Zespó autorów pod redakcjà dr. in. Konrada Podawcy

Zespó autorów pod redakcjà dr. in. Konrada Podawcy Wydawnictwo Verlag Dashofer Warszawa 2007

Copyright 2007 Dashöfer Holding Ltd. & Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. Warszawa ISBN 978-83-7537-060-7 Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. ul. Senatorska 12 00-082 Warszawa tel.: (022) 559 36 00(~05) dzia obs ugi klienta, fax: (022) 829 27 00, 829 27 27 www.dashofer.pl Product manager: Katarzyna Czech e-mail: czech@dashofer.pl Korekta i edycja: Anna Skowroƒska Sk ad: Dariusz Ziach Druk: Semafic Wszelkie prawa zastrze one, prawo do tytu u i licencji jest w asnoêcià Dashöfer Holding Ltd. Kopiowanie, przedruk i rozpowszechnianie ca oêci lub fragmentów niniejszej publikacji, równie na noênikach magnetycznych i elektronicznych bez zgody wydawcy jest zabronione. Ze wzgl du na sta e zmiany w polskim prawie oraz niejednolite interpretacje przepisów Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialnoêci za zamieszczone informacje.

AKTUALNOÂCI Cz Êç 2, rozdzia 10, str. 1 2.10. Budowa niezgodnie z projektem budowlanym 2.10. BUDOWA NIEZGODNIE Z PROJEKTEM BUDOWLANYM W art. 36a zawarte zosta y regulacje dotyczàce legalnie dokonywanych istotnych odst pstw. Natomiast odst pstwa takie dokonane w trakcie budowy bez zmiany pozwolenia na budow skutkujà wszcz ciem procedury okreêlonej w art. 51. W przypadkach prowadzenia robót budowlanych w sposób istotnie odbiegajàcy od ustaleƒ i warunków okreêlonych w pozwoleniu na budow, w tym w zatwierdzonym projekcie budowlanym, inspektor nadzoru budowlanego ma obowiàzek wstrzymaç wykonywanie tych robót. Inspektor nadzoru budowlanego wydaje w tym celu postanowienie. W postanowieniu o wstrzymaniu robót budowlanych nale y: 1) podaç przyczyn wstrzymania robót; 2) ustaliç wymagania dotyczàce niezb dnych zabezpieczeƒ. Dodatkowo w postanowieniu o wstrzymaniu robót budowlanych inspektor nadzoru budowlanego mo ne na o yç obowiàzek przedstawienia, w ter-

Cz Êç 2, rozdzia 10, str. 2 2.10. Budowa niezgodnie z projektem budowlanym AKTUALNOÂCI minie 30 dni od dnia dor czenia postanowienia, inwentaryzacji wykonanych robót budowlanych lub odpowiednich ocen technicznych bàdê ekspertyz. Na postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych s u y za alenie do organu wy szego szczebla, przy czym jego nie wstrzymuje wykonania postanowienia. Postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych traci wa noêç po up ywie 2 miesi cy od dnia dor czenia. Termin 2 miesi cy jest okresem, w którym organ nadzoru budowlanego powinien przeprowadziç niezb dne post powanie wyjaêniajàce i ewentualnie wdro yç post powanie naprawcze. Bezskuteczny up yw tego terminu (tzn. niewydanie odpowiedniej decyzji) oznacza, e ustaje zakaz prowadzenia robót budowlanych. Nie jest dopuszczalne ponowne wydanie postanowienia o wstrzymaniu robót budowlanych (po utracie wa noêci pierwszego), opartego na tych samych przes ankach co poprzednie. W przypadku istotnego odstàpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budow w aêciwy organ w drodze decyzji mo e okreêliç termin wykonania, obowiàzek sporzàdzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzgl dniajàcego zmiany wynikajàce z dotychczas wykonanych robót budowlanych. W razie potrzeby w decyzji takiej organ mo e nakazaç wykonania okreêlonych czynnoêci lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem.

AKTUALNOÂCI Cz Êç 2, rozdzia 10, str. 3 2.10. Budowa niezgodnie z projektem budowlanym Obowiàzki powy sze powinny byç wykonane w terminie okreêlonym przez organ, a termin ten powinien byç mo liwie krótki, ale prawnie i technicznie uzasadniony. Taka decyzja zobowiàzujàca do przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, mo e byç wydana wy àcznie przed up ywem dwóch miesi cy od dnia wydania postanowienia o wstrzymaniu robót budowlanych. Po up ywie dwóch miesi cy od dnia wydania postanowienia o wstrzymaniu robót budowlanych nie mo na ju wydaç decyzji zobowiàzujàcej do przedstawienia projektu budowlanego zamiennego. Po wydaniu przez inspektora nadzoru budowlanego decyzji zobowiàzujàcej do przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, po stronie organu, który wyda pozwolenie na budow (starosta) powstaje obowiàzek uchylenia wczeêniej wydanego pozwolenia na budow. Uchylenie pozwolenia na budow powinno nastàpiç bezzw ocznie po tym, jak wspomniana wczeêniej decyzja stanie si ostateczna (wykonalna). Po up ywie terminu lub na wniosek inwestora, w aêciwy organ nadzoru budowlanego sprawdza wykonanie obowiàzku przedstawienia zamiennego projektu budowlanego i wydaje decyzj w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i pozwolenia na wznowienie robót budowlanych albo je eli budowa zosta a zakoƒczona o zatwierdzeniu projektu budowlanego zamiennego. W decyzji tej nak ada si obowiàzek uzyskania decyzji o pozwoleniu na u ytkowanie. W przypadku niewykonania w terminie obowiàzku przedstawienia zamiennego

Cz Êç 2, rozdzia 10, str. 4 2.10. Budowa niezgodnie z projektem budowlanym AKTUALNOÂCI projektu budowlanego w aêciwy organ wydaje decyzj nakazujàcà zaniechanie dalszych robót budowlanych bàdê rozbiórk obiektu lub jego cz Êci, bàdê doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego. projektant w ramach nadzoru autorskiego Projektant mo e w ramach nadzoru autorskiego stwierdziç, e w trakcie budowy dosz o do odstàpienia od projektu. Je eli projektant uzna, e inwestor jedynie odstàpi od projektu (nie naruszajàc innych przepisów) i ustalenia post powania prowadzonego przez organ nadzoru budowlanego potwierdzà ustalenia projektanta, organ powinien nakazaç tylko przed o enie projektu zamiennego. Po up ywie terminu wskazanego w decyzji lub na wniosek inwestora organ nadzoru budowlanego sprawdza czy obowiàzek zosta wykonany. JeÊli tak si sta o, wydaje, na podstawie art. 51 ust. 4 Prawa budowlanego, decyzj zatwierdzajàcà projekt zamienny. W decyzji tej organ nak ada na inwestora obowiàzek uzyskania pozwolenia na u ytkowanie. Dopiero po uzyskaniu tej decyzji b dzie mo liwe przystàpienie do u ytkowania obiektu. JeÊli natomiast inwestor nie przed o y w terminie projektu zamiennego organ, na podstawie art. 51 ust. 5 Prawa budowlanego, wydaje decyzj nakazujàcà zaniechanie dalszych robót budowlanych bàdê rozbiórk obiektu lub jego cz Êci, bàdê doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego.

PROJEKTOWANIE Cz Êç 4, rozdzia 2, str. 1 4.2. Komputerowe wspomaganie projektowania 4.2. KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROJEKTOWANIA Wraz z wkroczeniem do ery komputerów, niemo liwym sta o si projektowanie konstrukcji bez u ycia nowoczesnej technologii i oprogramowania, które pozwala nie tylko znacznie zredukowaç cenny czas, ale równie zoptymalizowaç danà konstrukcj, a tym samym obni yç koszty jej póêniejszego wykonania. Komputerowe wspomaganie projektowania jest g ównie kojarzone z zastosowaniem aplikacji typu CAD, s u àcych do sporzàdzanie rysunków in ynierskich i wizualizacji. Nale y równie pami taç, e w procesie projektowania bardzo wa nà grupà sà systemy dokonujàce obliczeƒ wytrzyma oêciowych konstrukcji i jej optymalizacji bazujàcych przewa nie na metodzie elementów skoƒczonych (MES, FEM). Do tej grupy mo na zaliczyç m.in. nast pujàce programy: Abaqus, Ansys, Robot, Rm-Win, ABC-P yta. Ten rozdzia b dzie stanowi jedynie przeglàd oprogramowania graficznego, bazujàcego na wektorowym opisie rzeczywistoêci. Poni ej przedstawiono charakterystyk kilku najpopularniejszych aplikacji. W sk ad CAD wchodzi opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej (2D, oraz coraz cz Êciej 3D), ana- charakterystyka aplikacji

Cz Êç 4, rozdzia 2, str. 2 4.2. Komputerowe wspomaganie projektowania PROJEKTOWANIE lizy kinematyczne, wytrzyma oêciowe czy termiczne, prowadzone najcz Êciej z wykorzystaniem MES*, optymalizacja i wiele innych zagadnieƒ zwiàzanych z powstawaniem projektu gotowego wyrobu. Dzi ki zastosowaniu CAD in ynierowie majà atwiejszy dost p do zasobów wiedzy, bibliotek, opracowaƒ normatywnych, przepisów prawnych i dyrektyw obowiàzujàcych w konkretnej ga zi przemys u. Jest to mo liwe dzi ki wykorzystaniu w procesie projektowania in ynierskich baz danych, oraz pracy w Êrodowiskach sieciowych. Architectural Desktop jest aplikacjà opierajàcà si na platformie AutoCAD i jest przeznaczony do tworzenia projektów architektonicznych, dokumentacji i harmonogramów. Oprogramowanie jest zgodne z istniejàcymi rozwiàzaniami zarzàdzania projektami. Dodatkowym komponentem pomocnym podczas sporzàdzania dokumentacji jest narz dzie do nanoszenia uwag, rozbudowana biblioteka gotowych elementów (Êciany, drzwi, okna) oraz mo liwoêç generowania legend. Architektural Desktop umo liwia ponadto generowanie dwuwymiarowych przekrojów i elewacji z kreskowaniem materia ów bezpoêrednio na podstawie planów kondygnacji. Poniewa grafika dla przekrojów i elewacji jest generowana bezpoêrednio na podstawie rysunków z zachowaniem w aêciwoêci warstw, kolorów i rodzajów linii mo na atwo zaktualizowaç te elementy podczas wprowadzania zmian do projektu. AutoCAD jest programem, tworzonym i rozpowszechnianym przez firm Autodesk, wykorzystywanym do dwuwymiarowego i trójwymiarowego

PROJEKTOWANIE Cz Êç 4, rozdzia 2, str. 3 4.2. Komputerowe wspomaganie projektowania komputerowego wspomagania projektowania. Pierwotnie wykorzystywany by tylko przez mechaników, jednak z czasem zosta rozszerzony i aktualnie jest u ywany przez architektów i innych projektantów dzi ki temu, e firma AutoDesk rozszerzy a program o wiele specjalistycznych nak adek, np.: AutoCAD Electrical, AutoCAD Mechanical, Mechanical Desktop, Architectural Desktop, Civil Design itp. AutoCAD jest w tym wypadku podstawà do której do àczone sà biblioteki, funkcje, interfejsy specyficzne dla danej bran y. Poniewa AutoCAD ma otwartà architektur wiele zewn trznych firm stworzy o w asne nak adki. Przyk adem mo e byç AutoPLANT firmy Rebis (obecnie oddzia firmy Bentley) przeznaczony do projektowania instalacji rurowych. Istnieje wiele wersji j zykowych AutoCAD-a, m.in. wersja polska. Obecnie AutoCAD dost pny jest jedynie na platform Microsoft Windows. Istnia y wersje dla innych systemów operacyjnych takich jak CP/M, PC-DOS, Macintosh (ostatnie wydanie w roku 1992) i Unix (ostatnie wydanie w roku 1994), ale poczàwszy od Release 14, wydanym w 1997 roku, Autodesk zrezygnowa z ich tworzenia. Przy uruchomianiu programu na emulatorach takich jak Microsoft Virtual PC czy Wine nale y si liczyç z bardzo niskà wydajnoêcià. Formaty plików DWG oraz jego odpowiednik w ASCII DXF, u ywane w programie AutoCAD sta y si standardem dla tego typu oprogramowania. Pierwsza wersja AutoCAD-a ukaza a si w grudniu 1982. Aktualnà wersjà (od marca 2007) jest Auto- CAD 2008.

Cz Êç 4, rozdzia 2, str. 4 4.2. Komputerowe wspomaganie projektowania PROJEKTOWANIE ArchiCAD wyspecjalizowany program graficzny CAD opracowany przez w gierskà firm Graphisoft z myêlà o zastosowaniu w projektowaniu architektonicznym. ArchiCAD jest jednym z najbardziej popularnych programów w biurach architektonicznych. Umo liwia przygotowanie jednoczeênie zarówno dwuwymiarowych rysunków (rzutów kondygnacji, przekrojów, widoków elewacji) jak i widoków perspektywicznych i aksonometrycznych przy korzystaniu z jednego tylko modelu. Idea programu opiera si na mo liwoêci rysowania w systemie zbli onym do WYSIWYG (zob. 4.1.1 podstawy projektowania) przy zachowaniu sposobu pracy charakterystycznego dla architektów czyli opracowywaniu rzutów kolejnych kondygnacji. Trójwymiarowy model oraz przekroje generowane sà automatycznie na podstawie rzutów. Edycje dokonane na modelu i przekrojach przenoszà si te na rzut. Program oparty jest na logice obiektowej, poszczególne rodzaje obiektów odpowiadajà ró nym elementom budowlanym (Êciana, strop, dach, belka). Ponadto istniejà obiekty wst pnie zdefiniowane, takie jak okna, drzwi, meble, a nawet ca e pojazdy i ludzie. Do programu do àczony jest edytor obiektów opisywanych w j zyku GDL (GDL Geometric Description Language). Oprogramowanie z rodziny IntelliCAD sà to programy CAD, charakteryzujàce si bardzo dobrà kompatybilnoêcià z formatem DWG AutoCAD, wykorzystywanym do dwuwymiarowego i trójwymiarowego komputerowego wspomagania projek-

PROJEKTOWANIE Cz Êç 4, rozdzia 2, str. 5 4.2. Komputerowe wspomaganie projektowania towania. IntelliCAD jest tworzonym przez firmy zrzeszone w konsorcjum IntelliCAD Technology Consortium. Na rynku dost pne sà ró ne dystrybucje programu ró niàce si oferowanymi opcjami. Program stanowi konkurencj dla oprogramowania Autodesk pod wzgl dem cenowym. MicroStation to pakiet programów typu CAD zaprojektowany przez amerykaƒskà firm Bentley Systems. Znajdujà one zastosowanie przede wszystkim w architekturze, budownictwie, geodezji, GIS, kartografii, mechanice, przemyêle i telekomunikacji. Dzi ki specjalistycznym rozszerzeniom aplikacja ma nieco szersze zastosowanie w ww. bran ach oraz ró ni si funkcjonalnoêcià, niemniej jednak wykonanie pe nej dokumentacji budowlanej wraz z wizualizacjami 3D jest oczywiêcie mo liwe. Program obs uguje zarówno format DGN stworzony przez firm Bentley, jak i pliki o rozszerzeniu DWG. Zaletà tych pierwszych jest mniejsza obj toêç. Na uwag zas uguje bardzo po yteczna funkcja UNDO pozwalajàca cofaç wprowadzane zmiany a do poczàtku projektu nawet po uprzednim zapisaniu projektu. Dodatkowà zaletà jest mo liwoêç Êledzenia wszelkich wprowadzanych zmian przez ró nych wspó autorów tego samego projektu oraz znalezienie zmodyfikowanych elementów, co znacznie u atwi prac zespo owà.

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.1, str. 1 5.1. Fundamenty 5.1.10.1. Ocena stanów granicznych zgodnie z normà Eurokod 7 [2] Zakres obliczeƒ Norma Eurokod 7 przewiduje nast pujàce stany graniczne: utrata ogólnej statecznoêci; wyczerpanie noênoêci, zniszczenie na skutek przebicia lub wypierania; utrata statecznoêci na skutek przesuni cia (poêlizgu); àczna utrata statecznoêci pod o a i zniszczenie konstrukcji; zniszczenie konstrukcji na skutek przemieszczenia fundamentu; nadmierne osiadania; nadmierne wypi trzenie spowodowane p cznieniem, przemarzaniem lub innymi przyczynami; niedopuszczalne drgania. Ocena I stanu granicznego Wykonujàc obliczenia I stanu granicznego, nale y sprawdziç statecznoêç ogólnà, z uwzgl dnieniem

Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.1, str. 2 5.1. Fundamenty ELEMENTY KONSTRUKCYJNE fundamentów lub bez fundamentów, szczególnie w nast pujàcych sytuacjach: na naturalnym zboczu lub skarpie albo w ich pobli u; w pobli u wykopu lub Êciany oporowej; w pobli u rzeki, kana u, jeziora, zbiornika lub brzegu morza; w pobli u wyrobisk górniczych lub konstrukcji podziemnych. Analiza dla powy szych wariantów ma na celu wykazanie, i wystàpienie utraty statecznoêci masywu pod o a àcznie z fundamentem jest dostatecznie ma o prawdopodobne. W sk ad obliczeƒ dotyczàcych I stanu granicznego wed ug normy Eurokod 7, w zale noêci od sytuacji, w jakiej znajdowaç si b dzie obiekt, wchodzà: a) noênoêç pod o a Sprawdzajàc noênoêç pod o a pod przysz ym obiektem, nale y sprawdziç, czy dla wszystkich stanów granicznych noênoêci spe niona jest nierównoêç: V d R d [5.1.10.1/1] gdzie: V d obliczeniowa wartoêç obcià enia V R d wartoêç obliczeniowa oporu przeciw oddzia- ywaniu WartoÊç V d powinna zawieraç ci ar fundamentu i materia u zasypowego oraz parcia gruntu, jako si y

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.1, str. 3 5.1. Fundamenty korzystne lub niekorzystne. CiÊnienie wody nie spowodowane naciskiem fundamentu nale y w àczyç do obliczeƒ jako oddzia ywania. b) noênoêç na przesuni cie (poêlizg) Sprawdzenie noênoêci na przesuni cie nale y wykonaç, gdy obcià enie nie jest prostopad e do podstawy fundamentu i wykonuje si je wzd u podstawy fundamentu. StatecznoÊç na przesuni cie jest zapewniona, je eli zostanie spe niona nierównoêç: H d R d + R p;d [5.1.10.1/2] gdzie: H d wartoêci obliczeniowe obcià enia H R d wartoêç obliczeniowa oporu przeciw oddzia- ywaniu R p;d wartoêç obliczeniowa si y utrzymujàcej wywo anej przez parcie gruntu na bocznà powierzchni fundamentu. Si a H d powinna zawieraç wszystkie si y (ich wartoêci obliczeniowe) wywierane przez grunt na fundament. Natomiast wartoêci R d i R p;d zaleca si dostosowywaç do wielkoêci przewidywanego przemieszczenia w stanie granicznym w zale noêci od rozpatrywanego obcià enia. Przy znacznych przemieszczeniach nale y rozwa yç mo liwoêç wystàpienia rezydualnych wartoêci parametrów. Eurokod 7 zaleca, aby w wartoêci R p;d zosta o uwzgl dnione przewidywane u ytkowanie konstrukcji (czas).

Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.1, str. 4 5.1. Fundamenty ELEMENTY KONSTRUKCYJNE W warunkach z odp ywem obliczeniowy opór Êcinania R d nale y obliczaç, stosujàc wspó czynniki cz Êciowe wed ug wzoru: R d = V d tgδ d [5.1.10.1/3] gdzie: V d wartoêç obliczeniowa efektywnego oddzia- ywania pionowego lub sk adowej ca kowitego oddzia ywania, która dzia a prostopadle do podstawy fundamentu δ d wartoêç obliczeniowa kàta tarcia na styku konstrukcja grunt Dla betonowych fundamentów formowanych w gruncie wartoêç δ d mo na przyjmowaç równà ϕ d (obliczeniowy efektywny kàt tarcia wewn trznego), lub dla g adkich fundamentów prefabrykowanych δ d równà (2/3) ϕ d. W tym przypadku efektywnà spójnoêç c zaleca si pominàç. W warunkach bez odp ywu, obliczeniowy opór Êcinania Rd nale y obliczaç na podstawie wzoru: R d = A c c u;d [5.1.10.1/4] gdzie: A c pole ca kowitej powierzchni podstawy przekazujàcej nacisk na grunt c u;d wartoêç obliczeniowa wytrzyma oêci gruntu na Êcinanie bez odp ywu Je eli istnieje prawdopodobieƒstwo dostania si wody lub powietrza pomi dzy fundament i niezdrenowane pod o e spoiste, nale y sprawdziç zale noêç:

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.1, str. 5 5.1. Fundamenty R d 0,4 V d [5.1.10.1/5] c) obcià enia z du ym mimoêrodem W przypadku, gdy mimoêród obcià enia jest wi kszy ni 1/3 szerokoêci prostokàtnej podstawy fundamentu lub wi kszy od 0,6 promienia ko owej podstawy fundamentu, nale y podjàç nast pujàce dzia ania: dok adnie sprawdziç obliczeniowe wartoêci oddzia- ywaƒ; zaprojektowaç po o enie kraw dzi fundamentu z uwzgl dnieniem odchy ek wykonawczych; Je eli nie jest wymagana szczególna ostro noêç podczas wykonywania robót, to zaleca si uwzgl dniç odchy ki wymiarowe do 0,10m. d) zniszczenie konstrukcji wywo ane przemieszczeniami fundamentów Eurokod 7 zaleca sprawdzenie, czy ró nice pionowych i poziomych przemieszczeƒ fundamentów nie prowadzà do powstania stanu granicznego noênoêci w projektowanej konstrukcji. W pod o u, które mo e podlegaç p cznieniu, nale y oceniç potencjalne ró nice wypi trzenia, a fundamenty i konstrukcj zaprojektowaç tak, by wytrzyma y wp yw p cznienia lub dostosowa y si do niego. Ocena II stanu granicznego W Eurokodzie 7 wyró nione sà nast pujàce rodzaje II stanu granicznego:

Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.1, str. 6 5.1. Fundamenty ELEMENTY KONSTRUKCYJNE a) osiadania Zgodnie z Eurokodem 7 [2], wyznaczajàc wartoêç osiadaƒ, nale y uwzgl dniç osiadania natychmiastowe i d ugotrwa e. Wyznaczajàc osiadania w gruntach cz Êciowo nasyconych wodà lub w pe ni nasyconych, zaleca si uwzgl dniaç osiadania: natychmiastowe (s o ) dla gruntu ca kowicie nasyconego wodà osiadania powstajà w wyniku odkszta ceƒ postaciowych przy sta ej obj toêci, dla gruntu cz Êciowo nasyconego powstajà w wyniku odkszta ceƒ postaciowych, jak i zmniejszenia obj toêci; wynikajàce z konsolidacji (s 1 ); wywo ane pe zaniem (s 2 ) (konsolidacja wtórna). W gruntach organicznych, a tak e w spoistych w stanie mi kkoplastycznym, osiadanie wskutek pe zania mo e przed u aç si bez ograniczeƒ. Podczas wykonywania obliczeƒ nale y pami taç o tym oraz wziàç pod uwag zwi kszenie si osiadaƒ wskutek zag szczenia gruntu pod ci arem w asnym konstrukcji. Dodatkowo nale y wziàç pod uwag poni sze czynniki: wp yw ci aru w asnego, zalania wodà oraz drgaƒ na grunty nasypowe i zapadowe; wp yw zmian napr eƒ w piaskach podatnych na kruszenie ziaren.

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.1, str. 7 5.1. Fundamenty b) wypi trzenie pod o a Wypi trzenie pod o a mo e byç spowodowane przez: zmniejszenie napr eƒ efektywnych w gruncie (odpr enie); rozszerzalnoêç obj toêciowà cz Êciowo nasyconych gruntów; wypi trzenie zwiàzane ze sta à obj toêcià gruntu ca kowicie nasyconego, powodowane osiadaniem przyleg ej konstrukcji. c) analiza drgaƒ Fundamenty konstrukcji poddanych drganiom powinny byç tak zaprojektowane, aby drgania te nie powodowa y nadmiernych osiadaƒ. Zaleca si zabezpieczenie przed pojawieniem si rezonansu pomi dzy cz stotliwoêcià obcià enia dynamicznego a krytycznà cz stotliwoêcià drgaƒ w asnych uk adu fundament pod o e.

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.2, str. 1 5.1. Fundamenty 5.1.10.2. Opis konstrukcyjny analizowanego obiektu [4] Dane konstrukcyjno-materia owe P yty parkingu P yty górna parkingu zosta a wykonana na mokro z betonu B-30 i stali A-III u o onej krzy owo górà i do em. GruboÊç p yty jest zmienna od 30 40 cm w celu odwodnienia. Nad s upami zastosowano g owice stalowe z ceownika 80 pomi dzy zbrojeniem górnym a dolnym. P yta dolna parkingu zosta a wykonana bezpoêrednio na gruncie. Do wyznaczenia poziomu posadowienia p yty dolnej przyj to àcznà jej gruboêç dla wszystkich warstw wynoszàcà 0,50m. W zwiàzku z tym poziomy posadowienia wyniosà: przy budynku B37 na terenie campusu SGGW w Warszawie (rys. 5.1.10.2/1) 23,65 0,50 = 23,15 m nad 0 Wis y pozosta a cz Êç p yty 24,10 0,50 = 23,60 m nad 0 Wis y

Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.2, str. 2 5.1. Fundamenty ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Rys. 5.1.10.2/1. Schemat rozmieszczenia przekrojów geotechnicznych: OW wiercenie, CPT sodowanie statyczne, DMT badanie dylatometryczne Marchettiego S upy S upy elbetowe zosta y wykonana na mokro. Zastosowano beton B-25, stal A-III i A-0. Zastosowano s upy okràg e o Êrednicy 0,40 m oraz s upy prostokàtne o wymiarach 0,25 x 0,40 m (przy dylatacji podwójnej) oraz 0,20 x 0,25 m (przy dylatacji poczwórnej)

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.2, str. 3 5.1. Fundamenty Ca a konstrukcja parkingu sk ada si z nast pujàcej liczby s upów: a) na stopach o wymiarach 2,30 x 2,30 x 0,40 m wybetonowane sà: 33 s upy okràg e 8 s upów przy dylatacji podwójnej na stopie 2,30 x 2,30 x 0,40 m nie ma s upów o dylatacji poczwórnej b) na stopach o wymiarach 2,70 x 2,70 x 0,50 m wybetonowane sà: 90 s upów okràg ych 38 s upów przy dylatacji podwójnej 4 s upy przy dylatacji poczwórnej Si y pochodzàce od poszczególnych rodzajów s upów wynoszà: dla s upów okràg ych: 2 0,40 3,14 ( 4,92 25,0 = 15,45 kn 2 ) dla s upów przy dylatacji podwójnej: 2 0,25 0,40 4,92 25,0 = 24,60 kn dla s upów przy dylatacji poczwórnej: 4 0,25 0,20 4,92 25,0 = 24,60 kn Zatem ró nica pomi dzy si ami od zdylatowanych s upów, a okràg ych wyniesie: 24,60 15,45 = 9,15 kn. Z uwagi na to, e zdecydowanà wi kszoêç s upów stanowià okràg e, oraz na fakt, i stopa 2,30 x 2,30 x 0,40 m b dzie oddzia ywaç na grunt z si à oko o 1000 kn, a stopa 2,70 x 2,70 x 0,50 m z si à oko o

Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.2, str. 4 5.1. Fundamenty ELEMENTY KONSTRUKCYJNE 1500 kn, do wyznaczania obcià eƒ dzia ajàcych na grunt przyj to s upy okràg e. W przypadku, gdy obliczenia stanów granicznych zostanà spe nione z niewielkim zapasem, nale y sprawdziç warunki stanu granicznego przy uwzgl dnieniu s upów zdylatowanych. Schody Zaprojektowano schody elbetowe wylewane na mokro z betonu B-30 i zbrojenia 12 co 12 cm ze stali A-III. Âciany Âciany elbetowe wylewane na mokro z betonu B-25 i stali A-III, 12 co 15 cm pionowo oraz 10 co 20 cm poziomo. Fundamenty Fundamenty elbetowe wylewane na mokro z betonu B-25, stali A-III i A-0. a) przyj to wymiary Êrodkowych stóp: 2,70 x 2,70 x 0,50 m b) przyj to wymiary zewn trznych stóp: 2,30 x 2,30 x 0,40 m c) przyj to aw fundamentowà o szerokoêci 0,60m i gruboêci 0,25 m d) wzd u budynku B37 na terenie campusu SGGW w Warszawie przyj to aw fundamentowà w kszta cie litery L ze Êcianà elbetowà o gruboêci 0,25 m. Zastosowano zbrojenie do em od

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.2, str. 5 5.1. Fundamenty strony istniejàcego budynku 16 co 15 cm. Od góry i od strony parkingu 12 co 12 cm. SzerokoÊç 0,60 m i gruboêç 0,25 m. Wyznaczenie obcià eƒ Obcià enia od tarasu p yty granitowe 0,05 28,0 = 1,40 kn/m 2 1,2 1,68 kn/m 2 podsypka cem-piask 0,12 20,0 = 2,40 kn/m 2 1,2 2,88 kn/m 2 membrana EPDM 0,30 kn/m 2 1,2 0,36 kn/m 2 p yta elbetowa 0,30 25,0 = 7,50 kn/m 2 1,1 8,25 kn/m 2 warstwa spadkowa 0,15 25,0 = 3,75 kn/m 2 1,1 4,12 kn/m 2 15,35 kn/m 2 1,12 17,29 kn/m 2 obc. u ytkowe 5,0 kn/m 2 1,3 6,50 kn/m 2 20,35 kn/m 2 1,16 23,79 kn/m 2 Ci ar tarasu na jeden metr kwadratowy wynosi 23,79 kn. Obcià enie dzia ajàce na s upy a) Êrodkowe S upy sà rozmieszczone osiowo na siatce o wymiarach 7,80 x 7,80 m. Si a dzia ajàca na s up wynosi: 7,80 7,80 23,79 = 1447,38 kn b) zewn trzne Si a dzia ajàca na s up wynosi: 7,80 2,80 ( + ) 7,80 23,79 = 983,47 kn 2 2

Cz Êç 5, rozdzia 1, podrozdzia 10.2, str. 6 5.1. Fundamenty ELEMENTY KONSTRUKCYJNE c) obcià enie s upów przy dylatacji Si a dzia ajàca na s up wynosi: 7,80 7,80 23,79 = 723,69 kn 2 d) obcià enie s upów przy dylatacji poczwórnej Si a dzia ajàca na s up wynosi: 7,80 2,80 23,79 = 361,84 kn 2 2 Wyznaczenie obcià enia dzia ajàcego na grunt pod fundamentami a) obcià enie gruntu (od konstrukcji) pod stopà Êrodkowà (rys. 5.1.10.2/2) Ci ar tarasu przenoszony przez s up: 1447,38 kn Ci ar w asny s upa: 2 π d ( ) γ bet h s up = 3,14 ( 0,40 2 2 ) 2 25,0 4,92 = 15,45 kn Ci ar w asny stopy: B x B x t x γ bet = 2,70 x 2,70 x 0,50 x 25,0 = 91,13 kn Przyj to ci ar zbrojenia wszystkich elementów przypadajàcy na stop : 10,0 kn suma: 1563,96 kn

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 4, podrozdzia 5.1, str. 1 5.4. Stropy 5.4.5. STROPY POROTHERM I SBP 5.4.5.1. Wyroby do Porotherm i SBP Stropy Porotherm i SBP, pod wzgl dem klasyfikacji, sà zaliczane do tych samych grup co strop Ceram, a wi c sà to stropy g sto ebrowe, prefabrykowano-monolityczne i ceramiczno- elbetowe. Specyfika tego kryje si w charakterystycznym przekroju poryzowanych pustaków stropowych przypominajàcych plaster miodu oraz nietypowemu systemowemu modu owi d ugoêci. Stropy Porotherm i SBP sà dost pne w dwóch rozstawach osiowych belek stropowych 62,5 i 50 cm. Strop 62.5 stworzony zosta przede wszystkim z myêlà o budownictwie jednorodzinnym dla typowych rozpi toêci oraz obcià eƒ u ytkowych. Strop 50 ró ni si od niego tylko rozstawem osiowym belek. To w aênie dzi ki wi kszemu zag szczeniu belek stropowych (elementów noênych) mo e on znaleêç zastosowanie wsz dzie tam, gdzie wymagane sà wy sze wytrzyma oêci stropów. Belka noêna w stropie Porotherm i SBP jest w zasadzie klasycznà belkà kratownicowà z kszta tkà ceramicznà, która powinna bez uszkodzeƒ przenosiç si zginajàcà 2 kn przy rozstawie podpór 50 cm.

Cz Êç 5, rozdzia 4, podrozdzia 5.1, str. 2 5.4. Stropy ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Jej ró nice w porównaniu z pochodnymi wyrobami kryjà si w zasadnie w wymiarach. Rys. 5.4.5.1/1. Kszta tka ceramiczna belek stropowych stropów Porotherm i SBP Tabela 5.4.5.1/1. Parametry belek i pustaków stropowych stropów Porotherm i SBP Produkt WysokoÊç [mm] SzerokoÊç [mm] D ugoêç [mm] Masa [kg/mb] Zu ycie [szt./m 2 ] Rozstaw belek [mm] Belki stropowe 175 160 1750 8250 21,7 25,6 1,6 2,0 625 lub 230 co 250 mm lub 500 Kszta tka 60 160 250 ok. 1,8 8 12 625 ceramiczna lub 500 Pustaki 23/62.5 230 525 250 ok. 19 20 6,4 625 19/62.5 190 525 250 ok.15 16 6,4 625 15/62.5 150 525 250 ok. 14 15 6,4 625 8/62.5* 80 515 250 ok.9,5 10 6,4 625 23/50 230 400 250 ok. 14 15 8,0 500 19/50 190 400 250 ok. 11 12 8,0 500 15/50 150 400 250 ok.10,5 11 8,0 500 8/50* 80 390 250 ok. 7,5 8 8,0 500 * pustak uzupe niajàcy, u ywany jako szalunek tracony

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 4, podrozdzia 5.1, str. 3 5.4. Stropy Rys. 5.4.5.1/2. Poryzowane pustaki stropowe a) pustak 15/62,5; b) pustak 15/50; c) pustak 19/62,5; d) pustak 19/50; e) pustak 23/63,5; f) pustak 23/50; g) pustak 8/62,5; h) pustak 8/50 GruboÊç Êcianek zewn trznych pustaka nie powinna byç mniejsza ni 10 mm, a Êcianek wewn trznych nie mniejsza ni 6 mm. Pustaki o wysokoêciach 150, 190 i 230 nie mogà wykazywaç jakichkolwiek uszkodzeƒ przy obcià eniu statycznym do 2,3 kn. Po u o eniu belek i pustaków strop nale y zalaç betonem gruboêci 4 lub 6 cm.

Cz Êç 5, rozdzia 4, podrozdzia 5.1, str. 4 5.4. Stropy ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Tabela 5.4.5.1/2. Parametry Porotherm Rodzaj GruboÊç nadbetonu [cm] GruboÊç [cm] Ci ar w asny [kn/m 2 ] Zu ycie betonu [m 3 /m 2 ] IzolacyjnoÊç akustyczna R w /L n,w,eq (db) Klasyfikacja ogniowa* Porotherm 4 19 2,68 0,058 48/77 2 godziny 15/62.5 Porotherm 2,82 0,062 15/50 Porotherm 6 21 3,14 0,078 49/76 15/62.5 Porotherm 3,28 0,082 15/50 Porotherm 4 23 2,95 0,066 49/76 19/62.5 Porotherm 3,13 0,071 19/50 Porotherm 6 25 3,42 0,086 51/75 19/62.5 Porotherm 3,60 0,091 19/50 Porotherm 4 27 3,38 0,074 51/74 23/62.5 Porotherm 3,60 0,080 23/50 Porotherm 6 29 3,84 0,094 53/73 23/62 Porotherm 4,06 0,100 23/50

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Cz Êç 5, rozdzia 4, podrozdzia 5.2, str. 1 5.4. Stropy 5.4.5.2. Konstrukcja Porotherm Strop Porotherm jest stropem g sto ebrowym, nie ró niàcym si zasadniczo od innych tego typu stropów. Wymiarowanie stopu jednoprz s owego, wolnopodpartego, obcià onego równomiernie sprowadza si do wykonania zestawienia obcià eƒ i porównania odpowiednich wartoêci z wartoêciami przedstawionymi w tabelach 5.4.5.2/1 /6. W wypadku skomplikowanych schematów statycznych lub gdy strop podany jest dzia aniu innych obcià eƒ ni równomiernie roz o one, nale y przeprowadziç analiz statycznà, okreêliç najbardziej wyt one przekroje i obliczyç maksymalne wartoêci momentów zginajàcych i si poprzecznych. WartoÊci uzyskane nale y porównaç z wartoêciami z tabel 5.4.5.2/1/ 6. Nale y zwróciç uwag, e wartoêci podane w tabelach odnoszà si do momentów wyst pujàcych w prz Êle, powodujàcych rozciàganie w dolnej strefie. W wypadku momentów ujemnych (podporowych) nale y zastosowaç dodatkowe zbrojenie w górnej cz Êci [A4].

Cz Êç 5, rozdzia 4, podrozdzia 5.2, str. 2 5.4. Stropy ELEMENTY KONSTRUKCYJNE Tabela 5.4.5.2/1. Najwi ksze wartoêci momentów zginajàcych i si poprzecznych w przeliczeniu na 1 m szerokoêci POROTHEREM 62.5/15 + 4 cm nadbetonu D ugoêç belki [m] Rozpi toêç w Êwietle [m] Dopuszczalna si a poprzeczna VRd [kn/m] Dopuszczalny moment zginajàcy MRd [knm/m] Obcià enie obliczeniowe pd [kn/m 2 ]* Odwrotna strza ka ugi cia [cm] 1,75 1,50 15,84 10,19 20,00 2,0 1,75 15,84 10,19 19,00 2,25 2,00 15,84 10,19 15,10 2,50 2,25 15,84 10,19 11,50 2,75 2,50 15,84 10,19 8,80 3,0 2,75 17,36 15,65 11,20 3,25 3,00 17,36 15,65 9,80 3,50 3,25 17,36 15,65 8,00 3,75 3,50 17,36 15,65 6,50 4,0 3,75 17,36 22,13 7,10 4,25 4,00 17,36 22,13 6,40 1,0 4,50 4,25 17,36 24,58 5,80 1,1 4,75 4,50 17,36 26,82 5,30 1,1 5,00 4,75 17,36 29,28 4,80 1,2 5,25 5,00 17,36 32,48 4,40 1,3 5,50 5,25 17,36 32,48 4,0 1,3 * ponad ci ar w asny