Powiatowy Urząd Pracy

Powiatowy Urząd Pracy RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W MIIEŚCIIE BIIELSKO-BIIAŁA w II-półłroczu 2009 rou

SPIS TREŚCI Wstęp 3 1. Analiza bezrobocia według zawodów 4 1.1 Charaterystya bezrobocia w Bielsu Białej 4 1.2 Strutura bezrobocia według zawodów 5 1.3 Napływ bezrobotnych według zawodów 7 2. Analiza ofert pracy według zawodów 8 2.1 Oferty pracy według zawodów 9 2.2 Oferty pracy według grup zawodowych 10 3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyŝowych 11 3.1 Zawody deficytowe i nadwyŝowe w Mieście Bielso Biała 11 3.2 Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie 14 3.3 Strutura bezrobotnych i ofert pracy według Polsiej Klasyfiacji Działalności 15 Wniosi 16 Spis wyresów 17 Spis tabel 17 S t r o n a 2

Wstęp Prowadzenie prawidłowej polityi rynu pracy wymaga systematycznego śledzenia i analizowania zjawis oraz procesów zachodzących na loalnym rynu pracy. Dlatego wychodząc naprzeciw tym potrzebom, do ustawy z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy jao jedno z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy, w ramach opracowywania analiz rynu pracy, został wprowadzony monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych. (art. 8, ust.1 pt 3 i 9, ust.1 pt 9). Powiatowy Urząd Pracy w Bielsu-Białej przeazuje, zatem do Państwa dyspozycji Raning zawodów deficytowych i nadwyŝowych w Mieście Bielso-Biała w I-półroczu 2009 rou, opracowany w oparciu o Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej, Departamentu Rynu Pracy, Warszawa 2003. Zgodnie z powyŝszymi zaleceniami przez monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych naleŝy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaŝy zasobów pracy w przeroju terytorialno-zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów ształcenia zawodowego i szolenia bezrobotnych. Zawodem deficytowym nazywamy zawód, na tóry występuję na rynu pracy więsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Natomiast przez zawód nadwyŝowy naleŝy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Celem niniejszego raportu jest opracowanie moŝliwych do wyorzystania w pratyce informacji pozwalających na zwięszenie efetywności organizowanych szoleń, dzięi dostosowaniu ich ierunów do potrzeb pracodawców, a taŝe poprzez udostępnienie wyniów działań władzom oświatowym i dyrecjom szół, tóre będą mogły orygować poziom, struturę i treść ształcenia zawodowego oraz loalnym władzom samorządowym ształtującym polityę przeciwdziałania bezrobociu. Monitoring słuŝyć ma równieŝ stworzeniu bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowo-walifiacyjnych w uładzie loalnym, regionalnym i rajowym, usprawnieniu poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyŝowych. Usprawnieniu pośrednictwa pracy poprzez uzysanie informacji o planowanych ofertach pracy na ro przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów. A taŝe ułatwieniu realizacji programów specjalnych dla atywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Raning zawodów deficytowych i nadwyŝowych opracowywany jest dwa razy w rou. Jao źródło informacji słuŝą załącznii nr 2 i 3 do sprawozdania MPIPS-01. Zares danych w nich zawarty obejmuje liczbę osób zarejestrowanych jao bezrobotne, bezrobotne obiety, osoby do 12 miesięcy od uończenia naui oraz bezrobotnych poprzednio pracujących według oresu pozostawania bez pracy oraz oferty pracy (zgłoszone przez pracodawców wolne miejsca zatrudnienia, miejsca przygotowania zawodowego, staŝu oraz przyjęte do realizacji miejsca pracy w ramach prac interwencyjnych i robót publicznych, a taŝe w ramach umów zlecenia) według zawodów i specjalności (od sześciocyfrowy, w sumie 1770 zawodów) oraz według Polsiej Klasyfiacji Działalności. S t r o n a 3

1. Analiza bezrobocia według zawodów Stopa bezrobocia na oniec czerwca 2009 w Mieście Bielso-Biała wyniosła 6,0% (5563 osoby bezrobotne). Jest ona o 1,2 pt. procentowego wyŝsza w stosunu do analogicznego oresu w rou 2008 (wzrost o 1309 osób). Pierwszy raz od ilu lat stopa bezrobocia w Mieście wzrosła. Sytuacja ta związana jest z pogorszeniem się oniuntury gospodarczej w raju oraz światowym ryzysem gospodarczym. Wyres nr 1. Stopa bezrobocia w Bielsu Białej na przestrzeni 2006, 2007, 2008 i 2009 rou Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy Pomimo wzrostu stopy bezrobocia, Miasto Bielso Biała wciąŝ cechuje się jednym z niŝszych wsaźniów zarówno w sali województwa śląsiego (8,3%) ja i raju (10,7%). 1.1 Charaterystya bezrobocia w Bielsu Białej Wśród osób bezrobotnych z terenu Miasta Bielsa Białej najwięcej posiada wyształcenie zasadnicze zawodowe 29,8%. W tym przypadu nastąpił wzrost udziału tych osób w struturze bezrobotnych w porównaniu do analogicznego oresu poprzedniego rou. Na wysoim poziomie utrzymuje się równieŝ udział osób z wyształceniem gimnazjalnym i podstawowym (22,9%). Jest on niŝszy niŝ w I półroczu 2008 rou. W przypadu osób bezrobotnych z wyształceniem wyŝszym nastąpił wzrost odseta z 11,4% na oniec czerwca 2008 do 12,5% na oniec czerwca 2009. Więszy odsete niŝ w rou poprzednim zanotowano równieŝ w przypadu osób z wyształceniem policealnym i średnim zawodowym (24,3% w czerwcu 2008, 24,5% w czerwcu 2009). Udział osób z wyształceniem średnim ogólnoształcącym pozostał na niezmienionym poziomie 10,2%. PoniŜszy wyres prezentuje struturę bezrobotnych ze względu na ich poziom wyształcenia. S t r o n a 4

Wyres nr 2. Strutura wyształcenia bezrobotnych w Mieście Bielso-Biała (stan na oniec I-półrocza 2009 rou) Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy Ponad połowa bezrobotnych (53,3%) to obiety. W porównaniu z ubiegłym roiem odsete ten zmalał o ooło 2,7 pt. procentowych. Osoby młode do 25 rou Ŝycia stanowią 13,6% ogółu zarejestrowanych, a 26,9% to osoby po 50 rou Ŝycia. Porównując te dane do analogicznego oresu z rou ubiegłego moŝna zauwaŝyć, Ŝe odsete osób młodych do 25 rou Ŝycia wzrósł prawie o 4 pt. procentowe, a osób po 50 rou Ŝycia zmalał o 4,7 pt. procentowych. W przypadu osób długotrwale bezrobotnych nastąpił spade ich udziału w ogólnej liczbie bezrobotnych z 57,8% w czerwcu 2008 rou do 36,9% w czerwcu 2009. 1.2 Strutura bezrobocia według zawodów Charaterystya bezrobocia wymaga szczegółowego zbadania strutury bezrobotnych pod względem posiadanego zawodu. Dzięi temu moŝliwe będzie wyazanie zawodów, tóre są najliczniej reprezentowane wśród osób bezrobotnych. W tabeli poniŝej zawarto 35 zawodów, tóre są najliczniej reprezentowane wśród osób zarejestrowanych jao bezrobotne w Urzędzie Pracy. Najwięszą grupę stanowią osoby bez zawodu 985 osób (17,7%). Doładnie ro wcześniej była to liczba 173 osób. Nastąpił wzrost o 812 osób (wzrost o 469%). Na drugim miejscu znalazły się osoby w zawodzie Sprzedawca 347 osób (6,2%). W tym przypadu nastąpił spade tej liczby w porównaniu z I-półroczem 2008 rou. Na trzecim miejscu znalazł się zawód Pracowni biurowy, z liczbą 186 bezrobotnych (3,3%). Na olejnym miejscu znalazły się osoby w zawodzie Krawiec 123 osoby (2,2%). Ro wcześniej w zawodzie Krawiec zarejestrowane były 23 osoby. Nastąpił wzrost o 100 osób. S t r o n a 5

Tabela nr 1. Bezrobotni według zawodów w Mieście Bielso Biała (stan na oniec I-półrocza 2009 rou) Lp. Nazwa zawodu Bezrobotni wg stanu na oniec I-półrocza 2009 rou 1. Bez zawodu 985 2. Sprzedawca 347 3. Pracowni biurowy 186 4. Krawiec 123 5. Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 111 6. Sprzątacza 107 7. Techni mechani 104 8. Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 104 9. Szwacza 79 10. Asystent eonomiczny 70 11. Ślusarz 70 12. Magazynier 68 13. Kucharz 66 14. Robotni budowlany 64 15. Techni budownictwa 63 16. Pozostali sprzedawcy i demonstratorzy 56 17. Pozostali pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej nieslasyfiowani 54 18. Toarz 54 19. Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 53 20. Pozostali zamiatacze i porewni 47 21. Pozostali monterzy wyrobów złoŝonych 45 22. Pozostali operatorzy maszyn gdzie indziej nieslasyfiowani 45 23. Handlowiec 44 24. Pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń 44 25. Murarz 43 26. Eonomista 39 27. Specjalista do spraw maretingu i handlu [sprzedaŝy] 35 28. Pozostali eletromonterzy 34 29. Robotni gospodarczy 33 30. Specjalista zastosowań informatyi 32 31. Stolarz 32 32. Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 31 33. Księgowy [samodzielny] 31 34. Kelner 30 35. Kasjer handlowy 29 Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu Białej Licznie reprezentowane są równieŝ taie zawody ja: Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym, Sprzątacza, Techni mechani oraz Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych. Osoby bezrobotne w przedstawionych powyŝej trzydziestu pięciu zawodach stanowią 60% wszystich osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy z terenu Miasta Bielsa Białej. W przypadu duŝych grup zawodowych najwięsza liczba bezrobotnych jest w grupie Modeli, Sprzedawcy i Demonstratorzy (19,3%). Na drugim miejscu wśród duŝych grup znajdują się Pracownicy obsługi biurowej. Udział tej grupy w ogóle bezrobotnych wynosi 17,9%. DuŜą grupę bezrobotnych stanowią równieŝ Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 13,7% ogółu bezrobotnych. S t r o n a 6

1.3 Napływ bezrobotnych według zawodów Po przeanalizowaniu strutury osób pozostających w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy naleŝy się przyjrzeć westii napływu bezrobotnych w oresie pierwszych sześciu miesięcy 2009 rou. Dzięi temu uzysamy pełniejszy obraz tendencji występujących na loalnym rynu pracy. W pierwszym półroczu 2009 rou w Powiatowym Urzędzie Pracy w Bielsu Białej zarejestrowało się 4549 osób, w tym 2266 obiet z terenu Miasta. W porównaniu do analogicznego oresu w rou ubiegłym, liczba bezrobotnych rejestrujących się w Urzędzie Pracy zwięszyła się o 1675 osób (wzrost o 58,3%). PoniŜsza tabela przedstawia trzydzieści pięć zawodów, w tórych zanotowano najwięszy napływ bezrobotnych. Tabela nr 2. Napływ bezrobotnych według zawodów w Mieście Bielso Biała w I-półroczu 2009 rou Lp. Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Kobiety W tym Absolwenci Ogółem Kobiety 1. Bez zawodu 905 448 33 20 2. Sprzedawca 243 203 10 5 3. Krawiec 123 110 1 1 4. Techni mechani 113 14 3 0 5. Pracowni biurowy 112 79 4 3 6. Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 79 2 0 0 7. Szwacza 76 76 0 0 8. Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 74 35 4 3 9. Asystent eonomiczny 66 53 5 3 10. Pozostali operatorzy maszyn gdzie indziej nieslasyfiowani 65 19 2 0 11. Kucharz 62 30 2 1 12. Ślusarz 61 3 1 0 13. Techni budownictwa 57 21 2 1 14. Pozostali monterzy wyrobów złoŝonych 56 24 1 1 15. Handlowiec 53 38 3 2 16. Magazynier 49 11 5 2 17. Specjalista do spraw maretingu i handlu [sprzedaŝy] 47 24 5 2 18. Sprzątacza 46 45 1 1 19. Toarz 43 3 0 0 20. Pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń 43 8 1 0 21. Eonomista 38 19 3 2 22. Specjalista zastosowań informatyi 37 4 11 2 23. Techni eletroni 35 0 1 0 24. Robotni budowlany 35 0 0 0 25. Fryzjer 34 33 2 2 26. Pozostali sprzedawcy i demonstratorzy 31 30 2 1 27. Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 29 9 2 0 28. Robotni gospodarczy 29 5 0 0 29. Pozostali eletromonterzy 28 1 0 0 30. Piearz 27 4 0 0 31. Techni eletry 26 1 0 0 32. Murarz 26 0 0 0 33. Pozostali technicy mechanicy 25 3 0 0 34. Kasjer handlowy 25 20 0 0 35. Przędzarz 25 25 0 0 Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu Białej S t r o n a 7

W pierwszym półroczu 2009 rou najwięcej rejestrujących się w Urzędzie Pracy osób było bez zawodu 905, co stanowiło 19,9% wszystich rejestracji. Liczba tych osób jest więsza niŝ ro wcześniej o 733 osoby (wzrost o 426%). Drugą co do wielości grupę stanowiły osoby w zawodzie Sprzedawca 243 (5,3%). Liczba ta jest niŝsza niŝ ro wcześniej o 85 osób (spade o 26%). W przypadu absolwentów najwięszy napływ zauwaŝono w przypadu osób bez zawodu (33 osoby) oraz w zawodzie Specjalista zastosowań informatyi (11 osób). W przedstawionych w powyŝszej tabeli trzydziestu pięciu zawodach rejestrowało się 62% bezrobotnych. W pierwszej połowie 2009 rou najwięszy napływ bezrobotnych dotyczył grupy zawodowej Robotnicy obróbi metali i mechanicy maszyn i urządzeń. Ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych, tórzy rejestrowali się na przestrzeni sześciu miesięcy tego rou wyniósł 11,4%. Kolejną grupą, tórą charateryzował duŝy napływ bezrobotnych była grupa Średni personel techniczny 11,1%. Liczny napływ dotyczył równieŝ grupy Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 10,9%. W sumie 33,4% osób zarejestrowanych w pierwszym półroczu 2009 rou naleŝało do tych trzech grup zawodowych. Podsumowując dotychczasową analizę zawodów deficytowych i nadwyŝowych w Mieście Bielso Biała, moŝna stwierdzić, Ŝe najliczniejszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby, z wyształceniem zasadniczym zawodowym i niŝszym, czyli gimnazjalnym i podstawowym jest to 52,7% ogółu bezrobotnych. Najliczniejszą grupą w struturze bezrobotnych są osoby bez zawodu. Świadczy o tym zarówno wsaźni napływu w pierwszym półroczu 2009 rou ja i ogólna liczba bezrobotnych w tym zawodzie na oniec czerwca 2009 rou. Najliczniej reprezentowanym zawodem w struturze bezrobotnych ja równieŝ pod względem napływu do bezrobocia jest Sprzedawca. Spowodowane jest to fatem, iŝ zawód ten cechuje się duŝą flutuacją adr. Licznie reprezentowanymi zawodami zarówno pod względem napływu ja i liczby bezrobotnych na oniec czerwca były Krawiec oraz Pracowni biurowy. Stopa bezrobocia w Bielsu Białej w ostatnich latach systematycznie spadała, ale w pierwszym półroczu 2009 rou tendencja ta odwróciła się. Stopa bezrobocia na oniec czerwca 2009 rou wyniosła 6,0%. 2. Analiza ofert pracy według zawodów Analiza popytu na pracę stanowi olejny element prezentowanego raningu zawodów deficytowych i nadwyŝowych. Dostarcza ona cennych informacji o rynu pracy zarówno jego uczestniom, ja i instytucjom, tórych działania są z nim powiązane bądź mają na niego wpływ. Mowa tu szczególnie o władzach samorządowych i instytucjach oświatowych. Analiza ofert pracy zgłaszanych do Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu Białej wyazała, Ŝe w pierwszym półroczu rou 2009 nastąpił znaczący spade zgłoszonych wolnych miejsc pracy w porównaniu do tego samego oresu w rou 2008 o 2102 oferty (spade o 51,9%). Od stycznia do czerwca 2009 rou zgłoszono 1950 ofert pracy z terenu Miasta Bielsa - Białej. Ja widać na poniŝszym wyresie w ostatnich latach następował wzrost liczby zgłaszanych ofert wolnych miejsc pracy. Tendencja ta odwróciła się w rou 2009. S t r o n a 8

Wyres nr 3. Liczba ofert pracy w Bielsu Białej na przestrzeni 2006, 2007, 2008 i 2009 rou Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu Białej 2.1 Oferty pracy według zawodów W pierwszym półroczu 2009 rou najwięcej ofert pracy sierowanych było do osób z wyształceniem gimnazjalnym i podstawowym (625), a następnie z wyształceniem zasadniczym zawodowym (614). Najmniej propozycji zatrudnienia sierowanych było do osób posiadających wyształcenie wyŝsze (299). PoniŜszy wyres przedstawia struturę ofert pracy według wyształcenia w Bielsu Białej w pierwszej połowie 2009 rou. Wyres nr 4. Strutura ofert pracy według poziomu wyształcenia w Mieście Bielso-Biała w I-półroczu 2009 rou Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy S t r o n a 9

Szczegółowa analiza ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu Białej pozwoliła na stworzenie raningu 25 zawodów, w tórych zanotowano najwięsze zainteresowanie ze strony pracodawców. Przedstawione w poniŝszej tabeli oferty pracy według zawodów stanowią 61% wszystich ofert zgłoszonych w pierwszym półroczu 2009 rou. Najwięcej ofert pracy zgłoszonych w pierwszym półroczu 2009 rou dotyczyło zawodu Robotni gospodarczy 225 ofert (11,5%). Liczba ta jest niŝsza niŝ w analogicznym oresie ubiegłego rou o 37 ofert (spade o 14%). Na drugim miejscu znalazły się oferty w zawodzie Sprzedawca 145 (7,4%). W tym przypadu zanotowano spade o 106 ofert pracy w porównaniu z pierwszym półroczem 2008 rou. NaleŜy nadmienić, iŝ w pierwszym półroczu ubiegłego rou najwięcej ofert zgłoszono dla zawodu Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle (299), podczas gdy w tym rou zgłoszono zaledwie 10 ofert. Tabela nr 3. Oferty pracy według zawodów w Mieście Bielso Biała w I-półroczu 2009 rou Lp. Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w I-półroczu 1. Robotni gospodarczy 225 2. Sprzedawca 145 3. Pracowni administracyjny 125 4. Pracowni biurowy 106 5. Krawiec 63 6. Robotni budowlany 63 7. Sprzątacza 45 8. Murarz 39 9. Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 34 10. Technolog robót wyończeniowych w budownictwie 30 11. Seretara 27 12. Ślusarz 27 13. Księgowy [samodzielny] 25 14. Specjalista do spraw maretingu i handlu [sprzedaŝy] 22 15. Bufetowy [barman] 21 16. Kucharz 20 17. Kelner 20 18. Operator urządzeń do producji elementów z betonu omórowego 20 19. Kierowca samochodu cięŝarowego 20 20. Monter instalacji wodociągowych i analizacyjnych 19 21. Mechani maszyn i urządzeń przemysłowych 19 22. Operator urządzeń do producji wyrobów cuierniczych 19 23. Pomoc uchenna 19 24. Magazynier 18 25. Kierowca samochodu osobowego 17 Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu - Białej 2.2 Oferty pracy według grup zawodowych JeŜeli natomiast przeanalizujemy propozycje zatrudnienia pod względem grup zawodowych, do tórych zostały one sierowane oazuje się, Ŝe w I-połowie 2009 rou najwięcej ofert sierowanych było do grupy zawodowej Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 17,1%. Na drugim miejscu znalazły się oferty dla grupy Pracownicy pozostałych specjalności (13%). Oferty dla grupy Górnicy i robotnicy budowlani stanowiły w pierwszym półroczu 2009 rou 8,6% wszystich ofert. S t r o n a 10

3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyŝowych Kluczowym zadaniem tej analizy jest identyfiacja zawodów deficytowych i nadwyŝowych na loalnym rynu pracy. Zostanie ona doonana w oparciu o przyjęty wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodu (W n, I ) gdzie: W n, I = O B I I BI - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w I-półroczu 2009 rou. O I - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie w I-półroczu 2009 rou. Przyjęto, Ŝe zawody o wsaźniu: W n, I < 0,9 to zawody nadwyŝowe, 0,9 W n, I 1,1 to zawody zrównowaŝone (wyazujące równowagę na rynu pracy), W n, I > 1,1 to zawody deficytowe 3.1 Zawody deficytowe i nadwyŝowe w Mieście Bielso - Biała W oparciu o powyŝsze wsaźnii został sporządzony raning zawodów deficytowych i nadwyŝowych. W tym miejscu naleŝy zaznaczyć, Ŝe w wyniu analizy zawodów według wsaźnia intensywności deficytu (W n, I > 1,1), jao zawody deficytowe, czyli te na tóre występuje na rynu pracy więsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie zostały równieŝ zdefiniowane zawody niewymagające szczególnych walifiacji, a tórych wyonywania mogą podjąć się przedstawiciele innych zawodów. Dlatego teŝ w przypadu nietórych zawodów ich deficytowość nie oznacza zagroŝenia dla rynu pracy. W przypadu zawodów sategoryzowanych jao deficytowe, a tóre wymagają odpowiednich walifiacji często potwierdzonych onretnym dyplomem lub zaświadczeniem naleŝy podjąć odpowiednie roi (np. szolenia) w celu złagodzenia tego problemu. Wśród zawodów deficytowych, dla tórych wsaźni intensywności deficytu osiągnął masimum, a dla tórych pojawiały się średnio przynajmniej 2 oferty pracy miesięcznie i w ewidencji Urzędu Pracy nie figuruje Ŝaden bezrobotny w tym zawodzie, wymienić naleŝy następujące: Technolog robót wyończeniowych w budownictwie Operator urządzeń do producji elementów z betonu omórowego Spawacz ręczny łuiem eletrycznym PoniŜsza tabela prezentuje 30 zawodów deficytowych, czyli taich, w tórych istnieje więsze zapotrzebowanie na pracę ze strony pracodawców, niŝ jest osób w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy zarejestrowanych w danych zawodach. S t r o n a 11

Tabela nr 4. Raning 30 zawodów deficytowych w Bielsu Białej w pierwszym półroczu 2009 rou Lp. Nazwa zawodu Wsaźni intensywności deficytu zawodów 1. Operator urządzeń do producji wyrobów cuierniczych 19,00 2. Robotni drogowy 15,00 3. Operator opare i zwałoware 12,00 4. Kontroler producji 10,00 5. Monter instalacji wodociągowych i analizacyjnych 9,50 6. Seretara 9,00 7. Stolarz meblowy 9,00 8. Cieśla 8,00 9. Mechani samochodów cięŝarowych 8,00 10. Robotni gospodarczy 7,76 11. Tynarz 7,00 12. Opieun w domu pomocy społecznej 6,50 13. Bruarz 6,00 14. Pracowni administracyjny 5,68 15. Kierowni małego przedsiębiorstwa w budownictwie 5,00 16. Zaopatrzeniowiec 5,00 17. Bufetowy [barman] 4,20 18. Formierz odlewni 3,33 19. Telemareter 3,00 20. Monter maszyn i urządzeń przemysłowych 3,00 21. Kamieniarz 2,50 22. Paringowy 2,50 23. Monter instalacji wentylacyjnych i limatyzacyjnych 2,25 24. Kierowni wewnętrznej jednosti działalności podstawowej w przemyśle przetwórczym 2,00 25. InŜynier inŝynierii środowisa instalacje sanitarne 2,00 26. InŜynier organizacji i planowania producji 2,00 27. Bibliotearz 2,00 28. Spawacz ręczny gazowy 2,00 29. Robotni placowy 2,00 30. Pomoc uchenna 1,90 Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu - Białej Zawody o najwyŝszym wsaźniu intensywności deficytu to m.in.: Operator urządzeń do producji wyrobów cuierniczych, Operator opare i zwałoware, Monter instalacji wodociągowych i analizacyjnych oraz Stolarz meblowy. Zawody te wymagają od pracowniów specjalistycznych walifiacji i umiejętności, tóre często muszą być potwierdzone dyplomami, świadectwami czy zaświadczeniami z instytucji szoleniowych. JeŜeli idzie o zawody nadwyŝowe, czyli te na tóre występuje mniejsze zapotrzebowanie na rynu pracy niŝ liczba osób poszuujących pracy w tych zawodach (wsaźni W < 0,9) to wymienić moŝna m.in.: Techni mechani, Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym, Pedagog, Asystent eonomiczny. PoniŜsza tabela prezentuje raning trzydziestu zawodów nadwyŝowych w Bielsu Białej w pierwszym półroczu 2009 rou. S t r o n a 12

Tabela nr 5. Raning 30 zawodów nadwyŝowych w Bielsu Białej w pierwszym półroczu 2009 rou Lp. Nazwa zawodu Wsaźni intensywności nadwyŝi zawodów 1. Techni mechani 0,01 2. Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0,03 3. Pedagog 0,04 4. Asystent eonomiczny 0,05 5. Tacz 0,06 6. Techni budownictwa 0,09 7. Pracowni ochrony mienia i osób 0,10 8. Techni eletroni 0,11 9. Pracowni socjalny 0,13 10. Stolarz 0,14 11. Toarz 0,14 12. Posadzarz 0,14 13. Handlowiec 0,15 14. Specjalista zastosowań informatyi 0,16 15. InŜynier transportu [logisty] 0,17 16. Specjalista do spraw relamy 0,17 17. Hostessa 0,17 18. Kierowca operator wózów jezdniowych 0,17 19. Szwacza 0,18 20. Specjalista do spraw rachunowości 0,20 21. Malarz tapeciarz 0,20 22. Mechani pojazdów samochodowych 0,20 23. Sortowacz 0,20 24. Specjalista do spraw finansów [anality finansowy] 0,22 25. Piearz 0,22 26. Architet 0,25 27. Learz weterynarii 0,25 28. Nauczyciel języa obcego 0,25 29. Laborant chemiczny 0,25 30. Techni informaty 0,25 Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu Białej Wśród zawodów, tóre wyazują równowagę na rynu pracy wymienić moŝna: Pracowni biurowy Sprzątacza Kierowca samochodu cięŝarowego Kelner Mechani maszyn i urządzeń przemysłowych Są to zawody dla tórych wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodu osiąga wartość więszą niŝ 0,9 i mniejszą niŝ 1,1. Wybrane zawody, wymienione powyŝej to taie, w tórych rejestrowało przynajmniej 3 bezrobotnych w miesiącu i zgłaszano przynajmniej 3 oferty pracy w miesiącu. S t r o n a 13

3.2 Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie Kolejną istotną westią dotyczącą problemu bezrobocia jest ores pozostawania bez pracy. Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie został sporządzony w oparciu o wsaźni długotrwałego bezrobocia ( W, ) gdzie: d I W d I B d, I d, I = BI 100% B, - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie, pozostających bez pracy powyŝej 12 miesięcy, według stanu w ońcu I-półrocza 2009 rou, BI - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie według stanu w ońcu I-półrocza 2009 rou. Na tej postawie moŝna stwierdzić, Ŝe na pierwszym miejscu wśród grup zawodowych generujących długotrwałe bezrobocie znalazła się grupa zawodowa Nauczyciele pratycznej naui zawodu i instrutorzy. Drugie miejsce zajęła grupa zawodowa Kierownicy małych przedsiębiorstw. Wysoi wsaźni zanotowano równieŝ w grupie Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach. W poniŝszej tabeli znajdują się zawody o najwięszym wsaźniu długotrwałego bezrobocia (według odu 6 cyfrowego). Wybrano jedynie te, w tórych zarejestrowanych jest co najmniej 8 bezrobotnych poprzednio pracujących, pozostających bez pracy powyŝej 12 miesięcy, a wsaźni długotrwałego bezrobocia jest równy bądź więszy od 0,60. Nie uwzględniono zawodów, tórych od ończy się na -90 (Pozostali ). Tabela nr 6. Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w Mieście Bielso Biała Lp. Nazwa zawodu Liczba bezrobotnych (stan na oniec I-półrocza 2009) Bezrobotni powyŝej 12 miesięcy Wsaźni długotrwałego bezrobocia 1. Kierowni małego przedsiębiorstwa gdzie indziej nieslasyfiowany 14 14 1,00 2. Kierowni małego przedsiębiorstwa w handlu hurtowym i detalicznym 9 9 1,00 3. Portier 13 9 0,69 4. Bufetowy [barman] 15 10 0,67 5. Monter izolacji chemoodpornych i antyorozyjnych 12 8 0,67 6. Sprzątacza 107 71 0,66 7. Malarz budowlany 15 9 0,60 Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu Białej S t r o n a 14

3.3 Strutura bezrobocia i ofert pracy według Polsiej Klasyfiacji Działalności Podejmując próbę analizowania zawodów deficytowych i nadwyŝowych naleŝy zwrócić równieŝ uwagę na napływ do bezrobocia i oferty pracy według Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD). Najwięszy napływ ofert zanotowano w secji Przetwórstwo przemysłowe 17% wszystich ofert zgłoszonych w pierwszym półroczu 2009 rou. W zdecydowanej więszości secji PKD liczba bezrobotnych przewyŝsza liczbę ofert pracy. Wyres nr 5. Strutura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w Bielsu Białej w I-półroczu 2009 rou Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu Białej S t r o n a 15

Wniosi Zaprezentowany raport nie stanowi omplesowej analizy loalnego rynu pracy. Monitoring Zawodów Deficytowych i NadwyŜowych bazuje bowiem wyłącznie na danych pochodzących z rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy dotyczących bezrobotnych i ofert pracy. Dane te nie obejmują wszystich osób poszuujących pracy czy bezrobotnych nie zarejestrowanych w tutejszym urzędzie. W przypadu ofert pracy w analizie ujęte są wyłącznie te zgłoszone do Powiatowego Urzędu Pracy i wprowadzone do systemu omputerowego. Nie naleŝy zapominać, iŝ oferty w nietórych zawodach mogą być zgłaszane przez tego samego pracodawcę ilarotnie ze względu na duŝą flutuację adr w danym zawodzie. ZłoŜoność problemu rynu pracy wynia równieŝ z mechanizmów rynowych podaŝy i popytu na pracę. Są one ierowane przez szereg czynniów trudnych czy wręcz niemoŝliwych do ujęcia, ja westie wysoości stawe płacowych, oferowanych przez pracodawców czy mobilności oraz motywacji do pracy i do podnoszenia swoich walifiacji przez osoby poszuujące pracy. Mimo tego prowadzenie monitoringu loalnego rynu pracy jest elementem niezbędnym w warunach gospodari rynowej, stanowiącym istotne źródło informacji dla jego uczestniów. Daje on, bowiem obraz sytuacji, tóry moŝe stać podstawą do reowania działań na rzecz przeciwdziałania bezrobociu. Podsumowując, zatem powyŝszą analizę moŝna wysunąć następujące wniosi: stopa bezrobocia na oniec pierwszego półrocza 2009 rou w Bielsu Białej wyniosła 6,0% i była wyŝsza niŝ w ońcu pierwszego półrocza 2008 rou o 1,2 pt. procentowego najwięszy udział w struturze bezrobotnych stanowią osoby z wyształceniem zawodowym i niŝszym 52,7%, a osoby z wyształceniem wyŝszym 12,5% obiety stanowią 53,3% wszystich bezrobotnych odsete osób długotrwale bezrobotnych ształtuje się na poziomie 36,9% zaobserwowano duŝy napływ do bezrobocia osób bez zawodu zawód Sprzedawcy jest licznie reprezentowany w struturze bezrobotnych. Napływ bezrobotnych w tym zawodzie równieŝ był duŝy w pierwszym półroczu 2009 rou nastąpił spade zgłoszonych ofert w stosunu do analogicznego oresu w 2008 rou o 2102 oferty (51,9%). Zgłoszono 1950 ofert pracy 32,1% wszystich ofert pracy sierowanych było do osób z wyształceniem gimnazjalnym i podstawowym najwięcej ofert pracy sierowanych było do osób w zawodach: Robotni gospodarczy, Sprzedawca, Pracowni administracyjny oraz Pracowni biurowy w pierwszym półroczu 2009 rou jao zawody nadwyŝowe zidentyfiowane zostały następujące zawody: Techni mechani, Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym, Pedagog oraz Asystent eonomiczny w pierwszym półroczu 2009 rou jao zawody deficytowe zidentyfiowane zostały następujące zawody: Operator urządzeń do producji wyrobów cuierniczych, Robotni drogowy, Operator opare i zwałoware oraz Kontroler producji. Wszystie wyorzystane w opracowaniu dane pochodzą z Powiatowego Urzędu Pracy w Bielsu Białej i dotyczą Miasta Bielsa Białej. Nietóre z nich publiowane są na stronach internetowych urzędu. Do sporządzenia tabel dotyczących zawodów deficytowych i nadwyŝowych uŝyto tabel wyniowych przetworzonych przez system Syriusz. Dostępne są one ze strony www.mz.praca.gov.pl. S t r o n a 16

Spis wyresów Wyres nr 1. Stopa bezrobocia w Bielsu Białej na przestrzeni 2006, 2007, 2008 i 2009 r. 4 Wyres nr 2. Strutura wyształcenia bezrobotnych w Mieście Bielso-Biała 5 Wyres nr 3. Liczba ofert pracy w Bielsu Białej na przestrzeni 2006, 2007, 2008 i 2009 r. 9 Wyres nr 4. Strutura ofert pracy według poziomu wyształcenia w Mieście Bielso-Biała 9 Wyres nr 5. Strutura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w Bielsu Białej w I-półroczu 2009 r. 15 Spis tabel Tabela nr 1. Bezrobotni według zawodów w Mieście Bielso Biała 6 Tabela nr 2. Napływ bezrobotnych według zawodów w Mieście Bielso Biała w I-półroczu 2009 r. 7 Tabela nr 3. Oferty pracy według zawodów w Mieście Bielso Biała w I-półroczu 2009 r. 10 Tabela nr 4. Raning 30 zawodów deficytowych w Bielsu Białej w pierwszym półroczu 2009 r. 12 Tabela nr 5. Raning 30 zawodów nadwyŝowych w Bielsu Białej w pierwszym półroczu 2009 r. 13 Tabela nr 6. Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie według odu 6 cyfrowego 14 S t r o n a 17