Sprawozdanie roczne z realizacji Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata (MRPO) Sprawozdanie za 2011 rok*

Załącznik do Uchwały Nr 4 /12 Komitetu Monitorującego Małopolski Regionalny Program Operacyjny w latach 2007-2013 z dnia 21 czerwca 2012 r. Sprawozdanie roczne z realizacji Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 (MRPO) 1. Informacje wstępne Sprawozdanie za 2011 rok* PROGRAM OPERACYJNY SPRAWOZDANIE ROCZNE Z REALIZACJI PROGRAMU Cel KONWERGENCJA Kwalifikowany obszar POLSKA/ WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE Okres programowania 2007-2013 Numer programu (CCI) CCI 2007 PL 161PO010 Nazwa programu MAŁOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2007-2013 (MRPO) Rok sprawozdawczy 2011 Sprawozdanie zatwierdzone przez Komitet Monitorujący Małopolski Regionalny Program Operacyjny w latach 2007-2013 w dniu 21 czerwca 2012 r. Uchwałą Nr 4/12 * wartości w sprawozdaniu zostały przeliczone według kursu EBC 4,5270 euro; stan na 29.11.2011 r., dane zamieszczone w sprawozdaniu wygenerowane zostały z systemu KSI według stanu na 31.12.2011 r.

SPIS TREŚCI 1. Informacje wstępne... 1 2. Przegląd realizacji programu operacyjnego.. 2 2.1 Realizacja i analiza postępów.. 2 2.1.1 Informacje na temat postępów rzeczowych programu operacyjnego... 2 2.1.2 Informacje finansowe... 2 2.1.3 Informacje nt. podziału wykorzystania funduszy wg. kategorii interwencji 2 2.1.4 Pomoc w podziale na grupy docelowe.... 6 2.1.5 Pomoc ponownie wypłacona lub wykorzystana 6 2.1.6 Analiza jakościowa (poziom programu)... 7 2.1.6.1 System realizacji programu..... 7 2.1.6.2 Analiza postępu finansowego i rzeczowego... 18 2.1.6.3 Rekomendacje KE.. 31 2.1.6.4 Rekomendacje IZ i innych Instytucji..... 33 2.1.6.5 Instrumenty inżynierii finansowej...... 35 2.1.6.6 Realizacja założeń Strategii UE 2020.... 38 2.1.6.7 Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego... 42 2.2 Informacja na temat zgodności z przepisami wspólnotowymi.. 46 2.2.1 Zasada równości szans...... 48 2.2.2 Zasada partnerstwa....... 50 2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze... 53 2.4 Zmiany w kontekście realizacji programu operacyjnego (wstosownych przypadkach).. 60 2.5 Zasada modyfikacji w rozumieniu art. 57 rozporządzenia nr 1083/2006 (w stosownych przypadkach)... 62 2.6 Komplementarność pomocy z innymi instrumentami wsparcia.. 63 2.6.1 Wpływ działalności KM/PKM, Instytucji i grup na zapewnienie koordynacji i komplementarności wsparcia 63 2.6.2 Informacje na temat stosowania mechanizmów narzędzi służących zapewnieniu koordynacji i komplementarności wsparcia oraz ich oceny 65 2.6.3 Cross - financing. 67 2.6.4 Koordynacja i komplementarność jako przedmiot badań ewaluacyjnych... 69 2.6.5 Przykłady projektów komplementarnych.. 69 2.6.6 Mechanizmy unikania podwójnego finansowania działań realizowanych w ramach Polityki Spójności z działaniami realizowanymi w ramach wspólnej Polityki Rolnej oraz Polityki Rybackiej.. 69 2.6.7 Kontrole krzyżowe programu.. 70 2.7 Monitorowanie i ocena.. 74 Komitet Monitorujący w latach 2007-2013 MRPO... 75 Ewaluacja MRPO 80 2.8 Krajowa rezerwa wykonania pomocy.. 91 3. Realizacja w podziale na osie priorytetowe, postęp wdrażania programu wg. Priorytetów/ osi. 98 1. oś priorytetowa Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy"... 98 2. oś priorytetowa Gospodarka regionalnej szansy... 109 3. oś priorytetowa Turystyka i przemysł kulturowy... 125 4. oś priorytetowa Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego... 140 5. oś priorytetowa Krakowski Obszar Metropolitalny... 155 6. oś priorytetowa Spójność wewnątrzregionalna... 171 7. oś priorytetowa Infrastruktura ochrony środowiska... 185 8. oś priorytetowa Współpraca międzyregionalna... 199 4. Programy współfinansowane z EFS: Spójność i koncentracja 210 5. Programy EFRR/Funduszu Spójności: Duże projekty.... 212 6. Pomoc Techniczna... 213 7. Informacja i promocja... 220

Załączniki do sprawozdania: Załącznik I Tabela 1. Postęp fizyczny programu operacyjnego, Załącznik II Tabela 2. Osie priorytetowe w podziale na źródło finansowe (euro) w danym roku oraz narastająco, Załącznik III- Tabela 3. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii, Załącznik IV Tab. 4 Postęp fizyczny wg. priorytetów, Załącznik V Tabela 5. Wskaźniki kontekstowe, Załącznik VI Tabela 6. Matryca priorytetów, obszarów, celów i inicjatyw flagowych Strategii Europa 2020 oraz kategorii interwencji realizowanych w okresie programowania 2007-2013, Załącznik VIII II c Formularz sprawozdawczy dotyczący promocji i informacji, Załącznik IX Tabela 9. Lista projektów indywidualnych planowanych do realizacji/realizowanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, Załącznik X Tabela 10. Przykłady projektów realizujących cele Strategii Lizbońskiej zgodnie z kategoriami interwencji zapisanymi w programie (stan na 31.12.2010 r. od uruchomienia programu), Załącznik XI Przykłady projektów komplementarnych, Załącznik XII Przykłady projektów w ramach dobrych praktyk MRPO.

Spis Tabel Tabela 1. Zakontraktowanie środków z EFRR w podziale na obszary wsparcia od uruchomienia MRPO, Tabela 2. Zakontraktowane środki z EFRR wg. kategorii interwencji z podziałem na osie priorytetowe od uruchomienia MRPO, Tabela 3. Wartość środków odzyskanych, w podziale na osie priorytetowe w 2011 roku, Tabela 4. Wartość środków odzyskanych w podziale na osie priorytetowe od uruchomienia programu (stan na 31.12.2011 r.), Tabela 5. Aktualizacja Uszczegółowienia MRPO w 2011 roku, Tabela 6. Aktualizacja Podręcznika Kwalifikowania Wydatków objętych dofinansowaniem ramach MRPO w 2011 r., Tabela 7. Zmiany wprowadzone w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych MRPO w 2011 roku, Tabela 8. Podpisane pre - umowy na realizację projektów kluczowych w ramach MRPO w 2011 roku, Tabela 9. Podpisane umowy o dofinansowanie na realizację projektów kluczowych w ramach MRPO w 2011 roku, Tabela 10. Zakontraktowane środki z UE w podziale na obszary wsparcia w ramach wybranych Programów Operacyjnych w województwie małopolskim, Tabela 11. Liczba i wartość udzielonych pożyczek/poręczeń wraz z wykorzystaniem wkładu do funduszu przekazanego w formie zaliczki w ramach realizowanego projektu przez beneficjentów schematu 2.1.D., Tabela 12. Realizacja celów Strategii Europa 2020 w ramach kategorii interwencji/obszarów tematycznych MRPO od uruchomienia programu, Tabela 13. Spójność MRPO z priorytetami Krajowego Programu Reform na rzecz realizacji Strategii Europa 2020, Tabela 14. Realizacja SUE RMB według obszarów wsparcia w ramach MRPO od uruchomienia programu (w euro), Tabela 15. Harmonogram posiedzeń KM MRPO w okresie sprawozdawczym, Tabela 16. Przyjęte Uchwały KM MRPO w okresie sprawozdawczym KM MRPO, Tabela 17 Lista badań ewaluacyjnych planowanych w 2012 roku, Tabela 18. Podział środków Krajowej Rezerwy Wykonania oraz dostosowania technicznego w ramach MRPO, Tabela 19. Realizacja działań w ramach 1. osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu, Tabela 20. Aktualne i przeprowadzone w 2011 roku nabory w ramach 2. osi priorytetowej Tabela 21. Planowane nabory w ramach 2. osi priorytetowej w 2012 roku, Tabela 22. Realizacja działań w ramach 2. osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu Tabela 23. Aktualne i przeprowadzone w 2011 roku nabory w ramach 3. osi priorytetowej Tabela 24. Realizacja działań w ramach 3. osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu Tabela 25. Aktualne nabory w ramach 4. osi priorytetowej Tabela 26. Planowane nabory w ramach 4. osi priorytetowej w 2012 roku Tabela 27. Realizacja działań w ramach 4. osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu Tabela 28. Aktualne nabory w ramach 5. osi priorytetowej Tabela 29. Realizacja działań w ramach 5. osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu, Tabela 30. Aktualne nabory w ramach 6. osi priorytetowej, Tabela 31. Planowane nabory w ramach 6. osi priorytetowej w 2012 roku, Tabela 32. Realizacja działań w ramach 6. osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu

Tabela 33. Realizacja działań w ramach 7. osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu Tabela 34. Aktualne nabory w ramach 8. osi priorytetowej Tabela 35. Realizacja działań w ramach 8. osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu Tabela 36. Realizacja działań w ramach 9. osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu Tabela 37. Liczba i wartość wszystkich projektów / planów działań w ramach programu dofinansowanych ze środków pomocy technicznej według głównych typów (projekty objęte decyzjami/ umowami o dofinansowanie) Spis wykresów Wykres 1. Udział zakontraktowanych środki z EFRR w podziale na obszary wsparcia od uruchomienia MRPO, Wykres 2. Podział alokacji na osie priorytetowe MRPO w euro, Wykres 3. Postęp realizacji Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, Wykres 4. Podział zaangażowania środków Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (środki UE)*, Wykres 5. Zakontraktowane środki EFRR w podziale na osie priorytetowe od uruchomienia programu, Wykres 6. Postęp w realizacji MRPO w latach 2008-2011, Wykres 7. Struktura wartości projektów realizowanych na terenie województwa małopolskiego wg. programów regionalnych, Wykres 8. Podział projektów według działów gospodarki od uruchomienia programu, Wykres 9. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację MRPO od uruchomienia programu, Wykres 10. Liczba udzielonych pożyczek i poręczeń przez Fundusze Pożyczkowe, Wykres 11. Wartość udzielonych pożyczek/poręczeń do końca 2011r., Wykres 12. Inwestycjei dofinansowane z EFFR w ramach MRPO, wpisujące się w SUE RMB wg. obszarów wsparcia, Wykres 13. Przedstawiciele Komitetu Monitorującego MRPO w 2011 roku, Wykres 14. Udział przedstawicieli poszczególnych środowisk w pracach Komitetu Monitorującego MRPO w 2011 roku, Wykres 15. Postęp w realizacji 1 osi priorytetowej, Wykres 16. Postęp finansowy w realizacji 1. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)*, Wykres 17. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację 1. osi, Wykres 18. Postęp w realizacji Działań w ramach 1. osi priorytetowej, Wykres 19. Postęp w realizacji 2. osi priorytetowej, Wykres 20. Postęp finansowy w realizacji 2. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)*, Wykres 21. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację 2. osi, Wykres 22. Postęp w realizacji Działań w ramach 2. osi priorytetowej, Wykres 23.. Postęp w realizacji 3. osi priorytetowej, Wykres 24. Postęp finansowy w realizacji 3. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)*, Wykres 25. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację 3. osi, Wykres 26. Postęp w realizacji Działań w ramach 3. osi priorytetowej, Wykres 27. Postęp w realizacji 4. osi priorytetowej. Wykres 28. Postęp finansowy w realizacji 4. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)*, Wykres 29. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację 4. osi, Wykres 30. Postęp w realizacji Działań w ramach 4. osi priorytetowej, Wykres 31. Postęp w realizacji 5. osi priorytetowej,

Wykres 32. Postęp finansowy w realizacji 5. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)*, Wykres 33. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację 5. osi, Wykres 34. Postęp w realizacji Działań w ramach 5. osi priorytetowej, Wykres 35. Postęp w realizacji 6. osi priorytetowej, Wykres 36. Postęp finansowy w realizacji 6. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)*, Wykres 37. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację 6. osi, Wykres 38. Postęp w realizacji Działań w ramach 6. osi priorytetowej Wykres 39. Postęp w realizacji 7. osi priorytetowej, Wykres 40. Postęp finansowy w realizacji 7. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)*, Wykres 41. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację 7. osi, Wykres 42. Postęp w realizacji Działań w ramach 7. osi priorytetowej, Wykres 43. Postęp w realizacji 8 osi priorytetowej, Wykres 44. Postęp finansowy w realizacji 8. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)*, Wykres 45. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację 8. osi, Wykres 46. Postęp w realizacji Działań w ramach 8. osi priorytetowej, Wykres 47. Postęp w realizacji 9. osi priorytetowej. Wykres 48. Postęp finansowy w realizacji 9. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)*, Wykres 49. Postęp w realizacji Działań w ramach 9. osi priorytetowej Spis map Mapa 1 Stan realizacji MRPO wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE)(według miejsca realizacji projektów, Mapa 2. Stan realizacji 1. osi priorytetowej wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE)według miejsca realizacji projektów, Mapa 3. Stan realizacji 2. osi priorytetowej wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE) według miejsca realizacji projektu, Mapa 4. Stan realizacji 3. osi priorytetowej wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE) według miejsca realizacji projektu, Mapa 5. Rozmieszczenie projektów wspieranych w ramach schematu 3.1 C, Mapa 6. Rozmieszczenie projektów wspieranych w ramach schematu 3.1 D, Mapa 7. Stan realizacji 4. osi priorytetowej wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE) według miejsca realizacji projektu, Mapa 8. Lokalizacja projektów drogowych realizowanych w ramach MRPO, Mapa 9. Inwestycje kolejowe finansowane ze źródeł unijnych w województwie małopolskim Mapa. 10. Rozwój stref inwestycyjnych w ramach MRPO, Mapa 11. Stan realizacji 6. osi priorytetowej wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE) według miejsca realizacji projektu, Mapa 12. Stan realizacji 7. osi priorytetowej wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE) według miejsca realizacji projektu, Mapa 13. Stan realizacji 8. osi priorytetowej wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE) według miejsca realizacji projektu,

Wykaz użytych skrótów: B+R BGK DT EFRR EFS EWT GUS IWIPK IPOC IP 2 IZ MRPO KSI (SIMIK 07-13) KRW KOM KM MRPO KPR KPO/RPO KE LGR MARR MCP MSZ MF NSRO OSZik OOŚ PKD PKB POiIŚ PO IG PO PT PO KL PROW PZP RSI RDW SUE RMB SWM SAG TEN-T UMRPO UKS WUP ZPORR ZWM Badania +Rozwój Bank Gospodarstwa Krajowego Dostosowanie Techniczne Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Społeczny Europejska Współpraca Terytorialna Główny Urząd Statystyczny Indykatywny Wykaz Indywidualnych Projektów Kluczowych Instytucja Pośrednicząca w Certyfikacji Instytucja Pośrednicząca 2 stopnia Instytucja Zarządzająca Małopolskim Regionalnym Programem Operacyjnym Krajowy System Informatyczny Krajowa Rezerwa Wykonania Krakowski Obszar Metropolitalny Komitet Monitorujący Małopolski Regionalny Program Operacyjny Krajowy Program Reform Krajowe Programu Operacyjne/Regionalne Programy Operacyjne Komisja Europejska Lokalna Grupa Rybacka Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ministerstwo Finansów Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Opis Systemu Zarządzania i Kontroli Ocena Oddziaływania na Środowisko Polska Klasyfikacja Działalności Produkt Krajowy Brutto Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Pomoc Techniczna Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program Operacyjny Obszarów Wiejskich Prawo Zamówień Publicznych Regionalny System Informatyczny Ramowa Dyrektywa Wodna Strategia Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego Sejmik Województwa Małopolskiego Strefa Aktywności Gospodarczej Transeuropejskie Sieci Transportowe Uszczegółowienie Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego Urząd Kontroli Skarbowej Wojewódzki Urząd Pracy Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Zarząd Województwa Małopolskiego

2. Przegląd realizacji programu operacyjnego Zmiana MRPO, uwzględniająca alokację dodatkowych środków z KRW oraz DT, została przyjęta przez ZWM Uchwałą nr 1229/11 z dnia 20 października 2011 r., w sprawie zmiany Uchwały nr 780/07 z dnia 4 października 2007 r. w sprawie przyjęcia MRPO. W związku z wydaniem przez Komisję Europejską decyzji nr K(2011) 9375 z dnia 21 grudnia 2011 r., zmieniającej decyzję nr K(2007) 4206 z dnia 4 września 2007 r. w sprawie przyjęcia programu operacyjnego w ramach pomocy wspólnotowej z EFRR celem Konwergencji dla regionu Małopolska zamknięto procedurę przeglądu MRPO, zatwierdzając tym samym proponowane przez IZ zmiany w jego zapisach. Szczegółowe zmiany wprowadzone w programie zostały zamieszczone w rozdziale 2.8 Krajowa Rezerwa Wykonania Pomocy. 2.1 Realizacja i analiza postępów 2.1.1 Informacje na temat postępów rzeczowych programu operacyjnego Informacja na temat postępów fizycznych Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w 2011 roku i od uruchomienia programu zawiera Załącznik I - Tabela 1. Postęp fizyczny programu operacyjnego oraz Załącznik IV - Tabela 4. Postęp fizyczny wg. priorytetów. Szczegółowy opis realizacji wskaźników programu w powiązaniu z analizą priorytetów zawiera rozdział 3. Realizacja w podziale na priorytety, postęp wdrażania, programu wg priorytetów/osi. W Załączniku V - Tabela 5. Wskaźniki kontekstowe przedstawiono realizację wskaźników kontekstowych w województwie małopolskim, natomiast opis sytuacji społeczno gospodarczej w województwie małopolskim przedstawiono w pkt. 2.4. 2.1.2 Informacje finansowe Informacje finansowe w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w 2011 roku i od uruchomienia programu przedstawia Załącznik II - Tabela 2. Osie priorytetowe w podziale na źródło finansowania (w euro) w danym roku oraz narastająco. W 2011 roku łączne płatności otrzymane od KE wyniosły 262 267 084,56 euro, a od uruchomienia MRPO 557 088 673,49 euro. Oznacza to, iż tempo płatności z KE jest coraz wyższe i kwota środków tylko dla 2011 r. stanowi 47,0% z wszystkich otrzymanych do końca roku sprawozdawczego. Taka sytuacja pozwala stwierdzić, iż kwalifikowalność wydatków jest prawidłowa i nie istnieje zagrożenie nie wykorzystania alokacji. 2.1.3 Informacje nt. podziału wykorzystania funduszy wg kategorii interwencji W związku ze zwiększeniem alokacji w ramach MRPO konieczne było przeprowadzenie zmian w ramach wkładu na poszczególne kategorie interwencji. Do najważniejszych zmian wprowadzonych w 2011 roku należy: dodanie nowej kategorii interwencji (7 - Inwestycje w przedsiębiorstwa bezpośrednio związane z dziedziną badań innowacji (innowacyjne technologie, tworzenie przedsiębiorstw przez uczelnie, istniejące ośrodki B+R i przedsiębiorstwa), zwiększono kwotę środków dla kategorii 2, 8, 23, 40, 43, 43, 44, 46, 51, 52, 57, 61, 79 i 85, zmniejszono kwotę środków dla kategorii 53. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii interwencji od uruchomienia programu przedstawia Załącznik III - Tabela 3. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg. kategorii, w której została przedstawiona wartość przyznanego dofinansowania w części odpowiadającej wkładowi wspólnotowemu, w ramach zakontraktowanych umów i decyzji o dofinansowanie. 2

W 2011 roku podpisano umowy w ramach wszystkich dziewięciu osi priorytetowych. Liczba podpisanych umów o dofinansowanie w 2011 roku wyniosła 541 i stanowiła 25,0% wszystkich podpisanych umów od uruchomienia programu (na podstawie konkursów, projektów pozakonkursowych oraz zadań z PT MRPO). Od uruchomienia programu zostały podpisane 2 162 umowy (na podstawie konkursów, projektów pozakonkursowych oraz zadań z PT MRPO) na łączną kwotę odpowiadającą środkom z EFRR 969 815 091,54 euro (4 390 352 919,42 PLN), co stanowiło 71,5% wartości alokacji środków pochodzących z EFRR przeznaczonych na lata 2007-2013. Największe środki od uruchomienia MRPO przeznaczono na kategorie interwencji, w ramach których realizowane są projekty transportowe, badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość oraz inwestycje w infrastrukturę społeczną. Tabela 1. Zakontraktowane środki z EFRR w podziale na obszary wsparcia od uruchomienia MRPO Obszary wsparcia 1 Liczba umów Wartość zakontraktowanych umów ze środków EFRR od uruchomienia MRPO (w euro) Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość (kat. 01-09) 1 434 192 557 101,80 Społeczeństwo informacyjne (kat. 10-15) 62 36 775 136,59 Transport (kat. 16-32) 82 283 179 098,46 Energia (kat. 33-43) 50 22 330 779,24 Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom (kat. 44-54) 55 44 738 417,41 Turystyka (kat. 55-57) 32 38 384 710,86 Kultura (kat.58-60) 81 92 590 365,33 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich (kat. 61) 52 53 051 899,62 Inwestycje w infrastrukturę społeczną (kat.75-79) 209 181 795 254,10 Stymulowanie reform w zakresie zatrudnienia oraz integracji społecznej (kat.80) Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym (kat.81) 13 2 626 782,40 19 3 017 231,11 Pomoc Techniczna (kat. 85-86) 73 18 768 314,62 SUMA 2 162 969 815 091,54 Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) 1 Podziału dokonano w oparciu o kody klasyfikacji wg kryteriów priorytetowych obszarów wsparcia, na podstawie Załącznika IV Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipiec 2006 r. 3

Wykres 1. Udział zakontraktowanych środków z EFRR w podziale na obszary wsparcia od uruchomienia MRPO Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) W podziale na osie priorytetowe najwyższym poziomem zakontraktowanych środków cieszy się 3. oś priorytetowa MRPO Turystyka i przemysł kulturowy, gdzie zakontraktowano 84,6% środków z EFRR, a w następnej kolejności 6. oś priorytetowa Spójność wewnątrzregionalna, z zakontraktowanymi środkami z EFRR w wysokości 78,3%. Tabela 2. Zakontraktowane środki z EFRR wg kategorii interwencji z podziałem na osie priorytetowe od uruchomienia MRPO Kategoria interwencji Obszary wsparcia 1. oś priorytetowa Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy 2 Infrastruktura B+RT, w tym wyposażenie w sprzęt, oprzyrządowanie i szybkie sieci informatyczne łączące ośrodki badawcze oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych) Liczba umów Wartość zakontraktowanych umów ze środków EFRR (w euro) 116 121 413 075,34 7 16 534 778,19 11 Technologie informacyjne i komunikacyjne (dostęp, bezpieczeństwo, interoperacyjność, zapobieganie 28 25 451 254,32 zagrożeniom, badania, innowacje, treści cyfrowe) 13 Usługi i aplikacje dla obywateli (e-zdrowie, e-administracja, e-edukacja, e-integracja itp.) 34 11 323 882,28 75 Infrastruktura systemu oświaty 47 68 103 160,55 2. oś priorytetowa Gospodarka regionalnej szansy 1 369 116 722 344,61 3 Transfer technologii i udoskonalanie sieci współpracy między MŚP, między MŚP a innymi przedsiębiorstwami, uczelniami, wszelkiego rodzaju instytucjami na poziomie szkolnictwa pomaturalnego, władzami regionalnymi, ośrodkami badawczymi oraz biegunami naukowymi i technologicznymi (parkami naukowymi i technologicznymi, technopoliami itd.) 5 524 239,44 4

4 5 Wsparcie na rzecz rozwoju B+RT, w szczególności w MŚP (w tym dostęp do usług związanych z B+RT w ośrodkach badawczych) Usługi w zakresie zaawansowanego wsparcia dla przedsiębiorstw i grup przedsiębiorstw 2 47 598,81 2 80 512,26 8 Inne inwestycje w przedsiębiorstwa 1203 75 096 063,18 9 Inne działania mające na celu pobudzanie badań, innowacji i przedsiębiorczości w MŚP 157 40 973 930,92 3. oś priorytetowa Turystyka i przemysł kulturowy 150 85 468 186,85 8 Inne inwestycje w przedsiębiorstwa 39 11 154 334,16 51 Promowanie bioróżnorodności i ochrony przyrody (w tym NATURA 2000) 5 228 544,57 55 Promowanie walorów przyrodniczych 1 751 603,30 57 Inne wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych 30 22 061 978,78 58 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego 29 23 760 806,78 59 Rozwój infrastruktury kulturalnej 19 23 725 795,75 60 Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych 27 3 785 123,51 4. oś priorytetowa Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego 97 298 478 744,92 9 Inne działania mające na celu pobudzanie badań, innowacji i przedsiębiorczości w MŚP 18 34 607 922,28 16 Kolej 2 8 881 404,13 18 Tabor kolejowy 1 13 740 127,90 23 Drogi regionalne/lokalne 72 237 053 698,31 52 Promowanie czystego transportu miejskiego 4 4 195 592,30 5. oś priorytetowa Krakowski Obszar Metropolitalny 19 123 589 779,18 2 Infrastruktura B+RT (w tym wyposażenie w sprzęt, oprzyrządowanie i szybkie sieci informatyczne łączące ośrodki badawcze) oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych 1 13 537 722,55 25 Transport miejski 7 23 503 868,13 57 Inne wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych 1 15 571 128,78 59 Rozwój infrastruktury kulturalnej 6 41 318 639,28 76 Infrastruktura ochrony zdrowia 4 29 658 420,44 61 6. oś priorytetowa Spójność wewnątrzregionalna 210 Zintegrowane projekty na rzecz rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich 75 Infrastruktura systemu oświaty 50 76 Infrastruktura ochrony zdrowia 20 77 Infrastruktura opiekuńczo-wychowawcza 4 78 Infrastruktura mieszkalnictwa 1 79 Pozostała infrastruktura społeczna 83 52 137 085 572,73 53 051 899,63 21 016 405,57 29 617 024,29 1 543 052,56 153 668,43 31 703 522,25 5

7. oś priorytetowa Infrastruktura ochrony środowiska 96 40 Energia odnawialna: słoneczna 28 41 Energia odnawialna: biomasa 2 62 645 059,78 13 963 201,06 1 752 406,91 42 43 Energia odnawialna: hydroelektryczna, geotermiczna i pozostałe Efektywność energetyczna, produkcja skojarzona (kogeneracja), zarządzanie energią 7 13 2 422 691,46 4 192 479,81 44 Gospodarka odpadami komunalnymi i przemysłowymi 15 6 494 383,96 45 Gospodarka i zaopatrzenie w wodę pitną 4 46 Oczyszczanie ścieków 26 53 Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym) 8. oś priorytetowa Współpraca międzyregionalna 32 1 3 662 723,74 22 796 955,83 7 360 217,01 5 644 013,51 80 81 Promowanie partnerstw, paktów i inicjatyw poprzez tworzenie sieci współpracy odnośnych podmiotów Rozwiązania na rzecz podniesienia jakości opracowania, monitorowania, ewaluacji polityk i programów na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, wzmocnienie zdolności w zakresie realizacji polityk i programów 9. oś priorytetowa Pomoc Techniczna 73 13 19 2 626 782,40 3 017 231,11 18 768 314,62 85 86 Przygotowanie, realizacja, monitorowanie i kontrola Ocena, badania/ekspertyzy, informacja i komunikacja Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) 2.1.4 Pomoc w podziale na grupy docelowe 43 30 16 554 603,11 2 213 711,51 Informacja w podziale na grupy docelowe została zamieszczona w Rozdziale. 2.1.6.2 Analiza postępu finansowego i rzeczowego do sprawozdania oraz dla poszczególnych osi priorytetowych w Rozdziale 3. Realizacja w podziale na priorytety, postęp wdrażania programu wg priorytetów/osi. 2.1.5 Pomoc ponownie wypłacona lub wykorzystana Tabela 3. Wartość środków odzyskanych, w podziale na osie priorytetowe w 2011 roku Oś priorytetowa Kwota odzyskana oś 1 oś 2 oś 3 oś 4 oś 5 oś 6 10 829,06 euro (49 023,16 PLN) 55 558,06 euro (251 511,32 PLN) 16 313,94 euro (73 853,19 PLN) 288 476,25 euro (1 305 932,00 PLN) 23 149,15 euro (104 796,19 PLN) 213 401,68 euro (966 069,41 PLN) 6

oś 7 oś 8 32 597,53 euro (147 569,04 PLN) 12,72 euro (57,57 PLN) oś 9 Suma końcowa Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI 0,00 euro (0,00 PLN) 640 338,39 euro (2 898 811,88 PLN) Środki odzyskane zostały zwrócone do ogólnej puli środków dla MRPO na rachunek bankowy Ministerstwa Finansów prowadzony przez BGK, z którego wcześniej zostały wypłacone, z przeznaczeniem do ponownego wykorzystania. W przypadku środków wycofanych z certyfikacji środki te powiększają wartość środków możliwych do zakontraktowania. Tabela 4. Wartość środków pozostałych do odzyskanych w podziale na osie priorytetowe od uruchomienia programu (stan na 31.12.2011r.) Oś priorytetowa Kwota pozostała do odzyskania oś 1 oś 2 oś 3 oś 4 oś 5 oś 6 oś 7 oś 8 oś 9 Suma końcowa Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI 229 066,63 euro (1 036 984,67 PLN) 92 537,85 euro (418 918,86 PLN) 117 656,93 euro (532 632,89 PLN) 351 344,62 euro (1 590 537,09 PLN) 600 109,58 euro (2 716 696,07 PLN) 813 111,36 euro (3 680 955,12 PLN) 795,23 euro (3 600,00 PLN) 0,00 euro (0,00 PLN) 0,00 euro (0,00 PLN) 2 204 622,20 euro (9 980 324,70 PLN) Instytucja Wdrażająca do końca 2011 roku nie rozpoczęła trwałości w zakresie projektów z 1, 3-8 osi priorytetowych. Obecnie trwa proces analizy sprawozdań w zakresie wypełniania przez Beneficjentów obowiązku utrzymania trwałości projektu tzw. proces monitorowania trwałości. Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości do końca 2011 roku odnotowało 1 przypadek naruszenia trwałości w przypadku 2 osi priorytetowej, ale do końca 2011 roku środki nie zostały odzyskane od Beneficjenta. Wartość środków, które zostaną odzyskane wyniosą 44 105,37 euro (199 665,00 PLN) - kwota bez odsetek. 2.1.6 Analiza jakościowa (poziom programu) Analiza dotycząca realizacji zasad równości szans oraz partnerstwa została opisana szczegółowo w pkt. 2.2. Informacja na temat zgodności z przepisami wspólnotowymi. 2.1.6.1 System realizacji programu W celu ciągłego usprawnienia wdrażania programu, zapewnienia właściwego poziomu realizacji projektów oraz podnoszenia jakości zarządzania programem IZ MRPO opracowuje dokumenty o charakterze wewnętrznym oraz zewnętrznym. W celu sprawnego przepływu informacji, podstawowe dokumenty zamieszczone są na stronie internetowej IZ MRPO 7

www.fundusze.malopolska.pl oraz IP II stopnia (Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości) www.mcp.malopolska.pl. Zmiany w dokumentach programowych MRPO Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 W 2011 roku w wyniku przeglądu śródokresowego zostały zmienione zapisy programu decyzją KE z 21 grudnia 2011 r. Szczegółowe zmiany wprowadzone do Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w ramach przeglądu śródokresowego zostały opisane w Rozdziale 2.8 Krajowa Rezerwa Wykonania Pomocy. Lp. 1. 2. 3. 4. Uszczegółowienia Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego Tabela 5. Aktualizacja Uszczegółowienia MRPO w 2011 roku Podstawa aktualizacji dokumentów Uchwała ZWM Nr 362/11 z dnia 29 marca 2011 r. Uchwała ZWM Nr 757/11 z dnia 30 czerwca 2011 r. Uchwała ZWM Nr 994/11 z dnia 25 sierpnia 2011 r. Uchwała ZWM Nr 1103/11 z dnia 22 września 2011 r. Wprowadzone zmiany 1. zmieniono okres karencji między wsparciem udzielonym z EFS, a EFRR z 2 lat na 1 rok w ramach projektów realizowanych z Działania 2.1, 2. uzupełniono słowniczek pojęć dla beneficjenta o brakujące informacje dotyczące klasyfikacji legislacyjnej, wprowadzając następujące pojęcia wraz z ich wyjaśnieniem: Podmioty administracji publicznej; Polska Klasyfikacja Działalności (PKD); Regionalna Strategia Innowacji; Rozporządzenie ogólne; Równoważna liczba mieszkańców (RLM); Uzdrowisko. 1. w ramach Działania 6.2 Rozwój obszarów wiejskich, kartę Działania uzupełniono o wartość wysokości udzielanego wsparcia w ramach Schematu C Likwidacja skutków klęsk żywiołowych; 2. w ramach Działania 8.1 Promocja Małopolski na arenie międzynarodowej, w karcie Działania dopuszczono możliwość realizacji projektów promujących Małopolskę i KOM na terenie całego kraju. 1. słowniczka pojęć dla beneficjenta - hasło Mikro, małym, średnim przedsiębiorcą (przedsiębiorstwem) [MŚP] uzupełniono o Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej zgodnie ze znowelizowaną ustawą o swobodzie działalności gospodarczej. 1. dostosowano zapisy w zakresie procedury odwoławczej do znowelizowanej ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. 2. w ramach Działanie 2.1 - w związku z rozdysponowaniem oszczędności, nastąpiły relokacje środków pomiędzy schematami: ze Schematu C i D przesunięto na Schemat A - 2 527 836 EUR (konkursy dla małych i średnich przedsiębiorstw). 3. w ramach Działanie 3.1 w konsekwencji pojawiających się oszczędności przy korzystnym kursie przeliczeniowym z EUR na PLN, przeniesiono alokację ze Schematu B na rzecz Schematu co dało ostateczną kwotę na Schemat B - 12 966 594 EUR (EFRR); przeniesiono również alokacje ze Schematu D na rzecz Schematu C co dało ostateczną kwotę na Schemat D - 9 998 221 EUR (EFRR). W skutek relokacji na Schemacie C Działania 3.1, uzyskano kwotę w wysokości 17 029 190 EUR (EFRR). 4. z Działania 7.3 na rzecz Działania 7.1 przeniesiono alokację, otrzymując tym samym kwoty ostateczne na Działaniu 7.1 w wysokości 42 040 029 EUR i dla Działania 7.3-9 894 190 EUR. 5. w Tabeli wskaźników produktu i rezultatu (poziom działania), dodano wskaźniki dla projektów likwidujących skutki klęsk żywiołowych, realizowanych w ramach Działania 6.2. 6. Uchwała ZWM 1. w ramach osi 2 MRPO, nastąpiła realokacja środków pomiędzy 8

7. 8. Nr 1152/11 z dnia 4 października 2011 r. Uchwała ZWM Nr 1399/11 z dnia 29 listopada 2011 r. Uchwała ZWM Nr 1529/11 z dnia 15 grudnia 2011 r. Źródło: opracowanie własne Schematem 2.2 A oraz Schematem 2.1 A (średnie) do Schematu 2.1 A (małe). W konsekwencji całkowita alokacja dla małych przedsiębiorstw w ramach tego schematu wyniosła 74 512 916 EUR. 2. w ramach Działania 7.4 przeniesiono na rzecz Działania 7.2, otrzymując kwoty ostateczne na Działaniu 7.2 w wysokości 33 165 682 EUR (w tym 30 683 468 EUR na konkurs) oraz Działaniu 7.4 18 713 283 EUR. 1. zmianie uległ tytuł dokumentu, zgodnie z którym dokonywana jest ocena strategiczna składanego projektu ze: Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007 2013 na: Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020. 2. uzupełniono spójność z dokumentami nadrzędnymi tj. przyjętą przez KE Strategią na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającemu włączeniu społecznemu Europa 2020 oraz Strategią UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. 3. w Działaniu 2.2 nastąpiła modyfikacja treści (karta działania jak i kryteria wyboru projektów), w ten sposób, że realizacja projektów badawczych będzie możliwa w ramach Schematu A, a inwestycyjnych w Schemacie B. 4. dodano nowy rodzaj Beneficjentów, jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną (nie wymienione wyżej) pod warunkiem zatwierdzenia zgłoszonej zmiany MRPO przez Komisję Europejską mogących realizować projekty w ramach Działania 3.1 Schemat C. 5. w ramach Działania 6.3 Schemat C umożliwiono realizację projektów polegających na budowie, przebudowie, rozbudowie i modernizacji obiektów służb ratunkowych. 6. w Załączniku kryteria wyboru projektów, dla Działania 3.1.C usunięto etap preselekcji oraz rozszerzono zapisy kryteriów, które funkcjonowały dotychczas jedynie w wersji wąskiej. 1. W ramach Działania 2.1 A. zmieniono całkowitą alokację dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (alokacja dla wszystkich schematów uległa zmniejszeniu). 2. W ramach Działania 6.1 A kwota alokacji zmieniła się z 60 522 454 Euro na 58 995 060 Euro (EFRR) zmniejszenie o 1 527 394 euro. 3. W ramach Działania 6.3 A kwota alokacji zmieniła się z 24 001 198 euro na 24 316 612 euro (EFRR) przesunięcie nastąpiło ze środków Schematu A Działanie 6.1 4. W ramach Działania 6.3 B kwota alokacji zmieniła się z 8 000 000 Euro na 9 211 980 euro (EFRR) przesunięcie nastąpiło ze środków Schematu A Działanie 6.1, 5. W ramach Działania 7.1 kwota alokacji zmieniła się z 14 236 668 euro na 14 746 131 euro (EFRR) -przesunięcie nastąpiło ze środków Działania 7.3). 6. W ramach Działania 7.3 kwota alokacji zmieniła się z 6 887 883 euro na 6 378 420 euro (EFRR). W 2011 roku w ramach zmian dokonywanych w UMRPO modyfikacjom ulegał Indykatywnym Wykaz Indywidualnych Projektów Kluczowych MRPO - zmiany opisane poniżej. W lutym 2012 r. do UMRPO zostały wprowadzone zmiany w związku z przeglądem śródokresowym. Wszystkie zmiany wprowadzone w wyniku renegocjacji programu zostały opisane w Rozdziale 2.8 Krajowa Rezerwa Wykonania. Szczegółowe zmiany w UMRPO MRPO zostaną przedstawione w sprawozdaniu za 2012 r. 9

Podręczniku Kwalifikowania Wydatków objętych dofinansowaniem w ramach MRPO Lp. 1. 2. 3. Tabela 6. Aktualizacja Podręcznika Kwalifikowania Wydatków objętych dofinansowaniem ramach MRPO w 2011 r. Podstawa aktualizacji Wprowadzone zmiany dokumentu 1. Doprecyzowano zapisy dotyczące kwalifikowania podatku VAT. Rozszerzenie zapisów nakłada na IZ MRPO obowiązek stosowania się do przepisów unijnych (Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r.), zgodnie z którymi istnieje możliwość odliczenia podatku VAT, w sytuacji, gdy Uchwała ZWM Nr 377/11 z dnia 31 marca 2011 r. Uchwała ZWM nr 761/11 z dnia 30 czerwca 2011 r. Uchwałą nr ZWM nr 1025/11 z dnia 31 sierpnia 2011 r. proporcja wstępna nie przekracza 2% a różnica między proporcja wstępną a ostateczną nie przekracza punktów procentowych. 2. Wprowadzono zapis wyłączający kwalifikowanie wydatku poniesionego w transakcjach zawieranych pomiędzy osobami spokrewnionymi. Zmiana miała na celu zapobieganie sytuacjom, w których, środki trwałe nabywane w relacji bliskiego pokrewieństwa, nie stanowią dla projektu żadnej wartości dodanej, gdyż w rzeczywistości zmienia się tylko właściciel środka trwałego, a jego przeznaczenie pozostaje bez zmian. 1. dodano nowego Schematu dla Działania 6.2 Likwidacja skutków klęsk żywiołowych - umożliwiła ponoszenie wydatków w ramach realizowanych projektów mających na celu likwidację skutków klęsk żywiołowych. 1.Zmiana podyktowana była koniecznością dostosowania zapisów Podręcznika do zapisów Rozporządzenia PE i Rady UE Nr 539/2010 z 16.06.2010 zmieniającego Rozporządzenie 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 2010, poz. 158 s. 1), Rozporządzenia MRR w sprawie RPI. 2.Zidentyfikowano potrzebę doprecyzowania zapisów kosztów ogólnych (umożliwienie kwalifikowania wydatków związanych z zakupem i aktualizacją oprogramowań komputerowych i licencji, które nie stanowią wartości niematerialnych i prawnych). 3.Zmieniono zapisy w zakresie robót budowlanych dostosowując zapisów Podręcznika do przepisów prawa budowlanego, które wyłączają z obiektu budowlanego kable telekomunikacyjne. Niniejsza zmiana miała na celu kwalifikację wydatków ponoszonych w związku z zakupem, położeniem i montażem kabli telekomunikacyjnych oraz infrastruktury aktywnej kablowej sieci telekomunikacyjnej poza kategorią wydatków związanych z robotami budowlanymi. 4.umożliwiono kwalifikowanie opłat związanych z usunięciem drzew lub krzewów związanych z realizacją wszystkich projektów infrastrukturalnych w ramach MRPO. W związku ze stosowanym podejściem równego traktowania beneficjentów, wycinka drzew została uznana za kwalifikowaną we wszystkich projektach infrastrukturalnych realizowanych w ramach MRPO. 5.Doprecyzowano zapisy w obszarze dokumentowania wydatków, w związku z tym w przypadku wniesienia wkładu niepieniężnego na rzecz projektu w postaci nieruchomości, Beneficjent jest zobowiązany do przedstawienia operatu szacunkowego, ważnego na dzień rozpoczęcia realizacji projektu, a nie jak to wynikało z dotychczasowych zapisów podręcznika, na moment wnioskowania o dofinansowanie 10

Źródło: opracowanie własne a następnie rozliczania projektu. 6. doprecyzowano zapisy w zakresie wydatków szczegółowych w ramach Działania 2.1 A, oraz otwarcie katalogu wydatków na nabycie nieruchomości, co umożliwiło kwalifikowanie dodatkowych opłat które pojawiają się w związku z nabyciem nieruchomości i są wymagane przez przepisy prawa. Ponadto, na podstawie wniosków kierowanych przez Beneficjentów, zidentyfikowana została potrzeba uznania wydatku na zakup samochodu specjalnego w ramach działania 8.1. Indykatywny Wykaz Indywidualnych Projektów Kluczowych MRPO W ramach prowadzonego monitoringu projektów kluczowych przewidziano organizację spotkań, tzw. Przeglądów Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych (IWIPK). Przegląd ma formę spotkań z poszczególnymi Beneficjentami odpowiedzialnymi za realizację projektów znajdujących się na etapie przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Spotkania służą dokonaniu kompleksowej oceny stanu przygotowania projektów oraz diagnozie kluczowych problemów uniemożliwiających terminowe składanie wniosków o dofinansowanie, a także weryfikacji postępów w przygotowaniu projektów w stosunku do informacji przekazywanych w miesięcznych sprawozdaniach oraz do deklaracji z wcześniejszych Przeglądów IWIPK MRPO. W 2011 roku odbyły się 4 spotkania w ramach Przeglądu IWIPK MRPO (w dniach 18 i 25 stycznia, 11 lipca i 26 października). Wnioski ze spotkania posłużyły ZWM do podjęcia decyzji na temat wprowadzenia zmian na liście projektów kluczowych dotyczących: 1. usunięcia projektu pn. Obwodnica Olkusza, ujętego w Priorytecie 4. Infrastruktura dla rozwoju regionalnego Działanie 4.1 Rozwój infrastruktury drogowej Schemat A. Drogi o znaczeniu regionalnym, 2. usunięcia projektu pn. Zbiornik Grodna na potoku Grodna w gminie Grybów, ujętego w Priorytecie 7. Infrastruktura ochrony środowiska, Działanie 7.4 Bezpieczeństwo ekologiczne oraz ochrona przed skutkami klęsk żywiołowych, 3. usunięcia projektu pn. Budowa wielofunkcyjnej hali widowiskowo-sportowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą ujętego w Priorytecie 5: Krakowski Obszar Metropolitalny Działanie 5.2 Rozwój funkcji metropolitalnych Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, 4. wprowadzenia nowego projektu pn. Budowa krytej pływalni z basenem długości 50 m z zapleczem w ramach Priorytetu 5: Krakowski Obszar Metropolitalny Działanie 5.2 Rozwój funkcji metropolitalnych Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, 5. zmiany statusu projektu pn. Modernizacja obiektu Pałac pod Krzysztofory głównej siedziby Muzeum Historycznego Miasta Krakowa umieszczonego na liście rezerwowej Działania 5.2 Rozwój funkcji metropolitalnych Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego na projekt podstawowy. Dodatkowo, dla części projektów kluczowych zwiększono dofinansowanie lub zmieniono źródła finansowania ze środków UE na środki z budżetu państwa. Lp. 1. Tabela 7. Zmiany wprowadzone Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych MRPO w 2011 roku Podstawa aktualizacji dokumentów Uchwała ZWM Nr 196/11 z dnia 22 lutego 2011 r. Wprowadzone zmiany 1. Usunięto z listy projektów kluczowych MRPO dwóch projektów: a) projekt Obwodnica Olkusza, ujęty w Priorytecie 4. Infrastruktura dla rozwoju regionalnego. Dofinansowanie przeznaczone dla tego projektu w wysokości 11 360 000 euro (EFRR) zostało rozdysponowane na zwiększenie puli środków dostępnych w ramach konkursu w Działaniu 11

3. 4. 5. 6. Uchwała ZWM Nr 757/11 z dnia 30 czerwca 2011r. Uchwała ZWM Nr 994/11 z dnia 25 sierpnia 2011 r. Uchwała ZWM Nr 1103/11 z dnia 22 września 2011r. Uchwała ZWM Nr 1152/11 z dnia 4 października 2011 r. 4.1 Rozwój infrastruktury drogowej Schemat A Drogi o znaczeniu regionalnym oraz na zwiększenie dofinansowania dla następujących zadań z wykazu projektów kluczowych: dla projektu Obwodnica Proszowic o kwotę 51 249 euro EFRR, (z kwoty 6 559 749 euro na kwotę 6 610 998 euro); dla projektu Obwodnica Szczurowej o kwotę 257 576 euro EFRR, (z kwoty 11 479 561 euro na kwotę 11 737 137 euro); dla projektu Obwodnica Podegrodzia o kwotę 294 754 euro EFRR, (z kwoty 10 454 600 euro na kwotę 10 749 354 euro). b) projekt Zbiornik Grodna na potoku Grodna w gminie Grybów, ujęty w Priorytecie 7. Infrastruktura ochrony środowiska, Dofinansowanie przeznaczone dla niniejszego projektu w wysokości 3 342 289 euro (EFRR) został przeniesiony na dofinansowanie projektu Zbiornik Skrzyszów na potoku Korzeń w gminie Skrzyszów w ramach Działania 7.4; 2. Zmieniono Beneficjenta projektu realizowanego w ramach Działania 6.3, Schemat C Służby ratunkowe Zakup specjalistycznego sprzętu na potrzeby wzmacniania potencjału ratowniczego małopolskich strażaków zastępując nazwę Zarząd Oddziału Wojewódzkiego w Krakowie Związku OSP RP zapisem Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej Oddział Wojewódzki Związku OSP RP Woj. Małopolskiego. 1. Dokonano zmiany instytucji odpowiedzialnej za realizację projektu Budowa Biblioteki Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie dokończenie, realizowanego w ramach Działania 1.1 A, na Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie; 2. Uzupełniono listę projektów kluczowych o projekty z zakresu likwidacji skutków klęsk żywiołowych w ramach Schematu C, Działanie 6.2; 3. Uzupełniono zasady przeliczania wartości dofinansowania projektów ujętych na liście projektów kluczowych o informacje odnoszące się do projektów z zakresu likwidacji skutków klęsk żywiołowych w ramach Schematu C, Działanie 6.2. 1. W ramach listy projektów kluczowych realizowanych w ramach Priorytetu 5. Krakowski Obszar Metropolitalny, Działania 5.1 Krakowski Obszar Metropolitalny jako ważny węzeł europejskiej przestrzeni badawczej, dotychczasową nazwę projektu Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie Budynek dydaktyczno-laboratoryjny AGH dla energetyki zmieniono na nazwę Centrum Energetyki. 1. Zwiększono dofinansowanie dla projektu indywidualnego Centrum Urazowe Medycyny Ratunkowej i Katastrof w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie - Etap I, którego beneficjentem jest Szpital Uniwersytecki w Krakowie. Zwiększenie wyniosło 1 000 000 EUR, co po przeliczeniu wg stosowanego dla projektów indywidualnych kursu dało kwotę 4 146 500 PLN. W wyniku przedmiotowej zmiany wartość dofinansowania przeznaczonego na realizację ww. projektu wyniosła 12 030 737 EUR, tj. 49 885 451 PLN. 1. usunięto projekt Budowa wielofunkcyjnej hali widowiskowo sportowej wraz z infrastrukturą towarzysząc, 2. zwiększono alokację na projekt Centrum Urazowe Medycyny Ratunkowej i Katastrof w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie Etap II do kwoty 15 030 737 EUR, 3. dotychczasowy projekt rezerwowy w ramach Działania 5.2 Modernizacja obiektu Pałac Pod Krzysztofory - głównej siedziby Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, został przesunięty na listę projektów podstawowych, zaś na jego realizację przeznaczono kwotę 4 000 000 EUR, co po przeliczeniu wg stosowanego dla projektów indywidualnych kursu stanowiło kwotę 16 586 000 PLN, 4. zmniejszono wysokości dofinansowania dla projektu Zbiornik Joniny na potoku Wolninka w gminie Ryglice planowanego do realizacji w ramach Działania 7.4 o kwotę 3 388 481 EUR, co spowodowało 12

7. Uchwała ZWM Nr 1399/11 z dnia 29 listopada 2011r. Źródło: opracowanie własne obniżenie przyznanego dofinansowania do kwoty 2 028 706 EUR. 1. dodano nowy projekt Budowa krytej pływalni z basenem długości 50 m z zapleczem (Działanie 5.2), 2. dla projektu Budowa zintegrowanych systemów informatycznych do zarządzania i monitoringu satelitarnego w Małopolsce wysokość dofinansowania przeznaczonego na realizację ww. projektu przyjęła wartość 3 796 489 EUR, tj. 15 742 145 PLN, 3.dla projektu Budowa Małopolskiego Ogrodu Sztuki w Krakowie wartość dofinansowania przeznaczonego na realizację ww. projektu przyjęła wysokość 8 058 723 EUR, tj. 33 415 493 PLN. 4. dla projektu Budowa Centralnego Bloku Operacyjnego z Centralną Sterylizatornią i Oddziałem Intensywnej Terapii w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie wartość dofinansowania przeznaczonego na realizację ww. projektu przyjęła wysokość 6 831 598 EUR, tj. 28 327 220 PLN. 5. dla projektu Budowa Muzeum Tadeusza Kantora oraz siedziby Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA wartość dofinansowania przeznaczonego na realizację projektu przyjęła wysokość 8 223 543 EUR, tj. 34 098 919 PLN. Zmiany w dokumentach systemu instytucjonalnego Kontrakt Wojewódzki dla Województwa Małopolskiego Aneks nr 3 Uchwałą ZWM nr 755/11 w dniu 30 czerwca 2011 r., został przyjęty Aneks nr 3 do Kontraktu Wojewódzkiego dla Województwa Małopolskiego w sprawie zasad i warunków dofinansowania MRPO na lata 2007-2013. W dniu 27 maja 2011 r. Rada Ministrów podjęła Uchwałę nr 85 zmieniającą Uchwałę w sprawie zakresu i warunków dofinansowania MRPO na lata 2007-2013, przyznając tym samym IZ MRPO dodatkowe środki, z przeznaczeniem na dofinansowanie realizacji projektów z zakresu usuwania skutków powodzi na terenie gmin: Lanckorona, Limanowa, Szczucin, Szczurowa i Wietrzychowice, w następującej wysokości: ze środków EFRR w ramach dostosowania technicznego 14 511 586 euro (57 165 490,73 PLN), ze środków budżetu państwa 2 560 868 euro (10 088 027,31 PLN). Wspomniana Uchwała nr 85 stanowiła podstawę do zmiany Kontraktu Wojewódzkiego i zapewnienia środków z dostosowania technicznego na likwidację skutków powodzi. Porozumienia w sprawie wdrażania 2. osi priorytetowej Gospodarka regionalnej szansy MRPO na lata 2007-2013 - Aneks nr 3 Uchwałą ZWM nr 472/11 z dnia 21 kwietnia 2011 r. został przyjęty Aneks nr 3/11 do zawartego w dniu 7 marca 2008 roku porozumienia pomiędzy ZWM, a MCP. Zmiany wprowadzone do Porozumienia w sprawie wdrażania 2 osi priorytetowej MRPO wynikały z: potrzeby upoważnienia Dyrektora MCP do wydawania decyzji o zwrocie środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich dotyczących 2 osi priorytetowej Gospodarka regionalnej szansy MRPO, zmian własnych wynikających z dotychczasowych doświadczeń z zakresu funkcjonowania systemu, zmian o charakterze technicznym związanych z dostosowaniem zapisów do obecnie obowiązującego stanu prawnego oraz terminologii. 13

Podręczniku Instytucji Zarządzającej Małopolskim Regionalnym Programem Operacyjnym na lata 2007 2013 W 2011 roku dokonano 2 aktualizacji Podręcznika: 1. Uchwałą ZWM Nr 376/11 z 31 marca 2011 roku - wersja 8 Aktualizacje w Podręczniku są konsekwencją: wprowadzenia dwóch nowych procesów: 4c Umarzanie w całości lub w części należności z tytułu zwrotu płatności oraz 4d Odroczenie terminu spłaty należności albo rozłożenie na raty; wdrożenia nowego Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w Krakowie z dnia 16 grudnia 2010 r.; wprowadzenia zmian zgodnie z Procedurą dokumentowania przypadków odstępstw od zapisów Podręcznika IZ MRPO; uwzględnienia uwag Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji (IPOC) w odniesieniu do zapisów Podręcznika IZ MRPO wersja nr 7 oraz zaleceń/rekomendacji z kontroli systemowej IPOC oraz audytu Urzędu Kontroli Skarbowej, które miały miejsce w 2010 r.; zmian własnych wynikających z dotychczasowych doświadczeń z zakresu funkcjonowania systemu. 2. Uchwałą ZWM Nr 1515/11 z 13 grudni 2011 roku - wersja 9 Aktualizacje w Podręczniku są konsekwencją: wprowadzenia dwóch nowych procesów: 10d Monitoring trwałości oraz 10e Monitoring wskaźników MRPO; wprowadzenia zmian zgodnie z Procedurą dokumentowania przypadków odstępstw od zapisów Podręcznika IZ MRPO; uwzględnienia uwag Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji (IPOC) w odniesieniu do zapisów Podręcznika IZ MRPO wersja nr 8; wniosku IK RPO dotyczącego aktualizacji OSZiK w części dotyczącej Instytucji Certyfikującej; zmian własnych wynikających z dotychczasowych doświadczeń z zakresu funkcjonowania systemu. Podręczniku Instytucji Pośredniczącej II stopnia we wdrażaniu 2. Osi priorytetowej MRPO W 2011 roku dokonano 3 aktualizacji Podręcznika: Uchwała ZWM nr 7/11z 4 stycznia 2011 r., Uchwała ZWM nr 556/11 z 19 maja 2011 r. Uchwała ZWM nr 951/11z 16 sierpnia 2011 r., Wprowadzone do Podręcznika zmiany są wynikiem dostosowania procedur Instytucji Pośredniczącej II stopnia do uwag przekazanych przez instytucje kontrolujące, zaleceń audytu wewnętrznego, a także coraz bogatszych doświadczeń IP II w realizacji powierzonych zadań. Ponadto, naniesione zmiany mają charakter doskonalący, zwiększający elastyczność i wydajność systemu wdrażania II osi priorytetowej MRPO. Wytyczne IZ MRPO w zakresie procedury odwoławczej Uchwała ZWM nr 635/11 z 9 czerwca 2011 r. - Do najważniejszych zmian należy rozszerzenie możliwości wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, na przypadki kiedy po pozytywnym rozstrzygnięciu protestu ponowna ocena projektu będzie negatywna. Powyższe zmiana ma na celu zapewnienie każdemu podmiotowi ubiegającemu się o dofinansowanie skorzystanie z sądowego etapu procedury odwoławczej. 14

Instrukcje dla Beneficjentów W 2011 r. wydawane/aktualizowane były następujące instrukcje dla Beneficjentów: Aktualizacja Instrukcji dotyczącej procedury kontroli (26.04.2011), Wydanie Instrukcji dla Beneficjentów Działania 2.1.D dotyczącej zasad udzielania pożyczek (03.08.2011), Wydanie Instrukcji dla Beneficjentów Działania 2.1.D dotyczącej wymierzania sankcji za nieprawidłową realizację projektu (03.08.2011), Wydanie Instrukcji dla Beneficjentów Działania 2.1.D dotyczącej zasad wydatkowania środków publicznych (04.08.2011), Wydanie nowej Instrukcji dotyczącej zasad wydatkowania środków publicznych (04.08.2011), Aktualizacja Instrukcji dotyczącej wypełniania wniosku o płatność (23.08.2011), Aktualizacja Instrukcji dotyczącej obowiązku utrzymania trwałości projektu (21.09.2011), Aktualizacja Instrukcji dla Beneficjentów Działania 2.1.D dotyczącej obowiązków w zakresie sprawozdawczości projektu (30.09.2011). Wytyczne do studium wykonalności dla projektów promujących Województwo Małopolskie na arenie międzynarodowej, realizowanych w ramach MRPO na lata 2007-2013 mających zastosowanie do projektów nie inwestycyjnych realizowanych w ramach Osi Priorytetowej nr 8 Współpraca międzyregionalna, Działanie 8.1 Promocja Małopolski na arenie międzynarodowej zmiana w zakresie prezentacji budżetu projektu z ujęcia kwartalnego na miesięczne oraz w zakresie nazw poszczególnych kosztów projektu, nowy podrozdział 6.2 Kwalifikowalność podatku VAT, dostosowano zapisy do nie inwestycyjnego charakteru projektów. Wytyczne do studium wykonalności dla projektów organizacji imprez kulturalnych realizowanych w ramach MRPO na lata 2007-2013 mających zastosowanie do projektów nie inwestycyjnych występujących w ramach Działania 3.3 Instytucje kultury, Schemat B Organizacja imprez o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym wprowadzono zapis o możliwości stosowania cen bieżących (zmiennych) obok cen stałych; wprowadzono nowy rozdział 9 Informacja na temat podatku VAT; wprowadzono informacje na temat możliwości ujęcia wpływów ze sprzedaży biletów oraz sponsoringu jako formy zabezpieczenia wkładu własnego; dodano załącznik nr 1 do Wytycznych stanowiący wzór modelu analizy finansowej projektu oraz wprowadzono inne zmiany porządkowe i ułatwiające pracę Wnioskodawcom. Wytyczne do Studium wykonalności dla projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach MRPO na lata 2007-2013 wprowadzono z zmiany w słowniku (zmieniono definicje duży projekt, fazy inwestycyjnej, doprecyzowano pojęcie sytuacja scenariusz bez projektu lub z projektem), usunięto pojęcia nie występujące w dalszej części studium. (zasada kasowa w rachunkowości, zasada memoriału w rachunkowości), 15

wprowadzono możliwość stosowania cen bieżących (zmiennych) obok cen stałych, tym samym dopuszczono możliwość stosowania stopy dyskontowej na poziom 8% (dla analiz w cenach bieżących), wprowadzono nowy rozdział 11 Informacja na temat podatku VAT, wprowadzono zapis, iż nakłady odtworzeniowe winny stanowić wydatek rzeczywiście planowany do poniesienia, dodano zapis, iż pozycje kosztów operacyjnych należy przedstawić w sposób szczegółowy w rozbiciu na poszczególne elementy kosztów, zmieniono stopę dyskontową stosowaną na potrzeby analizy ekonomicznej z 5% na 5,5% oraz wprowadzono inne zmiany porządkowe i ułatwiające pracę Wnioskodawcom, wprowadzono zapis, iż szczegółowej analizie należy poddać zmienne wpływające na poziom nakładów inwestycyjnych projektu, którego nakłady inwestycyjne przekraczają 20 mln PLN. Ponadto zaleca się przeprowadzenia analizy wrażliwości przy zastosowaniu niższych niż proponowane ww. tabelach zakresy zmian. Zastosowane zakresy należy uzasadnić, usunięto informację o odrzuceniu projektów, oraz załącznik nr 3 zawierający wskazówki dla poszczególnych Schematów/ Działań. Wytyczne Instytucji Zarządzającej dotyczące zasad rozliczania i poświadczania poniesionych wydatków dla projektów realizowanych w ramach MRPO 2007-2013 z wyłączeniem 2 i 9 osi priorytetowej wprowadzono zasady ogólne dotyczące kary umownej wynikającej z zapisów umowy zawartej między Beneficjentem a wykonawcą/dostawcą oraz procedurę w zakresie rozliczania kary umownej, a także informacje dotyczące wadium, uzupełniono o informacje dotyczące monitorowania całkowitej wartości projektu w sytuacji obniżenia wartości, dotychczasowy zakres dokumentu wzbogacono o informacje dotyczące sposobu postępowania w sytuacji, gdy wartość projektu ulega obniżeniu, ale nadal utrzymuje się na poziomie powyżej 1 000 000,00 Euro, uzupełniono o informacje dotyczące maksymalnej liczby dokumentów księgowych ujętych w wykazie wydatków kwalifikowanych poniesionych ze środków zaliczki, która powinna wynosić co do zasady nie więcej niż 20 dokumentów księgowych, dotychczasowe zapisy dotyczące częstotliwości składania wniosku o płatność, które wskazują, że wnioski należy składać nie częściej niż 1 raz w miesiącu uzupełniono o informację, że złożenia kolejnego wniosku nie musi poprzedzać miesięczny odstęp czasu od złożenia wniosku poprzedniego, wprowadzono zapis wskazujący, aby Beneficjenci składali wnioski o płatność w momencie osiągnięcia rekomendowanego poziomu wartości wydatków do rozliczenia, po uzyskaniu zgody IZ MRPO. Wytyczne Instytucji Zarządzającej dotyczące kontroli projektów w ramach osi priorytetowej 1-8 z wyłączeniem 2 osi MRPO na lata 2007-2013 dopuszczono możliwość weryfikacji dokumentacji przetargowej na każdym etapie realizacji projektu, w tym kontrole ex ante zamówień publicznych. Przyjęcia nowych wzorów umów o dofinansowanie projektów w ramach MRPO na lata 2007-2013 Uchwałą ZWM Nr 931/11 z dnia 11 sierpnia 2011 r. we wzorach umów dodano zapisy dotyczące projektów, które zakładają realizację inwestycji w kilku etapach. W przypadku, gdy w dacie zawierania umowy o dofinansowanie Beneficjent posiadał dokumentację wymaganą 16

zapisami regulaminu oceny projektu na co najmniej jeden etap inwestycji, warunkiem wnioskowania o wypłatę środków na kolejne etapy inwestycji jest uprzednie przedstawienie IZ MRPO pełnej dokumentacji dotyczącej danego etapu inwestycji. Wypłata środków następuje wyłącznie na pokrycie kosztów realizacji inwestycji w zakresie, w jakim posiada ona pełną dokumentację; do postanowień wzorów umów zostały dodane dwie nowe przesłanki rozwiązania umowy o dofinansowanie projektu tj. w sytuacji, gdy Beneficjent nie przedłożył pomimo, pisemnego wezwania przez IZ MRPO, pełnej dokumentacji dla kolejnych etapów inwestycji, a także, gdy nie zostały zrealizowane wszystkie zaplanowane w projekcie etapy inwestycji. W związku z wejściem w życie nowych rozporządzeń dotyczących udzielania pomocy publicznej w RPO zmieniono zapisy wzorów umów o dofinansowanie. Zmiany rozporządzeń/ustaw obowiązujących w ramach programu : Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1310/2011 z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie zmiany rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 w odniesieniu do pomocy zwrotnej i inżynierii finansowej oraz niektórych przepisów dotyczących deklaracji wydatków (Dz.U.UE.L.2011.337.1 art.1), Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) NR 1236/2011 z dnia 29 listopada 2011 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1828/2006 w odniesieniu do inwestycji z wykorzystaniem instrumentów inżynierii finansowej (Dz.U.UE.L.2011.317.24), Ustawa Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), w 2011 roku wprowadzono zmiany do następujących art. 152 (Dz.U. z 2010 Nr 182 poz.1228 z dnia 2.0.1.2011), 3 (Dz.U z 2011 Nr 28 poz. 143 z dnia 23.02.2011 r.), 75 (Dz.U z 2011 Nr. 5 poz. 13 z dnia 1.03.2011r.) oraz1 (Dz.U z 2011 Nr. 87 poz.484 z dnia 11.05.2011 r.), Ustawa o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. (Dz. U. z 2009r. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.), w 2011 roku wprowadzono zmiany do następujących artykułów: 30 (Dz.U. z 2010 Nr 238 poz. 1578 z dnia 01.01.2011 r.), 1 (Dz.U. z 2010 Nr 257 poz. 1726 z dnia 1.05 2011) oraz 4 (Dz.U. z 2011 r. 2011 Nr. 201 poz. 1183 z dnia 26.11.2011 r.) w tym: Zmiany programów pomocowych: Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 26 października 2011 r. w sprawie udzielania pomocy ze środków instrumentów inżynierii finansowej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. Nr 245, poz. 1461), data wejścia w życie 24.11.2011. Rozporządzenie zastąpiło dotychczas obowiązujące Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 czerwca 2009 r. w sprawie udzielania pomocy przez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe w ramach regionalnych programów operacyjnych. Podstawą prawną do rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego było Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie o wyłączeniach blokowych) (Dz. U. UE L 214 z 09.08.2008). Zmiany wytycznych obowiązujących w ramach programu : Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie procesu kontroli w ramach obowiązków Instytucji Zarządzającej Programem Operacyjnym z dnia 2 lutego 2011 r. 17

Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie sposobu postępowania w razie wykrycia nieprawidłowości w wykorzystaniu funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013 z dnia 8 lutego 2011r., Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie warunków certyfikacji oraz przygotowania prognoz wniosków o płatność do Komisji Europejskiej w Programach Operacyjnych w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 z dnia 22 marca 2011 r., Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie wymogów, jakie powinny uwzględniać procedury odwoławcze ustalone dla programów operacyjnych, dla konkursów ogłaszanych od dnia 20 grudnia 2008 r. z dnia 12 kwietnia 2011 r., Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie dofinansowania z programów operacyjnych podmiotów realizujących obowiązek świadczenia usług publicznych w transporcie zbiorowym z dnia 11 maja 2011 r., Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie korzystania z pomocy technicznej z dnia 28 kwietnia 2011 r., Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie sprawozdawczości z dnia 30 sierpnia 2011 r, Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód z dnia 27 września 2011 r., Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie jednolitego systemu zarządzania i monitorowania projektów indywidualnych z dnia 21 grudnia 2011 r., Zmiany kryteriów wyboru projektów Zmiany dotyczące prac nad kryteriami wyboru projektów zostały opisane w Rozdziale 2.7 Monitorowanie i ocena przy informacjach dotyczących funkcjonowania KM MRPO. W 2011 roku w IZ MRPO nie przeprowadzono badań ewaluacyjnych pod kątem kryteriów wyboru projektów. 2.1.6.2 Analiza postępu finansowego i rzeczowego W 2011 roku w wyniku otrzymania przez województwo małopolskie dodatkowych środków unijnych (KRW + dostosowanie techniczne RPO + dostosowanie techniczne - powódź) rozdysponowano je na dodatkowe inwestycje w wysokości 65 588 820 euro ze środków EFRR. W ramach Krajowej Rezerwy Wykonania kwota środków wyniosła 39 386 870 euro i wpłynęła na zmianę alokacji w ramach 2., 4., 5., 7. i 9. osi priorytetowych. W ramach Środków z dostosowania technicznego kwota środków wyniosła 11 690 364 euro i została przeznaczona na 6. i 9. oś priorytetową. W ramach Środków z dostosowania technicznego likwidacja skutków powodzi kwota środków wyniosła 14 511 586 euro i została w całości przeznaczona na 6 oś priorytetową. Łączna wartość alokacji na realizację Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w ramach perspektywy finansowej 2007-2013 po zwiększeniu alokacji wynosi 1 355 863 222 euro (6 137 992 805,99 PLN). 18

Wykres 2. Podział alokacji na osie priorytetowe MRPO w euro Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentów programowych Obecnie najwyższy poziom środków w ramach dostępnej alokacji został przeznaczony na realizację 4, 5 i 6 osi priorytetowych. Najniższy poziom środków w ramach dostępnej alokacji został przeznaczony na realizację 8. osi priorytetowej. Konkursy Od uruchomienia MRPO zostało ogłoszonych 58 konkursów, w tym 7 konkursów w okresie sprawozdawczym. Najwięcej konkursów od uruchomienia programu ogłoszono w ramach: 2 osi priorytetowej 19 konkursów (w okresie sprawozdawczym 4), 3 osi priorytetowej 11 konkursów (w okresie sprawozdawczym 1), 4 osi priorytetowej 8 konkursów (w okresie sprawozdawczym 1), 8 osi priorytetowej 6 konkursów (w okresie sprawozdawczym 1). Od uruchomienia programu najmniej konkursów ogłoszono w ramach 5. osi priorytetowej 1 konkurs, co związane jest z realizacją projektów przede wszystkim w ramach Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych. W 2011 roku na konkursy przeznaczono kwotę alokacji środków z EFRR w wysokości 55 103 730,94 euro ( PLN) z wyłączeniem 9. osi priorytetowej co stanowiło 6,8% alokacji przeznaczonej na konkursy od uruchomienia MRPO. Od uruchomienia programu na konkursy przeznaczono kwotę alokacji środków z EFRR w wysokości 812 757 488,00 euro (3 679 353 148,18 PLN), z wyłączeniem 9. osi priorytetowej co stanowiło 59,9% alokacji w ramach MRPO na lata 2007-2013. Nadal prowadzone są 3 konkursy ciągłe w ramach 4 osi priorytetowej (Działanie 4.1A, 4.1C i 4.3A), 1 konkurs ciągły w ramach 5 osi priorytetowej (Działanie 5.3A) oraz w ramach 3 osi priorytetowej (Działanie 3.1C) rozpoczęto nabór wniosków w 2011 roku, który zostanie zakończony w 2012 r. Szczegółowo dane dotyczące konkursów (liczba konkursów, alokacja, podpisane umowy w ramach konkursu w 2011 r. oraz od uruchomienia programu oraz planowane konkursy 19

w 2012 roku z podziałem na poszczególne osie priorytetowe przedstawione zostały w Rozdziale 3. Wykres 3. Postęp w realizacji Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) W 2011 roku w ramach programu 939 wniosków o dofinansowanie otrzymało pozytywną ocenę formalną, co stanowiło 27,9% z wszystkich wniosków po ocenie formalnej od uruchomienia MRPO. Z tych wniosków do realizacji zatwierdzono 695 wniosków, co stanowiło 74,0% wniosków złożonych o dofinansowanie (po weryfikacji formalnej) w 2011 roku. Podpisano 541 umów o dofinansowanie, które stanowiły 25,0% wszystkich podpisanych umów od uruchomienia MRPO. Największą liczbę umów podpisano w ramach 2 osi priorytetowej (433), które stanowiły 81,9% wszystkich umów podpisanych w 2011 r., kolejne miejsce zajęła 3 oś priorytetowa w ramach, której podpisano 26 umów, co stanowiło 4,9% podpisanych umów w 2011 roku. W okresie sprawozdawczym zakończyło się 395 projektów i stanowiły one 46,9% wszystkich zakończonych projektów od uruchomienia programu. Największą ilość zakończonych projektów w 2011 roku odnotowano w ramach 2. osi priorytetowej (74,7% wszystkich zakończonych projektów w 2011 roku) oraz 6 osi priorytetowej (9,9% zakończonych projektów w 2011r. ). Ponadto, 1 projekt zakończył się w ramach 5 osi priorytetowej Krakowski Obszar Metropolitalny oraz 2 w ramach 8 osi priorytetowej - Współpraca międzyregionalna. Tak wysoki stopień zróżnicowania wśród zakończonych projektów pomiędzy osiami priorytetowymi wynika głównie z ich specyfiki (projekty infrastrukturalne realizowane są w dłuższym okresie czasu, podczas gdy projekty dla przedsiębiorców są krótkotrwałe) jak również związane są z różnymi okresami ogłaszania konkursów dla 2, 4, czy 6 osi priorytetowej konkursy ogłaszane były najwcześniej stąd można odnotować najwyższą liczbę zakończonych projektów. Od uruchomienia programu w ramach programu złożono 3 370 wniosków (po ocenie formalnej), z których do realizacji zatwierdzono 75,7%. Podpisano 2 162 umów o dofinansowanie, które stanowiły 84,7% zatwierdzonych do realizacji wniosków o dofinansowanie od uruchomienia programu. Największą liczbę umów podpisano w ramach 2. osi priorytetowej (1 369), które stanowiły 63,3% w ramach wszystkich 20

podpisanych umów od uruchomienia MRPO, kolejne miejsce zajęła 6. oś priorytetowa w ramach, której podpisano 210 umów, co stanowiło 9,7% oraz 3. oś priorytetowa, dla której podpisano 150 umów, co stanowiło 6,9% z wszystkich podpisanych umów od początku realizacji programu. Od uruchomienia programu zakończyły się 842 projekty, które stanowiły 39,0% zakończonych projektów spośród 2 162 podpisanych umów w ramach MRPO od początku realizacji programu. Najwięcej projektów zakończyło się w ramach 2 osi priorytetowej i stanowiły one 30,0% z zakończonych projektów od uruchomienia programu oraz 6 osi priorytetowej, które stanowiły 2,9% zakończonych projektów od początku realizacji programu. Ponadto 5 projektów zakończyło się w ramach 5 osi priorytetowej Krakowski Obszar Metropolitalny oraz 2 w ramach 8 osi priorytetowej - Współpraca międzyregionalna. Wykres 4. Podział zaangażowania środków Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (środki UE)* * dane dot. złożonych oraz zatwierdzonych wniosków o dofinansowanie odnoszą się do wartości dofinansowanie ogółem, dla wniosków o płatność wartość dofinansowania ze środków UE przedstawiona z pomniejszeniem kwot wycofanych i odzyskanych Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) W 2011 roku wartość podpisanych umów ze środków EFRR w ramach programu wyniosła 113 473 737,96 euro (513 695 611,74 PLN) i stanowiła 11,7% wartości dofinansowania ze środków EFRR w ramach wszystkich zakontraktowanych umów w ramach MRPO. Wydatki zatwierdzone przez IC wyniosły 167 304 339,93 euro (757 386 746,86 PLN), co stanowiło 38,5% w ramach wszystkich zatwierdzonych środków przez IC od uruchomienia programu. Dla zakończonych projektów wartość środków z EFRR w 2011 roku wyniosła 85 276 298,21 euro (386 045 802 PLN) i stanowiła 51,6% wszystkich środków z EFRR w ramach zakończonych projektów dla MRPO. Od uruchomienia programu wartość podpisanych umów ze środków EFRR w ramach programu wyniosła 969 815 091,54 euro (4 390 352 919,42 PLN) i stanowiła 71,5% wartości alokacji dla MRPO wobec 78,3%w poprzednim okresie sprawozdawczym. Spadek wartości zakontraktowanych środków w stosunku do alokacji w ramach MRPO na lata 2007-2013 wynika w głównej mierze ze zwiększenia alokacji dla całego programu w 2011 r. 21

po podziale środków z Krajowej Rezerwy Wykonania oraz Dostosowania Technicznego o wartość alokacji 65 588 820 euro. Dla zakończonych projektów wartość środków z EFRR wyniosła 165 236 079,80 euro (748 023 733 PLN) i stanowiła 17,0% w stosunku do wartości zakontraktowanych środków od uruchomienia MRPO. Wydatki zatwierdzone przez IC w 2011 r. wyniosły 434 634 749,27 euro (1 967 591 509,93 PLN), co stanowiło 32,1% całej alokacji MRPO. Wykres 5. Zakontraktowane środki EFRR w podziale na osie priorytetowe od uruchomienia programu (średnia dla MRPO =71,5%) Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) Projekty kluczowe W Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych (po zmianach wynikających z przeglądu śródokresowego i rozdysponowaniu dodatkowych środków z KRW i DT w 2011 roku) w ramach MRPO znajduje się 70 projektów na wartość całkowitą dofinansowania 619 339 518,44 euro (2 803 750 000 PLN), w tym środki z EFRR 407 150 430,74 euro (1 843 170 000 PLN). Dodatkowo na liście znajduje się 1 projekty rezerwowy na kwotę dofinansowania 2 520 000 euro (11 408 040 PLN). Lp. 1 Tabela 8. Podpisane pre - umowy na realizację projektów kluczowych w ramach MRPO w 2011 roku Nazwa projektu Przebudowa, rozbudowa i zmiana sposobu użytkowania budynku hotelowego typu LIPSK w Krakowie ul. Osieckiego 17b z przeznaczeniem na Wojewódzki Nazwa beneficjenta Wartość całkowita projektu wg podpisanej pre-umowy (w mln euro) 5. oś priorytetowa Krakowski Obszar Metropolitalny Wojewódzki Szpital Okulistyczny w Krakowie 6,88 (30,91 PLN) Wartość dofinansowania projektu z EFRR wg podpisanej preumowy (w mln euro) 2,34 (10,60 PLN) Data podpisania pre-umowy 18.04.11 r. 22

Szpital Okulistyczny w Krakowie wraz z zagospodarowaniem terenu 2 Budowa krytej pływalni z basenem długości 50 m z zapleczem Uniwersytet Jagielloński 21,06 (95,33 PLN) 4,12 (18,66 PLN) 20.12.11 r. 3 4 5 6 7 8 9 Zakup specjalistycznego sprzętu na potrzeby wzmacniania potencjału ratowniczego małopolskich strażaków Likwidacja skutków powodzi w zakresie drogi wojewódzkiej DW 964 na obszarze Gminy Szczurowa Likwidacja skutków powodzi w zakresie drogi wojewódzkiej DW 768 na obszarze Gminy Szczurowa Likwidacja skutków powodzi w zakresie drogi wojewódzkiej DW 982 na obszarze Gminy Szczucin Likwidacja skutków powodzi w Gminie Szczucin - Odbudowa i modernizacja infrastruktury komunikacyjnej Likwidacja skutków powodzi w Gminie Szczucin - Infrastruktura społeczna, kulturalna i sportowa Likwidacja skutków powodzi w Gminie Szczurowa - Odbudowa infrastruktury społecznej 6. oś priorytetowa Spójność wewnątrzregionalna Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej 0,43 Polskiej Oddział (1,96 PLN) Wojewódzki Związku OSP RP Woj. Małopolskiego Województwo Małopolskie Województwo Małopolskie Województwo Małopolskie Gmina Szczucin Gmina Szczucin Gmina Szczurowa 2,65 (12,00 PLN) 2,20 (9,94 PLN) 3,29 (14,90 PLN) 3,48 (15,77 PLN) 0,18 (0,83 PLN) 1,80 (8,16 PLN) 0,27 (1,20 PLN) 2,41 (10,93 PLN) 2,20 (9,94 PLN) 3,29 (14,90 PLN) 3,48 (15,77 PLN) 0,18 (0,83 PLN) 1,27 (5,76 PLN) 05.04.11 r. 18.08.11 r. 18.08.11 r. 18.08.11 r. 02.09.11 r. 02.09.11 r. 02.09.11 r. 10 Likwidacja skutków powodzi w Gminie Wietrzychowice Gmina Wietrzychowice 1,83 (8,28 PLN) 1,83 (8,28 PLN) 02.09.11 r. 11 Likwidacja skutków powodzi w Gminie Lanckorona Gmina Lanckorona 0,15 (0,70 PLN) 7. oś priorytetowa Infrastruktura ochrony środowiska 0,15 (0,70 PLN) 27.09.11 r 12. Zbiornik Skrzyszów na potoku Korzeń w gminie Skrzyszów Województwo Małopolskie 6,92 (31,33 PLN) 5,87 (26,58 PLN) 21.07.11 r. Źródło: opracowanie własne IZ MRPO W 2011 roku podpisano 12 pre umów dla projektów kluczowych na łączną kwotę dofinansowania 50 830 000 euro (230 110 000 PLN), w tym dofinansowanie z EFRR 27 424 342,83 euro (124 150 000 PLN). 23

Tabela 9. Podpisane umowy o dofinansowanie na realizację projektów kluczowych w ramach MRPO w 2011 roku Lp. Nazwa projektu Nazwa beneficjenta Aktualna wartość całkowita projektu (w mln euro) Aktualna wartość dofinansowan ia projektu z EFRR (w mln euro) 1.oś priorytetowa Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy 1 Wirtualne Muzea Małopolski 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Małopolska Platforma Elektronicznej Komunikacji Policji Modernizacja Pijalni Głównej w Krynicy Zdroju Park wodny w Wysowej - Zdroju Przebudowa Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach Centrum Urazowe Medycyny Ratunkowej i Katastrof w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie - Etap I Przebudowa, rozbudowa i zmiana sposobu użytkowania budynku hotelowego typu LIPSK w Krakowie ul. Osieckiego 17b z przeznaczeniem na Wojewódzki Szpital Okulistyczny w Krakowie wraz z zagospodarowaniem terenu Województwo Małopolskie Komenda Wojewódzka Policji 2,77 (12,54 PLN) 9,23 ( 41,82 PLN) 3.oś priorytetowa Turystyka i przemysł kulturowy Uzdrowisko Krynica - Żegiestów Gmina Uście Gorlickie 6,78 (30,72 PLN) 2,33 (10,56 PLN) Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach 5.oś priorytetowa Krakowski Obszar Metropolitalny Szpital Uniwersytecki w Krakowie Wojewódzki Szpital Okulistyczny w Krakowie Data podpisania umowy o dofinansowanie 2,22 (10,07 PLN) 09.06.2011 r. 7,32 (33,17 PLN) 1,87 (8,50 PLN) 0,80 (3,65 PLN) 08.06.2011 r. 17.12.2011 r. 20.12.2011 r. (26,72 PLN) (10,37 PLN) 18.05.2011 11,88 (53,81 PLN) 6,82 (30,91 PLN) 6.oś priorytetowa Spójność wewnatrzregionalna Likwidacja skutków powodzi 0,03 Gmina Limanowa w Gminie Limanowa (0,17 PLN) Bezpieczna Małopolska poprawa skuteczności działań Komenda małopolskich jednostek Wojewódzka 2,61 Państwowej Straży Pożarnej Państwowej Straży (11,82 PLN) poprzez zakup Pożarnej w Krakowie specjalistycznego sprzętu pożarniczego Zakup specjalistycznego sprzętu na potrzeby wzmacniania potencjału ratowniczego małopolskich strażaków Źródło: opracowanie własne IZ MRPO Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej Oddział Wojewódzki Związku OSP RP Woj. Małopolskiego 0,43 (1,96 PLN) 10,10 (45,74 PLN) 2,34 (10,60 PLN) 0,02 (0,13 PLN) 1,56 (7,09 PLN) 0,22 (1,02 PLN) 06.07.2011 r. 09.09.2011 r. 27.09.2011 r. 20.04.2011 r. 13.09.2011 r. W 2011 zawarto 10 umów dla projektów w ramach IWIPK na wartość dofinansowania ze środków EFRR 28 791 694,28 euro (130 340 000,00 PLN), co stanowiło prawie 10,0% 24

wartości środków EFRR dla podpisanych umów dla projektów kluczowych od uruchomienia MRPO. Od uruchomienia programu podpisano 44 umowy o wartości dofinansowania ze środków EFRR 289 083 278,10 euro (1 308 680 000 PLN), co stanowi 71,0% wartość środków EFRR dla wszystkich projektów kluczowych. Wśród nich zakończyło się 5 projektów o wartości dofinansowania ze środków EFRR - 31 864 369,33 euro (144 250 000 PLN), co stanowi 11,0% wartości środków EFRR dla projektów kluczowych, w ramach których podpisano umowy od uruchomienia MRPO. Obecnie realizacja projektów kluczowych w ramach programu przebiega bez zakłóceń. Szczegółowy wykaz ww. projektów wraz z argumentacją wyboru ich na listę projektów kluczowych dla województwa małopolskiego znajduje się w Załączniku IX Tabela 9. Lista projektów indywidualnych planowanych do realizacji/realizowanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Wskaźniki finansowe w MRPO Wykres 6. Postęp w realizacji MRPO w latach 2008-2011 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z KSI Analizując dane finansowe na przestrzeni 4 lat wdrażania MRPO można zauważyć, że przez pierwsze lata wdrażanie MRPO skoncentrowane było na kontraktacji środków i kulminacja nastąpiła w 2010 roku, natomiast lata kolejne będą przedstawiały tendencję rosnącą w ramach wydatkowania środków i ich certyfikowania. Rozkład przestrzenny projektów W układzie przestrzennym od uruchomienia programu najwięcej umów realizowanych było na obszarach miejskich (1 380), co stanowi 63,8% wszystkich zawartych umów od początku programu, na obszarach wiejskich liczba realizowanych umów wyniosła 754, co stanowi 34,9% wszystkich realizowanych umów od początku uruchomienia programu. 25

28 podpisanych umów wpisuje się w obszar współpracy transnarodowej, stanowią one 1,3% wszystkich podpisanych umów od uruchomienia programu. W ramach programu IZ MRPO nie zidentyfikowała obszarów defaworyzowanych. IZ dokonując oceny strategicznej projektów bada ich wpływ na zrównoważony rozwój regionu w wymiarze gospodarczym, społecznym, środowiskowym i przestrzennym oraz spójność wewnętrzną województwa, tym samym nie można mówić o defaworyzowaniu jakichkolwiek obszarów na terenie Małopolski. Mapa 1. Stan realizacji MRPO wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE)* (według miejsca realizacji projektów) Olkuski Miechowski Olkuski Miechowski Krakowski Proszowicki Dąbrowski Krakowski Proszowicki Dąbrowski Chrzanowski Oświęcimski Wadowicki m. Kraków Wielicki Bocheński Brzeski m.tarnów Tarnowski Chrzanowski Oświęcimski Wadowicki m. Kraków Wielicki Brzeski Bocheński m.tarnów Tarnowski Myślenicki Myślenicki Suski Limanowski Suski Limanowski m. Nowy Sącz Gorlicki m. Nowy Sącz Gorlicki Nowotarski Nowosądecki Nowotarski Nowosądecki Liczba projektów 20-35 35-60 60-100 100-615 Tatrzański Wartość dofinansowania UE w mln euro 9,3-21,4 21,4-33,3 33,3-44,0 44,0-319,4 Tatrzański *na potrzeby sprawozdania projekty horyzontalne przypisane zostały do powiatów na terenie, których są realizowane. Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) Dokonując analizy, na podstawie wyżej zaprezentowanych map, należy stwierdzić, że od uruchomienia programu do końca 2011 r. najwięcej projektów realizowano w: mieście Krakowie (615 projektów), co stanowiło 28,4% wszystkich projektów, dla których zawarto umowy w ramach programu. Wiodącym typem projektów są projekty dotyczące edukacji w szkolnictwo wyższe oraz kształcenie ustawiczne, jak również projekty związane z rozwojem kultury i turystyki, czy projekty realizowane w ramach KOM, do wysokiej liczby projektów przyczynili się również przedsiębiorcy, którzy zrealizowali prawie 65% projektów, powiecie tarnowskim (201 projektów), co stanowiło 9,3% wszystkich projektów, dla których zawarto umowy w ramach programu. Wiodącym typem projektów w tym powiecie są projekty realizowane w ramach rozwoju infrastruktury społecznej (głównie sportowo rekreacyjne) czy rewitalizacja oraz projekty w zakresie energii odnawialne (słonecznej), powiecie nowosądeckim (155 projektów), co stanowiło 7,2% wszystkich projektów, dla których zawarto umowy w ramach programu. Wiodącym typem projektów są projekty przedsiębiorców oraz projekty z zakresu infrastruktury społecznej oraz działalności kulturalnej i turystyki. Najmniej aktywnymi obszarami są powiaty: miechowski, proszowicki i dąbrowski, dla których projekty stanowią zaledwie od 1,0% do 1,5% w ramach wszystkich podpisanych umów do końca 2011 r. Należy jednak zaznaczyć, że powiaty te są obszarami o charakterze rolniczym, co sprawia, że więcej aplikują o środki z programów krajowych, a to w konsekwencji powoduje, że w mniejszym stopniu dofinansowywane są ze środków MRPO. W przypadku m. Nowy Sącz liczba projektów jest niewielka, ale są one duże i plasują 26

Nowy Sącz wśród powiatów o wysokim dofinansowaniu. Należy zaznaczyć, że w Nowym Sączu realizowane są również projekty z programów krajowych. Tabela 10. Zakontraktowane środki z UE w podziale na obszary wsparcia w ramach wybranych Programów Operacyjnych w województwie małopolskim Obszary wsparcia 1 Wartość zakontraktowanych umów ze środków EFRR (w euro) MRPO POiIŚ PO IG PO KL PO PT Badania i rozwój technologiczny, innowacji, przedsiębiorczość (kat. 01-09) Społeczeństwo informacyjne (kat. 10-15) 192 557 101,80 22 406 554,90 395 108 361,28 36 775 136,59 41 185 131,75 Transport (kat. 16-32) 283 179 098,46 Energia (kat. 33-43) 22 330 779,24 1 131 466 877,51 13 942 381,84 Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom (kat. 44-54) 44 738 417,41 459 940 801,64 Turystyka (kat. 55-57) 38 384 710,86 6 718 315,14 Kultura (kat.58-60) 92 590 365,33 16 600 397,61 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich (kat. 61) 53 051 899,62 Zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników, firm, przedsiębiorstw i przedsiębiorców (kat. 62-64) Poprawa dostępu do zatrudnienia i jego trwałości (kat. 65-70) Poprawa integracji społecznej osób w niekorzystnej sytuacji (kat. 71-74) 78 540,98 68 300 998,61 139 799 141,14 164 191 055,31 Inwestycje w infrastrukturę społeczną (kat.75-79) 181 795 254,10 36 685 206,96 Stymulowanie reform w zakresie zatrudnienia oraz integracji społecznej (kat.80) Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym 2 626 782,40 81 969,10 3 017 231,11 Pomoc Techniczna (kat. 85-86) 18 768 314,62 11 106 929,12 416 644,58 13 585 315,21 1 497 592,38 SUMA: 969 815 091,54 168 104 2220,46 443 506 993,73 397 065 408,49 1 497 592,38 Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) 1Podziału dokonano w oparciu o kody klasyfikacji wg kryteriów priorytetowych obszarów wsparcia, na podstawie Rozporządzenia KE (WE) 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. 27

Wykres 7. Struktura wartości projektów realizowanych na terenie województwa małopolskiego wg. programów regionalnych Źródło: Małopolskie Obserwatorium Polityki Rozwoju W województwie małopolskim realizowane są również projekty związane z PO RYBY 2007-2013. Samorząd województwa małopolskiego pełni rolę instytucji pośredniczącej w ramach wdrażania środków osi 4 Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013, którego celem jest realizacja polskiej polityki rybackiej. W ramach programu działa LGR Dorzecze Soły i Wieprza (na terenie województwa małopolskiego obejmuje powiat oświęcimski Brzeszcze, Oświęcim i Kęty oraz powiat wadowicki Wieprz). Do końca 2011 roku zidentyfikowano 14 projektów na kwotę wsparcia 1 954 879,05 euro (8 849 737,44 PLN). Projekty skupiony są w 4 powiatach (bocheńskim, gorlicki, nowotarski, oświęcimski). Głównymi Beneficjentami są przedsiębiorcy oraz organizacje pozarządowe. Projekty realizowane w ramach PO RYBY są komplementarne z 2., 3. i 7. osiami priorytetowymi MRPO. Działy gospodarki Od uruchomienia programu wybrane projekty do dofinansowania zostały zakwalifikowane do 11 działów gospodarki. Najbardziej zróżnicowaną osią pod tym kątem jest 2. oś priorytetowa Gospodarka regionalnej szansy, gdzie Beneficjentami są przedsiębiorcy działający w różnych branżach. Szczegółowy podział projektów z podziałem na działy gospodarki w ramach poszczególnych osi priorytetowych przedstawia Rozdział 3. do sprawozdania. 28

Wykres 8. Podział projektów według działów gospodarki od uruchomienia programu Usługi 1% Budownictwo 14% Administracja publiczna 9% Edukacja 10% Produkcja produktów żywnościowych i napojów oraz przemysł wytwórczy 32% Działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego 13% Transport 1% Działalność związana ze środowiskiem naturalnym 7% Hotele i restauracje 5% Obsługa nieruchomości, wynajem i prowadzenie działalności Opieka gospodarczej społeczna, pozostałe usługi 2% komunalne, społeczne i indywidualne 6% Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) Na wykresie nie zostały przedstawione działy gospodarki, gdzie projekty nie zostały zakwalifikowane do żadnej kategorii - 22 Inne niewyszczególnione usługi 34,7% ze wszystkich podpisanych umów oraz 00 nie dotyczy 5,2% ze wszystkich podpisanych umów. Typy Beneficjentów Wykres 9. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację MRPO od uruchomienia programu Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) W podziale na Beneficjentów najliczniejszą grupę stanowili przedsiębiorcy (1 283 projektów) o wartości dofinansowania ze środków EFRR - 109 089 219,74 euro, jednostki samorządu terytorialnego (514 projektów) o wartości dofinansowania ze 29

środków EFRR 563 925 441,15 euro, instytucje kultury (53 projektów) o wartości dofinansowania ze środków EFRR - 53 815 511,90 euro, szkoły wyższe (43 projektów) o wartości dofinansowania ze środków z EFFR - 82 025 652,60 euro i zakłady opieki zdrowotnej (41 projektów)o wartości dofinansowania ze środków EFRR 76 984 772,57 euro. Wskaźniki rzeczowe w MRPO: Szczegółowe informacje na temat postępów fizycznych w ramach poszczególnych osi priorytetowych MRPO zawiera Załącznik IV - Tabela 4. Postęp fizyczny wg. priorytetów, natomiast analiza wskaźników na podstawie zrealizowanych wskaźników i w oparciu o wartości szacowane z podziałem na poszczególne osie priorytetowe zawiera Rozdział 3 do niniejszego sprawozdania Realizacja w podziale na priorytety, postęp wdrażania programu wg priorytetów/osi do sprawozdania. Informacje na temat postępów fizycznych w ramach celu głównego zawiera Załącznik I - Tabela 1. Postęp fizyczny programu operacyjnego. W ramach programu rozpoczęto realizację wskaźnika celu głównego Utworzone miejsca pracy brutto. Na podstawie wniosków o płatność końcową do 2011 roku utworzono 1 084,56 miejsca pracy, co stanowi 30,5% wartości wskaźnika zaplanowanego na 2013 r. Realizacja i szacowana wartość wskaźnika przedstawiona została dla wszystkich osi priorytetowych, przy czym wartość tą proporcjonalnie podzielono pomiędzy kobiety i mężczyzn (542,28), wartości z podziałem na płeć mierzone będą na podstawie trwałości projektów. Na obecnym etapie zgodnie z celami programu, jak i poszczególnych osi priorytetowych Beneficjenci zadeklarowali utworzenie 5 738,80 miejsc pracy brutto do 2015 r., co stanowi przekroczenie wartości wskaźnika o 61,5% w stosunku do zaplanowanych wartości na 2013 r. Jest to przekroczenie w stosunku do zaplanowanej wartości, ale ze względu na specyfikę wskaźnika, który jest wskaźnikiem wrażliwym na wahania sytuacji społeczno-gospodarczej zarówno w województwie jaki i w całym kraju oraz pierwsze doświadczenia w jego osiąganiu w stosunku do planów Beneficjentów, jego wartość może ulegać modyfikacji. Na obecnym etapie realizacji nie istnieje zagrożenie dla nie zrealizowania wskaźnika. W przypadku podziału na płeć szacowana wartość została podzielona proporcjonalnie pomiędzy mężczyzn i kobiety i planuje się, że wyniesie 2 869,40 miejsc pracy. Wskaźniki Liczba utworzonych miejsc pracy netto oraz Zmiana w poziomie PKB (w stosunku do scenariusza bazowego) na obecnym etapie nie są monitorowane, IZ MRPO zgodnie z zapisami programu przeprowadzi ich badanie na koniec realizacji programu. W ramach wskaźników programowych produktu i rezultatu realizacja ich rozpoczęła się dla wszystkich osi priorytetowych, z wyjątkiem wskaźników w ramach 1. osi priorytetowej dotyczących sieci szerokopasmowej, co związane było z opóźnieniem w realizacji jedynego projektu, ale nie istnieje zagrożenie ich nie zrealizowania, ponieważ w 2012 r. planowane jest podpisanie umowy i rozpoczęcie prac. Projekt ma zostać skończony do 2014 r. oraz w przypadku 4 osi priorytetowej nie osiągnięto wartości wskaźnika produktu i rezultatu dotyczących zakupu taboru kolejowego i autobusowego, co związane jest z faktem,że projekty są w trakcie realizacji i nie zostały złożone wnioski o płatność końcową. Niski poziom osiągnięcia wskaźników odnotować należy również w 5 osi priorytetowej w zakresie projektów z innowacji oraz ochrony zdrowia, projekty z ochrony zdrowia są w trakcie realizacji przewiduje się, że zakończą się w 2012 r. Dla projektów innowacyjnych będą podpisywane umowy i wskaźniki zostaną osiągnięte pod koniec okresu programowania. Dla projektów z 7. osi priorytetowej nie osiągnięto jeszcze wskaźników w zakresie projektów dot. energii odnawialnej oraz prewencji zagrożeń, co również jest wynikiem niezakończenia projektów, dla projektów z energii odnawialnej, pierwsze umowy podpisano w 2010 w związku z tym są one w trakcie realizacji. 30

Na uwagę zasługują projekty, które już się zakończyły i dla których odnotowano wysoki poziom osiągnięcia wskaźników, jak w przypadku wskaźnika dotyczącego zrekonstruowanych dróg w województwie, gdzie blisko 50% dróg zostało zmodernizowanych w stosunku do założonej wartości na 2013 r, czy jak w przypadku 6. osi priorytetowej, gdzie 66% pacjentów skorzystało z projektów z zakresu ochrony zdrowia, a ponad 30% z całej infrastruktury społecznej - w stosunku do założonych wartości założonej na 2013 rok. Wysoki stopień odnotowano również w przypadku projektów związanych z budową i przebudową sieci kanalizacji sanitarnej, gdzie 45% osób już zostało podłączonych do sieci kanalizacyjnej w stosunku do wartości zaplanowanej na 2013 r., czy w przypadku projektów w ramach dofinansowania przedsiębiorstw, gdzie 50,6% w stosunku do wartości założone na etapie programowania na 2013 r. przedsiębiorstw zakończyło realizację projektów i gdzie wskaźnik zatrudnienia na koniec 2011 r. wyniósł 115% realizacji do 2013 r. Również wysoki poziom osiągniętych wartości odnotowano w ramach 3 osi priorytetowej, która obok 6 osi są osiami o najwyższym procencie zakontraktowanych środków (dla wskaźnika dotyczącego liczy osób korzystających z obiektów kultury, turystyki, dziedzictwa kulturowego wartość wskaźnika przekroczyła wartość założoną w programie na 2013 r. i wyniosła 106%. Zauważyć można zależność dla osi, dla których ogłaszano konkursy jako pierwsze. Dla tych, ogłoszonych w roku 2008 i 2009 okres realizacji wskaźników już się zakończył lub jest w ostatniej fazie realizacji, natomiast dla projektów, gdzie konkursy były zgodnie harmonogramem naborów ogłaszane były później są one w trakcie realizacji. Sytuacja ta nie niesie ze sobą ryzyka zakłócenia celów które zostały zapisane w programie i wartości wskaźników zostaną osiągnięte. Należy mieć również na uwadze to, że wciąż dla wybranych osi (2, 3, 4, 6 czy 7) będą prowadzone nabory projektów, w związku z czym w dalszym ciągu można spodziewać się wzrostu wartości wskaźników programowych. Wnioski dla dalszej realizacji PO: Wnioski do dalszej realizacji MRPO opisane zostały w Rozdziale 3 przy analizie każdej z osi priorytetowych. 2.1.6.3 Rekomendacje KE - postęp finansowy Komisja Europejska z satysfakcją przyjęła ogólny postęp programu, który pozwala na wypełnienie zasady N+3/2 w 2011 roku (oraz 2012 roku). Postęp jest zróżnicowany dla osi priorytetowych, jednak szczególnie powoli przebiega wdrażania 8. osi priorytetowej (Współpraca międzyregionalna). W związku z tym KE zwróciła się do IZ MRPO o dostarczenie uaktualnionej informacji dot. dokonanych postępów dla tej osi na roczne spotkanie przeglądowe. IZ MRPO na spotkaniu bilateralnym w dniach 19-20 stycznia 2012 roku, które odbyło się w Krakowie przedstawiła aktualny stan wdrażania 8. osi priorytetowej. Dodatkowo w bieżącym sprawozdaniu dokonana została szczegółowa analiza osi. - infrastruktura dot. zdrowia KE otrzymała niepokojącą informację dot. problemów z wykorzystaniem funduszy strukturalnych w sektorze zdrowotnym w Polsce. Istnieje ryzyko, iż z powodu braku kontraktu z NFZ, zakupiony ze środków UE sprzęt częściowo lub w całości nie będzie wykorzystywany. W związku z powyższym powinno się zweryfikować zarówno wykorzystane kryteria wyboru, jak również przeanalizować możliwość wystąpienia nieprawidłowości. W sierpniu 2011 r. przeprowadzono analizę projektów w ramach MRPO i stwierdzono, że nie wystąpiły sytuacje, w których beneficjenci realizujący projekty z dziedziny ochrony 31

zdrowia nie przedłużyli lub też rozwiązali dotychczasowy kontrakt z NFZ. W Małopolsce zawierane są 2-3 letnie kontrakty z NFZ, w związku z tym na obecnym etapie IZ nie identyfikuje problemów z wypełnieniem celów programu. Nie mniej jednak IZ MRPO dostrzega niniejszy problem i na bieżąco monitoruje realizację projektów z dziedziny ochrony zdrowia w ramach MRPO 1. - wskaźniki KE (core indicators) KE zwróciła się o uzupełnienie wartości docelowych dla 2010 oraz 2015 1) roku dla 5 wskaźników głównego celu programu (jedyne brakujące wartości w tabeli wskaźników). W bieżącym sprawozdaniu wartości wskaźników dla celu głównego dla 2010 roku zostały uzupełnione. Dla pozostałych wskaźników programowych wartości dla 2010 roku podane były w poprzednim sprawozdaniu. - raportowanie dla osi priorytetowych Komisja przedstawiła szeroką listę wytycznych dot. analizy ilościowej w uwagach do sprawozdania rocznego za 2009 rok oraz informację, że rekomendacje z poprzednich lat winny być stosowane w większości przypadków (prezentacje trendów socjoekonomicznych, analiza projektów kluczowych, ocena priorytetów w odniesieniu do słabych stron zidentyfikowanych w analizie SWOT, geograficzny problem dot. projektów zmapowanych jako inwestycje drogowe, poprawa opisu komplementarności, oraz informacja o rekomendacjach dla dalszej realizacji osi). KE oczekuje, iż analiza ilościowa zostanie pogłębiona, gdy projekty zostaną zakończone oraz będzie dostępnych więcej wyników przyprowadzonych ewaluacji, w szczególności w punktu widzenia interpretacji i konkluzji dla przyszłego okresu programowania. Każdy rozdział poświęcony osi priorytetowej winien być zakończony konkluzją IZ MRPO zastosowała się do wytycznych KE i w bieżącym sprawozdaniu większy nacisk położyła na analizę jakościową w porównaniu z celami programu oraz identyfikacją potencjalnych zagrożeń. - Monitoring regionalnych innowacji IZ powinna podjąć próbę ustalenia bardziej strukturalnych narzędzi monitoringowych do analizy wpływu programu na Regionalną Strategię Innowacji (lub, fakultatywnie, wyniki regionalnych prognoz). Analiza ta powinna uwzględniać osie priorytetowe 1., 2. oraz 5., które mają największy wpływ na innowacje w regionie. IZ podejmie próbę przeanalizowania programu pod kątem wpływu na Regionalną Strategię Innowacji i wyniki analiz przedstawi w kolejnych sprawozdaniach rocznych. - ewaluacja KE zwróciła się z prośbą o dostarczenie wyników ewaluacji dla osi priorytetowych 4., 6. 7. oraz 8., które uzupełniają już zakończone ewaluacje dla 2. oraz 3. osi. IZ MRPO przedstawiła w piśmie skierowanym do KE wyniki badań ewaluacyjnych przeprowadzonych w 2011 r. oraz zaprezentowała je na spotkaniu bilateralnym w dniach 19-20.01.2012 r. w Krakowie. Ponadto, informacja dotycząca przeprowadzonych badań w 2011 r. wraz z rekomendacjami została ujęta Rozdziale 2.7 Monitorowanie i ocena. 1) IZ MRPO przyjęła na etapie programowania jak i na etapie aktualizowania wskaźników w wyniku renegocjacji programu jako rok docelowy dla oszacowania wartości wskaźników 2013, w związku z tym dla 2015 roku należy przyjąć założenie, że wartości, które zostały przypisane na 2013 r. są jednocześnie wartościami, które odnoszą się do 2015 roku. 32

- projekty kluczowe (major projects) KE zwróciła się o dostarczenie aktualnej informacji dot. projektu Internetu szerokopasmowego. Szczegółowe informacje o postępie prac nad projektem zostały przedstawione na spotkaniu bilateralnym w dniach 19-20.2012 r. w Krakowie. Ponadto informacja na temat stanu realizacji projektu została opisana w Rozdziale 5. dotyczącym Dużych projektów w ramach MRPO. - promocja i informacja Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1828/2006, sprawozdanie roczne za 2010 rok powinno zawierać rozdział dot. ocena rezultatów informacji i publikacji działań z punku widzenia widoczności i świadomości programów operacyjnych oraz roli jaką pełnią we Wspólnocie. Rozdział ten powinien być bardziej rozbudowany i zawierać wszystkie dane dot. działań informacyjno promocyjnych oraz odnosić się w szczególności do oceny podjętych działań. IZ powinna dostarczyć informacji dot. głównych wyników oceny oraz konkluzje co do zasadności Planu Komunikacji. Prezentacja tej informacji powinna zostać przedstawiona Komisji na spotkaniu bilateralnym. Informacja na temat dotychczasowych działań informacyjno-promocyjnych została przedstawiona na spotkaniu bilateralnym w dniach 19-20.01.2012 r. Dodatkowo IZ MRPO podjęła próbę oceny rezultatów ww. działań prac planując na 2012 r. przeprowadzenie badania ewaluacyjnego Ocena efektów działań informacyjnych, promocyjnych i szkoleniowych w ramach MRPO. Badanie planowane jest na I-III kwartał 2012r., wyniki dostępne będą w 2013 r. i zostaną przedstawione w kolejnych sprawozdaniach. Celem badania ma być ocena funkcjonowania systemu działań informacyjnych, promocyjnych oraz szkoleniowych realizowanych w ramach MRPO pod kątem uwzględniania zasad: integracji, koordynacji i komplementarności, a także ocena efektywności i skuteczności tego systemu, zbadanie czy działania informacyjne, promocyjne i szkoleniowe w ramach MRPO wpływają na zwiększenie świadomości mieszkańców Małopolski o funduszach europejskich oraz skonfrontowanie wyników badania z wynikami badania ewaluacyjnego Ocena zintegrowanego systemu działań informacyjnych, promocyjnych oraz szkoleniowych w zakresie funduszy europejskich w Województwie Małopolskim, zrealizowanego w 2009 r., którego wyniki zostały przedstawione w sprawozdaniu rocznym za 2010 rok. 2.1.6.4 Rekomendacje IZ i innych instytucji W odniesieniu do dalszej realizacji programu, IZ MRPO w swoich działaniach kieruje się m.in., wewnętrznymi analizami oraz rekomendacjami zawartymi w badaniach ewaluacyjnych oraz rekomendacjach z kontroli systemowych. Wyniki badań ewaluacyjnych wraz z rekomendacjami przedstawiane były w sprawozdaniach rocznych za 2009 i 2010 r. IZ w 2011 roku wykorzystała wnioski płynące z badań i prace skoncentrowały się na: przyjęciu kryteriów wyboru zamieszczonych w UMRPO (opisane przy KM MRPO), modyfikacjach w ramach systemu wskaźników programu i uszczegółowienie (zmiany do systemu wskaźników zostały wykorzystane do oceny śródokresowej i stanowiły podstawę do zmian ww. zakresie podczas renegocjacji programu), działań informacyjno-promocyjnych (skupienie się na kampaniach promocyjnych, przeprowadzeniem ankiet wśród Beneficjentów, opracowano projekt wizyt studyjnych dla małopolskich dziennikarzy przedstawiające dotychczasowe efekty wdrażania funduszy), wprowadzeniu modyfikacji w ramach obowiązujących procesów w Podręczniku IZ MRPO (np. w 2011 roku wprowadzono proces dot. monitorowania wskaźników w ramach MRPO), W dalszym ciągu kontynuowane będą działania związane z wdrażaniem programu (konkursy, umowy/kontrole), posiedzenia KM MRPO, uczestniczenie przedstawicieli IZ 33

w pracach grup roboczych przy MRR, jednak IZ będzie bardziej się koncentrować przygotowywaniu do nowej perspektywy 2014-2020. Wnioski dla przyszłego okresu programowania (w kontekście całego programu i z podziałem na poszczególne osie priorytetowe). W odniesieniu do przyszłego okresu programowania IZ MRPO planuje opracowanie kompleksowego dokumentu, którego celem jest sformułowanie zaleceń dla procesu programowania polityki spójności w województwie małopolskim w perspektywie 2014-2020. Jednym z głównych założeń tych prac jest oparcie programowania interwencji publicznej na analizie i ewaluacji efektów realizacji polityki spójności w perspektywie finansowej 2007-2013 oraz w miarę potrzeb, także w okresie 2004-2006. Analiza będzie mieć zatem na celu przygotowanie nowego, zintegrowanego programu operacyjnego zgodnie z zasadą evidence based policy. Polami odniesienia dla analizy doświadczeń będą przede wszystkim instrumenty programowe realizowane w województwie małopolskim w obecnym okresie programowania, tj. Małopolski Regionalny Program Operacyjny, PO Kapitał Ludzki, programy w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, PO Zrównoważony Rozwój Sektora Rybołówstwa i Nadbrzeżnych Obszarów Rybackich, programy operacyjne zarządzane na poziomie krajowym, Norweski Mechanizm Finansowy, Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W miarę potrzeb analiza doświadczeń może zostać poszerzona o doświadczenia związane z realizacją Zintegrowanego Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, Interreg III oraz sektorowych programów operacyjnych 2004-2006. Podstawowymi źródłami wiedzy dla przeprowadzenia analiza doświadczeń będą m.in.: raporty ewaluacyjne, badania i analizy zewnętrzne, w tym wyniki projektów o charakterze wymiany doświadczeń, raporty monitoringowe, protokoły z posiedzeń komitetów, zespołów roboczych, pisemne interwencje (np. beneficjentów). W pracach nad dokumentem przewiduje się m.in.: przeprowadzenie wewnętrznej oceny doświadczeń w ramach samorządu województwa, jako beneficjenta z udziałem wszystkich jednostek realizujących projekty (badanie ankietowe); przeprowadzenie wewnętrznej oceny doświadczeń w ramach samorządu województwa, jako administracji obsługującej z udziałem: WUP, MCP, FE, MARR; przeprowadzenie badania ankietowego wśród beneficjentów. Wypracowane w ten sposób wnioski wykorzystane zostaną w pracach nad regionalnym programem operacyjnym nowego okresu programowania. Obecnie na poziomie MRR prowadzone są prace nad założeniami systemu programowania strategicznego w okresie 2004-2020, które wyznaczą ramy dla prac nad programami operacyjnymi. Realizacja działań Komitetu Monitorującego MRPO została przedstawiona w Rozdziale 2.7. Monitorowanie i ocena. 34

2.1.6.5 Instrumenty inżynierii finansowej Instrumenty Inżynierii Finansowej w MRPO wspierane są w ramach 2 osi priorytetowej Gospodarka regionalnej szansy - Działania 2.1 Schemat D Wsparcie funduszy zwrotnych, przeznaczonych dla przedsiębiorców. Podmiotami uprawnionymi do ubiegania się o dofinansowanie projektów są: instytucje otoczenia biznesu, które prowadzą lub zamierzają prowadzić fundusze pożyczkowe/poręczeniowe oferujące usługi dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw na projekty realizowane w województwie małopolskim. Dofinansowaniu podlegają projekty wspierające rozbudowę systemu zewnętrznych, pozabankowych źródeł finansowania działalności przedsiębiorstw, w tym w szczególności wsparcie tworzenia nowych i wzmacnianie istniejących funduszy pożyczkowych. W ramach Działania stosowane są trzy rodzaje instrumentów tj.: 1. Fundusze Pożyczkowe działalność pożyczkowa prowadzona jest wyłącznie na rzecz mikro, małych lub średnich przedsiębiorców Fundusze mogą udzielać pożyczek: a) oprocentowanych na warunkach nie odbiegających od rynkowych, bądź na warunkach zgodnych z zasadami udzielania pomocy publicznej (pożyczki na warunkach preferencyjnych), b) po przeprowadzeniu analizy ryzyka niespłacania zaciągniętego przez przedsiębiorcę zobowiązania, na podstawie wdrożonej i powszechnie zaakceptowanej metodologii wyznaczania współczynnika ryzyka, c) za wynagrodzeniem, d) przedsiębiorcom, którzy nie znajdują się w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw. e) na etapie powstawania, wczesnej działalności przedsiębiorstw lub przy rozszerzaniu działalności i wyłącznie na działania, które osoby zarządzające funduszem oceniają jako potencjalnie gospodarczo rentowne., 2. Fundusze Pożyczkowe dla przedsiębiorców dotkniętych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi spowodowanymi działaniem siły wyższej udzielają preferencyjnych pożyczek, z możliwością częściowego umorzenia, mikro, małym i średnim przedsiębiorcom działającym na terenie województwa małopolskiego, dotkniętym klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi spowodowanymi działaniem siły wyższej. 3. Fundusze Poręczeniowe udzielają poręczeń spłaty kredytu lub pożyczki mikro, małym i średnim przedsiębiorcom, zaciągniętych w związku z realizacją inwestycji rozwojowych w województwie małopolskim. Od uruchomienia programu ogłoszono i rozstrzygnięto 3 konkursy w schemacie 2.1.D Wsparcie funduszy zwrotnych, przeznaczonych dla przedsiębiorstw. Pierwszy konkurs ogłoszono 17.08.2009 r., w wyniku którego na liście podstawowej znalazło się 6 Beneficjentów realizujących 7 projektów. Drugi konkurs został ogłoszony 30.06.2010 r. W jego ramach wsparciu podlegało dokapitalizowanie funduszy pożyczkowych, które będą udzielały preferencyjnych pożyczek, z możliwością częściowego umorzenia, mikro, małym i średnim przedsiębiorcom działającym na terenie województwa małopolskiego, dotkniętym klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi spowodowanymi działaniem siły wyższej. W wyniku konkursu zatwierdzono do dofinansowania 4 projekty instytucji otoczenia biznesu (Fundacja Rozwoju Regionu Rabka, Stowarzyszenie Samorządowe Centrum Przedsiębiorczości i Rozwoju w Suchej Beskidzkiej, Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. oraz Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A). Trzeci konkurs ogłoszono 15.09.2010 r.. W ramach niniejszego konkursu dofinansowaniu podlegały projekty polegające na utworzeniu nowych lub powiększaniu kapitału 35

istniejących funduszy poręczeniowych. Warunkiem umożliwiającym ubieganie się o dofinansowanie było posiadanie na dzień złożenia wniosku statusu instytucji otoczenia biznesu. Do dofinansowania zatwierdzono 3 projekty instytucji otoczenia biznesu (tj. Małopolskiego Regionalnego Funduszu Poręczeniowego Sp. z o.o., Tarnowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. i Małopolskiego Funduszu Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o). W 2011 r. fundusze pożyczkowe udzieliły 425 pożyczek na kwotę 10 412 536,93 euro (47 137 554,66 PLN), narastająco od początku realizacji do końca okresu sprawozdawczego udzielono 745 pożyczek o łącznej wartości 16 147 478,39 euro (73 099 634,66 PLN). Natomiast fundusze poręczeniowe rozpoczęły swoją działalność w 2011r. i do końca okresu sprawozdawczego udzieliły 23 poręczeń na łączną kwotę 553 832,10 euro (2 507 197,92 PLN). Wykres 10. Liczba udzielonych pożyczek i poręczeń przez Fundusze Pożyczkowe Źródło: Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości Wykres 11. Wartość udzielonych pożyczek/poręczeń do końca 2011r. Źródło: Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości 36

fundusze powodziowe fundusze pożyczkowe Porównując stan wdrażania funduszy na przestrzeni 2010 i 2011 roku, zauważyć można, że w 2010 roku rozpoczęto wdrażanie funduszy pożyczkowych i w 2011 roku nastąpił wzrost ich liczby, natomiast dla funduszy poręczeniowych i klęskowych pierwsze wartości odnotowano w 2011 roku. Aktywność funduszy pożyczkowych i poręczeniowych analizowane są w cyklu miesięcznym w zakresie wykorzystania wkładu do funduszu przekazanego w formie zasilenia. Do końca 31.12.2011 r. 4 fundusze (Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, Fundacja Rozwoju Regionu Rabka Nowe Inwestycje w Małopolsce, Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. fundusz pożyczkowy/klęskowy oraz Stowarzyszenie "Samorządowe Centrum Przedsiębiorczości i Rozwoju" w Suchej Beskidzkiej- fundusz odbudowa), dokonały jednokrotnego obrotu wkładem do funduszu. Najniższe wykorzystanie wkładu odnotowuje się w funduszach poręczeniowych, którym zaliczki przekazano w grudniu 2010 r. W ramach Beneficjentów wyłonionych w drugim konkursie schematu 2.1.D przeznaczonych dla funduszy udzielających wsparcia przedsiębiorcom poszkodowanym w wyniku klęsk żywiołowych najmniejszy stopień wykorzystania wkładu do funduszu zanotowano na koniec 2011r. w Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego. Tabela 11. Liczba i wartość udzielonych pożyczek/poręczeń wraz z wykorzystaniem wkładu do funduszu przekazanego w formie zaliczki w ramach realizowanego projektu przez beneficjentów schematu 2.1.D. Tytuł projektu PODPISANE UMOWY Wyodrębnienie funduszu pożyczkowego "Janosik" dla przedsiębiorców z Małopolski poprzez jego dokapitalizowanie. Menedżer Funduszu Powierniczego (jeśli jest FP) lub Pośrednik Finansowy/Fundusz Miejski Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa Wkład do funduszu przekazany przez MCP UMOWY Z BENEFICJENTAMI PODPISANE PRZEZ POŚREDNIKÓW FINANSOWYCH/FUNDU SZE MIEJSKIE Liczba Wartość ogółem % wykorzyst anie wkładu do funduszu 2 208 968,41 140 2 518 444,89 114,01 Małopolski fundusz pożyczkowy dla pożyczek udzielanych w ramach funduszu dofinansowanego z MRPO MAŁOPOLSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONALNEGO S.A. 3 755 246,30 83 2 036 845,59 54,24 Utworzenie nowego Funduszu Pożyczkowego przez Agencję Rozwoju Małopolski Zachodniej S.A. w Chrzanowie Dokapitalizowanie Funduszu Pożyczkowego "Skawa Mikro Fundusz Pożyczkowy CBMZ Agencja Rozwoju Małopolski Zachodniej S.A. Stowarzyszenie "Samorządowe Centrum Przedsiębiorczości i Rozwoju" w Suchej Beskidzkiej Centrum Biznesu Małopolski Zachodniej Sp. z o.o. 1 546 277,89 43 591 031,59 38,22 1 962 889,33 128 1 672 189,09 75,74 1 325 381, 05 57 732 425,45 66,31 Fundusz Pożyczkowy Fundacji Rozwoju Regionu Rabka "Rozwój Turystyki w Małopolsce" Fundacja Rozwoju Regionu Rabka 1 833 443,78 56 1 229 202,56 67,04 Fundusz Pożyczkowy Fundacji Rozwoju Regionu Rabka Nowe inwestycje w Małopolsce Utworzenie przez Tarnowską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. "Funduszu Pożyczkowego dla przedsiębiorców poszkodowanych w wyniku klęsk żywiołowych" Dofinansowanie Funduszu Pożyczkowego "Odbudowa" Fundacja Rozwoju Regionu Rabka Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Stowarzyszenie "Samorządowe Centrum Przedsiębiorczości i Rozwoju" w Suchej Beskidzkiej 1 833 443,78 139 2 608 425,01 142,27 1 104 484,21 29 1 132 979,90 102,58 1 546 277,89 29 1 625 344,82 105,11 37

fundusze poręczeniowe Małopolski Fundusz Pożyczkowy dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców dotkniętych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi Fundusz Pożyczkowy "Klęski Żywiołowe" Fundusz Poręczeń Kredytowych "Małopolskie Inwestycje" Wyodrębnienie funduszu poręczeniowego GALICJA dla przedsiębiorców z sektora MŚP poprzez jego dofinansowanie Małopolski Regionalny Fundusz Poręczeniowy dla poręczeń udzielanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego Źródło: Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Fundacja Rozwoju Regionu Rabka Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Małopolski Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. Małopolski Regionalny Fundusz Poręczeniowy Sp. z o.o. 1 104 484,21 5 186 790,37 16,91 1 935 056,33 36 1 813 799,13 93,73 1 104 484,21 2 64 060,08 5,80 1 546 277,89 3 42 942,35 2,78 11 044 842,06 18 446 829,67 4,05 W 2011 r. fundusze pożyczkowe wypłaciły odbiorcom ostatecznym pożyczki na kwotę 10 319 031,29 euro (46 714 254,66 PLN), natomiast narastająco do końca okresu sprawozdawczego wypłacono 15 625 764,23 euro (70 737 834,66 PLN). Wszystkie pożyczki zostały zainwestowane w MŚP, w tym 681 w mikroprzedsiębiorstwa, 58 w małe przedsiębiorstwa i 6 w średnie przedsiębiorstwa. Odnotowano 16 przypadków spłacenia całości pożyczki. 2.1.6.6 Realizacja założeń Strategii UE 2020 Realizację celów Europa 2020 założono w ramach 5 głównych obszarach/celach dla całej Unii Europejskiej, w których prowadzone mają być działania zmierzające do ich rozwoju i poprawy funkcjonowania, a są to: zatrudnienie, badania i rozwój oraz innowacje, klimat i efektywność energetyczna, edukacja, ubóstwo/włączenie społeczne, oraz dwa dodatkowe obszary/cele społeczeństwo informacyjne i konkurencyjność, wynikające z inicjatyw flagowych. Zgodnie ze Strategią Europa 2020 oraz inicjatywami flagowymi, jednym z głównych instrumentów realizacyjnych Strategii jest Polityka Spójności UE. Strategia ta wyznaczać będzie zatem główne kierunki interwencji Polityki Spójności w okresie programowania po 2013 r. Biorąc pod uwagę założenia Polityki Spójności w okresie programowania 2007-2013, a w szczególności jej prorozwojowy i innowacyjny charakter, trzeba zauważyć, że już w obecnym okresie polityka ta w znaczącym stopniu wpisuje się w realizację celów Strategii. Rok 2011 był pierwszym rokiem, w którym wprowadzona była strategia Europa 2020, dlatego też trudno jest dokonać szczegółowej oceny wpływu funduszy na realizację celów tej strategii. W 2011 r. nastąpił dalszy wzrost wydatkowania funduszy UE w relacji do poprzednich lat. Ze względu na brak wskazania przez KE kategorii interwencji w ramach NSRO, które realizują strategię Europa 2020, MRR dokonało własnego wyboru ww. kategorii interwencji. Do kategorii realizujących strategię Europa 2020 zaliczono następujące kategorie: od 1 do 54, oraz od 61 do 84 bez kategorii 81. W Załączniku VI. - Tabela 6. Matryca priorytetów, obszarów, celów i inicjatyw flagowych strategii Europa 2020 oraz kategorii interwencji realizowanych w okresie programowania 2007-2013 przedstawia przyporządkowane kategorie interwencji zgodnie z Strategii Europa 2020 według alokacji MRPO. 38

Tabela 12. Realizacja celów Strategii Europa 2020 w ramach kategorii interwencji/obszarów tematycznych MRPO od uruchomienia programu Priorytety Strategii Europa 2020/ Priorytetowy obszar tematyczny Rozwój inteligentny - rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji smart growth Liczba umów Wartość umów o dofinansowania z EFRR od uruchomienia programu Liczba wniosków o płatność Wartość wniosków o płatność od uruchomienia programu 1 550 251 891 696,53 2 211 133 928 785,94 Badania i rozwój, innowacje 1 434 192 557 101,81 1 623 89 145 382,61 (02) Infrastruktura B+RT (w tym wyposażenie w sprzęt, oprzyrządowanie i szybkie sieci informatyczne łączące ośrodki badawcze) oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych (3) Transfer technologii i udoskonalanie sieci współpracy między MŚP, między MŚP a innymi przedsiębiorstwami, uczelniami, wszelkiego rodzaju instytucjami na poziomie szkolnictwa pomaturalnego, władzami regionalnymi, ośrodkami badawczymi oraz biegunami naukowymi i technologicznymi (parkami naukowymi i technologicznymi, technopoliami itd.) (04) Wsparcie na rzecz rozwoju B+RT, w szczególności w MŚP w tym dostęp do usług związanych z B+RT w ośrodkach badawczych) (05) Usługi w zakresie zaawansowanego wsparcia dla przedsiębiorstw i grup przedsiębiorstw 8 5 2 2 30 072 500,74 524 239,45 47 598,81 80 512,26 43 3 6 834 715,72 51 843,97 3 45 256,93 2 11 035,91 (08) Inne inwestycje w przedsiębiorstwa 1 242 86 250 397,34 1285 38 860 290,24 (09) Inne działania mające na celu pobudzanie badań, innowacji i przedsiębiorczości w MŚP 175 75 581 853,20 293 43 342 239,84 Społeczeństwo informacyjne 62 36 775 136,59 157 2 649 183,54 (11) Technologie informacyjne i komunikacyjne (dostęp, bezpieczeństwo, interoperacyjność, zapobieganie zagrożeniom, badania, innowacje, treści cyfrowe itp.) (13) Usługi i aplikacje dla obywateli (e-zdrowie, e-administracja, e-edukacja e-integracja itp.) 28 25 451 254,32 76 34 11 323 882,28 81 2 079 578,08 569 605,46 Edukacja 54 22 559 458,13 431 42 134 219,79 (75) Infrastruktura systemu oświaty 50 21 016 405,57 414 40 963 190,30 (77) Infrastruktura opiekuńczo-wychowawcza 4 1 543 052,56 17 Rozwój zrównoważony - wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej; suistainable growth 1 171 029,49 3 030 674 565 146,73 3 981 362 508 837,97 Klimat, energia, mobilność 187 350 248 295,13 817 197 695 641,00 (16) Kolej 2 8 881 404,13 5 175 379,39 (18) Tabor kolejowy 1 13 740 127,90 1 4 414,65 (23) Drogi regionalne/lokalne 72 237 053 698,31 394 156 266 390,47 (25) Transport miejski 7 23 503 868,14 14 16 313 017,04 (40) Energia odnawialna: słoneczna 28 13 963 201,06 69 3 043 648,12 (41) Energia odnawialna: biomasa 2 1 752 406,91 2 0,0 (42) Energia odnawialna: hydroelektryczna, geotermiczna i pozostałe 7 2 422 691,46 13 482 936,97 39

(43) Efektywność energetyczna, produkcja skojarzona (kogeneracja), zarządzanie energią 13 4 192 479,81 32 1 581 629,22 (44) Gospodarka odpadami komunalnymi i 3 867 775,30 15 6 494 383,96 75 przemysłowymi (45) Gospodarka i zaopatrzenie w wodę pitną 4 3 662 723,74 32 2 770 622,18 (46) Oczyszczanie ścieków 26 22 796 955,83 151 11 115 318,85 (51) Promowanie bioróżnorodności i ochrony 176 539,30 5 228 544,57 10 przyrody (w tym NATURA 2000) (52) Promowanie czystego transportu miejskiego 4 4 195 592,30 12 181 045,39 (53) Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym) 1 7 360 217,01 7 1 897 966,51 Otoczenie biznesu (+przedsiębiorczość) 1 424 162 437 002,25 1583 82 265 409,96 (3) Transfer technologii i udoskonalanie sieci współpracy między MŚP, między MŚP a innymi przedsiębiorstwami, uczelniami, wszelkiego rodzaju instytucjami na poziomie szkolnictwa pomaturalnego, władzami regionalnymi, ośrodkami badawczymi oraz biegunami naukowymi i technologicznymi (parkami naukowymi i technologicznymi, technopoliami itd.) (05) Usługi w zakresie zaawansowanego wsparcia dla przedsiębiorstw i grup przedsiębiorstw 5 524 239,45 2 80 512,26 2 3 51 843,97 11 035,91 (08) Inne inwestycje w przedsiębiorstwa 1 242 86 250 397,34 1285 38 860 290,24 (09) Inne działania mające na celu pobudzanie 43 342 239,84 175 75 581 853,20 293 badań, innowacji i przedsiębiorczości w MŚP Konkurencyjność 1 419 161 879 849,35 1581 82 547 787,01 (04) Wsparcie na rzecz rozwoju B+RT, w szczególności w MŚP (w tym dostęp do usług związanych z B+RT w ośrodkach badawczych) 2 47 598,81 3 345 256,93 (08) Inne inwestycje w przedsiębiorstwa 1 242 86 250 397,34 1285 38 860 290,24 (09) Inne działania mające na celu pobudzanie badań, innowacji i przedsiębiorczości w MŚP Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu - wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną. inclusive growth 175 75 581 853,20 293 43 342 239,84 177 148 354 370,00 897 78 995 006,27 Walka z ubóstwem 177 148 354 369,99 897 78 995 006,27 (61) Zintegrowane projekty na rzecz rewitalizacji 28 708 114,61 52 53 051 899,62 275 obszarów miejskich i wiejskich (76) Infrastruktura ochrony zdrowia 24 59 275 444,73 163 25 880 015,75 (77) Infrastruktura opiekuńczo-wychowawcza 4 1 543 052,56 17 1 171 029,49 (78) Infrastruktura mieszkalnictwa 1 153 668,43 3 57 076,57 (79) Pozostała infrastruktura społeczna 83 31 703 522,25 377 21 905 933,12 (80) Promowanie partnerstw, paktów 1 272 836,73 i inicjatyw poprzez tworzenie sieci współpracy 13 2 626 782,40 62 odnośnych podmiotów Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) (należy mieć na uwadze, że niektóre kategorie przypisane zostały do więcej niż jednego celu, a kategorie 55-60, 81, 85-86 nie zostały przypisane do żadnego z celów UE 2020) w związku z tym nie należy sumować wszystkich wartości W ramach MRPO realizacja celów programu przyczyniać się będzie nie tylko do lepszej pozycji konkurencyjnej Małopolski, ale również do umacniania całej Wspólnoty Europejskiej w sposób zgodny z podstawowymi celami Strategii Lizbońskiej, a także celami (priorytetami) 40

wskazanymi w Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu - Europa 2020. Przykłady projektów objętych dofinansowaniem, które w najpełniejszy sposób przyczynią się do realizacji priorytetów i celów Strategii Europa 2020 przedstawia Załącznik X. - Tabela 10. Na etapie programowania dokonano analizy spójności osi priorytetowych w ramach MRPO na lata 2007-2013 z priorytetami (działaniami) określonymi w Krajowym Programie Reform (KPR). Z uwagi na to, iż Krajowy Program Reform został zaktualizowany na lata 2008-2011, dokonano ponownej analizy jego spójności z MRPO na lata 2007-2013, której wyniki zaprezentowano w Tabeli poniżej. Krajowy Program Reform przewiduje realizację działań w trzech obszarach priorytetowych: aktywne społeczeństwo realizacja działań w tym obszarze przyczyni się do zapewnienia odpowiednich warunków dla rozwoju społeczeństwa i obywateli, innowacyjna gospodarka realizacja działań w tym obszarze pozwoli na rozwój sektorów i gałęzi o dużej wartości dodanej oraz wysokiej innowacyjności, co będzie miało istotny wpływ na długofalowy wzrost gospodarczy, sprawne instytucje efektywne wykorzystanie środków publicznych osiągnięte dzięki realizacji działań w tym obszarze umożliwi sprawną realizację polityk prorozwojowych i inwestycji publicznych, przy zapewnieniu właściwego poziomu zabezpieczenia socjalnego. Działania realizowane w ramach MRPO wpisują się w priorytet I Społeczeństwo informacyjne i priorytet II Innowacyjna Gospodarka zapisane w Krajowym Programie Reform na lata 2008-2011. Tabela 13. Spójność MRPO z priorytetami Krajowego Programu Reform na rzecz realizacji Strategii Europa 2020 Krajowy Program Reform na lata 2008-2011 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej Działanie 5. Rozwój społeczeństwa informacyjnego, zapewnienie szerokopasmowego dostępu do Internetu oraz podnoszenie umiejętności informatycznych Działanie 3. Wdrażanie rozwiązań wspierających działalność proinnowacyjną oraz badania i rozwój (B+R), w tym usprawnienie transferu wiedzy i dyfuzję innowacji MRPO na lata 2007-2013 tematyczny obszar priorytetowy Priorytet I - Aktywne społeczeństwo Społeczeństwo informacyjne Priorytet II Innowacyjna gospodarka Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość MRPO na lata 2007-2013 oś priorytetowa 1. Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy Działanie 1.2 Rozwój społeczeństwa informacyjnego 1. Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy Działanie 1.1.A Rozwój infrastruktury dydaktycznej szkolnictwa wyższego 2. Gospodarka regionalnej szansy Działania 2.1A Bezpośrednie wsparcie inwestycji w MŚP, Działanie 2.2 B Projekty inwestycyjne przedsiębiorstw z zakresu B+R 3. Turystyka i przemysł kulturowy Działanie 3.1 C Rozwój produktów i oferty turystycznej regionu Działanie 3.1 D Inwestycje w poprawę bazy noclegowej oraz przystosowanie obiektów zabytkowych do celów turystycznych 41

Działanie 4. Zagwarantowanie odpowiedniej dla potrzeb nowoczesnej gospodarki infrastruktury transportowej, przesyłowej i teleinformatycznej Działanie 6. Wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie ochrony środowiska Transport Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom Energia Źródło: opracowanie własne na podstawie Krajowego Programu Reform na lata 2008-2011. 2.1.6.7 Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego Wstęp 4. Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego Działanie 4.3.A Stefy aktywności gospodarczej o pow. 2-20ha Działanie 4.3 B Stefy aktywności gospodarczej o pow. powyżej 20 ha 5. Krakowski Obszar Metropolitalny Działanie 5.2 Rozwój funkcji metropolitalnych KOM 4. Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego Działanie 4.2 C Regionalna siec kolejowa 4. Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego Działanie 4.2 A Transport miejski 7.Infrastruktura ochrony środowiska Działanie 7.2 Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii Pierwsze prace nad Strategią UE dla Regionu Morza Bałtyckiego (dalej Strategia/SUE RMB) w województwie małopolskim w ramach programu operacyjnego rozpoczęły się w 2009 roku. Działania podejmowane przez IZ MRPO w 2011 roku ograniczyły się do przygotowania informacji dotyczącej realizacji Strategii w ramach sprawozdania rocznego obejmującego tabele zawierającej dane na temat potencjalnych projektów MRPO mających wpływ na realizację Strategii. W tabeli, która stanowi załącznik do sprawozdania rocznego zostały przedstawione dane o ilości i wartości projektów adekwatnych dla SUE RMB w układzie 15 Obszarów Priorytetowych. Załączony wkład do sprawozdania rocznego jest wynikiem konsultacji przeprowadzonych w 2009 r. z IZ NSRO, dokumentu European Union Strategy for the Baltic Sea Region Governance and Implementation (lipca 2009 r.). Celem tych konsultacji, było określenie możliwości IZ w zakresie powiązania i raportowania z działań prowadzonych w ramach poszczególnych PO Celu 1 i 3 na rzecz realizacji celów Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. Na podstawie wyników powyższych konsultacji Instytucje Zarządzające wspólnie z Instytucją Koordynującą NSRO opracowały system monitorowania i raportowania przez poszczególne IZ działań realizowanych na rzecz Strategii. W 2011 roku w IZ MRPO nie podejmowane były działania promocyjne i informacyjne ukierunkowane na Strategię również Komitet Monitorujący MRPO nie podejmował dyskusji/postanowień związanych z realizacją Strategii. W październiku 2011 roku podjęta została Uchwała ZWM dotycząca zmian w programie regionalnym uwzględniająca zapisy SUE RMB. Pomoc Techniczna W ramach wykorzystania PT MRPO od uruchomienia programu do 2011 roku., w IZ MRPO nie były podjęte odrębne działania/prowadzone statystyki, dla potrzeb związanych z wdrażaniem Strategii. Przedstawiciele IZ MRPO w 2011 r. uczestniczyli w spotkaniach organizowanych przez MRR dot. przedmiotowej Strategii oraz w spotkaniach związanych z grupą ds. sprawozdawczości KPO/RPO. Delegacje były finansowane z PT MRPO. 42

System wdrażania W ramach przeprowadzonych prac nad modyfikacją zapisów programu w 2011 roku, IZ MRPO wprowadziła odwołania do celów wyznaczanych przez Strategię. Instytucja Zarządzająca MRPO zaproponowała rozszerzenie w ramach Rozdziału 6. Strategia rozwoju regionu - synteza, Podrozdział 6.3 Strategia realizacji, w części porządkującej osie priorytetowe w trzech głównych grupach, wprowadzenie odwołania do celów (priorytetów) wyznaczanych przez Strategię UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. W 2011 r. nie były prowadzone działania związane ze zmianą kryteriów czy zmianą systemu monitorowania Strategii. Przedstawiciel IZ MRPO w 2011 roku uczestniczyła w pracach Zespołu Roboczego do spraw koordynacji wdrażania SUE RMB w Polsce powołanego w dniu 5 września 2011 r., w skład, którego wchodzą wszystkie podmioty zaangażowane w proces implementacyjny SUE RMB w Polsce. Utworzenie Zespołu jest próbą usprawnienia zarządzania SUE RMB w Polsce oraz poprawy komunikacji między podmiotami zaangażowanymi w jej wdrażanie. Pierwsze spotkanie odbyło się w dniu 18 listopada 2011 r. W jego trakcie zwrócono uwagę m.in. na konieczność zwiększenia widoczności Strategii w naszym kraju oraz szerszego rozpowszechnienia informacji na jej temat. Dyskutowano także możliwości jak najlepszego doboru finansowania projektów realizowanych w ramach Strategii. Przedstawiono efekty zakończonego podczas polskiej prezydencji przeglądu SUE RMB, zaprezentowano rezultaty dyskusji prowadzonych podczas II Forum SUE RMB (Gdańsk, 24-26 października 2011 r.), podkreślając ich zbieżność z konkluzjami ws. SUE RMB oraz pozytywny odbiór tego wydarzenia. Omówiono rezultaty prac Task Force ds. wskaźników i celów w SUE RMB oraz Task Force ds. ról i odpowiedzialności poszczególnych aktorów zaangażowanych w SUE RMB, które procedowały równolegle do Grupy Przyjaciół Prezydencji, przygotowującej tekst konkluzji Rady. Koordynatorzy Obszarów Priorytetowych poinformowali o przebiegu dyskusji nt. wskaźników i celów Strategii w OP nr 1 oraz OP nr 7. Podkreślono konieczność podjęcia działań na rzecz zwiększenia widoczności SUE RMB oraz lepszego informowania interesariuszy nt. projektów realizowanych w ramach SUE RMB. W tym kontekście pożyteczne są inicjatywy zmierzające do stworzenia specjalnego portalu internetowego poświęconego SUE RMB, w związku z tym zapowiedziano podjęcie działań na rzecz uruchomienia na portalu MSZ specjalnej zakładki dla SUE RMB. Dyskutowano zasadność modyfikacji wniosku aplikacyjnego pod kątem umieszczenia w nim odniesień do SUE RMB. Jednakże, ze względu na znaczny stopień kontraktacji środków, tego typu rozwiązania mogą być brane pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosków w ramach kolejnego okresu programowania. Ponadto omówiono możliwości optymalizacji finansowania projektów realizowanych w ramach SUE RMB. Wpisuje się to w dyskusję nt. nowych rozporządzeń ws. polityki spójności, przygotowywanych obecnie przez KE w tym dot. Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Dodatkowo IZ angażowana była w prace nad SMB - poprzez przekazywanie informacji nt. realizacji SMB w formie ankiet czy korespondencji e-mailowej z koordynatorami SMB innych w krajach np. Finlandii czy Litwy. System realizacji Identyfikację projektów przeprowadzono według kategorii interwencji wskazanych w Załączniku VII - Tabela 7a dla każdego z obszarów priorytetowych. Przedstawia on liczbę i wartość projektów w ramach MRPO, w podziale na kategorie interwencji przypisane do priorytetów i obszarów priorytetowych Strategii w 2011 roku i od uruchomienia programu. Załącznik VII - Tabela 7b przedstawia realizowane projekty z podziałem na tematyczne obszary wsparcia. Wśród 4 obszarów priorytetowych przypisanych do SUE RMB w województwie małopolskim zgodnie z przypisanymi kategoriami interwencji realizowane są 3 obszary priorytetowe: Region Morza Bałtyckiego jako obszar Zrównoważony; Region Morza Bałtyckiego jako obszar Dobrobytu; 43

Region Morza Bałtyckiego jako obszar Dostępny i Atrakcyjny. Dane ilościowe: Od uruchomienia programu w ramach ww. obszarów podpisano 1 800 umów na wartość dofinansowania ze środków publicznych w części odpowiadającej środkom EFRR 733 050 684,87 euro (dla 2011 r. liczba umów wyniosła 493 na wartość dofinansowania ze środków publicznych w części odpowiadającej środkom EFRR - 78 882 349,26 euro). Najwięcej umów zawartych od uruchomienia MRPO zostało podpisanych w ramach obszaru priorytetowego Region Morza Bałtyckiego jako obszar Dobrobytu, co stanowiło 79,7% wszystkich umów podpisanych w ramach SMB (w 2011 roku sytuacja była analogiczna umowy w obszarze Region Morza Bałtyckiego, jako obszar Dobrobytu, stanowiły 90,9% wszystkich umów zawartych w 2011 r.). Natomiast wartość dofinansowania ze środków EFRR najwyższa była w obszarze priorytetowym Region Morza Bałtyckiego jako obszar Dostępny i Atrakcyjny i wyniosła 68,7% wartości wszystkich umów realizowanych w ramach SMB (w 2011 roku sytuacja była analogiczna wartość umów najwyższa była w obszarze Region Morza Bałtyckiego, jako obszar Dostępny i Atrakcyjny i stanowiły 50,3% wartości wszystkich umów podpisanych w 2011 roku). Tabela 14. Realizacja SUE RMB według obszarów wsparcia w ramach MRPO od uruchomienia programu (w euro) Główne obszary priorytetowe Strategii Kwota EFRR w MRPO w projektach wpisujących się w Strategię (suma 3 i 4) Kwota EFRR w MRPO w projektach flagowych wskazanych w Action plan of the strategy Kwota EFRR w MRPO w pozostałych projektach wpisujących się w Strategię 1 2 3 4 Badania i rozwój, innowacje 30 644 339,00-30 644 339,00 Energia 22 330 779,24-22 330 779,24 Transport 283 179 098,46-283 179 098,46 Środowisko 36 880 101,37-36 880 101,37 Inne: 360 016 366,79-360 016 366,79 Przedsiębiorczość, wsparcie dla MŚP, bardziej efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich Edukacja, turystyka i zdrowie 161 912 762,79-161 912 762,79 198 103 604,00-198 103 604,00 Suma EFRR: 733 050 684,87-733 050 684,87 Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) 44

Wykres 12. Inwestycjei dofinansowane z EFFR w ramach MRPO, wpisujące się w SUE RMB wg. obszarów wsparcia Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13 Działania planowane przez IZ MRPO do końca 2013 r. Uczestnictwo w spotkaniach, konferencjach, wymiana doświadczeń w ramach Zespołu Roboczego do spraw koordynacji wdrażania SUE RMB w Polsce oraz innych gremiów tematycznych Budowanie sieci współpracy, identyfikacja potencjalnych partnerów realizujących SUE RMB, Identyfikacja zbieżności projektów regionalnych i międzyregionalnych z zapisami Planu Działań Działanie na szczeblu regionalnym W zakresie uporządkowania działań promocyjnych podpięto link do strony poświęconej Strategii ze strony EWT w Małopolsce, podjęto prace nad polepszeniem procesu komunikacji w zakresie Strategii. Zaopiniowano także informację dotyczącą instrumentu Seed Money Facility oraz projekty dokumentów dotyczących EWT na lata 2014 2020, także w odniesieniu do strategii makroregionalnych. Jednocześnie zapoznano się z założeniami rewizji Planu Działań, co wiązać się będzie z zasadniczym przemodelowaniem struktury Planu. Zamiana dotychczasowej konstrukcji opartej o 4 filary na 3 cele oznaczać będzie fuzje oraz podziały w obrębie dotychczasowych Obszarów Priorytetowych. Zmiany mają na celu uproszczenie struktury, a jednocześnie ściślejsze powiązanie jej ze strategią Europa 2020. W tym kontekście konieczna będzie refleksja nad możliwościami zwiększenia widoczności polskich projektów i włączenia ich do Planu Działań. Zgodnie z ustaleniami prac Zespołu Roboczego istotne wydaje się systematyczne podnoszenie tematyki SUE RMB zarówno na szczeblu krajowym jak i regionalnym oraz uświadamianie polskim podmiotom podstawowych korzyści z funkcjonowania projektów w ramach SUERMB (lepsza widoczność, promocja, pozyskanie środków na już istniejące projekty oraz umiędzynarodowienie partnerów). Przykłady projektów W ramach MRPO na lata 2007-2013 nie zidentyfikowano projektów flagowych odnoszących się do Planu działań SUE RMB. 45

2.2 Informacja na temat zgodności z przepisami wspólnotowymi IZ MRPO przestrzega wszelkich polityk wspólnotowych. Na każdym etapie prac zapewniany jest udział radcy prawnego oraz audytorów wewnętrznych celem zapewnienia zgodności z przepisami unijnymi jak i krajowym porządkiem prawnym. W przypadkach naruszeń ustawy Prawo zamówień publicznych, a także dyrektyw unijnych IZ MRPO nakłada na Beneficjentów korekty finansowe zgodnie z postanowieniami Taryfikatora dokumentem pn. Wymierzanie korekt finansowych za naruszenie Prawa zamówień publicznych związane z realizacją projektów współfinansowanych ze środków funduszy UE. Podczas kontroli z zakresu zamówień publicznych IZ MRPO stwierdza uchybienia zarówno wynikające z naruszenia ustawy Prawo zamówień publicznych jak i naruszeń wynikających z niedostosowania prawa polskiego do dyrektyw unijnych. W przypadkach podejrzenia o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych pracownicy Jednostki ds. Wdrażania MRPO sporządzają stosowny wniosek do Rzecznika Dyscypliny Finansów celem określenia stopnia naruszenia. Celem uniknięcia pojawiających się uchybień i nieprawidłowości Jednostka ds. Wdrażania MRPO prowadzi cykl szkoleń dla Beneficjentów między innymi w zakresie stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych. Ponadto Beneficjenci są na bieżąco informowani (newsletter, strona internetowa) w zakresie uzyskiwanych przez IZ MRPO informacji o zmianach w przepisach mających wpływ na przeprowadzane przez Beneficjentów postępowania przetargowe. W marcu 2011 r. MRR przesłało pismo informujące o niezgodności prawa polskiego z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. U. UE L z dnia 22 grudnia 2000 r.) - dalej RDW - wraz z prośbą o informację na temat projektów dotyczących przedsięwzięć hydrotechnicznych realizowanych/ planowanych do realizacji w ramach MRPO. RDW została niewłaściwie przetransponowana do prawa polskiego w zakresie art. 4 ust. 7, który ma kluczowe znaczenie dla projektów przeciwpowodziowych ponieważ określa warunki przy których ingerencja w środowisko wodne nie będzie naruszać ww. dyrektywy. W dniu 25.03.2011 r. IZ MRPO przesłała informację do MRR w sprawie projektów hydrotechnicznych planowanych do realizacji w ramach MRPO dotyczących zbiorników Joniny oraz Skrzyszów, które na tamtą chwilę były na etapie przygotowania wraz z konkluzją, iż można się spodziewać, że projekty te będą zgodne z RDW. W dniu 19.12.2011 r. MRR ponownie przesłało informację o braku należytego dostosowania prawodawstwa polskiego do RDW oraz o konieczności odpowiedzi na pytania znajdujące się w liście sprawdzającej przedsięwzięcia hydrotechnicznego w terminie do końca I kwartału 2012 r. W chwili obecnej przedmiotowy problem może dotyczyć dwóch projektów w ramach MRPO: projektu Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego w Gródku nad Dunajcem pn. Rekultywacja Zbiorników Czchów-Rożnów w miejscowościach Bartkowa etap II, Tęgoborze etap III, Wytrzyszczka etap III, który jest w trakcie realizacji; projektu Województwa Małopolskiego pn. Zbiornik Skrzyszów na potoku Korzeń w gminie Skrzyszów wybranego do dofinansowania. Obecnie podjęto decyzję o wstrzymaniu kontraktacji projektu Zbiornik Skrzyszów na potoku Korzeń w gminie Skrzyszów oraz podjęła współpracę z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w celu określenia zgodności ww. projektów z wymogami Dyrektywy Wodnej. W 2011 r. zidentyfikowano niespójność znowelizowanego Rozporządzenia w sprawie zaświadczeń z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc 46

de minimis (Dz. U. z 2010 r., Nr 53, poz. 311), które także wprowadza wymóg rozdzielności rachunkowej działalności w sektorze transportu drogowego i pozostałej, ale jedynie w sytuacji, kiedy działalność transportowa jest działalnością gospodarczą w związku z którą Wnioskodawca ubiega się o pomoc de minimis. Powyższe rozwiązanie różni się znacząco od treści ww. rozporządzenia w sprawie zaświadczeń. Zgodnie bowiem z tym rozporządzeniem nawet w przypadku, kiedy projekt, na który pomoc de minimis jest udzielana, jest zupełnie niezwiązany z działalnością transportową i brak jest rozdzielności rachunkowej, a Beneficjent prowadzi działalność także w sektorze transportu drogowego, to zaświadczenie o udzielonej pomocy wskazywać będzie na to, że pomoc de minimis jest udzielana w sektorze transportu drogowego. W oparciu o opinię radcy prawnego IZ MRPO przyjęła stanowisko aby ograniczyć kwotę pomocy de minimis do 100 000,00 euro jak dla pomocy w sektorze transportu drogowego. W przypadku bowiem braku ograniczenia kwoty pomocy de minimis do kwoty 100 000,00 euro z treści wydanego zaświadczenia wynikać będzie, że pomoc de minimis będzie udzielona niezgodnie z przepisami dotyczącymi tego sektora. Ponadto w opinii podniesione zostało, iż pojęcie prowadzenie działalności jest pojęciem nieostrym, w tym znaczeniu, że może być rozumiane dwojako jako faktyczne prowadzenie działalności, czyli wykonywanie określonych czynności i osiąganie z tego tytułu przychodów lub jako wskazanie w przedmiocie działalności danego podmiotu tego rodzaju działalności, nawet bez jej faktycznego wykonywania. W zależności od przyjętej definicji wskazano różny sposób postępowania dla potwierdzenia faktu prowadzenia działalności w sektorze transportu drogowego. IZ MRPO przyjęła pierwszą z ww. definicji pojęcia prowadzenie działalności tj. jako faktyczne prowadzenie działalności czyli wykonywanie określonych czynności i osiąganie z tego tytułu przychodów. Skutkiem przyjęcia powyższego rozwiązania jest opracowanie procedury pozwalającej na odpowiednie stosowanie ww. przepisów. W bieżącym okresie sprawozdawczym wydano opinię prawną, która dotyczyła interpretacji przepisów wspólnotowych. Przedmiotem opinii była interpretacja art. 98 ust 2 i 3 Rozporządzenia Rady 1083/2006/WE w kontekście nakładania korekt finansowych przez Instytucję Pośredniczącą II stopnia (MCP) oraz możliwości przeznaczenia anulowanego wkładu UE na ponowną kontraktację projektów w ramach 2 osi priorytetowej. Dodatkowo w związku z wątpliwościami dotyczącymi zasad udzielania pomocy publicznej na projekty z zakresu B+R, Instytucja Pośrednicząca II stopnia zwróciło się do MRR z prośbą o wyjaśnienie kwestii warunku premiowania projektów realizowanych we współpracy MŚP - Organizacja badawcza - wskazany problem dotyczy interpretacji zapisów 7, pkt. 3, ust.2 Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dn. 17.06.2010r. w sprawie udzielania pomocy na projekty w zakresie badań i rozwoju w ramach regionalnych programów operacyjnych) oraz Wspólnotowych zasad ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną (Zasady ramowe). Wyjaśnienie wymaga ustalenia czy premia w ramach efektywnej współpracy między przedsiębiorcą, a organizacją badawczą będącą również przedsiębiorcą przysługuje wyłącznie wnioskodawcy, czy również partnerowi (organizacji badawczej). Uzyskanie odpowiedzi w niniejszej sprawie jest kluczowe dla prawidłowego sformułowania zasad konkursu na nabór projektów z zakresu prac B+R, planowanego do ogłoszenia w I kwartale 2012 r. Do końca 2011 roku nie otrzymano interpretacji z MRR. Na etapie oceny formalnej weryfikowane są poszczególne załączniki pod kątem czy spełniają wymogi formalne zgodne z wymogami Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie projektów, w tym zaświadczenie organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów sieci Natura 2000 oraz załącznik w zakresie Oceny Oddziaływania na Środowisko. Ocena projektów dokonywana jest w oparciu 47

o dostarczoną dokumentację aplikacyjną tj. wniosek o dofinansowanie wraz załącznikami, co wynika bezpośrednio z zapisów procesu wyboru oraz zapisów list sprawdzających (w listach bezpośrednie odniesienie do poszczególnych punktów wniosku aplikacyjnego, załączników) stanowiących element Podręcznika IZ MRPO na lata 2007-2013. Na etapie oceny formalnej weryfikowana jest zgodność projektu z Dyrektywą Rady nr 85/337/EWG z późn.zm. oraz Wytycznymi w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów. Zgodnie z obowiązującymi Wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego obowiązkowymi dla projektów ubiegających się dofinansowanie w ramach programów operacyjnych są formularz do wniosku o dofinansowanie w zakresie OOŚ oraz zaświadczenie organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000. Dodatkowo należy podkreślić, iż pracownicy dokonujący oceny formalnej projektów weryfikują przedłożone przez Wnioskodawców dokumenty w kontekście wymogów stawianych przez: Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych, zapisy zaleceń Ministra Rozwoju Regionalnego i Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć inwestycyjnych na obszarach miejskich, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 09.11.2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (DZ. U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 09.11.2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (DZ. U. Nr 213, poz. 1397), Ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. 2.2.1 Zasada równości szans Zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1083/2006: Państwa członkowskie i Komisja podejmują odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną na poszczególnych etapach wdrażania funduszy, a w szczególności w dostępie do nich. Na etapie programowania horyzontalnym warunkiem realizacji operacji było przestrzeganie zasady równości płci, pełnego udziału mniejszości etnicznych w życiu społecznym i gospodarczym oraz niedyskryminacji osób niepełnosprawnych. Ponadto, w następstwie interwencji podejmowanych w ramach poszczególnych działań programu poprawie ulegnie dostępność dla osób niepełnosprawnych instytucji objętych wsparciem. Konstrukcja MRPO przewiduje, że na każdym etapie realizacji programu przestrzegane będą zasady zrównoważonego rozwoju. Przez zrównoważony rozwój w kontekście MRPO rozumie się taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. W tym kontekście, w procesie realizacji MRPO przestrzegana będzie zasada równości szans obszarów wiejskich w dostępie do wsparcia zaplanowanego w ramach poszczególnych osi 48

priorytetowych i działań programu. MRPO wdrażany jest w zgodności z politykami horyzontalnymi, w tym m.in. z polityką równych szans. Na poziomie monitorowania istotnym mechanizmem realizującym zasadę równości szans jest Komitet Monitorujący, w którego składzie zapewniono równość płci oraz zainteresowanych stron (informacja w Rozdziale 2.8 Monitorowanie i ocena). Na poziomie projektów Wnioskodawcy ubiegający się o wsparcie projektów ze środków wspólnotowych deklarują we wnioskach o dofinansowanie zgodność projektów z polityką równych szans w szerokim rozumieniu, w tym m.in. równość szans kobiet i mężczyzn, osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych oraz obszarów miejskich i wiejskich. Wnioskodawcy muszą zapewniać równość szans tzn. wpływ pozytywny lub neutralny projektów. Ocena projektów pod względem ich wpływu na polityki horyzontalne, w tym m.in. badanie wpływu projektów na politykę równości szans odbywa się na etapie oceny merytorycznej właściwej, na podstawie odpowiednich kryteriów oceny. W przypadku stwierdzenia negatywnego wpływu projektów na politykę równości szans nie podlegają one dalszej ocenie. Po wyborze projektów do dofinansowania w ramach MRPO spełnianie zasady równych szans weryfikowane jest na etapie realizacji projektów a następnie podlega kontroli. Ponadto, IZ MRPO zapewnia równy dostęp do informacji nt. ogłaszanych konkursów i możliwości uzyskania wsparcia w ramach MRPO poprzez publikację ogłoszeń konkursowych w prasie i na portalu Fundusze Europejskie w Małopolsce www.fundusze.malopolska.pl, prowadzenie newslettera; organizację szkoleń dla Wnioskodawców, a także prowadzenie Głównego oraz Lokalnych Punktów Informacyjnych w Chrzanowie, Nowym Sączu, Nowym Targu i Tarnowie. W przypadku realizacji projektów dotyczących przedsiębiorców realizowane są w różnych obszarach gospodarki w tym zarówno w działalności produkcyjnej, przemysłowej lub usługowej z zakresu budownictwa, gdzie zatrudnienie ze względu na kwalifikacje znajdują mężczyźni jak i działalności medycznej czy kosmetycznej, gdzie do obsługi pacjentów przeważnie zatrudniane są kobiety. W takich przypadkach należy stwierdzić, iż Beneficjenci we wniosku o dofinansowanie, a także na etapie kontroli oświadczają, iż nie stosują żadnych praktyk dyskryminujących osoby ze względu na płeć, pochodzenie, wyznanie, czy też stopień niepełnosprawności. Przypadków dyskryminacji nie stwierdzono w żadnych z przeprowadzonych dotychczas kontroli na miejscu realizacji projektów. Mimo, iż zdecydowana większość projektów ma charakter neutralny zdarzają się projekty, w których w sposób szczególny odwołują się do zasady promowanie równości szans. W procesie ewaluacji zasada równości szans jest realizowana poprzez zlecanie wykonywania badań ewaluacyjnych ujętych w Okresowym planie ewaluacji MRPO zespołom niezależnych ewaluatorów, działającym w strukturach podmiotów zewnętrznych, wybieranych każdorazowo w trybie przetargu nieograniczonego, zgodnie z obowiązującą ustawą Prawo zamówień publicznych. Badania ewaluacyjne realizowane w ramach Okresowego planu ewaluacji MRPO na 2011 rok nie obejmowały oceny realizacji zasady równości szans i na obecnym etapie wdrażania IZ MRPO nie planuje badań ewaluacyjnych w tym zakresie. Na wszystkich etapach wdrażania w ramach wszystkich osi priorytetowych realizowana jest zasada równości szans mężczyzn i kobiet. Zrównoważony rozwój społeczno-ekonomiczny zawiera w sobie postulat równego traktowania kobiet i mężczyzn we wszystkich obszarach życia społecznego i gospodarczego. Projekty MRPO w ramach wszystkich osi priorytetowych realizowane są w zgodności z zapisami art. 16 Równość mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacją Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające 49

rozporządzenie (WE) nr 1260/1999. Realizowane projekty dla wszystkich osi priorytetowych mają pozytywny wpływ na zagadnienia z zakresu polityki równych szans, co przejawia się w realizowaniu zasady o równym poziomie zatrudnienia kobiet i mężczyzn przy zatrudnieniu pracowników stosowane są procedury, gwarantujące zatrudnienie niezależnie od płci, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przykłady równości szans w projektach MRPO: W ramach 3 osi priorytetowej projekt Województwa Małopolskiego Małopolski System Informacji Turystycznej (MSIT). Polityka równości szans kobiet i mężczyzn zachowane zostaną zasady równości kobiet i mężczyzn zarówno w zakresie dostępu do Małopolskiego Systemu Informacji Turystycznej, jak i w zakresie prowadzenia polityki zatrudnienia w jednostkach IT. Polityka równości osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych projekt ma na celu zwiększenie dostępu do informacji turystycznej, a przez to pośrednio również do oferty turystycznej Województwa Małopolskiego, również dla osób niepełnosprawnych (w tym osób poruszających się na wózkach inwalidzkich oraz osób niewidomych i niedowidzących), dzięki zastosowaniu specjalnych rozwiązań architektonicznych (wybudowanie bądź zmodernizowanie podjazdów dla osób niepełnosprawnych - dotyczy 20 z 27 jednostek IT dostosowywanych do standardów MSIT). Ponadto, w 4 jednostkach IT utworzone zostaną specjalne samodzielne stanowiska z dostępem do Internetu dla osób niepełnosprawnych, przy których będą one mogły samodzielnie uzyskać potrzebne im informacje. Jednocześnie 3 jednostki IT spośród 4 posiadających samodzielne stanowiska dla niepełnosprawnych dysponowały będą materiałami informacyjno-promocyjnymi przystosowanymi dla osób niepełnosprawnych, tj. materiałami w języku Brailla a (katalog atrakcji turystycznych wraz z mapą), nagranymi w formacie mp3. Dodatkowo wszystkie punkty IT utworzone w ramach MSIT dysponować będą katalogiem atrakcji turystycznych Województwa Małopolskiego w druku powiększonym. W ramach 4 osi priorytetowej projekt Województwa Małopolskiego Obwodnica Zembrzyc. Przeznaczenie obiektu jest zgodne z polityką równych szans dostępność dla wszystkich podmiotów i osób fizycznych bez względu na ich płeć, rasę i narodowość. Rozwiązania projektowe uwzględniają przepisy prawne odnośnie likwidacji barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych, stosując się do zaleceń w podanych w Prawie Budowlanym oraz innych wytycznych. Wysokość krawężników na przejściach dla pieszych będzie obniżona, zaś wszystkie pochylenia podłużne i poprzeczne umożliwiają swobodne przemieszczanie się osobom niepełnosprawnym. Przedmiotowy projekt realizowany będzie w całości na obszarach zamiejskich. W związku z powyższym respektowana będzie zasada równości obszarów wiejskich i miejskich. W tym kontekście przedmiotową inwestycję należy uznać za pozytywną w stosunku do kwestii wyrównywania szans. W ramach 2 osi priorytetowej zrealizowany projekt (P.H.U. OKTAN Sp. z o. o) dotyczył zakupu i uruchomienia myjni bezdotykowej, w wyniku projektu Beneficjent zatrudnił osobę niepełnosprawną na stanowisko utworzony w wyniku realizacji przedsięwzięcia. 2.2.2 Zasada partnerstwa Mechanizmy wsparcia partnerstwa w Polsce Zgodnie z art. 28 a ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. nr 227, poz. 1658) poprzez partnerstwo należy rozumieć partnerstwa, które mogą być tworzone przez podmioty wnoszące do projektu zasoby ludzkie, organizacyjne, techniczne lub finansowe, realizujące wspólnie projekt, zwany dalej projektem partnerskim, na warunkach określonych w porozumieniu lub umowie partnerskiej lub na podstawie odrębnych przepisów. 50

Partnerstwo instytucjonalne W procesie planowania zasada partnerstwa w ramach MRPO jest rozumiana przede wszystkim horyzontalnie i polega na konsultacjach władz samorządowych i rządowych z partnerami społecznymi najbardziej zainteresowanymi planowanymi działaniami, dzięki czemu zwiększa się efektywność i celowość pomocy. W procesie planowania zasada partnerstwa realizowana była m.in poprzez: proces konsultacji projektu MRPO na lata 2007-2013. Dokument był wynikiem rocznych prac, obejmujących w szczególności udział w seminariach, konferencjach i warsztatach, konsultacje z przedstawicielami Komisji Europejskiej oraz współpracę z poszczególnymi departamentami Urzędu Marszałkowskiego. Konsultacje realizowane były za pomocą. Jednocześnie zmiany/aktualizacja program, która zakończyła się w 2011 roku również podlegała procesowi konsultacji, ankiet, wizyt przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego w powiatach, regionalnych konferencji tematycznych dotyczących MRPO, zorganizowanych przez Urząd Marszałkowski, posiedzeń zespołu roboczego, konsultacji eksperckich i branżowych, konsultacji z wojewodą, przedstawicielami MRR oraz przedstawicielami KE. W okresie konsultacji społecznych na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego znajdował się projekt MRPO, który mogli opiniować partnerzy społeczno-gospodarczy. Na poziomie monitorowania istotnym mechanizmem realizującym zasadę partnerstwa jest Komitet Monitorujący, w którego składzie zapewniono udział wszystkich zainteresowanych stron: przedstawicieli samorządów (w tym przedstawiciele gmin i powiatów), przedstawicieli rządu (w tym przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz Ministerstwa Finansów), partnerów społecznych i gospodarczych (m.in. przedstawiciele organizacji pracowników i pracodawców, organizacji pozarządowych oraz środowiska akademickiego), innych osób (w roli obserwatorów). Dodatkowo Sekretariat KM MRPO przesyła członkom KM MRPO zaproszenia na temat działalności oraz spotkań grup, zespołów, w których uczestniczą przedstawicieli partnerów społecznych czy organizacji pozarządowych. Partnerstwo na poziomie projektów przy realizacji Na etapie projektów podmioty zaangażowane w realizację projektów partnerskich wiąże umowa lub porozumienie partnerskie, która określa w szczególności zadania partnerów, zasady wspólnego zarządzania projektem oraz sposób przekazywania przez Beneficjenta środków finansowych na pokrycie niezbędnych kosztów ponoszonych przez partnerów na realizację zadań w ramach projektu. W przypadku projektów realizowanych na podstawie umowy partnerskiej. W przypadku projektów partnerskich realizowanych na podstawie umowy partnerskiej, podmioty o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, ubiegające się o dofinansowanie, dokonują wyboru partnerów spoza sektora finansów publicznych z zachowaniem zasady przejrzystości i równego traktowania podmiotów, w szczególności są zobowiązane do: ogłoszenia otwartego naboru partnerów w dzienniku ogólnopolskim lub lokalnym oraz w Biuletynie Informacji Publicznej, 51

uwzględnienia przy wyborze partnerów: zgodności działania potencjalnego partnera z celami partnerstwa, oferowanego wkładu potencjalnego partnera w realizację celu partnerstwa, doświadczenia w realizacji projektów o podobnym charakterze, współpracy z beneficjentem w trakcie przygotowania projektu; podania do publicznej wiadomości informacji o stronach umowy o partnerstwie oraz zakresu zadań partnerów. W celu udokumentowania zgodności wyboru partnerów z ww. zapisami Ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, (z późn. zm.) w studium wykonalności projektu Beneficjent zobowiązany jest opisać sposób wyłonienia poszczególnych partnerów. W procesie ewaluacji zasada partnerstwa realizowana jest poprzez konsekwentne stosowanie w procesie realizacji badań ewaluacyjnych podejścia metodologicznego, w którym wnioski i rekomendacje wynikające z przeprowadzonej oceny są formułowane każdorazowo przy uwzględnieniu uwag i opinii formułowanych zarówno przez przedstawicieli IZ, jak również wnioskodawców ubiegających się o wsparcie (którzy nie uzyskali dofinansowania dla zgłaszanych projektów) oraz beneficjentów (którzy uzyskali wsparcie w ramach programu). Badania ewaluacyjne realizowane w ramach Okresowego planu ewaluacji MRPO na 2011 rok nie obejmowały oceny realizacji zasady partnerstwa i na obecnym etapie wdrażania IZ MRPO nie planuje badań ewaluacyjnych w tym zakresie. Przykłady partnerstwa na poziomie projektów: Wśród projektów partnerskich realizowanych w ramach MRPO, możemy wyróżnić m.in.: Projekt Zakup specjalistycznego sprzętu na potrzeby wzmacniania potencjału ratowniczego małopolskich strażaków Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej, Oddział Wojewódzki Związku OSP RP Województwa Małopolskiego realizowany w ramach 6 osi priorytetowej. Projekt realizowany jest przy udziale 16 partnerów (pierwotnie 13 partnerów) Ochotniczych Straży Pożarnych. Przedmiotem projektu jest doposażenie wybranych jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych Województwa Małopolskiego w specjalistyczny sprzęt ratowniczo-gaśniczy. Działania inwestycyjne obejmują zakup 1 średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego; 6 lekkich samochodów ratowniczo-gaśniczych oraz 9 szt. (pierwotnie 6 szt.) zestawów narzędzi hydraulicznych. Lider tj. Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej, Oddział Wojewódzki Związku OSP RP Woj. Małopolskiego odpowiada za wykonanie wszelkich prac związanych z realizacją projektu, w tym postępowania o zamówienie publiczne, zakupu, odbioru sprzętu oraz jego nieodpłatnego przekazania OSP, a także wykonania wszelkich działań związanych z przygotowaniem projektu i jego rozliczeniem. Partnerzy tj. Ochotnicze Straże Pożarne zobowiązani są przekazać udział finansowy (wkład własny) do przedsięwzięcia wysokości uzależnionej od rodzaju sprzętu, który zostanie im przekazany, użytkować sprzęt zgodnie z przeznaczeniem, przechowywać dokumentację związaną z użytkowaniem sprzętu, ponosić koszty eksploatacji, ubezpieczenia oraz inne wynikające z utrzymania sprzętu w gotowości. Projekt Budowa zintegrowanego systemu informacji i zarządzania zbiorami 33 bibliotek publicznych w województwie małopolskim z użyciem technologii teleinformatycznych powiatu gorlickiego realizowanego w ramach 1 osi priorytetowej. Przedmiotem projektu jest stworzenie zintegrowanego systemu informacji i zarządzania zbiorami 33 bibliotek i ich filii. Działania inwestycyjne obejmują zarówno zakup wymaganego sprzętu (komputerów) wraz z instalacją i oprogramowaniem jak również wdrożenie systemu informatycznego. Stworzona e-usługa pozwoli na udostępnianie 52

informacji o posiadanych zasobach bibliotecznych a platforma internetowa umożliwi dostęp do tych zasobów. Partner wiodący tj. Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Bieczu odpowiada za odbiór dostaw sprzętu i oprogramowania od dostawców wyłonionych w przetargach oraz koordynuje realizację i rozliczenie całego zadania. Starostwo Powiatowe w Gorlicach zajmują się bieżącymi sprawami finansowymi i merytorycznymi na rzecz partnera wiodącego. Nadzór właścicielski w imieniu partnera wiodącego sprawuje dyrektor Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej w Bieczu (w kwestiach finansowych główny księgowy). Partnerzy tj. biblioteki publiczne zobowiązani są przekazać udział finansowy (wkład własny) do przedsięwzięcia, odpowiadają za instalację przekazanego sprzętu wraz z oprogramowaniem, realizację swojego zakresu zadania oraz przechowywanie dokumentacji związanej z realizacją zadania. W przypadku 2 osi priorytetowej możliwość realizowania projektów w partnerstwie tj w formie klastrów występuje w Działaniu 2.1.B "Wspólne przedsięwzięcia i tworzenie powiązań kooperacyjnych pomiędzy przedsiębiorstwami, w tym klastrów". W bieżącym okresie sprawozdawczym podpisano jedynie 4 umowy o dofinansowanie w ramach powyższego schematu, jednak żaden z przedmiotowych projektów nie został zakończony do końca 2011 roku. 2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze W 2011 r. zidentyfikowano następujące problemy we wdrażaniu MRPO: 1. Problemy w zakresie realizacji projektów wybranych do dofinansowania w ramach MRPO związane z opóźnieniami w realizacji projektów wybranych do dofinansowania, na co w dużej mierze miały wpływ takie czynniki jak: opóźnienia w procesie wyłaniania przez zamawiających wykonawców robót oraz podpisywania z nimi umów w stosunku do terminów zaplanowanych na etapie przygotowywania wniosków aplikacyjnych, m.in. w związku z niemożnością rozstrzygnięcia procedur przetargowych, z uwagi na protesty i odwołania; wstrzymywanie się przez beneficjentów z rozpoczęciem realizacji projektu do czasu podpisania umowy o dofinansowania; jakość i sprawdzalność harmonogramów przesyłanych przez beneficjentów - nierealne harmonogramy wydatkowania przez beneficjentów przyznanych środków zaplanowane we wnioskach aplikacyjnych. 2. Problemy zidentyfikowane przy realizacji projektów związane były ze/z: znaczną modyfikacją pierwotnych założeń projektów (Beneficjenci w toku realizacji projektów zgłaszali chęć wprowadzenia nowych elementów do projektu); zgłaszaniem przez Beneficjentów zmian niezgodnie z zapisami umowy, tj. po, a nie przed ich wystąpieniem, a także z pominięciem 30-dniowego terminu przed zakończeniem okresu realizacji projektu lub po jego zakończeniu; niedostatecznej znajomości przez Beneficjentów procedur/wytycznych i innych dokumentów programowych; braku konsekwencji w zakresie zgłaszanych zmian w projekcie, co wiąże się z wielokrotnym korygowaniem przesłanych zmian, a tym samym z przedłużeniem procesu aneksowania i opóźnieniem możliwość uwolnienia środków; rozbieżności pomiędzy dokumentami przedstawianymi do rozliczenia, a zgłaszanymi zmianami. 3. Problemy wynikające z opóźnień w procesie kontraktacji projektów zatwierdzonych na etapie oceny strategicznej. Niekompletność dokumentacji projektowej, np. brak pozwolenia na budowę lub niezgodność umów partnerskich zawieranych w ramach projektów z zapisami 53

instrukcji/regulaminu konkursu, do czasu uzupełnienia przez beneficjenta brakujących dokumentów nie było możliwości zawarcia umowy o dofinansowanie. Brak dokumentów potwierdzających zabezpieczenie środków własnych Beneficjenta na realizację projektu. Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku aplikacyjnego podstawowym dokumentem, który Beneficjent ma załączyć do wniosku o dofinansowanie na etapie aplikowania było tylko oświadczenie o zabezpieczeniu środków na realizację projektu. Niemniej jednak, na każdym etapie oceny oraz realizacji projektu, IZ MRPO ma możliwość wezwania Wnioskodawcy do dostarczenia dokumentów potwierdzających posiadanie środków finansowych. Pomimo złożonego oświadczenia, część Beneficjentów nie dysponowała dokumentami świadczącymi o posiadaniu wystarczającej wysokości środków na realizację projektu. Środki zaradcze: IZ MRPO wstrzymuje kontraktację projektów, w przypadku których Beneficjenci nie przedstawili dodatkowych dokumentów potwierdzających faktyczne zabezpieczenie środków zadeklarowanych w ww. oświadczeniu, do czasu ich przedłożenia. 4. Problem wynikający z braku wpisu Beneficjentów do rejestru podmiotów wykluczonych Ministerstwo Finansów w pismach z dnia 21.04.2011 r. oraz 16.06.2011 r. zwróciło uwagę, iż IZ MRPO ma obowiązek upewnić się, co do braku wpisu Beneficjentów do rejestru podmiotów wykluczonych przed podpisaniem umowy o dofinansowanie, a nie post factum. Środki zaradcze: IZ MRPO zgodnie z zaleceniami poaudytowymi z maja 2010 r. (audyt pn. Ocena realizacji procesu kontraktowania w ramach MRPO ) dokonuje weryfikacji Beneficjentów w rejestrze podmiotów wykluczonych zarówno podczas oceny projektu jak i na etapie podpisania umowy o dofinansowanie, bowiem istnieje ryzyko, iż w okresie pomiędzy oceną projektu, a datą jego kontraktacji dany podmiot może zostać wpisany do ww. rejestru, natomiast nie został stworzony system on-line, który umożliwiłby wgląd do rejestru na każdym z tych etapów. IZ MRPO zadeklarowała, iż do czasu uruchomienia elektronicznego rejestru umożliwiającego samodzielną weryfikację danych, będzie przekazywać Ministerstwu Finansów w trybie comiesięcznym zbiorcze informacje dotyczące podpisanych umów celem uzyskania potwierdzenia w zakresie prawidłowości dokonanej kontraktacji. Należy przy tym podkreślić, iż w umowie o dofinansowanie beneficjent oświadcza, że nie podlega wykluczeniu z otrzymania środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, zatem jeśli IZ MRPO uzyska informację od Ministerstwa Finansów, iż dany podmiot widniał w przedmiotowym rejestrze na dzień podpisania umowy, to zachodzi wówczas przesłanka do rozwiązania ww. umowy. 5. Problemy w zakresie weryfikacji wniosków o płatność dla projektów wybranych do dofinansowania w ramach MRPO związane były m.in. z: naruszaniem dyscypliny finansów publicznych w związku z pojawiającymi się przypadkami naruszania przez Beneficjentów MRPO dyscypliny finansów publicznych poprzez wydatkowanie niezgodnie z procedurami lub przeznaczeniem środków pochodzących z budżetu UE i przekazanych im w formie zaliczki ww. podmioty podlegają zgłoszeniu do Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych; naruszenie ustawy Prawo zamówień publicznych - w związku z częstymi przypadkami naruszania przez Beneficjentów MRPO ustawy PZP, stwierdzanymi na drodze kontroli zamówień publicznych skutkującymi nałożeniem korekty finansowej, certyfikacja wniosków o płatność w ramach projektów, które nie zostały jeszcze skontrolowane zostaje wstrzymana do czasu przeprowadzenia ww. kontroli; 54

nieterminowe rozliczenie zaliczki w przypadku projektów nie objętych zasadami pomocy publicznej w ramach których beneficjenci rozliczyli zaliczkę po upływie terminu wskazanego w umowie o dofinansowanie tj. 90 dni od dnia otrzymania zaliczki IZ MRPO informuje beneficjentów, że w myśl 207 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2009 r., Nr 157, poz.1240 z późn. zm.) wydanie decyzji administracyjnej, które rozpoczyna procedurę umarzania środków pozostających do zwrotu, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy Beneficjent zobowiązany jest zapłacić wyłącznie odsetki. Beneficjenci, których dotyczy ww. sytuacja zostają wezwani do zwrotu odsetek. W przypadku braku zwrotu odsetek IZ MRPO będzie zmuszona dochodzić zwrotu ww. odsetek na drodze postępowania sądowego. 6. Problemy w zakresie kontroli projektów wybranych do dofinansowania w ramach MRPO: Brak usystematyzowania i ujednolicenia dotychczas posiadanej wiedzy przez IK RPO w zakresie nakładanych korekt przez Instytucję Audytową jak i poszczególne Instytucje Zarządzające. Powyższa kwestia ma duże znaczenie z uwagi na możliwość pokrywania z budżetu państwa nieprawidłowości, które wynikały z niedostosowania prawa polskiego do dyrektyw unijnych. Brak ujednolicenia stanowiska w sprawie wysokości oraz rodzaju nieprawidłowości, które powinny skutkować nałożeniem korekty finansowej może skutkować nierównym traktowaniem Beneficjentów w ramach poszczególnych regionalnych programów operacyjnych. IZ MRPO zwróciła się do IK RPO z prośbą o większe zaangażowanie w proces koordynacji wdrażania programów operacyjnych. 7.Problemy w zakresie oceny/wyboru projektów do dofinansowania w ramach MRPO: Brak należytej transpozycji zasad wynikających z Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE (dalej RDW) w zakresie projektów dotyczących budowli hydrotechnicznych do prawodawstwa polskiego. Problem został zasygnalizowany przez MRR w grudniu 2011 roku. Ze względu na niewłaściwe/niewystarczające dostosowanie przepisów polskich dot. w szczególności gospodarki i ochrony wód, istnieje zagrożenie, iż budowle hydrotechniczne ubiegające się o wsparcie w ramach funduszy UE nie będą mogły zostać dofinansowane z tych środków. KE zwróciła się do władz polskich z żądaniem przedstawienia w terminie do 15 lutego 2012 r. syntetycznych informacji w zakresie zgodności przedsięwzięć hydrotechnicznych z RDW. Środki zaradcze: Niezwłocznie po zasygnalizowaniu przez MRR ww. problemu przekazano informację, wraz z listą sprawdzającą dla przedsięwzięć hydrotechnicznych która ma stanowić podstawowe narzędzie do weryfikacji zgodności przedmiotowych przedsięwzięć, do Beneficjentów i Wnioskodawców realizujących projekty dot. budowli hydrotechnicznych. Jednostka ds. Wdrażania MRPO jest w stałym kontakcie z MRR oraz RDOŚ, RZGW i WFOSiGW w celu pozyskania najpełniejszej informacji w zakresie błędów transpozycyjnych. Szczegółowo informacje dotyczące tego problemu zostały opisane w Rozdziale 2.2. ego sprawozdania. 8. Problemy w zakresie weryfikacji wniosków o płatność dla projektów wybranych do dofinansowania w ramach MRPO: W związku z częstymi przypadkami występowania w projektach realizowanych w ramach MRPO kar umownych, naliczanych na podstawie zapisów umowy zawartej między Beneficjentem a wykonawcą/dostawcą, IZ MRPO wprowadziła do Wytycznych dot. zasad rozliczania i poświadczania poniesionych wydatków dla projektów realizowanych w ramach MRPO z wyłączeniem 2. i 9. osi priorytetowej szczegółowe zapisy dot. zasad rozliczania ww. kar umownych we wnioskach o płatność. 55

Częste przypadki składania przez Beneficjentów wniosków o płatność, w których kwota wydatków nie przekracza: 50 000,00 PLN - w przypadku projektów miękkich oraz inwestycyjnych o wartości projektu poniżej 1 mln lub 100 000,00 PLN - w przypadku projektów inwestycyjnych o wartości większej niż 1 mln skłoniły IZ MRPO do przekazania Beneficjentom rekomendacji wskazującej, aby wnioski o płatność składane były w momencie, gdy Beneficjent przedstawia do rozliczenia kwotę przekraczającą 50 000,00 PLN/100 000,00 PLN (w zależności od rodzaju projektu). Zastosowanie powyższego rozwiązania spowoduje, iż wzrosną kwoty rozliczone w pojedynczych wnioskach o płatność przy jednoczesnym spadku ich liczby, a tym samym przyspieszy to weryfikację wniosków o płatność. Składanie przez Beneficjentów wykazów wydatków kwalifikowanych poniesionych ze środków zaliczki zawierających dużą liczbę dokumentów do zweryfikowania skłoniło IZ MRPO do wprowadzenia w ww. wytycznych zapisów ograniczających ilość dokumentów możliwych do ujęcia w wykazie celem usprawnienia weryfikacji wniosków o płatność. Ponadto, zidentyfikowano zagrożenia wynikające z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu wykonania budżetu państwa, tzn.: zmiana w postaci zwrotu odsetek od środków europejskich na rachunek IZ MRPO z jednoczesnym pozostawieniem obowiązku zwrotu należności głównej na rachunek BGK, w przypadku różnych dat zwrotu kwot czy też niewystarczającej wpłaty odsetek od kwoty należności głównej rodzi dodatkowe problemy. W przypadku różnych dat zwrotu należności głównej oraz odsetek na podstawie art. 55 2 Ordynacji podatkowej kwotę wpłaty (chronologicznie pierwszej) zalicza się proporcjonalnie na poczet należności głównej oraz odsetek. Tak samo w przypadku niepełnej wpłaty odsetek. Część z należności głównej idzie na poczet odsetek. Sytuacje takie są na tyle częste, że można przypuszczać, iż bardzo często w ramach zwróconej do BGK kwoty należności głównej, część tej kwoty będą stanowić odsetki, które nie powinny były zostać zwrócone do BGK. Środki zaradcze: Obecnie w przypadku niewłaściwego zwrotu do BGK, IZ MRPO wysyła pismo do Ministerstwa Finansów z prośbą o zwrot na rachunek Beneficjenta nieprawidłowo zwróconych środków. Następnie Ministerstwo Finansów dokonuje zwrotu nieprawidłowo zwróconych środków Beneficjentowi. W tym momencie Beneficjenci powinni przelać te środki na rachunek IZ MRPO jako uzupełnienie zwróconych już wcześniej odsetek. Odsetki te jednak wpłyną z datą bieżącą więc problematyczna staje się kwestia, iż należne odsetki od należności głównej, których wysokość ma wpływ, na wynikający z 55 2 Ordynacji podatkowej, podział na należność główną oraz odsetki, liczony był na dzień zwrotu należności głównej oraz niepełnej kwoty odsetek, a nie na dzień dopłaty odsetek na właściwy rachunek IZ MRPO po zwrocie z rachunku BGK. Beneficjent zwracając środki powinien dokonać zwrotu na właściwy rachunek i odsetki są naliczane na dzień obciążenia rachunku bankowego Beneficjenta (o ile dokonał zwrotu na właściwy rachunek); kwestia otrzymywania informacji z BGK. Dotychczas BGK przekazywało informacje o dokonywanych przez Beneficjentów zwrotach ze znacznym opóźnieniem wynikającym z procesu wyjaśniania z Beneficjentem dokonanych zwrotów. Przesłane z BGK pismo informujące o zwrocie było podstawą do wystąpienia do Ministerstwa Finansów z prośbą o zwrot nadpłaconych środków. W takich przypadkach proces przelania brakujących odsetek z rachunku BGK na rachunek IZ MRPO znacznie się opóźnieniem. 56

Środki zaradcze: W dotychczasowym systemie środki znajdowały się na jednym rachunku i odpowiednio je dzielono na należność główna oraz odsetki na podstawie wyciągów bankowych przesyłanych przez Beneficjentów. Beneficjenci byli informowani o ewentualnej konieczności uzupełniania należności głównej oraz odsetek. Wszystko to odbywało się pomimo braku informacji z BGK. W przypadku rozbieżności między podziałem kwoty zwrotu na należność główną oraz odsetki informacje sprostowujące były przesyłane do MF i MRR. W przypadku rozdziału rachunków, na które Beneficjenci będą zwracać środki europejskie proces wyjaśniania zwrotu należności głównej znacznie się wydłuży. BGK nie mając informacji o zwróconych należnych odsetkach od kwoty głównej nie będzie w stanie stwierdzić poprawności dokonanego zwrotu. Natomiast zwroty środków, które wpłyną na rachunek IZ MRPO trzeba będzie zgodnie z rozporządzeniem zwrócić na rachunek Ministerstwa Finansów do 5 dni, co biorąc pod uwagę powyższe jest całkowicie niewykonalne (kwestia wyjaśnienia, wprowadzenia zmian w budżecie). Otrzymanie samych wyciągów bankowych na podstawie których możliwa jest weryfikacja poprawności dokonanego zwrotu to kwestia co najmniej 7 dni (zgodnie z zapisami umowy o dofinansowanie projektu). Nie mówiąc o kwestii weryfikacji wniosków o płatność, dopiero których zatwierdzenie jednoznacznie pozwala zweryfikować poprawność dokonanego zwrotu. Zwroty do MF takich środków bez potwierdzenia ich prawidłowej wysokości będę rodzić problemy w postaci błędnych księgowań oraz konieczności wysyłania pism sprostowujących i proszących o zwrot nadpłaconych/błędnie wpłaconych środków; Z powyższego rozwiązania wynika kwestia konieczności aneksowania wszystkich umów o dofinansowanie z Beneficjentami. Do rozwiązania natomiast pozostaje jeszcze problem, co zrobić ze zwrotami w okresie do czasu aneksowania umowy. 9.Problemy dotyczące realizacji projektów w ramach schematu 2.1 D, w szczególności związane z udzielaniem pożyczek z możliwością częściowego umorzenia; W wyniku przeprowadzenia pierwszych kontroli w funduszach pożyczkowych (Beneficjentów schematu 2.1 D), MCP stwierdziło m.in. przypadki: braku zależności pomiędzy wielkością szkody, a wysokością udzielonej pożyczki, braku wewnętrznych procedur umarzania pożyczek, niedostatecznej weryfikacji projektów w zakresie możliwości podwójnego finansowania, przeznaczania pożyczek na zakup środków transportu, udzielania pożyczek na cele obrotowe, niedostosowania się beneficjentów do zapisów umów o dofinansowanie, regulaminów funduszy, wytycznych itp. Środki zaradcze: W wyniku przeprowadzonych spotkań w IZ MRPO, w tym z udziałem przedstawicieli funduszy pożyczkowych ustalono, że zostaną opracowane instrukcje dla Beneficjentów schematu 2.1 D dotyczące zasad udzielania preferencyjnych pożyczek z możliwością częściowego umorzenia oraz wymierzania sankcji za nieprawidłową realizację projektów. Na spotkaniu z Beneficjentami 2.1D pod koniec okresu sprawozdawczego przedstawiono propozycje rozwiązań w tym zakresie. Po opracowaniu instrukcji zostały one skonsultowane z IZ MRPO i zamieszczone na stronie MCP. 10. Problem związany z dużą liczbą wniosków dotyczących aneksowania umów o dofinansowanie; Beneficjenci 2 osi priorytetowej MRPO bardzo często korzystają z przysługującego im prawa zgłaszania zmian w realizowanych przez siebie projektach oraz wnioskowania o zmiany numerów rachunków bankowych. Konsekwencją tych wniosków o zmiany są aneksy do umowy o dofinansowanie, ponieważ MCP stara się działać pro-przedsiębiorczo, w wyniku czego, w większości przypadków dyrektor MCP wyraża zgodę na tego typu 57

uzasadnione zmiany. Duża liczba wniosków o aneks składanych przez przedsiębiorców dotyczących w większości przypadków przesunięcia w czasie realizacji projektów wydłuża proces rozliczenia. Przygotowanie aneksów jest procesem czasochłonnym i angażuje czas pracy osób, które mogłyby w tym czasie weryfikować kolejne wnioski o płatność. Środki zaradcze: Aby uniknąć tak ogromnej liczby aneksów do umów, MCP zaproponowało podczas Przeglądu Zarządzania MRPO aby zawierać umowy z Beneficjentami 2 osi priorytetowej MRPO działanie 2.1A na maksymalny możliwy czas, czyli obecnie 24 miesiące od daty rozpoczęcia realizacji projektu, określanej przez Beneficjenta. Pomimo tak zarysowanego czasu na realizację projektu, przedsiębiorca, który ukończy swój projekt wcześniej, nadal mógłby bez przeszkód złożyć przed upływem terminu realizacji określonego w umowie, wniosek o płatność końcową, który byłby normalnie rozliczany przez MCP. Propozycja została zaakceptowana i w związku z powyższym zmiany zostały wprowadzone od zakończonego w tym półroczu konkursu dla mikro przedsiębiorstw. 11.Potrzeba doprecyzowania procedur wydatkowania środków publicznych przez Beneficjentów nie stosujących ustawy PZP; W związku z pismem MRR z marca br. (DKR-IV-82630-1-EŚ/11) pojawiła się potrzeba uregulowania warunków zamówień poniżej 14 tys. euro, realizowanych przez Beneficjentów zobowiązanych do stosowania ustawy PZP. Obowiązująca instrukcja przyjęta przez MCP dedykowana jest przede wszystkim przedsiębiorcom, którzy są zwolnieni podmiotowo ze stosowania ww. ustawy. Zgodnie z instrukcją ci Beneficjenci zobowiązani są w zakresie dokonywanych w projektach zakupów dóbr i usług pow. 3,5 tys. PLN przeprowadzić rozeznanie rynku, sprowadzające się do zebrania co najmniej dwóch ofert. W przypadku podmiotów przedmiotowo (kwotowo) zwolnionych ze stosowania ustawy PZP powyższa instrukcja wydaje się być niewystarczająca. Niedostateczne regulacje w zakresie wydatkowania środków publicznych do zamówień poniżej 14 tys. euro, przez podmioty zwolnione przedmiotowo (kwotowo) ze stosowania ustawy PZP, mogą prowadzić do niepomyślnych ocen systemu wdrażania MRPO (audyty UKS, KE). Środki zaradcze: Po przedstawieniu powyższego zagadnienia na Przeglądzie Zarządzania MRPO, MCP przystąpiło do opracowania stosownej instrukcji dla Beneficjentów 2 osi priorytetowej w tym zakresie. Opracowany projekt zostanie skonsultowany z IZ MRPO a następnie zamieszczony na stronie internetowej MCP. 12. Zapisy ustawy o finansach publicznych; W związku z wątpliwościami interpretacyjnymi w zakresie art. 207 ust. o finansach publicznych, IP2 wystąpiło do MF z prośbą o opinię, w zakresie doprecyzowania konieczności zgłoszenia danego podmiotu do rejestru podmiotów wykluczonych, w sytuacji nieosiągnięcia celu projektu. W opinii IP2 kierowanie się wyłącznie wykładnią literalną powyższego przepisu (art. 207 ust 4 pkt. 2) może spowodować, że sankcja w postaci wykluczenia będzie zbyt radykalna w stosunku do stwierdzonego naruszenia. Fakt otrzymania przez Beneficjenta środków na podstawie pozytywnie zweryfikowanego wniosku o płatność pośrednią a następnie zgłoszenie przez niego rezygnacji z dalszej realizacji projektu, na skutek okoliczności leżących po stronie Beneficjenta, jakkolwiek niezawinionych nie powinien skutkować wpisem do rejestru podmiotów wykluczonych. Obowiązek zwrotu otrzymanych w ten sposób środków wraz z odsetkami wydaje się być sankcją wystarczającą. Należy również zwrócić uwagę, że przypadki, w których stwierdza się naruszenie prawa przez Beneficjenta, co skutkuje złożeniem zawiadomienia do odpowiednich organów zewnętrznych ale nie dochodzi do zwrotu środków w trybie art. 207 niniejszej ustawy (tj. nie dochodzi do wypłaty środków rozliczanych we wniosku o płatność końcową na zasadzie refundacji) pozostają bezkarne. 58

13.KSI SIMIK 07-13 W związku z modyfikacją systemu KSI SIMIK mającą miejsce w lutym 2011 roku, w module Informacje o kontroli dodano nowe pole pn. kontrola na zakończenie, które należy wypełnić. Instytucje miały we własnym zakresie zweryfikować i ewentualnie edytować dotychczas wprowadzone kontrolne i odznaczyć wartość w polu na "TAK", tam gdzie było to konieczne. Po modyfikacji systemu i dodaniu ww. rubryki, dla wszystkich projektów wprowadzonych uprzednio do KSI, w tym już certyfikowanych, system automatycznie generuje odpowiedź nie mimo, iż kontrole na zakończenie zostały przeprowadzone. W opinii IP2 fakt, iż dla pewnej grupy projektów system automatycznie generuje błędne odpowiedzi negatywne nie wpływa de facto na rodzaj kontroli i zakres informacji wprowadzanych w tym zakresie do KSI SIMIK. Zanim system został poszerzony o rubrykę dotyczącą rodzaju kontroli, informacje o kontroli na zakończenie bądź kontroli w trakcie umieszczane były i są w polu wynik kontroli. Zabieg polegający na sprawdzeniu i poprawie w powyższym zakresie wszystkich projektów wprowadzonych do KSI przed zmianą systemu, byłby czynnością bardzo pracochłonną, uwzględniając cel, któremu miałoby to służyć. Środki zaradcze: W związku z powyższym i w nawiązaniu do zaleceń z przeprowadzonej w IP2 kontroli przez Instytucję Pośredniczącą w Certyfikacji, IP2 wystąpiło do MRR z pytaniem czy istnieje konieczność zmiany danych w KSI SIMIK w zakresie poprawy kart informacyjnych kontroli, które zostały utworzone w chwili gdy system KSI SIMIK nie przewidywał osobnego pola pn. kontrola na zakończenie podlegającego wypełnieniu. 14.Sprawozdania z obowiązku utrzymania trwałości projektu, W związku z pojawiającymi się przypadkami niewywiązywania się przez Beneficjentów schematu 2.1 A i 2.2 B MRPO ze składania sprawozdań z obowiązku utrzymania trwałości projektu, mimo przypomnień o nadchodzącym terminie i ponagleń. Środki zaradcze: Jako rozwiązanie doraźne stosowany będzie monitoring telefoniczny beneficjentów oraz uprości wzór sprawozdania. Docelowo na spotkaniu z audytorami UKS zostanie przedstawiony temat ewentualnej zmiany w sprawozdawczości, polegającej na rezygnacji z wymogu składania przez beneficjentów sprawozdań z trwałości na rzecz prowadzenia kontroli w oparciu o próbę. 15.Problemy zdiagnozowane podczas wdrażania 9 osi priorytetowej Pomoc Techniczna w ramach MRPO Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie nowelizacja Ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 29 października 2010 r. (Dz.U. Nr 226, poz.1476), która uchyliła dotychczasowy załącznik zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku. Nowelizacja ta wprowadziła do polskiego porządku prawnego przepisy unijne, w szczególności Dyrektywę 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Konsekwencją tej zmiany jest rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 73, poz.392), regulujące m.in. kwestie zwolnienia z podatku VAT, usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowanego w co najmniej 70% ze środków publicznych, oraz świadczenia usług i dostaw towarów ściśle z tymi usługami związanych. W ramach zadań finansowanych z PT MRPO ponoszone były wydatki na usługi szkoleniowe związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników zaangażowanych w zarządzanie i wdrażanie MRPO, które w niektórych przypadkach miały naliczony podatek VAT w ramach wydatków poniesionych po 1 stycznia 59

2011 r. W związku z otrzymanym w sierpniu 2011 roku z MRR pismem przypominającym o nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, w którym poproszono o zwrócenie uwagi na kwestie występowania nienależnie naliczanego podatku VAT w usługach szkoleniowych, oraz dwiema opiniami prawnymi, w których uznano VAT naliczony na usługi kształcenia zawodowego dla pracowników UMWM za nienależny, IZ MRPO zwróciła się do świadczeniodawców o zweryfikowanie wystawionych przez nich faktur. Środki zaradcze: IZ MRPO ustaliła następujące rozwiązanie kwestii nienależnie naliczonego VAT-u: w przypadkach, w których świadczeniodawcy dokonali korekt naprawczych do pierwotnych faktur, dokonując zwrotu podatku VAT za usługi szkoleniowe świadczone dla pracowników UMWM, wydatki kwalifikowalne zostały pomniejszone o nieprawidłowo naliczony i zwrócony VAT; w zakresie faktur, dla których świadczeniodawcy odmówili dokonania korekt, nastąpi przeksięgowanie kwoty podatku VAT w poczet wydatków niekwalifikowanych; w zakresie faktur, dla których korekta polega na wliczeniu kwoty podatku VAT w wartość netto, zostanie wystosowane zapytanie o opinię prawną, w celu znalezienia rozwiązania pozwalającego na zatwierdzenie wydatków kwalifikowalnych w prawidłowej wysokości, gdyż sposób wystawienia korekty przez świadczeniodawcę budzi wątpliwość w zakresie legalności z prawem. 2.4 Zmiany w kontekście realizacji programu operacyjnego (w stosownych przypadkach) W sprawozdaniu za 2010 rok została przedstawiona informacja sytuacji/zdarzeniu związanej ze zmianą programu w związku z powodzią, która wystąpiła w Małopolsce w 2010 roku oraz o zamianach wprowadzonych w związku z zaistniała sytuacją. W 2011 roku do UMRPO zostało wprowadzone nowe Działanie 6.2 Rozwój obszarów wiejskich, Schemat C Likwidacja skutków klęsk żywiołowych, jednocześnie na listę projektów kluczowych zostało wprowadzonych 9 projektów, dla których przeznaczono środki na likwidację skutków powodzi. Obecnie dla 1 projektu Odbudowa po powodzi Wiejskiego Domu Kultury i stadionu sportowego w Rupiniowie (gmina Limanowa) został złożony już wniosek o płatność końcową i obecnie jest w trakcie kontroli. Pozostałe projekty zostały wybrane przez ZWM do dofinansowania (5 projektów), dla nich umowy będą podpisane w 2012 roku, 1 ma złożony wniosek o dofinansowanie, 2 projekty są przed złożeniem wniosku od dofinansowanie. W okresie styczeń-grudzień 2011 r. sytuacja społeczno-gospodarcza województwa małopolskiego w relacji do roku poprzedniego przedstawiała się następująco (na podstawie danych GUS i NSP 2011): na rynku pracy odnotowano wzrost przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw, którego tempo było szybsze niż w kraju; wzrost zatrudnienia dotyczył większości sekcji PKD (poza górnictwem i wydobywaniem oraz administrowaniem i działalnością wspierającą); zwiększyła się liczba zarejestrowanych bezrobotnych, jak i stopa bezrobocia, do urzędów pracy zgłoszono znacznie mniej ofert zatrudnienia; dynamika przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw kształtowała się korzystniej w porównaniu z rokiem poprzednim,, a wynagrodzenia wzrosły we wszystkich sekcjach PKD z wyjątkiem działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej; liczba podmiotów gospodarki narodowej w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej - REGON nieznacznie wzrosła w stosunku rocznym w województwie małopolskim; przybyło zarówno osób prawnych, jak 60

i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, natomiast spadła liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą; Według stanu na koniec 2011 roku liczba ludności Małopolski liczyła 3 406 tys. osób, w stosunku do 2010 roku nastąpił wzrost ludności o 3,2% (w 2010 roku ludność Małopolski liczyła 3 298,3 tys.). Zgodnie z założeniami prognozy ludności, w najbliższych latach należy oczekiwać dalszego wzrostu liczby mieszkańców Małopolski, przy czym tempo tego przyrostu będzie coraz wolniejsze. Na przyrost liczby ludności województwa małopolskiego w 2011 r. wpłynęły: dodatni przyrost naturalny, dodatnie saldo migracji stałej. Podobnie jak rok wcześniej Małopolska znalazło się w grupie dziewięciu województw, które odnotowały wzrost liczby mieszkańców. Pod względem wielkości populacji województwo małopolskie plasowało się na 4 miejscu w kraju. Mieszkańcy województwa małopolskiego stanowili 8,8% ogółu ludności Polski. Wzrost liczby ludności Małopolski w 2011r. spowodował, że gęstość zaludnienia wyniosła 224 osób/km 2 i była większa od krajowej o 101 osób/km², co dało Małopolsce drugą po województwie śląskim lokatę w Polsce. Według stanu na koniec 2011 r. ludność miejska liczyła 1 673 tys. osób, tj. nieco ponad 3 tys. więcej niż rok wcześniej. Odsetek ludności miejskiej (współczynnik urbanizacji) wyniósł 49,2% i był minimalnie niższy niż rok wcześniej. Nie zmieniła się natomiast relacja płci. Wskaźnik feminizacji, czyli liczba kobiet na 100 mężczyzn, utrzymywał się na niezmienionym w całej dekadzie poziomie i wyniósł 108. Utrzymała się też różnica w poziomie tego wskaźnika między miastem - 111 i wsią - 102. W 2011 r. zbiorowość bezrobotnych w Małopolsce sięgnęła 172 tys., w tym więcej było kobiet (53,6%) niż mężczyzn. Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania, więcej bezrobotnych mieszkało w miastach (51,7%) niż na wsi. Stopa bezrobocia, liczona jako stosunek liczby bezrobotnych do liczby ludności aktywnej zawodowo ogółem oraz danej grupy, w omawianym okresie wyniosła 12,2% (w Polsce 12,9%), tj. wzrosła w porównaniu z 2010 r. o 1,8 pkt proc. Stosunkowo niską stopę bezrobocia notowano nadal wśród osób z wykształceniem wyższym - 5,7%, Dwucyfrowa stopa bezrobocia charakteryzowała osoby mające wykształcenie średnie ogólnokształcące (15,5%) oraz zasadnicze zawodowe (11,4%), a także policealne i średnie zawodowe (10,7%). Ponad 40% bezrobotnych było dotkniętych długotrwałym bezrobociem. Główną przyczyną bezrobocia w dalszym ciągu była utrata pracy. Powód ten dotyczył 41,7% omawianej populacji. W 2011 r. w województwie małopolskim odnotowano wzrost przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w ujęciu rocznym. Dynamika przeciętnego zatrudnienia była wyższa niż w roku poprzednim kształtowała się także korzystniej niż w kraju. W okresie styczeń-grudzień 2011 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 438,4 tys. osób. W sektorze publicznym zatrudnionych było 37,6 tys., a w sektorze prywatnym - 400,8 tys. osób. W skali roku zatrudnienie ogółem wzrosło o 6,4% (w kraju odnotowano wzrost o 3,2%), przy czym w sektorze publicznym obniżyło się o 15,4%, natomiast w prywatnym wzrosło o 9,0%. W ujęciu rocznym przeciętne zatrudnienie zwiększyło się w większości sekcji PKD, w tym m.in. w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 25,7%), zakwaterowaniu i gastronomii (o 14,5%), budownictwie (o 10,0%), działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej oraz w transporcie i gospodarce magazynowej (po 9,8%). Wzrost zatrudnienia w skali roku wystąpił w 14 spośród 24 działów tej sekcji, w tym m.in. w poligrafii i reprodukcji zapisanych nośników informacji (o 45,2%), produkcji papieru i wyrobów z papieru (o 25,6%), produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 19,2%) oraz w pozostałej produkcji wyrobów (o 17,7%). Mniejszą liczbę zatrudnionych odnotowano m.in. w działach: produkcja wyrobów farmaceutycznych (o 11,2%), produkcja wyrobów tekstylnych (o 10,6%), produkcja maszyn i urządzeń (o 10,3%), produkcja napojów (o 6,0%). Wartość wytworzonego w województwie małopolskim PKB została oszacowana na 101 891 mln PLN w 2009 roku i 109 896 mln PLN w 2010 roku (wzrost o 7,9%). 61

Kontrybucja województwa małopolskiego w krajowy PKB wzrosła z 7,3% w 2004 roku do 7,4% w 2008 roku szacuje się, że w 2009 roku udział ten wzrósł do 7,6%, a w 2010 roku do 7,7%. W efekcie spowolnienia krajowej gospodarki w okresie 2008-2009, dynamika produktu krajowego brutto w ujęciu nominalnym w 2009 roku uległa ograniczeniu: z 9,4% w 2008 roku do 7,5% w 2009 roku. W 2009 roku przeciętny PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca wzrósł w stosunku do 2008 roku o 2 014 zł i wyniósł 30 892 zł. Zgodnie z szacunkami, w 2010 roku produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca wzrósł w porównaniu do 2009 roku o 2 336 zł, osiągając poziom 33 228 zł. Dynamika wzrostu wielkości PKB województwa małopolskiego per capita w 2009 roku w stosunku do 2008 roku spadła do 7,1%, jednak szacuje się przyspieszenie tempa wzrostu małopolskiego PKB w przeliczeniu na mieszkańca w 2010 roku do 7,6% w porównaniu z 2009 rokiem. 2.5 Zasadnicze modyfikacje w rozumieniu art. 57 Rozporządzenia nr 1083/2006 (w stosownych przypadkach) Beneficjenci korzystający z publicznych środków wspólnotowych i publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu w ramach MRPO zobowiązani są poddać się kontroli trwałości projektu w okresie 5 lat od dnia zakończenia realizacji projektu pod kątem przestrzegania art. 57 pkt. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999. Do końca 2011 r. w ramach osi 1, 3-8 nie rozpoczęto kontroli trwałości projektów dofinansowanych w ramach MRPO. W 2009 r. zakończone zostały pierwsze projekty i tym samym rozpoczął się ich okres trwałości. Obecnie trwa proces analizy sprawozdań w zakresie wypełniania przez Beneficjentów obowiązku utrzymania trwałości projektu tzw. proces monitorowania trwałości. Przygotowywana jest również metodologia doboru projektów do kontroli trwałości MRPO. Jednakże w ramach 2 osi priorytetowej MRPO do końca 2011 r. rozpoczęto kontrole trwałości projektów, podczas których stwierdzono pierwszy przypadek o którym mowa w art. 57 Rozporządzenia nr 1083/2006. W 2011 roku przeprowadzono 22 kontroli trwałości projektów, od uruchomienia programu 23 kontrole. W przypadku projektu dot. 2 osi priorytetowej u przedsiębiorcy po przeprowadzeniu kontroli na miejscu na zakończenie realizacji projektu i wypłacie środków w wysokości 44 105,37 euro (199 665,00 PLN), Instytucja Pośrednicząca II stopnia (MCP) pod koniec 2011r. została powiadomiona przez syndyka masy upadłości o ogłoszonej upadłości powyższego Beneficjenta. Syndyk masy upadłości przekazał kserokopie faktur potwierdzające dokonanie sprzedaży na rzecz osób trzecich przez Beneficjenta trzech środków trwałych finansowanych z dotacji. W oparciu o otrzymane dokumenty stwierdzono zbycie części środków trwałych zakupionych w ramach projektu jeszcze przed wypłatą dofinansowania. W związku z niedopełnieniem obowiązku pisemnego poinformowania Instytucji Pośredniczącej II stopnia (MCP) przez Beneficjenta o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości oraz dokonanej sprzedaży maszyn współfinansowanych z dotacji, powyższy stan faktyczny może wskazywać na popełnienie przestępstwa określonego w art. 300 1 kodeksu karnego (oszukańcze bankructwo) oraz nieutrzymanie trwałości projektu, do której Beneficjent jest zobowiązany w okresie 3 lat od zakończenia realizacji projektu (wypłaty dofinansowania). W powyższej sprawie zostanie złożone stosowne zawiadomienie do prokuratury oraz zostanie zgłoszona nieprawidłowość. 62

2.6 Komplementarność pomocy z innymi instrumentami wsparcia Wstęp Działania w ramach MRPO są komplementarne wobec: działań realizowanych w ramach PO Innowacyjna Gospodarka, w szczególności w zakresie inwestycji w innowacje, badań i rozwoju nowoczesnych technologii, przedsiębiorczości, społeczeństwa informacyjnego; działań realizowanych w ramach PO Infrastruktura i Środowisko, w szczególności w zakresie transportu, środowiska, energetyki, infrastruktury społecznej; działań transgranicznych i międzynarodowych realizowanych w ramach programów EWT. Komplementarność z działaniami finansowanymi z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich i Europejskiego Funduszu Rybołówstwa. W ramach MRPO w sposób komplementarny wobec programów współfinansowanych z EFRROW i EFR, wspierane są wspólne obszary interwencji w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i zależnych od rybactwa, takie jak: rozwój infrastruktury ochrony środowiska, rozwój infrastruktury społecznej, wspieranie przedsiębiorczości. W ramach MRPO, na etapie programowania została zidentyfikowana komplementarność z PROW w ramach 8. osi priorytetowych MRPO, nie zidentyfikowano komplementarności jedynie w przypadku 5. osi priorytetowej Krakowski Obszar Metropolitalny. W ramach MRPO na etapie programowania zidentyfikowano również komplementarność z Programem Operacyjnym Zrównoważony Rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich na lata 2007-2013 w ramach 2. 3. i 7. osi priorytetowych, dla pozostałych osi nie zidentyfikowano komplementarności. 2.6.1 Wpływ działalności KM/PKM, instytucji i grup na zapewnienie koordynacji i komplementarności wsparcia Zapewnienie koordynacji i komplementarności wsparcia w ramach NSRO w 2011 roku odbywało się poprzez udział przedstawicieli IZ MRPO w posiedzeniach Komitetu Koordynacyjnego Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, jak i grupach roboczych utworzonych w jego ramach przede wszystkim takim jak np. grupa ds. koordynacji i komplementarności. Działalność Komitetu Koordynacyjnego NSRO na lata 2007-2013 powołanego 11.04 2007 r. przez Ministra Rozwoju Regionalnego Instytucją odpowiedzialną za zapewnienie koordynacji pomiędzy instrumentami finansowymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej jest Komitet Koordynacyjny Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013. Do jego zadań należy m.in. monitorowanie realizacji NSRO 2007-2013, a także poszczególnych programów operacyjnych oraz komplementarności działań realizowanych w ramach Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej. Wśród członków grupy znajduje się również przedstawiciel Instytucji Zarządzającej MRPO. Istotne z punktu widzenia realizacji RPO, było VIII posiedzenie KK NSRO zorganizowane w dniu 9 lutego 2011 roku, w trakcie którego: podjęto Uchwałę w sprawie alokacji dodatkowych środków wspólnotowych oraz realokacji w ramach regionalnych programów operacyjnych. Uchwałą został 63

przyjęty podział krajowej rezerwy wykonania w ramach regionalnych programów operacyjnych oraz podział środków dostosowania technicznego. Ww. uchwała rekomendowała zasilenie dodatkowymi środkami pochodzącymi z krajowej rezerwy wykonania, z dostosowania technicznego oraz z realokacji w następujących obszarach w ramach RPO: infrastruktury transportowo drogowej o znaczeniu regionalnym, transportu miejskiego (zintegrowane rozwiązania w systemie transportu miejskiego), innowacyjność infrastruktura sfery B+R, wspieranie przedsięwzięć innowacyjnych, energetykę (odnawialne źródła energii, efektywność energetyczna), infrastrukturę społeczeństwa informacyjnego (szerokopasmowy dostęp do Internetu oraz usługi świadczone drogą elektroniczną). Działalność grupy ds. koordynacji i komplementarności w ramach Komitetu Koordynacyjnego NSRO na lata 2007-2013 Wśród członków grupy znajduje się również przedstawiciel Instytucji Zarządzającej MRPO. Grupa robocza ds. koordynacji i komplementarności w 2011 zebrała się 5 razy. W trakcie prac grupy w 2011 roku omawiane zostały następujące tematy: badania ewaluacyjne przeprowadzone w ramach programów regionalnych i krajowych wraz z wnioskami, kwestie problemowe w obszarze linii demarkacyjnej, zorganizowano seminarium, które stanowiło forum wymiany doświadczeń związanych z urzeczywistnianiem zasady komplementarności przy planowaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ewaluacji interwencji Funduszy Europejskich, dokonano podsumowania dwóch edycji seminarium w zakresie komplementarności interwencji, zorganizowanego w ramach prac Grupy roboczej ds. koordynacji i komplementarności przez Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy Unii Europejskiej w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, omówiono i poddano pod dyskusję kwestię możliwości sporządzenia przez członków Grupy roboczej opracowania dotyczącego podejścia zintegrowanego jako mechanizmu realizacyjnego polityki spójności UE, przedstawiono informację na temat aktualnego stanu postępu kontroli krzyżowych, przedstawiono ocenę średniookresową PROW 2007-2013, zapoczątkowano dyskusję mającą na celu ustalenie ogólnie obowiązujących definicji w obszarze komplementarności. Dodatkowo w ww. terminie odbyło się spotkanie w sprawie definicji w obszarze komplementarności interwencji (zorganizowane w ramach prac Grupy). Uczestnicy spotkania wypracowali definicję komplementarności, która została przedłożona do akceptacji wszystkim członkom Grupy roboczej, a następnie członkom Komitetu Koordynacyjnego NSRO 2007-2013. W 2011 r. w ramach prac Grupy roboczej zorganizował seminarium w zakresie komplementarności interwencji. Seminarium zostało podzielone na dwie edycje pierwsza z nich odbyła się w dn. 8-9 czerwca 2011 r., druga w dn. 15-16 czerwca 2011 r. Dzięki przyjęciu takiego rozwiązania w seminarium mogli wziąć udział przedstawiciele wszystkich instytucji zarządzających krajowymi i regionalnymi programami operacyjnymi, jak również przedstawiciele IZ PROW 2007-2013 oraz IZ RYBY 2007-2013. Do udziału w spotkaniach zaproszeni zostali także reprezentanci instytucji pośredniczących I. stopnia PO IiŚ, PO IG, PO RPW, PO KL (zarówno komponentu centralnego, jak i regionalnego), a także przedstawiciele Instytucji Koordynującej RPO oraz IZ PO EWT i PO EISP. Ponadto, w obu edycjach seminarium udział wzięli przedstawiciele Komisji Europejskiej. Seminarium stanowiło forum wymiany doświadczeń związanych z urzeczywistnianiem zasady komplementarności przy planowaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ewaluacji interwencji Funduszy 64

Europejskich. Pozwoliło także na zidentyfikowanie kwestii problematycznych oraz zgłoszenie różnorakich wątpliwości związanych z zagadnieniem komplementarności, których wyjaśnienie ma praktyczne znaczenie dla właściwego uwzględniania zasady komplementarności przy realizacji programów operacyjnych. W konsekwencji postulaty i spostrzeżenia wyrażone podczas seminarium stanowią ważny wyznacznik dla ukierunkowania dalszych prac Grupy roboczej ds. koordynacji i komplementarności. Zespoły zadaniowe: Zespół zadaniowy ds. przedsiębiorczości i innowacyjności; Zespół zadaniowy ds. edukacji, szkolnictwa wyższego, infrastruktury edukacyjnej i spraw społecznych; Zespół zadaniowy ds. transportu; Zespół zadaniowy ds. koordynacji regionalnej i obszarów wiejskich. Ze strony województwa małopolskiego w pracach Zespołu zadaniowego ds. przedsiębiorczości i innowacyjności uczestniczy przedstawiciel Instytucji Pośredniczącej II stopnia Małopolskiego Centrum Przedsiębiorczości. W odróżnieniu od zadań pokrewnych grup i zespołów, zajmujących się zbliżoną tematyką (m.in. Grupa robocza ds. MSP przy KK NSRO, Grupa robocza ds. gospodarki opartej na wiedzy przy KM POIG, Grupa ds. Przedsiębiorców w ramach Zespołu Proste Fundusze ), Zespół podjął próbę horyzontalnego ujęcia zagadnień przedsiębiorczości i innowacyjności, w przekroju krajowych i regionalnych programów operacyjnych. Podczas spotkań zespołu poruszone zostały min. zagadnienia dotyczące monitorowania komplementarności projektów realizowanych w ramach PO IG oraz oceny komplementarności wewnętrznej i zewnętrznej PO IG. Zainteresowanie członków zespołu wzbudziła kwestia, w jakim stopniu komplementarność powinna mieć wpływ na założenia i cele, jakie przedsiębiorca chce osiągnąć w wyniku realizacji projektu, a także zagadnienie komplementarności zewnętrznej z PO KL (w odniesieniu do tworzenia trwałych miejsc pracy i przydatności oferty szkoleniowej). Powyższe zagadnienia zostały zgłoszone przez członków Zespołu zadaniowego ds. przedsiębiorczości i innowacyjności, jako szczególnie interesujące na obecnym etapie wdrażania i warte poruszenia podczas kolejnych spotkań Zespołu. Działalność Komitetu Monitorującego MRPO: Wpływ działalności KM MRPO pod kątem komplementarności opisano w Rozdziale 2.8 Monitorowanie i ocena. 2.6.2 Informacje na temat stosowania mechanizmów narzędzi służących zapewnieniu koordynacji i komplementarności oraz ich oceny. Rekomendacje horyzontalne dla instytucji zaangażowanych we wdrażanie i koordynację RPO w ramach NSRO 2007-2013 w zakresie koordynacji i komplementarności podejmowanych działań: Grupa robocza ds. koordynacji i komplementarności w ramach KK NSRO 2007-2013 rekomenduje stosowanie mechanizmów sprzyjających zapewnieniu komplementarności działań realizowanych w ramach poszczególnych PO/RPO oraz działań realizowanych w ramach różnych programów (w tym działań realizowanych poza NSRO). Przedstawione rekomendacje mają charakter zaleceń (tzw. rekomendowanych dobrych praktyk). Wdrażanie rekomendacji powinno być poprzedzone oceną własnych potrzeb IZ oraz jej możliwości w zakresie zapewnienia komplementarności w perspektywie 2007-2013. Wskazania poniższych rekomendacji pokazuje jednocześnie kierunek, w jakim powinny być planowane działania zorientowane na zapewnienie koordynacji i komplementarności wsparcia w perspektywie po 2013 roku. 65

Rekomendacje : zdefiniowanie pojęć (należy wypracować definicje i poddefinicje związane z komplementarnością i koordynacją oraz poddać je konsultacjom, w celu zapewnienia wspólnego stosowania ww. pojęć przez wszystkie instytucje zaangażowane we wdrażanie funduszy UE)., wykorzystanie projektów systemowych (należy wykorzystać możliwości realizacji projektów systemowych dla zapewnienia komplementarności działań podejmowanych: w ramach programów operacyjnych, w odniesieniu do konkretnej dziedziny, na danym terenie w odniesieniu do procesu, np. społeczno - gospodarczego, zapewnienie skutecznej i efektywnej komunikacji (należy dążyć do stworzenia sprawnego systemu komunikacji pomiędzy instytucjami. W regionie powinna funkcjonować instytucja koordynatora odpowiedzialnego za koordynację projektów/działań realizowanych lub przewidzianych do realizacji w danym regionie w ramach programów krajowych i regionalnych. Nad zapewnieniem komplementarności wsparcia powinny czuwać krajowe i regionalne obserwatoria rozwoju oraz Krajowe Forum Terytorialne i Regionalne Fora Terytorialne. wybór projektów (zaleca się przedstawienie KM propozycji wprowadzenia komplementarności jako dodatkowego kryterium w procedurze selekcji projektów w ramach niektórych działań/poddziałań programu. (Premiowanie projektów komplementarnych względem projektów Wprowadzenie dodatkowego kryterium komplementarności w procesie selekcji projektów powinno wynikać z oceny IZ, przeprowadzonej pod kątem tego, czy wprowadzenie ww. kryterium pozwoli uzyskać wartość dodaną IZ PO/RPO służących realizacji tego samego celu realizowanych w ramach innych programów oraz w ramach tego samego programu). Wskazane jest wprowadzenie w generatorach wniosków osobnego punktu dla opisu komplementarności z projektami realizowanymi w ramach innych programów. (Podanie nazwy projektu komplementarnego oraz nazwy programu, w ramach którego realizowany jest/ był projekt komplementarny, a także informacji o wartości projektu komplementarnego w PLN oraz opisu spodziewanych efektów komplementarności projektów). Wskazane jest aby zapisy kryteriów wyboru projektów były uzgadniane pomiędzy poszczególnymi programami w taki sposób, aby możliwe było premiowanie - w przypadku dwóch/ kilku programów - projektów możliwych do powiązania ze sobą, współpraca z Beneficjentami (należy podjąć działania mające na celu zachęcenie beneficjentów (projektodawców) do tworzenia takich projektów, których cele są zgodne z celami projektów realizowanych/ zrealizowanych w ramach innych programów współfinansowanych ze środków wspólnotowych bądź w ramach tego samego PO/RPO (w tym projektów zintegrowanych)., korzystanie ze wzorców (należy dążyć do upowszechniania modelowych przykładów działań komplementarnych (dobrych praktyk), w tym przykładów z innych krajów UE zarówno na poziomie instytucji uczestniczących w systemie wdrażania danego programu, jak i wśród beneficjentów (wnioskodawców). zapewnienie koncentracji i synergii wsparcia (zaleca się ocenę związku planowanych do realizacji projektów z innymi projektami w celu zapewnienia ich zgodności czasowej, przestrzennej lub technologicznej, okresowa weryfikacja efektów komplementarności wsparcia w ujęciu sektorowym regionalnym i funduszowym (przeprowadzanie analiz, np. w oparciu o badania ewaluacyjne, w celu zapewnienia efektywnego stosowania mechanizmów służących do zapewnienia komplementarności wsparcia, a także na potrzeby sporządzania sprawozdań rocznych z przebiegu realizacji programu) aktualizacja listy projektów kluczowych (należy zapewnić aby podczas aktualizacji indykatywnych list projektów kluczowych była brana pod uwagę 66

komplementarność zarówno w odniesieniu do ewentualnego dodawania projektów do list, ich przesuwania na listach, jak i w zakresie nie usuwania z list projektów komplementarnych. IZ MRPO kontynuowała działania mających na celu zapewnienie komplementarności realizowanych operacji z innymi programami operacyjnymi. Do działań usprawniających działania koordynacyjne na poziomie województwa oraz monitorowania postępów realizacji programów od uruchomienia programu zaliczyć należy: wprowadzenie w kryterium wyboru projektów kryterium dotyczącego komplementarności, w ramach kryteriów wyboru uwzględniono aspekt komplementarności (w procedurze wyboru projektów komplementarność jest dodatkowym kryterium), monitorowanie w regionalnym systemie informatycznym (RSI), z którego korzystają Beneficjenci oraz pracownicy IZ MRPO, Wdrażającej i Pośredniczącej II stopnia (MCP), wprowadzono punkt, w którym należy opisać komplementarność projektu z innymi programami, organizacja szkoleń w Instytucji Wdrażającej dla Beneficjentów osi 1, 3-8 oraz Instytucji Pośredniczącej II stopnia w ramach osi 2 zachęcające do tworzenia projektów komplementarnych, koncentracja instytucji zaangażowanych we wdrażanie MRPO oraz komponentu regionalnego PO KL, EWT, a także działań PROW, PO RYBY w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, sprzyja zapobieganiu podwójnemu finansowaniu oraz optymalizacji wdrażania wszystkich programów, uczestnictwo przedstawicieli IZ MRPO w pracach Komitetu Koordynującego NSRO oraz jego grupach i zespołach zadaniowych ( w tym w pracach nad definicją komplementarności), prowadzenie badań ewaluacyjnych w zakresie koordynacji i komplementarności (zaplanowane w IZ MRPO na 2012 r.), powołanie do funkcjonowania Obserwatoriów, uczestnictwo przedstawicieli PO KL w pracach KM MRPO, kontrole krzyżowe pomiędzy MRPO a PROW i PO RYBY, cross-checking projektów; oświadczenia beneficjentów. W 2011 roku włączono PROW i PO RYBY w struktury organizacyjne Departamentu Funduszy Europejskich, gdzie realizowane są działania w zakresie MRPO, co w znacznym stopniu usprawniło koordynację pomiędzy programami. Wszystkie przedstawione mechanizmy w ocenie IZ MRPO są wystarczające i w pełni usprawniają działania w ramach koordynacji i komplementarności zarówno na poziomie województwa jak i samego MRPO. 2.6.3 Cross financing W ramach MRPO stosuje się instrument elastyczności finansowej (cross-financing u) od 1 do 7 osi priorytetowych. Zasada cross-financingu stosowana jest w zakresie szkoleń i doradztwa niezbędnych do realizacji celów finansowanych inwestycji, związanego m.in. : z zakupem sprzętu techniczno-dydaktycznego lub informatycznego, dla pracowników punktów informacji turystycznej, w zakresie wspierania w początkowym okresie funkcjonowania podmiotów działających w inkubatorach przedsiębiorczości, w zakresie edukacji ekologicznej niezbędnej do realizacji celów finansowanych inwestycji. 67

w zakresie szkoleń dla pracowników instytucji otoczenia biznesu przy założeniu, iż tego typu przedsięwzięcia będą miały charakter wspomagający projekty inwestycyjne realizowane przez Instytucje Otoczenia Biznesu (IOB) oraz możliwość szkoleń pracowników MŚP przy założeniu, że będą one bezpośrednio powiązane z realizowanym projektem inwestycyjnym oraz niezbędne dla osiągnięcia przyjętych celów wspieranej inwestycji, Dla 8. i 9. osi priorytetowej MRPO nie przewiduje się stosowania (cross-financing u). W ramach MRPO zasada cross-financingu została zastosowana po raz pierwszy w 2010 roku Do końca 2011 r. w ramach MRPO zawarto 46 umów, wartość tych umów ogółem wyniosła 22 233 476,51 euro (100 650 948,17 PLN), w tym wartość dofinansowania odpowiadająca środkom UE 15 8445 06,10 euro (71 728 079,12 PLN), co stanowiło 1,6% w stosunku do wartości zakontraktowanych umów od uruchomienia MRPO, gdzie przewidziano wydatki w zakresie cross-financigu. Umowy, dla których odnotowano wydatki to: 1. oś priorytetowa 42 umowy o wartości umów ogółem 21 792 538,40 euro (98 654 821,35 PLN), w tym wartości dofinansowania odpowiadającej środkom UE 1 5478 552,94 euro (70 071 409,16 PLN); 7. oś priorytetowa 4 umowy o wartości umów ogółem 440 938,11 euro (1 996 126,82 PLN), w tym wartości dofinansowania odpowiadającej środkom UE 365 953,16 euro (1 656 669,96 PLN); Do końca okresu sprawozdawczego w ramach pozostałych osi nie wystąpiły wydatki związane z cross-financingiem. W związku z powyższym nie wykorzystano środków zgodnie z art. 32 ust. 2 rozporządzenie nr 1083/2006. IZ MRPO nie prowadzi statystyk dotyczących faktycznych efektów stosowania zasady cross financingu, nie przewiduje również badań ewaluacyjnych w tym zakresie. Przykład projektu realizującego zasadę cross-financingu w ramach 1. osi priorytetowej: Projekt Uniwersytetu Jagiellońskiego Nowoczesne zarządzanie Uniwersytetem poprzez wykorzystanie Zintegrowanego Systemu Informatycznego wspierającym zarządzanie Uniwersytetem w zakresie badań naukowych, kształcenia studentów oraz leżącego u podstaw tych zadań procesów określanych terminem gospodarka własna (gospodarka finansami uczelni). Cross-financing odnosi się do kosztów szkoleń dla administratorów niniejszego systemu. Przykład projektu realizującego zasadę cross-financingu w ramach 7. osi priorytetowej: Projekt Gminy Krzeszowice pn. Azbest stop! Porozumienie ekologicznych i przyjaznych środowisku gmin Powiatu Krakowskiego w sprawie usuwania azbestu związany z poprawą funkcjonowania gospodarowaniem odpadów poprzez unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest. W ramach projektu od mieszkańców każdej Gminy odbierany jest materiał zawierający azbest, a następnie przetransportowany i zutylizowany poprzez składowanie na składowisku materiałów niebezpiecznych. Crossfinancing w niniejszym projekcie odnosi się do kosztów szkoleń i materiałów szkoleniowych dla uczniów gimnazjów biorących udział w projekcie (z terenu Gmin: Krzeszowice, Igołomia Wawrzeńczyce, Iwanowice, Jerzmanowice Przeginia, Kocmyrzów Luborzyca, Skała, Sułoszowa) na temat szkodliwości azbestu dla zdrowia i życia ludzi, wpływu na środowisko, zasad bezpiecznego demontażu, transportu i utylizacji tego niebezpiecznego odpadu. 68

2.6.4 Koordynacja i komplementarność jako przedmiot badań ewaluacyjnych W 2011 roku IZ MRPO nie przeprowadziła badań ewaluacyjnych dotyczących koordynacji i komplementarności w ramach programu. W 2012 roku IZ MRPO planuje przeprowadzenie badania ewaluacyjnego w ww. zakresie pn. ; Ocena efektów zastosowania mechanizmów komplementarności, koordynacji oraz wewnętrznej demarkacji interwencji wspieranych w ramach MRPO, w kontekście wniosków dla programu regionalnego na lata 2014-2020. Celem badania będzie ocena skuteczności, zastosowanych w ramach MRPO, mechanizmów służących: stymulowaniu wewnętrznej i zewnętrznej komplementarności: w kontekście potencjalnych typów projektów oraz faktycznie wspartych przedsięwzięć, zachowaniu wewnętrznej demarkacji: w kontekście potencjalnych typów projektów, sformułowaniu wniosków i rekomendacji dla nowego programu regionalnego w zakresie komplementarności, koordynacji oraz demarkacji uwzględniając: cele tematyczne określone w projekcie rozporządzenia określającego ogólne zasady funkcjonowania EFRR, EFS, FS, EFROW oraz EFMR, a także priorytety inwestycji ujęte w projektach rozporządzeń dotyczących EFRR, EFS i FS. Badanie ewaluacyjne zaplanowane zostało do realizacji na I-III kwartał 2012 r. Wnioski z badania przedstawione zostaną w kolejnych sprawozdaniach. 2.6.5 Przykłady projektów komplementarnych Przykłady projektów komplementarnych zostały przedstawione w Załączniku XI. Informacje na temat efektów synergii realizowanych projektów możliwe będą do przedstawienia w kolejnych sprawozdaniach, po przeprowadzonym badaniu ewaluacyjnym Ocena efektów zastosowania mechanizmów komplementarności, koordynacji oraz wewnętrznej demarkacji interwencji wspieranych w ramach MRPO, w kontekście wniosków dla programu regionalnego na lata 2014-2020, które zaplanowane zostało na 2012 rok. 2.6.6 Mechanizmy unikania podwójnego finansowania działań realizowanych w ramach polityki spójności z działaniami realizowanymi w ramach wspólnej polityki rolnej oraz wspólnej polityki rybackiej Linia demarkacyjna: W celu wyeliminowania ewentualnego nakładania się interwencji poszczególnych programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, EFRROW i EFR, Instytucja Zarządzająca będzie stosować się do zapisów dokumentu pn. Linia demarkacyjna pomiędzy Programami Operacyjnymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej. Określone w dokumencie kryteria rozgraniczające opierają się głównie na zasięgu terytorialnym działań, wartości projektów, rodzaju beneficjenta itd. Dokument ten jest efektem uzgodnień wszystkich instytucji zaangażowanych w programowanie rozwoju regionalnego w perspektywie 2007-2013. Mechanizmy koordynacji Dla zapewnienia przestrzegania demarkacji między MRPO, a pozostałymi programami operacyjnymi na etapie ich realizacji, zapewnione zostały następujące narzędzia koordynacji: 1. Komitet Koordynacyjny NSRO na lata 2007-2013 w którym uczestniczą przedstawiciele IZ RPO jak i IZ PROW oraz IZ Programem Operacyjnym Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich. 69

Komitet Koordynacyjny NSRO na lata 2007-2013 powołał zespół zadaniowy złożoną z przedstawicieli wszystkich instytucji zarządzających programami finansowanych ze środków EFRR, EFS, EFRROW i EFR (w tym przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa). Zadaniem zespołu ds. koordynacji regionalnej i obszarów wiejskich, jest opracowanie propozycji mechanizmów kontroli krzyżowej dla inwestycji wspieranych w ramach poszczególnych programów (np. odpowiednie pytania we wnioskach o dofinansowanie, kontrole na próbie projektów, wspólny dostęp do baz danych). Celem ww. działań jest unikanie podwójnego finansowania projektów i zagwarantowanie przestrzegania ustalonej linii demarkacyjnej; W wyniku wspólnych prac, 18 październiku 2011 roku KK NSRO zmienił załącznik do Uchwały Nr 2 Komitetu Koordynacyjnego z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie przyjęcia Linii demarkacyjnej pomiędzy Programami Operacyjnymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej. Wszystkie proponowane niniejszym projektem uchwały zmiany zapisów Linii demarkacyjnej odnoszą się do Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Stanowią dostosowanie zapisów Linii demarkacyjnej do zapisów obowiązującego Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych PO Rozwój Polski Wschodniej, który wszedł w życie w dniu 29 lipca 2011 na podstawie komunikatu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 12 lipca 2011 (Dz. U. 2011 nr 68, poz. 667). 2. Komitet Monitorujący MRPO oraz Podkomitet Monitorujący PO KL; 3. Cross-checking projektów; 4. Oświadczenia beneficjentów; Ponadto, koncentracja instytucji zaangażowanych we wdrażanie MRPO oraz komponentu regionalnego PO KL, EWT, a także niektórych działań PROW w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, sprzyja zapobieganiu podwójnemu finansowaniu oraz optymalizacji wdrażania wszystkich programów. Komitet Monitorujący MRPO, który potencjalnie może występować z wnioskami dotyczącymi linii demarkacyjnych dotychczas nie podjął w przedmiotowym zakresie żadnych uchwał. W przypadku pojawienia się tego typu uchwał w praktyce, informacja taka zostanie zamieszczona w kolejnych sprawozdaniach. W 2011 roku w ramach MRPO nie wystąpiły problemy z zapewnieniem przestrzegania linii demarkacyjnej, nie wprowadzono również zmian do dokumentów programowych dotyczących linii demarkacyjnej w okresie sprawozdawczym. 2.6.7 Kontrole krzyżowe programu Instytucja Koordynująca Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia w 2011r. rozpoczęła proces aktualizacji Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie procesu kontroli. W dokumencie tym doprecyzowano wymogi proceduralne procesu prowadzenia kontroli krzyżowych, mających na celu wykrywanie i eliminowanie podwójnego finansowania wydatków z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, funduszy rolnych oraz funduszu finansującego rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich. Zgodnie z Wytycznymi, Instytucja Koordynująca Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia prowadzi w trybie comiesięcznym kontrole krzyżowe wydatków beneficjentów realizujących równolegle projekty w ramach co najmniej dwóch programów operacyjnych NSRO (kontrole krzyżowe horyzontalne). Weryfikacje prowadzone są na danych gromadzonych w Krajowym Systemie Informatycznym SIMIK 07-13. Prowadzenie czynności wyjaśniających dokonywane jest w ścisłej współpracy z Instytucjami Zarządzającymi. W trybie kwartalnym natomiast prowadzone są kontrole krzyżowe międzyokresowe, czyli kontrole beneficjentów realizujących równolegle projekty 70

w ramach dwóch perspektyw finansowych. Weryfikacje te prowadzone są na danych gromadzonych w Krajowym Systemie Informatycznym SIMIK 07-13 oraz w systemie SIMIK 2004-2006. W zakresie procedur prowadzenia kontroli krzyżowych, Instytucja Koordynująca NSRO współpracowała w 2011 roku z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, czego efektem było wypracowanie Aneksu nr 2 do trójstronnego Porozumienia o współpracy, na podstawie którego w sposób bardziej efektywny będzie prowadzony proces wymiany danych między podmiotami systemu wdrażania PO/RPO i PROW 07-13. Należy również wspomnieć o dokonanej w roku 2011 nowelizacji taryfikatora określającego zasady w zakresie nakładania korekt finansowych związanych z nieprawidłowościami stwierdzanymi w zakresie zamówień publicznych. Wspomniana nowelizacja dotyczyła ograniczenia możliwości obniżania zalecanych w dokumencie poziomów korekt i stanowiła odpowiedź na zgłaszane w tym zakresie uwagi Komisji Europejskiej. IK NSRO zakończyła w roku 2011 proces aktualizacji Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie sposobu postępowania w razie wykrycia nieprawidłowości w wykorzystaniu funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013. Konieczność dokonania zmiany ww. Wytycznych była konsekwencją nowelizacji Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006, skutkującej zastąpieniem opracowanego przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Zwalczania Nieprawidłowości Finansowych na Szkodę Rzeczpospolitej Polskiej lub Unii Europejskiej, odpowiadającego za przekazywanie informacji o nieprawidłowościach do Komisji Europejskiej, Systemu informowania o nieprawidłowościach finansowych w wykorzystaniu funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w latach 2007-2013 (tzw. SION) Procedurą informowania Komisji Europejskiej o nieprawidłowościach w wykorzystaniu funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w latach 2007-2013 (tzw. PION). Znowelizowane Wytyczne uwzględniły również zmiany w procesie przekazywania informacji o nieprawidłowościach, będące konsekwencją wdrożenia systemu IMS (Irregularity Management System), służącego przekazywaniu Komisji Europejskiej informacji o stwierdzonych nieprawidłowościach przez państwa członkowskie UE. Instytucja Koordynująca NSRO, jako użytkownik systemu IMS, monitoruje nieprawidłowości zgłaszane Komisji Europejskiej przez poszczególne Instytucje Zarządzające Narodowej Strategii Spójności. Zgodnie z Wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie procesu kontroli w ramach obowiązków IZ MRPO, prowadzi kontrolę krzyżową Programu w celu zapewnienia skutecznej i efektywnej kontroli krzyżowej wydatków rozliczanych w ramach MPRO. Wykrywanie i eliminowanie podwójnego finansowania w ramach MRPO polega na sprawdzeniu czy Beneficjenci realizujący więcej niż jeden projekt w ramach MRPO nie przedkładają do refundacji dwa razy tej samej faktury. W IZ MRPO w ramach kontroli krzyżowych odpowiedzialnych za weryfikację są 22 osoby, w tym: w jednostce ds. wdrażania MRPO odpowiedzialnym za weryfikację jest Zespół ds. Kontroli Projektów 20 osób, w Instytucji Pośredniczącej II stopnia (MCP) odpowiedzialnym za weryfikację Zespół Monitoringu i Kontroli - 12 osób. Kontrola w ramach MRPO prowadzona jest przy wykorzystaniu systemu RSI i polega na automatycznej weryfikacji danych (z wniosku o płatność) wprowadzanych przez Beneficjenta do systemu RSI. W zakresie beneficjentów realizujących projekty zarówno w ramach osi 1., 3. 8. oraz w ramach 2. osi priorytetowej MRPO kontrola przeprowadzana jest przez Zespół ds. Weryfikacji i Potwierdzeń Płatności w Departamencie Funduszy Europejskich UMWM w oparciu o dane przekazane przez IP2. W przypadku, gdy system wskazuje, iż nowo wprowadzana faktura znajduje się już w systemie RSI, czyli została wcześniej przedłożona do refundacji, pracownik weryfikujący wniosek o płatność sprawdza 71

czy rzeczywiście doszło do próby uzyskania podwójnego sfinansowania tego samego wydatku. Następnie pracownik przedmiotowego zespołu wprowadza do KSI informacje na temat przypadków podwójnego finansowania tego samego wydatku. Procedura przeprowadzania kontroli krzyżowej Programu, zgodnej ze Schematem, zapewnia kontrolę 100% wniosków o płatność w ramach MRPO. Weryfikacja list płac oraz deklaracji ZUS, pod kątem podwójnego finansowania, odbywa się podczas procesu weryfikacji wniosku o płatność oraz w trakcie kontroli projektów na miejscu na podstawie opisu tych dokumentów. Proces kontroli krzyżowej horyzontalnej rozpoczyna się na etapie kontroli na zakończenie realizacji projektu MRPO. Proces kontroli krzyżowej horyzontalnej składa się z II faz: w I fazie kontroli na podstawie identyfikatora NIP są wyłanianie projekty realizowane równolegle w ramach MRPO i PROW oraz MRPO і PO RYBY; w II fazie kontroli dla wyłonionych projektów MRPO і PROW oraz MRPO i PO RYBY. W IZ MRPO odpowiedzialnym za weryfikację danych w ramach MRPO/PROW/PO RYBY są 3 osoby, w tym: w jednostki ds. zarządzania MRPO, w zakresie generowania raportów i weryfikacji danych w ramach tych systemów dla IP II odpowiedzialny jest Zespół Zarządzania Finansowego MRPO 1 osoba, w jednostka ds. wdrażania MRPO jest Zespół ds. Kontroli Projektów - 1 osoba, w Instytucji Pośredniczącej II stopnia (MCP) jest Zespół Monitoringu i Kontroli - pracowników - 1 osoba. IZ MRPO dokonuje porównania czy aby wydatki poniesione w ramach MRPO nie zostały współfinansowane ze środków PROW lub PO RYBY. Weryfikacja Beneficjenta odbywa się w oparciu o dane pozyskane z elektronicznego systemu gromadzenia danych OFSA PROW 07-13 (raport podstawowy). IZ MRPO weryfikuje po numerach NIP czy dane z OFSA PROW 07-13, są tożsame z danymi w KSI SIMIK 2007-2013 (tzn. czy Beneficjenci PROW, są także beneficjentami MRPO). Jeżeli nie występuje NIP Beneficjenta w aplikacji OFSA PROW 07-13 weryfikację uznaje się za zakończoną. W przypadku, gdy NIP Beneficjenta pojawił się w OFSA PROW 07-13 zostaje generowany w systemie informatycznym OFSA PROW 07-13 raport pogłębiony (następuje wygenerowanie dokumentów księgowych Beneficjenta w ramach PROW 07-13). Po wygenerowaniu raportu pogłębionego IZ MRPO porównuje czy wydatki MRPO nie zostały sfinansowane z PROW na podstawie wszystkich wniosków o płatność dla danego projektu w ramach MRPO, wygenerowanych z RSI, które zawierają wszystkie wydatki kwalifikowane objęte projektem MRPO następuje porównanie z dokumentami księgowymi przekazanymi w raporcie pogłębionym wg numeru dokumentu księgowego, daty wystawienia faktury, kwoty dokumentu brutto, kwoty dokumentu netto, kwoty wydatków kwalifikowanych. Ponadto, IZ MRPO uwzględnia w II fazie kontroli krzyżowej dane niezarejestrowane w OFSA PROW 07-13 przekazywane co miesiąc na nośniku CD od IK RPO. W sytuacji wykrycia, że dana faktura powtarza się w ramach PROW i w ramach MRPO czyli w sytuacji wystąpienia uzasadnionego podejrzenia, iż mogło dojść do uzyskania podwójnego sfinansowania tego samego wydatku, IZ MRPO zwraca się do właściwego podmiotu w ramach PROW z wnioskiem o przekazanie w terminie do 7 dni roboczych od dnia doręczenia wniosku, poświadczonych za zgodność z oryginałem kopii wskazanych przez IZ MRPO faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej. Otrzymane od właściwego podmiotu dokumenty (poświadczone za zgodność z oryginałem kopie wskazanych faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej), są porównywane z posiadanymi dokumentami przez IZ MRPO. W sytuacji wykrycia podwójnego finansowania wydatków przez Beneficjenta realizującego projekty w ramach MRPO i PROW, informacja na temat dokonanych ustaleń przekazywana jest do IC, IK RPO oraz właściwego podmiotu w ramach PROW. W sytuacji wykrycia podwójnego 72

finansowanie w ramach MRPO i PROW IZ MRPO podejmuje działania zmierzające do odzyskania kwot nienależnie wypłaconych, na warunkach określonych w umowie o dofinansowanie projektu oraz sporządza raport о nieprawidłowościach. Proces kontroli krzyżowych w odniesieniu do beneficjentów MRPO z PO RYBY. Weryfikacja Beneficjenta odbywa się w oparciu o dane pozyskane z elektronicznego systemu gromadzenia danych PO RYBY (raport podstawowy). IZ MRPO weryfikuje po numerach NIP czy dane z PO RYBY, są tożsame z danymi w KSI SIMIK 2007-2013 (tzn. czy beneficjenci PO RYBY, są także beneficjentami MRPO). Jeżeli nie występuje NIP Beneficjenta w aplikacji PO RYBY weryfikację uznaje się za zakończoną. W przypadku, gdy NIP Beneficjenta wystąpił w aplikacji PO RYBY, IZ MRPO występuje o przekazanie do właściwej instytucji w ramach PO RYBY z wnioskiem o przekazanie pocztą elektroniczną raportu pogłębionego. Po otrzymaniu raportu pogłębionego, IZ MRPO na podstawie wszystkich wniosków o płatność zamieszczonych w RSI dokonuje zestawienia wszystkich dokumentów księgowych MRPO z dokumentami księgowymi PO RYBY zamieszczonymi w raporcie pogłębionym. Jeśli brak jest tych samych dokumentów księgowych danego beneficjenta w ramach MRPO i w ramach PO RYBY, kontrola krzyżowa horyzontalna jest uznana za zakończoną. W sytuacji wykrycia, gdy dany dokument księgowy powtarza się w ramach PO RYBY i w ramach MRPO czyli w sytuacji wystąpienia uzasadnionego podejrzenia, iż mogło dojść do uzyskania podwójnego sfinansowania tego samego wydatku, IZ MRPO zwraca się do właściwej instytucji w ramach PO RYBY z wnioskiem o przekazanie w terminie do 7 dni roboczych od dnia doręczenia wniosku, poświadczonych za zgodność z oryginałem kopii wskazanych przez IZ MRPO faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej. Wniosek ten może być przekazany za pośrednictwem poczty elektronicznej. Otrzymane od właściwego podmiotu dokumenty (poświadczone za zgodność z oryginałem kopie wskazanych faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej), są porównywane z posiadanymi dokumentami przez IZ MRPO. W sytuacji wykrycia podwójnego finansowania wydatków przez Beneficjenta realizującego projekty w ramach MRPO i PO RYBY, informacja na temat dokonanych ustaleń przekazywana jest do IK RPO, IC, właściwej instytucji PO RYBY, agencji płatniczej PO RYBY (jeśli jest różna od instytucji udostępniającej dokumenty) oraz IZ PO RYBY (jeśli jest różna od instytucji udostępniającej dokumenty). W sytuacji wykrycia podwójnego finansowanie w ramach MRPO i PO RYBY, IZ MRPO podejmuje działania zmierzające do odzyskania kwot nienależnie wypłaconych, na warunkach określonych w umowie o dofinansowanie projektu oraz sporządza raport o nieprawidłowościach. W 2011 r. w ramach kontroli horyzontalnych MRPO z PROW przeprowadzono 183 kontrole krzyżowe. Wystąpiły 34 podejrzenia podwójnego finansowania wydatków PROW z MRPO. Jednakże w trakcie weryfikacji nie stwierdzono podwójnego finansowania wydatków. W ramach kontroli horyzontalnych MRPO z PO RYBY przeprowadzono również 183 kontrole krzyżowe. Nie stwierdzono nieprawidłowości. W Instytucji Pośredniczącej II stopnia (MCP) - zgodnie z przyjętą procedurą i uzgodnieniami z IZ MRPO kontrola krzyżowa z PROW 07-13 oraz PO Ryby odbywa się na podstawie przesyłanych przez MCP danych dot. Beneficjentów tj. numeru NIP. IZ MRPO dokonuje sprawdzenia w systemie OFSA czy dany Beneficjent nie realizuje innych projektów współfinansowanych w ramach powyższych programów. W przypadku potwierdzenia realizacji projektów IZ MRPO tworzy raport pogłębiony, który następnie przesyłany jest do MCP celem porównania numerów faktur rozliczanych w MRPO. Dodatkowo w ramach przeprowadzanych kontroli na miejscu sprawdzane są oryginały faktur przedstawianych do rozliczenia w ramach wniosków o płatność, pod kątem opisów mogących wskazywać na ich rozliczanie w ramach innych programów współfinansowanych ze środków UE. Faktury te są opieczętowywane jako współfinansowane ze środków MRPO. Jednocześnie w cyklu 73

kwartalnym przesyłane jest przez Departament Polityki Regionalnej UMWM zestawienie Beneficjentów realizujących projekty w innych osiach MRPO, w celu uniknięcia podwójnego finansowania w ramach programu. Ponadto, w związku z rekomendacją wydaną przez IPOC w informacji pokontrolnej z dn. 02.12.2011r. w zakresie uwzględnienia w procedurze Poświadczenie wydatków, płatności wykonywanie kontroli krzyżowej dla programu MRPO zaproponowano zmiany Podręcznika IP II w ww. zakresie. W celu wyeliminowania przypadków, kiedy mogłoby dojść do podwójnego dofinansowania wydatków w ramach programu, w liście sprawdzającej weryfikacji formalno-merytorycznej wniosków o płatność (Załączniki Nr 2.3.4 i Nr 2.3.4A do Procesu nr 2 Poświadczanie wydatków, płatności Podręcznika IP II, planuje się dodać pytanie: Czy Beneficjent nie figuruje w wykazie podmiotów realizujących projekty w ramach pozostałych osi MRPO, przesyłanym przez IZ MRPO). Weryfikacja zaś będzie odbywała się na podstawie comiesięcznego zestawienia przesyłanego przez Departament Polityki Regionalnej UMWM, które obejmie projekty realizowane przez danego Beneficjenta we wszystkich osiach MRPO. Na podstawie otrzymywanych danych, zarówno MCP, jak i Departament FE UMWM zweryfikują, który Beneficjent realizuje projekty w kilku osiach priorytetowych MRPO. W uzasadnionych przypadkach instytucje w kontaktach roboczych (za pośrednictwem poczty elektronicznej) poproszą o tabele finansowe wskazanych w liście projektów, które zawierają informacje dotyczące rozliczanych we wnioskach o płatność faktur (między innymi np. ich numery, daty wystawienia, dokonania płatności, wysokość wydatków uznanych za kwalifikowane w ramach danej faktury), celem zweryfikowania, czy dany dokument księgowy nie został przedstawiony przez Beneficjenta do rozliczenia w ramach innego projektu w ramach 2. osi priorytetowej. W 2011 roku zweryfikowanych zostało 319 projektów w ramach 2. osi priorytetowej z PROW i PO RYBY. Nie stwierdzono przypadków podwójnego finansowania. 2.7 Monitorowanie i ocena System monitorowania i sprawozdawczości Wykorzystywane są dwa podstawowe systemy informatyczne Krajowy System Informatyczny (KSI SIMIK 07-13) oraz Regionalny System Informatyczny (RSI) na poziomie instytucji odpowiedzialnej za wdrażanie programu operacyjnego Dodatkowo, w celu zapewnienia poprawności danych dotyczących wskaźników w systemach informatycznych KSI/RSI/Access IZ MRPO ramach monitorowania postępu rzeczowego w 2011 roku, IZ wprowadziła nowy proces Monitoring wskaźników MRPO do Podręcznika Instytucji Zarządzającej MRPO. Obok działającego w ramach MRPO KM MRPO organizowane są posiedzenia Przeglądu Zarządzania MRPO (PZM) służące kompleksowej ocenie funkcjonowania systemu. W Przeglądach uczestniczą przedstawiciele wszystkich jednostek i komórek organizacyjnych zaangażowanych w realizację MRPO. Podczas spotkań analizowane są m. in. wyniki kontroli systemowych oraz kontroli zewnętrznych oraz poruszane są bieżące problemy związane z realizacją Programu. PZM stanowi także istotne narzędzie zarządzania ryzykiem w ramach systemu. W 2011 odbyły się 2 spotkania w ramach Przeglądu Zarządzania MRPO (11 maja i 12 września). Dodatkowo, przedstawiciele IZ MRPO uczestniczą w pracach powołanego przez MRR (IK NSRO) Zespołu zadaniowego ds. monitorowania wskaźników realizacji programu, którego członkami są przedstawiciele MRR i IZ programami krajowymi i regionalnymi realizowanymi w ramach NSRO. Przedmiotem prac zespołu jest m.in. ujednolicenie systemu monitorowania stanu realizacji programów na poziomie całego NSRO, opracowanie 74

wspólnego katalogu definicji wskaźników, wypracowania metody mapowania wskaźników z poziomu programu na Core Indicators do SFC, a także ujednolicenie zasad agregacji danych z poziomu beneficjenta na poziom programu. Przedstawiciele IZ MRPO uczestniczą również w pracach Grupy ds. sprawozdawczości, której członkami są przedstawiciele MRR i IZ programami krajowymi i regionalnymi realizowanymi w ramach NSRO. Przedmiotem prac grupy są prace nad zmianami w Wytycznych w zakresie sprawozdawczości oraz prace nad aktualizacją instrukcji do sprawozdań rocznych z realizacji programów krajowych i regionalnych. System monitoringu finansowego obejmuje cały cykl życia projektu, od złożenia wniosku po wniosek o płatność końcową prowadzony w Instytucji Wdrażającej i Pośredniczącej II stopnia za pomocą wewnętrznych baz danych. W 2011 r. wprowadzono rozszerzony monitoring projektów z zakresu inżynierii finansowej. Ponadto, na stronie internetowej www.fundusze.malopolskie.pl i www.mcp.malopolska.pl zamieszczane są w informacje nt. aktualnego stanu wdrażania Programu na poszczególnych etapach oceny, konkursach itp. oraz dane dotyczące wykorzystania środków przez poszczególne gminy i powiaty (mapa projektów województwa małopolskiego). W okresie sprawozdawczym nie odnotowano istotnych problemów związanych z pozyskiwaniem i analizą danych. Podobnie w przypadku prowadzonej sprawozdawczości, jak również ewaluacji nie odnotowane zostały w okresie sprawozdawczym utrudnienia, które zaburzałyby poprawną realizację tych procesów. W monitorowaniu biorą udział wszystkie podmioty zaangażowane we wdrażanie i zarządzanie programem. Za monitoring i sprawozdawczość realizacji programu operacyjnego odpowiada Departament Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego w Krakowie Zespół ds. Pomocy Technicznej i Monitoringu MRPO. Z kolei monitoringiem projektów zajmują się zespoły w Departamencie Funduszy Europejskich i Instytucji Pośredniczącej II stopnia (Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości). W system monitorowania programu zaangażowany jest również KM MRPO w latach 2007 2013. W zakresie swoich kompetencji KM przeprowadza analizę i ocenę wdrażania i zarządzania MRPO. Komitet Monitorujący w latach 2007-2013 W system monitorowania programu zaangażowany jest Komitet Monitorujący Małopolski Regionalny Program Operacyjny w latach 2007 2013 (KM MRPO). Zgodnie z Regulaminem Komitetu Monitorującego Małopolski Regionalny Program Operacyjny(KM MRPO) w latach 2007 2013 Komitet zbiera się, co najmniej dwa razy w roku. W 2011 roku Komitet Monitorujący MRPO liczył 57 osób (32 osoby to członkowie, z czego 7 osób nie posiada stałego zastępcy, wskazywany jest on każdorazowo, a 25 osób to stali zastępcy). Skład Komitetu Monitorującego zapewnia realizację zasady partnerstwa, zgodnie z art. 11 Rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006. 75

Wykres 13. Przedstawiciele Komitetu Monitorującego MRPO w 2011 roku Źródło: opracowanie własne W roku sprawozdawczym, w zawiązku z objęciem przez przedstawiciela strony samorządowej mandatu posła na Sejm RP oraz śmiercią przedstawiciela organizacji pozarządowych zaistniała konieczność przyjęcia uchwały, w oparciu o którą został uzupełniony i zmieniony skład KM MRPO: pismem Forum Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Małopolski przy Małopolskim Instytucie Samorządu Terytorialnego i Administracji z dnia 30 marca 2011 roku zostało wskazanych do prac 2 nowych przedstawicieli strony samorządowej, pismem Małopolskiej Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości nastąpiła zmiana przedstawicieli organizacji pozarządowych. Od początku uruchomienia Programu odbyło się 18 posiedzeń KM MRPO. W okresie sprawozdawczym zorganizowano 5 posiedzeń KM MRPO, w trakcie których podjęto 9 uchwał. Dotyczyły one zatwierdzenia kryteriów wyboru, sprawozdania rocznego, propozycji zmian w ramach programu. Przedmiotem posiedzeń były m.in. prezentacje stanu bieżącego realizacji MRPO i wyników badań ewaluacyjnych, zmiany w kryteriach wyboru projektów, zatwierdzenie sprawozdania rocznego z realizacji MRPO oraz opracowanie zmian zapisów MRPO, zidentyfikowanych w ramach prac nad przeglądem programów operacyjnych oraz przygotowań do ich renegocjacji z KE. Członkom KM MRPO zostały przedstawione informacje ws. pakietu projektów rozporządzeń regulujących kształt polityki spójności w perspektywie finansowej 2014-2020. Ponadto, w trakcie XIV posiedzenia przedstawiony został raport Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, według którego Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości zostało uznane za najbardziej przyjazną przedsiębiorcom instytucję w kraju. 76

Wykres 14. Udział przedstawicieli poszczególnych środowisk w pracach Komitetu Monitorującego MRPO w 2011 roku Źródło: opracowanie własne Tabela 15. Harmonogram posiedzeń KM MRPO w okresie sprawozdawczym Nr/termin Przedmiot posiedzenia posiedzenia Prezentacja bieżącego stanu realizacji MRPO Prezentacja projektu uchwały w sprawie przyjęcia harmonogramu prac Komitetu Monitorującego Małopolski Regionalny Program Operacyjny w latach 2007-2013 w 2011 r. Przyjęcie uchwały w sprawie przyjęcia harmonogramu prac KM MRPO w 2011 r. Przedstawienie informacji w sprawie wyników realizacji w roku 2010 Okresowego Planu Ewaluacji Małopolskiego Regionalnego Programu XIV posiedzenie Operacyjnego na lata 2007 16 lutego 2011 r. Przedstawienie informacji w sprawie propozycji zmian zapisów Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, zidentyfikowanych w ramach prac nad przeglądem programów operacyjnych oraz przygotowań do ich renegocjacji z Komisją Europejską Prezentacja Okresowego Planu Ewaluacji Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego przygotowanego na rok 2011 Prezentacja propozycji zmian składu osobowego KM Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego XV posiedzenie 20 kwietnia 2011 r. XVI posiedzenie 21 czerwca 2011 r. Prezentacja bieżącego stanu realizacji MRPO, Prezentacja projektu uchwały w sprawie propozycji zmian Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 w 2011 r. Przyjęcie uchwały w sprawie zmian MRPO, Prezentacja bieżącego stanu realizacji MRPO, Prezentacja projektu Uchwały w sprawie zatwierdzenia Sprawozdania rocznego z realizacji Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 2013 za 2010 rok Prezentacja stanowiska Komisji Europejskiej wobec propozycji zmian MRPO. Przedstawienie informacji w sprawie proponowanych kierunków 77

XVII posiedzenie 24 sierpnia 2011 r. XVIII posiedzenie 15/16 listopada 2011 r. Źródło: opracowanie własne modyfikacji wniosku o zmianę w MRPO Przyjęcie uchwały w sprawie zatwierdzenia Sprawozdania rocznego z realizacji Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 2013 za 2010 rok Przedstawienie informacji nt. bieżącego stanu realizacji MRPO, Prezentacja badania ewaluacyjnego Ocena wpływu projektów realizowanych w ramach 1 osi priorytetowej Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy w ramach MRPO Prezentacja uchwały w sprawie propozycji zmian Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 2013 Przyjęcie uchwały w sprawie zmian MRPO Renegocjacje MRPO przedstawienie aktualnego stanu uzgodnień z KE Prezentacja bieżącego stanu realizacji MRPO Przedstawienie informacji dotyczącej budowy przez MCP platformy wymiany informacji pomiędzy ośrodkami badawczymi a sektorem MŚP w woj. Małopolskim Prezentacja zmian niektórych uchwał w sprawie zmian kryteriów wyboru projektów dla Działań 2.2 i 3.1C Przyjęcie uchwał w sprawie zmiany uchwał zatwierdzających kryteria wyboru dla: Schematu A Projekty badawcze dla Działania 2.2 Wsparcie komercjalizacji badań naukowych, dla Schematu B Projekty inwestycyjne przedsiębiorstw z zakresu B+R Działanie 2.2 Wsparcie komercjalizacji badań naukowych oraz dla Schematu C Rozwój produktów i oferty turystycznej regionu Działanie 3.1 Rozwój infrastruktury turystycznej Prezentacja kryteriów wyboru dla Działania 6.4 Przyjęcie uchwały w sprawie zatwierdzenia kryteriów wyboru operacji finansowanych w ramach MRPO na lata 2007-2013 dla Działania 6.4 Infrastruktura opieki nad dziećmi do lat 3 Przedstawienie informacji ws. pakietu projektów rozporządzeń regulujących kształt polityki spójności w perspektywie finansowej 2014-2020 Przedstawienie stanu realizacji Okresowego Planu Ewaluacji Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 2013 w 2011 roku Tabela 16. Przyjęte Uchwały KM MRPO w okresie sprawozdawczym KM MRPO Nr/termin Przyjęte uchwały posiedzenia Uchwała nr 1/11 KM MRPO w latach 2007-2013 z dnia 16 lutego 2011 roku w sprawie przyjęcia projektu harmonogramu prac Komitetu Monitorującego Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 16 lutego 2011 r. w latach 2007 2013 w 2011 roku XIV posiedzenie Uchwała nr 2/11 KM MRPO w latach 2007-2013 z dnia 16 lutego 2011 roku w sprawie wszczęcia i ustalenia procedury trybu uzupełnienia składu osobowego Komitetu Monitorującego Małopolski Regionalny Program Operacyjny w latach 2007 2013 20 kwietnia 2011 r. XV posiedzenie 21 czerwca 2011 r. XVI posiedzenie Uchwała nr 3/11 KM MRPO w latach 2007-2013 z dnia 20 kwietnia 2011 roku w sprawie propozycji zmian Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 2013 Uchwała nr 4/10 KM MRPO w latach 2007-2013 z 21 czerwca 2011 roku w sprawie zatwierdzenia Sprawozdania rocznego z realizacji Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 2013 Sprawozdanie za 2010 roku 78

24 sierpnia 2011 r. XVII posiedzenie 15/16 listopada 2011 r. XVIII posiedzenie Źródło: opracowanie własne Uchwała Nr 5/11 KM MRPO w latach 2007-2013 z dnia 24 sierpnia 2011 roku w sprawie propozycji zmian Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 2013 Uchwała nr 6/11 KM MRPO 2007-2013 z 16 listopada 2011 r. w sprawie zmiany niektórych uchwał w sprawie zatwierdzenia kryteriów wyboru operacji finansowanych w ramach MRPO na lata 2007-2013 dla Schematu A Projekty badawcze Działanie 2.2 Wsparcie komercjalizacji badań naukowych Uchwała nr 7/11 KM MRPO 2007-2013 z 16 listopada 2011 r. w sprawie zmiany niektórych uchwał w sprawie zatwierdzenia kryteriów wyboru operacji finansowanych w ramach MRPO na lata 2007-2013 dla Schematu B Projekty inwestycyjne przedsiębiorstw z zakresu B+R Działanie 2.2 Wsparcie komercjalizacji badań naukowych Uchwała nr 8/11 KM MRPO 2007-2013 z 16 listopada 2011 r. w sprawie zmiany niektórych uchwał w sprawie zatwierdzenia kryteriów wyboru operacji finansowanych w ramach MRPO na lata 2007-2013 dla Schematu C Rozwój produktów i oferty turystycznej regionu Działanie 3.1 Rozwój infrastruktury turystycznej Uchwała nr 9/11 KM MRPO 2007-2013 z 16.11.2011 r. w sprawie zatwierdzenia kryteriów wyboru operacji finansowanych w ramach MRPO na lata 2007-2013 dla Działania 6.4 Infrastruktura opieki nad dziećmi do lat 3 W trakcie posiedzeń KM MRPO zostały sformułowane przez członków rekomendacje dla przyszłego okresu programowania, tj.: 1. w przeprowadzanych badaniach ewaluacyjnych sprawdzać efektywność projektów oraz ich wartość dodaną, co pozwoli na wskazanie jakie obszary należy wspierać, 2. w ramach naboru dla działania 2.1A, wspierać przedsiębiorców przez fundusze pożyczkowe zwrotne na preferencyjnych zasadach, zwiększające dostępność kapitału zewnętrznego dla przedsiębiorców, dające możliwość częściowego umorzenia pożyczonego kapitału, po zrealizowaniu projektu, 3. w projektach badawczych nie wprowadzać niezależnych badań podstawowych do przedsiębiorstw tylko zapisy mówiące o współpracy z uczelniami i ośrodkami badawczymi, 4. nie tworzyć nowych wzorców kooperacji przedsiębiorstw z uczelnią, tylko wykorzystać już istniejące, 5. przeprowadzić inwentaryzację potrzebnych badań badawczych i wypuścić ją na rynek, 6. zwrócić szczególną uwagę na sposób rozdysponowania środków przeznaczonych na finansowanie projektów w nowej perspektywie. 7. w przypadku uzdrowisk rozważyć możliwość przeznaczenia części środków na finansowanie infrastruktury, a konkretnie miejsc parkingowych, 8. rozważyć możliwości finansowania projektów na odwierty wód geotermalnych, 9. wesprzeć infrastrukturę w zakresie rozwoju sieci nowej generacji, e-usług i kompetencji w zakresie projektów edukacyjnych. W dalszym ciągu realizowane są dobre praktyki przedstawione w sprawozdaniu za 2010 rok. Dodatkowo w 2011 roku posiedzenia KM MRPO, na prośbę jego członków, odbywały się w różnych rejonach Małopolski. Dało to możliwość poznania projektów, realizowanych na terenie województwa małopolskiego, realizowanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. 79

Ewaluacja MRPO w 2011 roku W 2011 roku Instytucja Zarządzająca MRPO w zakresie ewaluacji programu operacyjnego zgodnie z Okresowym Planem Ewaluacji na 2011 rok zrealizowała 4 badania ewaluacyjne, których wykonanie zostało zlecone instytucjom zewnętrznym. 1. Ocena wpływu projektów realizowanych w ramach osi priorytetowej 1. Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Celem badania była ocena bieżącego postępu we wdrażaniu osi oraz rekomendacje dla prac nad nowym programem regionalnym na lata 2014-2020. Przedmiotem ewaluacji była ocena wpływu dofinansowanych projektów na zaspokajanie lokalnych i regionalnych potrzeb w zakresie kształcenia na poziomie średnim i wyższym oraz społeczeństwa informacyjnego. W wyniku ww. badania zostały sformułowane następujące wnioski i rekomendacje: Wniosek 1: Zapotrzebowanie szkół wyższych województwa małopolskiego na rozwój bazy dydaktycznej (za wyjątkiem państwowych wyższych szkół zawodowych) zostało w bieżącej perspektywie finansowej w dużym stopniu zaspokojone. Rekomendacje: Kierunki i forma wsparcia dla uczelni w kolejnej perspektywie finansowej powinny zostać zmodyfikowane zgodnie z zewnętrznymi i wewnętrznymi uwarunkowaniami regionu. Sposób wdrożenia: większy nacisk na rozwój infrastruktury badawczo-rozwojowej (jednocześnie przy ścisłym powiązaniu jej z działalnością dydaktyczną uczelni), ograniczenie wsparcia do kluczowych dla rozwoju regionu kierunków kształcenia, wydzielenie odrębnego komponentu interwencji przeznaczonego wyłącznie dla szkół zawodowych działających w stolicach subregionów, podtrzymanie dotacyjnej formy wsparcia, przy jednoczesnym powiązaniu decyzji o przyznaniu pomocy rozwojowej z oceną efektów wcześniej przyznanych środków. Wniosek 2: Zapotrzebowanie szkolnictwa zawodowego na rozwój nowoczesnej bazy dydaktycznej nie zostało w pełni zaspokojone, a w nadchodzących latach można spodziewać się wzrostu potrzeb w tym zakresie. Rekomendacje: Wsparcie dla infrastruktury dydaktycznej szkolnictwa zawodowego i ustawicznego powinno zostać podtrzymane, przy wprowadzeniu zmian wspierających lepsze dopasowanie pomocy do potrzeb regionu. Sposób wdrożenia: narzucenie jednolitych standardów identyfikacji trendów na rynku pracy, silniejsze powiązanie inwestycji infrastrukturalnych z realizacją projektów miękkich, preferencja dla projektów zgłaszanych przez centra kształcenia praktycznego, zachęcenie do ubiegania się o środki placówek dotychczas biernych w tym zakresie. Wniosek 3: Wspieranie ze środków publicznych e-usług na poziomie jedynie lokalnym nie jest uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia. 80

Rekomendacje: Założenia wsparcie dla e-usług należy gruntownie zmodyfikować tak, aby dofinasowanie mogły otrzymywać projekty o jak największym zasięgu oddziaływania. Sposób wdrożenia: koncentracja na e-usługach w administracji, preferencje dla kompleksowych projektów wprowadzających jednolite standardy e-usług na szczeblu całego województwa, integrujące funkcjonowanie jak największej liczby systemów informacyjnych działających dotychczas oddzielenie, część środków zarezerwowana na działania o charakterze edukacyjnym (przeciwdziałanie wykluczeniu). Wniosek 4: W województwie małopolskim wciąż istnieje duże zapotrzebowanie na powszechny, szerokopasmowy dostęp do Internetu, przy czym jest szansa na zaspokojenie tego popytu poprzez budowę Małopolskiej Sieci Szerokopasmowej. Rekomendacje: W wypadku braku możliwości realizacji projektu Małopolska Sieć Szerokopasmowa w bieżącej perspektywie finansowej oraz braku alternatywnych względem EFRR źródeł jego finansowania, należy zagwarantować środki na tę inwestycję w kolejnym okresie programowania uwzględniając jednocześnie wyzwania związane z wykorzystaniem technologii FTTH. Rekomendacje z badania zostaną wykorzystane w okresie opracowania regionalnego programu operacyjnego na lata 2014-2020. 2. Ocena wpływu projektów realizowanych w ramach osi priorytetowej 4. MRPO Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego Celem badania była ocena wpływu projektów realizowanych w ramach 4. osi priorytetowej MRPO Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego. Jako cel operacyjny wskazano w MRPO rozwój infrastruktury sprzyjającej wzrostowi społeczno-gospodarczemu. W wyniku ww. badania zostały sformułowane następujące wnioski i rekomendacje: Działanie 4.1 Rozwój infrastruktury drogowej Wniosek 1: Przestrzenna nierównomierność wsparcia. Analiza rozkładu przestrzennego realizowanych projektów wykazała znaczące różnice w skali wsparcia działań między powiatami. Najsilniej wsparte zostały obrzeża KOM (powiaty myślenicki, chrzanowski i proszowicki), co wyniknęło z współwystępowania w tych powiatach działań na drogach wojewódzkich i powiatowych. Rekomendacje: Potrzeba aktywnej i proinwestycyjnej postawy władz województwa i być może ustalenie szerszej listy projektów indykatywnych, zamiast organizowania procedur konkursowych. Wniosek 2: Występowanie obszarów o bardzo słabej dostępności drogowej. Pomimo znaczącej skali działań zarówno na sieci dróg krajowych, jak i na poziomie regionalnym w skali województwa małopolskiego, wciąż łatwo wskazać obszary o ogólnie słabej dostępności komunikacyjnej lub słabej dostępności komunikacyjnej względem ich potencjału gospodarczego i ludnościowego. 81

Rekomendacje: Wprawdzie największe znaczenie dla poprawy dostępności mają działania w obrębie dróg krajowych, to jednak również pewne działania w sieci dróg wojewódzkich i ogólnie dróg o znaczeniu regionalnym mogą przynieść wymierne efekty. Do takich działań zaliczyć można budowę obwodnic w ciągach komunikacyjnych, budowę dodatkowych pasów ruchu, zwłaszcza na podjazdach, budowę mostów czy rozwiązań podnoszących płynność ruchu (skrzyżowania o ruchu okrężnym, drogi serwisowe itp.), a także lobbowanie i wspieranie programu budowy dróg krajowych. Wniosek 3: Uciążliwe procedury aneksowania i zatwierdzania zmian. Największą trudnością przy realizacji projektów zgłaszaną przez Beneficjentów jest nieprzystająca do realiów budowy dróg procedura akceptowania i aneksowania zmian. Rekomendacje: Pewnym rozwiązaniem oprócz procedury błyskawicznej akceptacji lub promesy akceptacji byłoby przyjęcie katalogu możliwych zmian (zakres rzeczowy i wielkościowy), które potem byłyby hurtowo akceptowane przez Instytucję Zarządzającą, a mogłyby być na bieżąco wprowadzane przez beneficjenta. Wniosek 4: Przewaga doraźnych działań remontowych nad gruntowną modernizacją i tworzeniem nowej sieci. Większość realizowanych projektów polegała na modernizacji istniejących dróg, a w małym stopniu polegało na budowie zupełnie nowych dróg, mostów czy obwodnic miejscowości. Konsekwencją tego podejścia jest także zagrożenie realizacji założonych w MRPO wskaźników rezultatu w zakresie długości nowych dróg. Rekomendacje: Zasadne jest ustalenie priorytetu wspierania budowy nowych dróg i obiektów, a także modernizacji o znacznym zakresie i skali, a odejście od wspierania małych zadań remontowych. Wniosek 5: Problematyczny wskaźnik rezultatu wskaźnik oszczędności czasu. Beneficjenci zwracają słusznie uwagę, że przyjęty w MRPO wskaźnik rezultatu dla Działania 4.1 (oszczędność czasu w przewozach pasażerskich i towarowych) jest bardzo trudny do samodzielnego wyliczenia i zupełnie niepercepowalny, co więcej bez możliwości bieżącego monitoringu jego wartości. Rekomendacje: Niestety jest to wskaźnik wynikający z wytycznych Komisji Europejskiej jako obowiązujący przy projektach z zakresu infrastruktury drogowej i w tym sensie jest trudny do zmiany, choć należy oddolnie postulować jego zmianę jako wskaźnika, który adresowany jest się do dużych projektów (autostrady, nowe drogi), a zupełnie nie przystaje do serii kilkusetmetrowych remontów. Wystarczającym wskaźnikiem rezultatu modernizowanych dróg mogłaby być ilość pojazdów/osób korzystająca z takiej drogi wyrażona w osobokilometrach lub pojazdokilometrach. Działanie 4.2 Zwiększenie roli transportu zbiorowego w obsłudze regionu Wniosek 1: Zbyt małe wsparcie w stosunku do potrzeb. Dobrze zorganizowany transport zbiorowy jest kluczowym elementem jakości życia (zwłaszcza w odniesieniu do osób niepełnosprawnych), zapobiegającym wykluczeniu. 82

Rekomendacje: Konieczny jest wzrost alokacji na działania dotyczące transportu publicznego, a zwłaszcza na rozwój: pasażerskiego transportu kolejowego, komunikacji miejskiej, systemów zintegrowanych. Wniosek 2: Zbyt słabe wykorzystanie wsparcia (Schemat A). Zaledwie połowa środków przeznaczonych na wspieranie systemów transportu publicznego została wykorzystana. Rekomendacje: Aby zachęcić gminy i przedsiębiorców do inwestowania w rozwój komunikacji publicznej należy podjąć działania kompleksowe, w tym m.in. zwiększenie poziomu dofinansowania, zmniejszenie minimalnej wartości wsparcia, dopuszczenie do konkursu przedsiębiorców prywatnych, zmianę trybu naboru. Wniosek 3: Brak zaangażowania w projekty mające na celu poprawę komplementarności transportowej (koordynacja i integracja transportu publicznego). Transport publiczny w województwie małopolskim cechuje się bardzo niską spójnością - jest to skutek między innymi żywiołowej deregulacji lat 90. XX wieku, niechęci gmin do ponoszenia nakładów finansowych na organizację transportu komunalnego, błędów popełnionych w trakcie restrukturyzacji PKP oraz innych czynników. Rekomendacje: Konieczne jest położenie nacisku na działania integracyjne i koordynujące transport publiczny. Należałoby rozważyć zaproponowanie nowych schematów adresowanych wyłącznie na cele związane z komplementarnością transportową skierowanych również do przedsiębiorców prywatnych. Wniosek 4: Niewiele projektów o wysokiej innowacyjności. Inteligentne Systemy Transportowe (IST) są istotnym składnikiem nowoczesnych sieci komunikacyjnych. Szczególnie w większych ośrodkach lub innych cechujących się dużą gęstością ruchu samochodowego. Rekomendacje: Konieczne jest położenie nacisku na wdrożenia kompleksowych IST wspomagających transport zbiorowy. Wniosek 5: Wskaźniki rezultatu. Warto zasygnalizować problem nierealistyczności wskaźników rezultatu: przyrost liczby ludności korzystającej z komunikacji miejskiej wspartej w ramach programu (nowo zakupiony tabor autobusowy), oszczędność czasu na zrekonstruowanych odcinkach linii kolejowych w przewozach pasażerskich i towarowych Wskaźniki te cechuje istotny brak związku z działalnością Beneficjentów. Oba prezentowane wskaźniki zależą w przeważającej mierze od realizowanej polityki transportowej oraz od szeregu czynników natury społecznej (np. przywiązanie do samochodu). Obydwa wskaźniki są to wskaźniki z listy Komisji Europejskiej, tzw. core indicators, na które samorząd województwa nie ma wpływu. Rekomendacje: Rozwiązaniem byłoby skonstruowanie wskaźników, które uwzględniałyby takie elementy jak: wzrost pracy przewozowej, wzrost dostępności. Można też, uwzględniając prognozowany spadek liczby pasażerów w komunikacji publicznej, skonstruować wskaźnik powstrzymania spadku przewożonych pasażerów, który byłby różnicą pomiędzy wartościami prognozowanymi dla wariantu bez projektu i z projektem. 83

Działanie 4.3 Tworzenie i rozwój stref aktywności gospodarczej Wniosek 1: Brak doświadczenia niektórych wnioskodawców w zarządzaniu strefami aktywności gospodarczej. Jednym z podstawowych problemów dla beneficjentów, którzy nie mają dotychczas doświadczenia w prowadzeniu stref aktywności gospodarczych jest odpowiednie zaprojektowanie charakteru strefy i jej efektów. Rekomendacje: Prowadzenie cyklicznych szkoleń dla potencjalnych Beneficjentów ubiegających się o dofinansowanie w ramach projektów z działania 4.3. Szkolenie takie powinno być obligatoryjne dla Beneficjentów, którzy nie mają doświadczenia w prowadzeniu stref aktywności gospodarczych. Wniosek 2: Konstrukcja wskaźnika oddziaływania społeczno-gospodarczego projektów. Oddziaływanie to utożsamiano z obliczoną w studiach wykonalności wartością ekonomicznej zaktualizowanej wartości netto (ENPV). Beneficjenci w obliczeniach przyjmują różne oszacowania istotnych społecznych, ekonomicznych i środowiskowych skutków realizacji projektu dla projektów o podobnej wielkości i podobnym wskaźniku rezultatu. Rekomendacje: Wskazane jest opracowanie wytycznych dla sposobu określania efektów społecznoekonomicznych powstałych w wyniku realizacji określonego projektu, w tym przede wszystkim katalogu pozytywnych i negatywnych skutków dla potrzeb wyceny wskazanych efektów, wraz z propozycją ich jednostkowej wyceny. Wniosek 3: Zróżnicowanie (przeszacowanie lub niedoszacowanie) wskaźników rezultatu projektów. Liczba stworzonych nowych miejsc pracy oraz liczba podmiotów gospodarczych, które zlokalizują się na terenie strefy - to dwa podstawowe wskaźniki oddziaływania strefy. Rodzi to dwa podstawowe problemy: (a) Beneficjenci zwłaszcza Ci, którzy nie mają doświadczenia w powoływaniu i zarządzaniu strefami aktywności gospodarczej znacznie przeszacowują lub silnie niedoszacowują wskaźniki; (b) osiągnięcie tych wskaźników tylko częściowo zależy od starań Beneficjentów. Nawet rzetelne szacunki mogą okazać się zawyżone, co pokazał kryzys gospodarczy lat 2008-2009. Rekomendacje: Zmniejszyć wagę wskaźnika liczby pozyskanych firm i liczby stworzonych miejsc pracy lub z niego zrezygnować (wskaźnik liczby miejsc pracy ma wpływ na wskaźnik oddziaływania społeczno-gospodarczego projektu). W przypadku utrzymania tego wskaźnika zalecane jest, by beneficjenci posiadali realne informacje na temat potencjalnych możliwości pozyskania inwestycji. Wniosek 4: Braki w określeniu projektów komplementarnych. Wielu beneficjentów wskazywało jako projekty komplementarne przedsięwzięcia zupełnie nie związane z SAG. Z drugiej strony nie wykazywali komplementarnych projektów realizowanych przez innych beneficjentów w otoczeniu stref lub ignorowali inne istotne z punktu widzenia funkcjonowania stref działania organizacyjne. Rekomendacje: Należy wymagać od beneficjentów wskazania komplementarnych działań i projektów oraz wykazania (poprzez krótkie, ale przekonujące uzasadnienie) bezpośrednich związków między nimi, a strefami aktywności gospodarczej. Świadomość istnienia szerszej gamy projektów komplementarnych może ułatwić zarządzanie strefą. 84

Wniosek 5: Konieczność świadomego kształtowania sieci SAG z uwzględnieniem uwarunkowań wewnątrzregionalnych. Większość SAG w Małopolsce to tzw. SAG pierwszej generacji - czyli zwarte skupienie terytorialnie firm, którym nie towarzyszą wzajemne powiązania funkcjonalne. Strefy takie nie są (mimo deklaracji we wniosku) zazwyczaj zorientowane na określony typ branżowy i technologiczny inwestorów. Rekomendacje: Należy dążyć do kreowania sieci SAG odpowiadających potrzebom rozwoju lokalnego i regionalnego, tzn. z uwzględnieniem zróżnicowanej atrakcyjności inwestycyjnej, potrzeb lokalnego rynku pracy i rozwoju gospodarczego (w tym innowacyjnego regionu). Strefy rozwijane w Krakowie powinny być strefami dedykowanymi (parki technologiczne i naukowe). W ośrodkach regionalnych i subregionalnych wskazane jest powstanie dużych powierzchniowo stref lub parków technologicznych, które wygenerują odpowiednią skalę efektów w otoczeniu także tu wskazana jest orientacja w kierunku bardziej zaawansowanych działalności. Strefom położonym w pozostałych miejscach nie należy stawiać wymogu zorientowania na określone branże ani też konieczności wykazania współpracy z jednostkami badawczo-rozwojowymi. 3. Ocena wpływu projektów realizowanych w ramach osi priorytetowej 7. MRPO Infrastruktura ochrony środowiska. Głównym celem niniejszego badania było dokonanie oceny bieżącego postępu we wdrażaniu MRPO w kontekście zakładanego wpływu docelowego przedsięwzięć objętych wsparciem w ramach priorytetu 7. MRPO oraz wsparcie prac nad programem regionalnym na lata 2014 2020 w obszarze infrastruktury ochrony środowiska i bezpieczeństwa ekologiczne W wyniku ww. badania zostały sformułowane następujące wnioski i rekomendacje: Wniosek 1: Wśród oczekiwań wnioskodawców co do dalszego kształtu współpracy z IZ wymieniano m.in.: polepszenie komunikacji pomiędzy opiekunem merytorycznym, a opiekunem ds. płatności, w miarę możliwości zmniejszanie wystąpienia opóźnień w przekazywaniu transz środków finansowych z Unii Europejskiej, uproszczenie procedur związanych z przyznawaniem dofinansowań oraz zapewnienie możliwości udziału w szkoleniach dotyczących m.in. zasad wypełniania i składania wniosków czy rozliczania dotacji. odnosząc się do warunków aplikowania, większość badanych oceniło je jako zbyt trudne Sygnalizowane trudności dotyczyły przede wszystkim interpretacji wymogów formalnych jak również utrudnień wynikających z następujących często modyfikacji zapisów Uszczegółowienia MRPO, analiza zróżnicowania przestrzennego aplikowania o środki wykazuje, że w części powiatów (chrzanowskim, dąbrowskim, olkuskim i suskim) liczba wniosków składanych do oceny była wyraźnie mniejsza, przy czym niski poziom zainteresowania aplikowaniem jest niezależny od Działania, co pozwala przypuszczać, że przyczyna takiego stanu rzeczy leży po stronie Beneficjentów. Rekomendacje: dbałość o sprawną realizację działań związanych z aplikowaniem o środki po stronie IZ, kontynuacja działań mających na celu wsparcie merytoryczne beneficjentów w procesie aplikowania o środki. 85

Wniosek 2: Analiza wskaźników realizacji celów interwencji na poziomie osi priorytetowej pokazuje, że zagrożona jest realizacja związanego z Działaniem 7.3 wskaźnika rezultatu osi priorytetowej 7. MRPO Liczba osób objętych selektywną zbiórką odpadów. Zaledwie 1 z wybranych projektów stanowi przedsięwzięcie obejmujące zasięgiem preferowaną wielkość grupy docelowej (tj. 100 tys. -150 tys. uczestników). Analiza wpływu projektów w ramach Działania 7.3 MRPO pokazuje, że w ogólnym bilansie oddziaływanie interwencji będzie słabiej odczuwalne w obszarach: zwiększenie powierzchni zmodernizowanych, zrekultywowanych lub zamkniętych składowisk odpadów oraz zlikwidowanych dzikich wysypisk lub mogilników, zaspokojenie potrzeb w zakresie infrastruktury służącej do zagospodarowywania odpadów, objęcie szerokiego grona mieszkańców regionu selektywną zbiórką odpadów. Działania na rzecz zrównoważonej gospodarki odpadami, w szczególności poprzez zapobieganie powstawaniu odpadów, recykling i odzyskiwanie wymieniane są wśród priorytetów Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020. Rekomendacje: Dążenie do zwiększenia wpływu interwencji w ramach MRPO w obszarze Gospodarka odpadami. Wniosek 3. W perspektywie lat 2014-2020 coraz większego znaczenia w skali Małopolski, ale również w skali Polski i całej Europy będą nabierały działania na rzecz przeciwdziałania i minimalizowania skutków klęsk żywiołowych. W świetle tych założeń efekty interwencji w ramach Działania 7.4 osi 7. MRPO należy ocenić jako trafne, jednak ich zasięg pozostaje jak dotychczas mniejszy od oczekiwanego. Rekomendacje: Kontynuacja działań na rzecz realizacji projektów dotyczących przeciwdziałania i minimalizowania skutków klęsk żywiołowych o jak największym zasięgu. Wniosek 4 W nadchodzącej perspektywie 2014-2020 w dalszym ciągu główną rolę w działaniach na rzecz ochrony środowiska, w skali Małopolski i kraju będą odgrywać następujące obszary: przeciwdziałanie zmianom klimatycznym poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie efektywności energetycznej, ochrona zasobów wodnych Analiza wpływu projektów w ramach Działania 7.2 MRPO pokazuje, że dotychczasowy kształt interwencji dobrze przyczynia się do realizacji postawionych celów strategicznych. Rekomendacje: Rozważenie uwzględnienia obszarów w nowej perspektywie strategicznej MRPO (2014-2020) przeciwdziałanie zmianom klimatycznym poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie efektywności energetycznej, ochrona zasobów wodnych. Wniosek 5: Wśród strategicznych kierunków działań na rzecz ochrony środowiska, w skali Małopolski i kraju w nadchodzącej perspektywie lat 2014-2020 następujące obszary: ochrona przed hałasem i promieniowaniem, racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych, rozwój rolnictwa ekologicznego i ekoturystyki. 86

Dotychczasowe kierunki wsparcia, oferowane w ramach osi priorytetowej 7. MRPO nie obejmowały bezpośrednio tych zagadnień. Rekomendacje: Rozważenie uwzględnienia obszarów w nowej perspektywie strategicznej MRPO (2014-2020) ochrona przed hałasem i promieniowaniem, racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych, rozwój rolnictwa ekologicznego i ekoturystyki. 4. Ocena wpływu projektów realizowanych w ramach osi priorytetowej 8. MRPO Współpraca regionalna. Celem badania była ocena bieżącego postępu we wdrażaniu Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w kontekście zakładanego wpływu docelowego przedsięwzięć objętych wsparciem w ramach priorytetu 8. osi MRPO. W wyniku ww. badania zostały sformułowane następujące wnioski i rekomendacji: Działanie 8.1 Promocja Małopolski na arenie międzynarodowej Wnioski: Analiza złożonych przez Beneficjentów wniosków o dofinansowanie daje podstawy do sformułowania tezy, że określone na poziomie programowania rodzaje projektów nie pozwalają na pełny i czytelny opis interwencji. Po pierwsze, część Beneficjentów określiła składane przez siebie projekty, jako realizujące więcej niż jeden z proponowanych rodzajów. Po drugie, rodzaje wybierane przez wnioskodawców nie zawsze oddawały rzeczywistą specyfikę planowanych działań. Rekomendacje: Działanie 8.1 w obecnej formie nie powinno być utrzymane w kolejnej perspektywie finansowej. Z uwagi jednak na pozytywną ocenę części projektów oraz wagę przypisaną promocji międzynarodowej w projekcie Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego 2011-2020, rekomendacje warto zróżnicować w zależności od typu przedsięwzięć. wsparcie promocji gospodarczej regionu powinno być w następnym okresie programowania kontynuowane. Należy zagwarantować finansowanie zarówno dla kampanii wizerunkowych, jak i działań polegających na stymulowaniu napływu BIZ oraz wspomaganiu małopolskich eksporterów. Ponieważ w nowej wersji Strategii promocja gospodarcza wpisana została jako element obszaru 1 (Działania 1.3.7 Aktywna promocja zewnętrzna Małopolski jako regionu wiedzy i kreatywności oraz 1.5.5 Rozwój systemu obsługi inwestycji oraz promocja przedsiębiorczości, w tym społecznej odpowiedzialności biznesu), warto rozważyć, czy dla projektów tego typu nie powinno się wyodrębnić dedykowanego im działania w nowym programie operacyjnym. niewątpliwie powinno być także podtrzymane wsparcie dla przedsięwzięć promujących turystyczno-kulturalną ofertę regionu. W tym jednak przypadku należy gruntownie przemyśleć założenia interwencji, aby charakteryzowała się większą efektywnością niż w bieżącej perspektywie finansowej. Działanie 8.2 Budowanie pozycji Małopolski w europejskich sieciach współpracy Wnioski: Zagadnienie współpracy międzynarodowej pozostaje obszarem, który także w kolejnym okresie programowania powinien być wspierany przy użyciu funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. W świetle wyników ewaluacji wydaje się jednak, że przyjęta w MRPO formuła pomocy dla tego typu projektów nie okazała się w pełni optymalna. 87

Rekomendacje: Rekomenduje się, aby Działanie 8.2 w obecnej formie nie było kontynuowane. Rozwiązaniem, które warto zamiast niego rozważyć, jest włączenie tego typu przedsięwzięć do osi sektorowych w taki sposób, aby współpraca międzynarodowa nie była celem samym w sobie, lecz wspierała osiąganie celów w projektach, w przypadku których usieciowienie może faktycznie przynieść wymierne efekty dla rozwoju regionu. Premiowanie współpracy regionalnej mogłoby polegać np. na przyznawaniu dodatkowych punktów na poziomie oceny merytorycznej wniosków o dofinansowanie lub na postawieniu formalnego wymogu włączenia zagranicznego partnera w realizację przedsięwzięcia Plan Ewaluacji MRPO na 2012 rok. Nazwa badania Ocena efektów interwencji wspierających rozwój Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego w ramach MRPO, z uwzględnieniem wniosków dla programu regionalnego na lata 2014-2020 Ocena efektów zastosowania mechanizmów komplementarności, koordynacji oraz wewnętrznej demarkacji interwencji wspieranych w ramach MRPO, w kontekście wniosków dla programu regionalnego na lata 2014-2020 Tabela 17. Lista badań ewaluacyjnych planowanych w 2012 roku Sposób realizacji ewaluacja zewnętrzna ewaluacja zewnętrzna Termin realizacji I-III kwartał 2012r. I-III kwartał 2012r. Cel badania: Opis zakresu badania a) ocena dotychczasowych efektów przedsięwzięć objętych wsparciem w ramach priorytetu 5. MRPO w kontekście zakładanego wpływu docelowego na realizację: celu operacyjnego i wskaźników osi priorytetowej 5 oraz celu głównego i celów szczegółowych określonych dla poszczególnych działań w ramach osi priorytetowej 5; b) ocena dotychczasowej interwencji na rzecz rozwoju KOM w osi priorytetowej 5 w kontekście pozostałych przedsięwzięć wspierających rozwój Krakowa, realizowanych w ramach MRPO poza zakresem tej osi priorytetowej; c) sformułowanie wniosków i rekomendacji dla programu regionalnego na lata 2014-2020 w zakresie terytorialnego różnicowania interwencji, w tym: optymalnych kierunków wsparcia / typów przedsięwzięć oraz efektywnej formuły/ instrumentów wsparcia. Cel badania: a) ocena skuteczności, zastosowanych w ramach mechanizmów służących: stymulowaniu wewnętrznej i zewnętrznej komplementarności: w kontekście potencjalnych typów projektów oraz faktycznie wspartych przedsięwzięć, zachowaniu wewnętrznej demarkacji: w kontekście potencjalnych typów projektów, sformułowaniu wniosków i rekomendacji dla nowego programu regionalnego w zakresie komplementarności, koordynacji oraz demarkacji uwzględniając: cele tematyczne określone w projekcie rozporządzenia określającego ogólne zasady funkcjonowania EFRR, EFS, FS, EFROW oraz EFMR, a także priorytety inwestycji ujęte w projektach rozporządzeń dotyczących EFRR, EFS i FS. 88

Ocena skuteczności zastosowania wybranych mechanizmów programowych wpływających na efekty wdrażania MRPO, w tym planów rozwoju uzdrowisk oraz planów rewitalizacji Ocena efektów działań informacyjnych, promocyjnych i szkoleniowych w ramach MRPO ewaluacja zewnętrzna ewaluacja zewnętrzna I-III kwartał 2012r. I-III kwartał 2012r. Źródło: Okresowy Plan Ewaluacji MRPO na rok 2012r. Cel badania: a) wykazanie czy i w jakim stopniu wprowadzenie etapu oceny dokumentów takich jak programy rewitalizacji oraz plany rozwoju uzdrowiska w ramach procedury wyboru projektów ubiegających się o wsparcie ze środków MRPO wpływa na jakość tych dokumentów oraz jakość projektów ostatecznie wybieranych do wsparcia w ramach konkursów przeprowadzonych dla Działania 6.1. Schemat A. Projekty realizowane w ramach programów rewitalizacji oraz Działania 3.1 Schemat B. Inwestycje w obiekty i infrastrukturę uzdrowiskową; b) ocena zasadności wprowadzenia metodyki tworzenia planu rewitalizacji oraz metodyki opracowania planu rozwoju uzdrowiska, jako podstaw formalnych oceny właściwych programów/planów przygotowywanych przez beneficjentów; Cel badania: a) ocena funkcjonowania systemu działań informacyjnych, promocyjnych oraz szkoleniowych realizowanych w ramach MRPO pod kątem uwzględniania zasad: integracji, koordynacji i komplementarności, a także ocena efektywności i skuteczności tego systemu; b) zbadanie czy działania informacyjne, promocyjne i szkoleniowe w ramach MRPO wpływają na zwiększenie świadomości mieszkańców Małopolski o funduszach europejskich; c) skonfrontowanie wyników badania z wynikami badania ewaluacyjnego pn. Ocena zintegrowanego systemu działań informacyjnych, promocyjnych oraz szkoleniowych w zakresie funduszy europejskich w Województwie Małopolskim, zrealizowanego w 2009 r. Wykorzystanie przez IZ MRPO rekomendacji z przeprowadzonych badań ewaluacyjnych w 2011 roku. Rekomendacje sformułowane w ramach wszystkich przeprowadzonych badań ocenia się jako użyteczne, przy czym za względu na charakter tych rekomendacji (strategiczne) oraz zaawansowany stan realizacji MRPO nie jest możliwe ich wykorzystanie w bieżącej perspektywie. W związku z tym przewiduje się, że poniższe rekomendacje uwzględnione zostaną w pracach nad programem regionalnym na lata 2014-2020 w zakresie dotyczącym programowania interwencji w odpowiednich obszarach tematycznych. Ocena wpływu projektów realizowanych w ramach osi priorytetowej 1. Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, Analiza strategiczna interwencji w kontekście uwarunkowań dotyczących nowej perspektywy strategicznej 2014-2020 w nowym okresie programowania większy nacisk należy położyć na rozbudowę infrastruktury badawczej. Wsparcie dla uczelni akademickich powinno zostać ograniczone do kierunków priorytetowych z punktu widzenia rozwoju gospodarczego, przy czym silniej niż dotychczas preferowane powinny być 89

inwestycje w infrastrukturę badawczo-rozwojową. Należy także podtrzymać wsparcie dla wyższych szkół zawodowych, jednak jako oddzielny komponent interwencji. Pomoc dla uczelni powinna być ściśle powiązana z oceną efektów wydatkowania środków wcześniej przez nie pozyskanych. należy kontynuować wsparcie dla szkół zawodowych tak, aby ich wyposażenie i programy kształcenia odpowiadały sytuacji obserwowanej na rynku pracy. Konstruując warunki udzielenia pomocy w nowym okresie programowania należy opracować standardowe metody badania popytu na absolwentów różnych kierunków kształcenia. w kontekście rozwoju e-usług, należy wskazać rosnące zapotrzebowanie na projekty kompleksowe o zasięgu co najmniej ponadlokalnym. Należy dalej wspierać rozwój e-usług w sektorze publicznym, przekazywaną pomoc należy jednak ograniczyć do projektów o jak najszerszym zasięgu oddziaływania. Decyzja o dalszych inwestycjach (i ich zakresie) w obszarze infrastruktury dostępowej powinna być uzależniona od budowy Małopolskiej Sieci Szerokopasmowej w bieżącej perspektywie finansowej. Ocena wpływu projektów realizowanych w ramach osi priorytetowej 4. Infrastruktura dla rozwoju gospodarczego w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Analiza strategiczna interwencji w kontekście uwarunkowań dotyczących nowej perspektywy strategicznej 2014-2020 w nowym okresie programowania konieczne jest ustalenie priorytetu wspierania budowy nowych dróg i obiektów, a także modernizacji o znacznym zakresie i skali. Należy odejść od wspierania małych zadań remontowych, które należy finansować z innych środków. konieczny jest wzrost alokacji na działania dotyczące transportu publicznego, a zwłaszcza na rozwój: pasażerskiego transportu kolejowego, komunikacji miejskiej, systemów zintegrowanych. należy dążyć do kreowania sieci SAG odpowiadających potrzebom rozwoju lokalnego i regionalnego, tzn. z uwzględnieniem zróżnicowanej atrakcyjności inwestycyjnej, potrzeb lokalnego rynku pracy i rozwoju gospodarczego (w tym innowacyjnego regionu). Ocena wpływu projektów realizowanych w ramach osi priorytetowej 7. Infrastruktura ochrony środowiska w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Analiza strategiczna interwencji osi priorytetowe 7. MRPO w kontekście uwarunkowań dotyczących nowej perspektywy strategicznej 2014-2020 analiza wpływu projektów realizowanych w obecnym okresie programowania pokazuję, iż wskazane jest podtrzymanie priorytetowego charakteru interwencji w tym obszarze oraz dalsze inwestowanie w gospodarkę wodno-ściekową w przyszłej perspektywie. W ogólnym bilansie oddziaływanie interwencji dobrze przyczynia się do realizacji postawionych celów. w założeniach programu regionalnego 2014-2020 wskazane jest rozważenie rozszerzenia zakresu interwencji o obszary dotyczące: ochrony przed hałasem i promieniowaniem, odpowiedniego planowania nowych inwestycji związanych z energetyką oraz infrastruktury komunikacyjnej w odniesieniu do terenów chronionych. Obecny zakres wsparcia w niewystarczający sposób zaspokaja potrzeby i zobowiązania w kwestii zwiększania wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz poprawy jakości powietrza, w związku z czym wsparcie w tym obszarze powinno zostać nadal utrzymane. 90

w założeniach programu regionalnego 2014-2020 wskazane jest podtrzymanie priorytetowego charakteru interwencji w zakresie zrównoważonej gospodarki odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem zidentyfikowanych słabszych obszarów realizowanych projektów, przede wszystkim dotyczących selektywnej zbiórki odpadów. zapotrzebowanie regionu na wszelkie działania w zakresie ochrony przed klęskami żywiołowymi pozostaje nadal bardzo wysokie. Interwencje podjęte w obecnym okresie programowania są niewystarczające w związku z czym projekty z zakresu przeciwdziałania i minimalizowania skutków klęsk żywiołowych powinny stanowić priorytetowe typy przedsięwzięć w założeniach programu regionalnego 2014-2020. Ocena wpływu projektów realizowanych w ramach osi priorytetowej 8. Współpraca międzyregionalna w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Badanie realizowane było w okresie kwiecień-lipiec 2011 r. Analiza strategiczna interwencji osi priorytetowe 8. MRPO w kontekście uwarunkowań dotyczących nowej perspektywy strategicznej 2014-2020 wsparcie promocji gospodarczej regionu powinno być w następnym okresie programowania kontynuowane. Należy zagwarantować finansowanie zarówno dla kampanii wizerunkowych, jak i działań polegających na stymulowaniu napływu BIZ oraz wspomaganiu małopolskich eksporterów. Ponieważ w nowej Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 promocja gospodarcza wpisana została jako element obszaru 1, warto rozważyć, czy dla projektów tego typu nie powinno się wyodrębnić dedykowanego im działania w nowym programie operacyjnym. Niewątpliwie powinno być także podtrzymane wsparcie dla przedsięwzięć promujących turystyczno-kulturalną ofertę regionu. W tym jednak przypadku należy gruntownie przemyśleć założenia interwencji, aby charakteryzowała się większą efektywnością niż w bieżącej perspektywie finansowej. Projekty polegające na realizacji eventów powinny mieć szansę na ubieganie się o dofinansowanie razem z innymi imprezami o charakterze kulturalnym, przy czym za udowodnienie wpływu na promocję regionu mogą być premiowanie dodatkowymi punktami w procedurze konkursowej. Zagadnienie współpracy międzynarodowej pozostaje obszarem, który także w kolejnym okresie programowania powinien być wspierany przy użyciu funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. W świetle wyników ewaluacji wydaje się jednak, że przyjęta w MRPO formuła pomocy dla tego typu projektów nie okazała się w pełni optymalna. Dlatego też rekomendujemy, aby Działanie 8.2 w obecnej formie nie było kontynuowane. Rozwiązaniem, które warto zamiast niego rozważyć, jest włączenie tego typu przedsięwzięć do osi sektorowych w taki sposób, aby współpraca międzynarodowa nie była celem samym w sobie, lecz wspierała osiąganie celów w projektach, w przypadku których usieciowienie może faktycznie przynieść wymierne efekty dla rozwoju regionu. 2.8 Krajowa rezerwa wykonania pomocy W oparciu o zapisy art. 50 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 Polska utworzyła Krajową Rezerwę Wykonania w ramach dostępnych środków strukturalnych na lata 2007 2013. Środki z rezerwy w wysokości 1,3 mld euro miały służyć wzmocnieniu właściwych programów operacyjnych po przeprowadzeniu oceny ich realizacji. W ramach przeprowadzonego przez MRR procesu przeglądu programów operacyjnych (mid - term review), KK NSRO podjął w dniu 9 lutego 2011 r., Uchwałę nr 53 w sprawie alokacji 91

dodatkowych środków wspólnotowych oraz realokacji. Zgodnie z uchwałą Województwo Małopolskie otrzymało w ramach Krajowej Rezerwy Wykonania dodatkowe środki w wysokości 39 386 870 euro (178 304 360,49 PLN). Poza wsparciem ze środków KRW, alokacja MRPO uległa zwiększeniu o środki dostosowania technicznego w ramach regionalnych programów operacyjnych o kwotę 11 690 364 euro (52 922 277,83 PLN) oraz na niwelowanie skutków powodzi o kwotę środków z EFRR - 14 511 586 euro (65 693 949,82 PLN). Tabela 18. Podział środków Krajowej Rezerwy Wykonania oraz dostosowania technicznego w ramach MRPO Źródło środków Kwota środków otrzymanych z KRW oraz dostosowania technicznego (EFRR) w euro Działanie/obszar na który będą alokowane środki RAZEM: KRW + dostosowanie techniczne RPO + dostosowanie techniczne powódź Krajowa Rezerwa Wykonania Środki z dostosowania technicznego 39 386 870 11 690 364 Działanie 2.2 [Wsparcie komercjalizacji badań naukowych] Działanie 4.1 [Drogi o znaczeniu regionalnym] Działanie 4.2 [Promowanie czystego transportu miejskiego) Działanie 5.1 [ Małopolskie Laboratorium Budownictwa Pasywnego, Politechnika Krakowska] Działanie 7.2 [Zbudowanie zintegrowanego systemu pozyskiwania i dystrybucji energii powstałej ze źródeł odnawialnych na terenie III kampusu UJ - etap II, Uniwersytet Jagielloński] Działanie 7.2 [Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii] Działanie 9.3 [Wsparcie przygotowania dokumentacji na potrzeby aplikowania o środki z Unii Europejskiej] Działanie 9.3 [Wsparcie przygotowania dokumentacji na potrzeby aplikowania o środki z Unii Kwota EFRR (w euro) 65 588 820 Kategoria interwencji Strategia Lizbońska 3 000 000 7 TAK 19 000 000 23 NIE 8 500 000 52 TAK 3 500 000 2 TAK 2 000 000 43 TAK 3 000 000 40 TAK 386 870 85 NIE 7 000 000 85 NIE 92

Europejskiej] Działanie 6.4 [Inwestycje w infrastrukturę służąca zapewnieniu opieki nad dziećmi do lat 3] 4 690 364 8 TAK Środki z dostosowania technicznego - likwidacja skutków powodzi 14 511 586 Działanie 6.2C [Projekty powodziowe na terenie województwa małopolskiego realizowane w ramach MRPO (środki zostaną przeznaczone na realizację projektów likwidujących skutki powodzi w 5 małopolskich gminach: Limanowa, Lanckorona, Szczucin, Szczurowa, Wietrzychowice)]. Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentów programowych 14 511 586 61 NIE W opinii IZ MRPO obszary zarekomendowane do objęcia dodatkowym wsparciem ze środków finansowych obejmują dziedziny, które gwarantują pozytywne efekty interwencji, a jednocześnie w pełni wpisują się w cele programu i dają pewność ich pełniejszej realizacji. Co więcej, stanowią one próbę przemyślanego podejścia na rzecz efektywnego podziału dodatkowych środków, tak aby nadać pierwszeństwo przedsięwzięciom wymagającym wysokich nakładów finansowych, ale jednocześnie pozwalających ponadstandardowo odpowiedzieć na potrzeby i rysujące się przed regionem wyzwania. Wśród głównych celów oraz przesłanek dla wypracowanej przez IZ MRPO propozycji podziału środków KRW oraz DT wskazać należy: osiągnięcie zakładanych celów programu w możliwie najbardziej efektywny sposób, wyjście naprzeciw prognozowanym trendom demograficznym oraz towarzyszącym im wyzwaniom społeczno-gospodarczym, wykorzystując przy tym narzędzia które mogą wywołać pozytywny efekt ekonomiczny i rozwojowy dla regionu, nowe technologie energetyczne, jako jedno z kluczowych wyzwań i szans dla gospodarki regionu, a także impuls dla budowy gospodarki niskoemisyjnej, tworzenie warunków infrastrukturalnych dla atrakcyjności inwestycyjnej. Wszystkie omawiane propozycje alokacji dodatkowych środków z KRW oraz DT wpisują się w cele i priorytety nakreślone przez obowiązującą Strategię Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011 2020, a także wychodzą naprzeciw priorytetom Strategii na rzecz inteligentnego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Europa 2020. Podstawy formalno-prawne wprowadzania zmian w RPO stanowią: Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999, (Dz.U.UE.L.06.210.25 z poźn. zm.); Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z roku 2009 Nr 84, poz. 712, t.j. z późni. zm.); Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego dotyczące dokonywania przeglądu i renegocjacji z Komisją Europejską programów operacyjnych w ramach NSRO na lata 2007-2013, określające procedurę renegocjacji programów operacyjnych. 93

Wśród dokumentów wpływających na kształt przyjętych założeń dla ukierunkowania proponowanych zmian wskazać należy również Uchwałę Nr 35 KK NSRO z dnia 7 grudnia 2009 r. w sprawie przyjęcia Metodologii podziału krajowej rezerwy wykonania w ramach krajowych oraz regionalnych programów operacyjnych oraz dokument opracowany przez MRR pn. Ukierunkowanie środków wspólnotowych w ramach krajowych i regionalnych programów operacyjnych (guidance paper). Punkt wyjścia dla IZ MRPO w procesie identyfikacji niezbędnych zmian zapisów programu stanowiły ponadto: wewnętrzne analizy IZ, uwzględniające potrzeby rozwojowe regionu oraz pojawiające się wyzwania społeczno-gospodarcze, rekomendacje zawarte w przeprowadzonych badaniach ewaluacyjnych, doświadczenia zdobywane w toku wdrażania programu operacyjnego, zainteresowanie organizowanymi konkursami oraz jakość proponowanych projektów, głosy opinii publicznej, zarówno w postaci wniosków zgłaszanych w kierowanej do IZ korespondencji, jak i uzyskanych w procesie przeprowadzonych konsultacji społecznych propozycji zmian zapisów MRPO, wstępne plany dotyczące zoptymalizowania rozwiązań organizacyjnych dla potrzeb wdrażania regionalnego programu/programów przyszłej perspektywy finansowej polityki spójności UE, doświadczenia i wnioski płynące w toku prowadzonych obecnie prac nad aktualizacją Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego, zmiany dokonujące się w otoczeniu formalno-prawnym. Istotnym i bogatym źródłem wiedzy oraz informacji wykorzystanym przez IZ MRPO w toku podejmowania decyzji były wyniki prac analitycznych prowadzonych m.in. w ramach projektu PEOPLE Innowacje dla zmian społecznych, realizowanego w ramach programu Współpracy Międzyregionalnej Interreg IVC, w tym z opracowania pt. Wyzwania Małopolski w kontekście starzenia się społeczeństwa. Podejście strategiczne. W pracach uwzględniono również zapisy kluczowych dokumentów strategicznych. W tym zakresie celem IZ MRPO stało się zapewnienie spójności z wizją i celami rozwoju określonymi w dokumentach strategicznych zarówno krajowych jak i unijnych, a także kierunki myślenia o rozwoju UE wynikające ze Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu - Europa 2020. W zapisach programu uwzględniono również odwołanie do celów (priorytetów) Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. Wśród kluczowych dokumentów, których rekomendacje uwzględniano w toku prac nad modyfikacją zapisów programu operacyjnego wskazać należy również raport pt. Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Zidentyfikowane w toku prac IZ propozycje zmian zapisów MRPO obejmują następujące grupy i kategorie: modyfikacje dostosowujące zapisy programu do zmian systemowych wprowadzonych ustawą o finansach publicznych z dnia 27.08.2009 r., zawierającej nowe regulacje dotyczące systemu wdrażania programów operacyjnych realizowanych z udziałem środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, modyfikacje zapisów odnoszących się do katalogu głównych grup potencjalnych beneficjentów osi priorytetowych: 1. Warunki dla społeczeństwa opartego na wiedzy dodanie do listy Beneficjentów administracji rządowej, 2. Gospodarka regionalnej szansy dodanie do listy Beneficjentów przedsiębiorców wyłącznie w zakresie zwrotnych instrumentów wsparcia, 3. Turystyka i przemysł kulturowy - dodanie do listy Beneficjentów jednostek sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, 5. Krakowski Obszar Metropolitalny - dodanie do listy Beneficjentów organizacje pozarządowe oraz 94

6. Spójność wewnątrzregionalna - dodanie do listy Beneficjentów przedsiębiorców (w zakresie inwestycji w obiekty infrastruktury służącej zapewnieniu opieki dzieciom do lat 3), w tym również doprecyzowanie istniejących już zapisów, mające na celu zapewnienie jednolitego i jednoznacznego definiowania danej kategorii beneficjenta; wprowadzenie odwołania do celów (priorytetów) wyznaczanych przez Strategię na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu - Europa 2020 oraz Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego; wprowadzenie zapisów doprecyzowujących odniesienia do strategii rozwoju regionu, w związku z dokonaną aktualizacją strategii i przyjęciem przez SWM w dniu 26 września 2011r. Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020; dopuszczenie stosowania cross-financingu w zakresie specjalistycznych szkoleń pracowników MŚP, przy realizacji projektów inwestycyjnych oraz usunięcie wyłączenia dla sektora bankowego przy zwrotnych instrumentach wsparcia MŚP w ramach 2. osi priorytetowej Gospodarka regionalnej szansy; wprowadzenie możliwości wsparcia w ramach 5. osi priorytetowej Krakowski Obszar Metropolitalny projektów o wysokim poziomie innowacyjności realizowanych częściowo poza obszarem KOM - wyłącznie dla projektów realizowanych w formule partnerstwa z podmiotem z obszaru KOM; modyfikacja zapisów 6. osi priorytetowej Spójność wewnątrzregionalna umożliwiająca wspieranie projektów z zakresu infrastruktury służącej zapewnieniu opieki dzieciom do lat 3; modyfikacje doprecyzowujące zapisy 6. osi priorytetowej Spójność wewnątrzregionalna, pod kątem projektów likwidujących skutki działania żywiołów; rozszerzenie możliwości wsparcia w ramach 9. osi priorytetowej na działania wspomagające przygotowanie potencjalnych beneficjentów do przyszłych interwencji strukturalnych; wprowadzenie zapisów dopuszczających możliwość zmiany systemu realizacji programu w związku z rozwiązaniami organizacyjnymi wprowadzanymi dla nowej perspektywy finansowej polityki spójności Unii Europejskiej po roku 2013, w szczególności poprzez przekazanie części lub całości zadań związanych z wdrażaniem i/lub zarządzaniem MRPO na lata 2007-2013 do wyodrębnionej jednostki; modyfikacje tabel dotyczących szacunkowego planu finansowego programu, w konsekwencji włączenia środków pochodzących z podziału KRW oraz dostosowania technicznego. Poza zmianami wynikającymi bezpośrednio z podziału KRW i DT dokonano również korekt w kwotach przypadających na niektóre kategorie interwencji w tabelach nr 8. oraz 11., wynikających z konieczności przesunięcia części środków pomiędzy kategoriami interwencji w ramach osi priorytetowych: 7. Infrastruktura ochrony środowiska oraz 3. Turystyka i przemysł kulturowy; wprowadzenie indykatywnego wykazu zidentyfikowanych obecnie projektów dużych oraz potencjalnych projektów dużych: Centrum Kongresowe (Rondo Grunwaldzkie oraz Małopolska Sieć Szerokopasmowa), weryfikację wskaźników MRPO dokonaną w oparciu o przeprowadzone badania i analizy ewaluacyjne oraz aktualne wewnętrzne analizy prowadzone przez IZ, obejmujące: uzupełnienie szacowanych wartości docelowych wskaźników dla 2013 roku w przypadku wskaźników, które nie zostały określone na etapie tworzenia programu 95

(w ramach 1. osi priorytetowej wskaźnik produktu Liczba usług publicznych oferowanych on-line, 4 osi priorytetowej wskaźnik rezultatu Oszczędność czasu na nowych i zrekonstruowanych drogach w przewozach pasażerskich i towarowych oraz Oszczędność czasu na nowych i zrekonstruowanych liniach kolejowych w przewozach pasażerskich i towarowych 5. osi priorytetowej wskaźnik rezultatu Oszczędność czasu na nowych i zrekonstruowanych drogach w przewozach pasażerskich i towarowych, 6. osi priorytetowej Potencjalna liczba specjalistycznych badań medycznych przeprowadzonych sprzętem zakupionym w wyniku realizacji projektów, uzupełnienie szacowanych wartości docelowych wskaźników dla 2013 roku w przypadku wskaźnika, dla, które nie zostały określone wartości na etapie tworzenia programu dla wskaźnik kontekstowego Regionalny PKB na 1 mieszkańca w parytecie siły nabywczej jako procent średniej UE (UE=27), zmianę docelowych wartości wybranych wskaźników dla 2013 roku, w ramach poszczególnych osi priorytetowych 1. osi priorytetowej dla wskaźnika produktu Długość wybudowanej/rozbudowanej/zmodernizowanej sieci Internetu szerokopasmowego, wskaźnika rezultatu Liczba osób, które uzyskały dostęp do Internetu szerokopasmowego, w tym na obszarach wiejskich, wskaźnika oddziaływania Odsetek ludności z wyższym wykształceniem, 2. osi priorytetowej wskaźnik rezultatu Liczba utworzonych miejsc pracy (brutto, zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin, w podziale na płeć), wskaźnik oddziaływania Liczba mikroprzedsiębiorstw, które w wyniku wsparcia stały się małymi przedsiębiorstwami, 4. osi priorytetowej wskaźnik produktu Długość nowych dróg: drogi regionalne, drogi lokalne, 5.osi priorytetowej wskaźnik produktu Liczba projektów z zakresu ochrony zdrowia na terenie Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, wskaźnik oddziaływania Liczba turystów odwiedzających Kraków, 6. osi priorytetowej wskaźnik produktu Powierzchnia obszarów poddanych rewitalizacji w tym na obszarach miejskich i wiejskich, wskaźnik rezultatu Liczba osób korzystających z infrastruktury społecznej, wskaźnik oddziaływania Zmniejszenie dysproporcji dochodów własnych gmin (na 1 mieszkańca), 7. osi priorytetowej wskaźniki produktu Liczba projektów mających na celu poprawę jakości powietrza, Moc zainstalowana energii ze źródeł odnawialnych, 9. oś priorytetowa wskaźnik produktu Liczba utworzonych miejsc pracy finansowanych ze środków programu (wyłącznie umowy o pracę) oraz wskaźnika celu głównego Liczna utworzonych miejsca pracy brutto, w tym dla mężczyzn/kobiet zmianę typu wskaźnika - rezultat na produkt/produkt na rezultat, doprecyzowanie nazwy wskaźnika, zmianę jednostki miary, źródła danych/częstotliwości pomiaru dla wybranych wskaźników, zastosowanie zapisów pełnych wartości wskaźników (bez stosowania skrótów: tys., mln), usunięcie/zastąpienie wskaźnika innym proponowanym wskaźnikiem, dodanie nowych wskaźników np. w ramach 7. osi priorytetowej wskaźnik produktu Długość wybudowane/zmodernizowanej sieci kanalizacji sanitarnej, Długość wybudowane/zmodernizowanej sieci wodociągowej, Liczba projektów z zakresu energii odnawialnej czy 8. osi priorytetowej wskaźnik rezultatu Liczba uczestników imprez/wydarzeń/kampanii promujących region lub uczestników badań marketingowych, 96

modyfikacje o charakterze porządkującym, w tym: uporządkowanie zapisów dotyczących komplementarności pomiędzy MRPO, a krajowymi programami operacyjnymi, Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich, Programem Operacyjnym Zrównoważony Rozwój Sektora Rybołówstwa i Nadbrzeżnych Obszarów Rybackich na lata 2007-2013 oraz programami Europejskiej Współpracy Terytorialnej, modyfikacje porządkujące, będące konsekwencją organizacji systemu wdrażania MRPO oraz zadań instytucji (podmiotów) zaangażowanych w szeroko rozumiane wdrażanie RPO, w tym m.in. aktualizacja zapisów odnoszących się do zadań Instytucji Certyfikującej, systemu sprawozdawczości, systemu kontroli, zadań IP II, konstrukcji systemu informatycznego, systemu doradztwa dla beneficjentów - z uwzględnieniem doradztwa środowiskowego, wprowadzenie formułek promulgacyjnych dla przywoływanych aktów prawnych, uporządkowaniem stosowanego nazewnictwa, numeracji, interpunkcji, usunięciem powtórzeń. IZ MRPO, włączając do programu dodatkową pulę alokacji w wysokości 65,59 mln euro, miała na uwadze efektywne rozdysponowanie tych środków i jak najpełniejszą realizację celów MRPO w tym celu dokonała analizy obszarów, które powinny zostać zasilone dodatkowym wsparciem w ramach MRPO. Podstawowym założeniem było skierowanie środków na kategorie interwencji, określone w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz.U.UE.L.06.210.25 z późn. zm.), stanowiące katalog kategorii służących realizacji Strategii Lizbońskiej. Dodatkowe wsparcie ukierunkowano na działania w zakresie promowania czystego transportu miejskiego, infrastruktury badawczo-rozwojowej, projekty wspierające innowacyjność MŚP oraz projekty podnoszące efektywność energetyczną, poprzez wykorzystywanie czystych technologii energetycznych. Mając na uwadze potrzeby oraz wyzwania stojące przed regionem w perspektywie średnio- i długookresowej, a także przygotowanie kluczowych inwestycji w skali regionu, dodatkowe środki skierowano również na: regionalną infrastrukturę drogową (bez możliwości wsparcia dróg o charakterze lokalnym) oraz infrastrukturę służącą zapewnieniu opieki dzieciom do lat 3. Na bazie wyzwań demograficznych rysujących się przed Małopolską, podjęto próbę przygotowania regionu do dokonujących się zmian, mając przy tym na uwadze zapisy Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu - Europa 2020, a w szczególności zapisy odnoszące się do priorytetu 3., wskazującego rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu, jako jeden z nadrzędnych celów UE. Wyjście naprzeciw wspomnianym wyzwaniom a jednocześnie celom strategii Europa 2020 stanowi ukierunkowanie części dodatkowych środków MRPO na infrastrukturę, której celem jest zwiększanie dostępności opieki nad dziećmi do lat 3. Ponadto, IZ MRPO korzystając z dotychczasowych doświadczeń zdecydowała o przeznaczeniu dodatkowych środków na wsparcie potencjalnych beneficjentów funduszy strukturalnych w zakresie przygotowywanych przez nich dokumentów niezbędnych do ubiegania się o dofinansowanie ze środków unijnych (w tym doradztwo w zakresie zamówień publicznych), co przyczyni się do wydatnej poprawy jakości i szybkości ich wydatkowania. W toku prac nad identyfikacją modyfikacji zapisów programu oraz prowadzonymi przygotowaniami do jego renegocjacji z KE IZ MRPO podjęła decyzję o zaprezentowaniu opinii publicznej wypracowanych propozycji zmian. W dniach od 9 do 23 lutego 2011 r., przeprowadzone zostały, za pośrednictwem stron internetowych Województwa Małopolskiego (www.fundusze.malopolska.pl oraz www.malopolskie.pl), konsultacje społeczne, którym poddano propozycje zmian w zapisach MRPO oraz podziału środków pochodzących z krajowej rezerwy wykonania i dostosowania technicznego. Do udziału 97

w konsultacjach zaproszeni zostali wszyscy zainteresowani, którzy tradycyjną drogą pocztową, drogą elektroniczną oraz faksem mogli zgłosić swoje opinie i uwagi. W ramach prowadzonych konsultacji społecznych zorganizowane zostało w dniu 16 lutego 2011 r. posiedzenie Komitetu Monitorującego MRPO, poświęcone m.in. prezentacji, proponowanego podejścia do prac nad zmianami zapisów MRPO oraz zidentyfikowanych modyfikacji zapisów wraz z propozycją podziału dodatkowych środków, które zasilą MRPO. Natomiast w dniu 21 lutego 2011 r. w Centrum Kongresowym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie odbyło się spotkanie z przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego z terenu Małopolski, zorganizowane wspólnie przez Marszałka Województwa Małopolskiego oraz Wojewodę Małopolskiego, w trakcie którego zaprezentowano m.in. kierunki zmian MRPO oraz propozycję podziału dodatkowych środków, wraz z informacją o prowadzonych konsultacjach społecznych i możliwością zgłaszania uwag. 3. Realizacja w podziale na priorytety, postęp wdrażania program wg. priorytetów/osi. 1. OŚ PRIORYTETOWA WARUNKI DLA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA OPARTEGO NA WIEDZY Celem operacyjnym 1 osi priorytetowej jest poprawa dostępu do edukacji oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego. W ramach osi priorytetowej udzielane jest dofinansowanie przedsięwzięć w dwóch głównych obszarach tj. inwestycje: w infrastrukturę szkolnictwa wyższego i kształcenia ustawicznego, w infrastrukturę i technologie służące rozwojowi społeczeństwa informacyjnego. Na realizację zadań z zakresu warunków dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy przeznaczono w ramach środków UE 162 841 230 euro (737 182 248,21 PLN), co stanowi 11,5% alokacji na lata 2007-2013. W ramach przedmiotowej osi zaplanowano realizację projektów w ramach 2 Działań: Działanie 1.1 Poprawa jakości usług edukacyjnych - 95 098 054,00 euro (430 508 890 458 PLN), co stanowi 58,4% alokacji w ramach osi priorytetowej, Działanie 1.2 Rozwój społeczeństwa informacyjnego 67 743 176,00 euro (306 673 357 752 PLN), co stanowi 41,6% alokacji w ramach osi priorytetowej. W ramach przedmiotowej osi przewidziano wybór projektów do dofinansowania w ramach procedury konkursowej oraz poprzez wybór z listy projektów kluczowych. Przeprowadzone dla przedmiotowej osi konkursy w 2011 roku i od uruchomienia Programu Od uruchomienia programu w ramach osi priorytetowej ogłoszono 3 konkursy. W 2011 roku nie przeprowadzono żadnych naborów. Na konkursy ogłoszone w ramach 1 osi priorytetowej od uruchomienia programu przeznaczono kwotę alokacji w ramach środków z EFRR w wysokości 55 682 470,00 euro (252 074 541,69 PLN), co stanowi 34,2% alokacji w ramach osi. Od uruchomienia programu w ramach konkursów MRPO zatwierdzono do dofinansowania 104 wniosków o dofinansowanie na kwotę środków z EFRR - 54 476 563,61 euro (246 615 403,45 PLN), w wyniku zakończonych konkursów podpisano 104 umów o dofinansowanie na wartość dofinansowania z EFRR 50 473 470,92 euro (228 493 402,86 PLN), co stanowi 74,6% alokacji przeznaczonej na oś priorytetową. 98

Postęp finansowy dla osi w 2011 r. i od uruchomienia Programu Wykres 15. Postęp w realizacji 1. osi priorytetowej. Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) W 2011 roku w ramach osi priorytetowej podpisano 7 umów o dofinansowanie, z tego największą ilość umów podpisano w ramach Działania 1.2 Rozwój społeczeństwa informacyjnego (4 umowy). W okresie sprawozdawczym zakończyło się 5 projektów, wszystkie zakończone projekty dotyczyły wsparcia infrastruktury kształcenia ustawicznego i wyższego. Od uruchomienia programu w ramach osi priorytetowej podpisano 116 umów o dofinansowanie, z tego największą liczbę podpisano w ramach Działania 1.1A Rozwój infrastruktury dydaktycznej szkolnictwa wyższego (34 umowy). Od uruchomienia programu zakończyło się 6 projektów, wszystkie projekty dotyczyły wsparcia infrastruktury kształcenia ustawicznego i wyższego. W stosunku do 2010 roku nastąpił postęp w realizacji przedmiotowej osi zarówno pod kątem liczby podpisanych umów o 8,2%, jak i coraz większej liczby projektów (5 projektów), które zostały już zakończone o 5,0%. W stosunku do dostępnej alokacji w ramach osi priorytetowej wartość zakontraktowanych środków z EFRR od uruchomienia programu (stan na 31.12.2011 r.), wyniosła 74,6%, wobec 79,5% na 31.12.2010 roku. Spadek zaangażowania środków w przedmiotowej osi w stosunku do dostępnej alokacji spowodowany jest wysokim kursem euro, według którego dokonano przeliczeń. 99

Wykres 16. Postęp finansowy w realizacji 1. osi priorytetowej od uruchomienia programu (środki UE)* * dane dot. złożonych oraz zatwierdzonych wniosków o dofinansowanie odnoszą się do wartości dofinansowanie ogółem, dla wniosków o płatność wartość dofinansowania ze środków UE przedstawiona z pomniejszeniem kwot wycofanych i odzyskanych Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI SIMIK 07-13 W 2011 roku wartość podpisanych umów ze środków EFRR w ramach przedmiotowej osi wyniosła 13 548 442,85 euro (61 333 800,78 PLN) i stanowiła 6,0% wartości dofinansowania ze środków EFRR w ramach wszystkich zakontraktowanych umów w ramach przedmiotowej osi. W ramach przedmiotowej osi w 2011 roku we wnioskach o płatność Beneficjenci wykazali kwotę wydatków odpowiadającej środkom UE w kwocie 12 124 150,88 euro ( 54 886 031,07 PLN), co stanowi 7,4 % alokacji na lata 2007-2013 dla osi priorytetowej. Od uruchomienia programu wartość podpisanych umów ze środków EFRR w ramach przedmiotowej osi priorytetowej wyniosła 121 413 075,34 euro (549 636 992,07 PLN) i stanowiła 12,5% wartości dofinansowania ze środków EFRR w ramach wszystkich zakontraktowanych umów od uruchomienia dla MRPO. Od uruchomienia programu we wnioskach o płatność Beneficjenci wykazali kwotę wydatków odpowiadającej środkom UE w kwocie 34 268 871,53 euro (155 135 181,45 PLN), co stanowi 21,0 % alokacji na lata 2007-2013 dla osi priorytetowej. Od uruchomienia MRPO zakończyło się 6 projektów, co stanowi 5,2% realizacji wszystkich projektów, w tym: W ramach Działania 1.1 Poprawa jakości usług edukacyjnych- 4 projekty, W ramach Działania 1.2 Rozwój społeczeństwa informacyjnego- 2 projekty Realizacja projektów kluczowych W ramach osi priorytetowej zaplanowano realizację 17 projektów kluczowych, na kwotę dofinansowania 108 409 647 euro (490 770 471,97 PLN). W ramach Działania 1.1 Schemat A na liście znajduje się 7 projektów wszystkie w trakcie realizacji Schemat B na liście znajdują się 3 projekty w trakcie realizacji 100

W ramach Działania 1.2 na liście znajduje się 7 projektów: 6 jest w trakcie realizacji 1 Małopolska Sieć Szerokopasmowa -pre-notyfikacja projektu w Komisji Europejskiej Projekt po przeglądzie śródokresowym w programie został zidentyfikowany jako potencjalnie duży projekt. Szczegółowo postęp realizacji projektu został opisany w Rozdziale 5. dotyczącym dużych projektów realizowanych w ramach MRPO. Szczegółowy wykaz projektów kluczowych wraz z przyczynami wyboru ich na listę projektów kluczowych dla województwa małopolskiego oraz opisem postępów w ich realizacji znajduje się w Załączniku IX - Tabela 9. Lista projektów indywidualnych planowanych do realizacji/realizowanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz w Rozdziale 2.1.6.2 Postęp finansowy i rzeczowy. Obecnie nie istnieje zagrożenie dla niezrealizowania projektów, gdyż przewidywany termin zakończenia projektów wypada na 2013 rok, z wyjątkiem jednego planowanego do zakończenia na 2014 rok. Rozkład projektów w ramach osi wg. typów Beneficjentów Wykres 17. Typy Beneficjentów zaangażowanych w realizację 1. osi Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) Od uruchomienia programu do końca 2011 roku w ramach osi priorytetowej największe zaangażowanie w realizację 1 osi priorytetowej wykazywały jednostki samorządu terytorialnego (59 projektów z 116 podpisanych umów od uruchomienia programu) i szkoły wyższe (40 projektów). Związane jest to ze specyfiką projektów inwestycyjnych w infrastrukturę szkolnictwa wyższego i ustawicznego oraz infrastrukturę i technologie służące rozwojowi społeczeństwa informacyjnego, gdyż należy pamiętać, iż zdecydowana większość uczelni i szkół wyższych, będących beneficjentami działania jest zlokalizowana na terenach miejskich. 101

Rozkład przestrzenny projektów w osi. Mapa 2. Stan realizacji 1. osi priorytetowej wg powiatów (liczba i wartość zawartych umów o dofinansowanie ze środków UE) (według miejsca realizacji projektu) Miechowski Olkuski Proszowicki Krakowski Dąbrowski Olkuski Krakowski Miechowski Proszowicki Dąbrowski Chrzanowski Oświęcimski m. Kraków Wielicki Brzeski Bocheński m.tarnów Chrzanowski Oświęcimski m. Kraków Wielicki Brzeski Bocheński m.tarnów Wadowicki Tarnowski Wadowicki Tarnowski Myślenicki Myślenicki Suski Limanowski Suski Limanowski m. Nowy Sącz Gorlicki m. Nowy Sącz Gorlicki Nowotarski Nowosądecki Nowotarski Nowosądecki Liczba projektów 0-3 3-7 7-54 Tatrzański Wartość dofinansowania UE w mln euro 0-0.7 0.7-1.1 1.1-8.0 8.0-144.0 Tatrzański na potrzeby sprawozdania projekty horyzontalne przypisane zostały do powiatów na terenie, których są realizowane. Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) W ramach 1 osi priorytetowej większość projektów jest realizowana na obszarach miejskich (64 projekty) to stanowi 55,2%. Pozostałe 52 projekty, stanowiące 44,8% realizowanych jest na obszarach wiejskich. Przewaga projektów na obszarach miejskich spowodowana jest m.in. specyfiką projektów związaną z inwestycjami w infrastrukturę szkolnictwa wyższego i ustawicznego oraz infrastrukturę i technologie służące rozwojowi społeczeństwa informacyjnego. Zdecydowana większość uczelni i szkół wyższych, będących beneficjentami działania 1.1., zlokalizowana jest na terenach miejskich. W ramach osi priorytetowej IZ nie zidentyfikowała obszarów defaworyzowanych. Dokonując dalszej analizy, np. wyżej zaprezentowanych map, należy stwierdzić, że od uruchomienia programu do końca 2011 r. najwięcej projektów realizowano w: mieście Kraków (54 projekty), co stanowiło 46,5% wszystkich projektów, dla których zawarto umowy w ramach danej osi. Wiodący typ projektów, w tym mieście, stanowią projekty związane poprawą warunków kształcenia, powiecie nowotarskim (9 projektów), co stanowiło 7,7% wszystkich projektów, dla których zawarto umowy w ramach danej osi. Wiodący typ projektów stanową inwestycji w technologie służące rozwojowi społeczeństwa informacyjnego dla mniejszych gmin powiatu nowotarskiego; w mieście Tarnów i powiecie oświęcimskim (po 7 projektów), co stanowiło 6,0% wszystkich projektów, dla których zawarto umowy w ramach danej osi. Wiodący typ projektów stanowią projekty związane poprawą warunków kształcenia oraz rozwój Tarnowa w zakresie inwestycji w technologie służące rozwojowi społeczeństwa informacyjnego; W ramach 1 osi priorytetowej realizowanych jest 13 projektów horyzontalnych, które swoim zasięgiem obejmują obszar więcej niż jednego powiatu. 102

Tabela.19. Realizacja działań w ramach.1 osi priorytetowej z podziałem na kategorie interwencji/obszary wsparcia od uruchomienia programu Działanie/ obszar wsparcia Kategoria interwencji Liczba umów Wartość zakontraktowanych umów ze środków EFRR (w euro) 1. oś priorytetowa Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość (kat.01-09) 116 7 121 413 075,34 (549 636 992,07PLN) 16 534 778,19 (74 852 940,88 PLN) 1.1 Poprawa jakości usług edukacyjnych 2 Infrastruktura B+RT ( w tym wyposażenie w sprzęt, oprzyrządowanie i szybkie sieci informatyczne łączące ośrodki badawcze) oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych 7 16 534 778,19 (74 852 940,88 PLN) Społeczeństwo informacyjne (kat. 10-15) 62 1.2 Rozwój społeczeństwa informacyjnego 1.2 Rozwój społeczeństwa informacyjnego 11 Technologie informacyjne i komunikacyjne (dostęp, bezpieczeństwo, interoperacyjność, zapobieganie zagrożeniom, badania, innowacje, treści cyfrowe, itp.) 13 Usługi i aplikacje dla obywateli (e-zdrowie, e- administracja, e-edukacja, e- integracja, itp.) Inwestycje w infrastrukturę społeczną (kat. 75-79) 47 28 34 36 775 136,59 (166 481 043,36 PLN) 25 451 254,31 (115 217 828,26 PLN) 11 323 882,28 (51 263 215,10 PLN) 68 103 160,55 (549 636 992,07 PLN) 1.1 Poprawa jakości usług edukacyjnych 75 Infrastruktura systemu oświaty 47 68 103 160,55 (549 636 992,07 PLN) Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) Najwyższy procent zakontraktowanych środków z EFRR w ramach 1 osi priorytetowej odnotowano w obszarze wsparcia, jakim jest poprawa jakości usług edukacyjnych, gdzie wsparcie stanowi 69,7% ogólnej wartości podpisanych umów w ramach osi, w następnej kolejności jest obszar rozwój społeczeństwa informacyjnego, gdzie wsparcie stanowi 30,3 % ogólnej wartości podpisanych umów w ramach osi. W województwie małopolskim, komplementarne do 1 osi priorytetowej są projekty realizowane przy wsparciu z programów krajowych PO KL, PO IG i PO IŚ. Wartość realizowanych, projektów w ramach tych programów, 524 413 822,71 euro (2 374 021 375,40 PLN), z czego : w ramach PO KL wynosi 397 065 408,49 euro (1 797 515 104,23 PLN). Do szczególnie istotnych projektów należy zaliczyć np.: budowę bazy dydaktycznej dla tzw. kierunków zamawianych (inwestycje Politechniki Krakowskiej i Uniwersytetu Rolniczego, w ramach PO IG wynosi 110 847 048,55 euro (501 804 588,78 PLN). Do szczególnie istotnych projektów należy zaliczyć np.: budowę i modernizację Stacji Górskiej w Ochotnicy Górnej (inwestycja Uniwersytetu Jagiellońskiego) 103

w ramach PO IŚ wynosi 16 501 365,67 euro (74 701 682,39 PLN). Do szczególnie istotnych projektów należy zaliczyć np.: budowę i wyposażenie laboratorium bionanotechnologi i biodiagnostyki Akademii Górniczo-Hutniczej, Rozkład projektów w ramach osi wg. sektorów gospodarki Analizując rozkład projektów dla przedmiotowej osi w podziale na sektory gospodarki (w oparciu o klasyfikację PKD 2007), to 46,5% środków w ramach osi trafia do sektora edukacji, 32,8% do sektora administracji publicznej. Pozostałe 20,7% nie są przypisane do żadnego sektora są to projekty z zakresu usług i aplikacji dla obywateli (np. e-zdrowie, e-administracja itp.) oraz projekty z zakresu technologii informacyjnych i komunikacyjnych (np. dostęp, bezpieczeństwo itp.) Analiza jakościowa osi 2 Wykres 18. Postęp w realizacji Działań w ramach 1. osi priorytetowej Źródło: opracowanie własne na podstawie KSI (SIMIK 07-13) Największy poziom zakontraktowania środków z EFRR od uruchomienia MRPO odnotowano w ramach Działania 1.1 Poprawa jakości usług edukacyjnych - 89,0% w stosunku do alokacji na działanie. Zakontraktowanie środków z EFRR od uruchomienia programu w ramach Działania 1.2 Rozwój społeczeństwa informacyjnego wyniosło 54,3% alokacji przeznaczonej na działanie. Poprawa jakości usług edukacyjnych - Działanie 1.1 W wyniku analizy SWOT przeprowadzonej na etapie programowania ustalono, że jedną ze słabych stron województwa małopolskiego jest niski poziom wykształcenia ludności zamieszkującej obszary wiejskie, dlatego głównym celem działania jest poprawa dostępu do bazy dydaktycznej umożliwiającej wyposażenie mieszkańców Województwa Małopolskiego 2 w przypadku analizy osi, dla wybranych wskaźników przedstawiono wskaźniki zarówno dla programu (MRPO) jak i Uszczegółowienia (UMRPO) 104