Tytuł prezentacji: Umowy - kontekst Prelegent: Witold Grzybowski Katowice, 23 lutego 2011 1
Zawartość prezentacji: Typy umów; Kontrakty w obrocie gospodarczym; Umowa PPP czym jest? 2
Typy umów w obrocie gospodarczym Umowy nienazwane Umowy nazwane Umowy mieszane 3
Typy umów w obrocie gospodarczym Umowy nienazwane Zasada swobody umów funkcjonuje w polskim systemie prawnym. W obrocie prawnym funkcjonują umowy, które nie zostały szczegółowo unormowane w Kodeksie cywilnym, ani też w żadnej innej ustawie szczególnej. Powszechnie, ze względu właśnie na brak wspomnianej szczegółowej regulacji odnosi się do nich pojęcie umów nienazwanych. Pewne typy umów, przeciętnie powtarzające się w obrocie, są unormowane w sposób mniej lub bardziej szczegółowy przez przepisy obwiązującego prawa. Ich essentialia negotii są więc objęte przepisami ustawy, choćby o charakterze dyspozytywnym. Gdy treść umowy nie jest przewidziana przez żadną z postaci umów nazwanych, umowę taka można określić jako nienazwaną (contractus innominatus). Występuje ona wówczas jedynie w stosunku prawnym, który strony tak właśnie kształtują. 4 Na podstawie źródła: www.lexagit.pl
Typy umów w obrocie gospodarczym Umowy nazwane Tworzenie szczególnych regulacji kodeksowych umów nazwanych uzasadniają: - typowy charakter stosunku prawnego danego rodzaju - potrzeba zabezpieczenia interesów stron poprzez wprowadzenie przepisów o imperatywnym i semi imperatywnym charakterze. - kształtowanie właściwego (pożądanego) modelu stosunków prawnych danego rodzaju. Umowa nazwana to umowa posiadająca szczególną regulację kodeksową do umowy takiej odnosi się grupa przepisów prawa, gdzie określone są wzajemne uprawnienia i obowiązki i stron właściwe dla stosunku prawnego danego rodzaju. Regulacji umowy nazwanej poświęcony jest zwykle osobny rozdział kodeksu. Przykładami umów nazwanych są: umowa sprzedaży, umowa o dzieło, umowa przewozu. Umowy nazwane opisane są w części szczególnej księgi trzeciej Kodeksu Cywilnego. Na podstawie źródła: www.lexagit.pl 5
Typy umów w obrocie gospodarczym Umowy mieszane W prawie cywilnym funkcjonuje pojęcie tzw. umów mieszanych. Są to umowy, które nie odpowiadają całkowicie żadnej umowie nazwanej. Wydaje się możliwe uznawanie tego rodzaju umów bądź za pewien (złożony) wycinek umów nienazwanych, bądź za zbiór umów bardzo różnorodnych, w których zawsze musi znaleźć się jakiś element połączenia treści występujących w innych umowach, najczęściej nazwanych. Pojęcie umowy mieszanej stwarza liczne problemy definicyjne. Spotykane w piśmiennictwie zalecenia co do sposobu użycia terminu umowy mieszane znacznie różnią się od siebie postulując węższy lub szerszy zakres jego zastosowania. Jedni autorzy ograniczają pojęcie umowy mieszanej do takich umów, które polegają na połączeniu elementów treści różnych umów nazwanych. Inni zaś stosują pojęcie umowy mieszanej zarówno do umów, które w całości, jak i do umów, które tylko w części składają się z elementów charakterystycznych dla typów kontraktów uregulowanych w ustawie. Jeszcze inni ujmują definicję umowy mieszanej tak szeroko, że włączają do niej także umowy, które podpadają pod określony typ kontraktu nazwanego, ale zawierają także świadczenie dodatkowe (uboczne) charakterystyczne dla innego typu umowy. 6 Na podstawie źródła: www.lexagit.pl
Typy umów umowy handlowe /gospodarcze Umowa handlowa jako używany potocznie termin nie jest pojęciem normatywnym, podobnie jak jest to w przypadku czynności handlowych. Sformułowanie to ma oznaczać nawiązanie do tradycji Kodeksy handlowego, choć w istocie odnosi się do umów gospodarczych. Umowy handlowe (gospodarcze) dzieli się na dwie grupy: - umowy dwustronnie handlowe (obrót profesjonalny) - umowy jednostronnie handlowe (obrót konsumencki). Umowy dwustronne - w których po dwóch stronach czynności prawnej występują osoby zajmujące się prowadzeniem działalności gospodarczej. Umowy jednostronnie - w których tylko po jednej stronie umowy występuje przedsiębiorca, a po drugiej osoba, która w zakresie dokonanej czynności nie jest profesjonalistą, zaś co do zasady jedynie konsumentem (umowa przewozu na bilecie lotniczym). 7
T Typy umów w obrocie gospodarczym fixed price contract / firm price contract Definicja: Kontrakt określający cenę, która zwyczajowo nie jest przedmiotem żadnych zmian,a jedynie w wypadku skorzystania z zawartych w kontrakcie klauzul (np. wymiany walut, ceny powiązanej ze średnią giełdową, ceny za towar niepełnowartościowy) może być przedmiotem negocjowanym. Tego typu kontrakty mogą być negocjowane, tylko w wypadku, gdy przedmiot transakcji posiada szczegółową specyfikację i koszt może zostać określony ze znaczna precyzją. Kontrakt ze stałą ceną w minimalnym stopniu obciąża opłatami administracyjnymi kontraktujące strony, ale przenosi na sprzedającego maksymalny stopień ryzyka wynikający z całkowitej odpowiedzialności za eskalację kosztów po stronie sprzedającego. Czy umowa PPP jest kontraktem typu fixed price? Na podstawie źródła: www.businessdictionary.com 8
Typy umów w obrocie gospodarczym Kontrakt koszt + plus Kontrakt typu koszt plus jest rodzajem kontraktu, w którym zapłata dokonana przez kupującego na korzyść sprzedającego stanowi kompensacje rzeczywiście poniesionych kosztów. Zwykle do poniesionych (i udokumentowanych) kosztów dolicza się prowizję, która stanowi zysk sprzedającego. W analizie kosztów wydzielone są zwykle dwie kategorie kosztów: koszty bezpośrednie i koszty pośrednie. Kontrakty typu koszt plus typowo zawierają premię dla sprzedającego za dotrzymanie lub obniżenie deklarowanych kosztów, dotrzymanie terminu. Na podstawie źródła: www.project-management-knowledge.com 9
Typy umów w obrocie gospodarczym Kontrakt CPIF CPIF Cost Plus Incentive Fee Kontrakt, w ramach którego składowymi są : - koszt rzeczywisty wykonania usługi, wyprodukowania towaru, dostawy; premia, której wysokość została wynegocjowana; docelowy koszt całości zamówienia (przy czym premia wzrasta w określonej proporcji do osiągniętych oszczędności); wysokość minimalnej premii i wysokość maksymalnej premii; Ograniczenie: ten rodzaj kontraktu ma zastosowanie tylko kiedy dozwolone jest zawarcie kontraktu bazowanego na docelowej cenie i dozwolone jest wprowadzanie zmian do wysokości premii w celu motywacji wykonawcy. 10
Umowa PPP Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 o partnerstwie publiczno-prywatnym ustanawia umowęo partnerstwie publiczno-prywatnym w kategorii umów nazwanych (pomimo jej niewyszczególnienia w KC). Umowa o ppp zawiera elementy wielu umów nazwanych 11
PPP -podsumowanie 1. Ustawa określa ramowe warunki współpracy w zakresie wykonywania usług stanowiących zadania własne samorządów przez podmioty obrotu gospodarczego; 2. Ze względu na charakter przedsięwzięcia ustawa wskazuje dwa różne tryby wyboru partnera prywatnego; 3. Dotychczas ustawa nie została do końca przetestowana w praktyce; 4. Przewidywany problem stanowiąróżnice w kryteriach i warunki wyboru oferenta na styku trzech ustaw; 5. Ze względu na przewidywany deficyt budżetu sektora publicznego, zastosowanie ustawy będzie szersze, niżto obecnie jest prognozowane. 12
Dziękuję Państwu za udział w prezentacji www.partnerstwopublicznoprywatne.info Witold Grzybowski Telefon: 607 292 585 13