Od przybytku głowa boli: czy grozi nam kryzys nadpodaży? Konferencja BIUROWCE W POLSCE 2013 23-24 października 2013 r., Warszawa, Hotel Marriott Wstęp Polski sektor nieruchomości biurowych stosunkowo łagodnie przeszedł przez okres globalnego spowolnienia gospodarczego z lat 2009-2010. Po krótkim okresie podażowej suszy deweloperzy optymistycznie ocenili możliwości naszego rynku i odmrozili wstrzymane wcześniej inwestycje, a także rozpoczęli wiele nowych projektów. Według danych firmy doradczej Colliers International, w latach 2013-2014 na polski rynek może trafić nawet milion metrów kwadratowych nowej powierzchni biurowej. Gospodarka jednak zwalnia, a popyt zewnętrzy również jest trochę niższy, niż oczekiwano. Czy nasz rynek biurowy będzie w stanie wchłonąć w najbliższych latach tak wielką podaż nowej powierzchni? 23 października 2013 r. 9.00 9.30 Rejestracja gości. Śniadanie. 9:30 10.00 Czekając na powódź wykład wprowadzający W ciągu dwóch najbliższych lat rynki biurowe w Warszawie i miastach regionalnych powiększą się skokowo o około 20 proc. Wskaźniki makroekonomiczne zwalniającej gospodarki nie nastrajają optymistycznie, na inwestorów zewnętrznych chyba też nie mamy co liczyć. Czy tak wielki przyrost podaży nowych biur nie przeobrazi się w kryzys nadpodaży? Gość Specjalny: Kevin Turpin, Dyrektor Działu Badań Rynku i Doradztwa w Europie Środkowo - Wschodniej, Jones Lang LaSalle 10.00 11.15 Jest dobrze, ale jak długo? Podsumowanie aktualnej sytuacji na rynku panel dyskusyjny 2012 r. był dobrym rokiem dla polskiego rynku biurowego. W samej tylko Warszawie popyt na powierzchnię biurową przekroczył 600 000 m kw., co było o 6 proc. lepszym wynikiem niż rok wcześniej. Jeszcze lepszy wynik odnotowały miasta regionalne wynajęto w nich sumie 354 000 m kw, czyli aż o 18,5 proc. więcej niż w 2011 r. Jakie są prognozy dla tego roku? Czy dobra passa zostanie podtrzymana? Stołeczny rynek biurowy jak długo może jeszcze potrwać jego wzrost? Podsumowanie popytu i podaży na największych rynkach lokalnych: w Krakowie, Wrocławiu, Trójmieście, Poznaniu i Łodzi. Obecne poziomy czynszów wywoławczych i efektywnych i przewidywane trendy cenowe. Moderator: Radosław Górecki, Zastępca Redaktor Naczelnej, Eurobuild CEE Richard Aboo, Partner, Dyrektor Działu Powierzchni Biurowych, Cushman&Wakefield Tomasz Czuba, Dyrektor Działu Najmu Nieruchomości Biurowych, Jones Lang LaSalle Rafał Mazurczak, Dyrektor Działu Biur i Hoteli, Echo Investment S.A. Arkadiusz Rudzki, Dyrektor ds. Wynajmu i Zarządzania Wartością Budynków, Skanska Property Poland 11.15 11.35 Porównanie rynku nieruchomości biurowych w Polsce z wybranymi rynkami z Europy Zachodniej: yieldy, ceny nieruchomości, najwięksi gracze aktywni na rynku inwestycyjnym. Czy na polskim rynku jest jeszcze miejsce na nowe nieruchomości biurowe i czy stawki czynszów będą rosły? Christophe Pineau, Head of the International Research Department, BNP Paribas Real Estate 11:35 11:45 Finansowanie nieruchomości biurowych. Iwona Załuska, Prezes Zarządu, Upper Finance Consulting 11.45 12:05 Przerwa na kawę i herbatę
12.05 13.20 BPO i co po? panel dyskusyjny Kończą się pierwsze 5-letnie umowy najmu dużych najemców z sektora BPO. Część zapewne je przedłuży, ale niektórzy najemcy mogą zadecydować o przeniesieniu swojej działalność to tańszych lokalizacji na wschodzie i południu Europy. Co deweloperzy i władze miejskie robią, by ich zatrzymać i czy dadzą sobie radę po ich ewentualnym odejściu? Popyt wewnętrzny w miastach regionalnych stan aktualny i prognozy. Promocja miast i ułatwienia dla biznesu na największych regionalnych rynkach biurowych przegląd. Co miasta mogą jeszcze zrobić, aby pozyskać nowych inwestorów i zatrzymać starych? Moderator: Wiktor Doktór, Prezes Fundacji, Pro Progressio Foundation Krystian Bestry, Dyrektor Zarządzający, Infosys BPO Europe Daniel Bienias, Dyrektor Działu Powierzchni Biurowych Reprezentacja Najemców, CBRE Dariusz Domański, Dyrektor, AIG/Lincoln Marcin Piątkowski, Dyrektor, Invest in Pomerania 13.20 13:30 Fasada bioklimatyczna zbędny wydatek czy konieczność? Aleksander Tymiński, Inżynier Sprzedaży Systemów Wielkoobiektowych w Somfy Sp. z o.o. Ekspert Polskiego Związku Pracodawców Producentów Osłon Przeciwsłonecznych i Bram 13.30 14.30 Sekretna sztuka renegocjowania umów kiedy i w jaki sposób należy rozpoczynać renegocjacje z najemcą, aby zatrzymać go w naszym budynku? - prezentacja Spodziewając się w najbliższych latach wielkiej podaży nowych powierzchni biurowych, właściciele i zarządcy powinni jak najszybciej rozpocząć przedłużeniowe renegocjacje z najemcami, którym niebawem wygasną umowy najmu. Co można im zaoferować, aby pozostali w naszym projekcie? Czy mamy już do czynienia z rynkiem najemcy? Kiedy klasyczne zachęty już nie wystarczą nowe trendy w sferze bonusów i incentives. Jeszcze o certyfikatach środowiskowych czy mogą być przydatne podczas negocjowania umów? Sylwester Kret, Counsel, Salans FMC SNR Denton Oleszczuk sp. k 14.30 15.30 Przerwa na lunch 15.30 15.40 Efektywne eksploatacyjnie rozwiązania wentylacji i klimatyzacji oraz wsparcie procesów certyfikacji budynków LEED, DGNB, BREEAM i EU Green Building. Andrzej Romanowski, Szef Sprzedaży Rozwiązań Systemowych, TROX Austria GmbH 15.40 16.55 Preferencje inwestorów: długie umowy najmu, nowy budynek czy możliwość szybkiego wyjścia z inwestycji? panel dyskusyjny Ożywiony popyt na polskie biurowce jako produkt inwestycyjny w ostatnich latach to efekt szukania bezpiecznych przystani przez międzynarodowy kapitał w pokryzysowej rzeczywistości ekonomiczniej. O ile inwestorzy z Dalekiego Wschodu i krajów arabskich mogą traktować nasz rynek jako inwestycję długoterminową, fundusze z państw zachodnich cenią sobie możliwość szybkiego wyjścia z inwestycji w przypadku kłopotów z płynnością na własnym podwórku. Jakie inwestycje mają szanse na szybką zmianę właściciela? Aktualne kryteria przy podejmowaniu przez fundusze inwestycyjne decyzji zakupowych na polskim rynku biurowym. Czy fundusze inwestycyjne rzeczywiście wymagają certyfikatów środowiskowych? Przykłady najbardziej spektakularnych transakcji z ostatnich 12 miesięcy. Moderator: Przemysław Błaszkiewicz, Dyrektor, Dział Wycen i Doradztwa, Colliers International Karol Bartos, Dyrektor Działu Zarządzania Portfelem Aktywów, Tristan Capital Partners Mirosław Januszko, Wiceprezes ds. Inwestycji, Peakside Polonia Management Sp. z o.o., Polonia Property Funds Joanna Kowalska-Szymczak, Dyrektor Inwestycyjny, Kulczyk Silverstein Properties Jakub Sagan, Dyrektor Generalny, Europejskie Centrum Inwestycyjne 20:00-02:00 Bankiet, Jasna 24
24 października 2013 r. 9.30 10.00 Rejestracja gości. Śniadanie. 10.00 10.30 Bułgaria, Rumunia, Czechy, Ukraina - rywale Polski w walce o najemców z sektora BPO. W czym nas przewyższają, jakie są nasze przewagi? wykład wprowadzający W ostatnich latach Polska cieszy się ogromną popularnością wśród inwestorów z sektora BPO, zwłaszcza w sektorze usług specjalistycznych, jak centra księgowe czy ośrodki badawczo-rozwojowe. Jednak kluczowym parametrem w biznesie BPO jest wysokość wynagrodzeń, a te są znacznie niższe w nowych krajach unijnych i innych krajach regionu, jak Turcja i Ukraina. W dodatku niektóre kraje podnoszą kwalifikacje swoich pracowników, stawiając na określone specjalizacje, jak np. Bułgaria i Ukraina, rozwijające usługi IT. W czym nasi konkurenci są od nas lepsi, a gdzie Polska zachowuje przewagę? Gość Specjalny: Damian Harrington, Szef Działu Research na CEE, Colliers International 10.30 11.45 Na jakie projekty banki bez wahania wyłożą pieniądze? panel dyskusyjny Susza w sektorze finansowania inwestycji biurowych trwa - trudno powiedzieć, aby banki ostro rywalizowały ze sobą o nowe projekty deweloperskie. Utrzymuje się konieczność podpisywania przez deweloperów umów przednajmu (prelease) na co najmniej 30 proc. planowanej powierzchni, banki udzielają kredytów tylko renomowanym firmom, których projekty są rynkowymi przebojami. Jakim doświadczeniem trzeba się legitymować, żeby dołączyć do tego elitarnego grona? A może są inne sposoby niż bankowy kredyt? Aktualne kryteria przyznawania przez banki kredytów na realizację nowych inwestycji biurowych. Sposoby szacowania ryzyka przez instytucje finansowe. Obligacje deweloperskie: możliwości, procedury, ryzyko. Moderator: Maciej Goniszewski, Redaktor Naczelny, Gazeta Bankowa, wgospodarce.pl Marek Kowalski, Dyrektor Departamentu Finansowania Nieruchomości, BNP Paribas Bank Marek Paliświat, Dyrektor Finansowy, Torus Tomasz Tondera, Senior Investment Partner, Griffin Group Monika Trytek, Dyrektor Działu Finansowania Nieruchomości, FM Bank PBP S.A. 11.45 11:55 Efektywne rozwiązania elektroenergetyczne dla obiektów biurowych PKP Energetyka Szymon Skobel, Dyrektor Pionu Sprzedaży, PKP Energetyka 11.55 12.10 Przerwa na kawę i herbatę 12.10 13.25 Airport Cities dzielnice biznesowe w pobliżu lotnisk. Czy polski rynek już do nich dojrzał? prezentacja/panel dyskusyjny Lokowanie dzielnic biznesowych w pobliżu lotnisk, z dala od centrów miast staje się coraz popularniejsze w Europie. Śladem Londynu idą takie miasta jak Sztokholm czy Belgrad, a i na naszym podwórku widać pierwsze oznak tego trendu. W Warszawie wiele nowych inwestycji biurowych, zwłaszcza tzw. parków biznesowych powstaje w pobliżu lotniska Chopina, stworzenie podobnej dzielnicy zapowiedziały niedawno władze Gdańska. Czy Polska jest na tyle dojrzałym rynkiem, aby ten pomysł się sprawdził? Ceny działek w okolicach lotnisk w stosunku do lokalizacji centralnych. Komunikacja z centrum - nie taki diabeł straszny? Czy Airport Cities mogą powstawać bez zaangażowania władz miejskich? Moderator: Tomasz Buras, Dyrektor Działu Powierzchni Biurowych, Savills Polska Grzegorz Bykowski, Wiceprezes, Port Lotniczy Poznań-Ławica Sp. z o.o. Stan Frnka, Prezes Zarządu, HB Reavis Poland Jacek Luzar, Dyrektor ds. sprzedaży i marketingu, UBM Polska Sp. z o.o. Aleksandra Matuszewska, Dyrektor Biura Strategii i Rozwoju, Pełnomocnik PPL ds. realizacji Projektu Chopin Airport City P. P. Porty Lotnicze"
13.25 13.35 Standard oświetleniowy i akustyczny jako wartość dodana dla najemcy biura. Radosław Buczkowski, Kierownik Działu Projektowania w Segmencie Biur i Przemysłu, Philips Lighting Polska Magdalena Szubert, Concept Developer Manager, Ecophon Saint-Gobain 13.35 14.35 Optymalne biuro w erze pracy zdalnej, czyli jak zaprojektować przestrzeń biurową, aby maksymalnie wykorzystać produktywność pracowników Procesy pracy ulegają głębokiej transformacji. Wzrasta rola współpracy zespołowej i mobilności pracowników. Charakterystyka pracy i jej potrzeby zależą jednak zawsze od typu organizacji - inaczej pracuje bank, a inaczej firma z branży FMCG. Na co zwróci uwagę najemca, który chce zoptymalizować pracę swojego przyszłego biura? Podczas panelu zaprezentowane zostaną wyniki badań dotyczących wymagań stawianych przestrzeni biurowej przez 27 największych najemców biurowych z sektora prywatnego w Polsce. Jakie wymagania wobec przestrzeni biurowej niosą nowe procesy biznesowe? Jaki typ biur odpowiada najlepiej wybranym branżom i ich charakterystykom pracy? Co jest obecnie najważniejsze dla najemców? A co będzie w przyszłości? Moderator: Bogusz Parzyszek, Prezes Zarządu, Workplace Solutions Sp. z o.o. Adam Domański, Wicedyrektor Departamentu Zarządzający Nieruchomościami, BRE Bank Zbigniew Kostrzewa, Architekt Prowadzący, In Design Anna Kot, Dyrektor Agencji Biurowej, Jones Lang LaSalle Szymon Wojciechowski, Architekt, Prezes Zarządu, APA Wojciechowski Sp. z o.o. 14.35 14.45 Kreowanie idealnego komfortu pracy i klimatu wewnętrznego w nowoczesnych obiektach biurowych. Andrzej Skrzypczak, Regionalny Manager Sprzedaży, Rockfon Rocwool Polska Sp. z o.o. 14.45 15.45 Przerwa na lunch 15.45 16.45 Nie tylko klasa A czy biura o niższym standardzie i lokalizacji są w stanie rywalizować z nowymi projektami przy obecnej podaży rynkowej? prezentacja Przy spodziewanym wielkim napływie nowych powierzchni biurowych właściciele i zarządcy starszych budynków biurowych o niższym standardzie mogą mieć powody do niepokoju. Czy faktycznie czeka ich masowy odpływ najemców do nowych budynków o wysokim standardzie i niższym czynszem? A może warto wszystko wyburzyć i wybudować od nowa? Gruntowny remont sposobem na podniesienie atrakcyjności biurowca. Jak robić to z głową? Zrównać z ziemią i postawić od nowa kiedy to się opłaca? W czym nowe budynki nigdy nie pokonają starszych przewagi marketingowe obiektów o niższym standardzie, które można stosować przy pozyskiwaniu najemców. Prezentacja: Konrad Heidinger, Konsultant, Dział Doradztwa i Badań Rynku, CBRE 16.45 17.15 Business mixer i zakończenie konferencji