aktywa netto OFE % 14, 136,4 139,7 13,2132,7 138,3 125 125 116,6 1 1 86,1 75 75 62,6 5 5 25 9,9 19,4 31,6 44,8 25-25 2 21 22 23 24 25 26 27 28.6 28.9 28.1 28.11 28.12 Źródło: KNF. Aktywa netto OFE - lewa oś Tempo zmian OFE - prawa oś Pomimo systematycznego napływu składek z ZUS, aktywa netto OFE w 28 r. były niższe niż na koniec 27 r. 23

Niebankowe instytucje finansowe (5) 4 3 2 1 mld zł Przyrost aktywów OFE 3,5 23,5 23,5 17,8 15,2 1,3 7, 7,1 11,4 14, 16,2 17,7 2,5-1 -2-3 -1,7-21,3 1 24 25 26 27 28 Składki Wynik finasowy OFE Przyrost aktywów netto Źródło: KNF. 1 Dane szacunkowe. Ujemny wynik finansowy OFE w 28 r. miał bezpośredni wpływ na spadek aktywów netto OFE. 24

Niebankowe instytucje finansowe (6) 2 mld zł Wyniki finansowe PTE i OFE 1 7,1,4 1,3,5 15,2,6 7,,7,6 2-1 -21,3 1-2 -3 24 25 26 27 28 Wynik finasowy OFE Wynik finasowy PTE 1 Dane szacunkowe, 2 Dane na koniec września 28 r. (nieannualizowane). Źródło: KNF. Wyniki finansowe PTE wzrosły pomimo znacznego obniżenia wyników finansowych OFE. 25

Niebankowe instytucje finansowe (7) Składka przypisana brutto zakładów ubezpieczeń 4 mld zł 57 % 6 3 36,2 4 2 1 Źródło: KNF. 12,7 14,9 15,3 15,6 21,1 16,4 25,5 18,2 W 28 r. rynek ubezpieczeń na życie rozwijał się dynamicznie pomimo niekorzystnej sytuacji na rynku finansowym. 19,9 24 25 26 27 w okresie 27q3-28q3 Składka przypisana brutto - zakłady ubezpieczeń na życie Składka przypisana brutto - zakłady ubezpiezpieczeń majątkowych Przyrost składki - zakłady ubezpieczeń na życie Przyrost składki -zakłady ubezpiezpieczeń majątkowych 12 2 26

Rynek pieniężny (1) Zadłużenie z tytułu poszczególnych instrumentów rynku pieniężnego oraz wartość obrotów na rynku transakcji lokacyjnych 24 25 26 27 Rynek instrumentów dłużnych (zadłużenie na koniec okresu w mld zł) Bony skarbowe 46,9 24,4 25,8 22,6 Bony pieniężne 5,7 23, 18,4 7,8 Krótkoterminowe bankowe papiery dłużne 2,9 2,8 4,5 2,9 Krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw 6,6 5,6 6,3 1,6 Rynek transakcji lokacyjnych (średnie dzienne obroty netto w mld zł) Lokaty niezabezpieczone 7,4 8,2 9,8 11,5 FX swap 12,9 13,6 12,9 11,4 Transakcje repo/sbb/bsb 4,5 6,2 8,4 9, 28 5,4 1,2 2,1 11,58 1,3 9,9 1 8,9 1 Źródło: NBP, MF. 1 Na podstawie danych za okres styczeń - listopad 28 r. 27

Rynek pieniężny (2) Struktura transakcji o charakterze lokacyjnym na rynku międzybankowym w Polsce i w strefie euro % 1 8 15 12 8 8 12 9 12 17 15 25 23 27 25 29 2 6 43 45 43 47 44 4 76 76 75 77 68 2 32 31 3 28 27 24 25 26 27 28 24 25 26 27 28 Polska Strefa euro Lokaty niezabezpieczone Transakcje warunkowe Swapy walutowe Uwaga: obroty netto na międzybankowym rynku transakcji o charakterze lokacyjnym w Polsce i w strefie euro są równe wartości nominalnej lokat niezabezpieczonych, transakcji warunkowych (repo i SBB) oraz swapów walutowych zawartych jedynie między bankami rezydentami, odpowiednio, Polski i strefy euro. Źródło: obliczenia własne na podstawie danych NBP, KDPW oraz Euro Money Market Survey. Frankfurt 28, European Central Bank. 28

Rynek pieniężny (3) Premia za ryzyko kredytowe na rynku USD, EUR, GBP i PLN w okresie październik 26 - grudzień 28 r. 4 pkt 35 3 25 2 15 1 5-5 25 paź 6 25 lis 6 25 gru 6 25 sty 7 25 lut 7 25 mar 7 25 kwi 7 25 maj 7 25 cze 7 25 lip 7 25 sie 7 25 wrz 7 25 paź 7 25 lis 7 25 gru 7 25 sty 8 25 lut 8 25 mar 8 25 kwi 8 25 maj 8 25 cze 8 25 lip 8 25 sie 8 25 wrz 8 25 paź 8 25 lis 8 25 gru 8 Źródło: Thomson Reuters. Spread 3M WIBOR / 3M OIS Spread 3M EURIBOR / 3M OIS Spread 3M LIBOR / 3M OIS Spread 3M GB LIBOR/ 3M OIS Wzrost marży kredytowej na rynku pieniężnym w Polsce nastąpił dopiero po upadku Lehman Brothers. 29

mld zł 2 18 16 14 12 1 Obroty netto na rynku niezabezpieczonych lokat międzybankowych w Polsce 8 6 4 2 sty-26 mar-26 maj-26 Źródło: NBP. lip-26 wrz-26 Rynek pieniężny (4) lis-26 sty-27 mar-27 maj-27 lip-27 wrz-27 lis-27 sty-28 mar-28 maj-28 Wartość transacji do kalkulacji stawki POLONIA Obroty netto - dane z systemu SORBNET Wielom. (Obroty netto - dane z systemu SORBNET) Wielom. (Wartość transacji do kalkulacji stawki POLONIA) lip-28 wrz-28 lis-28 3

Rynek pieniężny (5) Miesięczne obroty netto na krajowym rynku fx swap PLN mld zł 4 35 3 25 2 15 1 5 I V X I V X I V X I V X I V 24 25 26 27 28 Obroty netto ogółem - lewa skala Udział transakcji z bankami zagranicznymi (w %) - prawa skala Źródło: NBP. W okresie IX-XI 28 r. nastąpiła zmiana struktury walutowej obrotów istotnie wzrosła wartość transakcji EUR/PLN i spadła wartość transakcji USD/PLN. % 1 9 8 7 6 5 4 3 2 31

Kasowy rynek walutowy (1) Średnie dzienne obroty netto na rynku złotego, korony czeskiej i forinta w kwietniu 24 r. i kwietniu 27r. (mln USD) Złoty Korona czeska Forint 24 27 24 27 24 27 Obroty ogółem, w tym: 1.566 4.851 736 1.63 752 2.959 transakcje między rezydentami 571 7 174 279 162 268 transakcje rezydent nierezydent 481 84 28 54 245 423 transakcje między nierezydentami 514 3.311 281 847 345 2.268 Źródło: obliczenia NBP na podstawie Triennial Central Bank Survey Foreign exchange and derivatives market activity in 27. Basel 27, Bank for International Settlements, s. 59-6 oraz wyników krajowych udostępnionych przez NBP, Narodowy Bank Czech i Narodowy Bank Węgier. Jedynie około 3% transakcji na rynku złotego jest zawieranych z udziałem banków działających w Polsce. Ponadto, na krajowym rynku jest duży udział operacji z bankami zagranicznymi. 32

Miesięczne obroty netto na międzybankowym rynku złotego w Polsce 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 mld zł Kasowy rynek walutowy (2) % 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 I V X I V X I V X I V Źródło: NBP. 25 26 27 28 Obroty netto ogółem - lewa skala Udział transakcji z bankami zagranicznymi (w %) - prawa skala W wyniku zaburzeń na światowym rynku finansowym w IV kwartale 28 r. nastąpił spadek obrotów na rynku złotego. 33

Rynek kapitałowy (1) Wielkość poszczególnych segmentów rynku kapitałowego w latach 25-28 (w mld zł) 25 26 27 28 Instrumenty dłużne 32,9 345,4 389,3 399,9 Obligacje rynkowe SP 278,4 317 35,9 36,8 Długoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw 8,9 9,8 15,8 15,2 Obligacje komunalne 3,3 3,8 4,1 4,5 Długoterminowe bankowe papiery dłużne 2,7 5,3 8,3 8,5 Listy zastawne 1,8 1,7 2,4 2,9 Obligacje NBP 7,8 7,8 7,8 7,8 Instrumenty udziałowe akcje 424,9 635,9 1.8,4 465,1 Uwaga: dla instrumentów dłużnych wielkość poszczególnych segmentów rynku kapitałowego mierzona wartością tych instrumentów w obiegu, a dla instrumentów udziałowych kapitalizacją spółek notowanych na głównym rynku GPW. Dane dotyczące długoterminowych bankowych papierów dłużnych dla lat 24-25 obejmują zobowiązania polskich banków komercyjnych z tytułu emisji własnych papierów wartościowych nominowanych w złotych. Dane dla 26 r., 27 r. i 28 r. obejmują również wyemitowane przez banki hipoteczne obligacje nominowane w walutach obcych oraz obligacje Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Źródło: opracowanie NBP podstawie danych MF, NBP, GPW, Fitch Polska. 34

16 Rynek kapitałowy (2) Indeksy WIG2, WIG, mwig4 i swig8 w latach 25-28 14 12 1 8 6 4 2 Uwaga: szeregi zostały znormalizowane do 1 pkt na dzień 28 grudnia 27 r. Źródło: Bloomberg. 35 24-12-31 25-3-31 25-6-3 25-9-3 25-12-31 26-3-31 26-6-3 26-9-3 26-12-31 27-3-31 27-6-3 27-9-3 27-12-31 28-3-31 28-6-3 28-9-3 28-12-31 pkt WIG2 WIG mwig4 swig8

mln zł 63 54 45 36 27 18 9 Rynek kapitałowy (3) Miesięczna wartość transakcji obligacjami skarbowymi oraz wskaźnik płynności 1,4 1,2 1,,8,6,4,2 I IV VVI V IX XXI X I IV VVI V IX XXI X I IV VVI V IX XXI X I IV VVI V IX XXI X, 25 26 27 28 Transakcje bezwarunkowe-lewa oś Transakcje repo-lewa oś Transakcje sbb-lewa oś Wskaźnik płynności-prawa oś Źródło: obliczono na podstawie danych MF oraz KDPW. 36

Rynek kapitałowy (4) Inwestorzy na rynku obligacji skarbowych 12 mld zł 1 8 6 87,2 76, 67,7 74,4 74,5 55,4 56,4 68,2 63,7 97,3 83, 69,4 4 34,2 37,5 2 21,1 1,4 12,5 12,1 3,6 5,4 2,7 6,5 18,8 9,4 Banki komercyjne Inwestorzy zagraniczni Zakłady ubezpieczeń Fundusze emerytalne Fundusze inwestycyjne Osoby fizyczne Podmioty niefinansowe Inne podmioty 26-12-31 27-12-31 28-11-3 Źródło: MF. 37

Rynek instrumentów pochodnych (1) Średnie dzienne obroty netto na krajowym rynku instrumentów pochodnych (w mln zł) POZAGIEŁDOWE Procentowe Walutowe GIEŁDOWE Procentowe Walutowe Akcyjne - w tym futures na WIG 24 5.49,3 4.178,3 1.312, 251,5,,5 251, 239,6 Źródło: GPW, NBP. W 28 r. obserwowano dalszy wzrost obrotów na krajowym rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych. Na rynku giełdowym jedynym płynnym instrumentem były kontrakty futures na WIG 2. 25 7.759,4 6.24,7 1.518,7 498,9 15,,8 483,1 448,8 26 8.362,3 6.729,8 1.632,5 797,6 5,3,4 791,9 742,8 27 12.932, 1.268,1 2.663,9 1.411,,8,7 1.49,5 1.343,2 Uwaga: obroty na rynku pozagiełdowym w 28 r. wyznaczono na podstawie danych za okres 11 miesięcy (styczeń listopad). 28 15.331,3 12.94,4 3.236,9 1.241,9-14,4 1.227,5 1.185,6 38

25 Rynek instrumentów pochodnych (2) Miesięczne obroty na krajowym rynku transakcji FRA, OIS i IRS nominowanych w złotych w latach 24-28 mld zł 2 15 1 5 I IV V VI V IX X XI X I IV V VI V IX X XI X I IV V VI V IX X XI X I IV V VI V IX X XI X I IV V VI V IX X XI 24 25 26 27 28 Źródło: NBP. FRA OIS IRS 39

4 36 32 28 24 2 16 12 8 4 Rynek instrumentów pochodnych (3) Miesięczne obroty na krajowym rynku transakcji forward złotego mld zł I V Źródło: NBP. X I V X I V X I V X I V 24 25 26 27 28 Obroty netto na rynku międzybankowym - lewa oś Obroty na rynku klientowskim - lewa oś Udział transakcji z nierezydentami na rynku międzybankowym (%) - prawa oś % 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 4

Rynek instrumentów pochodnych (4) Średnie miesięczne obroty na krajowym rynku opcji walutowych na kurs złotego według wartości nominalnej w kwartałach 3 mld zł % 1 24 8 18 6 12 4 6 2 I IV I IV I IV I IV I IV 24 25 26 27 28 Obroty netto na rynku międzybankowym - lewa oś Obroty na rynku klientowskim - lewa oś Udział transakcji z nierezydentami na rynku międzybankowym (%) - prawa oś Uwaga: dane za IV kwartał 28 r. wyznaczono na podstawie informacji za październik i listopad. Źródło: NBP. 41

3, 2,7 2,4 2,1 1,8 1,5 1,2,9,6,3, Rynek instrumentów pochodnych (5) Średnie miesięczne obroty na krajowym rynku transakcji CIRS waluta obca/pln w kwartałach mld zł I IV I IV I IV I IV I IV Źródło: NBP. 24 25 26 27 28 Obroty netto na rynku międzybankowym - lewa oś Obroty na rynku klientowskim - lewa oś Udział transakcji z nierezydentami na rynku międzybankowym (%) - prawa oś Uwaga: dane za IV kwartał 28 r. wyznaczono na podstawie informacji za październik i listopad. % 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 42