Sabina Nowakowska PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII w Gimnazjum klasa,,pierwsza 1.Tytuł i numer dopuszczenia programu:120/1/2009 Michał Dudek- Geografia. Program nauczania geografii w klasach I-III gimnazjum. WIKING 2.Tytuł i numer dopuszczenia podręcznika: 120/1/2009 Edward Dudek- Geografia bez tajemnic- Ziemia. Podręcznik dla klasy pierwszej gimnazjum. PSO jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Zespole Szkół im, Jana Pawła II Gimnazjum w Masłowie I. Założenia ogólne: 1. Sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne i odpowiedzi z mapy, zeszyt ćwiczeń, prace kartograficzne, prace domowe są obowiązkowe. 2. Sprawdziany po opracowaniu działu programu są zapowiadane i termin jest uzgodniony z klasą. 3. Kartkówki obejmują zakres materiału programowego z trzech ostatnich lekcji- nie muszą być zapowiadane. 4. Uczeń nieobecny na sprawdzianie musi go zaliczyć w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 5. Uczeń, który z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności opuścił sprawdzian, zalicza go w najbliższym terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Formę zaliczenia pisemną lub ustną wyznacza nauczyciel. Uczeń ten nie ma możliwości poprawy pracy, niezależnie od otrzymanej oceny. 6. Termin oddania sprawdzonych prac to okres dwóch tygodni licząc od dnia ich przeprowadzenia. 7. Nauczyciel ma prawo przerwać sprawdzian uczniowi lub całej klasie, jeżeli stwierdzi niesamodzielność pracy. Fakt oszukiwania podczas pracy klasowej jest równoznaczne z wystawieniem oceny niedostatecznej. 8. Uczeń ma prawo poprawić sprawdzian napisany na ocenę niedostateczną w formie wyznaczonej przez nauczyciela. Poprawa odbywa się w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Uczeń poprawia prace tylko raz i brana jest pod uwagę ocena z pracy poprawionej. 9. Uczeń ma prawo poprawić jeszcze jedną ocenę negatywną z dowolnej formy odpowiedzi. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Uczeń poprawia prace tylko raz i brana jest pod uwagę ocena z pracy poprawionej. 10. Po dłuższej, usprawiedliwionej nieobecności w szkole (powyżej 1 tygodnia) uczeń ma prawo nie być oceniany przez 1 kolejną lekcję (nie dotyczy dłuższych sprawdzianów zapowiedzianych i uzgodnionych z klasą) 11. Uczeń ma prawo do zgłoszenia raz w semestrze nieprzygotowania się do lekcji- brak zeszytu przedmiotowego i podręcznika, atlasu, zeszytu ćwiczeń, pracy domowej niegotowość do odpowiedzi. Nieprzygotowanie uczeń zgłasza w trybie uzgodnionym z nauczycielem tj. po sprawdzeniu listy obecności. 12. Po wykorzystaniu limitu nieprzygotowań uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 1
13. Na koniec semestru i roku szkolnego nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. 14. Uczeń ma obowiązek posiadać na każda lekcję podręcznik, zeszyt ćwiczeń i atlas / dopuszcza się możliwość posiadania jednego atlasu na ławce, a w przypadku braku atlasu obydwaj uczniowie otrzymują oceny niedostateczne/ 15. Za materiał przewidziany programem nie przewiduje się oceny celującej. 16. Uczeń jak i rodzice lub prawni opiekunowie mają prawo do obejrzenia prac pisemnych, ale nie są one udostępniane do domu, tylko przechowywane przez nauczyciela w szkole do końca roku szkolnego i udostępniane do wglądu. 17. Ocena semestralna i końcowo - roczna jest wypadkową ocen cząstkowych, nie ich średnią arytmetyczną: decydujący wpływ stanowią oceny z prac pisemnych, znajomość mapy i udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych. 18. Ocena końcowo roczna jest wystawiana z uwzględnieniem oceny semestralnej. 19. Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną w I semestrze, ma obowiązek niezwłocznie po radzie klasyfikacyjnej zgłosić się do nauczyciela w celu ustalenia zakresu materiału, terminu i formy zaliczenia semestru. 20. Przy ocenianiu nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia, wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków lekcyjnych, aktywność podczas lekcji, chęć uczestniczenia w zajęciach i pracach dodatkowych. 21. Na 4 tygodnie przed posiedzeniem rady klasyfikacyjnej uczeń jest informowany o przewidywanej niedostatecznej ocenie semestralnej (rocznej) 22. Na 10 dni przed posiedzeniem rady klasyfikacyjnej uczeń jest informowany o przewidywanej ocenie semestralnej (rocznej) 23. Uczeń przychodzący z innej placówki szkolnej musi zdać egzamin klasyfikacyjny z działu, którego nie realizował w poprzedniej placówce w ciągu jednego miesiąca od rozpoczęcia nauki w Gimnazjum w Masłowie. II. Narzędzia pomiaru i obserwacji osiągnięć uczniów: Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi: 1. Sprawdziany po opracowaniu działu. 2. Kartkówki z ostatniej lekcji lub z trzech ostatnich lekcji 3. Odpowiedzi ustne. 4. Znajomość mapy. 5. Zeszyt ćwiczeń. 6. Prace domowe. 7. Znajomość pojęć geograficznych. 8. Inne formy aktywności ucznia /konkursy, wykonanie pomocy dydaktycznych/ Liczba i częstotliwość pomiarów jest zależna od klasy, liczby godzin. Uczeń z orzeczeniem PPP o obniżeniu wymagań pisze taki sam zestaw pytań z obniżoną punktacją. III. Wymagania programowe na poszczególne stopnie szkolne. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne. 2
Mapa umiejętność czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 1. Obliczyć odległość w terenie, posługując się skala mapy. 2. Odróżnić plan od mapy. 3. Odczytać wysokości bezwzględne na mapie poziomicowej. 4. Odczytać wysokości bezwzględne na mapie hipsometrycznej. 5. Obliczyć różnicę wysokości bezwzględnych na mapie poziomicowej i na mapie hipsometrycznej. 6. Wskazać właściwą mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych. 1. Przedstawić argumenty i dowody potwierdzające kulisty kształt Ziemi. 2. Przedstawić długość równika, jednego południka. 3. Wyznaczyć kierunki główne i pośrednie. 4. Dokonać podziału Ziemi na półkulę wschodnią i zachodnią 5. Dokonać podziału Ziemi na półkulę północna i południową. 6. Odróżnić południki od równoleżników. 7. Podać kierunek obrotu Ziemi wokół osi. 8. Podać czas obrotu Ziemi wokół własnej osi. 9. Podać czas jednego obiegu Ziemi wokół Słońca. 10. Podać daty rozpoczęcia astronomicznych pór roku n półkuli północnej i południowej. 1. Wymienić czynniki klimatyczne. 2. Odczytać dane na wykresach klimatycznych. 3. Obliczyć amplitudę temperatury powietrza. 4. Odczytać treść map stref roślinnych. 5. Rozpoznać na rycinie typowe formacje roślinne. 6. Podać przykłady form powierzchni ziemi powstałe w wyniku rzeźbotwórczego działania wód płynących, fal morskich, wiatru, lądolodów i lodowców górskich. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne i podstawowe. Mapa umiejętność czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 1. Przeliczać skalę liczbową na skalę mianowaną. 2. Przeliczać skalę mianowaną na liczbową 3. Wykorzystać podziałkę do pomiaru odległości na mapie. 4. Odróżniać mapę ogólno geograficzna od mapy tematycznej. 5. Wykonać profil terenu na podstawie rysunku poziomicowego. 6. Orientować plan w terenie według obiektów. 1. Podać długość promienia równikowego i biegunowego. 2. Wyjaśnić przyczyny spłaszczenia biegunowego. 3. Odróżnić siatkę geograficzną od siatki kartograficznej. 4. Odczytać i zapisać współrzędne geograficzne dowolnego punktu według oznaczeń międzynarodowych. 5. Identyfikować moment górowania Słońca z momentem południka na południku miejscowym. 6. Wyjaśnić konieczność podziału Ziemi na strefy czasu. 7. Odczytać czas strefowy na mapie stref czasowych na Ziemi. 3
8. Podać kąt i kierunek nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity. 9. Wyjaśnić różnicę w długości trwania roku kalendarzowego raz na cztery lata. 10. Wyjaśnić zależność między wysokością Słońca nad horyzontem, a ilością energii słonecznej dochodzącej do powierzchni Ziemi. 11. Wskazać granice stref oświetleniowych Ziemi. 12. Podać długość trwania dnia i nocy na równiku w ciągu roku. 1. Odczytać treść map klimatycznych- temperatury powietrza i opadów atmosferycznych. 2. Odczytać zasięg typów klimatu na mapie stref klimatycznych. 3. Wykazać zależności między strefami oświetlenia Ziemi, a strefami klimatycznymi. 4. Wykazać zależności między strefami klimatu, a strefami roślinnymi. 5. Wyjaśnić procesy wietrzenia i erozji. 6. Wymienić czynniki rzeźbiące powierzchnię Ziemi. 7. Rozpoznać na rycinie typowe formy rzeźby powierzchni Ziemi. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne, podstawowe i rozszerzające. Mapa umiejętność czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 1. Obliczyć skalę mapy, znając odległość w terenie i na mapie. 2. Wymienić główne kartograficzne metody przedstawiania zjawisk na mapie. 3. Rozpoznać typy rzeźby terenu na mapie hipsometrycznej. 4. Przedstawić procedurę orientacji planu w terenie według obiektów. 5. Orientować mapę w terenie wg igły magnetycznej. 6. Porównać treść map klimatycznych. 1. Wyjaśnić termin,,geoida. 2. Wyjaśnić dowody kulistości Ziemi. 3. Wykazać zniekształcenia siatki kartograficznej. 4. Oznaczyć położenie geograficzne wybranego punktu na mapie świata i na mapach kontynentów z dokładnością do 1⁰. 5. Obliczyć prędkość kątową Ziemi w czasie ruchu obrotowego. 6. Wskazać na globusie moment wschodu, południa i zachodu Słońca w czasie ruchu obrotowego. 7. Wyjaśnić zależność między czasem słonecznym a długością geograficzną. 8. Wyjaśnić konieczność ustalenia obszarów czasu urzędowego na terytorium niektórych państw. 9. Odróżniać czasy; miejscowy, strefowy i urzędowy. 10. Określać przesuwanie się miejsc wschodu i zachodu Słońca na horyzoncie w ciągu roku. 11. Przedstawić na rycinach oświetlenie Ziemi w dniach rozpoczęcia astronomicznych pór roku. 12. Wyjaśnić zjawisko dnia i nocy polarnej. 1. Porównać dane przedstawione na wykresach klimatycznych. 4
2. Porównać treść klimatycznych map tematycznych. 3. Podać przykłady organizmów tworzących typowe formacje roślinne. 4. Odróżniać wietrzenie mechaniczne od wietrzenia chemicznego. 5. Rozróżniać formy rzeźby powstałe w wyniku budującej i niszczącej działalności czynników rzeźbiących powierzchnie Ziemi. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające i dopełniające. Mapa umiejętność czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 1. Wykazać znaczenie skali mapy w przedstawianiu różnych informacji na mapie. 2. Rozpoznać formy rzeźby terenu na podstawie rysunku poziomicowego. 3. Orientować mapę w terenie według obiektów 4. Identyfikować obiekty geograficzne na fotografiach i na mapach topograficznych. 5. Analizować treść map ogólnogeograficznych i tematycznych. 1. Wyznaczyć południk przy pomocy gnomonu. 2. Oznaczyć położenie geograficzne wybranego punktu na mapie Polski z dokładnością 10. 3. Zaznaczyć na mapie kontynentów i na mapie Polski punkty, znając ich współrzędne geograficzne. 4. Obliczyć czas słoneczny danego południka na podstawie różnicy długości geograficznej. 5. Ustalić datę przy przekraczaniu linii zmiany daty. 6. Wyjaśnić zmiany długości dnia i wysokości Słońca nad horyzontem w ciągu dnia. 7. Wyjaśnić dowody ruchu obiegowego Ziemi wokół Słońca. 8. Odróżnić strefy oświetlenia na podstawie długości trwania dnia i nocy oraz wysokości i kierunku górowania Słońca. 1. Wyjaśnić związek między czynnikami klimatycznymi a cechami klimatu na danym obszarze. 2. Określić typ klimatu na podstawie przebiegu temperatury powietrza i sum opadów miesięcznych. 3. Wyjaśnić przyczyny typów klimatu na Ziemi. 4. Przedstawić główne cechy płytowej budowy litosfery. 5. Wykazać związki pomiędzy płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień Ziemi. 6. Ustalić proces rzeźbotwórczy do budowy wybranej formy powierzchni Ziemi. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające, dopełniające i wykraczające. 1. Udział w olimpiadach geograficznych i zakwalifikowanie się do wyższego etapu niż szkolnego. 5
Katalog szczegółowych wymagań programowych na poszczególne oceny jest udostępniony uczniom, rodzicom przez cały rok szkolny w pracowni geograficznej. IV. Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana semestralnej /rocznej/ oceny klasyfikacyjnej z geografii: 1. Tryb ubiegania się o wyższą ocenę niż przewidywana semestralna /roczna/ ocena klasyfikacyjna z geografii otwiera się w dniu przekazania informacji o przewidywanej ocenie. 2. Warunkiem ubiegania się o wyższą niż przewidywana semestralną / roczną/ ocenę klasyfikacyjną z geografii jest złożenie przez ucznia lub rodziców pisemnego wniosku zawierającego uzasadnienie prośby oraz informację, o jaką ocenę ubiega się uczeń. Wniosek, uczeń lub jego rodzice / prawni opiekunowie/, składają za pośrednictwem nauczyciela geografii do dyrektora szkoły, najpóźniej na tydzień przed posiedzeniem rady pedagogicznej. 3. Dyrektor, po rozpatrzeniu wniosku wydaje decyzję o przeprowadzeniu lub braku podstaw do przeprowadzenie egzaminu sprawdzającego. 4. Nie może starać się o podwyższenie oceny uczeń, który: Nie przygotowywał się systematycznie do zajęć Ma nieusprawiedliwione godziny lekcyjne Nie podjął próby napisania, poprawienia sprawdzianu. Nie podejmował na bieżąco prób poprawiania ocen. Sabina Nowakowska 6