PORADNICTWO DIETETYCZNE Wykład 2 Funkcje żywności Społeczne aspekty zaburzeń żywieniowych na przykładzie głodu pozornego, utajonego i otyłości Standardy postępowania dietetycznego z pacjentem otyłym Prowadzący: dr n. med. Agnieszka Ostachowska-Gąsior
Funkcje żywności - omówienie Funkcja fizjologiczna Funkcje społeczne
GŁÓD stan motywacyjny powstający pod wpływem deprywacji. Aby skutecznie regulować pobór pokarmów organizm musi być zdolny do: - wykrywania fizjologicznego stanu głodu, - inicjowania i organizowania zachowania w postaci spożywania żywności, - przerwania tego zachowania w momencie zaspokojenia potrzeb organizmu (głodu rzeczywistego).
3 rodzaje głodu omówienie Głód rzeczywisty Głód utajony - żywienie pozornie obfite i dostatnie w rzeczywistości nie dostarcza organizmowi podstawowych wartości odżywczych. Głód pozorny - nadmierny apetyt nieodzwierciedlającym rzeczywistych potrzeb organizmu
Jakie są skutki niezaspokojenia potrzeb? STRES (dystres) Zachowania żywieniowe w sytuacji stresu zależą od tolerancji na stres, czyli indywidualnej zdolności przeciwstawienia się stresowi bez poważnych konsekwencji
3 typy konsumentów ze względu na specyfikę ich zachowań w sytuacjach stresowych: konsumenci restrykcyjni cechy charakterystyczne, omówienie konsumenci emocjonalni cechy charakterystyczne, omówienie pozostali konsumenci cechy charakterystyczne, omówienie
Środowisk jako czynnik w głodowaniu otyłych ludzi omówienie: odczytywane bodźce, typy reakcji na utrudnienia w dostępie pożywienia
Wrażliwość na sygnały (wewnętrzne i zewnętrzne) a stan odżywienia omówienie na przykładach
U osób otyłych zachowania żywieniowe zdają się być wyrazem stałego, umiarkowanie silnego głodu, w małym stopniu wpływają na nie bodźce fizjologiczne!
Standardy postępowania w otyłości wg National Institute of Health BMI >25 lub/i obwód tali >88cm (K) >102cm (M) Czy pacjent chce zredukować masę ciała? OKREŚLIĆ CZYNNIKI RYZYKA TAK NIE TAK Czy pacjent chce zredukować masę ciała? NIE Czy pacjent chce zredukować masę ciała? USTALENIE Z PACJENTEM CELÓW I STRATEGII LECZENIA - REDUKCJI MASY CIAŁA OGÓLNE ZALECENIA W ZAKRESIE DIETIPRIFILAKTYKI OTYŁOŚCI
Standardy postępowania w otyłości WHO Consultation, Obesity: Preventing & Menaging the Global Epidem, Geneva BMI Dodatko we czynniki ryzyka Strategie postępowania i cele 18,5-24,9 nie Zalecenia prawidłowego żywienia utrzymujące m.c. tak Zalecenia związane z eliminacją czynników ryzyka, zwiększenie aktywności fizycznej, utrzymanie m.c. 25,0-29,9 nie zwiększenie aktywności fizycznej, utrzymanie m.c. tak Zalecenia dietetyczne i wysiłku fizycznego celem eliminacji czynników ryzyka, jeśli brak poprawy po 3 miesiącach dieta z małym deficytem energ., redukcja m.c. 5-10kg/24tyg. 30,0-34,9 nie Redukcja m.c. o 5-10% tak Jeśli dieta niskoenerg. i zwiększona aktywność fiz. nie dają rezultatów prze 12 tyg. rozważyc dietę VLCD
Standardy postępowania w otyłości WHO Consultation, Obesity: Preventing & Menaging the Global Epidec, Geneva cd. BMI Dodatko we czynniki ryzyka Strategie postępowania i cele 35,0-39,5 nie dieta niskoenerg. i zwiększona aktywność fiz., terapia behawioralna w celu redukcji m.c. >10% tak Indywidualne postępowanie, opieka nad pacjentem, rozważyć leczenie chirurgiczne jeśli brak efektów terapii indywidualnej, redukcja m.c. o 20-30% 40,0 Tak/nie Indywidualne postępowanie, opieka nad pacjentem, rozważyć leczenie chirurgiczne jeśli brak efektów terapii indywidualnej, redukcja m.c. o 20-30% Istotne jest nie tylko zmniejszenie m.c., ale jej utrzymanie.
Strategia leczenia otyłości Zalecenia prawidłowego żywienia i bardziej aktywnego stylu życia Deficyt energetyczny + wzrost wydatków energetycznych
Zalecenia NIH, National Heart, Lung and Blood Inst., Obesity Education Initiative Expert Panel, The North American Association for the Study of Obesity BMI 25-35 kg/m 2 - deficyt energet. 300-500kcal/dobę - spadek m.c. 0,3-0,5 kg m.c./tydz. BMI >35 kg/m 2 - deficyt energet. 500-1000kcal/dobę - spadek m.c. 0,5-1,0 kg m.c./tydz.
Indywidualny dobór deficytu energetycznego SPM = 10 x m.c.(kg) + 900 (M) SPM = 7 x m.c.(kg) +700 (K) Całkowity wydatek energet. CWE = SPM x współczynnik aktyw.fizycznej 1,2 aktyw. fiz. mała 1,4 umiarkowana 1,8 duża
Przykład: Mężczyzna 45 letni, m.c.90kg, wys. ciała 170cm, BMI=31kg/m2 1g tk.tł.=6-8kcal Średnio>> utrata 1kg wymaga deficytu energet. 7000kcal Zakładamy 5% utraty m.c., czyli 4,5kg < 4,5 x 7000 = 31500kcal Jak długo? Zakładamy dzienny deficyt energet. 500kcal 31500:500kcal = 63 dni (9 tygodni) CWE = 1800kcal x 1,2 =2160kcal 2160kcal- 500kcal = 1660kcal Efekt standardowy: redukcja m.c. Około 0,5kg/tydzień
Propozycje energetyczności diety w zależności od początkowej m.c. pacjenta Masa ciała [kg] Proponowana energetyczność diety 68-90 1000-1200kcal 91-113 1200-1500kcal 114-135 1500-1800kcal 136-158 1800-2000kcal >158 2000kcal
Otyłość jako problem medyczny otyłość ze względu na przyczyny jej powstawania: prosta (egzogenna) jest skutkiem nadmiernego spożycia pokarmów; endogenna jest uwarunkowana genetycznie lub hormonalnie lub wywołana zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym.
Otyłość jako problem medyczny otyłość ze względu na rozmieszczenie tłuszczu w organizmie: androidalna (brzuszna) tłuszcz gromadzi się w górnej części tułowia okołonarządowo ( w jamie brzusznej) i podskórnie, na ramionach, karku. gynoidalna skupienie tłuszczu występuje w dolnej części tułowia, w obrębie podbrzusza, na biodrach, pośladkach i udach.
Otyłość jako problem socjologiczny Problem nietolerancji ludzi otyłych Poczucie przegranej towarzyszące osobom otyłym źródła, omówienie
Co należy aby osiągnąć sukces w odchudzaniu?? burza mózgów