Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej

Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej Sprawozdanie z działalności w 2012 roku Warszawa, kwiecień 2013 r.

Spis treści Wprowadzenie... 5 Dział I Rynek usług telekomunikacyjnych..... 8 Rozdział 1 Regulacje rynków właściwych. 8 Rozdział 2 Współpraca międzyoperatorska. 14 Rozdział 3 Usługa powszechna... 28 Rozdział 4 Polityka konsumencka... 34 Rozdział 5 Przeprowadzone kontrole... 41 Rozdział 6 Gospodarowanie zasobami numeracji.... 52 Dział II Wspieranie rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych 56 Dział III Gospodarka zasobami częstotliwości 64 Dział IV Radiodyfuzja.78 Dział V Rynek usług pocztowych.. 81 Dział VI Nadzór rynku wyrobów...97 Dział VII Współpraca międzynarodowa...104 Rozdział 1 Współpraca w zakresie rynku usług telekomunikacyjnych.. 104 Rozdział 2 Współpraca w zakresie rynku usług pocztowych..115 Rozdział 3 Współpraca bilateralna..117 Dział VIII Programy pomocowe.. 120 Dział IX Działalność legislacyjna i sprawy sądowe... 123 Dział X Realizacja polityki obronnej państwa.. 130

Wprowadzenie Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (dalej Prezes UKE) jest organem regulacyjnym w zakresie działalności telekomunikacyjnej i pocztowej, gospodarki zasobami częstotliwości oraz kontroli spełniania wymagań dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej. Jest takŝe organem wyspecjalizowanym w zakresie kontroli wyrobów emitujących lub podatnych na emisję pola elektromagnetycznego, w tym aparatury i urządzeń telekomunikacyjnych wprowadzonych do obrotu handlowego w Polsce. Zakres zadań Prezesa UKE określają następujące akty prawne: ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Pt), ustawa z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Pp), ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o kompatybilności elektromagnetycznej, ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (megaustawa), ustawa z dnia 30 czerwca 2011 r. o wdroŝeniu naziemnej telewizji cyfrowej. 27 stycznia 2012 r. Sejm RP za zgodą Senatu RP powołał na pięcioletnią kadencję Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej Panią Magdalenę Gaj, która w latach 2009-2011 była Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, odpowiedzialnym za sprawy telekomunikacji oraz poczty. W pierwszym roku kadencji Prezes UKE przedstawiła Strategię Regulacyjną, wytyczając najwaŝniejsze kierunki działania urzędu regulacyjnego w obszarze rynków telekomunikacyjnego i pocztowego do roku 2015. Prezes UKE wskazała jako jeden ze strategicznych celów wprowadzenie narzędzi stymulujących przedsiębiorców do inwestowania w infrastrukturę telekomunikacyjną opartą na nowych technologiach. W tym zakresie bardzo waŝne jest efektywne wykorzystanie przez przedsiębiorców i samorządy terytorialne funduszy europejskich dla rozwoju dostępu szerokopasmowego w sieciach światłowodowych. Celem jest bowiem zapewnienie dostępu do Internetu o prędkości do 30 Mbps dla 30 proc. gospodarstw do 2015 r. oraz dla 100 proc. gospodarstw do 2020 r. Szczególnie waŝna w tym zakresie była nowelizacja ustawy Prawo telekomunikacyjne, przygotowana w 2012 r. przy współpracy Prezesa UKE z Ministrem Administracji i Cyfryzacji. Dzięki tej nowelizacji oraz zmianom w tzw. megaustawie, doprecyzowane zostały przepisy z zakresu dostępu do nieruchomości oraz wykorzystania istniejącej infrastruktury. W Strategii Regulacyjnej Prezes UKE zapowiedziała takŝe utworzenie z myślą o przedsiębiorcach Centrum Inwestycji Telekomunikacyjnych dla budowy lokalnych sieci dostępowych. Będzie to zespół ekspertów, których zadaniem będzie wsparcie lokalnych operatorów w prowadzeniu inwestycji telekomunikacyjnych. W zakresie rynku usług pocztowych celem Strategii Regulacyjnej jest wzmocnienie konkurencji i ochrona praw konsumenta poprzez skuteczne wdroŝenie nowych regulacji przy zachowaniu przyjaznego i otwartego na dialog otoczenia regulacyjnego. Najistotniejszym zadaniem dla Prezesa UKE i organów państwa odpowiedzialnych za sektor pocztowy będzie 5

praktyczne wdroŝenie w Ŝycie nowego Prawa pocztowego oraz przygotowanie uczestników rynku operatorów i uŝytkowników usług do pełnego otwarcia rynku na konkurencję. Główne działania regulacyjne prowadzone przez Prezesa UKE w 2012: TELEKOMUNIKACJA Udział UKE w pracach nad zmianą ustawy Prawo telekomunikacyjne. Zapewnienie prokonkurencyjnych i niedyskryminujących warunków dostępu do rynku, w tym przeprowadzenie analiz rynków właściwych, nakładanie obowiązków regulacyjnych oraz wydawanie ofert ramowych. Rozstrzyganie sporów międzyoperatorskich i kontrola działalności przedsiębiorców. Podnoszenie technicznej i ekonomicznej dostępności usługi powszechnej. Działania na rzecz ochrony praw i podnoszenia świadomości konsumentów. Usuwanie barier przy zmianie dostawcy usług telekomunikacyjnych. Kontrola uczciwości regulaminów i cenników usług telekomunikacyjnych. Aktywna gospodarka zasobami numeracji. Memorandum na rzecz poprawy jakości usług telekomunikacyjnych. WSPIERANIE ROZWOJU SIECI I USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH Udział w pracach nad nowelizacją megaustawy. Wspieranie inwestycji samorządowych i działań Państwa w zakresie zagospodarowania środków unijnych. Identyfikacja obszarów popytu na usługi telefonii stacjonarnej i stacjonarnego szerokopasmowego Internetu. Identyfikacja obszarów białych, szarych, czarnych plam (BSC) oraz ocena konkurencyjności lokalnych rynków internetowych. Prowadzenie doradztwa dla jednostek samorządowych w zakresie budowy sieci szerokopasmowych. Animowanie wymiany doświadczeń i informacji poprzez Krajowe Forum Szerokopasmowe. Monitorowanie zobowiązań inwestycyjnych Telekomunikacji Polskiej S.A., jak równieŝ potrzeb inwestycyjnych na rynku komórkowym. Porozumienie na rzecz przeciwdziałania kradzieŝom infrastruktury telekomunikacyjnej, energetycznej oraz transportu kolejowego. Udostępnienie mapy infrastruktury telekomunikacyjnej na portalu Polska Szerokopasmowa. 6

GOSPODAROWANIE ZASOBAMI CZĘSTOTLIWOŚCI Efektywne wykorzystywanie widma częstotliwości oraz zapewnienie zasobów sprzyjających rozwojowi radiowego szerokopasmowego dostępu do Internetu. Ogłoszenie przetargu na pięć rezerwacji częstotliwości z pasma 1800 MHz na potrzeby świadczenia mobilnych usług telekomunikacyjnych. Zapewnienie warunków dla płynnego przejścia z transmisji analogowej do emisji programów telewizyjnych z naziemnych multipleksów cyfrowych DVB-T. Monitorowanie widma radiowego, kontrola parametrów urządzeń radiowych oraz wyszukiwanie i eliminowanie zakłóceń w trakcie Mistrzostw Europy w piłce noŝnej Euro 2012. RYNEK USŁUG POCZTOWYCH Udział w pracach nad nowelizacją Prawa pocztowego. Egzekwowanie dostępu do pocztowych usług powszechnych. Monitorowanie osiągania celów państwa w dziedzinie rynku usług pocztowych. 7

Dział I Rynek usług telekomunikacyjnych Rozdział 1 Regulacje rynków właściwych W celu realizacji jednego z najwaŝniejszych zadań, a więc wspierania rozwoju efektywnej i równoprawnej konkurencji na rynku telekomunikacyjnym, Prezes UKE przeprowadza cyklicznie analizy poszczególnych rynków właściwych, w wyniku których stwierdza, czy na danym rynku występuje skuteczna konkurencja. W przypadku braku konkurencji, w drodze decyzji, wyznacza przedsiębiorcę/przedsiębiorców o znaczącej (dominującej) pozycji, a następnie nakłada na te podmioty obowiązki regulacyjne. Kluczowe analizy i decyzje regulacyjne Na podstawie przeprowadzonych analiz rynkowych w 2012 roku wydano decyzje regulacyjne dotyczące: świadczenia usługi zakańczania połączeń głosowych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej, świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla konsumentów, świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla uŝytkowników końcowych, z wyłączeniem konsumentów. Oprócz powyŝszych decyzji ukończona została analiza rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego oraz analizy rynków świadczenia usługi zakańczania połączeń w poszczególnych stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych. Regulacja stawek MTR Istotnymi z punktu widzenia funkcjonowania rynku telekomunikacyjnego oraz rozwoju konkurencji decyzjami wydanymi w 2012 r. były rozstrzygnięcia nakładające na operatorów telefonii ruchomej obowiązki regulacyjne na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń głosowych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej. Przeprowadzona przez Prezesa UKE analiza wykazała, Ŝe na rynku 7/2007 występują problemy utrudniające istnienie równoprawnej i skutecznej konkurencji, które mogą szkodzić uŝytkownikom końcowym. Do problemów tych zaliczono: 8

moŝliwość antykonkurencyjnego zawyŝania stawek za zakańczanie połączeń w poszczególnych ruchomych sieciach telefonicznych, moŝliwość utrudniania operatorom dostępu do poszczególnych ruchomych sieci telefonicznych (lub moŝliwość odmowy połączenia sieci). Decyzje podpisane przez Prezes UKE Magdalenę Gaj 14 grudnia 2012 r. (a doręczone wszystkim operatorom sieci komórkowych 17 grudnia 2012 r.), dotyczą określenia znaczącej pozycji na rynku świadczenia usługi zakańczania połączeń głosowych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej, jak równieŝ nałoŝenia, utrzymania i zmiany obowiązków regulacyjnych dla następujących operatorów: Aero2 sp. z o.o., Centernet S.A., Mobyland sp. z o.o., P4 sp. z o.o., Polkomtel Sp. z o.o., Polska Telefonia Cyfrowa S.A., Polska Telefonia Komórkowa Centertel sp. z. o.o. Decyzje wprowadziły nowe stawki za zakańczanie połączeń (MTR Mobile Termination Rate) na jednolitym poziomie dla wszystkich sieci telefonii komórkowej. W pierwszej połowie 2013 r. operatorzy będą mogli stosować przejściową stawkę MTR w wysokości 8,26 groszy za 1 minutę połączenia głosowego. Natomiast od 1 lipca 2013 r. wejdą w Ŝycie docelowe stawki MTR na jednolitym dla wszystkich operatorów sieci komórkowych poziomie 4,29 groszy za 1 minutę, w oparciu o stworzony przez Prezesa UKE model operatora efektywnego. W zaleŝności od operatora sieci telefonii komórkowej, docelowa obniŝka stawek MTR w rozliczeniach hurtowych wyniesie od 65 proc. do nawet 85 proc. Zdaniem Prezesa UKE wdroŝenie nowych zasad rozliczeń międzyoperatorskich wprowadziło długo oczekiwaną przez konsumentów symetrię w opłatach za połączenia do kaŝdej sieci komórkowej, jak równieŝ powinno przełoŝyć się na dalsze spadki cen detalicznych za połączenia telefoniczne. Regulacja rynku 1/2007 (dawne rynki 1 i 2/2003) Innymi regulacjami wydanymi w 2012 r. były decyzje wyznaczające Telekomunikację Polską S.A. jako przedsiębiorcę o znaczącej pozycji na rynkach przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla klientów indywidualnych oraz dla klientów biznesowych (rynki nr 1 i 2). Podobnie jak w przypadku poprzednich decyzji regulacyjnych dla tych rynków, wydanych w 2007 r., Prezes UKE uznał, iŝ usługi detaliczne przyłączania oraz utrzymania łącza oferowane klientom indywidualnym oraz oferowane klientom biznesowym stanowią dwa odrębne rynki właściwe. Podejście to uzasadniają następujące argumenty: odmienne potrzeby obydwu grup uŝytkowników, róŝny zakres i charakter oferowanych usług (odrębne oferty, w tym cenniki), wymóg prowadzenia działalności gospodarczej (posiadania numeru REGON) 9

w przypadku uŝytkowników chcących korzystać z usług dla klientów biznesowych. W przypadku obydwu rynków detalicznych Prezes UKE uznał takŝe za zasadne wyłączenie z ich zakresu produktowego usług telefonii internetowej VoIP oraz usług telefonii ruchomej. W zakresie telefonii VoIP przeprowadzona analiza wskazała na: niską popularność tej usługi w Polsce, konieczność posiadania szerokopasmowego dostępu do Internetu jako usługi komplementarnej, a takŝe ograniczoną funkcjonalność w stosunku do tradycyjnej telefonii stacjonarnej (m.in. brak moŝliwości wykonywania połączeń na numery alarmowe). Z kolei w zakresie telefonii ruchomej Prezes UKE stwierdził przede wszystkim, Ŝe usługi te nadal charakteryzują się duŝo niŝszą wiarygodnością w porównaniu z dostępem w telefonii stacjonarnej (kwestie związane z brakiem zasięgu, zrywaniem połączeń, czy teŝ wraŝliwością na czynniki atmosferyczne), a takŝe wyŝszymi cenami. Podczas analizy stwierdzono występowanie następujących problemów rynkowych: moŝliwość wiązania abonamentu z innymi usługami, moŝliwość dyskryminacji cenowej. Pomimo stwierdzenia znaczącej pozycji TP na obydwu analizowanych rynkach, Prezes UKE zadecydował o uchyleniu części obowiązków regulacyjnych ciąŝących do tej pory na operatorze zasiedziałym. Wynika to przede wszystkim ze zmian zachodzących na całym rynku telekomunikacyjnym, a takŝe z dotychczasowej praktyki regulacyjnej. Jednocześnie utrzymane zostały te obowiązki regulacyjne, których dalsze stosowanie jest niezbędne w celu zapobiegania stwierdzonym w toku przeprowadzonej analizy problemom rynkowym. Prezes UKE uchylił dotychczas stosowane obowiązki polegające na: nieustalaniu zawyŝonych cen, nieograniczaniu konkurencji poprzez stosowanie cen zaniŝonych w zakresie usługi przyłączenia, a takŝe obowiązki prowadzenia rachunkowości regulacyjnej oraz kalkulacji kosztów zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa UKE opisem kalkulacji kosztów. Rezygnacja z dwóch pierwszych obowiązków podyktowana jest faktem spadającego zainteresowania uŝytkowników usługami telefonii stacjonarnej, coraz większą presją konkurencyjną ze strony operatorów telewizji kablowych, a takŝe upowszechnieniem promocji stosowanych przez większość podmiotów na rynku, które w odczuciu uŝytkowników są juŝ naturalną praktyką rynkową, mającą na celu pozyskanie kolejnych klientów. Z kolei decydując o rezygnacji ze stosowania obowiązków rachunkowości regulacyjnej oraz kalkulacji kosztów Prezes UKE miał przede wszystkim na względzie fakt, iŝ dla przezwycięŝenia problemów na rynkach detalicznych dostępu do sieci stacjonarnej, wystarczające jest wykorzystanie informacji, jakie Regulator otrzymuje od TP w ramach realizacji nałoŝonego na rynku hurtowym obowiązku prowadzenia rachunkowości regulacyjnej oraz ustalania opłat w oparciu o ponoszone koszty. Pozostałe analizy Na początku roku zaprezentowana została Analiza cen usług mobilnego Internetu w Polsce, która miała na celu ukazanie średniego miesięcznego kosztu korzystania z dostępu dla jednego z najdynamiczniej rozwijających się segmentów telekomunikacyjnych mobilnego dostępu do Internetu. 10

Aby dokonać pełnej analizy rynku dostępu do Internetu w marcu opublikowano Raport na temat cen usług stacjonarnego dostępu do Internetu w Polsce, który przedstawia trendy w kształtowaniu cen i przepływności dla dostępu stacjonarnego. RównieŜ tutaj analizie poddano średni miesięczny koszt korzystania z usługi. W czerwcu przekazano opinii publicznej coroczny Raport o stanie usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2011 roku, w którym znalazło się podsumowanie zmian jakie zaszły dla wszystkich segmentów rynku telekomunikacyjnego w kraju. Pokazano w nim równieŝ trendy rozwoju rynku telekomunikacyjnego, jak i prognozy na przyszłość. W październiku po raz kolejny analizie podano usługi wiązane, tj. double-play, triple-play i quadra-play. Wnioski zawarte w raporcie: Rynek usług wiązanych w Polsce i krajach Unii Europejskiej przekonują o niesłabnącej popularności takiego modelu zakupu usług. W porównaniu do 2011 r. w roku ubiegłym z usług wiązanych skorzystało o 23,5 proc. więcej osób a najczęściej wybieranym pakietem był double-play telewizji kablowej z Internetem. W tym samym miesiącu Prezes UKE opublikował równieŝ Raport o penetracji rynku telefonii ruchomej w Polsce. Znalazły się w nim nominalne wartości dotyczące penetracji rynku telefonii mobilnej w oparciu o dane pochodzące z Agendy Cyfrowej, Analysys Mason, GUS-u oraz sprawozdawczości. Ponadto w raporcie podjęto się próby oszacowania penetracji rzeczywistej (uwzględniającej nieaktywne karty SIM z których nie korzystano co najmniej od 3 miesięcy). Podczas konferencji Krajowego Forum Szerokopasmowego, która odbyła się 27 listopada 2012 r. Prezes UKE przedstawiła Strategię regulacyjną do 2015 r. Zawiera ona szereg szczegółowych i precyzyjnych celów działań Prezesa w następujących obszarach: inwestycje i rozwój infrastruktury, konkurencyjność, polityka prokonsumencka, wykorzystanie zasobów częstotliwości, liberalizacja rynku pocztowego, sprawny i efektywny Urząd. Na przełomie listopada i grudnia zostało przeprowadzone coroczne badanie konsumenckie Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce. Badanie klientów indywidualnych 2012, Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce. Badanie klientów instytucjonalnych 2012. Nowością było objęcie badaniem segmentu usług pocztowych oraz dodatkowe badanie MłodzieŜ na rynku usług telekomunikacyjnych 2012. Na podstawie badań konsumenckich z 2012 r. i lat ubiegłych powstała analiza Preferencje konsumentów rynku telekomunikacyjnego 2009-2012, która obrazuje dynamikę zmian w sposobie korzystania z usług telekomunikacyjnych. Na koniec roku Prezes UKE zaprezentował Analizę cen usług dostępu do stacjonarnego Internetu w Polsce w 2012 r. Przedstawiono w niej zestawienia, dotyczące kształtowania się cen stacjonarnego dostępu do Internetu w oparciu o średni miesięczny koszt korzystania z usługi dla operatorów, których udział w łącznej liczbie aktywnych łączy wyniósł co najmniej 0,5 proc. Na potrzeby stałego monitoringu cen na rynku kontynuowano uaktualnianie koszyków cenowych telefonii stacjonarnej, ruchomej oraz dostępu do Internetu szerokopasmowego. 11

Wprowadzenie nowego systemu KPI KPI to kluczowe wskaźniki efektywności mierzące poziom wykonania celów organizacyjnych w zakresie: jakości realizacji procesów biznesowych przez część hurtową TP świadczonych na rzecz operatorów alternatywnych, niedyskryminacji, czyli równowaŝności ich wydajności w stosunku do procesów świadczonych przez jednostkę detaliczną TP oraz przez PTK Centertel. Nowy System KPI (NSKPI) składa się z 64 wskaźników podzielonych na tzw. wskaźniki taktyczne oraz wskaźniki dodatkowe, mierzące bardziej szczegółowe elementy procesów. Wśród wskaźników w NSKPI znajdują się wskaźniki mierzące m.in. terminowość realizacji usług, poziomy awarii oraz czas ich naprawy. Kalkulacja wskaźników efektywności słuŝy kontroli (wewnętrznej oraz zewnętrznej), a takŝe monitorowaniu w czasie stopnia realizacji celów biznesowych określonych przez poziomy referencyjne wyznaczane dla wskaźników taktycznych. NSKPI działa od początku grudnia 2011 r. i jest następcą tzw. Starego Systemu KPI, który obowiązywał od początku Porozumienia do końca trzeciego kwartału 2012 r. Wprowadzenie NSKPI było spowodowane licznymi wadami, jakie posiadał Stary System KPI. W Nowym Systemie wskaźniki zostały przeprojektowane w taki sposób, aby kaŝdy proces mógł być opomiarowany dla strony hurtowej (tj. dla operatorów alternatywnych i PTK) oraz dla detalu TP, dzięki czemu moŝliwe jest dokonanie rzetelnej oceny niedyskryminacji. W Starym Systemie KPI natomiast równowaŝność procesów była ograniczona do oceny wykonania kilku wydzielonych wskaźników dla strony hurtowej oraz strony detalicznej TP. Ocena realizacji procesów w NSKPI jest z kolei bardziej przejrzysta niŝ w Starym Systemie poprzez przyjęcie idei zero-jedynkowej oceny wykonania wskaźników odzwierciedlonej w tzw. systemie dwóch świateł (światło czerwone oznacza ocenę negatywną, zaś zielone pozytywną). Ocena dokonywana jest na podstawie konfrontacji wartości wskaźnika z ustalonym poziomem odniesienia, tj. wartością startową lub wartością referencyjną skorygowaną o tolerancję (w zaleŝności od wskaźnika). NSKPI charakteryzuje się równieŝ większą szczegółowością kontroli procesów dzięki uwzględnieniu wskaźników dodatkowych, które nie podlegają ocenie jakości i niedyskryminacji. Sprawozdawczość operatorów Zgodnie z art. 7 ustawy Prawo telekomunikacyjne na przedsiębiorcach telekomunikacyjnych ciąŝy obowiązek sprawozdawczy. Operatorzy, których roczny przychód ze świadczenia usług telekomunikacyjnych w poprzednim roku kalendarzowym był równy lub mniejszy od równowartości 4 milionów złotych, zobowiązani byli do przesłania Prezesowi UKE danych dotyczących rodzaju i zakresu wykonywanej działalności oraz wielkości sprzedaŝy usług telekomunikacyjnych do 31 marca 2012 r. Operatorzy, których roczny przychód ze świadczenia usług telekomunikacyjnych w poprzednim roku kalendarzowym przekroczył równowartość 4 milionów złotych obowiązani byli do przedkładania danych dotyczących rodzaju i zakresu wykonywanej działalności telekomunikacyjnej oraz wielkości sprzedaŝy do 31 marca 2012 r. za pomocą formularzy sprawozdawczych określonych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruk- 12

tury z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie wzorów formularzy słuŝących do przekazywania Prezesowi UKE danych dotyczących działalności telekomunikacyjnej oraz rocznego sprawozdania finansowego do 30 czerwca 2012 r. Zgodnie ze stanem na 31 grudnia 2012 r. do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych było wpisanych 6685 podmiotów. Z obowiązku tego w roku 2012 (przesyłając dane sprawozdawcze za rok 2011) wywiązało się: 3623 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy nadesłali Formularz Informacyjny nr 00, w tym pisma o zakresie i rodzaju wykonywanej działalności, 137 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy nadesłali Formularz Informacyjny nr 01 dotyczący usług telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznych, 61 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy nadesłali Formularz Informacyjny nr 02 dotyczący usług detalicznej dzierŝawy łączy telekomunikacyjnych, 35 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy nadesłali Formularz Informacyjny nr 03 dotyczący hurtowej dzierŝawy łączy telekomunikacyjnych, 79 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy nadesłali Formularz Informacyjny nr 04 dotyczący współpracy międzyoperatorskiej, 24 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy nadesłali Formularz Informacyjny nr 05 dotyczący usług detalicznych w publicznej sieci telefonii ruchomej, 2136 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy nadesłali Formularz Informacyjny nr 06 dotyczący usług dostępu do sieci Internet świadczonych uŝytkownikom końcowym, 1 przedsiębiorca telekomunikacyjny, który nadesłał Formularz Informacyjny nr 07 dotyczący hurtowych usług dostępu do sieci, 45 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy przesłali Formularz Informacyjny nr 08 dotyczący usług konwergentnych, 26 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy przesłali Formularz Informacyjny nr 09 dotyczący usług rozpowszechniania programów radiofonicznych lub telewizyjnych w celu dostarczania treści radiofonicznych lub telewizyjnych uŝytkownikom końcowym. 224 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy przesłali Formularz Informacyjny nr 10 dotyczący Telefonii IP. Na podstawie danych otrzymanych od przedsiębiorców telekomunikacyjnych, w czerwcu 2012 roku Prezes UKE opublikował Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego za rok 2011. 13

Rozdział 2 Współpraca międzyoperatorska Jednym z zadań Prezesa UKE jest kształtowanie i wdraŝanie strategii regulacyjnej w zakresie rynku hurtowego usług telekomunikacyjnych poprzez m.in. zatwierdzanie przedłoŝonych projektów ofert ramowych oraz projektów ich zmiany przez podmioty do tego zobowiązane, a takŝe prowadzenie postępowań i przygotowywanie decyzji rozstrzygających kwestie sporne lub określających warunki współpracy w zakresie dostępu telekomunikacyjnego oraz zatwierdzających, na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, szczegółowych warunków regulacyjnych. W 2012 r. Prezes UKE rozpoczął i prowadził na wniosek przedsiębiorców telekomunikacyjnych: 117 postępowań administracyjny prowadzonych na podstawie art. 27-31 Pt, w zakresie współpracy międzyoperatorskiej, 3 postępowania administracyjne prowadzone na podstawie art. 43a Pt, w zakresie wydania decyzji zatwierdzających szczegółowe warunki wykonywania obowiązków regulacyjnych ciąŝących na MNO, polegających na ustalaniu opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego w zakresie zakańczania połączeń głosowych (MTR) w oparciu o ponoszone koszty, ponadto w 2012 r. przed Prezesem UKE toczyły się 44 postępowania administracyjne wszczęte w 2011 r. Postępowania dotyczyły m.in.: rozstrzygania sporów międzyoperatorskich w zakresie stawek ustalenia lub zmiany wysokości FTR w sieciach TP oraz OA, rozstrzygania sporów międzyoperatorskich w zakresie zmiany wysokości stawek MTR w sieciach operatorów mobilnych, rozstrzygania sporów międzyoperatorskich w zakresie określenia warunków współpracy dotyczących połączenia sieci przedsiębiorców telekomunikacyjnych, ustalenia/zmiany warunków współpracy i rozliczeń za usługi dostępu uŝytkowników sieci do usług sieci inteligentnej, rozstrzygania sporów międzyoperatorskich w zakresie hurtowych rozliczeń z tytułu realizacji usługi przeniesienia przydzielonego numeru przy zmianie dostawcy usług do sieci innego operatora mobilnego, rozstrzygania sporów międzyoperatorskich w zakresie dostosowania umów o połączeniu sieci do postanowień oferty określającej ramowe warunki dostępu telekomunikacyjnego w zakresie rozpoczynania i zakańczania połączeń, hurtowego dostępu do sieci TP, dostępu do łączy abonenckich w sposób zapewniający dostęp pełny lub współdzielony, dostępu do łączy abonenckich poprzez węzły sieci telekomunikacyjnej na potrzeby sprzedaŝy usług szerokopasmowej transmisji danych w zakresie rozpoczynania połączeń, zakańczania połączeń oraz hurtowego dostępu 14

do sieci (Oferty SOR), rozstrzygania sporów w zakresie rozliczania ruchu międzysieciowego uwzględniającego ponoszony przez operatorów koszt tranzytu do numerów przeniesionych, zatwierdzenia propozycji szczegółowych warunków wykonywania obowiązków regulacyjnych oraz innych zobowiązań operatorów mobilnych, skracania terminów negocjacji dotyczących zawarcia lub zmiany umów o dostęp telekomunikacyjny. W ramach prowadzonych postępowań Prezes UKE wydał w 2012 r. następujące decyzje/postanowienia: 22 decyzje z zakresu dostępu telekomunikacyjnego, w tym 9 decyzji rozstrzygających spory międzyoperatorskie oraz 13 decyzji odmawiających określenia warunków współpracy z zakresu dostępu telekomunikacyjnego, 24 decyzje umarzające postępowanie z zakresu dostępu telekomunikacyjnego, w tym 15 decyzji dotyczących zmianę umowy w zakresie usługi OBN, 3 decyzje w sprawie wydania postanowienia określającego termin zakończenia negocjacji, 4 decyzje w sprawie wydania decyzji zastępującej umowę, 44 postanowienia w przedmiocie określenia terminu zakończenia negocjacji w zakresie dostępu telekomunikacyjnego, w tym 42 postanowienia określające taki termin oraz 2 postanowienia odmawiające określenia terminu zakończenia negocjacji, 3 postanowienia wyjaśniające/odmawiające wyjaśnienia treści decyzji z zakresu dostępu telekomunikacyjnego, 3 postanowienia utrzymujące w mocy zawieszenie postępowania, 1 postanowienie w części prostujące a w części odmawiające sprostowania oczywistej omyłki w decyzji z zakresu dostępu telekomunikacyjnego. Oferty ramowe Oferta ramowa na usługi regulowane SOR Rynek 4 i 5 Przed Prezesem UKE toczy się postępowanie administracyjne w sprawie połączonych postępowań: postępowania wszczętego na wniosek Telekomunikacji Polskiej S.A. z siedzibą w Warszawie (TP) z dnia 30 marca 2011 r. w przedmiocie zatwierdzenia zmiany Oferty ramowej określającej ramowe warunki dostępu telekomunikacyjnego w zakresie rozpoczynania i zakańczania połączeń, hurtowego dostępu do sieci TP, dostępu do łączy abonenckich w sposób zapewniający dostęp pełny lub współdzielony oraz dostępu do łączy abonenckich poprzez węzły sieci telekomunikacyjnej na potrzeby sprzedaŝy usług szerokopasmowej transmisji danych, zmienionej i zatwierdzonej decyzją Prezesa UKE z dnia 29 września 2010 r., zmienionej następnie decyzją Prezesa UKE z dnia 5 kwietnia 2011 r., (Oferta SOR) w zakresie zapewnienia dostępu do infrastruktury sieciowej, w tym dostępu dzielonego lub w pełni 15

uwolnionego w stałej lokalizacji (Rynek 4 1 ) oraz postępowania wszczętego na wniosek TP z dnia 28 lipca 2011 r. w przedmiocie zatwierdzenia zmiany Oferty SOR w zakresie zapewnienia dostępu do urządzeń dostępu szerokopasmowego oraz dostępu do węzłów sieci telekomunikacyjnej (Rynek 5 2 ). Od 1 lutego 2012 r. do 2 marca 2012 r. Prezes UKE prowadził postępowanie konsultacyjne odnośnie do projektu decyzji zatwierdzającej zmianę Oferty SOR. W wyniku analizy zebranych materiałów Prezes UKE, w dniach od 11 grudnia 2012 r. do dnia 10 stycznia 2013 r., przeprowadził ponowne konsultacje dotyczące projektu zmiany Oferty SOR. W ramach postępowania związanego ze zmianą Oferty SOR w zakresie dostępu do infrastruktury sieciowej, w tym dostępu dzielonego lub w pełni uwolnionego, w stałej lokalizacji, Prezes UKE, w ramach ponownych konsultacji projektu decyzji zatwierdzającej zmiany w Ofercie SOR, zaproponował nową definicję dostępu do lokalnej pętli światłowodowej TP, rozumianej jako fragment połączenia światłowodowego zrealizowanego w technologii FTTH (Fiber to the Home), obejmującego odcinek od zakończenia sieci do pierwszego ODF (Optimal Distribution Frame przełącznica optyczna), poprzedzającego zwielokratniające urządzenie pasywne (Splitter optyczny). Postępowania w sprawie zatwierdzenia opłat na Rynku 4 i 5 Od 31 stycznia 2012 r. do 1 marca 2012 r. Prezes UKE prowadził postępowanie konsultacyjne odnośnie do projektów decyzji, w których ustalił w trybie art. 40 ust. 4 Pt wysokość opłat za usługi świadczone na Rynkach 4 i 5, w przypadku których przeprowadzona przez Prezesa UKE weryfikacja ich wysokości wykazała nieprawidłowość. W wyniku analizy zebranych materiałów Prezes UKE, od 11 grudnia 2012 r. do 10 stycznia 2013 r. przeprowadził ponowne konsultacje dotyczące projektów decyzji ustalających wysokość opłat za usługi, które zostały ustalone przez TP nieprawidłowo. Projektowane rozstrzygniecie, w części wspólnej dla obu rynków, odnosiło się do opłat za usługi dostępu do infrastruktury w zakresie wieŝ i masztów. W zakresie Rynku 5 projektowane rozstrzygniecie odnosiło się do opłat za usługi Udział w utrzymaniu portu na OLT (Optical Line Termination) oraz Utrzymanie łącza abonenckiego w technologii światłowodowej. Opłaty ustalone przez TP prawidłowo zostaną przyjęte do stosowania w zatwierdzanej ofercie ramowej. Opłaty zatwierdzane ofertą ramową dotyczą nie tylko usług hurtowych juŝ oferowanych przez TP, ale takŝe usług nowych, wykorzystujących nowoczesną infrastrukturę światłowodową, o które oferta ramowa zostanie dodatkowo poszerzona. W zakresie usług hurtowego dostępu do internetu szerokopasmowego gdzie zostanie wprowadzony poziom dostępu Ethernet, konieczne stało się takŝe wprowadzenie opłat za usługi świadczone na tym poziomie. Oferta ramowa promuje usługi transmisji danych charakteryzujące się wysokimi opcjami prędkości przesyłu danych (od 20 do Mbit/s-80 Mbit/s), które są kluczowe w świetle postanowień Agendy Cyfrowej. W przypadku usług w zakresie dostępu do Internetu szerokopasmowego, (Rynek 5), przewidywane są spadki opłat za usługi transmisji w opcjach prędkości od 20 Mbit/s do 80 Mbit/s, w oparciu o które świadczony jest Internet dla klientów indywidualnych, 1 Zgodnie z Zaleceniem Komisji 2007/879/WE w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante (Dz.U. L 344/65 z 28.12.2007 r. Zalecenie Komisji) 2 Zgodnie z Zaleceniem Komisji 16

a takŝe spadek opłat za usługi transmisji w opcjach prędkości o wyŝszej klasie ruchu dla klientów biznesowych. Zapewnienie dostępu do Internetu szerokopasmowego, charakteryzującego się wyŝszymi niŝ obecnie opcjami prędkości, przekłada się na większą elastyczność operatorów alternatywnych pod względem tworzenia konkurencyjnych cenowo oraz jakościowo ofert. W efekcie uŝytkownicy końcowi uzyskają większy wybór pomiędzy ofertami detalicznymi charakteryzującymi się duŝą róŝnorodnością i niŝszymi cenami. Wysokość opłat za usługi świadczone na Rynku 4 i 5 wskazana w konsultowanym projekcie zmiany Oferty SOR umoŝliwi odzyskanie poniesionych przez TP inwestycji w sieci światłowodowe, zapewniające usługi o lepszych parametrach technicznych. Zmiany opłat powinny przyczynić się do rozwoju rynku telekomunikacyjnego oraz wzrostu dobrobytu społecznego wynikającego ze zwiększenia konkurencji i inwestycji w innowacyjne technologie. Oferta ramowa na usługi regulowane SOR Rynek 2 i 3 4 listopada 2011 r. zostało wszczęte, na wniosek TP, postępowanie administracyjne w przedmiocie zatwierdzenia zmiany Oferty SOR w zakresie świadczenia usługi rozpoczynania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej (Rynek 2 3 ). 31 stycznia 2012 r. Prezes UKE wydał decyzję, zobowiązującą TP do przedstawienia zmian Oferty SOR (Decyzja Zobowiązująca) w zakresie usług świadczonych przez TP na rynku zakończenia połączenia w sieci TP (Rynek 3 4 ) poprzez m.in.: przedstawienie stawki za zakończenie połączenia w Sieci TP w strefie numeracyjnej (SN), w Obszarze tranzytowym (OTr) oraz poza OTr, bez podziału na okresy taryfikacyjne O1, O2, O3. przedstawienie stawek za usługi sieciowe (flat rate) w SN, w OTr oraz poza OTr ustalonych w oparciu o stawki za zakończenie połączenia w Sieci TP w SN, w OTr oraz poza OTr uwzględniających średniowaŝoną stawkę za zakończenie połączenia w sieci TP. Realizując postanowienia Decyzji Zobowiązującej, TP 1 marca 2012 r. przedstawiła w celu zatwierdzenia projekt zmiany Oferty SOR, w zakresie świadczenia usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej TP, zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie połączenia. Postanowieniem z 7 maja 2012 r. Prezes UKE połączył postępowania administracyjne z wniosku TP z 4 listopada 2011 r. o zatwierdzenie projektu zmiany Oferty SOR na Rynku 2 oraz z wniosku TP z 1 marca 2012 r. o zatwierdzenie projektu zmiany Oferty SOR na Rynku 3. Projekt Oferty SOR na obu rynkach przewiduje m.in. odejście od podziału stawek za rozpoczęcie i zakończenie połączeń w sieci TP na okresy taryfikacyjne i w związku z tym uzaleŝnienia wysokości tych stawek od pory dnia. Obowiązującą będzie taka sama stawka za rozpoczęcie i zakończenie połączeń przez całą dobę w SN, w OTr i poza OTr. PowyŜsza modyfikacja ma równieŝ swoje przełoŝenie na wysokość płaskiej stawki interkonek- 3 Zgodnie z Zaleceniem Komisji 4 Zgodnie z Zaleceniem Komisji 17

towej (PSI), której wysokość, wskutek uwzględnienia stawki minutowej pomijającej trzy okresy taryfikacyjne: O1, O2, O3, ulegnie zmianie. 24 stycznia 2012 r. oraz 24 kwietnia 2012 r. Prezes UKE wszczął z urzędu postępowania administracyjne w sprawie ustalenia w trybie art. 40 ust. 4 Pt prawidłowej wysokości opłat za usługi świadczone na Rynku 2 i Rynku 3. Oferta SOR postępowania wprowadzające nowe opcje usługi szerokopasmowej transmisji danych (Usługa BSA) W 2012 r. Prezes UKE przeprowadził postępowania konsultacyjne, o których mowa w art. 15 Pt, dotyczące projektów decyzji zmieniających Ofertę SOR w zakresie Usługi BSA, poprzez wprowadzenie nowych opcji usługi do 10 Mb/s w klasie UBR oraz VBR-nrt. Ponadto, 1 października 2012 r., po przeprowadzeniu procesu TTM, Prezes UKE wszczął, na wniosek TP, postępowanie administracyjne w sprawie zmiany Oferty SOR w zakresie usługi BSA poprzez wprowadzenie nowej opcji do 10 Mb/s w klasie UBR, z dwoma maksymalnymi szybkościami przesyłu danych od/do abonenta, tj. 512/10240 kb/s oraz 1024/10240 kb/s. 30 marca 2012 r. Prezes UKE, po przeprowadzeniu procesu TTM (Time to Market), wszczął na wniosek TP dwa postępowania administracyjne w sprawie zmiany Oferty SOR w zakresie usługi BSA, poprzez wprowadzenie usługi IDSL na urządzeniach IP DSLAM i sieci agregacyjnej Ethernet oraz poprzez wprowadzenie nowych opcji usługi Internet DSL Symetryczny. Dodatkowo, 31 sierpnia 2012 r., po przeprowadzeniu procesu TTM, Prezes UKE wszczął, na wniosek TP, postępowanie administracyjne w sprawie zmiany Oferty SOR w zakresie usługi BSA poprzez wprowadzenie nowej opcji prędkości usługi do 40 Mb/s w podwyŝszonej klasie ruchu. Oferta SOR Premium Rate Services 31 stycznia 2012 r., na wniosek TP, Prezes UKE rozpoczął procedurę administracyjną zmierzającą do wydania decyzji w zakresie zmiany Oferty SOR, poprzez wprowadzenie zasad współpracy międzyoperatorskiej w zakresie usług Premium Rate i usług informacyjnozleceniowych. Przedmiotowe postępowanie zmierza przede wszystkim do wprowadzenia w Ofercie SOR postanowień dotyczących realizacji uprawnień abonentów wynikających z art. 64 i 64a Pt w zakresie usług o podwyŝszonej opłacie oraz uporządkowania numeracji skróconej w zakresie usług informacyjno-zleceniowych. Zmiana Oferty ramowej TP EmiTel usługi broadcasting Przed Prezesem UKE toczy się postępowanie administracyjne wszczęte na wniosek TP EmiTel sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie z dnia 13 maja 2011 r. w przedmiocie zmiany Oferty ramowej o dostępie telekomunikacyjnym w celu świadczenia usług transmisji radiofonicznych lub telewizyjnych (Oferta EmiTel), zatwierdzonej decyzją Prezesa UKE z dnia 28 listopada 2007 r., zmienionej następnie decyzją Prezesa UKE z dnia 9 października 2008 r., decyzją Prezesa UKE z dnia 8 kwietnia 2011 r. oraz decyzją Prezesa UKE z dnia 23 listopada 2011 r. Przedmiotem wniosku jest zmiana Oferty Emitel poprzez wprowadzenie nowej usługi transmisji telewizyjnych w technologii cyfrowej DVB-T oraz świadczenie usługi dostępu telekomunikacyjnego obejmującego: 18

dostęp do konstrukcji wysokościowych na potrzeby transmisji telewizyjnej świadczonej w technologii DVB-T, dostęp do nadawczych systemów antenowych na potrzeby transmisji telewizyjnej świadczonej w technologii DVB-T, kolokację nadajnika telewizyjnego DVB-T. Przedmiotem wniosku jest równieŝ wprowadzenie do Oferty EmiTel opłat za nowe usługi transmisji telewizyjnej w technologii cyfrowej DVB-T. Po dokonaniu oceny wysokości opłat przedstawionych do zatwierdzenia przez EmiTel w projekcie Oferty EmiTel, Prezes UKE w dniu 4 listopada 2011 r. wszczął postępowanie w sprawie ustalenia prawidłowej wysokości opłat za usługi dostępu w celu świadczenia usługi transmisji w technologii cyfrowej DVB-T w oparciu o koszty ponoszone przez EmiTel. Zmiana Oferty ramowej TP w zakresie kanalizacji kablowej ROI 23 listopada 2012 r. Prezes UKE, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego wszczętego na wniosek Telekomunikacji Polskiej S.A., wydał decyzję zatwierdzającą zmianę Ramowej Oferty TP o dostępie telekomunikacyjnym w części infrastruktura telekomunikacyjna w zakresie kanalizacji kablowej (Oferta ROI). Oferta ROI jest skierowana do operatorów telekomunikacyjnych oraz jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych uzyskaniem dostępu do kanalizacji kablowej TP. Zatwierdzona Oferta ROI reguluje w niezbędnym zakresie proces udzielenia dostępu telekomunikacyjnego oraz współpracę stron umowy o dostępie do kanalizacji kablowej. Do najwaŝniejszych elementów zatwierdzonej Oferty ROI, naleŝą: opracowanie postanowień Oferty ROI stanowiącej jednocześnie wzór umowy ramowej o dostępie do kanalizacji kablowej oraz opracowanie wzoru umowy szczegółowej, wprowadzenie do współpracy pomiędzy stronami umowy o dostępie do kanalizacji kablowej moŝliwości skorzystania z elektronicznej formy komunikacji z TP w postaci interfejsu systemu informatycznego, usprawnienie procedur określonych w Ofercie ROI, a w szczególności procedur związanych z przygotowaniem poprawnych wniosków o udostępnienie wskazanych we wniosku relacji kanalizacji kablowej, określenie praw i obowiązków stron umowy o dostępie do kanalizacji kablowej (m.in. zakaz poddzierŝawy, procedura udroŝnienia kanalizacji kablowej, obowiązek przekazywania informacji o przebiegu kanalizacji kablowej oraz jej dostępności), wprowadzenie szczególnego rodzaju dostępu do kanalizacji kablowej charakteryzującego się długookresową dzierŝawą kanalizacji kablowej (od 20 do 25 lat) w celu zapewnienia kwalifikowalności wydatków na kanalizację kablową finansowanych ze środków publicznych, określenie procedury określającej przebudowę kanalizacji kablowej oraz umoŝliwiającej wprowadzenie do kanalizacji kablowej kabla telekomunikacyjnego będących własnością wielu podmiotów, uszczegółowienie postanowień dotyczących nawiązania do kanalizacji kablowej (w tym cen za udostępnienie nawiązania) oraz procedury nadzoru TP nad pracami wykonywanymi w kanalizacji kablowej. 19

Zdaniem Prezesa UKE Oferta ROI spełnia aktualne oczekiwania rynku telekomunikacyjnego, jak równieŝ przyczyni się do wzrostu inwestycji w infrastrukturę telekomunikacyjną, co z kolei przyczyni się do zwiększenia poziomu konkurencyjności oraz jakości świadczonych usług telekomunikacyjnych. Usługa dostępu telekomunikacyjnego do kanalizacji kablowej ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju rynku telekomunikacyjnego. Wykorzystanie istniejącej infrastruktury znacząco przyczynia się do obniŝenia barier wejścia na rynek operatorów alternatywnych. Według niektórych analiz koszt prac ziemnych i konstrukcyjnych związany z budową kanalizacji kablowej moŝe stanowić nawet 80 proc. nakładów finansowych niezbędnych do budowy sieci telekomunikacyjnych. Oznacza to, Ŝe w razie konieczności budowy własnej kanalizacji kablowej koszty utopione, a więc takie, które związane są z wejściem na dany rynek, byłyby dla operatorów alternatywnych znacząco wyŝsze niŝ w przypadku gdyby istniała moŝliwość wykorzystania istniejącej juŝ kanalizacji kablowej. Dostęp do pasywnej infrastruktury operatora zasiedziałego, jaką jest kanalizacja kablowa stanowiąca zespół podziemnych rur i studni (zasobników) kablowych, słuŝący do układania kabli telekomunikacyjnych, przyczynia się do rozwoju konkurencji w ten sposób, Ŝe pozwala operatorom alternatywnym uniknąć ponoszenia wysokich nakładów na budowę infrastruktury pasywnej, przez co pozwala skoncentrować się na wdraŝaniu własnych rozwiązań na bazie infrastruktury aktywnej, np. budowania sieci nowej generacji poprzez zaciąganie kabli światłowodowych do udostępnionej kanalizacji kablowej. Z biznesowego punktu widzenia migracja do sieci NGA w znacznym stopniu zwiększy zapotrzebowanie na kanalizację kablową. Zapewnienie realnego dostępu do kanalizacji kablowej jest konieczne dla stworzenia moŝliwości konkurowania na rynku usług świadczonych uŝytkownikom końcowym. Oferta ROI umoŝliwi operatorom alternatywnym szybsze i efektywniejsze budowanie własnej sieci z wykorzystaniem kanalizacji kablowej operatora zasiedziałego, oraz przyłączanie własnej sieci do sieci operatora zasiedziałego, co ma szczególne znaczenie dla korzystania z usług hurtowych operatora zasiedziałego. Oferta RLLO 30 maja 2012 r., po rozpatrzeniu wniosku TP z 14 lipca 2011 r. o zatwierdzenie zmian Oferty ramowej o dostępie telekomunikacyjnym w zakresie świadczenia usługi dzierŝawy odcinków zakończeń łączy, odcinków niebędących zakończeniami łączy i łączy end-to-end, zatwierdzonej decyzją Prezesa UKE z dnia 31 grudnia 2009 r. nr, w części uchyloną, a w części utrzymaną w mocy decyzją Prezesa UKE z 18 października 2010 r., (Oferta RLLO), Prezes UKE wydał, na podstawie art. 104 1 kodeksu postępowania administracyjnego w związku art. 43 ust. 1 oraz art. 206 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, decyzję zatwierdzającą zmiany Oferty RLLO. Oferta RLLO została zmieniona w następującym zakresie: wprowadzenia opłaty za korzystanie z interfejsu systemu informatycznego (ISI), zasad przeprowadzania przez TP szkoleń z obsługi ISI, wprowadzenia zasady przejścia na ISI w terminie uzgodnionym pomiędzy TP a przedsiębiorcą telekomunikacyjnym (PT), obniŝenia opłaty z tytułu zmiany miejsca zakończenia dla łączy analogowych i łączy telefonicznych analogowych, 20

wprowadzenia nowej przesłanki odmowy realizacji zamówienia na usługę w sytuacji, gdy PT nie uzupełnił, nie przedłuŝył albo nie dostarczył zabezpieczenia finansowego w postaci gwarancji bankowej, rezerwy gwarancyjnej albo oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji, usunięcia Załącznika nr 14 do Oferty RLLO Procedura składania Zamówienia na realizację wywiadu technicznego oraz zmiany dotychczasowej numeracji Załącznika nr 15 do Oferty RLLO Wzór Zamówienia na wywiad techniczny i nadania mu nowej treści. Konieczność zmiany Oferty RLLO w kwestiach dotyczących ISI wynikała z braku, w porównaniu z Ofertą SOR, postanowień dotyczących opłat za korzystanie z ISI oraz za szkolenie z obsługi ISI. Zmiana w zakresie terminu przejścia na ISI została spowodowana koniecznością umoŝliwienia PT korzystania z ISI w terminie, w którym będą gotowi ponieść koszty z tym związane. ObniŜenie opłaty z tytułu zmiany miejsca zakończenia łącza analogowego oraz łącza telefonicznego analogowego zostało dokonane na wniosek TP, która w przedłoŝonym do zatwierdzenia projekcie oferty dokonała obniŝenia opłat za ww. usługi średnio o 61 proc. Nowa przesłanka odmowy realizacji Zamówienia na Usługę została wprowadzona z uwagi na konieczność zapewnienia w Ofercie RLLO kompleksowych rozwiązań w zakresie zabezpieczeń wykonania umowy w sytuacji gdy PT nie wykonuje jej postanowień. Załącznik nr 14 do Oferty RLLO Procedura składania Zamówienia na realizację wywiadu technicznego został usunięty z Oferty RLLO z uwagi na wprowadzenie zasady, iŝ zamówienie na fakultatywny wywiad techniczny będzie realizowane w trybie zamówienia na usługę, tj. TP będzie udzielała odpowiedzi na takie zamówienie w terminie 14 dni od dnia otrzymania zamówienia. 27 września 2012 r., po rozpatrzeniu wniosku TP, Prezes UKE w części uchylił i zmienił zapisy decyzji z 30 maja 2012 r. w sprawie zatwierdzenia zmiany Oferty RLLO. Oferta RLLO została zmieniona w następującym zakresie: moŝliwość przeprowadzenia procedury fakultatywnego wywiadu technicznego została ograniczona do łączy analogowych i łączy telefonicznych analogowych, wprowadzenie zasady udzielania przez TP odpowiedzi na zamówienie na wywiad techniczny w terminie 16 dni od otrzymania zamówienia, wprowadzono zasadę, zgodnie z którą wszelkie zamówienia na usługę od dnia wejścia w Ŝycie Umowy Ramowej powinny być składane na podstawie tej umowy, a nie wcześniej zawartych umów dotyczących dzierŝawy łączy. Ograniczenie moŝliwości przeprowadzania procedury fakultatywnego wywiadu technicznego do łączy analogowych i łączy telefonicznych analogowych zostało podyktowane faktem, iŝ jedynie w odniesieniu do tych rodzajów łączy moŝliwe jest uzyskanie dodatkowych danych o łączu w porównaniu z danymi otrzymywanymi w wyniku weryfikacji technicznej przeprowadzanej w ramach rozpatrywania zamówienia na usługę. Ustalenie terminu 16 dni na udzielenie przez TP odpowiedzi na zamówienie na wywiad techniczny, (w porównaniu z terminem czternastodniowym, ustalonym w decyzji Prezesa UKE z dnia 30 maja 2012 r.), wynikało z faktu, Ŝe TP dopiero na etapie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wskazała na konieczność dokonania czynności, które nie zostały przez TP uwzględnione we wniosku o zatwierdzenie Oferty RLLO. Natomiast celem wprowadzenia zasady, zgodnie z którą wszelkie zamówienia na usługę od wejścia w Ŝycie Umowy Ramowej powinny być składane na podstawie tej umowy, a nie wcześniej zawartych umów dotyczących dzierŝawy łączy, było ustalenie precyzyjnych chronologicznie reguł współpracy międzyoperatorskiej w sytuacji, gdy 21

strony współpracujące w zakresie usługi dzierŝawy łączy mają podpisanych kilka umów ramowych. Pozostała część zapisów decyzji Prezesa UKE z 30 maja 2012 r. o zatwierdzeniu zmian w ofercie RLLO, pozostała w mocy w zakresie niezmienionym decyzją z 27 września 2012 r. Rachunkowość regulacyjna za 2011 i kalkulacja kosztów TP na rok 2013 28 maja 2012 r. Prezes UKE wydał decyzję zatwierdzającą ze zmianami projekty następujących dokumentów: Instrukcja w zakresie prowadzonej przez TP rachunkowości regulacyjnej za rok 2011, Opis kalkulacji zorientowanych przyszłościowo w pełni alokowanych kosztów usług przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych oraz usług krajowych i międzynarodowych połączeń telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej dla konsumentów i uŝytkowników końcowych, z wyłączeniem konsumentów (rynki 1-6) na rok 2013 TP, Opis kalkulacji zorientowanych przyszłościowo, w pełni alokowanych kosztów detalicznej usługi zapewnienia części lub całości minimalnego zestawu łączy dzierŝawionych o przepływnościach do 2 Mbit/s włącznie (rynek 7) na rok 2013 TP, Opis kalkulacji kosztów świadczenia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usług dostępu szerokopasmowego, w tym szerokopasmowej transmisji danych na rok 2013 Telekomunikacji Polskiej SA (rynek 12), Opis kalkulacji w zakresie przeszacowania wartości składników kapitału zaangaŝowanego na dzień 31 grudnia 2011 r. oraz wyznaczania wartości kosztów od ich wartości bieŝącej na potrzeby opisów kalkulacji. Na podstawie zatwierdzonej 28 maja 2012 r. instrukcji i opisów TP sporządził sprawozdanie z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej i dokonała kalkulacji uzasadnionych kosztów dostępu telekomunikacyjnego, przewidzianych w art. 39 Pt. NaleŜy wyjaśnić, Ŝe Instrukcja i opis kalkulacji kosztów TP, odnosi się jedynie do 11 obszarów gminnych (na rynku 12), które w decyzji SMP z dnia 28 kwietnia 2011 r. Prezes UKE uznał jako konkurencyjne. Roczne sprawozdania z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej oraz wyniki kalkulacji kosztów podlegały badaniu zgodności z przepisami prawa oraz zatwierdzonymi przez Prezesa UKE instrukcją i opisem kalkulacji kosztów. Biegły rewident Ernst & Young Audit sp. z o. o., po przeprowadzeniu audytu, wydał w sierpniu 2012 r. pozytywną opinię co do wyników kalkulacji kosztów przedstawionych przez TP. Rachunkowość regulacyjna i kalkulacja kosztów TP Na skutek złoŝenia 26 kwietnia 2012 r. wniosku TP zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie uzgodnienia, a następnie zatwierdzenia projektów instrukcji w zakresie prowadzonej przez TP rachunkowości regulacyjnej za 2012 rok i opisów kalkulacji kosztów usług na 2014 rok w zakresie: Opisu kalkulacji zorientowanych przyszłościowo w pełni alokowanych kosztów usług 22

przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych oraz usług krajowych i międzynarodowych połączeń telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej dla konsumentów i uŝytkowników końcowych, z wyłączeniem konsumentów (Rynki 3-6) na rok 2014 TP; Opisu kalkulacji zorientowanych przyszłościowo w pełni alokowanych kosztów detalicznej usługi zapewnienia części lub całości minimalnego zestawu łączy dzierŝawionych o przepływnościach do 2 Mbit/s włącznie (Rynek 7) na rok 2014 TP; Opisu kalkulacji kosztów świadczenia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usługi dostępu szerokopasmowego, w tym szerokopasmowej transmisji danych (rynek 12) na rok 2014; Opisu kalkulacji w zakresie przeszacowania wartości składników kapitału zaangaŝowanego na dzień 31 grudnia 2012 r. Testy MS/PS 24 stycznia 2012 r. opublikowane zostało nowe Stanowisko Prezesa UKE w zakresie szczegółowych zasad przeprowadzania testów zawęŝenia marŝy (Testy MS) i testów zawęŝenia ceny (Testy PS). Szczegółowe metody przeprowadzania testów oraz procedur uruchomienia testu MS/PS, zbierania danych na poczet kolejnych edycji narzędzia słuŝącego do przeprowadzania testów MS/PS, przygotowywania Kwestionariusza danych MS/PS oraz Kwestionariusza alokacji kategorii kosztowych oraz przeprowadzania samych testów MS/PS, zatwierdzone w tym dokumencie, były zgodne z dotychczasową praktyką w tym zakresie. Zgodnie ze Stanowiskiem z 24 stycznia 2012 r. wniosek o przeprowadzenie testu moŝe zło- Ŝyć TP z odpowiednim wyprzedzeniem w stosunku do planowanej daty wdroŝenia nowej usługi, jak równieŝ operator alternatywny (OA), po wprowadzeniu przez TP na rynek danej oferty detalicznej. Alternatywną moŝliwością jest przeprowadzenie testu na wniosek Prezesa UKE. Do wniosku o przeprowadzenie testu TP kaŝdorazowo zobowiązana została do przedstawienia odpowiednich regulaminów dotyczących badanej oferty, a takŝe zdefiniowania okresu trwania oferty. Dzięki temu rynek, za pośrednictwem Prezesa UKE, ma moŝliwość kontroli, czy TP nie stosuje w swej działalności na rynku usług szerokopasmowych niedozwolonych praktyk prowadzących do wystąpienia zjawiska zawęŝenia marŝy lub zawęŝenia ceny. 22 czerwca 2012 r. opublikowane zostało Stanowisko Prezesa UKE uzupełniające Stanowisko Prezesa UKE z 24 stycznia 2012 r. o szczegółowe informacje dotyczące zasad przeprowadzania Testu PS. Zgodnie z tym Stanowiskiem testy PS, jako odnoszące się do usług, które nie mają odpowiedników w usługach hurtowych TP objętych Ofertą SOR, przeprowadzane będą w oparciu o dane kosztowe TP. W przypadku usług objętych testem PS, w przeciwieństwie do usług objętych testami MS, operatorzy alternatywni nie posiadają pełnych informacji dotyczących kosztów związanych z korzystaniem z wdraŝanych przez TP nowych usług hurtowych. Dzięki wprowadzonym zmianom testy PS przeprowadzane są w oparciu o dane pochodzące z jednego źródła, co zapewnia ich spójność i zwiększa wiarygodność przeprowadzanych analiz. Dodatkowo, w celu zachowania poufności tajemnicy przedsiębiorstwa, jaką są dane kosztowe przekazywane przez TP na potrzeby testów PS, Pre- 23